رشته مشاوره به زبان انگلیسی

 
helpkade
رشته مشاوره به زبان انگلیسی
رشته مشاوره به زبان انگلیسی

دیکشنری تخصصی برساد برای استفاده دانشجویان، پژوهشگران و استادان رشته های مختلف طراحی شده است.
استفاده از خدمات دیکشنری تخصصی برساد کاملا رایگان است.

barsadictionary@gmail.com

Telegram:

@Barsadic

دیکشنری تخصصی برساد برای استفاده دانشجویان، پژوهشگران و استادان رشته های مختلف طراحی شده است. استفاده از خدمات دیکشنری تخصصی برساد کاملا رایگان است.

55,000تومان

43,000تومان

70,000تومان

28,000تومان

95,000تومان

رشته مشاوره به زبان انگلیسی

140,000تومان

16,000تومان

34,000تومان

90,000تومان

40,000تومان

52,000تومان

55,000تومان

37,000تومان

65,000تومان

40,000تومان

47,000تومان

150,000تومان

135,000تومان

110,000تومان

110,000تومان

33,000تومان

20,000تومان

68,000تومان

6,000تومان

40,000تومان

12,000تومان

برای ترجمه اصطلاحات تخصصی رشته روانشناسی، یک دیکشنری آنلاین ایجاد نموده ایم. این دیکشنری تخصصی شامل اصطلاحات گرایش های روانشناسی عمومی، روانشناسی بالینی، روانسنجی، روانشناسی صنعتی، علوم شناختی و سازمانی و روانشناسی کودک می گردد. در صورتی که تمایل به استفاده از دیکشنری انگلیسی به فارسی را دارید لغت خود را به صورت انگلیسی تایپ نمایید. و اگر تمایل به استفاده دیکشنری فارسی به انگلیسی روانشناسی را دارید لغت را به فارسی تایپ و روی جستجو کلیک نمایید.

تعداد مشتریان:
33,054

تعداد سفارشات:
53,256

تعداد مترجمین:
5,851

تعداد لغات ترجمه شده:

340,905,037

مشورت و دریافت کمک اطلاعاتی دربارهٔ یک موضوع است که بین مراجع (کمک‌گیرنده) و متخصص (مشاور) انجام می‌گیرد. مشاوره در موضوعات و زمینه‌های مختلف علمی و برای اهداف گوناگون انجام می‌شود که در میان مردم، بیشتر جنبهٔ روان‌شناختی آن (مشاورهٔ روان‌شناسی) معروف است که هدف از آن بهبود وضعیت روحی–روانی و کیفیت‌بخشی به زندگی مراجع از جهت روانی‌است. مشاور، در مشاوره‌های خانواده، شغلی، تحصیلی و توان‌بخشی نیز از مهارت‌های روان‌شناختی کمک می‌گیرد. مشاوره اطلاعاتی و مشاوره ژنتیک نیز از انواع مشاوره‌اند که ارتباط مستقیم و مشخصی با روان‌شناسی ندارند.

مشاوره، کلمه‌ای عربی و یک مصدر است. معنای واژگانی آن، مشورت کردن و اقدام به تشکیل شورا و مشورت با دیگران است[۱] معادل انگلیسی آن، Consultation است و به کسی که به‌همراه مراجع و برای کمک به وی، به مشاوره می‌پردازد، یعنی مشاور، Consultant گفته می‌شود. رایج‌ترین کاربرد واژهٔ مشاوره، به‌ویژه در میان مردم عادی، به معنی مشاورهٔ روان‌شناختی و روان‌درمانی از طریق مشاوره است. در این کاربرد، تعریف مشاوره، «اقدام حمایت‌گرانه بر پایهٔ علوم روان‌شناسی» است و مشاوری که این اقدام حمایتگرانه را انجام می‌دهد، روان‌شناس است، به همین دلیل به مشاور، در فرهنگهای کشورهای توسعه‌یافتهٔ انگلیسی‌زبان، به‌ویژه هنگامی که امر «درمان» و «روان‌درمانی» مد نظر باشد؛ روان‌شناس (به انگلیسی: Psychologist) هم می‌گویند. مشاوره، نام، واژه و اصطلاحی عمومی و کلی است که به معنای ارائه و دریافت مشورت و اطلاعات برای انجام بهتر یک کار، حل یک مشکل و یا رسیدن به هدفی خاص است.

مشاوره، اقدامی حمایتی بر پایهٔ علوم روان‌شناسی در حمایت از فردی است که آسیب دیده یا در معرض آسیب قرار دارد.[۲] مشاوره، کمک مشورتی، فکری و اطلاعاتی همراه با آزادی دادن در گزینش راه حل و احترام، با استفاده از دانش روان‌شناسی به فردی است که در شرایط انتخاب راه حل و تصمیم‌گیری قرار دارد یا در سازگاری با محیط اطراف خود دچار مشکل است. مشاوران با بهره‌گیری از مهارت‌های گوناگون روان‌شناختی، مانند روانکاوی، می‌کوشند به مراجع، در جهت تخلیهٔ هیجانی، غلبه بر هیجانات منفی، سازگاری و گزیدن راهکار برای مسائل، یاری رسانند. مشاوران، با استفاده از مهارت‌های کلامی و روان‌شناختی خود، از راه سعی در تقویت عزت نفس، تفکر مثبت و احساس سلامتی روان، تقویت قدرت روحی و آگاهی‌بخشی، به حل مشکل مددجو توسط خود او و با توجه به تفاوت‌های فردی و شرایط وی، کمک می‌کنند. مشاوره دارای ابعاد و انواع بسیار و گسترده‌ای است؛ به‌طور عمومی‌مشاوره تخصصی از رشته‌ها و مهارت‌های زیر مجموعهٔ روانشناسی است. برخی ابعاد مشاورهٔ روانشناسی عبارتند از: مشاوره تحصیلی، مشاوره خانواده، مشاوره شغلی، مشاوره توانبخشی، مشاوره ژنتیک، مشاوره ازدواج و … که در این میان مشاوره ژنتیک از زیر مجموعه‌های علم روانشناسی نمی‌باشد.[۳] در این مقاله، به مشاورهٔ روان‌شناختی پرداخته می‌شود. وظیفهٔ مشاور به عنوان شخصی که دارای مهارتهای علمی روان‌درمانی (البته به جز دارودرمانی) است، یاری رساندن و ارائهٔ راه حل مؤثر به مراجعه کننده دربارهٔ مشکلاتی است که مراجع در شغل، روابط، احساسات و دیگر امور خود مطرح می‌کند. رشتهٔ دانشگاهی مشاوره، در ایران، دارای مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتراست.[۴]

تفاوت مشاور و روانشناس این است که روانشناس در حوزه درمان اختلالات و بیماری های روانی فعالیت می‌کند ولی مشاور به مشکلات ارتباطی، رفتاری، می پردازد به عبارت ساده تر روانشناس با بیماران روانی سروکار دارد و مشاور با افراد سالمی که نیاز به کمک دارند[۵]

پاترسون (۱۹۷۳)، مشاوره را جریان یاری دهنده‌ای می‌داند که به ارتباط خاص بین دو نفر نیاز دارد. یکی از این دو نفر یعنی مراجع، معمولاً با مشکل روانی و عاطفی رو به روست، و دیگری، یعنی مشاور، که در حل مشکلات روانی مهارت دارد. از طریق ایجاد رابطه خاص مشاوره‌ای، مشاور به مراجع کمک می‌کند تا راه حلی برای مشکل خود بیابد. به نظر پاترسون، ارائه اطلاعات صرف، پند و اندرز دادن و تلقین افکار و عقاید به دیگران را هیچگاه نمی‌توان مشاوره دانست. به نظر او، رابطه حسنه بین مراجع و مشاور اثر روان درمانی مهمی در روند مشاوره دارد؛ به‌طوری‌که اگر مشاور نتواند چنین رابطه مطلوبی را ایجاد کند، مشکل مراجع در حد مطلوبی حل نخواهد شد.[۶]رشته مشاوره به زبان انگلیسی

آریاکل (۱۹۶۱ و ۱۹۷۷)مشاوره را جریانی اختصاصی و انحصاری بین دو نفر می‌داند که در آن مراجع با کمک مشاور، به بررسی و تجزیه و تحلیل مشکل خود اقدام می‌کند و از موارد ناشناخته آگاه می‌شود؛ عوامل ناخواسته و مزاحم را تغییر داده و زندگی بهتر و مطلوب تری را برای خویش فراهم می‌کند.
دینک مایر (۱۹۶۸ و ۱۹۷۲)، که از پیروان روان‌شناسی فردی است، مشاوره را ایجائد رابطه حسنه بین دو نفر (یعنی مشاور و مراجع) تلقی می‌کند که از طریق این رابطه، مشاور به مراجع یاری می‌دهد تا نحوه ارتباط با دیگران را فراگیرد، نیازهایش را به‌طور معقول و مقبولی برآورده سازد، احساساتش را بشناسد، اطلاعاتی دربارهٔ نکات قوت و ضعف خویش به دست آورد و با تعیین و شناخت اهداف آینده، شیوه‌های وصول به آن‌ها را بیاموزد.[۶]
مشاوره به تغییر ادراکات، اعتقادات، نگرش‌ها، رفتارها و نهایتاً تغییر شیوه زندگی منجر می‌شود.[۶]

به عقیده پپینسکی (۱۹۵۴)، در مشاوره به بررسی و درمان مشکلات روانی نسبتاً سطحی مبادرت می‌شود. این مشکلات علل جسمانی ندارند و صرفاً بر اثر عوامل محیطی حاصل شده‌اند.[۶]

رابینسون (۱۹۵۰)، مشاوره را کمک به افراد عادی برای کسب سازش بهتر با خود و دیگران، افزایش بلوغ عاطفی، استقلال و قبول مسئولیت می‌داند.[۷]

از نظر استفلر و هاچ، (۱۹۵۸ و ۱۹۷۲)، مشاوره، رابطه یاری دهندهٔ تخصی بین مراجع و مشاور است که به شناخت بیشتر مراجع از خصوصیات خویشتن و تصمیم‌گیری معقول و مناسب در زندگی منجر می‌شود. مشارکت در چنین رابطه‌ای، اعم از فردی یا گروهی، باعث می‌شود که فرد به خودکاوی و خودشناسی بیشترو بهتری بپردازد و شیوه‌ای را در زندگی اش برگزیند که با رغبتها، استعدادها و امکانات وی هماهنگ باشد.[۷]

اسمیت (۱۹۵۵)، مشاوره را جریان یاری دهنده‌ای تعریف می‌کند که به وسیله آن، به مراجع اصول و شیوه‌های مربوط به انتخاب، طرح‌ریزی و ادامه یک زندگی معقول و موفقیت‌آمیز، آموخته می‌شود. از طریق مشاوره، مراجع می‌آموزد که چگونه یک زندگی سالم و سازنده را طرح‌ریزی نموده و ادامه دهد و از مهارتهای حل مسئله، برقراری ارتباط و تفکر مثبت در عمل بهره برد.[۷]

به عقیده هنکی و نای، مشاوره جریان یاری‌دهنده یکتایی است که در آن، پس از طرح مشکل، با کمک مشاور که فردی آشنا به امور روانی است به حل مشکل تشویق و راهنمایی می‌شود. مشاوره از این نظر یکتاست که مشکل هر مراجع مخصوص به خود اوست و مشاور نمی‌تواند از قبل مشخص سازد که مراجع چه نوع مشکلی را در جلسهٔ مشاوره مطرح خواهد کرد. مشاوره همچنین قابل پیش‌بینی است، زیرا مشکلات مراجعان به ظاهر مشابه‌است و همگی احساس نگرانی می‌کنند، سرگردان هستند، دلهره دارند و نظام زندگیشان-یا دست کم بخش مهمی از نظام زندگیشان-به هم ریخته‌است. در عین حال، هریک از موارد مشابه، در مراجعان متعدد مصادیق رفتاری متفاوتی دارد.[۷]

به‌طور کلی، مشاوره تعاملی بین مشاور و مراجع است که به آن وسیله به مراجع کمک می‌شود تا پس از شناخت خویش تصمیمات معقول و مقبولی اتخاذ کند. به بیان دیگر، مشاوره جریان بررسی مشکلات و مسائلی است که مراجع با آن‌ها مواجه‌است و علاقه‌مند یا نیازمند به طرح آن‌ها می‌باشد. مراجع از طریف بحث و گفتگو دربارهٔ مشکلش با مشاور در جریان رابطهٔ مشاوره‌ای توأم با درک و تفاهم، به خودشناسی و کشف راه حلی موفق می‌گردد وسرانجام تصمیم معقول و مناسبی اتخاذ می‌کند.[۸]

مشاوره و مراجعه مشاوره گیرندگان به مشاور و دیدار با او به صورت فردی و خصوصی یا گروهی انجام می‌گیرد که هریک بسته به احساس، درخواست و مشکل مراجع یا مراجعان محاسن و معایبی دارند.[۸]

طیبه زندی‌پور در کتاب درسی برنامه‌ریزی تحصیلی و شغلی، رازداری، مسئولیت‌پذیری و احترام به آزادی و حق انتخاب را از اصول مهم و بنیانی کار مشاوران می‌شمرد.[۹]

برخی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین نظریه‌های مشاوره عبارتند از: نظریهٔ مراجع‌محوری، نظریهٔ عقلانی-عاطفی-رفتاری، نظریهٔ واقعیت‌درمانی و نظریهٔ رفتاردرمانی.[۱۰]

این نوع از مشاوره اختصاص به دانش آموزان مدارس و دانشجویان دارد؛ که برای کمک و راهنمایی آن‌ها در زمینه انتخاب رشته تحصیلی در دوره دبیرستان، انتخاب رشته تحصیلی دانشگاهی، اطلاع از مقررات و شرایط و قوانین مدرسه یا دانشگاه یا هر مسئله و مشکلی که در محیط تحصیل برای آن‌ها ممکن است پیش بیاید دارد. رفع این نوع مسائل یا مشکلات به عهده مشاوران تحصیلی است.
از وظایف شغلی مشاور تحصیلی آن است که به دانش آموزان خود زمان مناسبی اختصاص دهد و به آن‌ها راه‌های افزایش تمرکز و افزایش یادگیری و روش بهینه مطالعه هر درس را توضیح دهد.[۱۱][۱۲]

در ایران مسئله راهنمایی و مشاوره و تهیه مقدمات آن بین سالهای ۱۳۳۷ تا ۱۳۵۰ شروع شد و جریان پیدا کرد. از سالهای ۱۳۳۷ با برگزاری سمینارهای متعددی طرح مشاوره و راهنمایی در آموزش و پرورش مطرح شد و نیز تربیت نیروی مشاوره در دانشگاه‌ها و تهیه ابزار کار مشاوران، دوره‌های کارآموزی ضمن خدمت، تهیه وظایف و طرح و جاانداختن آن از جمله اقدامات بعدی در این دوره بوده‌است. برای پیشرفت و گسترش این طرح اقدامات متعددی انجام شد. دوره‌هایی ترتیب داده شد تا دست‌اندرکاران تعلیم و تربیت با برنامه راهنمایی آشنا شوند. اعزام مشاوران به مدارس، تهیه مقالات و بروشورهای مختلف، تهیه پرونده‌های تحصیلی و تربیتی، تهیه پرسشنامه‌های مختلف و ایجاد مراکز مشاوره و راهنمایی در برخی از مراکز استانها از جمله اقداماتی است که در این دوره به عمل آمد.

در سالهای ۱۳۳۷ و ۱۳۳۸ کنفرانسهایی که در مشهد و آبادان تشکیل یافتند لزوم راهنمایی در مدارس را تأکید کردند. تا اینکه در سالهای ۱۳۴۴ و ۱۳۴۵ در دانشسرای عالی تهران درس مشاوره و راهنمایی جزو دروس رسمی‌قرار گرفت. از مهر ماه ۱۳۵۰ که اولین کلاس دوره راهنمایی تحصیلی تشکیل شد تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ که انقلاب اسلامی‌به پیروزی رسید در زمینه اجرای برنامه راهنمایی، فعالیت‌های زیادی صورت گرفت که آشنا ساختن والدین و مربیان و دانش آموزان با برنامه‌های مشاوره و راهنمایی به اعزام مشاورین به مدارس، تهیه پرونده تحصیلی، تست و اجرای آن‌ها از آن جمله می‌باشد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی‌برنامه راهنمایی با توجه به اهداف جدید مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت و نتیجه آن سیستم معلم – مشاور بود که هم به تدریس و هم به مشاوره می‌پرداختند. پس از مدتی برای تهیه هدفهای هماهنگ با اهداف انقلاب برنامه راهنمایی و مراکز مشاوره حذف و تحلیل گردید؛ و به جای آن طرح مربیان پرورشی با عنوان متولیان انقلاب در مدارس طرح‌ریزی و اجرا شد. این طرح به تدریج مسئولان را متوجه نیاز به مشاوره و راهنمایی در مدارس نمود. تا اینکه در سال ۱۳۶۴ هسته‌های مشاوره و راهنمایی مجدداً در مناطق آموزش و پرورش تأسیس گردید. در حال حاضر برنامه‌های مشاوره‌ای مدارس به سمت تخصصی شدن و خدمات مشاوره‌ای سوق داده شده‌است و طرحهایی چون «طرح احیا نقش مشاوره‌ای معلمان» در حال اجرا است.

در این زمینه مشاور به دانش آموز کمک می‌کند با اطلاع از ویژگی‌ها و شرایط خود، رشته‌ها و شرایط جامعه تصمیم مناسبی در مورد انتخاب رشته تحصیلی‌اش اتخاذ کند. چنین فرایندی چه در سال اول دبیرستان و برای انتخاب رشته تحصیلی دوره متوسط صورت بگیرد و چه برای انتخاب رشته دانشگاهی تفاوت چندانی نمی‌کند. آشنایی مشاور با ویژگی‌ها و مقررات موجود مربوط به هر دوره (متوسط یا دانشگاهی) بسیار حائز اهمیت است. مشاور تلاش می‌کند علاوه بر اینکه مراجع را از جنبه‌های مختلف هوشی، استعداد و علایق شناسایی کند بلکه این شناخت را با شناختهای خود دانش آموز درهم می‌آمیزد و با در نظر گرفتن مقررات بیرونی و شرایط ویژه جامعه اقدام به تصمیم‌گیری کنند.

ویژگیهای خود دانش آموز که باید شناسایی شوند عبارتند از: میزان بهره هوشی، نمرات تحصیلی او، تعیین نقاط قوت و ضعف او در دروس مختلف، بررسی علایق و استعدادهای او در زمینه رشته‌ها و مشاغل. برای اینکار گاهی مشاور از آزمونهایی چون تست هوش، آزمون رغبت سنج و آزمونهای سنجش استعداد کمک می‌گیرد. از سوی دیگر باید دانش آموز شناخت کاملی نیز از خود رشته تحصیلی بدست آورد. اینکه چه دروسی در آن مطالعه می‌شوند، آینده شغلی آن چیست؟ و…

برخی از دانش آموزان ممکن است دچار افت تحصیلی شوند. برخی از این دانش آموزان خود به مشاوره تحصیلی مراجع می‌کنند و برخی توسط مسئولین مدرسه به مشاور مدرسه معرفی می‌شوند. در هر حال مشاور تحصیلی به بررسی عمل مختلف افت تحصیلی می‌پردازد. برای بررسی احتمال وجود عمل خانوادگی از خود دانش آموز و خانواده او کمک می‌گیرد. عوامل مدرسه را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد و همچنین به بررسی سلامت جسمی‌و روانی دانش آموز می‌پردازد.

شناخت و پیدا کردن علت افت تحصیلی در گام اول قرار دارد. بعد از پیدا کردن علت، مشاور به کمک دانش آموز و در صورت لزوم خانواده او و مسئولین مدرسه به رفع آن علت اقدام می‌کنند. یا اینکه راهنماییهایی به دانش آموزان برای رفع علت ارائه می‌شود و پیشرفت او مورد پیگیری قرار می‌گیرد. از جمله این راهنمایی شامل شیوه افزایش انگیزش دانش آموز، آموزش شیوه‌های صحیح مطالعه، آموزش شیوه‌های مواجهه با تغییرات اساسی و غیره خواهد بود.

برخی از دانش آموزان با وجود اینکه افت تحصیلی نشان نمی‌دهند، اما ممکن است نیاز به آموزش شیوه‌های صحیح مطالعه و روش‌های بهسازی حافظه داشته باشند. آموزش چنین روشهایی می‌تواند به جلوگیری از اتلاف وقت دانش آموز و بالا بردن بهره‌وری او کمک کند. برنامه‌ریزی برای مطالعه، رعایت اصول یادگیری در برنامه‌ریزی برای مطالعه، رعایت ویژگی‌های حافظه‌های مختلف می‌تواند به دانش آموز کمک کند تا روش مطالعه صحیحی داشته باشد و نتیجه بهتری کسب نماید.

اغلب افراد در جلسه امتحان یا قبل از آن درجاتی از اضطراب را دارا هستند. داشتن مقداری اضطراب در شرایط امتحانی کاملاً طبیعی و گاهی حتی ضروریست. چون موجب بالا نگه داشته شدن سطح انگیختگی فرد شده و عملکرد او را بهبود می‌بخشد. اما در صورتی‌که میزان این اضطراب از حد طبیعی بالاتر برود باعث مختل شدن عملکرد فرد خواهد شد؛ بنابراین مشاور تحصیلی تلاش می‌کنند با آموزش شیوه صحیح مطالعه، بالا بردن کارایی حافظه و استفاده بهینه از زمان، دانش آموز اطمینان و یقین نسبت به خود پیدا کند.

به عبارتی تلاش می‌کند اعتماد به نفس او را بالا ببرد تا از پیدا شدن افکاری که باعث اضطراب در او می‌شوند جلوگیری کند. چنین دانش آموزانی افکاری از این قبیل دارند. نمره کمی‌خواهم گرفت، خوب نخوانده‌ام، همیشه شکست می‌خورم و… مشاوره تحصیلی کمک می‌کند تا دانش آموز با تسلط بیشتری به مطالب مورد نظر سر جلسه امتحان حاضر شود و علاوه بر این به خود اعتماد به نفس داشته باشد. همچنین ممکن است روش‌های اختصاصی مثل آموزش روش‌های آرامش ورزی مورد استفاده قرار بگیرید. در صورت حاد بودن میزان اضطراب دانش آموز به مراکز اختصاصی‌تر ارجاع داده می‌شود.

یک مشاور تحصیلی مناسب باید دارای شاخصه های مهم زیر باشد:[۱۳][۱۴]

امروزه انتظار می‌رود در تمامی مدارس راهنمایی و متوسطه ایران، به ویژه پس از تغییرات سالهای آخر دهه ۷۰، یک مشاور با حضور دائمی یا پاره‌وقت مشغول به کار باشد؛ اگرچه برخی مدارس مشاور ندارند.[۱۵][۱۶][۱۷]
معمولاً رشته تحصیلی این مشاوران مشاوره یا روانشناسی است.[نیازمند منبع]
این مشاوران اغلب به هدایت تحصیلی و برنامه‌ریزی تحصیلی می‌پردازند و پاره‌ای اوقات نیز در زمینه مسائل ارتباطی و اجتماعی و رفتاری نیز به دانش آموزان کمک می‌کنند.[۱۸]
یک مشاور خوب با تشخیص مشکلات دانش آموز از جمله ناتوانی های یادگیری، مسائل خانوادگی، مشکلات عاطفی و حتی جسمانی، نه تنها به دانش آموزان در فرایند تحصیل کمک می کند، بلکه از آسیب های اجتماعی آتی آنها مانند بی کاری، فقر و خشونت جلوگیری می نماید.[۱۹] در کتاب برنامه‌ریزی تحصیلی و شغلی، که کتاب درسی انتخابی سال اول دوره آموزش فنی و حرفه‌ای می‌باشد، دربارهٔ مشاوره تحصیلی آمده‌است:

در ارائه خدمات مشاوره‌ای، که خود نوعی آموزش و بخشی از خدمات راهنمایی است؛ مشاوران می‌کوشند تا با ایجاد رابطه‌ای صمیمانه و دو جانبه به دانش آموزان در بررسی مشکلاتشان از جوانب و دیدگاه‌های مختلف کمک کنند، تا ضمن یادگیری فرایند مشکل گشایی، بتوانند با بینشی وسیع و همه‌جانبه به مسائل نگریسته، موفق به اخذ تصمیمات مناسب گردند. در ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره، یک مشاور برای هیچ دانش آموزی تصمیم نمی‌گیرد یا به او القای نظر نمی‌کند. تصمیم‌گیری اختیار و انتخاب و مسئولیت تام خود مراجع (دانش آموز) است. یک مشاور فقط می‌کوشد مسئله انتخاب و تصمیم‌گیری را که کاری بسیار دشوار و گاهی دردناک است برای وی آسان سازد. در حقیقت یک مشاور در حل مشکل، فقط می‌تواند با همدلی وهمفکری به بررسی راه حل‌ها بپردازد. او هرگز به جای شما فکر نمی‌کند و تصمیم نمی‌گیرد. تصمیم‌گیری مسئولیت فردی دانش آموز است. مشاوره فکر کردن با مراجع است نه برای مراجع.

[۹]

دربارهٔ تفاوت‌های مشاوره و راهنمایی در محتوای درسی همین کتاب ذکر شده‌است که:

در سال های گذشته رقابت جدی در ورود به دانشگاه ها و رشته های پرطرفدار در ایران موجب تخصصی شدن مشاوره کنکور به عنوان یک شاخه خاص از مشاوره تحصیلی شده است. در حال حاضر افرادی که به عنوان مشاورین کنکور حرفه ای و تخصصی فعالیت می کنند مهارت های مشخصی دارند که به واسطه آنها داوطلبین کنکور سراسری را برای موفقیت در آزمون قبل و پس از برگزاری این آزمون آماده می نمایند. برنامه ریزی کنکور، آموزش روش های مطالعه، آموزش تکنیک های تست زنی کنکور، مشاوره انتخاب رشته، مشاوره های روحی و انگیزشی، مشاوره کنترل اضطراب، استرس و … از جمله کارکردهای مهم مشاوره کنکور برای موفقیت داوطلبین کنکور می باشد.

مشاوره کنکور در ایران در حال حاضر به شکل های مختلف ارائه می شود. نوع اول مشاوره توسط افرادی که تحصیلات آکادمیک مشاوره یا روانشناسی دارند ارائه می شود. نوع دوم توسط داوطلبین موفق کنکورهای سال های گذشته ارائه می شود. در واقع این نوع از مشاورین به واسطه تجربه موفقی که از دوران تحصیل و کنکور خود داشته اند به ارائه مشاوره تحصیلی در زمینه موفقیت در کنکور می پردازند.

در دهه اخیر نوع دوم مشاوره کنکور رشد زیادی کرده و اقبال دانش آموزان به آن بیشتر بوده است. به ویژه مشاوره تلفنی کنکور که با پیام رسان های اینترنتی و آنلاین همراه شده و توسط داوطلبین موفق کنکورهای گذشته انجام می شود به عنوان یک پدیده نوظهور و مفید، تا حدود بسیار زیادی جایگزین مشاوره حضوری و سنتی شده است.[۲۱]

براساس گزارش آفتاب نیوز در ۲۱ شهریور ۱۳۹۳، رئیس مرکز مشاوره دانشگاه تهران گفت، طی یکسال گذشته ۲۶ هزار جلسه مشاوره در مراکز مشاوره این دانشگاه برگزار شده‌است که این ۲۶ هزار جلسه مربوط به سه الی چهار هزار دانشجویی است که در چند جلسه به دفاتر مشاوره دانشجویی مراجعه کرده‌اند. شکست عشقی و سوءاستفاده عاطفی بیشترین عامل مراجعه دانشجویان دختر به مشاور است.[۲۲]

در ایران، نهادی با نام دفتر مشاوره و سلامت در سازمان امور دانشجویان، که خود زیرمجموعهٔ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است، وجود دارد که به انتشار نشریات مشاوره‌ای و پشتیبانی خدمات مشاوره در دانشگاه‌ها می‌پردازد. تمامی دانشگاه‌های دولتی زیرنظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دارای مراکز مشاوره هستند.

مرکز مشاورهٔ دانشگاه تهران، اقدام به انتشار نشریهٔ پیام مشاور می‌نماید. این نشریه در سراسر ایران، در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی توزیع می‌شود.

امروزه مراکز مشاوره در کنار مشاوره حضوری از طرق متختلف به ارائه خدمات مشاوره از راه دور می پردازند. مطالعات نشان داده است که مشاوره نلفنی میتواند در حل بسیاری از مشکلات به اندازه مشاوره حضوری مؤثر وافع شود.[۲۳] مشاوره تلفنی و مشاوره آنلاین از طریق اینترنت و نرم افزارهای پیام رسان دو خدمتی است که هر روز فراگیرتر می شود. در دسترس بودن، راحتی، هزینه کمتر و ناشناس ماندن و صرفه جویی در وقت را می توان از مزایای مشاوره آنلاین برشمرد[۲۴].

مشورت و دریافت کمک اطلاعاتی دربارهٔ یک موضوع است که بین مراجع (کمک‌گیرنده) و متخصص (مشاور) انجام می‌گیرد. مشاوره در موضوعات و زمینه‌های مختلف علمی و برای اهداف گوناگون انجام می‌شود که در میان مردم، بیشتر جنبهٔ روان‌شناختی آن (مشاورهٔ روان‌شناسی) معروف است که هدف از آن بهبود وضعیت روحی–روانی و کیفیت‌بخشی به زندگی مراجع از جهت روانی‌است. مشاور، در مشاوره‌های خانواده، شغلی، تحصیلی و توان‌بخشی نیز از مهارت‌های روان‌شناختی کمک می‌گیرد. مشاوره اطلاعاتی و مشاوره ژنتیک نیز از انواع مشاوره‌اند که ارتباط مستقیم و مشخصی با روان‌شناسی ندارند.

مشاوره، کلمه‌ای عربی و یک مصدر است. معنای واژگانی آن، مشورت کردن و اقدام به تشکیل شورا و مشورت با دیگران است[۱] معادل انگلیسی آن، Consultation است و به کسی که به‌همراه مراجع و برای کمک به وی، به مشاوره می‌پردازد، یعنی مشاور، Consultant گفته می‌شود. رایج‌ترین کاربرد واژهٔ مشاوره، به‌ویژه در میان مردم عادی، به معنی مشاورهٔ روان‌شناختی و روان‌درمانی از طریق مشاوره است. در این کاربرد، تعریف مشاوره، «اقدام حمایت‌گرانه بر پایهٔ علوم روان‌شناسی» است و مشاوری که این اقدام حمایتگرانه را انجام می‌دهد، روان‌شناس است، به همین دلیل به مشاور، در فرهنگهای کشورهای توسعه‌یافتهٔ انگلیسی‌زبان، به‌ویژه هنگامی که امر «درمان» و «روان‌درمانی» مد نظر باشد؛ روان‌شناس (به انگلیسی: Psychologist) هم می‌گویند. مشاوره، نام، واژه و اصطلاحی عمومی و کلی است که به معنای ارائه و دریافت مشورت و اطلاعات برای انجام بهتر یک کار، حل یک مشکل و یا رسیدن به هدفی خاص است.

مشاوره، اقدامی حمایتی بر پایهٔ علوم روان‌شناسی در حمایت از فردی است که آسیب دیده یا در معرض آسیب قرار دارد.[۲] مشاوره، کمک مشورتی، فکری و اطلاعاتی همراه با آزادی دادن در گزینش راه حل و احترام، با استفاده از دانش روان‌شناسی به فردی است که در شرایط انتخاب راه حل و تصمیم‌گیری قرار دارد یا در سازگاری با محیط اطراف خود دچار مشکل است. مشاوران با بهره‌گیری از مهارت‌های گوناگون روان‌شناختی، مانند روانکاوی، می‌کوشند به مراجع، در جهت تخلیهٔ هیجانی، غلبه بر هیجانات منفی، سازگاری و گزیدن راهکار برای مسائل، یاری رسانند. مشاوران، با استفاده از مهارت‌های کلامی و روان‌شناختی خود، از راه سعی در تقویت عزت نفس، تفکر مثبت و احساس سلامتی روان، تقویت قدرت روحی و آگاهی‌بخشی، به حل مشکل مددجو توسط خود او و با توجه به تفاوت‌های فردی و شرایط وی، کمک می‌کنند. مشاوره دارای ابعاد و انواع بسیار و گسترده‌ای است؛ به‌طور عمومی‌مشاوره تخصصی از رشته‌ها و مهارت‌های زیر مجموعهٔ روانشناسی است. برخی ابعاد مشاورهٔ روانشناسی عبارتند از: مشاوره تحصیلی، مشاوره خانواده، مشاوره شغلی، مشاوره توانبخشی، مشاوره ژنتیک، مشاوره ازدواج و … که در این میان مشاوره ژنتیک از زیر مجموعه‌های علم روانشناسی نمی‌باشد.[۳] در این مقاله، به مشاورهٔ روان‌شناختی پرداخته می‌شود. وظیفهٔ مشاور به عنوان شخصی که دارای مهارتهای علمی روان‌درمانی (البته به جز دارودرمانی) است، یاری رساندن و ارائهٔ راه حل مؤثر به مراجعه کننده دربارهٔ مشکلاتی است که مراجع در شغل، روابط، احساسات و دیگر امور خود مطرح می‌کند. رشتهٔ دانشگاهی مشاوره، در ایران، دارای مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتراست.[۴]

تفاوت مشاور و روانشناس این است که روانشناس در حوزه درمان اختلالات و بیماری های روانی فعالیت می‌کند ولی مشاور به مشکلات ارتباطی، رفتاری، می پردازد به عبارت ساده تر روانشناس با بیماران روانی سروکار دارد و مشاور با افراد سالمی که نیاز به کمک دارند[۵]

پاترسون (۱۹۷۳)، مشاوره را جریان یاری دهنده‌ای می‌داند که به ارتباط خاص بین دو نفر نیاز دارد. یکی از این دو نفر یعنی مراجع، معمولاً با مشکل روانی و عاطفی رو به روست، و دیگری، یعنی مشاور، که در حل مشکلات روانی مهارت دارد. از طریق ایجاد رابطه خاص مشاوره‌ای، مشاور به مراجع کمک می‌کند تا راه حلی برای مشکل خود بیابد. به نظر پاترسون، ارائه اطلاعات صرف، پند و اندرز دادن و تلقین افکار و عقاید به دیگران را هیچگاه نمی‌توان مشاوره دانست. به نظر او، رابطه حسنه بین مراجع و مشاور اثر روان درمانی مهمی در روند مشاوره دارد؛ به‌طوری‌که اگر مشاور نتواند چنین رابطه مطلوبی را ایجاد کند، مشکل مراجع در حد مطلوبی حل نخواهد شد.[۶]رشته مشاوره به زبان انگلیسی

آریاکل (۱۹۶۱ و ۱۹۷۷)مشاوره را جریانی اختصاصی و انحصاری بین دو نفر می‌داند که در آن مراجع با کمک مشاور، به بررسی و تجزیه و تحلیل مشکل خود اقدام می‌کند و از موارد ناشناخته آگاه می‌شود؛ عوامل ناخواسته و مزاحم را تغییر داده و زندگی بهتر و مطلوب تری را برای خویش فراهم می‌کند.
دینک مایر (۱۹۶۸ و ۱۹۷۲)، که از پیروان روان‌شناسی فردی است، مشاوره را ایجائد رابطه حسنه بین دو نفر (یعنی مشاور و مراجع) تلقی می‌کند که از طریق این رابطه، مشاور به مراجع یاری می‌دهد تا نحوه ارتباط با دیگران را فراگیرد، نیازهایش را به‌طور معقول و مقبولی برآورده سازد، احساساتش را بشناسد، اطلاعاتی دربارهٔ نکات قوت و ضعف خویش به دست آورد و با تعیین و شناخت اهداف آینده، شیوه‌های وصول به آن‌ها را بیاموزد.[۶]
مشاوره به تغییر ادراکات، اعتقادات، نگرش‌ها، رفتارها و نهایتاً تغییر شیوه زندگی منجر می‌شود.[۶]

به عقیده پپینسکی (۱۹۵۴)، در مشاوره به بررسی و درمان مشکلات روانی نسبتاً سطحی مبادرت می‌شود. این مشکلات علل جسمانی ندارند و صرفاً بر اثر عوامل محیطی حاصل شده‌اند.[۶]

رابینسون (۱۹۵۰)، مشاوره را کمک به افراد عادی برای کسب سازش بهتر با خود و دیگران، افزایش بلوغ عاطفی، استقلال و قبول مسئولیت می‌داند.[۷]

از نظر استفلر و هاچ، (۱۹۵۸ و ۱۹۷۲)، مشاوره، رابطه یاری دهندهٔ تخصی بین مراجع و مشاور است که به شناخت بیشتر مراجع از خصوصیات خویشتن و تصمیم‌گیری معقول و مناسب در زندگی منجر می‌شود. مشارکت در چنین رابطه‌ای، اعم از فردی یا گروهی، باعث می‌شود که فرد به خودکاوی و خودشناسی بیشترو بهتری بپردازد و شیوه‌ای را در زندگی اش برگزیند که با رغبتها، استعدادها و امکانات وی هماهنگ باشد.[۷]

اسمیت (۱۹۵۵)، مشاوره را جریان یاری دهنده‌ای تعریف می‌کند که به وسیله آن، به مراجع اصول و شیوه‌های مربوط به انتخاب، طرح‌ریزی و ادامه یک زندگی معقول و موفقیت‌آمیز، آموخته می‌شود. از طریق مشاوره، مراجع می‌آموزد که چگونه یک زندگی سالم و سازنده را طرح‌ریزی نموده و ادامه دهد و از مهارتهای حل مسئله، برقراری ارتباط و تفکر مثبت در عمل بهره برد.[۷]

به عقیده هنکی و نای، مشاوره جریان یاری‌دهنده یکتایی است که در آن، پس از طرح مشکل، با کمک مشاور که فردی آشنا به امور روانی است به حل مشکل تشویق و راهنمایی می‌شود. مشاوره از این نظر یکتاست که مشکل هر مراجع مخصوص به خود اوست و مشاور نمی‌تواند از قبل مشخص سازد که مراجع چه نوع مشکلی را در جلسهٔ مشاوره مطرح خواهد کرد. مشاوره همچنین قابل پیش‌بینی است، زیرا مشکلات مراجعان به ظاهر مشابه‌است و همگی احساس نگرانی می‌کنند، سرگردان هستند، دلهره دارند و نظام زندگیشان-یا دست کم بخش مهمی از نظام زندگیشان-به هم ریخته‌است. در عین حال، هریک از موارد مشابه، در مراجعان متعدد مصادیق رفتاری متفاوتی دارد.[۷]

به‌طور کلی، مشاوره تعاملی بین مشاور و مراجع است که به آن وسیله به مراجع کمک می‌شود تا پس از شناخت خویش تصمیمات معقول و مقبولی اتخاذ کند. به بیان دیگر، مشاوره جریان بررسی مشکلات و مسائلی است که مراجع با آن‌ها مواجه‌است و علاقه‌مند یا نیازمند به طرح آن‌ها می‌باشد. مراجع از طریف بحث و گفتگو دربارهٔ مشکلش با مشاور در جریان رابطهٔ مشاوره‌ای توأم با درک و تفاهم، به خودشناسی و کشف راه حلی موفق می‌گردد وسرانجام تصمیم معقول و مناسبی اتخاذ می‌کند.[۸]

مشاوره و مراجعه مشاوره گیرندگان به مشاور و دیدار با او به صورت فردی و خصوصی یا گروهی انجام می‌گیرد که هریک بسته به احساس، درخواست و مشکل مراجع یا مراجعان محاسن و معایبی دارند.[۸]

طیبه زندی‌پور در کتاب درسی برنامه‌ریزی تحصیلی و شغلی، رازداری، مسئولیت‌پذیری و احترام به آزادی و حق انتخاب را از اصول مهم و بنیانی کار مشاوران می‌شمرد.[۹]

برخی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین نظریه‌های مشاوره عبارتند از: نظریهٔ مراجع‌محوری، نظریهٔ عقلانی-عاطفی-رفتاری، نظریهٔ واقعیت‌درمانی و نظریهٔ رفتاردرمانی.[۱۰]

این نوع از مشاوره اختصاص به دانش آموزان مدارس و دانشجویان دارد؛ که برای کمک و راهنمایی آن‌ها در زمینه انتخاب رشته تحصیلی در دوره دبیرستان، انتخاب رشته تحصیلی دانشگاهی، اطلاع از مقررات و شرایط و قوانین مدرسه یا دانشگاه یا هر مسئله و مشکلی که در محیط تحصیل برای آن‌ها ممکن است پیش بیاید دارد. رفع این نوع مسائل یا مشکلات به عهده مشاوران تحصیلی است.
از وظایف شغلی مشاور تحصیلی آن است که به دانش آموزان خود زمان مناسبی اختصاص دهد و به آن‌ها راه‌های افزایش تمرکز و افزایش یادگیری و روش بهینه مطالعه هر درس را توضیح دهد.[۱۱][۱۲]

در ایران مسئله راهنمایی و مشاوره و تهیه مقدمات آن بین سالهای ۱۳۳۷ تا ۱۳۵۰ شروع شد و جریان پیدا کرد. از سالهای ۱۳۳۷ با برگزاری سمینارهای متعددی طرح مشاوره و راهنمایی در آموزش و پرورش مطرح شد و نیز تربیت نیروی مشاوره در دانشگاه‌ها و تهیه ابزار کار مشاوران، دوره‌های کارآموزی ضمن خدمت، تهیه وظایف و طرح و جاانداختن آن از جمله اقدامات بعدی در این دوره بوده‌است. برای پیشرفت و گسترش این طرح اقدامات متعددی انجام شد. دوره‌هایی ترتیب داده شد تا دست‌اندرکاران تعلیم و تربیت با برنامه راهنمایی آشنا شوند. اعزام مشاوران به مدارس، تهیه مقالات و بروشورهای مختلف، تهیه پرونده‌های تحصیلی و تربیتی، تهیه پرسشنامه‌های مختلف و ایجاد مراکز مشاوره و راهنمایی در برخی از مراکز استانها از جمله اقداماتی است که در این دوره به عمل آمد.

در سالهای ۱۳۳۷ و ۱۳۳۸ کنفرانسهایی که در مشهد و آبادان تشکیل یافتند لزوم راهنمایی در مدارس را تأکید کردند. تا اینکه در سالهای ۱۳۴۴ و ۱۳۴۵ در دانشسرای عالی تهران درس مشاوره و راهنمایی جزو دروس رسمی‌قرار گرفت. از مهر ماه ۱۳۵۰ که اولین کلاس دوره راهنمایی تحصیلی تشکیل شد تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ که انقلاب اسلامی‌به پیروزی رسید در زمینه اجرای برنامه راهنمایی، فعالیت‌های زیادی صورت گرفت که آشنا ساختن والدین و مربیان و دانش آموزان با برنامه‌های مشاوره و راهنمایی به اعزام مشاورین به مدارس، تهیه پرونده تحصیلی، تست و اجرای آن‌ها از آن جمله می‌باشد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی‌برنامه راهنمایی با توجه به اهداف جدید مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت و نتیجه آن سیستم معلم – مشاور بود که هم به تدریس و هم به مشاوره می‌پرداختند. پس از مدتی برای تهیه هدفهای هماهنگ با اهداف انقلاب برنامه راهنمایی و مراکز مشاوره حذف و تحلیل گردید؛ و به جای آن طرح مربیان پرورشی با عنوان متولیان انقلاب در مدارس طرح‌ریزی و اجرا شد. این طرح به تدریج مسئولان را متوجه نیاز به مشاوره و راهنمایی در مدارس نمود. تا اینکه در سال ۱۳۶۴ هسته‌های مشاوره و راهنمایی مجدداً در مناطق آموزش و پرورش تأسیس گردید. در حال حاضر برنامه‌های مشاوره‌ای مدارس به سمت تخصصی شدن و خدمات مشاوره‌ای سوق داده شده‌است و طرحهایی چون «طرح احیا نقش مشاوره‌ای معلمان» در حال اجرا است.

در این زمینه مشاور به دانش آموز کمک می‌کند با اطلاع از ویژگی‌ها و شرایط خود، رشته‌ها و شرایط جامعه تصمیم مناسبی در مورد انتخاب رشته تحصیلی‌اش اتخاذ کند. چنین فرایندی چه در سال اول دبیرستان و برای انتخاب رشته تحصیلی دوره متوسط صورت بگیرد و چه برای انتخاب رشته دانشگاهی تفاوت چندانی نمی‌کند. آشنایی مشاور با ویژگی‌ها و مقررات موجود مربوط به هر دوره (متوسط یا دانشگاهی) بسیار حائز اهمیت است. مشاور تلاش می‌کند علاوه بر اینکه مراجع را از جنبه‌های مختلف هوشی، استعداد و علایق شناسایی کند بلکه این شناخت را با شناختهای خود دانش آموز درهم می‌آمیزد و با در نظر گرفتن مقررات بیرونی و شرایط ویژه جامعه اقدام به تصمیم‌گیری کنند.

ویژگیهای خود دانش آموز که باید شناسایی شوند عبارتند از: میزان بهره هوشی، نمرات تحصیلی او، تعیین نقاط قوت و ضعف او در دروس مختلف، بررسی علایق و استعدادهای او در زمینه رشته‌ها و مشاغل. برای اینکار گاهی مشاور از آزمونهایی چون تست هوش، آزمون رغبت سنج و آزمونهای سنجش استعداد کمک می‌گیرد. از سوی دیگر باید دانش آموز شناخت کاملی نیز از خود رشته تحصیلی بدست آورد. اینکه چه دروسی در آن مطالعه می‌شوند، آینده شغلی آن چیست؟ و…

برخی از دانش آموزان ممکن است دچار افت تحصیلی شوند. برخی از این دانش آموزان خود به مشاوره تحصیلی مراجع می‌کنند و برخی توسط مسئولین مدرسه به مشاور مدرسه معرفی می‌شوند. در هر حال مشاور تحصیلی به بررسی عمل مختلف افت تحصیلی می‌پردازد. برای بررسی احتمال وجود عمل خانوادگی از خود دانش آموز و خانواده او کمک می‌گیرد. عوامل مدرسه را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد و همچنین به بررسی سلامت جسمی‌و روانی دانش آموز می‌پردازد.

شناخت و پیدا کردن علت افت تحصیلی در گام اول قرار دارد. بعد از پیدا کردن علت، مشاور به کمک دانش آموز و در صورت لزوم خانواده او و مسئولین مدرسه به رفع آن علت اقدام می‌کنند. یا اینکه راهنماییهایی به دانش آموزان برای رفع علت ارائه می‌شود و پیشرفت او مورد پیگیری قرار می‌گیرد. از جمله این راهنمایی شامل شیوه افزایش انگیزش دانش آموز، آموزش شیوه‌های صحیح مطالعه، آموزش شیوه‌های مواجهه با تغییرات اساسی و غیره خواهد بود.

برخی از دانش آموزان با وجود اینکه افت تحصیلی نشان نمی‌دهند، اما ممکن است نیاز به آموزش شیوه‌های صحیح مطالعه و روش‌های بهسازی حافظه داشته باشند. آموزش چنین روشهایی می‌تواند به جلوگیری از اتلاف وقت دانش آموز و بالا بردن بهره‌وری او کمک کند. برنامه‌ریزی برای مطالعه، رعایت اصول یادگیری در برنامه‌ریزی برای مطالعه، رعایت ویژگی‌های حافظه‌های مختلف می‌تواند به دانش آموز کمک کند تا روش مطالعه صحیحی داشته باشد و نتیجه بهتری کسب نماید.

اغلب افراد در جلسه امتحان یا قبل از آن درجاتی از اضطراب را دارا هستند. داشتن مقداری اضطراب در شرایط امتحانی کاملاً طبیعی و گاهی حتی ضروریست. چون موجب بالا نگه داشته شدن سطح انگیختگی فرد شده و عملکرد او را بهبود می‌بخشد. اما در صورتی‌که میزان این اضطراب از حد طبیعی بالاتر برود باعث مختل شدن عملکرد فرد خواهد شد؛ بنابراین مشاور تحصیلی تلاش می‌کنند با آموزش شیوه صحیح مطالعه، بالا بردن کارایی حافظه و استفاده بهینه از زمان، دانش آموز اطمینان و یقین نسبت به خود پیدا کند.

به عبارتی تلاش می‌کند اعتماد به نفس او را بالا ببرد تا از پیدا شدن افکاری که باعث اضطراب در او می‌شوند جلوگیری کند. چنین دانش آموزانی افکاری از این قبیل دارند. نمره کمی‌خواهم گرفت، خوب نخوانده‌ام، همیشه شکست می‌خورم و… مشاوره تحصیلی کمک می‌کند تا دانش آموز با تسلط بیشتری به مطالب مورد نظر سر جلسه امتحان حاضر شود و علاوه بر این به خود اعتماد به نفس داشته باشد. همچنین ممکن است روش‌های اختصاصی مثل آموزش روش‌های آرامش ورزی مورد استفاده قرار بگیرید. در صورت حاد بودن میزان اضطراب دانش آموز به مراکز اختصاصی‌تر ارجاع داده می‌شود.

یک مشاور تحصیلی مناسب باید دارای شاخصه های مهم زیر باشد:[۱۳][۱۴]

امروزه انتظار می‌رود در تمامی مدارس راهنمایی و متوسطه ایران، به ویژه پس از تغییرات سالهای آخر دهه ۷۰، یک مشاور با حضور دائمی یا پاره‌وقت مشغول به کار باشد؛ اگرچه برخی مدارس مشاور ندارند.[۱۵][۱۶][۱۷]
معمولاً رشته تحصیلی این مشاوران مشاوره یا روانشناسی است.[نیازمند منبع]
این مشاوران اغلب به هدایت تحصیلی و برنامه‌ریزی تحصیلی می‌پردازند و پاره‌ای اوقات نیز در زمینه مسائل ارتباطی و اجتماعی و رفتاری نیز به دانش آموزان کمک می‌کنند.[۱۸]
یک مشاور خوب با تشخیص مشکلات دانش آموز از جمله ناتوانی های یادگیری، مسائل خانوادگی، مشکلات عاطفی و حتی جسمانی، نه تنها به دانش آموزان در فرایند تحصیل کمک می کند، بلکه از آسیب های اجتماعی آتی آنها مانند بی کاری، فقر و خشونت جلوگیری می نماید.[۱۹] در کتاب برنامه‌ریزی تحصیلی و شغلی، که کتاب درسی انتخابی سال اول دوره آموزش فنی و حرفه‌ای می‌باشد، دربارهٔ مشاوره تحصیلی آمده‌است:

در ارائه خدمات مشاوره‌ای، که خود نوعی آموزش و بخشی از خدمات راهنمایی است؛ مشاوران می‌کوشند تا با ایجاد رابطه‌ای صمیمانه و دو جانبه به دانش آموزان در بررسی مشکلاتشان از جوانب و دیدگاه‌های مختلف کمک کنند، تا ضمن یادگیری فرایند مشکل گشایی، بتوانند با بینشی وسیع و همه‌جانبه به مسائل نگریسته، موفق به اخذ تصمیمات مناسب گردند. در ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره، یک مشاور برای هیچ دانش آموزی تصمیم نمی‌گیرد یا به او القای نظر نمی‌کند. تصمیم‌گیری اختیار و انتخاب و مسئولیت تام خود مراجع (دانش آموز) است. یک مشاور فقط می‌کوشد مسئله انتخاب و تصمیم‌گیری را که کاری بسیار دشوار و گاهی دردناک است برای وی آسان سازد. در حقیقت یک مشاور در حل مشکل، فقط می‌تواند با همدلی وهمفکری به بررسی راه حل‌ها بپردازد. او هرگز به جای شما فکر نمی‌کند و تصمیم نمی‌گیرد. تصمیم‌گیری مسئولیت فردی دانش آموز است. مشاوره فکر کردن با مراجع است نه برای مراجع.

[۹]

دربارهٔ تفاوت‌های مشاوره و راهنمایی در محتوای درسی همین کتاب ذکر شده‌است که:

در سال های گذشته رقابت جدی در ورود به دانشگاه ها و رشته های پرطرفدار در ایران موجب تخصصی شدن مشاوره کنکور به عنوان یک شاخه خاص از مشاوره تحصیلی شده است. در حال حاضر افرادی که به عنوان مشاورین کنکور حرفه ای و تخصصی فعالیت می کنند مهارت های مشخصی دارند که به واسطه آنها داوطلبین کنکور سراسری را برای موفقیت در آزمون قبل و پس از برگزاری این آزمون آماده می نمایند. برنامه ریزی کنکور، آموزش روش های مطالعه، آموزش تکنیک های تست زنی کنکور، مشاوره انتخاب رشته، مشاوره های روحی و انگیزشی، مشاوره کنترل اضطراب، استرس و … از جمله کارکردهای مهم مشاوره کنکور برای موفقیت داوطلبین کنکور می باشد.

مشاوره کنکور در ایران در حال حاضر به شکل های مختلف ارائه می شود. نوع اول مشاوره توسط افرادی که تحصیلات آکادمیک مشاوره یا روانشناسی دارند ارائه می شود. نوع دوم توسط داوطلبین موفق کنکورهای سال های گذشته ارائه می شود. در واقع این نوع از مشاورین به واسطه تجربه موفقی که از دوران تحصیل و کنکور خود داشته اند به ارائه مشاوره تحصیلی در زمینه موفقیت در کنکور می پردازند.

در دهه اخیر نوع دوم مشاوره کنکور رشد زیادی کرده و اقبال دانش آموزان به آن بیشتر بوده است. به ویژه مشاوره تلفنی کنکور که با پیام رسان های اینترنتی و آنلاین همراه شده و توسط داوطلبین موفق کنکورهای گذشته انجام می شود به عنوان یک پدیده نوظهور و مفید، تا حدود بسیار زیادی جایگزین مشاوره حضوری و سنتی شده است.[۲۱]

براساس گزارش آفتاب نیوز در ۲۱ شهریور ۱۳۹۳، رئیس مرکز مشاوره دانشگاه تهران گفت، طی یکسال گذشته ۲۶ هزار جلسه مشاوره در مراکز مشاوره این دانشگاه برگزار شده‌است که این ۲۶ هزار جلسه مربوط به سه الی چهار هزار دانشجویی است که در چند جلسه به دفاتر مشاوره دانشجویی مراجعه کرده‌اند. شکست عشقی و سوءاستفاده عاطفی بیشترین عامل مراجعه دانشجویان دختر به مشاور است.[۲۲]

در ایران، نهادی با نام دفتر مشاوره و سلامت در سازمان امور دانشجویان، که خود زیرمجموعهٔ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است، وجود دارد که به انتشار نشریات مشاوره‌ای و پشتیبانی خدمات مشاوره در دانشگاه‌ها می‌پردازد. تمامی دانشگاه‌های دولتی زیرنظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دارای مراکز مشاوره هستند.

مرکز مشاورهٔ دانشگاه تهران، اقدام به انتشار نشریهٔ پیام مشاور می‌نماید. این نشریه در سراسر ایران، در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی توزیع می‌شود.

امروزه مراکز مشاوره در کنار مشاوره حضوری از طرق متختلف به ارائه خدمات مشاوره از راه دور می پردازند. مطالعات نشان داده است که مشاوره نلفنی میتواند در حل بسیاری از مشکلات به اندازه مشاوره حضوری مؤثر وافع شود.[۲۳] مشاوره تلفنی و مشاوره آنلاین از طریق اینترنت و نرم افزارهای پیام رسان دو خدمتی است که هر روز فراگیرتر می شود. در دسترس بودن، راحتی، هزینه کمتر و ناشناس ماندن و صرفه جویی در وقت را می توان از مزایای مشاوره آنلاین برشمرد[۲۴].

مشورت و دریافت کمک اطلاعاتی دربارهٔ یک موضوع است که بین مراجع (کمک‌گیرنده) و متخصص (مشاور) انجام می‌گیرد. مشاوره در موضوعات و زمینه‌های مختلف علمی و برای اهداف گوناگون انجام می‌شود که در میان مردم، بیشتر جنبهٔ روان‌شناختی آن (مشاورهٔ روان‌شناسی) معروف است که هدف از آن بهبود وضعیت روحی–روانی و کیفیت‌بخشی به زندگی مراجع از جهت روانی‌است. مشاور، در مشاوره‌های خانواده، شغلی، تحصیلی و توان‌بخشی نیز از مهارت‌های روان‌شناختی کمک می‌گیرد. مشاوره اطلاعاتی و مشاوره ژنتیک نیز از انواع مشاوره‌اند که ارتباط مستقیم و مشخصی با روان‌شناسی ندارند.

مشاوره، کلمه‌ای عربی و یک مصدر است. معنای واژگانی آن، مشورت کردن و اقدام به تشکیل شورا و مشورت با دیگران است[۱] معادل انگلیسی آن، Consultation است و به کسی که به‌همراه مراجع و برای کمک به وی، به مشاوره می‌پردازد، یعنی مشاور، Consultant گفته می‌شود. رایج‌ترین کاربرد واژهٔ مشاوره، به‌ویژه در میان مردم عادی، به معنی مشاورهٔ روان‌شناختی و روان‌درمانی از طریق مشاوره است. در این کاربرد، تعریف مشاوره، «اقدام حمایت‌گرانه بر پایهٔ علوم روان‌شناسی» است و مشاوری که این اقدام حمایتگرانه را انجام می‌دهد، روان‌شناس است، به همین دلیل به مشاور، در فرهنگهای کشورهای توسعه‌یافتهٔ انگلیسی‌زبان، به‌ویژه هنگامی که امر «درمان» و «روان‌درمانی» مد نظر باشد؛ روان‌شناس (به انگلیسی: Psychologist) هم می‌گویند. مشاوره، نام، واژه و اصطلاحی عمومی و کلی است که به معنای ارائه و دریافت مشورت و اطلاعات برای انجام بهتر یک کار، حل یک مشکل و یا رسیدن به هدفی خاص است.

مشاوره، اقدامی حمایتی بر پایهٔ علوم روان‌شناسی در حمایت از فردی است که آسیب دیده یا در معرض آسیب قرار دارد.[۲] مشاوره، کمک مشورتی، فکری و اطلاعاتی همراه با آزادی دادن در گزینش راه حل و احترام، با استفاده از دانش روان‌شناسی به فردی است که در شرایط انتخاب راه حل و تصمیم‌گیری قرار دارد یا در سازگاری با محیط اطراف خود دچار مشکل است. مشاوران با بهره‌گیری از مهارت‌های گوناگون روان‌شناختی، مانند روانکاوی، می‌کوشند به مراجع، در جهت تخلیهٔ هیجانی، غلبه بر هیجانات منفی، سازگاری و گزیدن راهکار برای مسائل، یاری رسانند. مشاوران، با استفاده از مهارت‌های کلامی و روان‌شناختی خود، از راه سعی در تقویت عزت نفس، تفکر مثبت و احساس سلامتی روان، تقویت قدرت روحی و آگاهی‌بخشی، به حل مشکل مددجو توسط خود او و با توجه به تفاوت‌های فردی و شرایط وی، کمک می‌کنند. مشاوره دارای ابعاد و انواع بسیار و گسترده‌ای است؛ به‌طور عمومی‌مشاوره تخصصی از رشته‌ها و مهارت‌های زیر مجموعهٔ روانشناسی است. برخی ابعاد مشاورهٔ روانشناسی عبارتند از: مشاوره تحصیلی، مشاوره خانواده، مشاوره شغلی، مشاوره توانبخشی، مشاوره ژنتیک، مشاوره ازدواج و … که در این میان مشاوره ژنتیک از زیر مجموعه‌های علم روانشناسی نمی‌باشد.[۳] در این مقاله، به مشاورهٔ روان‌شناختی پرداخته می‌شود. وظیفهٔ مشاور به عنوان شخصی که دارای مهارتهای علمی روان‌درمانی (البته به جز دارودرمانی) است، یاری رساندن و ارائهٔ راه حل مؤثر به مراجعه کننده دربارهٔ مشکلاتی است که مراجع در شغل، روابط، احساسات و دیگر امور خود مطرح می‌کند. رشتهٔ دانشگاهی مشاوره، در ایران، دارای مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتراست.[۴]

تفاوت مشاور و روانشناس این است که روانشناس در حوزه درمان اختلالات و بیماری های روانی فعالیت می‌کند ولی مشاور به مشکلات ارتباطی، رفتاری، می پردازد به عبارت ساده تر روانشناس با بیماران روانی سروکار دارد و مشاور با افراد سالمی که نیاز به کمک دارند[۵]

پاترسون (۱۹۷۳)، مشاوره را جریان یاری دهنده‌ای می‌داند که به ارتباط خاص بین دو نفر نیاز دارد. یکی از این دو نفر یعنی مراجع، معمولاً با مشکل روانی و عاطفی رو به روست، و دیگری، یعنی مشاور، که در حل مشکلات روانی مهارت دارد. از طریق ایجاد رابطه خاص مشاوره‌ای، مشاور به مراجع کمک می‌کند تا راه حلی برای مشکل خود بیابد. به نظر پاترسون، ارائه اطلاعات صرف، پند و اندرز دادن و تلقین افکار و عقاید به دیگران را هیچگاه نمی‌توان مشاوره دانست. به نظر او، رابطه حسنه بین مراجع و مشاور اثر روان درمانی مهمی در روند مشاوره دارد؛ به‌طوری‌که اگر مشاور نتواند چنین رابطه مطلوبی را ایجاد کند، مشکل مراجع در حد مطلوبی حل نخواهد شد.[۶]رشته مشاوره به زبان انگلیسی

آریاکل (۱۹۶۱ و ۱۹۷۷)مشاوره را جریانی اختصاصی و انحصاری بین دو نفر می‌داند که در آن مراجع با کمک مشاور، به بررسی و تجزیه و تحلیل مشکل خود اقدام می‌کند و از موارد ناشناخته آگاه می‌شود؛ عوامل ناخواسته و مزاحم را تغییر داده و زندگی بهتر و مطلوب تری را برای خویش فراهم می‌کند.
دینک مایر (۱۹۶۸ و ۱۹۷۲)، که از پیروان روان‌شناسی فردی است، مشاوره را ایجائد رابطه حسنه بین دو نفر (یعنی مشاور و مراجع) تلقی می‌کند که از طریق این رابطه، مشاور به مراجع یاری می‌دهد تا نحوه ارتباط با دیگران را فراگیرد، نیازهایش را به‌طور معقول و مقبولی برآورده سازد، احساساتش را بشناسد، اطلاعاتی دربارهٔ نکات قوت و ضعف خویش به دست آورد و با تعیین و شناخت اهداف آینده، شیوه‌های وصول به آن‌ها را بیاموزد.[۶]
مشاوره به تغییر ادراکات، اعتقادات، نگرش‌ها، رفتارها و نهایتاً تغییر شیوه زندگی منجر می‌شود.[۶]

به عقیده پپینسکی (۱۹۵۴)، در مشاوره به بررسی و درمان مشکلات روانی نسبتاً سطحی مبادرت می‌شود. این مشکلات علل جسمانی ندارند و صرفاً بر اثر عوامل محیطی حاصل شده‌اند.[۶]

رابینسون (۱۹۵۰)، مشاوره را کمک به افراد عادی برای کسب سازش بهتر با خود و دیگران، افزایش بلوغ عاطفی، استقلال و قبول مسئولیت می‌داند.[۷]

از نظر استفلر و هاچ، (۱۹۵۸ و ۱۹۷۲)، مشاوره، رابطه یاری دهندهٔ تخصی بین مراجع و مشاور است که به شناخت بیشتر مراجع از خصوصیات خویشتن و تصمیم‌گیری معقول و مناسب در زندگی منجر می‌شود. مشارکت در چنین رابطه‌ای، اعم از فردی یا گروهی، باعث می‌شود که فرد به خودکاوی و خودشناسی بیشترو بهتری بپردازد و شیوه‌ای را در زندگی اش برگزیند که با رغبتها، استعدادها و امکانات وی هماهنگ باشد.[۷]

اسمیت (۱۹۵۵)، مشاوره را جریان یاری دهنده‌ای تعریف می‌کند که به وسیله آن، به مراجع اصول و شیوه‌های مربوط به انتخاب، طرح‌ریزی و ادامه یک زندگی معقول و موفقیت‌آمیز، آموخته می‌شود. از طریق مشاوره، مراجع می‌آموزد که چگونه یک زندگی سالم و سازنده را طرح‌ریزی نموده و ادامه دهد و از مهارتهای حل مسئله، برقراری ارتباط و تفکر مثبت در عمل بهره برد.[۷]

به عقیده هنکی و نای، مشاوره جریان یاری‌دهنده یکتایی است که در آن، پس از طرح مشکل، با کمک مشاور که فردی آشنا به امور روانی است به حل مشکل تشویق و راهنمایی می‌شود. مشاوره از این نظر یکتاست که مشکل هر مراجع مخصوص به خود اوست و مشاور نمی‌تواند از قبل مشخص سازد که مراجع چه نوع مشکلی را در جلسهٔ مشاوره مطرح خواهد کرد. مشاوره همچنین قابل پیش‌بینی است، زیرا مشکلات مراجعان به ظاهر مشابه‌است و همگی احساس نگرانی می‌کنند، سرگردان هستند، دلهره دارند و نظام زندگیشان-یا دست کم بخش مهمی از نظام زندگیشان-به هم ریخته‌است. در عین حال، هریک از موارد مشابه، در مراجعان متعدد مصادیق رفتاری متفاوتی دارد.[۷]

به‌طور کلی، مشاوره تعاملی بین مشاور و مراجع است که به آن وسیله به مراجع کمک می‌شود تا پس از شناخت خویش تصمیمات معقول و مقبولی اتخاذ کند. به بیان دیگر، مشاوره جریان بررسی مشکلات و مسائلی است که مراجع با آن‌ها مواجه‌است و علاقه‌مند یا نیازمند به طرح آن‌ها می‌باشد. مراجع از طریف بحث و گفتگو دربارهٔ مشکلش با مشاور در جریان رابطهٔ مشاوره‌ای توأم با درک و تفاهم، به خودشناسی و کشف راه حلی موفق می‌گردد وسرانجام تصمیم معقول و مناسبی اتخاذ می‌کند.[۸]

مشاوره و مراجعه مشاوره گیرندگان به مشاور و دیدار با او به صورت فردی و خصوصی یا گروهی انجام می‌گیرد که هریک بسته به احساس، درخواست و مشکل مراجع یا مراجعان محاسن و معایبی دارند.[۸]

طیبه زندی‌پور در کتاب درسی برنامه‌ریزی تحصیلی و شغلی، رازداری، مسئولیت‌پذیری و احترام به آزادی و حق انتخاب را از اصول مهم و بنیانی کار مشاوران می‌شمرد.[۹]

برخی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین نظریه‌های مشاوره عبارتند از: نظریهٔ مراجع‌محوری، نظریهٔ عقلانی-عاطفی-رفتاری، نظریهٔ واقعیت‌درمانی و نظریهٔ رفتاردرمانی.[۱۰]

این نوع از مشاوره اختصاص به دانش آموزان مدارس و دانشجویان دارد؛ که برای کمک و راهنمایی آن‌ها در زمینه انتخاب رشته تحصیلی در دوره دبیرستان، انتخاب رشته تحصیلی دانشگاهی، اطلاع از مقررات و شرایط و قوانین مدرسه یا دانشگاه یا هر مسئله و مشکلی که در محیط تحصیل برای آن‌ها ممکن است پیش بیاید دارد. رفع این نوع مسائل یا مشکلات به عهده مشاوران تحصیلی است.
از وظایف شغلی مشاور تحصیلی آن است که به دانش آموزان خود زمان مناسبی اختصاص دهد و به آن‌ها راه‌های افزایش تمرکز و افزایش یادگیری و روش بهینه مطالعه هر درس را توضیح دهد.[۱۱][۱۲]

در ایران مسئله راهنمایی و مشاوره و تهیه مقدمات آن بین سالهای ۱۳۳۷ تا ۱۳۵۰ شروع شد و جریان پیدا کرد. از سالهای ۱۳۳۷ با برگزاری سمینارهای متعددی طرح مشاوره و راهنمایی در آموزش و پرورش مطرح شد و نیز تربیت نیروی مشاوره در دانشگاه‌ها و تهیه ابزار کار مشاوران، دوره‌های کارآموزی ضمن خدمت، تهیه وظایف و طرح و جاانداختن آن از جمله اقدامات بعدی در این دوره بوده‌است. برای پیشرفت و گسترش این طرح اقدامات متعددی انجام شد. دوره‌هایی ترتیب داده شد تا دست‌اندرکاران تعلیم و تربیت با برنامه راهنمایی آشنا شوند. اعزام مشاوران به مدارس، تهیه مقالات و بروشورهای مختلف، تهیه پرونده‌های تحصیلی و تربیتی، تهیه پرسشنامه‌های مختلف و ایجاد مراکز مشاوره و راهنمایی در برخی از مراکز استانها از جمله اقداماتی است که در این دوره به عمل آمد.

در سالهای ۱۳۳۷ و ۱۳۳۸ کنفرانسهایی که در مشهد و آبادان تشکیل یافتند لزوم راهنمایی در مدارس را تأکید کردند. تا اینکه در سالهای ۱۳۴۴ و ۱۳۴۵ در دانشسرای عالی تهران درس مشاوره و راهنمایی جزو دروس رسمی‌قرار گرفت. از مهر ماه ۱۳۵۰ که اولین کلاس دوره راهنمایی تحصیلی تشکیل شد تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ که انقلاب اسلامی‌به پیروزی رسید در زمینه اجرای برنامه راهنمایی، فعالیت‌های زیادی صورت گرفت که آشنا ساختن والدین و مربیان و دانش آموزان با برنامه‌های مشاوره و راهنمایی به اعزام مشاورین به مدارس، تهیه پرونده تحصیلی، تست و اجرای آن‌ها از آن جمله می‌باشد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی‌برنامه راهنمایی با توجه به اهداف جدید مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت و نتیجه آن سیستم معلم – مشاور بود که هم به تدریس و هم به مشاوره می‌پرداختند. پس از مدتی برای تهیه هدفهای هماهنگ با اهداف انقلاب برنامه راهنمایی و مراکز مشاوره حذف و تحلیل گردید؛ و به جای آن طرح مربیان پرورشی با عنوان متولیان انقلاب در مدارس طرح‌ریزی و اجرا شد. این طرح به تدریج مسئولان را متوجه نیاز به مشاوره و راهنمایی در مدارس نمود. تا اینکه در سال ۱۳۶۴ هسته‌های مشاوره و راهنمایی مجدداً در مناطق آموزش و پرورش تأسیس گردید. در حال حاضر برنامه‌های مشاوره‌ای مدارس به سمت تخصصی شدن و خدمات مشاوره‌ای سوق داده شده‌است و طرحهایی چون «طرح احیا نقش مشاوره‌ای معلمان» در حال اجرا است.

در این زمینه مشاور به دانش آموز کمک می‌کند با اطلاع از ویژگی‌ها و شرایط خود، رشته‌ها و شرایط جامعه تصمیم مناسبی در مورد انتخاب رشته تحصیلی‌اش اتخاذ کند. چنین فرایندی چه در سال اول دبیرستان و برای انتخاب رشته تحصیلی دوره متوسط صورت بگیرد و چه برای انتخاب رشته دانشگاهی تفاوت چندانی نمی‌کند. آشنایی مشاور با ویژگی‌ها و مقررات موجود مربوط به هر دوره (متوسط یا دانشگاهی) بسیار حائز اهمیت است. مشاور تلاش می‌کند علاوه بر اینکه مراجع را از جنبه‌های مختلف هوشی، استعداد و علایق شناسایی کند بلکه این شناخت را با شناختهای خود دانش آموز درهم می‌آمیزد و با در نظر گرفتن مقررات بیرونی و شرایط ویژه جامعه اقدام به تصمیم‌گیری کنند.

ویژگیهای خود دانش آموز که باید شناسایی شوند عبارتند از: میزان بهره هوشی، نمرات تحصیلی او، تعیین نقاط قوت و ضعف او در دروس مختلف، بررسی علایق و استعدادهای او در زمینه رشته‌ها و مشاغل. برای اینکار گاهی مشاور از آزمونهایی چون تست هوش، آزمون رغبت سنج و آزمونهای سنجش استعداد کمک می‌گیرد. از سوی دیگر باید دانش آموز شناخت کاملی نیز از خود رشته تحصیلی بدست آورد. اینکه چه دروسی در آن مطالعه می‌شوند، آینده شغلی آن چیست؟ و…

برخی از دانش آموزان ممکن است دچار افت تحصیلی شوند. برخی از این دانش آموزان خود به مشاوره تحصیلی مراجع می‌کنند و برخی توسط مسئولین مدرسه به مشاور مدرسه معرفی می‌شوند. در هر حال مشاور تحصیلی به بررسی عمل مختلف افت تحصیلی می‌پردازد. برای بررسی احتمال وجود عمل خانوادگی از خود دانش آموز و خانواده او کمک می‌گیرد. عوامل مدرسه را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد و همچنین به بررسی سلامت جسمی‌و روانی دانش آموز می‌پردازد.

شناخت و پیدا کردن علت افت تحصیلی در گام اول قرار دارد. بعد از پیدا کردن علت، مشاور به کمک دانش آموز و در صورت لزوم خانواده او و مسئولین مدرسه به رفع آن علت اقدام می‌کنند. یا اینکه راهنماییهایی به دانش آموزان برای رفع علت ارائه می‌شود و پیشرفت او مورد پیگیری قرار می‌گیرد. از جمله این راهنمایی شامل شیوه افزایش انگیزش دانش آموز، آموزش شیوه‌های صحیح مطالعه، آموزش شیوه‌های مواجهه با تغییرات اساسی و غیره خواهد بود.

برخی از دانش آموزان با وجود اینکه افت تحصیلی نشان نمی‌دهند، اما ممکن است نیاز به آموزش شیوه‌های صحیح مطالعه و روش‌های بهسازی حافظه داشته باشند. آموزش چنین روشهایی می‌تواند به جلوگیری از اتلاف وقت دانش آموز و بالا بردن بهره‌وری او کمک کند. برنامه‌ریزی برای مطالعه، رعایت اصول یادگیری در برنامه‌ریزی برای مطالعه، رعایت ویژگی‌های حافظه‌های مختلف می‌تواند به دانش آموز کمک کند تا روش مطالعه صحیحی داشته باشد و نتیجه بهتری کسب نماید.

اغلب افراد در جلسه امتحان یا قبل از آن درجاتی از اضطراب را دارا هستند. داشتن مقداری اضطراب در شرایط امتحانی کاملاً طبیعی و گاهی حتی ضروریست. چون موجب بالا نگه داشته شدن سطح انگیختگی فرد شده و عملکرد او را بهبود می‌بخشد. اما در صورتی‌که میزان این اضطراب از حد طبیعی بالاتر برود باعث مختل شدن عملکرد فرد خواهد شد؛ بنابراین مشاور تحصیلی تلاش می‌کنند با آموزش شیوه صحیح مطالعه، بالا بردن کارایی حافظه و استفاده بهینه از زمان، دانش آموز اطمینان و یقین نسبت به خود پیدا کند.

به عبارتی تلاش می‌کند اعتماد به نفس او را بالا ببرد تا از پیدا شدن افکاری که باعث اضطراب در او می‌شوند جلوگیری کند. چنین دانش آموزانی افکاری از این قبیل دارند. نمره کمی‌خواهم گرفت، خوب نخوانده‌ام، همیشه شکست می‌خورم و… مشاوره تحصیلی کمک می‌کند تا دانش آموز با تسلط بیشتری به مطالب مورد نظر سر جلسه امتحان حاضر شود و علاوه بر این به خود اعتماد به نفس داشته باشد. همچنین ممکن است روش‌های اختصاصی مثل آموزش روش‌های آرامش ورزی مورد استفاده قرار بگیرید. در صورت حاد بودن میزان اضطراب دانش آموز به مراکز اختصاصی‌تر ارجاع داده می‌شود.

یک مشاور تحصیلی مناسب باید دارای شاخصه های مهم زیر باشد:[۱۳][۱۴]

امروزه انتظار می‌رود در تمامی مدارس راهنمایی و متوسطه ایران، به ویژه پس از تغییرات سالهای آخر دهه ۷۰، یک مشاور با حضور دائمی یا پاره‌وقت مشغول به کار باشد؛ اگرچه برخی مدارس مشاور ندارند.[۱۵][۱۶][۱۷]
معمولاً رشته تحصیلی این مشاوران مشاوره یا روانشناسی است.[نیازمند منبع]
این مشاوران اغلب به هدایت تحصیلی و برنامه‌ریزی تحصیلی می‌پردازند و پاره‌ای اوقات نیز در زمینه مسائل ارتباطی و اجتماعی و رفتاری نیز به دانش آموزان کمک می‌کنند.[۱۸]
یک مشاور خوب با تشخیص مشکلات دانش آموز از جمله ناتوانی های یادگیری، مسائل خانوادگی، مشکلات عاطفی و حتی جسمانی، نه تنها به دانش آموزان در فرایند تحصیل کمک می کند، بلکه از آسیب های اجتماعی آتی آنها مانند بی کاری، فقر و خشونت جلوگیری می نماید.[۱۹] در کتاب برنامه‌ریزی تحصیلی و شغلی، که کتاب درسی انتخابی سال اول دوره آموزش فنی و حرفه‌ای می‌باشد، دربارهٔ مشاوره تحصیلی آمده‌است:

در ارائه خدمات مشاوره‌ای، که خود نوعی آموزش و بخشی از خدمات راهنمایی است؛ مشاوران می‌کوشند تا با ایجاد رابطه‌ای صمیمانه و دو جانبه به دانش آموزان در بررسی مشکلاتشان از جوانب و دیدگاه‌های مختلف کمک کنند، تا ضمن یادگیری فرایند مشکل گشایی، بتوانند با بینشی وسیع و همه‌جانبه به مسائل نگریسته، موفق به اخذ تصمیمات مناسب گردند. در ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره، یک مشاور برای هیچ دانش آموزی تصمیم نمی‌گیرد یا به او القای نظر نمی‌کند. تصمیم‌گیری اختیار و انتخاب و مسئولیت تام خود مراجع (دانش آموز) است. یک مشاور فقط می‌کوشد مسئله انتخاب و تصمیم‌گیری را که کاری بسیار دشوار و گاهی دردناک است برای وی آسان سازد. در حقیقت یک مشاور در حل مشکل، فقط می‌تواند با همدلی وهمفکری به بررسی راه حل‌ها بپردازد. او هرگز به جای شما فکر نمی‌کند و تصمیم نمی‌گیرد. تصمیم‌گیری مسئولیت فردی دانش آموز است. مشاوره فکر کردن با مراجع است نه برای مراجع.

[۹]

دربارهٔ تفاوت‌های مشاوره و راهنمایی در محتوای درسی همین کتاب ذکر شده‌است که:

در سال های گذشته رقابت جدی در ورود به دانشگاه ها و رشته های پرطرفدار در ایران موجب تخصصی شدن مشاوره کنکور به عنوان یک شاخه خاص از مشاوره تحصیلی شده است. در حال حاضر افرادی که به عنوان مشاورین کنکور حرفه ای و تخصصی فعالیت می کنند مهارت های مشخصی دارند که به واسطه آنها داوطلبین کنکور سراسری را برای موفقیت در آزمون قبل و پس از برگزاری این آزمون آماده می نمایند. برنامه ریزی کنکور، آموزش روش های مطالعه، آموزش تکنیک های تست زنی کنکور، مشاوره انتخاب رشته، مشاوره های روحی و انگیزشی، مشاوره کنترل اضطراب، استرس و … از جمله کارکردهای مهم مشاوره کنکور برای موفقیت داوطلبین کنکور می باشد.

مشاوره کنکور در ایران در حال حاضر به شکل های مختلف ارائه می شود. نوع اول مشاوره توسط افرادی که تحصیلات آکادمیک مشاوره یا روانشناسی دارند ارائه می شود. نوع دوم توسط داوطلبین موفق کنکورهای سال های گذشته ارائه می شود. در واقع این نوع از مشاورین به واسطه تجربه موفقی که از دوران تحصیل و کنکور خود داشته اند به ارائه مشاوره تحصیلی در زمینه موفقیت در کنکور می پردازند.

در دهه اخیر نوع دوم مشاوره کنکور رشد زیادی کرده و اقبال دانش آموزان به آن بیشتر بوده است. به ویژه مشاوره تلفنی کنکور که با پیام رسان های اینترنتی و آنلاین همراه شده و توسط داوطلبین موفق کنکورهای گذشته انجام می شود به عنوان یک پدیده نوظهور و مفید، تا حدود بسیار زیادی جایگزین مشاوره حضوری و سنتی شده است.[۲۱]

براساس گزارش آفتاب نیوز در ۲۱ شهریور ۱۳۹۳، رئیس مرکز مشاوره دانشگاه تهران گفت، طی یکسال گذشته ۲۶ هزار جلسه مشاوره در مراکز مشاوره این دانشگاه برگزار شده‌است که این ۲۶ هزار جلسه مربوط به سه الی چهار هزار دانشجویی است که در چند جلسه به دفاتر مشاوره دانشجویی مراجعه کرده‌اند. شکست عشقی و سوءاستفاده عاطفی بیشترین عامل مراجعه دانشجویان دختر به مشاور است.[۲۲]

در ایران، نهادی با نام دفتر مشاوره و سلامت در سازمان امور دانشجویان، که خود زیرمجموعهٔ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است، وجود دارد که به انتشار نشریات مشاوره‌ای و پشتیبانی خدمات مشاوره در دانشگاه‌ها می‌پردازد. تمامی دانشگاه‌های دولتی زیرنظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دارای مراکز مشاوره هستند.

مرکز مشاورهٔ دانشگاه تهران، اقدام به انتشار نشریهٔ پیام مشاور می‌نماید. این نشریه در سراسر ایران، در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی توزیع می‌شود.

امروزه مراکز مشاوره در کنار مشاوره حضوری از طرق متختلف به ارائه خدمات مشاوره از راه دور می پردازند. مطالعات نشان داده است که مشاوره نلفنی میتواند در حل بسیاری از مشکلات به اندازه مشاوره حضوری مؤثر وافع شود.[۲۳] مشاوره تلفنی و مشاوره آنلاین از طریق اینترنت و نرم افزارهای پیام رسان دو خدمتی است که هر روز فراگیرتر می شود. در دسترس بودن، راحتی، هزینه کمتر و ناشناس ماندن و صرفه جویی در وقت را می توان از مزایای مشاوره آنلاین برشمرد[۲۴].

مشورت و دریافت کمک اطلاعاتی دربارهٔ یک موضوع است که بین مراجع (کمک‌گیرنده) و متخصص (مشاور) انجام می‌گیرد. مشاوره در موضوعات و زمینه‌های مختلف علمی و برای اهداف گوناگون انجام می‌شود که در میان مردم، بیشتر جنبهٔ روان‌شناختی آن (مشاورهٔ روان‌شناسی) معروف است که هدف از آن بهبود وضعیت روحی–روانی و کیفیت‌بخشی به زندگی مراجع از جهت روانی‌است. مشاور، در مشاوره‌های خانواده، شغلی، تحصیلی و توان‌بخشی نیز از مهارت‌های روان‌شناختی کمک می‌گیرد. مشاوره اطلاعاتی و مشاوره ژنتیک نیز از انواع مشاوره‌اند که ارتباط مستقیم و مشخصی با روان‌شناسی ندارند.

مشاوره، کلمه‌ای عربی و یک مصدر است. معنای واژگانی آن، مشورت کردن و اقدام به تشکیل شورا و مشورت با دیگران است[۱] معادل انگلیسی آن، Consultation است و به کسی که به‌همراه مراجع و برای کمک به وی، به مشاوره می‌پردازد، یعنی مشاور، Consultant گفته می‌شود. رایج‌ترین کاربرد واژهٔ مشاوره، به‌ویژه در میان مردم عادی، به معنی مشاورهٔ روان‌شناختی و روان‌درمانی از طریق مشاوره است. در این کاربرد، تعریف مشاوره، «اقدام حمایت‌گرانه بر پایهٔ علوم روان‌شناسی» است و مشاوری که این اقدام حمایتگرانه را انجام می‌دهد، روان‌شناس است، به همین دلیل به مشاور، در فرهنگهای کشورهای توسعه‌یافتهٔ انگلیسی‌زبان، به‌ویژه هنگامی که امر «درمان» و «روان‌درمانی» مد نظر باشد؛ روان‌شناس (به انگلیسی: Psychologist) هم می‌گویند. مشاوره، نام، واژه و اصطلاحی عمومی و کلی است که به معنای ارائه و دریافت مشورت و اطلاعات برای انجام بهتر یک کار، حل یک مشکل و یا رسیدن به هدفی خاص است.

مشاوره، اقدامی حمایتی بر پایهٔ علوم روان‌شناسی در حمایت از فردی است که آسیب دیده یا در معرض آسیب قرار دارد.[۲] مشاوره، کمک مشورتی، فکری و اطلاعاتی همراه با آزادی دادن در گزینش راه حل و احترام، با استفاده از دانش روان‌شناسی به فردی است که در شرایط انتخاب راه حل و تصمیم‌گیری قرار دارد یا در سازگاری با محیط اطراف خود دچار مشکل است. مشاوران با بهره‌گیری از مهارت‌های گوناگون روان‌شناختی، مانند روانکاوی، می‌کوشند به مراجع، در جهت تخلیهٔ هیجانی، غلبه بر هیجانات منفی، سازگاری و گزیدن راهکار برای مسائل، یاری رسانند. مشاوران، با استفاده از مهارت‌های کلامی و روان‌شناختی خود، از راه سعی در تقویت عزت نفس، تفکر مثبت و احساس سلامتی روان، تقویت قدرت روحی و آگاهی‌بخشی، به حل مشکل مددجو توسط خود او و با توجه به تفاوت‌های فردی و شرایط وی، کمک می‌کنند. مشاوره دارای ابعاد و انواع بسیار و گسترده‌ای است؛ به‌طور عمومی‌مشاوره تخصصی از رشته‌ها و مهارت‌های زیر مجموعهٔ روانشناسی است. برخی ابعاد مشاورهٔ روانشناسی عبارتند از: مشاوره تحصیلی، مشاوره خانواده، مشاوره شغلی، مشاوره توانبخشی، مشاوره ژنتیک، مشاوره ازدواج و … که در این میان مشاوره ژنتیک از زیر مجموعه‌های علم روانشناسی نمی‌باشد.[۳] در این مقاله، به مشاورهٔ روان‌شناختی پرداخته می‌شود. وظیفهٔ مشاور به عنوان شخصی که دارای مهارتهای علمی روان‌درمانی (البته به جز دارودرمانی) است، یاری رساندن و ارائهٔ راه حل مؤثر به مراجعه کننده دربارهٔ مشکلاتی است که مراجع در شغل، روابط، احساسات و دیگر امور خود مطرح می‌کند. رشتهٔ دانشگاهی مشاوره، در ایران، دارای مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتراست.[۴]

تفاوت مشاور و روانشناس این است که روانشناس در حوزه درمان اختلالات و بیماری های روانی فعالیت می‌کند ولی مشاور به مشکلات ارتباطی، رفتاری، می پردازد به عبارت ساده تر روانشناس با بیماران روانی سروکار دارد و مشاور با افراد سالمی که نیاز به کمک دارند[۵]

پاترسون (۱۹۷۳)، مشاوره را جریان یاری دهنده‌ای می‌داند که به ارتباط خاص بین دو نفر نیاز دارد. یکی از این دو نفر یعنی مراجع، معمولاً با مشکل روانی و عاطفی رو به روست، و دیگری، یعنی مشاور، که در حل مشکلات روانی مهارت دارد. از طریق ایجاد رابطه خاص مشاوره‌ای، مشاور به مراجع کمک می‌کند تا راه حلی برای مشکل خود بیابد. به نظر پاترسون، ارائه اطلاعات صرف، پند و اندرز دادن و تلقین افکار و عقاید به دیگران را هیچگاه نمی‌توان مشاوره دانست. به نظر او، رابطه حسنه بین مراجع و مشاور اثر روان درمانی مهمی در روند مشاوره دارد؛ به‌طوری‌که اگر مشاور نتواند چنین رابطه مطلوبی را ایجاد کند، مشکل مراجع در حد مطلوبی حل نخواهد شد.[۶]رشته مشاوره به زبان انگلیسی

آریاکل (۱۹۶۱ و ۱۹۷۷)مشاوره را جریانی اختصاصی و انحصاری بین دو نفر می‌داند که در آن مراجع با کمک مشاور، به بررسی و تجزیه و تحلیل مشکل خود اقدام می‌کند و از موارد ناشناخته آگاه می‌شود؛ عوامل ناخواسته و مزاحم را تغییر داده و زندگی بهتر و مطلوب تری را برای خویش فراهم می‌کند.
دینک مایر (۱۹۶۸ و ۱۹۷۲)، که از پیروان روان‌شناسی فردی است، مشاوره را ایجائد رابطه حسنه بین دو نفر (یعنی مشاور و مراجع) تلقی می‌کند که از طریق این رابطه، مشاور به مراجع یاری می‌دهد تا نحوه ارتباط با دیگران را فراگیرد، نیازهایش را به‌طور معقول و مقبولی برآورده سازد، احساساتش را بشناسد، اطلاعاتی دربارهٔ نکات قوت و ضعف خویش به دست آورد و با تعیین و شناخت اهداف آینده، شیوه‌های وصول به آن‌ها را بیاموزد.[۶]
مشاوره به تغییر ادراکات، اعتقادات، نگرش‌ها، رفتارها و نهایتاً تغییر شیوه زندگی منجر می‌شود.[۶]

به عقیده پپینسکی (۱۹۵۴)، در مشاوره به بررسی و درمان مشکلات روانی نسبتاً سطحی مبادرت می‌شود. این مشکلات علل جسمانی ندارند و صرفاً بر اثر عوامل محیطی حاصل شده‌اند.[۶]

رابینسون (۱۹۵۰)، مشاوره را کمک به افراد عادی برای کسب سازش بهتر با خود و دیگران، افزایش بلوغ عاطفی، استقلال و قبول مسئولیت می‌داند.[۷]

از نظر استفلر و هاچ، (۱۹۵۸ و ۱۹۷۲)، مشاوره، رابطه یاری دهندهٔ تخصی بین مراجع و مشاور است که به شناخت بیشتر مراجع از خصوصیات خویشتن و تصمیم‌گیری معقول و مناسب در زندگی منجر می‌شود. مشارکت در چنین رابطه‌ای، اعم از فردی یا گروهی، باعث می‌شود که فرد به خودکاوی و خودشناسی بیشترو بهتری بپردازد و شیوه‌ای را در زندگی اش برگزیند که با رغبتها، استعدادها و امکانات وی هماهنگ باشد.[۷]

اسمیت (۱۹۵۵)، مشاوره را جریان یاری دهنده‌ای تعریف می‌کند که به وسیله آن، به مراجع اصول و شیوه‌های مربوط به انتخاب، طرح‌ریزی و ادامه یک زندگی معقول و موفقیت‌آمیز، آموخته می‌شود. از طریق مشاوره، مراجع می‌آموزد که چگونه یک زندگی سالم و سازنده را طرح‌ریزی نموده و ادامه دهد و از مهارتهای حل مسئله، برقراری ارتباط و تفکر مثبت در عمل بهره برد.[۷]

به عقیده هنکی و نای، مشاوره جریان یاری‌دهنده یکتایی است که در آن، پس از طرح مشکل، با کمک مشاور که فردی آشنا به امور روانی است به حل مشکل تشویق و راهنمایی می‌شود. مشاوره از این نظر یکتاست که مشکل هر مراجع مخصوص به خود اوست و مشاور نمی‌تواند از قبل مشخص سازد که مراجع چه نوع مشکلی را در جلسهٔ مشاوره مطرح خواهد کرد. مشاوره همچنین قابل پیش‌بینی است، زیرا مشکلات مراجعان به ظاهر مشابه‌است و همگی احساس نگرانی می‌کنند، سرگردان هستند، دلهره دارند و نظام زندگیشان-یا دست کم بخش مهمی از نظام زندگیشان-به هم ریخته‌است. در عین حال، هریک از موارد مشابه، در مراجعان متعدد مصادیق رفتاری متفاوتی دارد.[۷]

به‌طور کلی، مشاوره تعاملی بین مشاور و مراجع است که به آن وسیله به مراجع کمک می‌شود تا پس از شناخت خویش تصمیمات معقول و مقبولی اتخاذ کند. به بیان دیگر، مشاوره جریان بررسی مشکلات و مسائلی است که مراجع با آن‌ها مواجه‌است و علاقه‌مند یا نیازمند به طرح آن‌ها می‌باشد. مراجع از طریف بحث و گفتگو دربارهٔ مشکلش با مشاور در جریان رابطهٔ مشاوره‌ای توأم با درک و تفاهم، به خودشناسی و کشف راه حلی موفق می‌گردد وسرانجام تصمیم معقول و مناسبی اتخاذ می‌کند.[۸]

مشاوره و مراجعه مشاوره گیرندگان به مشاور و دیدار با او به صورت فردی و خصوصی یا گروهی انجام می‌گیرد که هریک بسته به احساس، درخواست و مشکل مراجع یا مراجعان محاسن و معایبی دارند.[۸]

طیبه زندی‌پور در کتاب درسی برنامه‌ریزی تحصیلی و شغلی، رازداری، مسئولیت‌پذیری و احترام به آزادی و حق انتخاب را از اصول مهم و بنیانی کار مشاوران می‌شمرد.[۹]

برخی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین نظریه‌های مشاوره عبارتند از: نظریهٔ مراجع‌محوری، نظریهٔ عقلانی-عاطفی-رفتاری، نظریهٔ واقعیت‌درمانی و نظریهٔ رفتاردرمانی.[۱۰]

این نوع از مشاوره اختصاص به دانش آموزان مدارس و دانشجویان دارد؛ که برای کمک و راهنمایی آن‌ها در زمینه انتخاب رشته تحصیلی در دوره دبیرستان، انتخاب رشته تحصیلی دانشگاهی، اطلاع از مقررات و شرایط و قوانین مدرسه یا دانشگاه یا هر مسئله و مشکلی که در محیط تحصیل برای آن‌ها ممکن است پیش بیاید دارد. رفع این نوع مسائل یا مشکلات به عهده مشاوران تحصیلی است.
از وظایف شغلی مشاور تحصیلی آن است که به دانش آموزان خود زمان مناسبی اختصاص دهد و به آن‌ها راه‌های افزایش تمرکز و افزایش یادگیری و روش بهینه مطالعه هر درس را توضیح دهد.[۱۱][۱۲]

در ایران مسئله راهنمایی و مشاوره و تهیه مقدمات آن بین سالهای ۱۳۳۷ تا ۱۳۵۰ شروع شد و جریان پیدا کرد. از سالهای ۱۳۳۷ با برگزاری سمینارهای متعددی طرح مشاوره و راهنمایی در آموزش و پرورش مطرح شد و نیز تربیت نیروی مشاوره در دانشگاه‌ها و تهیه ابزار کار مشاوران، دوره‌های کارآموزی ضمن خدمت، تهیه وظایف و طرح و جاانداختن آن از جمله اقدامات بعدی در این دوره بوده‌است. برای پیشرفت و گسترش این طرح اقدامات متعددی انجام شد. دوره‌هایی ترتیب داده شد تا دست‌اندرکاران تعلیم و تربیت با برنامه راهنمایی آشنا شوند. اعزام مشاوران به مدارس، تهیه مقالات و بروشورهای مختلف، تهیه پرونده‌های تحصیلی و تربیتی، تهیه پرسشنامه‌های مختلف و ایجاد مراکز مشاوره و راهنمایی در برخی از مراکز استانها از جمله اقداماتی است که در این دوره به عمل آمد.

در سالهای ۱۳۳۷ و ۱۳۳۸ کنفرانسهایی که در مشهد و آبادان تشکیل یافتند لزوم راهنمایی در مدارس را تأکید کردند. تا اینکه در سالهای ۱۳۴۴ و ۱۳۴۵ در دانشسرای عالی تهران درس مشاوره و راهنمایی جزو دروس رسمی‌قرار گرفت. از مهر ماه ۱۳۵۰ که اولین کلاس دوره راهنمایی تحصیلی تشکیل شد تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ که انقلاب اسلامی‌به پیروزی رسید در زمینه اجرای برنامه راهنمایی، فعالیت‌های زیادی صورت گرفت که آشنا ساختن والدین و مربیان و دانش آموزان با برنامه‌های مشاوره و راهنمایی به اعزام مشاورین به مدارس، تهیه پرونده تحصیلی، تست و اجرای آن‌ها از آن جمله می‌باشد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی‌برنامه راهنمایی با توجه به اهداف جدید مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت و نتیجه آن سیستم معلم – مشاور بود که هم به تدریس و هم به مشاوره می‌پرداختند. پس از مدتی برای تهیه هدفهای هماهنگ با اهداف انقلاب برنامه راهنمایی و مراکز مشاوره حذف و تحلیل گردید؛ و به جای آن طرح مربیان پرورشی با عنوان متولیان انقلاب در مدارس طرح‌ریزی و اجرا شد. این طرح به تدریج مسئولان را متوجه نیاز به مشاوره و راهنمایی در مدارس نمود. تا اینکه در سال ۱۳۶۴ هسته‌های مشاوره و راهنمایی مجدداً در مناطق آموزش و پرورش تأسیس گردید. در حال حاضر برنامه‌های مشاوره‌ای مدارس به سمت تخصصی شدن و خدمات مشاوره‌ای سوق داده شده‌است و طرحهایی چون «طرح احیا نقش مشاوره‌ای معلمان» در حال اجرا است.

در این زمینه مشاور به دانش آموز کمک می‌کند با اطلاع از ویژگی‌ها و شرایط خود، رشته‌ها و شرایط جامعه تصمیم مناسبی در مورد انتخاب رشته تحصیلی‌اش اتخاذ کند. چنین فرایندی چه در سال اول دبیرستان و برای انتخاب رشته تحصیلی دوره متوسط صورت بگیرد و چه برای انتخاب رشته دانشگاهی تفاوت چندانی نمی‌کند. آشنایی مشاور با ویژگی‌ها و مقررات موجود مربوط به هر دوره (متوسط یا دانشگاهی) بسیار حائز اهمیت است. مشاور تلاش می‌کند علاوه بر اینکه مراجع را از جنبه‌های مختلف هوشی، استعداد و علایق شناسایی کند بلکه این شناخت را با شناختهای خود دانش آموز درهم می‌آمیزد و با در نظر گرفتن مقررات بیرونی و شرایط ویژه جامعه اقدام به تصمیم‌گیری کنند.

ویژگیهای خود دانش آموز که باید شناسایی شوند عبارتند از: میزان بهره هوشی، نمرات تحصیلی او، تعیین نقاط قوت و ضعف او در دروس مختلف، بررسی علایق و استعدادهای او در زمینه رشته‌ها و مشاغل. برای اینکار گاهی مشاور از آزمونهایی چون تست هوش، آزمون رغبت سنج و آزمونهای سنجش استعداد کمک می‌گیرد. از سوی دیگر باید دانش آموز شناخت کاملی نیز از خود رشته تحصیلی بدست آورد. اینکه چه دروسی در آن مطالعه می‌شوند، آینده شغلی آن چیست؟ و…

برخی از دانش آموزان ممکن است دچار افت تحصیلی شوند. برخی از این دانش آموزان خود به مشاوره تحصیلی مراجع می‌کنند و برخی توسط مسئولین مدرسه به مشاور مدرسه معرفی می‌شوند. در هر حال مشاور تحصیلی به بررسی عمل مختلف افت تحصیلی می‌پردازد. برای بررسی احتمال وجود عمل خانوادگی از خود دانش آموز و خانواده او کمک می‌گیرد. عوامل مدرسه را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد و همچنین به بررسی سلامت جسمی‌و روانی دانش آموز می‌پردازد.

شناخت و پیدا کردن علت افت تحصیلی در گام اول قرار دارد. بعد از پیدا کردن علت، مشاور به کمک دانش آموز و در صورت لزوم خانواده او و مسئولین مدرسه به رفع آن علت اقدام می‌کنند. یا اینکه راهنماییهایی به دانش آموزان برای رفع علت ارائه می‌شود و پیشرفت او مورد پیگیری قرار می‌گیرد. از جمله این راهنمایی شامل شیوه افزایش انگیزش دانش آموز، آموزش شیوه‌های صحیح مطالعه، آموزش شیوه‌های مواجهه با تغییرات اساسی و غیره خواهد بود.

برخی از دانش آموزان با وجود اینکه افت تحصیلی نشان نمی‌دهند، اما ممکن است نیاز به آموزش شیوه‌های صحیح مطالعه و روش‌های بهسازی حافظه داشته باشند. آموزش چنین روشهایی می‌تواند به جلوگیری از اتلاف وقت دانش آموز و بالا بردن بهره‌وری او کمک کند. برنامه‌ریزی برای مطالعه، رعایت اصول یادگیری در برنامه‌ریزی برای مطالعه، رعایت ویژگی‌های حافظه‌های مختلف می‌تواند به دانش آموز کمک کند تا روش مطالعه صحیحی داشته باشد و نتیجه بهتری کسب نماید.

اغلب افراد در جلسه امتحان یا قبل از آن درجاتی از اضطراب را دارا هستند. داشتن مقداری اضطراب در شرایط امتحانی کاملاً طبیعی و گاهی حتی ضروریست. چون موجب بالا نگه داشته شدن سطح انگیختگی فرد شده و عملکرد او را بهبود می‌بخشد. اما در صورتی‌که میزان این اضطراب از حد طبیعی بالاتر برود باعث مختل شدن عملکرد فرد خواهد شد؛ بنابراین مشاور تحصیلی تلاش می‌کنند با آموزش شیوه صحیح مطالعه، بالا بردن کارایی حافظه و استفاده بهینه از زمان، دانش آموز اطمینان و یقین نسبت به خود پیدا کند.

به عبارتی تلاش می‌کند اعتماد به نفس او را بالا ببرد تا از پیدا شدن افکاری که باعث اضطراب در او می‌شوند جلوگیری کند. چنین دانش آموزانی افکاری از این قبیل دارند. نمره کمی‌خواهم گرفت، خوب نخوانده‌ام، همیشه شکست می‌خورم و… مشاوره تحصیلی کمک می‌کند تا دانش آموز با تسلط بیشتری به مطالب مورد نظر سر جلسه امتحان حاضر شود و علاوه بر این به خود اعتماد به نفس داشته باشد. همچنین ممکن است روش‌های اختصاصی مثل آموزش روش‌های آرامش ورزی مورد استفاده قرار بگیرید. در صورت حاد بودن میزان اضطراب دانش آموز به مراکز اختصاصی‌تر ارجاع داده می‌شود.

یک مشاور تحصیلی مناسب باید دارای شاخصه های مهم زیر باشد:[۱۳][۱۴]

امروزه انتظار می‌رود در تمامی مدارس راهنمایی و متوسطه ایران، به ویژه پس از تغییرات سالهای آخر دهه ۷۰، یک مشاور با حضور دائمی یا پاره‌وقت مشغول به کار باشد؛ اگرچه برخی مدارس مشاور ندارند.[۱۵][۱۶][۱۷]
معمولاً رشته تحصیلی این مشاوران مشاوره یا روانشناسی است.[نیازمند منبع]
این مشاوران اغلب به هدایت تحصیلی و برنامه‌ریزی تحصیلی می‌پردازند و پاره‌ای اوقات نیز در زمینه مسائل ارتباطی و اجتماعی و رفتاری نیز به دانش آموزان کمک می‌کنند.[۱۸]
یک مشاور خوب با تشخیص مشکلات دانش آموز از جمله ناتوانی های یادگیری، مسائل خانوادگی، مشکلات عاطفی و حتی جسمانی، نه تنها به دانش آموزان در فرایند تحصیل کمک می کند، بلکه از آسیب های اجتماعی آتی آنها مانند بی کاری، فقر و خشونت جلوگیری می نماید.[۱۹] در کتاب برنامه‌ریزی تحصیلی و شغلی، که کتاب درسی انتخابی سال اول دوره آموزش فنی و حرفه‌ای می‌باشد، دربارهٔ مشاوره تحصیلی آمده‌است:

در ارائه خدمات مشاوره‌ای، که خود نوعی آموزش و بخشی از خدمات راهنمایی است؛ مشاوران می‌کوشند تا با ایجاد رابطه‌ای صمیمانه و دو جانبه به دانش آموزان در بررسی مشکلاتشان از جوانب و دیدگاه‌های مختلف کمک کنند، تا ضمن یادگیری فرایند مشکل گشایی، بتوانند با بینشی وسیع و همه‌جانبه به مسائل نگریسته، موفق به اخذ تصمیمات مناسب گردند. در ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره، یک مشاور برای هیچ دانش آموزی تصمیم نمی‌گیرد یا به او القای نظر نمی‌کند. تصمیم‌گیری اختیار و انتخاب و مسئولیت تام خود مراجع (دانش آموز) است. یک مشاور فقط می‌کوشد مسئله انتخاب و تصمیم‌گیری را که کاری بسیار دشوار و گاهی دردناک است برای وی آسان سازد. در حقیقت یک مشاور در حل مشکل، فقط می‌تواند با همدلی وهمفکری به بررسی راه حل‌ها بپردازد. او هرگز به جای شما فکر نمی‌کند و تصمیم نمی‌گیرد. تصمیم‌گیری مسئولیت فردی دانش آموز است. مشاوره فکر کردن با مراجع است نه برای مراجع.

[۹]

دربارهٔ تفاوت‌های مشاوره و راهنمایی در محتوای درسی همین کتاب ذکر شده‌است که:

در سال های گذشته رقابت جدی در ورود به دانشگاه ها و رشته های پرطرفدار در ایران موجب تخصصی شدن مشاوره کنکور به عنوان یک شاخه خاص از مشاوره تحصیلی شده است. در حال حاضر افرادی که به عنوان مشاورین کنکور حرفه ای و تخصصی فعالیت می کنند مهارت های مشخصی دارند که به واسطه آنها داوطلبین کنکور سراسری را برای موفقیت در آزمون قبل و پس از برگزاری این آزمون آماده می نمایند. برنامه ریزی کنکور، آموزش روش های مطالعه، آموزش تکنیک های تست زنی کنکور، مشاوره انتخاب رشته، مشاوره های روحی و انگیزشی، مشاوره کنترل اضطراب، استرس و … از جمله کارکردهای مهم مشاوره کنکور برای موفقیت داوطلبین کنکور می باشد.

مشاوره کنکور در ایران در حال حاضر به شکل های مختلف ارائه می شود. نوع اول مشاوره توسط افرادی که تحصیلات آکادمیک مشاوره یا روانشناسی دارند ارائه می شود. نوع دوم توسط داوطلبین موفق کنکورهای سال های گذشته ارائه می شود. در واقع این نوع از مشاورین به واسطه تجربه موفقی که از دوران تحصیل و کنکور خود داشته اند به ارائه مشاوره تحصیلی در زمینه موفقیت در کنکور می پردازند.

در دهه اخیر نوع دوم مشاوره کنکور رشد زیادی کرده و اقبال دانش آموزان به آن بیشتر بوده است. به ویژه مشاوره تلفنی کنکور که با پیام رسان های اینترنتی و آنلاین همراه شده و توسط داوطلبین موفق کنکورهای گذشته انجام می شود به عنوان یک پدیده نوظهور و مفید، تا حدود بسیار زیادی جایگزین مشاوره حضوری و سنتی شده است.[۲۱]

براساس گزارش آفتاب نیوز در ۲۱ شهریور ۱۳۹۳، رئیس مرکز مشاوره دانشگاه تهران گفت، طی یکسال گذشته ۲۶ هزار جلسه مشاوره در مراکز مشاوره این دانشگاه برگزار شده‌است که این ۲۶ هزار جلسه مربوط به سه الی چهار هزار دانشجویی است که در چند جلسه به دفاتر مشاوره دانشجویی مراجعه کرده‌اند. شکست عشقی و سوءاستفاده عاطفی بیشترین عامل مراجعه دانشجویان دختر به مشاور است.[۲۲]

در ایران، نهادی با نام دفتر مشاوره و سلامت در سازمان امور دانشجویان، که خود زیرمجموعهٔ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است، وجود دارد که به انتشار نشریات مشاوره‌ای و پشتیبانی خدمات مشاوره در دانشگاه‌ها می‌پردازد. تمامی دانشگاه‌های دولتی زیرنظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دارای مراکز مشاوره هستند.

مرکز مشاورهٔ دانشگاه تهران، اقدام به انتشار نشریهٔ پیام مشاور می‌نماید. این نشریه در سراسر ایران، در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی توزیع می‌شود.

امروزه مراکز مشاوره در کنار مشاوره حضوری از طرق متختلف به ارائه خدمات مشاوره از راه دور می پردازند. مطالعات نشان داده است که مشاوره نلفنی میتواند در حل بسیاری از مشکلات به اندازه مشاوره حضوری مؤثر وافع شود.[۲۳] مشاوره تلفنی و مشاوره آنلاین از طریق اینترنت و نرم افزارهای پیام رسان دو خدمتی است که هر روز فراگیرتر می شود. در دسترس بودن، راحتی، هزینه کمتر و ناشناس ماندن و صرفه جویی در وقت را می توان از مزایای مشاوره آنلاین برشمرد[۲۴].

مشورت و دریافت کمک اطلاعاتی دربارهٔ یک موضوع است که بین مراجع (کمک‌گیرنده) و متخصص (مشاور) انجام می‌گیرد. مشاوره در موضوعات و زمینه‌های مختلف علمی و برای اهداف گوناگون انجام می‌شود که در میان مردم، بیشتر جنبهٔ روان‌شناختی آن (مشاورهٔ روان‌شناسی) معروف است که هدف از آن بهبود وضعیت روحی–روانی و کیفیت‌بخشی به زندگی مراجع از جهت روانی‌است. مشاور، در مشاوره‌های خانواده، شغلی، تحصیلی و توان‌بخشی نیز از مهارت‌های روان‌شناختی کمک می‌گیرد. مشاوره اطلاعاتی و مشاوره ژنتیک نیز از انواع مشاوره‌اند که ارتباط مستقیم و مشخصی با روان‌شناسی ندارند.

مشاوره، کلمه‌ای عربی و یک مصدر است. معنای واژگانی آن، مشورت کردن و اقدام به تشکیل شورا و مشورت با دیگران است[۱] معادل انگلیسی آن، Consultation است و به کسی که به‌همراه مراجع و برای کمک به وی، به مشاوره می‌پردازد، یعنی مشاور، Consultant گفته می‌شود. رایج‌ترین کاربرد واژهٔ مشاوره، به‌ویژه در میان مردم عادی، به معنی مشاورهٔ روان‌شناختی و روان‌درمانی از طریق مشاوره است. در این کاربرد، تعریف مشاوره، «اقدام حمایت‌گرانه بر پایهٔ علوم روان‌شناسی» است و مشاوری که این اقدام حمایتگرانه را انجام می‌دهد، روان‌شناس است، به همین دلیل به مشاور، در فرهنگهای کشورهای توسعه‌یافتهٔ انگلیسی‌زبان، به‌ویژه هنگامی که امر «درمان» و «روان‌درمانی» مد نظر باشد؛ روان‌شناس (به انگلیسی: Psychologist) هم می‌گویند. مشاوره، نام، واژه و اصطلاحی عمومی و کلی است که به معنای ارائه و دریافت مشورت و اطلاعات برای انجام بهتر یک کار، حل یک مشکل و یا رسیدن به هدفی خاص است.

مشاوره، اقدامی حمایتی بر پایهٔ علوم روان‌شناسی در حمایت از فردی است که آسیب دیده یا در معرض آسیب قرار دارد.[۲] مشاوره، کمک مشورتی، فکری و اطلاعاتی همراه با آزادی دادن در گزینش راه حل و احترام، با استفاده از دانش روان‌شناسی به فردی است که در شرایط انتخاب راه حل و تصمیم‌گیری قرار دارد یا در سازگاری با محیط اطراف خود دچار مشکل است. مشاوران با بهره‌گیری از مهارت‌های گوناگون روان‌شناختی، مانند روانکاوی، می‌کوشند به مراجع، در جهت تخلیهٔ هیجانی، غلبه بر هیجانات منفی، سازگاری و گزیدن راهکار برای مسائل، یاری رسانند. مشاوران، با استفاده از مهارت‌های کلامی و روان‌شناختی خود، از راه سعی در تقویت عزت نفس، تفکر مثبت و احساس سلامتی روان، تقویت قدرت روحی و آگاهی‌بخشی، به حل مشکل مددجو توسط خود او و با توجه به تفاوت‌های فردی و شرایط وی، کمک می‌کنند. مشاوره دارای ابعاد و انواع بسیار و گسترده‌ای است؛ به‌طور عمومی‌مشاوره تخصصی از رشته‌ها و مهارت‌های زیر مجموعهٔ روانشناسی است. برخی ابعاد مشاورهٔ روانشناسی عبارتند از: مشاوره تحصیلی، مشاوره خانواده، مشاوره شغلی، مشاوره توانبخشی، مشاوره ژنتیک، مشاوره ازدواج و … که در این میان مشاوره ژنتیک از زیر مجموعه‌های علم روانشناسی نمی‌باشد.[۳] در این مقاله، به مشاورهٔ روان‌شناختی پرداخته می‌شود. وظیفهٔ مشاور به عنوان شخصی که دارای مهارتهای علمی روان‌درمانی (البته به جز دارودرمانی) است، یاری رساندن و ارائهٔ راه حل مؤثر به مراجعه کننده دربارهٔ مشکلاتی است که مراجع در شغل، روابط، احساسات و دیگر امور خود مطرح می‌کند. رشتهٔ دانشگاهی مشاوره، در ایران، دارای مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتراست.[۴]

تفاوت مشاور و روانشناس این است که روانشناس در حوزه درمان اختلالات و بیماری های روانی فعالیت می‌کند ولی مشاور به مشکلات ارتباطی، رفتاری، می پردازد به عبارت ساده تر روانشناس با بیماران روانی سروکار دارد و مشاور با افراد سالمی که نیاز به کمک دارند[۵]

پاترسون (۱۹۷۳)، مشاوره را جریان یاری دهنده‌ای می‌داند که به ارتباط خاص بین دو نفر نیاز دارد. یکی از این دو نفر یعنی مراجع، معمولاً با مشکل روانی و عاطفی رو به روست، و دیگری، یعنی مشاور، که در حل مشکلات روانی مهارت دارد. از طریق ایجاد رابطه خاص مشاوره‌ای، مشاور به مراجع کمک می‌کند تا راه حلی برای مشکل خود بیابد. به نظر پاترسون، ارائه اطلاعات صرف، پند و اندرز دادن و تلقین افکار و عقاید به دیگران را هیچگاه نمی‌توان مشاوره دانست. به نظر او، رابطه حسنه بین مراجع و مشاور اثر روان درمانی مهمی در روند مشاوره دارد؛ به‌طوری‌که اگر مشاور نتواند چنین رابطه مطلوبی را ایجاد کند، مشکل مراجع در حد مطلوبی حل نخواهد شد.[۶]رشته مشاوره به زبان انگلیسی

آریاکل (۱۹۶۱ و ۱۹۷۷)مشاوره را جریانی اختصاصی و انحصاری بین دو نفر می‌داند که در آن مراجع با کمک مشاور، به بررسی و تجزیه و تحلیل مشکل خود اقدام می‌کند و از موارد ناشناخته آگاه می‌شود؛ عوامل ناخواسته و مزاحم را تغییر داده و زندگی بهتر و مطلوب تری را برای خویش فراهم می‌کند.
دینک مایر (۱۹۶۸ و ۱۹۷۲)، که از پیروان روان‌شناسی فردی است، مشاوره را ایجائد رابطه حسنه بین دو نفر (یعنی مشاور و مراجع) تلقی می‌کند که از طریق این رابطه، مشاور به مراجع یاری می‌دهد تا نحوه ارتباط با دیگران را فراگیرد، نیازهایش را به‌طور معقول و مقبولی برآورده سازد، احساساتش را بشناسد، اطلاعاتی دربارهٔ نکات قوت و ضعف خویش به دست آورد و با تعیین و شناخت اهداف آینده، شیوه‌های وصول به آن‌ها را بیاموزد.[۶]
مشاوره به تغییر ادراکات، اعتقادات، نگرش‌ها، رفتارها و نهایتاً تغییر شیوه زندگی منجر می‌شود.[۶]

به عقیده پپینسکی (۱۹۵۴)، در مشاوره به بررسی و درمان مشکلات روانی نسبتاً سطحی مبادرت می‌شود. این مشکلات علل جسمانی ندارند و صرفاً بر اثر عوامل محیطی حاصل شده‌اند.[۶]

رابینسون (۱۹۵۰)، مشاوره را کمک به افراد عادی برای کسب سازش بهتر با خود و دیگران، افزایش بلوغ عاطفی، استقلال و قبول مسئولیت می‌داند.[۷]

از نظر استفلر و هاچ، (۱۹۵۸ و ۱۹۷۲)، مشاوره، رابطه یاری دهندهٔ تخصی بین مراجع و مشاور است که به شناخت بیشتر مراجع از خصوصیات خویشتن و تصمیم‌گیری معقول و مناسب در زندگی منجر می‌شود. مشارکت در چنین رابطه‌ای، اعم از فردی یا گروهی، باعث می‌شود که فرد به خودکاوی و خودشناسی بیشترو بهتری بپردازد و شیوه‌ای را در زندگی اش برگزیند که با رغبتها، استعدادها و امکانات وی هماهنگ باشد.[۷]

اسمیت (۱۹۵۵)، مشاوره را جریان یاری دهنده‌ای تعریف می‌کند که به وسیله آن، به مراجع اصول و شیوه‌های مربوط به انتخاب، طرح‌ریزی و ادامه یک زندگی معقول و موفقیت‌آمیز، آموخته می‌شود. از طریق مشاوره، مراجع می‌آموزد که چگونه یک زندگی سالم و سازنده را طرح‌ریزی نموده و ادامه دهد و از مهارتهای حل مسئله، برقراری ارتباط و تفکر مثبت در عمل بهره برد.[۷]

به عقیده هنکی و نای، مشاوره جریان یاری‌دهنده یکتایی است که در آن، پس از طرح مشکل، با کمک مشاور که فردی آشنا به امور روانی است به حل مشکل تشویق و راهنمایی می‌شود. مشاوره از این نظر یکتاست که مشکل هر مراجع مخصوص به خود اوست و مشاور نمی‌تواند از قبل مشخص سازد که مراجع چه نوع مشکلی را در جلسهٔ مشاوره مطرح خواهد کرد. مشاوره همچنین قابل پیش‌بینی است، زیرا مشکلات مراجعان به ظاهر مشابه‌است و همگی احساس نگرانی می‌کنند، سرگردان هستند، دلهره دارند و نظام زندگیشان-یا دست کم بخش مهمی از نظام زندگیشان-به هم ریخته‌است. در عین حال، هریک از موارد مشابه، در مراجعان متعدد مصادیق رفتاری متفاوتی دارد.[۷]

به‌طور کلی، مشاوره تعاملی بین مشاور و مراجع است که به آن وسیله به مراجع کمک می‌شود تا پس از شناخت خویش تصمیمات معقول و مقبولی اتخاذ کند. به بیان دیگر، مشاوره جریان بررسی مشکلات و مسائلی است که مراجع با آن‌ها مواجه‌است و علاقه‌مند یا نیازمند به طرح آن‌ها می‌باشد. مراجع از طریف بحث و گفتگو دربارهٔ مشکلش با مشاور در جریان رابطهٔ مشاوره‌ای توأم با درک و تفاهم، به خودشناسی و کشف راه حلی موفق می‌گردد وسرانجام تصمیم معقول و مناسبی اتخاذ می‌کند.[۸]

مشاوره و مراجعه مشاوره گیرندگان به مشاور و دیدار با او به صورت فردی و خصوصی یا گروهی انجام می‌گیرد که هریک بسته به احساس، درخواست و مشکل مراجع یا مراجعان محاسن و معایبی دارند.[۸]

طیبه زندی‌پور در کتاب درسی برنامه‌ریزی تحصیلی و شغلی، رازداری، مسئولیت‌پذیری و احترام به آزادی و حق انتخاب را از اصول مهم و بنیانی کار مشاوران می‌شمرد.[۹]

برخی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین نظریه‌های مشاوره عبارتند از: نظریهٔ مراجع‌محوری، نظریهٔ عقلانی-عاطفی-رفتاری، نظریهٔ واقعیت‌درمانی و نظریهٔ رفتاردرمانی.[۱۰]

این نوع از مشاوره اختصاص به دانش آموزان مدارس و دانشجویان دارد؛ که برای کمک و راهنمایی آن‌ها در زمینه انتخاب رشته تحصیلی در دوره دبیرستان، انتخاب رشته تحصیلی دانشگاهی، اطلاع از مقررات و شرایط و قوانین مدرسه یا دانشگاه یا هر مسئله و مشکلی که در محیط تحصیل برای آن‌ها ممکن است پیش بیاید دارد. رفع این نوع مسائل یا مشکلات به عهده مشاوران تحصیلی است.
از وظایف شغلی مشاور تحصیلی آن است که به دانش آموزان خود زمان مناسبی اختصاص دهد و به آن‌ها راه‌های افزایش تمرکز و افزایش یادگیری و روش بهینه مطالعه هر درس را توضیح دهد.[۱۱][۱۲]

در ایران مسئله راهنمایی و مشاوره و تهیه مقدمات آن بین سالهای ۱۳۳۷ تا ۱۳۵۰ شروع شد و جریان پیدا کرد. از سالهای ۱۳۳۷ با برگزاری سمینارهای متعددی طرح مشاوره و راهنمایی در آموزش و پرورش مطرح شد و نیز تربیت نیروی مشاوره در دانشگاه‌ها و تهیه ابزار کار مشاوران، دوره‌های کارآموزی ضمن خدمت، تهیه وظایف و طرح و جاانداختن آن از جمله اقدامات بعدی در این دوره بوده‌است. برای پیشرفت و گسترش این طرح اقدامات متعددی انجام شد. دوره‌هایی ترتیب داده شد تا دست‌اندرکاران تعلیم و تربیت با برنامه راهنمایی آشنا شوند. اعزام مشاوران به مدارس، تهیه مقالات و بروشورهای مختلف، تهیه پرونده‌های تحصیلی و تربیتی، تهیه پرسشنامه‌های مختلف و ایجاد مراکز مشاوره و راهنمایی در برخی از مراکز استانها از جمله اقداماتی است که در این دوره به عمل آمد.

در سالهای ۱۳۳۷ و ۱۳۳۸ کنفرانسهایی که در مشهد و آبادان تشکیل یافتند لزوم راهنمایی در مدارس را تأکید کردند. تا اینکه در سالهای ۱۳۴۴ و ۱۳۴۵ در دانشسرای عالی تهران درس مشاوره و راهنمایی جزو دروس رسمی‌قرار گرفت. از مهر ماه ۱۳۵۰ که اولین کلاس دوره راهنمایی تحصیلی تشکیل شد تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ که انقلاب اسلامی‌به پیروزی رسید در زمینه اجرای برنامه راهنمایی، فعالیت‌های زیادی صورت گرفت که آشنا ساختن والدین و مربیان و دانش آموزان با برنامه‌های مشاوره و راهنمایی به اعزام مشاورین به مدارس، تهیه پرونده تحصیلی، تست و اجرای آن‌ها از آن جمله می‌باشد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی‌برنامه راهنمایی با توجه به اهداف جدید مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت و نتیجه آن سیستم معلم – مشاور بود که هم به تدریس و هم به مشاوره می‌پرداختند. پس از مدتی برای تهیه هدفهای هماهنگ با اهداف انقلاب برنامه راهنمایی و مراکز مشاوره حذف و تحلیل گردید؛ و به جای آن طرح مربیان پرورشی با عنوان متولیان انقلاب در مدارس طرح‌ریزی و اجرا شد. این طرح به تدریج مسئولان را متوجه نیاز به مشاوره و راهنمایی در مدارس نمود. تا اینکه در سال ۱۳۶۴ هسته‌های مشاوره و راهنمایی مجدداً در مناطق آموزش و پرورش تأسیس گردید. در حال حاضر برنامه‌های مشاوره‌ای مدارس به سمت تخصصی شدن و خدمات مشاوره‌ای سوق داده شده‌است و طرحهایی چون «طرح احیا نقش مشاوره‌ای معلمان» در حال اجرا است.

در این زمینه مشاور به دانش آموز کمک می‌کند با اطلاع از ویژگی‌ها و شرایط خود، رشته‌ها و شرایط جامعه تصمیم مناسبی در مورد انتخاب رشته تحصیلی‌اش اتخاذ کند. چنین فرایندی چه در سال اول دبیرستان و برای انتخاب رشته تحصیلی دوره متوسط صورت بگیرد و چه برای انتخاب رشته دانشگاهی تفاوت چندانی نمی‌کند. آشنایی مشاور با ویژگی‌ها و مقررات موجود مربوط به هر دوره (متوسط یا دانشگاهی) بسیار حائز اهمیت است. مشاور تلاش می‌کند علاوه بر اینکه مراجع را از جنبه‌های مختلف هوشی، استعداد و علایق شناسایی کند بلکه این شناخت را با شناختهای خود دانش آموز درهم می‌آمیزد و با در نظر گرفتن مقررات بیرونی و شرایط ویژه جامعه اقدام به تصمیم‌گیری کنند.

ویژگیهای خود دانش آموز که باید شناسایی شوند عبارتند از: میزان بهره هوشی، نمرات تحصیلی او، تعیین نقاط قوت و ضعف او در دروس مختلف، بررسی علایق و استعدادهای او در زمینه رشته‌ها و مشاغل. برای اینکار گاهی مشاور از آزمونهایی چون تست هوش، آزمون رغبت سنج و آزمونهای سنجش استعداد کمک می‌گیرد. از سوی دیگر باید دانش آموز شناخت کاملی نیز از خود رشته تحصیلی بدست آورد. اینکه چه دروسی در آن مطالعه می‌شوند، آینده شغلی آن چیست؟ و…

برخی از دانش آموزان ممکن است دچار افت تحصیلی شوند. برخی از این دانش آموزان خود به مشاوره تحصیلی مراجع می‌کنند و برخی توسط مسئولین مدرسه به مشاور مدرسه معرفی می‌شوند. در هر حال مشاور تحصیلی به بررسی عمل مختلف افت تحصیلی می‌پردازد. برای بررسی احتمال وجود عمل خانوادگی از خود دانش آموز و خانواده او کمک می‌گیرد. عوامل مدرسه را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد و همچنین به بررسی سلامت جسمی‌و روانی دانش آموز می‌پردازد.

شناخت و پیدا کردن علت افت تحصیلی در گام اول قرار دارد. بعد از پیدا کردن علت، مشاور به کمک دانش آموز و در صورت لزوم خانواده او و مسئولین مدرسه به رفع آن علت اقدام می‌کنند. یا اینکه راهنماییهایی به دانش آموزان برای رفع علت ارائه می‌شود و پیشرفت او مورد پیگیری قرار می‌گیرد. از جمله این راهنمایی شامل شیوه افزایش انگیزش دانش آموز، آموزش شیوه‌های صحیح مطالعه، آموزش شیوه‌های مواجهه با تغییرات اساسی و غیره خواهد بود.

برخی از دانش آموزان با وجود اینکه افت تحصیلی نشان نمی‌دهند، اما ممکن است نیاز به آموزش شیوه‌های صحیح مطالعه و روش‌های بهسازی حافظه داشته باشند. آموزش چنین روشهایی می‌تواند به جلوگیری از اتلاف وقت دانش آموز و بالا بردن بهره‌وری او کمک کند. برنامه‌ریزی برای مطالعه، رعایت اصول یادگیری در برنامه‌ریزی برای مطالعه، رعایت ویژگی‌های حافظه‌های مختلف می‌تواند به دانش آموز کمک کند تا روش مطالعه صحیحی داشته باشد و نتیجه بهتری کسب نماید.

اغلب افراد در جلسه امتحان یا قبل از آن درجاتی از اضطراب را دارا هستند. داشتن مقداری اضطراب در شرایط امتحانی کاملاً طبیعی و گاهی حتی ضروریست. چون موجب بالا نگه داشته شدن سطح انگیختگی فرد شده و عملکرد او را بهبود می‌بخشد. اما در صورتی‌که میزان این اضطراب از حد طبیعی بالاتر برود باعث مختل شدن عملکرد فرد خواهد شد؛ بنابراین مشاور تحصیلی تلاش می‌کنند با آموزش شیوه صحیح مطالعه، بالا بردن کارایی حافظه و استفاده بهینه از زمان، دانش آموز اطمینان و یقین نسبت به خود پیدا کند.

به عبارتی تلاش می‌کند اعتماد به نفس او را بالا ببرد تا از پیدا شدن افکاری که باعث اضطراب در او می‌شوند جلوگیری کند. چنین دانش آموزانی افکاری از این قبیل دارند. نمره کمی‌خواهم گرفت، خوب نخوانده‌ام، همیشه شکست می‌خورم و… مشاوره تحصیلی کمک می‌کند تا دانش آموز با تسلط بیشتری به مطالب مورد نظر سر جلسه امتحان حاضر شود و علاوه بر این به خود اعتماد به نفس داشته باشد. همچنین ممکن است روش‌های اختصاصی مثل آموزش روش‌های آرامش ورزی مورد استفاده قرار بگیرید. در صورت حاد بودن میزان اضطراب دانش آموز به مراکز اختصاصی‌تر ارجاع داده می‌شود.

یک مشاور تحصیلی مناسب باید دارای شاخصه های مهم زیر باشد:[۱۳][۱۴]

امروزه انتظار می‌رود در تمامی مدارس راهنمایی و متوسطه ایران، به ویژه پس از تغییرات سالهای آخر دهه ۷۰، یک مشاور با حضور دائمی یا پاره‌وقت مشغول به کار باشد؛ اگرچه برخی مدارس مشاور ندارند.[۱۵][۱۶][۱۷]
معمولاً رشته تحصیلی این مشاوران مشاوره یا روانشناسی است.[نیازمند منبع]
این مشاوران اغلب به هدایت تحصیلی و برنامه‌ریزی تحصیلی می‌پردازند و پاره‌ای اوقات نیز در زمینه مسائل ارتباطی و اجتماعی و رفتاری نیز به دانش آموزان کمک می‌کنند.[۱۸]
یک مشاور خوب با تشخیص مشکلات دانش آموز از جمله ناتوانی های یادگیری، مسائل خانوادگی، مشکلات عاطفی و حتی جسمانی، نه تنها به دانش آموزان در فرایند تحصیل کمک می کند، بلکه از آسیب های اجتماعی آتی آنها مانند بی کاری، فقر و خشونت جلوگیری می نماید.[۱۹] در کتاب برنامه‌ریزی تحصیلی و شغلی، که کتاب درسی انتخابی سال اول دوره آموزش فنی و حرفه‌ای می‌باشد، دربارهٔ مشاوره تحصیلی آمده‌است:

در ارائه خدمات مشاوره‌ای، که خود نوعی آموزش و بخشی از خدمات راهنمایی است؛ مشاوران می‌کوشند تا با ایجاد رابطه‌ای صمیمانه و دو جانبه به دانش آموزان در بررسی مشکلاتشان از جوانب و دیدگاه‌های مختلف کمک کنند، تا ضمن یادگیری فرایند مشکل گشایی، بتوانند با بینشی وسیع و همه‌جانبه به مسائل نگریسته، موفق به اخذ تصمیمات مناسب گردند. در ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره، یک مشاور برای هیچ دانش آموزی تصمیم نمی‌گیرد یا به او القای نظر نمی‌کند. تصمیم‌گیری اختیار و انتخاب و مسئولیت تام خود مراجع (دانش آموز) است. یک مشاور فقط می‌کوشد مسئله انتخاب و تصمیم‌گیری را که کاری بسیار دشوار و گاهی دردناک است برای وی آسان سازد. در حقیقت یک مشاور در حل مشکل، فقط می‌تواند با همدلی وهمفکری به بررسی راه حل‌ها بپردازد. او هرگز به جای شما فکر نمی‌کند و تصمیم نمی‌گیرد. تصمیم‌گیری مسئولیت فردی دانش آموز است. مشاوره فکر کردن با مراجع است نه برای مراجع.

[۹]

دربارهٔ تفاوت‌های مشاوره و راهنمایی در محتوای درسی همین کتاب ذکر شده‌است که:

در سال های گذشته رقابت جدی در ورود به دانشگاه ها و رشته های پرطرفدار در ایران موجب تخصصی شدن مشاوره کنکور به عنوان یک شاخه خاص از مشاوره تحصیلی شده است. در حال حاضر افرادی که به عنوان مشاورین کنکور حرفه ای و تخصصی فعالیت می کنند مهارت های مشخصی دارند که به واسطه آنها داوطلبین کنکور سراسری را برای موفقیت در آزمون قبل و پس از برگزاری این آزمون آماده می نمایند. برنامه ریزی کنکور، آموزش روش های مطالعه، آموزش تکنیک های تست زنی کنکور، مشاوره انتخاب رشته، مشاوره های روحی و انگیزشی، مشاوره کنترل اضطراب، استرس و … از جمله کارکردهای مهم مشاوره کنکور برای موفقیت داوطلبین کنکور می باشد.

مشاوره کنکور در ایران در حال حاضر به شکل های مختلف ارائه می شود. نوع اول مشاوره توسط افرادی که تحصیلات آکادمیک مشاوره یا روانشناسی دارند ارائه می شود. نوع دوم توسط داوطلبین موفق کنکورهای سال های گذشته ارائه می شود. در واقع این نوع از مشاورین به واسطه تجربه موفقی که از دوران تحصیل و کنکور خود داشته اند به ارائه مشاوره تحصیلی در زمینه موفقیت در کنکور می پردازند.

در دهه اخیر نوع دوم مشاوره کنکور رشد زیادی کرده و اقبال دانش آموزان به آن بیشتر بوده است. به ویژه مشاوره تلفنی کنکور که با پیام رسان های اینترنتی و آنلاین همراه شده و توسط داوطلبین موفق کنکورهای گذشته انجام می شود به عنوان یک پدیده نوظهور و مفید، تا حدود بسیار زیادی جایگزین مشاوره حضوری و سنتی شده است.[۲۱]

براساس گزارش آفتاب نیوز در ۲۱ شهریور ۱۳۹۳، رئیس مرکز مشاوره دانشگاه تهران گفت، طی یکسال گذشته ۲۶ هزار جلسه مشاوره در مراکز مشاوره این دانشگاه برگزار شده‌است که این ۲۶ هزار جلسه مربوط به سه الی چهار هزار دانشجویی است که در چند جلسه به دفاتر مشاوره دانشجویی مراجعه کرده‌اند. شکست عشقی و سوءاستفاده عاطفی بیشترین عامل مراجعه دانشجویان دختر به مشاور است.[۲۲]

در ایران، نهادی با نام دفتر مشاوره و سلامت در سازمان امور دانشجویان، که خود زیرمجموعهٔ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است، وجود دارد که به انتشار نشریات مشاوره‌ای و پشتیبانی خدمات مشاوره در دانشگاه‌ها می‌پردازد. تمامی دانشگاه‌های دولتی زیرنظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دارای مراکز مشاوره هستند.

مرکز مشاورهٔ دانشگاه تهران، اقدام به انتشار نشریهٔ پیام مشاور می‌نماید. این نشریه در سراسر ایران، در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی توزیع می‌شود.

امروزه مراکز مشاوره در کنار مشاوره حضوری از طرق متختلف به ارائه خدمات مشاوره از راه دور می پردازند. مطالعات نشان داده است که مشاوره نلفنی میتواند در حل بسیاری از مشکلات به اندازه مشاوره حضوری مؤثر وافع شود.[۲۳] مشاوره تلفنی و مشاوره آنلاین از طریق اینترنت و نرم افزارهای پیام رسان دو خدمتی است که هر روز فراگیرتر می شود. در دسترس بودن، راحتی، هزینه کمتر و ناشناس ماندن و صرفه جویی در وقت را می توان از مزایای مشاوره آنلاین برشمرد[۲۴].

1
general::
consulting, conference, council, consultation


transnet.ir

ترجمه و معنی انگلیسی کلمه و یا عبارت یا اصطلاح فارسی “مشاوره” عبارت است از consultation , guidance.

عبارت های فارسی دیگر که معادل یا مشابه عبارت فارسی “مشاوره” هستند و یا کلمات این عبارت را دارند نیز در ذیل به همراه معادل انگلیسی آنها، برای شما آورده شده است:

    English

    consultation , guidance

رشته مشاوره به زبان انگلیسی

    consultative

    confer , consult , talk

   

   

   

   

   

   

   

 

– نکته مهمی که در ترجمه فارسی به انگلیسی “مشاوره”  باید به آن نیز توجه نمائید این است که این ترجمه در چه متن و یا محیطی قرار است استفاده شود. مثلاً آیا عبارت فارسی “مشاوره” یک عبارت و اصطلاح فارسی عامیانه است و یا رسمی و یا تخصصی است. این موضوع در انتخاب معادل انگلیسی “مشاوره” نقش تعیین کننده ای دارد.

 

– زمانی که قرار است متن فارسی را به انگلیسی ترجمه کنید، حتما لازم نیست همیشه عین ترجمه فارسی “مشاوره” به انگلیسی منعکس شود.

زیرا یک متن مخصوصاً متن تخصصی می تواند به صور مختلف ترجمه شود. مثلا

1- ترجمه تحت الفظی عبارت فارسی. مثلاً اینکه تک تک کلمات عبارت “مشاوره” را به انگلیسی تبدیل کنیم که به این کار ترجمه تحت الفظی عبارت “مشاوره” می گویند.

2- و ترجمه محتوایی عبارت “مشاوره” به انگلیسی که از نظر محتوی هیچ فرقی با متن اصلی ندارد و مفهوم را به دقت و به درستی ترجمه می کند و تازه در نوشته های تخصصی بیشتر کاربرد دارد.

 

– در فارسی بدلیل عدم اعراب گذاری روی حروف در کلمات ممکن است در نوشته یکی باشند ولی در تلفظ و معنی یکسان نباشد. مثلاً “پر” در یک نوشته می تواند به معنی ” پَر پرنده ” باشد و یا ” پُر “. (حتی همین عبارت “مشاوره” نیز ممکن است جور دیگری تلفظ شود که معنای متفاوتی داشته باشد.)
پس در انتخاب معادل انگلیسی “مشاوره” دقت کنید که در متن مبدا و اصلی معنی واژه ها به چه صورت است تا در ترجمه انگلیسی آن دچار اشتباه نشوید.

 

– ترجمه فارسی به انگلیسی در متون تخصصی ظرافت خاصی را می طلبد:
مثلاً “پیش پرداخت” را می توان به صورت “prepayment” و همچنین “advnace payment” ترجمه نمود. در نوشته های انگلیسی ترجمه دوم شایع و رساست.

جستجو در متون تخصصی خارجی موضوع را روشن می کند و مفهوم نگارش ما را در ذهن خواننده انگلیسی زبان بهتر منتقل می کند. در خصوص ترجمه انگلیسی کلمه یا اصطلاح “مشاوره” هم آیا این موضوع صدق می کند؟

پس بهترین راه در ترجمه کردن معنی از فارسی به انگلیسی خصوصاً در مباحث تخصصی، چک کردن معنای دقیق انگلیسی به انگلیسی کلمات خصوصاً در دیکشنری تخصصی آن موضوع می باشد.

 

بطور کلی زمانیکه می خواهید متن یا عبارتی را از فارسی به انگلیسی ترجمه و معنی کنید نکات ذیل را حتماً مدنظر خود قرار دهید.

– معنی متناسب با متن را پیدا کنید:

همانطور که می دانید اکثر کلمات انگلیسی، دارای معانی متعددی هستند. گاهی، این معانی با هم در تناقضند. مثلا کلمهٔ oath که هر دو معنی “قسم” و “فحش” را میدهد.
در برخی موارد نیز، معانی یک کلمه تاحدی به هم نزدیک است که انتخاب معنی درست و متناسب با متن، برای مترجم سخت و پیچیده می‌شود.

این مهارت با تمرین ترجمه، به آسانی حاصل می‌شود. به عبارت دیگر، انتخاب معنی درست و مقتضی متن، در ترجمه‌های بعدی آسانتر خواهد بود. آیا این موضوع در خصوص ترجمه انگلیسی consultation , guidance برای عبارت فارسی “مشاوره” صدق می کند؟

 

– انگلیسی مدرن صرف فعل ندارد و بیشتر به واسطه استفاده از فعل های کمکی و تغییر ساختار جمله عبارات و معانی پیچیده را می رساند.

گذشته از اختلافات کوچک در تلفظ، نکات کوچک گرامری و انتخاب واژه های تا حدی متفاوت زبان انگلیسی در مناطق مختلف جهان به یک شکل صحبت می شود و انگلیسی زبان های جهان به سادگی میتوانند از طریق این زبان با هم ارتباط برقرار کنند.

 

– انگلیسی جنسیت ندارد:

در زبان انگلیسی اسامی جنسیت ندارند. برخلاف نزدیکترین زبان ها به این زبان یعنی آلمانی و فرانسه که هر دو دارای جنسیت برای اسامی هستند در انگلیسی چنین قاعده ای نداریم. جنسیت اسامی تنها محدود به زبان های آلمانی و فرانسه نیست.

بخش بزرگی از زبان ها مانند تمام زبان های شرق اروپا (روسی و بیشتر زبان های اسلوایی)، زبان عربی و زبان های نزدیک به آن، زبان اسپانیایی و زبان های نزدیک به آن دارای جنسیت برای اسامی هستند.

پس در ترجمه فارسی به انگلیسی “مشاوره” از این منظر کار شما بسیار ساده می شود.رشته مشاوره به زبان انگلیسی

 

– در زبان انگلیسی افعال صرف نمی شوند:

در زبان انگلیسی افعال تقریبا صرف نمی شوند. این موضوع هم برخلاف بخش بزرگی از زبان ها از جمله آلمانی، فرانسه، روسی، عربی، اسپانیایی و حتی فارسی است.

صرف نشدن فعل ها، استفاده از آنها را در جمله بسیار ساده می کند؛ که این موضوع در ترجمه انگلیسی “مشاوره” سبب می شود کار شما ساده گردد.

 

– تلفظ انگلیسی:

تلفظ در زبان انگلیسی یکی از اولین نکاتی است که توجه شما را جلب می کند. بر خلاف فارسی در انگلیسی کلمات الزاما به آن صورتی که گفته می شوند نوشته نمی شوند و این سبب اشتباهاتی خصوصا برای زبان آموزان مبتدی می شود.

به این نوع از کلمات با تلفظ یکسان و املای متفاوت در زبان انگلیسی، Similar Words گفته می شود.

در واقع انگلیسی ساختار یکپارچه ای برای تلفظ واژه ها ندارد. به همین دلیل باید تلفظ واژه ها را به صورت جداگانه حفظ کنید. این موضوع در طول یادگیری لیست واژه های ضروری زبان انگلیسی بسیار با اهمیت است.

 

– زمان ها:

بیشتر زمان ها یا tenses در زبان انگلیسی تقریبا فاقد معادل و ترجمه فارسی هستند. یعنی مثلا زمان حال ساده را نمی تواند با با هیچ یک از زمان ها در فارسی معادل کرد.

این موضوع برای زمان هایی مثل زمان حال کامل به مراتب بیشتر به چشم می آید. یادگیری معنای دقیق این زمان ها از طریق تمرین ممکن خواهد بود.

 

– افعال عبارتی:

افعال عبارتی یا phrasal verbs که اصطلاحاً به آن ها افعال دوکلمه ای نیز گفته می شود، افعالی هستند که از ترکیب حرف اضافه با یک فعل ساخته می شوند و معنایی کاملا متفاوت نسبت به فعل اصلی دارند. این افعال در فارسی معادل ندارند و در ابتدا برای فارسی زبان ها گیج کننده به نظر می رسند. لیست مهمترین افعال عبارتی (دوکلمه ای) Phrasal Verbs زبان انگلیسی را می توانید در EnglishVocabulary.ir مشاهده نمائید.

 

– ریشه کلمات، پسوندها و پیشوندهای زبان انگلیسی

معمولاً دانستن ریشه کلمات انگلیسی، دانستن لیست پسوندهای انگلیسی و لیست پیشوندهای انگلیسی کمک بزرگی به یادگیری زبان انگلیسی می کند و به طور فزاینده ای سبب افزایش دامنه واژگان زبان انگلیسی در فرد می شود.

 

– انواع ضمایر:

در زبان انگلیسی برای حالت فاعلی، مفعولی و ملکی ضمایر شخصی متفاوتی داریم که معادل فارسی ندارند. البته یادگیری این ضمایر معمولا خیلی سخت نیست و با کمی تمرین می توانید به آنها مسلط شوید.

 

– برخی کلمات معادل فارسی ندارند:

معادل، ترجمه و معنی مناسب فارسی برای برخی از کلمات انگلیسی گاهاً وجود ندارد یا هنوز برای آن کلمه ای ساخته نشده است. سعی نکنید آن‌ها را حتماً ترجمه کنید. به عنوان مثال چنانچه متنی مربوط به علم کامپیوتر را ترجمه می‌کنید، حتما می دانید که واژهٔ “windows” نیازی به معادل فارسی ندارد.

در واقع بیان معادل فارسی “پنجره‌ها” برای این کلمه در این متن، اشتباه است. این نکته را می‌توانید با کسب آشنایی از واژگان هر حوزه علمی رعایت کنید.

 

– آیا می توان به این راحتی یک متن تخصصی فارسی (مثل مقاله فارسی، پایان نامه فارسی، کتاب تخصصی فارسی و …) را به متن انگلیسی تبدیل کرد؟

آیا با دانش زبانی دست و پا شکسته می توان دل به دریای متون تخصصی زد؟ بله، تبدیل متن انگلیسی به فارسی راحت تر است، اما اگر قرار است متن، ترجمه فارسی به انگلیسی شود، آنجاست که توان علمی، میزان آشنایی به زبان انگلیسی و دقت نظر مترجم اهمیت زیادی پیدا می کند.

 

– حروف تعریف:

در زبان فارسی ما برای حالت معرفه حرف تعریف نداریم. در حالی که در انگلیسی حرف تعریف the نشان دهنده معرفه بودن یک اسم است. این تفاوت باعث ناآگاهی بسیاری از فارسی زبانان از نحوه استفاده از حرف تعریف the در زبان انگلیسی می شود.

استفاده نابه جا این حرف تعریف در بین زبان آموزان و مترجمین مبتدی بسیار رایج است. با گذشت زمان به استفاده درست از حرف تعریف عادت می کنید.

 

– حروف اضافه:

ساختار استفاده از حروف اضافه در فارسی و انگلیسی تا حد زیادی متفاوت است. در واقع حروف اضافه بین این دو زبان قابل معادل سازی نیستند.

گاهی در یک جمله فارسی از حرف اضافه استفاده می کنیم در حالی که در معادل انگلیسی همین جمله هیچ حرف اضافه ای وجود ندارد (برعکس این موضوع هم زیاد اتفاق می افتد.).

 

– همواره سعی کنید در مکالمه و یا ترجمه فارسی به انگلیسی، از ساختار و کلماتی استفاده نمائید که خود افراد انگلیسی زبان (نیتیو) آن ساختار و کلمات را بکار می برند.

طبیعی است که برای این هدف لازم است شخص ترجمه کننده آنقدر متن انگلیسی خوانده باشد و نسبت به کالوکیشن ها و همایندهای زبان انگلیسی آشنا باشد تا بتواند به مانند انگلیسی زبان های نیتیو، مفهوم را منتقل کند.

مجدداً تاکید میکنیم که صرفاً با ابتکار و خلاقیت های شخصی، بدون تسلط به کالوکیشن های زبان انگلیسی به هیچ وجه این امر میسر نخواهد بود.

 

– امروزه با پیشرفت دانش و تکنولوژی، استفاده از ترجمه ماشینی فارسی به انگلیسی “مشاوره” نظیر ترجمه عبارت و متن با گوگل ترنسلیت Google Translate توسط عده ای، زیاد به چشم میخورد.

همچنین بروز و ظهور نرم افزارهای ترجمه انگلیسی “مشاوره” و اخیراً نیز اپلیکیشن های اندروید و اپلیکیشن های ios برای ترجمه فارسی به انگلیسی عبارت “مشاوره” بوجود آمده اند.

شاید بتوان برای استفاده روزمره در محاوره های انگلیسی و یا در زمان آموزش از این ابزارها استفاده نمود و به آن ها بسنده کرد، ولی در ترجمه هایی که قرار است در محیط ها رسمی نظیر جلسات کاری، پرزنت و ارائه در سمینارها و نمایشگاه ها، بستن قراردادهای تجاری، ترجمه و سابمیت مقالات علمی و تخصصی در مجلات و نشریات خارجی، ترجمه کتاب های تخصصی و پایان نامه ها و … ارائه شود، به هیچ عنوان استفاده صرف از این ابزارهای نوین برای ترجمه انگلیسی “مشاوره” پیشنهاد نمی شود.

اگر شما هم از آن دسته از افراد هستید که هنوز نمی‌توانید مقطع و رشته تحصیلی خود را به انگلیسی بیان کنید، این راهنما می‌تواند به شما کمک کند. دقت کنید که این‌ها مقاطع کلی هستند و نه گرایش‌ها بنابراین باید ببینید که رشته تحصیلی شما زیرمجموعه کدام یک قرار می‌گیرد. اگر به طور مثال کارشناسی دارید و نمی‌دانید زیرمجموعه کدام قرار می‌گیرید، می‌توانید همان Bachelor’s degree را در نظر بگیرید و سپس رشته خود را به انگلیسی بگویید که معمولاً گفتن رشته به انگلیسی کار سختی نیست.

(Associate of Arts (A.A – کاردانی هنر (Associate of Arts and Science (A.A.S – کاردانی هنر و علوم (Associate of Science (A.S – کاردانی علوم

(Bachelor of Engineering (B.Eng – کارشناسی مهندسی (Bachelor of Technology (B.Tech – کارشناسی تکنولوژی (Bachelor of Pharmacy (B.Pharm – کارشناسی داروسازی (Bachelor of Architecture (B.Arch – کارشناسی معماری (Bachelor of Applied Science (B.A.Sc – کارشناسی علوم تجربی یا علوم کاربردی (Bachelor of Business Administration (B.B.A – کارشناسی مدیریت شغلی (Bachelor of Fine Arts (B.F.A – کارشناسی هنرهای زیبا (Bachelor of Education (B.Ed – کارشناسی تربیت معلم (Bachelor of Commerce (B.Com – کارشناسی تجارت (Bachelor of Laws (LL.B – کارشناسی حقوق Licentiate degree – لیسانس

(Master of Social Work (M.S.W – کارشناسی ارشد کار اجتماعی (Master of Technology (M.Tech – کارشناسی ارشد تکنولوژی (Master of Philosophy (M.Phil – کارشناسی ارشد فلسفه (Master of Public Administration (M.P.A – کارشناسی ارشد مدیریت عمومی (Master of Public Health (M.P.H – کارشناسی ارشد بهداشت عمومی (Master of Architecture (M.Arch – کارشناسی ارشد معماری (Master of Arts (M.A – کارشناسی ارشد هنر (Master of Business Administration (M.B.A – کارشناسی ارشد مدیریت تجاری (Master of Computer Applications (M.C.A – کارشناسی ارشد کاربردهای کامپیوتر (Master of Divinity (M.Div – کارشناسی ارشد الهیات (Master of Laws (LL.M – کارشناسی ارشد حقوق (Master of Library & Information Science (M.L.I.S – کارشناسی ارشد علوم اطلاعات و کتابداری (Master of Fine Arts (M.F.A – کارشناسی ارشد هنرهای زیبا (Master of Education (M.Ed – کارشناسی ارشد تحصیلات (Master of Engineering (M.Eng – کارشناسی ارشد مهندسیرشته مشاوره به زبان انگلیسی

(Doctor of Education (Ed.D – دکترای تحصیلات (Doctor of Pharmacy (Pharm.D – دکترای داروسازی (Doctor of Philosophy (Ph.D -دکترای فلسفه (البته فسلفه بیشتر به معنای بالاترین درجه است و بنابراین پی.اچ.دی برای همه نوع دکترا گفته می‌شود) (Doctor of Law (J.D – دکترای حقوق (Doctor of Medicine (M.D – دکترای پزشکی

در بخش مقاطع تحصیلی در ویکی‌پدیا نیز می‌توانید مقاطع دیگر مثل دکترای تخصصی و دکترای حرفه‌ای و دستیاری و … را پیدا کنید.

با سلام Arts به جای هنر،‌ ادبیات و علوم انسانی نمیشه؟

سلام آقای بشیری خیر، Arts میشه هنر

«کارشناسی تحصیلات» را دقیقا از کجا درآوردید؟؟؟

سلام آقای حسین ممنون از ریزبینی تون اون مورد اصلاح شد

خیلی سپاسگزارم. عالی بود.

سلام. توانا باشید. معادل ارشد پژوهش هنر چیزی پیدا نکردم. ممنون میشم راهنماییم کنین.

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دیدگاه

نام *

ایمیل *

وب‌ سایت

Notify me via e-mail if anyone answers my comment.

تحصیل رایگان در خارج از کشور به ویژه در کشورهای پیشرفته و دانشگاه های معتبر، رؤیایی دور از دسترس… ادامه مطلب

هر ساله عده زیادی خواهان تحصیل پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی در خارج از کشور هستند و شاید بتوان رشته‌… ادامه مطلب

کشورهای مختلف اروپایی همواره مورد توجه مهاجران و همچنین دانشجویان بین المللی بوده اند و سالانه عده زیادی از… ادامه مطلب

مؤسسه Quacquarelli Symonds یا همان QS امسال هم در اوایل ماه جون (اواسط خرداد) رنکینگ دانشگاه های دنیا را… ادامه مطلب

دانشگاه علوم پزشکی ایران در اطلاعیه ای که در روز 6 خرداد 99 روی وبسایت این دانشگاه قرار گرفت،… ادامه مطلب

وقتی به شرایط تحصیل در لهستان نگاه می کنیم شاید تعادل یا متوسط، بیش از هر کلمه دیگری به… ادامه مطلب

دندانپزشکی یکی از پرطرفدارترین رشته های تحصیلی، حداقل در بین ایرانیان است و سالانه تقاضای زیادی برای تحصیل در… ادامه مطلب

جدیدترین آمار منتشرشده از وضعیت صدور ویزای شنگن توسط کشورهای عضو اتحادیه اروپا نشان می‌دهد سفارتخانه‌های آلمان، ایتالیا و… ادامه مطلب

در میان مقاصد مختلفی که برای تحصیل پزشکی در خارج از کشور مورد توجه متقاضیان هستند، اولویت با کشورهاییست… ادامه مطلب

متشکریم! ثبت نام شما با موفقیت انجام شد.

ما با راه اندازی گروه امیدار تصمیم بر این داریم که بخش اول فلسفه کاریمان که همان ارتقا آگاهی متقاضیان تحصیل و کار در خارج از کشور است را پیاده کنیم. به زبان ساده تر در این راه با بوجود آوردن بستری مناسب به متقاضیان کمک کنیم با نگرشی وسیع تر و با چشم باز تصمیم بگیرند تا این آگاهی منجر به یک انتخاب صحیح و در نهایت ایجاد تغییر مطلوب در مسیر زندگی آکادمیک متقاضیان عزیز شود.

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به شماره ۴۳/۳۲۴۶۰ ( پرسا گستر ویستا ) وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به شماره ثبت ۸۶۴۴۳ ( کارسان )

آدرس دفتر مرکزی:

رشته مشاوره به زبان انگلیسی

یوسف آباد (خ اسد آبادی)، نبش خیابان شصتم ۶۰ ام، ساختمان تابان، طبقه دوم، واحد ۲۰۵

شماره تماس: (ساعات پاسخگویی از ۱۰ صبح تا ۵ بعد از ظهر)

۰۲۱-۸۸۶۱۹۳۱۰ | ۰۲۱-۸۸۶۱۹۳۷۷ | ۰۲۱-۸۸۰۳۷۸۶۳


ناشر: سمت ؛ نویسنده / مترجم: منصور کوشا

پشتیبانی آنلاین و تلفنی

تحویل اکسپرس

خرید آسان

رشته مشاوره به زبان انگلیسی

ارسال به سراسر ایران

بررسی و انتخاب

اين کتاب برای دانشجویان رشته راهنمایی و مشاوره در مقطع کارشناسی به عنوان منبع اصل «درس زبان تخصصی» به ارزش 2 واحد تدوین شده است.فهرست مطالب کتاب
1.  What is Counseling?
2.  Foundations of School Counseling
3.  Significant Influences on the Development of School Counseling
4.  Family Therapy: Parental Avoidance of the School System
5.  Career Counseling: A New Awareness
6.  Group Counseling
7.  Major Theory Groups: Psychoanalytic Approaches
8.  Client-Centered Counseling viewpoint
9.  Behavioral Counseling
10. Rational-Emotive Viewpoint
11. Gestalt Therapy
12. Nonverbal Behavior
13. The Helping Relationship

درخواست شما با موفقیت ثبت گردید و کارشناسان ما با شما تماس خواهد گرفت.

در صورتی که کتاب مدنظر شما در سایت موجود نمی باشد فرم زیر را ارسال کنید تا در اولین فرصت با شما تماس گرفته شود


اطلاع از قوانین و شرایط ارسال


پشتیبانی تلگرامی سایت (کلیک نمایید)


 

وابسته به انتشارات فدک ایساتیس، خرید آنلاین و آسان اینترنتی کتاب، سریع و مطمئن، ارائه کننده‌ی و فروش کلیه کتاب‌های دانشگاهی فنی مهندسی، فنی حرفه ای از جمله ارشد و دکتری، آزمون های نظام مهندسی و کارشناسان رسمی، تجارت و بازرگانی، مدیریت، بورس، مدیریت استراتژیک، معماری، عمران، شهرسازی، عکاسی، طلا و جواهر، طراحی صنعتی، کتابهای عمومی و غیره در ایران می‌باشد.

رشته مشاوره به زبان انگلیسی
رشته مشاوره به زبان انگلیسی
0

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *