!(function (w, d) { ‘use strict’; var ad = {zone: “brtrha1”, user: “1565432215”, width: 728, height: 90, id: ‘adro-246454’}, h = d.head || d.getElementsByTagName(‘head’)[0]; if (typeof w.adroParams != ‘object’) w.adroParams = {}; w.adroParams[ad.id] = ad; var script = document.createElement(“script”); script.type = “text/javascript”; script.async = 1; script.src = “//static-cdn.adro.ir/dlvr/rsdnt.js”; h.appendChild(script); })(this, document); var h = document.getElementsByTagName(“head”)[0], s = document.createElement(“script”); s.async = !0, s.defer = !0, s.type = “text/javascript”, d = new Date, s.src = “https://cdn.sanjagh.com/assets/sdk/www.bartarinha.ir/client.js?t=” + d.getFullYear().toString() + d.getMonth() + d.getDate() + d.getHours(), h.appendChild(s); var sabaVisionWebsiteID = “1c27cb39-612a-452a-954c-b3e3dd1f3d36”; var sabaVisionWebsitePage = “ALL” _atrk_opts = {atrk_acct: “i2i8r1SZw320l9”, domain: “bartarinha.ir”, dynamic: true}; (function () { var as = document.createElement(‘script’); as.type = ‘text/javascript’; as.async = true; as.src = “https://certify-js.alexametrics.com/atrk.js”; var s = document.getElementsByTagName(‘script’)[0]; s.parentNode.insertBefore(as, s); })();
وبسایت روزیاتو – گلریز برهمند: دنیای حیوانات مملوء از شگفتی است و کار تولید مثل و زایمان آن ها هم از این قاعده مستثنی نیست. مدت زمان بارداری در همه ی حیوانات یکسان نیست و بعضی از آن ها بارداری بسیار کوتاهی به قدر چند روز و بعضی دیگر بارداری طولانی ای، حتی بیشتر از یک سال دارند. اما این همه ی شگفتی تولید مثل پرماجرای این موجودات نیست. مثلاً در بعضی گونه ها وظیفه ی به دنیا آوردن نوزادان بر عهده ی جنس نر است و یا بعضی موجودات حیوان دیگری را مجبور به نگهداری از تخم های خود می کنند. در ادامه به ۱۰ حقیقت عجیب و جالب درباره ی زایمان حیوانات می پردازیم.
۱- زرافه ها ایستاده زایمان می کنند
مدت زمان بارداری در زرافه های ماده چهارده تا پانزده ماه است. این حیوانات هنگام زایمان روی پاهایشان می ایستند تا نوزادشان را با فشار بیرون بیاورند. وقتی بچه زرافه از شکم مادرش بیرون می آید روی زمین می افتد. بچه زرافه ها از ارتفاعی نزدیک به ۱/۸۲ متر روی زمین می افتند و این مسأله به جدا شدن بند ناف آن ها کمک می کند. این حیوانات در هنگام تولد حدود ۴۵ تا ۶۸ کیلوگرم وزن و نزدیک به ۱/۸۲ متر قد دارند.پروسه ی تولید مثل در زرافه ها از جایی آغاز می شود که زرافه ی نر از ادرار زرافه ی ماده می نوشد تا متوجه شود که از نظر جنسی آمادگی جفتگیری را دارد یا نه.
حیوانات چطور تولید مثل می کنند
۲- وزغ های سورینامی از پشت شان زایمان می کنند
وزغ های سورینامی از درون حفره هایی روی پشت مادرشان پا به دنیا می گذارند. ابتدا وزغ ماده تخم می گذارد. سپس وزغ نر تخم ها را بارور می کند و همه ی تخم ها را روی پشت وزغ ماده قرار می دهد. بعداز آن، یک لایه پوست روی تخم ها می آید که تا زمان بیرون آمدن بچه قورباغه ها از تخم ها از آن ها محافظت می کند. بعد از حدود هفت روز، بچه قورباغه ها از درون حفره های پوست بیرون می آیند.
۳- کفتارهای خال دار زایمان پرمخاطره و دردناکی دارند
سطح هورمون نرینگی تستوسترون در کفتارهای ماده سه برابر بیشتر از کفتارهای نر است، به همین دلیل این حیوانات زایمان پرمخاطره و خاصی دارند. زایمان کفتارهای ماده از طریق اندام کلیتوریس آن ها انجام می شود که به آن شبه آلت نری هم گفته می شود. مجرای زایمانی کفتارهای ماده فقط حدود ۲/۵ سانتیمتر عرض دارد، به همین دلیل بسیاری از نوزادان این حیوان زنده به دنیا نمی آیند. خفگی نوزادان در زایمان اول کفتارهای ماده بسیار رایج است.حیوانات دیگری هم هستند که شبه آلت نری دارند، مثل میمون های سنجابی، میمون های لمور، فوساها که نوعی پستاندار گوشتخوار شبیه به گربه هستند و گربه های زباد که نوعی پستاندار با چهره ای شبیه به گربه و بدنی مانند خرس هستند.
۴- پلاتیپوس ها از معدود پستاندارانی هستند که تخم می گذارند
پلاتیپوس یکی از پنج پستاندار دنیا است که تخم می گذارد. پلاتیپوس ماده یک لانه ی زیرزمینی درست می کند و در آنجا تخم می گذارد. تخم ها ابتدا به مدت دو هفته در شکم پلاتیپوس هستند و بعد پلاتیپوس ده روز دیگر روی تخم ها می خوابد و آن ها را با دمش گرم نگه می دارد. پلاتیپوس ماده با دندان و پوزه اش به پوسته ی تخم مرغ ضربه می زند و آن را می شکند تا به بیرون آمدن نوزادها از تخم ها کمک می کند.
۵- بچه های جانوران کیسه دار نارس به دنیا می آیند
کیسه داران ماده (شاخه ای از حیوانات که شامل کانگوروها، والابی ها و صاریغ ها می شود) دو رحم دارند. این حیوانات سه واژن هم دارند که دو تای آن ها برای جفتگیری و یکی از آن ها برای زایمان است. جانوران کیسه دار مانند بیشتر پستانداران جفت جنین ندارند و نوزادان آن ها تنها به مدت یک ماه در شکم مادرشان هستند. بعد از این مدت، نوزادان به صورت نارس به دنیا می آیند. اگرچه در این مرحله چشم ها و گوش های آن ها هنوز کاملاً رشد نکرده، اما بینی، دهان و دست و پاهای آن ها انقدر رشد کرده که بتوانند به درون کیسه ی مادرشان بروند و در آنجا کاملا رشد کنند. بچه های این حیوانات عمدتاً از شیر مادرشان تغذیه می کنند.
۶- کار زایمان در اسب های دریایی به عهده ی جنس نر است
اسب های دریایی متعلق به خانواده ای از ماهی ها به نام سوزن ماهیان هستند که بیش از سیصد گونه را شامل می شود. برای تولید مثل، اسب دریایی ماده تخم هایش را درون کیسه ای مخصوص در بدن اسب دریایی نر می گذارد که در آنجا تخم ها بارور می شوند. در بعضی موارد، تخم ها به دم اسب دریایی نر متصل می شوند. بعد از حدود بیست روز، اسب دریایی نر بیشتر از هزار نوزاد به دنیا می آورد. لوله ماهی ها و اژدهای دریایی برگ دار هم به همین شکل تولید مثل می کنند.
۷- ماهی های سیکلید تخم هایشان را درون دهان شان نگه می دارند
ماهی های سیکلید متعلق به یکی از خانواده های بزرگ ماهیان به نام سیکلید هستند که شامل تیلاپیاها و فرشته ماهی ها می شود. هنگام تولید مثل، سیکلیدهای نر تخم های بارور شده را درون دهان شان نگه می دارند و تخم ها تا بیرون آمدن نوزادان در همان جا باقی می مانند. به این فرآیند دهان پروری گفته می شود.ماهی نر در طول این مدت قادر به خوردن غذا نیست. به همین دلیل گاهی ماهی ماده تخم ها را درون دهانش نگه می دارد، و یا نر و ماده به نوبت از تخم ها نگهداری می کنند. ماهی هایی که با روش دهان پروری متولد می شوند، ابتدا به شدت کوچک و ضعیف هستند و نیاز به مراقبت دارند تا تغذیه شوند و رشد کنند.
۸- گربه ماهی های کوکو حیوان دیگری را مجبور به نگهداری از تخم هایشان می کنند
گربه ماهی های کوکو برای به دنیا آوردن نوزادان شان دست به کار عجیبی می زنند. این گربه ماهی ها از دهان ماهی های سیکلید برای نگهداری از تخم هایشان استفاده می کنند. گربه ماهی کوکو درون دهان یک ماهی سیکلید تخم می گذارد تا تخم هایش را برای او نگه دارد.در این حین، سیکلید نر سر می رسد و مشتاقانه سعی می کند تخم هایی که تصور می کند متعلق به سیکلید ماده هستند را بارور کند، در حالی که آن تخم ها متعلق به گربه ماهی کوکو هستند. همه ی این اتفاقات در چند ثانیه رخ می دهد.از آنجایی که تخم های گربه ماهی کوکو زودتر از تخم های سیکلیدها رشد می کنند، در اغلب موارد نوزادان آن ها با خوردن تخم های سیکلیدها خود را تغذیه می کنند.
۹- زنبورهای عنکبوتی استرالیایی زایمان وحشتناکی دارد
زنبور عنکبوتی برای تولید مثل، ابتدا یک عنکبوت شکارچی را فلج می کند. سپس درون شکم عنکبوت تخم گذاری می کند و تا بارور شدن تخم ها و بیرون آمدن نوزادان صبر می کند. بعد از بیرون آمدن نوزادان از تخم ها، زنبور عنکبوت را به طور کامل می بلعد.
۱۰- کرم پهن ها می توانند با دو قسمت کردن خود تولید مثل کنند
تخم های بارور شده ی کرم پهن ها درون یک پیله در بدن شان رشد می کنند. این کرم ها می توانند تخم های خود را به وسیله ی اسپرم های بدن شان بارور کنند. علاوه بر این، کرم پهن ها می توانند با تقسیم کردن بدن خودشان، تولید مثل کنند.در حالتی دیگر، کرم پهن ها برای تولید مثل اسپرم خود را وارد پوست خارجی کرم پهن دیگری می کنند.
هیچ محصولی در سبد خرید نیست.
هیچ محصولی در سبد خرید نیست.
نحوه انتخاب همسران یکی از جذاب ترین جنبه های زندگی بشر می باشد. شاید دانستن این موضوع برایتان جالب باشد که حیوانات نیز جفت خود را گاهی اوقات با دقت و وسواس زیادی انتخاب می کنند. درک سیستم های جفت گیری حیوانات مهم است زیرا نشان دهنده نتیجه انتخاب طبیعی همسر و در نهایت استراتژی هایی برای به حداکثر رساندن موفقیت تولید مثل فردی است.
یک سیستم جفت گیری، نحوه جفت شدن زن و مرد هنگام انتخاب همسر را توصیف می کند. نر و ماده در سرمایه گذاری که هر یک برای تولید مثل انجام می دهند تفاوت زیادی دارند و بنابراین ممکن است با استراتژی های مختلف اقدام به جفت گیری کنند. برای مطالعه این تفاوت ها، دانشمندان سیستم های جفت گیری و نحوه جفت گیری نرها و ماده ها را مشاهده و مطالعه می کنند. هنگام انتخاب جفت، حیوانات استراتژی های مختلفی را برای به حداکثر رساندن موفقیت تولید مثل خود تکامل می دهند که منجر به تنوع قابل توجهی در بین گونه های جانوری در الگوهای جفت گیری آنها می شود.
در این مطلب ابتدا بیان می کنیم که چرا تولید مثل جنسی وجود دارد و اینکه چگونه تفاوت بین نر و ماده بر سیستم های جفت گیری حیوانات تأثیر می گذارد. ما در ادامه به سراغ تکامل انتخاب همسر می رویم و سپس انواع سیستم های جفت گیری موجود در حیوانات را توضیح می دهیم. در ادامه مطلب با مجمع فعالان زیست محیطی کشور (انجمن حمایت از حیوانات و محیط زیست) همراه باشید.
حیوانات چطور تولید مثل می کنند
حیواناتی که به صورت غیرجنسی تولید مثل می کنند، همه ی کروموزوم های خود و در نتیجه همه کپی های هر ژن را به فرزندان خود منتقل می کنند. برعکس همه حیوانات دیپلوئید که به صورت جنسی تولید مثل می کنند، با اینکه میوز دارای دو کپی از هر کروموزوم هست اما فقط یک کپی از هر کروموزوم به سلول تخمک یا اسپرم منتقل می شود. این بدان معنی است که یک حیوان دیپلوئید که به صورت جنسی تولید مثل می کند، فقط نیمی از کل ژن های خود را به فرزندان خود منتقل می کند. با وجود اینکه نیمی از انتقال بالقوه ژن ها به نسل بعدی موفق نمی باشد، جفت گیری حیوانات به صورت جنسی بسیار رایج تر از تولید مثل غیرجنسی در بین حیوانات است زیرا چندین مزیت تکاملی را فراهم می کند.
مهمترین مزیت تولید مثل جنسی از ترکیب ژنتیکی ناشی می شود. نوترکیبی ژنتیکی به فرزندان اجازه می دهد از نظر ژنتیکی متنوع باشند. تولید مثل جنسی احتمال به وجود آوردن جهش های مطلوب را افزایش می دهد و بعید است که جهش های مضر گسترش یابند. تنوع ژنتیکی درون گروهی با تغییر محیط محلی سودمند است. این ایده زمانی روشن می شود که موجوداتی را که می توانند از نظر جنسی و غیر جنسی تولید مثل کنند، بررسی کنیم. به عنوان مثال شته ها هنگامی که محیط آنها پایدار باشد، تولید مثل غیرجنسی را ترجیح می دهند. وقتی محیط رو به سردی می رود، اکثر گونه های شته ها به صورت جنسی تولید مثل می کنند زیرا در تولید مثل جنسی تخم هایی تولید می شود که در برابر یخ مقاوم هستند و می توانند در زمستان دیاپوز (یک دوره رشد معلق در جنین حشرات، سایر بی مهرگان یا پستانداران به ویژه در شرایط نامساعد محیطی) شوند.
تنوع ژنتیکی همچنین ممکن است منجر به شیوه های دفاعی تکامل یافته در برابر انگل و بیماری شود. حلزون گِل، میزبان چندین انگل ترماتود است. گونه های جنسی این گونه ها بیشتر در مناطقی وجود دارد که خطر ابتلا به عفونت ترماتود در آنها زیاد است. در مناطقی که خطر عفونت کم است، گونه های غیرجنسی جایگزین گونه های جنسی شده اند. این امر نشان می دهد که تنوع ژنتیکی حاصل از تولید مثل جنسی برای دفاع از این گونه در برابر انگل ضروری است زیرا افراد غیرجنسی ممکن است به راحتی در مناطقی که انگل زیاد می باشد، زنده نمانند.
جفت گیری حیوانات آن هم به صورت جنسی غالباً شامل تمایز تکاملی نر و ماده است. ماده ها به طور معمول نسبت به نرها گامت یا تخم کمتری تولید می کنند و سرمایه گذاری زیادی در هر یک انجام می دهند. از طرف دیگر، نرها گامت یا اسپرم های زیادی تولید می کنند و برای هر یک سرمایه گذاری کمی می کنند. این اختلافات شدید در سرمایه گذاری گامت بین دو جنس منجر به استراتژی های تولید مثل بین جنسیت ها می شود که در برخی موارد با هم تضاد دارند. به دلیل هزینه بالای گامت های ماده ها، آنها ممکن است نسبت به نرها وسواس بیشتری در انتخاب همسر خود به خرج بدهند.
یکی از المنت های اصلی در مطالعه سیستم های جفت گیری حیوانات، درک این است که یک حیوان در طول زندگی خود چند جفت دارد. اصل باتمن (Bateman’s principle) به پیش بینی موفقیت جفت گیری و تعداد همسران کمک می کند. اصل باتمن فرض می کند که واریانس یا ناسازگاری در زنان در موفقیت جفت گیری کم است در حالی که واریانس در مردان در موفقیت جفت گیری حیوانات زیاد است. این موضوع از آنجا ناشی می شود که یک جفت گیری در ماده ها می تواند برای بارور کردن تخمک های آنها کافی باشد در حالی که در نرها موفقیت باروری بر اساس تعداد جفت گیری آنها می باشد. به عبارت دیگر تقریباً تمام ماده هایی که در یک جمعیت جفت گیری می کنند می توانند صاحب بچه شوند اما تعداد نسبتاً کمی از نرها این کار را با موفقیت انجام می دهند.
آن دسته از نرهایی که جفت گیری می کنند، تمایل به جفت گیری با ماده های زیادی دارند بنابراین تعداد کمی از آنها، بازده تولید مثل بسیار بالایی دارند و بسیاری از نرها اصلاً این بازدهی را نداشته یا این بازدهی خیلی خیلی کم است. این موضوع منجر به این پیش بینی می شود که انتخاب جنسی باید در نرها شدیدتر بوده و منجر به گسترش بیشتر رفتار و ساختارهای مورد استفاده در جذب همسران شود.
انتقادات از نظریه باتمن روی کلیات پیش بینی ها متمرکز است. برخلاف پیش بینی های این اصل، چندین مزیت احتمالی برای جفت گیری حیوانات نر با چند ماده وجود دارد. ماده ماهی سیچلید که یک نوع ماهی آب شیرین در مناطق گرمسیری می باشد با هر نری که می بیند، جفت گیری می کند زیرا جمعیت این ماهی ها کم بوده و خطر زیادی برای از بین رفتن آنها وجود دارد. یعنی یک ماده واحد با چند نر جفت گیری می کند چرا که جفت گیری با هر نر تضمین می کند که این ماهی ها شانس تولید فرزندان بیشتری را داشته باشند. با اینکه ماده ماهی آبی رنگ مالاوی جمعیت زیادی دارد اما هنوز هم هر کدام از ماده ها با چندین نر جفت گیری می کنند. این حالت برای جلوگیری از همخونی و افزایش تنوع ژنتیکی در بین فرزندان اتفاق می افتد. به علاوه جفت گیری یک ماده با چند نر ممکن است احتمال یافتن همسر سازگار، عقیم نبودن یا حتی جلوگیری از کودک کشی را افزایش دهد.
انتخاب همسر نیز یکی از عناصر اصلی سیستم های جفت گیری حیوانات است. در اکثر گونه ها هنگام انتخاب جفت، ماده ها نسبت به نرها گزینه های بیشتری برای انتخاب دارند. دلیل این امر سرمایه گذاری بالاتری است که ماده ها در هر گروه نسبت به نرها انجام می دهند. ماده ها ممکن است به دلایل مختلف از جمله ژن های خوب، نرهای خاص را ترجیح دهند؛یعنی نری که دارای ویژگی هایی باشد که بقای بهتر فرزندان، فرزندپروری بالقوه خوب توسط نر یا تملک منابع توسط نر را که از فرزندان در طی رشد آنها حمایت می نماید، پیش بینی کند.
به علاوه در بیشتر گونه ها، ماده ها بیشتر مراقبت والدینی را انجام می دهند. زنانی که با دقت همسران خود را انتخاب می کنند در معرض خطر کمتری برای از دست دادن سرمایه گذاری تولید مثل خود قرار دارند. ماده ها ممکن است به برخی از صفات نرها علاقه بیشتری داشته باشند و از این رو در انتخاب، این صفات را ملاک خود قرار دهند. بیشتر ماده ها به این ویژگی ها به عنوان شاخص های آمادگی جسمانی جفت خود نگاه می کنند. این نوع انتخاب به نفع ماده هایی است که نرهایی را انتخاب می کنند که احتمال موفقیت فرزندان او را افزایش می دهند. نرهایی با زینت های استادانه تر یا رنگارنگ تر می توانند شاخص خوبی را به عنوان یک جفت نشان دهند و ممکن است شانس جفت شدن با یک ماده خاص را بدست آورند. اگرچه جفت گیری حیوانات مهم است اما می تواند یک رویداد پرهزینه باشد. پیش بینی می شود ماده ها به دلیل خطرات حین جفت گیری مانند پرخاشگری یا انتقال بیماری که ممکن است بر بازده تولیدمثل شان تأثیر منفی بگذارد، در انتخاب همسر خود وسواس زیادتری نسبت به نرها به خرج می دهند.
اهمیت انتخاب همسر توسط حیوان نر، بحث برانگیز است. تئوری قدیمی پیش بینی می کند که انتخاب همسر توسط حیوان نر باید در حیوانات رواج کمتری دارد. با این وجود این انتخاب در بسیاری از سیستم های جفت گیری حیوانات نقش مهمی را ایفا می کند هرچند هزینه جفت گیری برای نرها ممکن است در مطالعات قبلی دست کم گرفته شده باشد. انتخاب همسر توسط حیوان نر غالباً زمانی اتفاق می افتد که نرها در مراقبت از فرزندان خود نقش اساسی داشته باشند، یا زمانی که تفاوت زیادی در کیفیت ماده ها به هنگام جفت گیری در یک جمعیت وجود داشته باشد. اگر نرها در مورد همسر خود وسواس تر باشند، پس از مدتی ماده ها ممکن است زینت ها یا رنگ آمیزی هایی را تکامل دهند که منوط به انتخاب جنسی است.
۱- تک همسری یا تک زنی (Monogamy)
تک همسری به جفت گیری یک نر مجرد با یک ماده مجرد گفته می شود. این نوع جفت گیری بیشتر در پرندگان و حشرات مشاهده شده و در سایر حیوانات به ندرت اتفاق می افتد. از نظر تئوری، افراد در جفت های تک همسری هم در دفاع و هم در مراقبت والدینی از فرزندان سهیم می باشند. انتخاب یک همسر نامناسب می تواند هزینه بالایی داشته باشد. از آنجا که پیامدهای انتخاب همسر ضعیف در گونه های تک همسر می تواند بسیار زیاد باشد، در برخی موارد ارگانیسم ها درگیر استراتژی های تک همسری سریالی یا جفت گیری جنسی با جفت اضافی می شوند. مقاربت جنسی با جفت اضافی در پرندگان بسیار رایج است. تک همسری، احتمال تنوع ژنتیکی در بین فرزندان یک ماده را کاهش می دهد. جفت گیری ماده ها در طول زندگی خودشان با بیش از یک نر، تنوع ژنتیکی بیشتری به فرزندان آن می بخشند. مزایای تک همسری یعنی مراقبت مشترک والدینی و منابع قلمرویی با داشتن تنها یک همسر در یک زمان یا پنهان کردن مقاربت جنسی با جفت اضافی،حفظ می شود.
۲- چند همسری یا چند زنی (Polygyny)
چند همسری ارتباط یک نر با چند ماده است. این نوع سیستم جفت گیری حیوانات در تعداد کمی از پرندگان و حشرات وجود دارد اما عمدتاً در پستانداران دیده می شود. چند همسری یک نوع استراتژی است که نرها برای افزایش تناسب تناسلی خود استفاده می کنند.
۳- چند همسری دفاع از منابع (Resource Defense Polygyny)
در این نوع سیستم جفت یابی، گروه هایی از ماده ها به سمت یک منبع جذب می شوند، پس از آن مردان برای تصاحب و تملک قلمرویی باهم رقابت می کنند. بعد از انتخاب قلمرو با اولویت با تک تک آن ماده ها در منبع جفت گیری می کنند. بنابراین نرهای مجرد قلمروهایی را تشکیل می دهند که متمرکز بر منابع مورد نیاز برای جفت گیری موفقیت آمیز باشد.
۴- حرمسرا (Harems)
نوع متداول دیگر چند همسری یا چند زنی حیوانات، عضویت در حرمسرا می باشد، یعنی گروه مشخصی از ماده ها که با یک نر در ارتباط هستند. ماده ها ممکن است در ابتدا برای دفاع گروهی در یک حرمسرا شرکت کنند یا ممکن است توسط یک نر در یک گله جمع شده باشند. نرها برای کنترل گروه ها با یکدیگر رقابت می کنند. حرمسراها به طور معمول یک سلسله مراتب تسلط را در بین ماده های گروه نشان می دهد.
۵- لِک (Lek mating)
لِک (نمایش عمومی جفت گیری نرهای پرندگان و برخی از پستانداران خاص) جمعی از حیوانات نر هستند که هر کدام به دنبال جلب توجه جفت خود می باشند. در این نوع جفت گیری، نرها معمولاً نمایش های جنسی را انجام می دهند. برخلاف اکثر سیستم های جفت گیری حیوانات، لِک ها با منابع مرتبط نیستند. نرها ممکن است در نزدیکی ماده های جذاب یا در مناطقی که ممکن است ماده ها به آنجا سفر کنند، تجمع کنند. تصور می شود که نرها، لِک تشکیل می دهند زیرا آنها ماده های بیشتری نسبت به نرهای تکی جذب می کنند. جذب ماده های بیشتر نوعی استراتژی است که مردان برای افزایش موفقیت تولید مثل خودشان استفاده می کنند.
۶- چند شوهری (Polyandry)
چند شوهری، جفت گیری تعدادی از نرها با یک ماده می باشد. این نوع سیستم جفت گیری یک استراتژی تولید مثلی است که به یک ماده کمک می کند تا با داشتن گزینه های مختلف برای جفت گیری، موفقیت تولید مثل را تضمین کند. چند شوهری و رقابت اسپرمی (سیستم جفت گیری شماره ۱۱ که در ادامه به آن خواهیم پرداخت) تأثیرات شدیدی در تکامل سیستم های جفت گیری حیوانات دارند اما در مطالعات مربوط به دوزیستان بی دم نادیده گرفته شده اند. چند شوهری در قورباغه ها به اشکال مختلف وجود دارد و در هفت خانواده از آنها اتفاق می افتد و به ویژه در خانواده Rhacophoridae شایع است. چند شوهری دوزیستان بی دم معمولاً با تعصب زیاد نرها در محل های تولید مثل همراه است اما ماده ها نیز ممکن است به عمد خواستار جفت گیری با چندین نر شوند. مجموعه داده های تطبیقی، اثرات واضح چند شوهری را بر تکامل اندازه بیضه و مورفولوژی اسپرم نشان داده و الگوهای مشابه در گونه ها نیز رخ می دهد.
کلیک کنید: چه جانورانی در زندگی‌شان دگردیسی را تجربه می‌کنند؟
۷- چند شوهری دفاع از منابع (Resource Defense Polyandry)
چند مورد از چند شوهری دفاع از منابع وجود دارد که در آن ماده، قلمرویی است و مردان در قلمرو او زندگی می کنند. این اتفاق در پرنده های پا دراز و پنجه بزرگ مکزیکی که در آب راه می رود (jacanas) و لوه ماهی های خال دار (spotted sandpipers) رخ می دهد. ماده ماهی های یلوه خالدار که نوعی مارماهی کوچک است، منابع و همچنین روابط جفت گیری نر را کنترل می کنند.
۸- چند شوهری مشارکتی (Cooperative Polyandry)
شاهین گالاپاگوس این نوع سیستم جفت گیری را به نمایش می گذارد. در این حیوانات، ماده ها چندین جفت دارند و برای پرورش یک بچه با آنها همکاری می کنند. یعنی در این حالت، همه مردان این گروه با ماده جفت گیری کرده و همه در جوجه کشی شرکت می کنند.
۹- چند جنسی (Polygynandry)
در برخی از سیستم های جفت گیری حیوانات پیوندهای شل تری بین نرها و ماده های گروه وجود دارد. در این گروه ها، چند نر و ماده با یکدیگر جفت می شوند و ممکن است نرها از بچه های چند ماده مراقبت کنند. در سیستم های جفت گیری حیوانات، چند جنسی یک سیستم جفت گیری بین چند نر و چند ماده است. بی بند و باری جنسی به شکل چند جنسی ممکن است فوایدی برای نرها و ماده ها داشته باشد. با این حال انواع مزایای نر و ماده به دلیل تفاوت بین جنسیت متفاوت است. نرها توانایی تولید تعداد بسیار بیشتری از فرزندان را در مقایسه با ماده ها دارند. بنابراین ماده ها بیش از نرها به طور معمول اولویت های مبتنی بر کیفیت و نرها بیش از مادها به طور معمول اولویت های مبتنی بر کمیت را نشان می دهند. شامپانزه ها و بونوبوها به این استراتژی اعتماد می کنند. این نوع سیستم جفت گیری به گروه های نر و ماده اجازه می دهد با هم زندگی کنند و زمان کمتری را صرف توجه به رقابت همسران کنند. چند جنسیتی ممکن است از دیدگاه زن سودمند باشد زیرا باعث سردرگمی پدرانه می شود یعنی باعث کاهش کودک کشی می شود و به او اجازه می دهد چندین نر از بچه او مراقبت کند.
۱۰- هرزگی (Promiscuity)
در هرزگی یا بی بند و باری هیچ پیوند زوجی وجود ندارد و نر و ماده اگرچه گاهی اوقات گزینشی هستند اما به نظر می رسد که اغلب به طور تصادفی باهم جفت می شوند. از آنجا که انتخاب جفت به طور معمول برای هر دو جنس بسیار سودمند می باشد، ممکن است این نوع جفت گیری در گونه هایی اتفاق بیفتد که محیط برای آنها غیرقابل پیش بینی است.
۱۱- رقابت اسپرمی (Sperm Competition)
اگرچه رقابت اسپرمی به خودی خود نوعی سیستم جفت گیری محسوب نمی شود اما نوعی رقابت نر با نر است که نقش مهمی در سیستم های جفت گیری حیوانات دارد. اگر در یک بازه زمانی کوتاه بیش از یک نر با یک ماده جفت گیری کنند، پس از آزاد سازی اسپرم ها توسط نرها، رقابت می تواند اتفاق بیفتد. به عبارت دیگر، هنگامی که حیوان نر اسپرم خود را رها می کند، اسپرم او باید اولین اسپرمی باشد که به تخمک می رسد.
این امر اغلب در حیواناتی که از لقاح خارجی استفاده می کنند مشهود است. در حیوانات آبزی که گامت های خود را در آب آزاد می کنند، حیواناتی که بیشترین مقدار اسپرم را آزاد می کنند و اسپرم هایی که توانایی بالایی در شنا دارند، به احتمال زیاد بیشترین فرزندان را تولید می کنند. حیوانات دارای لقاح داخلی نیز رقابت اسپرمی را تجربه می کنند. چندین مکانیزم برای تسهیل موفقیت تولید مثل یک نر در ماده هایی که همسران متعددی دارند، تکامل یافته است. مثلاً در یک گونه از سنجاقک ها، نرها قبل از جفت گیری، هر گونه اسپرم موجود را از ماده خارج می کنند. رقابت اسپرمی به دشواری دستیابی به یک رویداد موفق باروری توسط نرها می افزاید.
حیوانات برای انتقال موفقیت آمیز ژن های خود به نسل بعدی باید جفت مناسبی را انتخاب کنند. عدم انجام این کار منجر به موفقیت کم در باروری یا عدم موفقیت در تولید مثل یعنی تناسب اندام ضعیف می شود. اما موفقیت باروری همچنین می تواند به تعداد همسران و تعاملات اجتماعی فراتر از جفت گیری بستگی داشته باشد. دانشمندان با طبقه بندی تعاملات اجتماعی توانسته اند انواع مختلف سیستم های جفت گیری حیوانات از جمله تک همسری و چند همسری را شناسایی کنند. سیستم های جفت گیری توصیف شده در این مطلب، استراتژی های مختلفی برای دستیابی به موفقیت تولید مثل را نشان می دهد. تنوع سیستم های جفت گیری در حیوانات یک نمونه جذاب از انواع باورنکردنی راه حل هایی است که یک مسئله پیچیده تکاملی می تواند ایجاد کند.
حیوانات چطور تولید مثل می کنند
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
دیدگاه
نام *
ایمیل *
وب سایت
مجمع فعالان زیست محیطی با چندین سال تجربه به مردم کمک می کند دنیای بهتری برای زندگی کردن بسازند. کار اصلی ما حمایت از حقوق حیوانات و حفاظت از محیط زیست است.
کمک به محیط زیستحمایت از حقوق حیواناتحفاظت از حیات وحشگیاهخواری و وگنیسمانرژی های تجدیدپذیرتغییرات اقلیمی و گرمایش زمینتفکیک زباله و بازیافتآلودگی هوا
نام کاربری یا آدرس ایمیل *
گذرواژه *
مرا به خاطر بسپار ورود
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
نام کاربری *
آدرس ایمیل *
گذرواژه *
عضویت
تولید مثل یا زادآوری[۱] فرایندی زیست‌شناختی است که در آن ارگانیسم‌های تازه و منفردی به وجود می‌آیند. زادآوری از خصوصیّت‌های بنیادین تمام انواع حیات است؛ هر ارگانیسمی که وجود دارد نتیجهٔ یک زادآوری است.فرآیند زادآوری به حفظ بقای نسل جانداران و گسترش آنان در کره زمین کمک می کند.
روش‌های شناخته شدهٔ زادآوری را در دو گروه عمده طبقه‌بندی می‌کنند: [۲]
در تولید مثل جنسی معمولاً به دو جنس نر و ماده نیاز است.
نوع خاصی از تولید مثل جنسی بکرزایی است.
تولید گامت نر (اسپرم) و گامت ماده (تخمک) اساس تولید مثل جنسی در همه جانداران است.
ترکیب شدن اسپرم و تخمک باعث ایجاد سلول تخم می‌شود و به عمل ترکیب شدن آن لقاح می‌گویند. در برخی جانداران لقاح به صورت داخلی و برخی دیگر به صورت خارجی است.
در این نوع لقاح، جانوران گامت هایشان را از بدن خارج می‌کنند و گامت‌ها در بیرون از بدن والد خود لقاح می‌کنند.این نوع لقاح در ماهی‌ها و دوزیستان و بسیاری از بی مهرگان آبزی است و فقط در آب امکان‌پذیر است.
تعداد گامت‌هایی که در لقاح خارجی تولید می‌شود بسیار زیاد است چون احتمال به هم رسیدن گامت‌ها در آب کم است برای همین والد ماده تخمک‌های بیشتری تولید میکند تا احتمال لقاح بیشتر شود.
حیوانات چطور تولید مثل می کنند
در این نوع لقاح اسپرم وارد بدن والد ماده می‌شود ومعمولا در بدن والد ماده لقاح انجام می‌شود.(در اسبک ماهی جنس نر،جنین ها را تا تولد نگهداری میکند.) در خزندگان، پرندگان و پستانداران لقاح از نوع داخلی است.
احتمال زنده ماندن نوزادان در لقاح داخلی بیشتر است چون درون بدن والد خود رشد می‌کنند و محافظت و تغذیه میشوند.سلول تخم در رحم شروع به رشد میکند. رحم در اغلب پستانداران وجود دارد. در رحم خون جنین به واسطه بندناف با خون مادر مواد غذایی، اکسیژن و مواد دفعی را تبادل میکند.
تولید مثل غیر جنسی در جانداران تک سلولی و جانداران پرسلولی دیده می‌شود.
این نوع تقسیم در باکتری‌ها دیده می‌شود. یک باکتری از وسط دو نیم می‌شود و همهٔ مواد داخل سلول به‌طور مساوی بین دو سلول به وجود آمده تقسیم می‌شود و هر نیمه رشد میکند و یک باکتری جدید را می‌سازد.اگر مواد مغذی کافی و دمای محیط مناسب باشد، باکتری‌ها به سرعت رشد کرده و تقسیم می شوند
این نوع تولید مثل در مخمرها است. در سلول مخمر یک برآمدگی کوچک در گوشهٔ سلول ایجاد می‌شود و شروع میکند به بزرگ شدن بعد هستهٔ سلول تقسیم شده و یک هسته به جوانهٔ در حال رشد اضافه می‌شود.
هر جوانه یک سلول مخمر جدید است که می‌تواند به سلول مادر متصل بماند یا از آن جدا شود.
کپک‌ها سلول‌هایی به نام هاگ تولید می‌کنند که این هاگ‌ها در محیط پخش می‌شود و در صورت مناسب بودن شرایط رشد کرده و جانداری مانند والد خود ایجاد می‌کنند.
در این نوع تولید مثل قطعه‌ای از بدن یک جاندار موجودی مشابه را به وجود می‌آورد. نوعی از این تولید مثل که به ان قطعه قطعه شدن می‌گویند، در نوعی کرم پهن به نام پلاناریا و هم چنین در خزه‌ها دیده می‌شود. درستارهٔ دریایی با جدا شدن یک بازو، بازوی قطع شده می‌تواند بازوهای دیگری را ساخته به ستارهٔ دریایی جدیدی تبدیل شود. به این عمل ترمیم گفته می‌شود. کرم خاکی نیز قدرت ترمیم دارد.
تولید مثل جنسی (به انگلیسی: sexual reproduction) به تولید مثلی که برای تولید نسل جدید گونهٔ مورد نظر، به بیش از یک جنس نیاز باشد. مثلاً تولید مثل در انسانها در دستهٔ تولید مثل جنسی قرار می‌گیرد چرا که برای تولید نسل جدید به دو جنس (نر و ماده) احتیاج است تولید مثل جنسی به وسیله سلولهای جنسی یعنی گامت نر و ماده انجام میگیردو برای تولید مثل باید سلولهای جنسی با هم ترکیب شوند و چون تولید مثل جنسی در پستانداران به صورت لقاح داخلی است، ترکیب گامت نر و ماده باید در بدن جاندار ماده انجام پذیرد. ما معمولاً عادت داریم در موردِ خود یا گونه‌های اهلی (نظیرِ گاو و گوسفند) جنس را با نر و ماده بودن برابر بدانیم. گیاهان نیز دارای جنس هستند و حداقل می‌دانیم که گل‌ها دارای بخش‌های نر و ماده هستند. با این وجود، جالب است بدانید که همهٔ موجوداتِ زنده دارای دو جنس نیستند و برخی از ساده‌ترین اشکالِ گیاهان و جانوران ممکن است چندجنسی باشند. به عنوانِ مثال در یک نوع از تک‌سلول‌های مژکدار به نامِ «پارامسی»، هشت جنس یا هشت تیپِ جفتگیری وجود دارد که همگی از نظرِ شکلِ ظاهری یکسان‌ند. از این گذشته، حتی در جاندارانِ پیچیده که دو جنس وجود دارد نیز ممکن است این دو جنس هر دو در یک نفر وجود داشته باشد. به این نوع جانوران که دارای هر دو سامانۀ جنسی نر و ماده هستند اصطلاحاً هرمافرودیت (دو جنسی) گفته می‌شود.[۱][۲][۳]
لقاح: ترکیب سلول (نر و ماده) که موجب تشکیل تخم می‌شود را لقاح می‌گویند
تخم: سلول تخم اولین سلول هر جاندار است که با تقسیم‌های پی در پی و تغییراتی که پیدا میکند در نهایت جانداری مشابه والدین تولید خواهد کرد.
همه می‌دانید که حیوانات هم مثل انسانها رابطه جنسی دارند اما اینکه دقیقا چگونه این کار را انجام می‌دهند سوالی است که برای بسیاری از شما پیش می آید. رسوم جفت گیری حیوانات در برخی از گونه های جانوری واقعا عجیب است. برای مثال: آیا می‌دانستید آلات تناسلی حشرات، در طول جفتگیری می‌ترکند؟ یا اینکه برخی از ماهی‌ها می‌توانند تغییر جنسیت بدهند؟
کنجکاو شدید؟ ۳۰ عجیب ترین عادات جفت گیری حیوانات را این‌جا بخوانید.
چرخه تولید مثل زنبور عسل، شگفت‌انگیز است- و پیچیده. اما این‌جا یک داستان کوتاه وجود دارد: یک ملکه، به صورت انتخابی، در یک ” سلول ملکه” در کندو تولید مثل کرده و از ژله رویال تولید شده توسط زنبورهای کارگر تغذیه میکند تا از نظر جنسی بالغ شود.
حیوانات چطور تولید مثل می کنند
ملکه باکره‌ای که بدون اینکه توسط رقیبانش کشته شود، به بزرگسالی می‌رسد، با تعداد زیادی زنبور عسل نر ( از میان ده‌ها هزار زنبور نر مجرد و مناسب در کلونی) پرواز جفتگیری خواهد داشت. اما این نرها را خوشبخت خطاب نکنید زیرا در طی جفتگیری، آلات تناسلی آنها منفجر شده و به درون ملکه می‌جهد!
با اینکه عجیب است اما از نظر تکاملی معقول به نظر می‌رسد: آلت تناسلی که وارد ملکه شده است، مانند یک درپوش تناسلی عمل میکند تا مانع از باردار شدن ملکه توسط نرهای دیگر شود. اما این را باید به نرهای مرده‌ای گفت که آلت تناسلی‌شان منفجر شده است.
مطلب مرتبط: ۲۷ باهوش ترین حیوان جهان که باورتان نمی شود
توجه: این استراتژی بسیار موفق است زیرا ظاهرا توسط حیوانات دیگر نیز به کار می‌رود، مانند عنکبوت زنبوری نر).
چه کسی گفته خشونت، تنها راه‌حل جنگ برای غذا یا قلمرو است؟ بونوبوها به جای جنگیدن، رابطه جنسی دارند! در واقع، به نظر می‌رسد ساختار اجتماعی آنها حول رابطه جنسی می‌چرخد.
بونوبوها از رابطه جنسی به عنوان احوالپرسی، راهی برای حل مشاجره‌ها، آماده شدن برای جنگ و لطف در قبال مبادله غذا استفاده می‌کنند. آنها بوسه زبانی دارند، رابطه جنسی دهانی انجام می‌دهند، رابطه جنسی رو در رو و همچنین رسم دفاع با آلت تناسلی دارند.
مطلب مرتبط: عکس‌های بی نظیر از نادرترین حیوانات روی زمین
ریچارد رانگام و دیل پترسون در کتاب خود در ۱۹۹۶ به نام: میمون‌ها و خاستگاه خشونت انسانی می‌نویسند:
” شامپانزه‌ها و بونوبوها، هردو از یک نیا هستند که به صورت انسان تکامل یافته‌اند، و بونوبو، یکی از آرامترین و گونه غیرتهاجمی پستانداران روی زمین است. آنها راه‌هایی را برای کاهش خشونت ایجاد کرده‌اند که به تمام جامعه‌شان نفوذ کرده است. آنها به ما نشان می‌دهند که رقص تکاملی خشونت، غیر قابل تغییر نیست.”
برای کرم‌های پهن، رابطه جنسی بیشتر شبیه به جنگ است تا عشق. مانند همه نرم تنان دریایی، کرم‌های پهن، دو جنسه هستند ( دستگاه‌های تناسلی نر و ماده دارند). در این مورد، دستگاه تناسلی نر شبیه به دو آلت تناسلی خنجر مانند است که از آن برای شکار و جفتگیری استفاده می‌کنند. در طول جفتگیری، دو کرم پهن با هم می‌جنگند (دفاع با آلت تناسلی) تا یکدیگر را زخمی کنند و از زخمی شدن خود جلوگیری کنند.
بازنده که زخمی می‌شود، اسپرم را از طریق پوست خود جذب کرده و کنار می‌رود تا مادر شدن را متحمل شود.
طاووس‌های نر زیبا، هیچ برتری بر قناری پر سرخ ندارند! یک قناری پرسرخ نر، یک کیسه گلو دارد که می‌تواند با کار سخت – چیزی حدود ۲۰ دقیقه طول می‌کشد- به صورت یک بادکنک قلبی شکل بزرگ قرمز درآید. سپس، سر خود را به این سو و آن سو تکان می‌دهد، بال‌ها را تکان داده و از ماده می‌خواهد تا نگاهش کند.
قناری پر سرخ ماده، با نری که بزرگترین و براق‌ترین بادکنک را دارد جفتگیری میکند. در طول رابطه جنسی، پرنده نر، بال‌هایش را روی چشمان ماده می‌گذارد تا حواس ماده به نرهایی که بادکنک‌های بهتر دارند پرت نشود!
مطلب مرتبط: زن سالاری در حیوانات: ۱۰ گونه حیوانی ماده سالار
واقعیت عجیب ۱. جفتگیری مقعدی مارهای جورابی پهلو قرمز، یک جاذبه گردشگری در مانیتوبا در کاناداست. زیرا هنگامی که مار جورابی پهلو قرمز ماده از خواب زمستانی بیدار می‌شود، فرومونی از خود آزاد میکند که صدها مار نر در آن حوالی را جذب میکند تا به سمتش رفته و یک کلاف جفتگیری بزرگ به وجود می‌آورند.
واقعیت عجیب۲. مانند بسیاری از مارها، مارجورابی نر دو آلت تناسلی در هر طرف بدن خود دارد که همی پنیس گفته می‌شود. مار نر، سعی در استفاده از آلت تناسلی که بهتری وضعیت را دارد میکند تا با مار ماده در مرکز کلاف جفتگیری، جفتگیری کند.
واقعیت عجیب ۳. دو واقعیت بالا، خیلی عجیب نیستند اما این واقعیت بسیار عجیب است که یک مار دو جنسه وجود دارد که فورمون‌هایی مانند فورمون‌های ماده آزاد میکند ( و صدها مار نر دیگر را برای جفتگیری فریب می‌دهد). چرا؟ دانشمندان فکر می‌کنند که این کار، به مار دو جنسه گرما و محافظت می‌دهد.
مطلب مرتبط: ۸ تصویر تکان دهنده از سوگواری حیوانات
کلاف‌های جفتگیری مقعدی مار جورابی قرمز، یک جاذبه گردشگری در مانیتوبا و منبع بسیاری از داستان‌هاست. یک زوج، در تابستان، روی یک گودال مار خالی خانه ساختند فقط برای اینکه ملکی داشته باشند، سپس با هزاران مار جورابی پهلو قرمز که برای خواب زمستانی خود در پاییز برمی‌گشتند، مواجه شدند. این زوج خانه خود را تغییر دادند.
کفتارهای ماده، رییس خانواده هستند. آنها از نرها بزرگ‌تر و قوی‌تر هستند. و البته تهاجمی‌تر. آنها حتی بیضه دارند.
یک کفتار ماده، یک آلت تناسلی کاذب دارد، در واقع یک کلیتوریس بزرگ، که قادر به نعوظ است. برای جفتگیری، کفتار نر باید آلت تناسلی خود را در آلت تناسلی کاذب کفتار ماده بگذارد. این کار برای نرها سخت است اما به سختی زایمان کفتار ماده از طریق آلت تناسلی نیست!
فرانک لارنس زیست شناس، یک مسئله عجیب دیگر را درباره کفترها توصیف میکند- روشی که به یکدیگر سلام می‌کنند:
” کفتارهای خالدار، پس از جند ساعت جدا شدن، شروع به احوالپرسی می‌کنند که شامل بالا بردن پاها و نشان دادن آلت تناسلی کاذب است. ماده‌های رده پایین معمولا احوالپرسی را شروع می‌کنند و این تنها حالت نعوذ به صورت تسلیم است. فرانک می‌گوید: “این نمایش غیر عادی، بدون خطر نیست، هر کفتار، دستگاه تناسلی خود را در معرض هر آرواره قدرتمندی قرار می‌دهد”. ” در موقعیت‌های نادر، هنگامی که تهاجم به جنگیدن می‌رسد، آسیب به وجود آمده می‌تواند به اندازه‌ای شدید باشد که توانایی تولید مثل طرف آسیب‌دیده را نابود کند”.
رقص و رقص! منکین‌ها برای تحت تاثیر قرار دادن ماده‌ها می‌رقصند. مایکل جکسون هم به گردشان نمی‌رسد!
با این گردن‌های دراز، جفتگیری برای زرافه‌های نر کار سختی است. بنابراین، هنگامی که یک زرافه نر، زرافه ماده‌ای را می‌بیند، از روشی به عنوان ” روش مشغول کردن” استفاده می‌کنند تا ببینند آیا زرافه ماده میل جنسی دارد یا نه. اول، زرافه نر به پشت زرافه ماده می‌زند تا باعث ادرار شود. سپس، ادرار ماده را می‌چشد. اگر مزه آن برایش خوشایند بود، شروع به عشقبازی میکند.
در واقع، عشقبازی، کلمه‌ای ثقیل است: زرافه نر، زرافه ماده را دنبال میکند تا زمانی که زرافه ماده به او اجازه نزدیکی بدهد.
پنگوئن‌های امپراتور، موضوع مستند راه پیمایی پنگوئن‌ها در ۲۰۰۵، ازدواجی عجیب دارند. زوج‌های پنگوئن، زندگی خود را جدا از یکدیگر می‌گذرانند و یک بار در سال در اواخر مارس، پس از مسافرت ۱۱۲ کیلومتر- پیاده یا لیز خوردن روی شکم- برای رسیدن به مکان تولید مثل، یکدیگر را می‌بینند.
حیوانات چطور تولید مثل می کنند
در آنجا، پنگوئن‌ها با ایجاد صدایی شیپور مانند، به دنبال جفت خود می‌گردند. پنگوئن‌های نر، معمولا در یک جا می‌مانند، سرهای‌شان را روی سینه گذاشته و ماده‌ها را صدا می‌زنند. هنگامی که یکدیگر را یافتند، سینه به سینه می‌ایستند، برای هم خم شده و آواز می‌خوانند.
مانند بیشتر پرندگان، پنگوئن‌ها، اندام تناسلی بیرونی ندارند. درست است، پنگوئن‌های نر، آلت تناسلی دارند اما ماده‌ها واژن ندارند. اسپرم نر، در بیضه‌ها تولید شده و در ریزشگاه (نوعی سوراخ چند منظوره برای تصفیه کردن، ادرار کردن و تولید مثل) آنها ذخیره می‌شود. پنگوئن ماده نیز یک ریزشگاه دارد که به تخمدان‌ها می‌رسد. پنگوئن ماده، به صورت باز روی زمین دراز می‌کشد و پنگوئن نر، ریزشگاه خود را در ریزشگاه ماده فشار می‌دهد و اسپرم‌ها را وارد آن میکند.
هنگامی که تخم گذاشته شد، پنگوئن امپراتور ماده، آن را با دقت به پیش همسر خود می‌برد ( اگر تخم با یخ برخورد کند، یخ بسته و می‌میرد) و او تخم را با قرار دادن زیر چند لایه پوست، گرم نگه می‌دارد تا زمانی که تخم بشکند. پنگوئن ماده فورا برای تغذیه به دریا برمی‌گردد و نر را برای دو ماه بدون غذا ترک میکند. پنگوئن‌های نر به صورت گروهی دور هم گرد آمده تا گرمای بدن را در سرما و محیطی که بادها در آن به ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسد، حفظ کنند. هنگامی که ماده برمی‌گردد، همسر خود را از میان شیپور هزاران پنگوئن، پیدا میکند.
هنگامی که مستند راهپیمایی پنگوئن‌ها پخش شد، بحث‌هایی را ایجاد کرد و مسیحیان آن را نمونه تک همسری اعلام کردند. مشخص شد که پنگوئن‌های امپراتور، به صورت سریالی، تک همسر هستند، به این معنی که در فصل جفتگیری، آنها فقط یک همسر دارند. به هر حال، اگر نتوانند یکدیگر را در فصل بعد پیدا کنند ( اکثرا نمی‌توانند- فقط ۱۵ درصد زوج‌ها یکدیگر را در سال بعد و فقط ۵ درصد در سال سوم پیدا می‌کنند) همسران جدیدی انتخاب می‌کنند.
این‌جا چیزی درباره فلیپر (دلفینی در برنامه تلویزیونی) وجود دارد که احتمالا نمی‌دانید: این دلفین، یک آلت تناسلی قابل جمع شدن دارد. و اگر این مسئله به اندازه کافی جالب نیست، یک چیز دیگر وجود دارد: آلت تناسلی او گیرکننده است و می‌چرخد. در واقع، یک دلفین نر می‌تواند از آلت تناسلی خود مانند دست برای جست‌وجوی اشیا استفاده کند.
دلفین‌های نر، میلی جنسی بسیار قوی دارند. می‌توانند در روز با چندین دلفین، به دفعات جفتگیری کنند. خبر بد این‌جاست: جفتگیری دلفین‌های نر خیلی طول نمی‌کشد. زمان میانگین انزال آن ها، ۱۲ ثانیه است.
یک واقعیت دیگر این است که دلفین‌های نر، میل جنسی حریصی دارند: آنها با اشیاء غیر جاندار و حتی حیوانات دیگر مانند لاک پشت‌های دریایی نزدیکی می‌کنند. هنگامی که دسته‌ای دلفین نر، به یک دلفین ماده برمی‌خورند، زمانی را صرف اجبار کردن او برای جفتگیری می‌کنند.
در انیمیشین در جست‌وجوی نمو، انیماتورها فراموش کردند یک چیز را درباره دلقک ماهی بگویند: آنها می‌توانند تغییر جنسیت دهند!
دلقک ماهی‌ها به صورت گروه‌هایی متشکل از جفت تولید مثل نر و ماده زندگی می‌کنند، و البته چند نر که تولید مثل نمی‌کنند. یک طبقه بندی محدود بر اساس اندازه وجود دارد: بزرگترین آنها ماده است، بزرگترین بعدی نر و باقی، نرهایی هستندکه تولید مثل نمی‌کنند.
اگر ماده بمیرد ( یا صید شود)، نر، جنسیتش را تغییر داده و ماده می‌شود! سپس بزرگترین نرهایی که تولید مثل نمی‌کنند، ارتقا یافته و نر مسئول تولید مثل میشوند.
برای مدتی، مسئولان باغ وحش، برای نگه داشتن پانداها در قفس به منظور تولید مثل مشکل داشتند. در واقع، پانداهای نر و ماده، علاقه کمی به رابطه جنسی نشان دادند- تا زمانی که شخصی در پایگاه تحقیق بر پانداهای غول پیکر چنگدو در استان سیچوان چین، پیشنهاد کرد به پانداها فیلم پورن نشان داده شود!
حالا هنگامی که پانداها به بزرگسالی می‌رسند، مسئولان باغ وحش، ویدئوهای شهوت‌انگیز از رابطه جنسی پانداها را به عنوان بخشی از آیین شروع جفتگیری پخش می‌کنند.
برای تعیین اینکه با چه کسی جفتگیری شود، لاک پشت‌های غول پیکر گالاپاگوس، روی پاهایشان ایستاده و گردن‌شان را می‌کشند. لاک پشت‌های کوتاه‌تر می‌بازند و می‌گذارند بلندترها و بزرگ‌ترها جفتگیری کنند.
لاک پشت پیروز با غریدن و بالا و پایین بردن سر، برای جذب ماده تلاش میکند. هنگامی که جفت پیدا کرد، به سرعت به سمت ماده دویده و پاهای او را فشار می‌دهد تا هنگامی که او پاهای خود را بکشد و این کار را با بی‌تحرک کردن او انجام می‌دهد. سپس با او جفتگیری میکند.
جفتگیری می‌تواند ساعت‌ها طول بکشد، که در طول آن، نر با صدای بلند خر خر میکند. به نظر بسیار هیجان زده می‌آید زیرا مدت زیادی را منتظر رابطه جنسی مانده است. ۴۰ سال طول می‌کشد تا لاک پشت غول پیکر گالاپاگوس به بلوغ جنسی برسد.
خوب، برای لاک پشت‌های نر بازنده چه اتفاقی می‌افتد؟ نرهای نا امید با سنگ‌ها و دیگر نرهای بازنده نزدیکی می‌کنند.
دستگاه تناسلی حلزون روی گردنش قرار دارد، دقیقا پشت ساقه چشم‌ها. عجیب نیست؟ بخوانید.
حلزون‌ها نر و ماده هستند، یعنی اندام‌های تناسلی نر و ماده را دارند، اما خود باروری نمی‌کنند.
قبل از این که دو حلزون جفتگیری کنند، نیزه عشق که از کلسیم ساخته شده را به سمت یکدیگر پرتاب می‌کنند. مردم فکر می‌کردند این نیزه‌های تیز، هدیه غذایی هستند، مانند اینکه شما به کسی که دوستش دارید، جعبه شکلات می‌دهید.
حالا، دانشمندان فکر می‌کنند که این نیزه‌ها هدف بد دیگری دارند. مخاط روی نیزه‌ها اجازه می‌دهند که اسپرم‌های بیشتری در رحم حلزون ذخیره شود ( و این به داشتن میل جنسی در آنها کمک میکند).
هیچ سودی برای حلزون هدف وجود ندارد ( ضربه دیدن ممکن است خطرناک هم باشد زیرا حلزون‌ها، تیراندازهای بدی هستند). در واقع، حلزون‌ها نه تنها برای قرار گرفتن در وضعیت بهتر به یکدیگر تنه می‌زنند بلکه، این کار را برای جلوگیری از آسیب دیدن نیز انجام می‌دهند!
این‌جا یک جوانمردی برایتان داریم: ساس نر، حتی دستگاه تناسلی ماده را اذیت نمی‌کند. به جای آن، ساس نر، از دستگاه تناسلی شمشیر مانند خود برای سوراخ کردن بدن ساس ماده و ریختن اسپرم خود در آن استفاده میکند.
دانشمندان برای این کار، نام جالبی در نظر گرفته‌اند: لقاح دلخراش!
سریع: جوجه تیغی‌ها چگونه جفتگیری می‌کنند؟ اگر جواب بدهید: ” با دقت”، فقط نیمی از آن را درست گفته‌اید- “عجیب” هم بخشی از جواب است. در واقع، جوجه تیغی‌ها عادت جفتگیری بسیار عجیبی دارند:
قبل از هر چیز، جوجه تیغی‌های ماده، فقط ۸ تا ۱۲ ساعت در سال به فعالیت جنسی علاقه دارند! دوم، برای نزدیکی با یک ماده در فصل کوتاه جفتگیری، یک جوجه تیغی نر، روی پاهای عقبی خود ایستاده، به سمت او راه می‌رود و از فاصله تقریبا ۲ متری، بر روی او ادرار می‌پاشد و جفت خود را از سر تا پا خیس میکند.
اگر ماده، تحت تاثیر قرار نگرفته باشد، جیغ زده و ادارار را از روی خود بیرون می‌اندازد. اما اگر آماده باشد، پشت بدون خار خود که در زیر شکم قرار دارد را نشان داده و به نر اجازه می‌دهد تا از عقب با او نزدیکی کند ( این تنها حالت بی‌خطر برای جوجه تیغی‌هاست). هنگامی که جفتگیری شروع می‌شود، ماده، ارضا نشدنی است. او نر را مجبور میکند که تا زمانی که کاملا خسته شود، با او نزدیکی کند. اگر خیلی زود خسته شود، ماده او را برای بودن با یک نر دیگر ترک میکند.
مایت (هیره) قرمز که به اندازه حروف این جمله است، عادت جفتگیری خاصی دارد.
مایت نر، اسپرم‌های خود را روی سرشاخه‌ها یا ساقه‌ها آزاد میکند که دانشمندان به آن ” باغچه عشق ” می‌گویند، سپس یک دنباله نرم را در آن نقطه می‌گذارد. هنگامی که ماده به این دنباله برخورد میکند، آن را دنبال میکند تا “هنرمند” را ببیند. اگر از کارش خوشش بیاید، روی اسپرم‌ها می‌نشیند.
به هر حال، اگر نر دیگری در باغچه بیاید، دنباله نر قبلی را دور انداخته و دنباله خود را می‌گذارد!
مرغ کریچ ساز نر، برای جذب جفت، یک ساختار بسیار پیچیده به نام آلاچیق می‌سازد. این آلاچیق از سرشاخه درست شده و معمولا شبیه یک کلبه است.
پرنده نر، آلاچیق “بستر مجرد” را با انواع اشیاء مانند هدیه تزیین میکند: گل، پر، سنگ و حتی پلاستیک‌ها و شیشه‌های دور انداخته شده. صدها تکه به صورت تک رنگ چیده میشوند (مثلا تمام اشیاء آبی). پرنده، بسیار حساس است و اگر آلاچیقش را به هم بریزید بسیار عصبانی می‌شود ( مثلا با گذاشتن سنگ ریزه‌هایی با رنگ‌های متفاوت در آلاچیق).
مرغ کریچ ساز نر، ساعت‌ها را صرف چیدن اشیاء میکند. در واقع، تمرکز خود را فقط بر رفتن به آلاچیق‌های نرهای دیگر و دزدیدن وسایل و به هم ریختن مکان آنها می‌گذارد.
مکک‌های نر برای نگاه کردن به عقب یک مکک ماده، هزینه ( به شکل میوه) پرداخت می‌کنند.
در واقع، این همه چیز نیست: آنها برای زل زدن به عکس میمون‌های معروف ( نرهای رتبه بالا) در دسته خود نیز هزینه می‌دهند.
به هر حال، اگر این رفتار خیلی بدی برای شما نیست، در مورد این فکر کنید: مکک‌های نر هنگامی که در ضعیف‌ترین حالت خود هستند: در طول ارگاسم، با دشمنان خود مبارزه می‌کنند.
مهاجمان معمولا از مکر قابل توجهی استفاده می‌کنند تا بدون ایجاد هیچ شکی، به قربانی نزدیک شوند. ممکن است آنها با کم نگاه کردن به قربانی، بی‌تفاوتی را نشان دهند، مثلا ماسه‌ها را بکنند یا تظاهر به جمع آوری سنگ‌ریزه کنند. اما هنگامی که قربانی آنها ارضا می‌شود، آنها روی آن پریده، او را می‌زنند، گاز می‌گیرند و کرک‌های او را می‌کشند.
مورچه‌ها، ساختار اجتماعی پیچیده‌ای دارند. برخی دانشمندان چنین فکر می‌کردند که مورچه‌های کارگر، همه ماده‌هایی هستند که ملکه ( یک ماشین تخم‌گذار ساده) را کنترل می‌کنند و برادرهای خود را هنگامی که هنوز لارو هستند می‌کشند.
مشخص شد که ملکه چیز بیشتری برای گفتن دارد: او تعداد تخم‌های نر و ماده‌ای که می‌گذارد را کنترل میکند.
اما چرا نسبت جنسیت کلونی مهم است؟ یک ملکه می‌خواهد با تولید یک ملکه دیگر که به زنبورهای نر برای جفتگیری و تولید کلونی نیاز دارد، مسیر خود را ادامه دهد. مورچه‌های کارگر، هیچ استفاده‌ای برای نرها ( که بعد از جفتگیری می‌میرند) ندارند.
بنابراین، ملکه و دخترانش در مورد یک نتیجه تقریبا خشن بحث می‌کنند: هنگامی که به مورچه‌های نر نیاز دارند، ملکه، کلونی را پر از تخم‌های نر میکند. کارگران ماده، بسیاری از برادران خود را می‌کشند، اما نمی‌توانند همه آنها را بکشند.
خرگوش‌های دریایی مانند تمام خزندگان دریایی (کرم پهن را در بالا ببینید)، نر و ماده هستند. اما این تمام قضیه نیست- آنها نر و ماده‌های موثری هستند! هنگامی که خرگوش‌های دریایی جفتگیری می‌کنند، زنجیره جفتگیری از چندین حیوان را تشکیل می‌دهند.
خرگوش دریایی در جلو، برای آن که دقیقا پشت سرش است نقش ماده را بازی میکند. گاهی وقت‌ها، حتی یک دایره غول پیکر تشکیل می‌دهند که تمام حیوانات درون آن با خوشحالی جفتگیری می‌کنند.
آرگونات یا ناتیلوس کاغذی، گونه عجیبی از اختاپوس است. اول اینکه، آنها یک دوریختی جنسی متفاوت دارند. این یک بحث علمی درمورد تفاوت در اندازه بدن بین نرها و ماده‌هاست. یک آرگونات ماده تا حدود ۱۰ سانتیمتر رشد میکند با پوسته‌ای که به بزرگی ۴۵ سانتیمتر است. آرگونات نر فقط ۲ سانتیمتر طول دارد.
اما دلیل حضور آرگونات در این فهرست مهم است. آرگونات نر، یک توپ از منی را در یک شاخک خاص به نام هکتوکوتیلوس تولید میکند. هنگامی که ماده مورد نظر را می‌بیند، نر، آلت تناسلی خود را جدا میکند تا خود آلت به سمت ماده شنا کند.
آلت تناسلی شناکننده جداشدنی، ابتدا در ۱۸۰۰ مورد توجه یک طبیعت شناس ایتالیایی قرار گرفت که آن را با یک کرم انگلی اشتباه گرفته بود.
یک مارمولک علفزار بیابان، چگونه رابطه جنسی دارد؟ یک سوال خوب! هیچ نری وجود ندارد- تمام مارمولک‌های علفزار بیابان ماده هستند، بنابراین اصلا نمی‌توانند رابطه جنسی داشته باشند. پس چگونه تولید مثل می‌کنند؟ آنها تک‌زایی می‌کنند:
در زندگی عجیب یک مارمولک علفزار بیابان، تولید مثل توسط جماع کاذب جایگزین می‌شود، که در آن دو ماده نقش یک نر را که با ماده نزدیکی میکند بازی می‌کنند (بعدا نقش‌ها را عوض می‌کنند).
ظاهرا، این کار برای تحریک تخم‌گذاری در هر دو مارمولک لازم است. هنگامی که تخم‌ها باز شدند، همه آنها ماده‌های بدون لقاح از مارمولک مادر هستند.
پس از اینکه متولد شدند، مایت‌های خارش‌زا، دور مادر خود می‌چرخند، او را نیش زده تا مایعات بدن‌ش را بمکند.
مایت‌های نر، از نظر جنسی، بالغ متولد میشوند. در واقع، آنها به محض به دنیا آمدن خواهرشان، با او جفتگیری می‌کنند.
حلزون موزی، بخت آور سانتا کروز در دانشگاه کالیفرنیا، عادت جفتگیری عجیبی دارد. قبل از همه اینکه یک آلت تناسلی بزرگ دارند. اندازه آلت تناسلی متوسط یک حلزون موزی، ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر است. این بسیار شگفت‌انگیز است، زیرا طول کل بدن او ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر است.
حلزون‌های موزی نر و ماده هستند، بنابراین دو حلزون، یکدیگر را بارور می‌کنند. برای جفتگیری مناسب، یک حلزون، جفتی در اندازه خود انتخاب میکند- اگر در اندازه‌گیری اشتباه کند، آلت تناسلی‌اش در طول جفتگیری گیر میکند.
این فقط یک اشتباه خجالت آور نیست، حلزون دیگر، آلت تناسلی چسبیده را گاز می‌گیرد، عبارتی که دانشمندان با رعایت حسن تعبیر به آن “اپوفالیشن” (apophallation) می‌گویند.
قلابچه ماهی، ماهی دریایی در آب‌های عمیق، به دلیل زائده تیغ‌دار بر روی سرش که از آن به عنوان طعمه برای گرفتن شکار استفاده میکند، این نام را گرفته است. این ماهی، عادت جفتگیری غیرعادی دارد. چون زمان خود را در زیر اقیانوس می‌گذراند، پیدا کردن جفت، مشکل است- اما گونه‌ها این مشکل تکاملی را به زیبایی حل کرده‌اند.
در ابتدا، دانشمندان، گیج شده بودند زیرا هیچ قلابچه ماهی نری را نگرفته بودند. همچنین، تمام قلابچه ماهی‌های ماده، یک توده روی بدن خود داشتند که شبیه انگل بود. بعدها دانشمندان کشف کردند که این توده، باقی مانده ماهی نر است.
قلابچه ماهی‌های نر کوچک، بدون دستگاه گوارش متولد میشوند بنابراین هنگامی که از تخم درمی‌آیند، باید به سرعت یک ماده پیدا کنند. هنگامی که نر، یک ماده را پیدا میکند، به سرعت بدن‌ش را گاز گرفته و آنزیمی را آزاد میکند که پوست نر و بدن ماده را هضم میکند تا آنها را مانند یک آغوش، به هم پیوند دهد. ماهی نر، از بین می‌رود، و به توده‌ای بر بدن قلابچه ماهی ماده تبدیل می‌شود.
هنگامی که ماده آماده تولید مثل است، زائده نر آن‌جاست، آماده آزاد کردن اسپرم برای بارور کردن ماده.
کشتی چسب‌ها، سخت پوستانی که خود را به زیر کشتی می‌چسبانند تمام عمر خود را به یک جا می‌چسبند.
پس چگونه جفتگیری می‌کنند؟ راه‌حل بسیار آسان است: کشتی چسب، یک آلت تناسلی قابل بزرگ شدن دارد که به ۵۰ برابر اندازه آن تبدیل می‌شود. در واقع، او بلندترین آلت تناسلی را نسبت به طول بدن، در قلمرو حیوانات دارد.
عنوان بلندترین اسپرم دنیا در واقع به یک مگس میوه ریز به نام دورسوفیلا بی‌فورکا تعلق دارد. هنگامی که اسپرم پیچیده شده به صورت راست قرار بگیرد، در حدود ۵ سانتیمتر است که تقریبا ۱۰۰۰ برابر بلندتر از اسپرم انسان است. در واقع، بیضه‌های یک مگس میوه، ۱۱ درصد حجم بدن نر را در بر می‌گیرد.
مشخص شد که اسپرم بسیار بلند، به دلیل لوله تولیدمثل بلند ماده تکامل یافته است که مانند یک مانع است و با مواد شیمیایی قوی که اسپرم‌های ضعیف را از بین می‌برد، کامل می‌شود.
ممکن است اردک دریاچه آرژانتین کوچک باشد اما دل‌تان برای آن نسوزد. اردک نر پرندگان پا کوتاه، بلندترین آلت تناسلی را در میان گونه‌های پرنده دنیا دارد.
اندازه اردک دریاچه آرژانتین، از سر تا دم، ۴۳ سانتیمتر است. ممکن است این، اندازه آلت تناسلی پیچ مانند آن در زمان باز شدن باشد. سر آلت تناسلی نرم و مانند قلم مو است که اردک نر از آن برای تمیز کردن اسپرم‌های مانده از جفت قبلی استفاده میکند.
دانشگاه کوین مک کراکن آلاسکا، توضیح می‌دهد که اردک‌ها بی‌بند و بار هستند و ممکن است آلت تناسلی بلند آنها یک تطابق تکاملی برای جذاب‌تر شدن نرها برای ماده‌ها باشد. اردک نر از آلت تناسلی خود برای گرفتن ماده‌ای که از او فرار میکند نیز استفاده میکند.
اجازه بدهید این مقاله طولانی را با گوریل، بزرگترین میمون به پایان برسانیم.
قوت: گوریل‌های نر بالغ که پشت نقره‌ای گفته میشوند، غول پیکرند (حدود ۱۹۳ کیلو. گاهی حتی بیشتر). گوریل پشت نقره‌ای در گروهی متشکل از ۵ تا ۳۰ ماده زندگی میکند که تمام طول سال با آنها جفتگیری میکند. رقابت کمی برای ماده‌ها وجود دارد زیرا یک پشت نقره‌ای بزرگ، ترسناک است و می‌تواند در برابر رقیبان از گروه خود محافظت کند.
ضعف: آلت تناسلی ۴ سانتی‌متری. (بله. رقابتی بین ماده‌ها وجود ندارد. خاطرتان هست؟) بنابراین، به یاد داشته باشید که اگر دفعه بعدی کسی به شما گفت گوریل ۳۷۰ کیلویی- ممکن است فقط خواسته باشد توهین کند!
منبع: neatorama
برچسب ها neatoramaجفت گیری حیواناتمژگان گوران
مقدمه
توليد مثل مهم ترين ويژگي موجودات زنده مي باشد كه آنها را از موجودات بي جان متمايز ميكند. توليد
مثل يعني عملي كه باعث توليد جانداران جديد از هم نوعان خود ميشود. توليد مثل ابتدا در تراز مولكولي و
سپس در تراز سلولي و در نهايت در تراز جاندار صورت مي‌گيرد. يعني قبل از همه مولكول هاي داخل سلول
مثل مواد ژنتيكي و… مضاعف مي‌شوند، سپس سلول ها تقسيم مي شوند و در پايان جاندار جديد به وجود
مي آيد.
توليد مثل در جانداران به دو روش صورت مي گيرد و ميزان شباهت فرزندان به والدين به نوع توليد مثل
بستگي دارد.
ژن هاي خود را به فرزندان خود منتقل مي كند. افرادي كه به روش توليد مثل غيرجنسي به وجود مي آيند
يك كلون هستند يعني از نظر ژنتيكي كاملا مانند والدين خود هستند. اين روش توليدمثل در بين
جانداران ساده مثل باكتري ها و تك سلولي ها شايع ميباشد اما برخي گياهان و جانوران نيز در كنار توليد
مثل جنسي توليد مثل غير جنسي هم دارند.
حیوانات چطور تولید مثل می کنند
در هر كدام از اين جنس ها سلول هاي ويژه اي به نام گامت توليد ميشود كه هر كدام نصف ژن‌هاي لازم براي
ايجاد يك فرد را دارا مي‌باشند بنابراين براي توليد يك فرزند بايد گامت‌هاي نر و ماده با يكديگر تركيب
شوند و سلولي را به وجود آورند كه تمامي ژن هاي لازم براي ايجاد يك فرد جديد را دارا باشد. و از رشد
اين سلول فرزندي با صفات ژنتيكي مخصوص به خود به وجود مي آيد. اين روش توليد مثل در بين جانداران
پيشرفته مثل جانوران و گياهان شايع مي باشد.
توليد مثل رويشي
در اين روش پيكر جاندار والد يا بخشي از بدن آن رشد كرده و جاندار جديدي را به وجود مي آورد. اين
روش توليد مثل خود به روش هاي گوناگوني انجام مي شود كه عبارتند از:
الف- دونيم شدن: اين روش كه مخصوص باكتري ها و جانداران تك سلولي است، سلول چه پروكاريوت
باشد و چه يوكاريوت از وسط به دو نيمه تقسيم مي شود.
ب- جوانه زدن: در اين روش برآمدگي كوچكي در بدن جاندار ايجاد مي شود و كم كم به جاندار مستقلي
تبديل مي شود. جاندار جديد گاهي چسبيده به جاندار والد باقي مي ماند و گاهي هم از آن جدا مي شود.مثل هیدر
ج- قطعه قطعه شدن: در اين روش پيكر جاندار خود به خود به دو يا چند بخش تقسيم مي شود و هر كدام
از اين بخش هاي جدا شده به جاندار كاملي تبديل مي شود. مثل جلبك اسپيروژير يا خزه ها وقتي كه رشد
مي كنند قسمت هاي قديمي تر آن ها از بين رفته و قسمت هاي جديد تر به صورت جانداران مستقل از هم
در مي آيند. و يا قطعه قطعه شدن برخي از جانوران مثل كرم ها و شقايق دريايي
نكته‌ها:
-1 در گياهان مي توان توليد مثل رويشي را به صورت هاي مصنوعي نيز انجام داد. كه خود اين كار به روش
هاي گوناگوني انجام مي شود.از جمله قلمه زدن ، خوابانيدن و پيوند زدن
-2 بعضي از گياهان با ساقه ي زير زميني زياد مي شوند يعني ساق هي بدون كلروفيلي كه در زير زمين قرار
دارد. انواع ساقه هاي زيرزميني عبارتند از:
الف- ريزوم : ساقه اي كه به صورت افقي در خاك رشد مي كند. مثل سرخس يا زنبق
ب- غده : ساقه ي زيرزميني كه اندوخته ي غذايي زيادي دارد. مثل سيب زميني
ج- بنه: ساقه ي زيرزميني شبيه پياز مثل زعفران
د- پياز: ساقه اي بسيار كوتاه با برگ هاي ضخيم و گوشتي مثل پياز خوراكي
هاگ زايي
اين روش توليد مثل غير جنسي به وسيله‌ي هاگ ها صورت مي گيرد.
هاگ يك سلول ويژه ي توليد مثل است كه تمام ژن هاي لازم براي ايجاد يك فرد را دارا مي باشد و بدون اين
كه با سلول ديگري تركيب شود مي تواند رشد كند و جاندار جديدي را ايجاد كند.
هاگ ها در داخل اندامي به نام هاگدان توليد مي‌شوند و پس از توليد و آزاد شدن با كمك آب و باد در
جاهاي مختلف پخش مي‌شوند.
هاگ ها را عموما جانداراني توليد مي كنند كه خود نمي تواننددر محيط حركت كنند و پراكنده شوند. مثل
قارچ ها، خزه ها و سرخس ها
روشي از توليد مثل كه انجام آن وابسته به وجود دو جنس نر ماده مي باشد. در اندام هاي توليد مثلي جنس
نر و ماده سلول هاي مخصوصي به نام گامت به وجود مي آيند.گامت ها سلول هاي ويژه اي براي توليدمثل
مي باشند كه نصف ژن‌هاي لازم براي ايجاد يك فرد را دارا مي باشند و براي ايجاد فرد جديد بايد با گامت
ديگري از همان نوع ولي از جنس مخالف تركيب شوند. فرآيند تركيب شدن گامت هاي نر و ماده را لقاح
مي گويند. در اثر عمل لقاح سلول تخم به وجود مي آيد كه تمام ژن هاي لازم براي ايجاد يك فرد را دارا
مي باشد. سلول تخم در شرايط مناسب رشد كرده و با تقسيمات پي در پي خود جاندار جديدي را مشابه
والدين ايجاد مي كند.
توجه: برخي موجودات زنده مثل كرم‌ها وگياهان اندام هاي جنسي نر و ماده را با هم دارند. به اين جانوران
دوجنس مي گويند.
توليد مثل جنسي در گياهان مختلف به سه روش صورت مي گيرد.
1 -توليد مثل جنسي در گياهان بدون دانه: گياهان بدون دانه مثل سرخس ها و خزه ها تشكيل گل نم يدهند
بلكه به جاي آن اندام توليدمثلي ديگري بر روي آن ها به وجود مي آيد به نام هاي آركگن و آنتريدي.
آركگن اندام توليدمثلي ماده و آنتريدي اندام توليدمثلي نر مي باشد. در داخل آركگن گامت هاي ماده و در
داخل آنتريدي گامت هاي نر به وجود مي آيند. گامت هاي نر كه تاژك دارند در محيط هاي مرطوب با كمك
آب خود را به گامت ماده در داخل آركگن رسانده و با آن تركيب مي شوند. يعني عمل لقاح در داخل آركگن
انجام مي شود و باعث تشكيل سلول تخم مي شود. سلول تخم هم با تقسيمات پي در پي خود گياه جديدي را
به وجود مي آورد.
-2 توليد مثل جنسي در گياهان بازدانه مثل كاج ها و سروها: اين گياهان دانه توليد مي كنند اما دانه ي آ نها در
داخل قسمتي به نام ميوه محصور نمي شود. در نتيجه اين گياهان هم توليد گل نم يكنند بلكه به جاي گل
توليد مخروط مي كنند. مخروط ها در حقيقت برگ هاي تغيير شكل يافته به نام پولك هستند.
در بازدانگان دو نوع مخروط توليد مي شود: مخروط هاي نر و مخروط هاي ماده
مخروط هاي نر از نظر اندازه كوچك هستند و در زير پولك‌هاي آن ها كيسه هاي گرده تشكيل مي‌شوند، در
داخل كيسه هاي گرده هم دانه هاي گرده به وجود مي آيند.
مخروط هاي ماده بزرگ تر هستند و در بالاي پولك هاي آ نها تخمك ها به وجود مي‌آيند، در داخل تخمك
نيز گامت ماده به وجود مي آيد.
دانه هاي گرده پس از رسيدن با كمك دو بال خود و به وسيله ي عوامل محيطي مثل باد و آب روي مخروط
ماده منتقل شده رشد كرده و خود را به گامت ماده مي رسانند و در نهايت گامت نر با گامت ماده تركيب
شده سلول تخم را به وجود مي آورد و از رشد سلول تخم دانه به وجود مي آيد.
3 -توليد مثل جنسي در گياهان نهان دانه:اندام توليد مثلي در گياهان نهان دانه گل ها م يباشند و دانه در
داخل گل ها به وجود مي آيد و همزمان با رشد دانه اطراف آن به وسيله ي ميوه احاطه ميشود ، به همين
دليل اين گياهان نهان دانه ناميده مي شوند.
در توليد مثل جنسي ابتدا بايد گامت هاي نر و ماده با يكديگر تركيب شوند و سپس از رشد و نمو سلول تخم
حاصل از لقاح جانور جديد به وجود م يآيد. پس توليد مثل جنسي در جانوران داراي دو مرحله مي باشد:
لقاح در جانوران به دو صورت انجام ميشود :
الف – لقاح خارجي: اين نوع لقاح در بين جانوراني شايع مي باشد كه يا در آب زندگي مي كنند يا براي
توليدمثل به آب بر م يگردند. مثل ماهي ها و دوزيستان.
در اين روش والدين تعداد بسيار زيادي گامت نر(اسپرم) و گامت ماده(تخمك) را همزمان در داخل آب رها
مي كنند، تعداد اندكي از اين گامت ها به صورت كاملا” تصادفي با يكديگر برخورد مي كنند و لقاح بين آن ها
انجام مي شود.از عواملي كه باعث مي شود تا والدين همزمان گامت هاي خود را در داخل آب رها كنند
مي توان دماي آب و طول روز و … را نام برد. در اين روش تخمك ها بايد داراي دو ويژگي مهم باشند
يكي اينكه داراي پوسته ي محافظ و محكمي باشند تا جنين را از عوامل نامساعد محيطي حفظ كند و
ديگري اينكه مقدار زيادي اندوخته ي غذايي باشند.
ب- لقاح داخلي: اين نوع لقاح در بين جانوران خشكي زي و تعداد اندكي از جانوران آبزي مثل سخت
پوستان دريايي و يك نوع كوسه ماهي انجام مي شود.
در اين روش گامت ماده از بدن جانور ماده خارج نمي شود بلكه گامت هاي نر بوسيل هي جانور نر وارد دستگاه
توليدمثلي جانور ماده مي شود و لقاح در بدن جانور ماده صورت مي گيرد.در نتيجه تغذيه و حفاظت از جنين
به وسيله ي جانور ماده انجام مي شود.
حیوانات چطور تولید مثل می کنند
نكته 1- در لقاح داخلي شانس لقاح بين گامت ها بسيار بيش تر از لقاح خارجي ميباشد.
نكته 2- در لقاح خارجي چون شانس لقاح كم م يباشد بايد تعداد گامت هاي رها شده در آب بسيار بيشتر
باشد. بنابراين والدين مخصوصا والد ماده بايد ماده و انرژي بيش تري مصرف كنند.
در لقاح خارجي رشد سلول تخم در خارج از بدن جانور ماده و در محيط آب صورت مي گيرد. بنابراين تمام
مواد لازم براي رشد جنين بايد در داخل تخمك فراهم شده باشد و همچنين تخمك بايد ديواره محكمي
داشته باشد تا جنين را محافظت كند.
در لقاح داخلي دو حالت وجود دارد كه عبارتند از:
الف- در پرندگان و خزندگان كه به عنوان جانوران تخم گذار معروفند پس از انجام لقاح سلول تخم، همراه
با مقدار زيادي اندوخته ي غذايي و پوسته ي محافظ آهكي از بدن جانور ماده خارج مي شود و در خارج از
بدن رشد ميكند.
ب- در پستانداران كه به عنوان جانوران بچه زا معروفند رشد سلول تخم در بدن جانور ماده صورت م يگيرد
بدين ترتيب كه پس از انجام لقاح و تشكيل جنين، به مدت چند روز جنين از اندوخته ي غذايي داخل
تخمك استفاده م يكند سپس با تشكيل اندامي به نام جفت با خون مادر رابطه برقرار كرده و غذا و اكسيژن
را از خون مادر گرفته و مواد زايد خود را به مادر مي دهد. جفت از طريق بند ناف به بدن جنين متصل مي-
شود.
بکرزایی (به انگلیسی: Parthenogenesis) نوعی تولید مثل تولید مثل جنسی است که در آن از تخمک لقاح‌نیافته، یک موجود زنده کامل به وجود می‌آید. این پدیده در تعداد زیادی از بی‌مهرگان و مهره‌داران شامل گونه‌هایی نظیر نماتودها، شکم پایان، سخت پوستان، حشرات به خصوص زنبور عسل و زنبور بی‌عسل، ماهی‌ها، دوزیستان و خزندگان دیده می‌شود.
در برخی گونه‌ها بکرزایی به ندرت و در شرایط خاصی صورت می‌گیرد که در این گونه‌ها معمولاً بکرزایی و تولید مثل جنسی به‌طور متناوب انجام می‌شود یعنی چندین نسل از طریق بکرزایی تولید مثل کرده و در برخی شرایط دوباره از طریق جنسی، تولید مثل صورت می‌گیرد. درحقیقت بکرزایی در برخی گونه‌ها به عنوان نوعی سازگاری برای بقا در شرایط فشارهای محیطی و کاهش شدید تعداد افراد جمعیت رخ می‌دهد.
بکرزایی منظم (به انگلیسی: Regular یا Physiologic یا Normal) نوعی بکرزایی است که در آن برخی گونه‌ها با تخمک‌های لقاح نیافته بطور معمول از طریق بکرزایی نسل بعد را به وجود می‌آورند.
در بکرزایی اختیاری (به انگلیسی: Facultative)، تخمک‌ها چه بارور شوند و چه نشوند توانایی ایجاد فرد جدید را دارند اما در اثر بکرزایی فقط یک جنس به وجود می‌آید. در چندین گونه از حشرات بکرزایی از نوع اختیاری می‌باشد و تخمک‌های بارور نشده تنها یک جنس را به وجود می‌آورند و جنس دیگر از تخم‌های لقاح یافته به وجود می‌آید.
حیوانات چطور تولید مثل می کنند
به عنوان مثال در زنبور عسل اروپایی همیشه جنس نر از طریق بکرزایی و جنس ماده از طریق جنسی به وجود می‌آید و تنها بر اساس میزان تغذیه، لارو به ملکه (بالغ از نظر جنسی) و کارگر (نابالغ از نظر جنسی) تبدیل می‌گردد. اگر ذخیره اسپرمی ملکه فرسوده باشد یا اینکه ملکه جفتگیری انجام نداده باشد در آن صورت ملکه قادر به گذاشتن تخمک بارور نخواهد بود و تمامی فرزندان در جمعیت نر خواهد بود یا در صورت نبود ملکه در آن جمعیت، ماده‌های کارگرها اقدام به تخم‌گذاری خواهند کرد و باز جمعیت نر خواهد بود.
موقعیت مشابهی در حشره ساس سپری دیده می‌شود و از تخمک‌های لقاح نیافته ماده‌ها به وجود می‌آیند و در شپشک یا شته، تخم‌های لقاح نیافته هم به جنس نر و هم به جنس ماده می‌توانند تبدیل شوند.
بکرزایی دگرزا یا چرخه‌ای (به انگلیسی: cyclic یا heterogeny) شکلی از زندگی می‌باشد که در آن بکرزایی و تولید مثل جنسی به تناوب صورت می‌گیرد. در کرم‌های روتیفر و کک آبی تخمک‌ها در صورت بارور شدن در طی زمستان به صورت غیرفعال باقی می‌مانند چنین تخمک‌هایی زرده بیشتر و اندازه بزرگتری نسبت به سایر تخمک‌ها و رشد و نمو آهسته تری دارند در مقابل تخمک‌هایی که در تابستان به تعداد زیاد تشکیل میشوند اندازه کوچک و رشد نمو سریع تری داشته و از طریق بکرزایی نسل بعد را به وجود می‌آورند.
بکرزایی را می‌توان بر اساس تعداد کروموزم‌های سلولهای حاصل نیز تقسیم کرد. در بکرزایی هاپلوئیدی (به انگلیسی: Haploid Parthenogenesis)، زاده‌ها از تخمک‌های هاپلوئیدی به وجود می‌آیند نظیر زنبورهای نر که هاپلوئید می‌باشند اما کارگران و ملکه دیپلوئید می‌باشند. بکرزایی هاپلوئید همچنین در تعدادی از گیاهان گلدار نظیر سیب خاردار، تنباکو، برنج، ذرت و گندم دیده می‌شود.
بکرزایی دیپلوئیدی (به انگلیسی: Diploid Parthenogenesis) به چندین روش به وجود می‌آید. اول اینکه ممکن است هسته تخمک‌های هاپلوئیدی با همدیگر یا با هسته جسم قطبی ثانویه می‌توانند ترکیب شوند یا در صورت عدم انجام کامل میوز، تخمک‌های دیپلوئید به وجود آیند. بکرزایی دیپلوئیدی بسیار معمولتر از نوع هاپلوئیدی می‌باشد که در حشراتی نظیر کرم‌های حلقوی و کرم کبد گوسفند و در گیاهان گلدار نظیر گل قاصدک دیده می‌شود.
بکرزایی به غیر از نوع طبیعی به طریق مصنوعی (به انگلیسی: Artificial Parthenogenesis) نیز قابل انجام است این عمل در اکثر شاخه‌های جانوری نظیر دوزیستان و پستانداران قابل انجام می‌باشد. در روش مصنوعی به روش می‌توان تخمک‌ها را وادار به تقسیم و رشد ونمو نمود. قرار دادن تخمک‌ها در محیط‌هایی با محلول نمکی هیپوتونیک یا هایپرتونیک، اسیدهای رقیق، مواد قلیایی، سموم، مواد مخدر یا با روش‌های فیزیکی نظیر تغییرات دمایی، تشعشع، شوک الکتریکی، پرتو فرابنفش یا وارد کردن سوزن می‌توان انجام داد.
بکرزایی نادر یا استثنایی (به انگلیسی: Exceptional) به گونه‌ای است که در برخی جانداران به‌طور معمول تخمک‌های لقاح نیافته از بین می‌روند و تنها به صورت تصادفی یا استثنایی در تخمکی بکرزایی انجام می‌شود.
در سال ۲۰۱۲ میلادی، تلما، ۶ بچه را به صورت بکرزایی به دنیا آورد. بکرزایی که به جفتگیری نیاز ندارد در میان حیواناتی نظیر مارهای بوآ، پرندگان، کوسهها و همینطور انواع دیگری از مارها، در حال رواج یافتن است!
تولید مثل بدون حضور پدر، که در حالت کلی نیازمند به دو مولفه‌ی نرینگی و ماده‌گی است را بکرزایی می‌نامند. به عنوان مثال می‌توان به پدیده‌ای اشاره نمود که در مورد بدن‌های یخ زده و یا سلولهای تخمک باقی مانده در طبیعت حیوانات مرده یا مفقود شده صدق میکند. به این ترتیب که در این مواقع این بقایا به صورت اسپرم عمل کرده و با تخمک لقاح می‌یابند.
سر و صدایی که در مورد بکرزایی تلما به راه افتاد تا قبل از آن در مورد هیچ مار پیتونی اتفاق نیفتاده بود. این‌گونه بکرزایی هنوز به صورت یک راز باقی مانده است، اگرچه اینطور به نظر می‌رسد که کمبود جنس نر از لحاظ جغرافیایی تاثیر بسزایی در این روند گذاشته است.
این کوسه که کوسه گورخری یا پلنگی نام دارد به گفته محققان بدون نیاز به اسپرم جنس نر و جفتگیری می تواند بارور شود که بسیار شگفت انگیز است.
این کوسه یکی از بی آزارترین و آرامترین کوسه‌های جهان است و در طول روز در حال استراحت در ماسه‌های کف دریا دیده می‌شود و شب‌ها برای یافتن غذا به جستجو در میان درزها و شکاف صخره‌ها می‌پردازد.
کوسه یاد شده که در اکواریومی در استرالیا زندگی می کند سه سال قبل از جفت خود که برای مدت طولانی با او به سر می برد، جدا شده، اما توانسته توانایی باروری را در خود ایجاد کند و بدون جفتگیری صاحب فرزندانی شود.کوسه گورخری یا پلنگی بدون جفتگیری باردار می شود!
وی به مدت ۱۲ سال همراه با جفت خود در اکواریومی در شهر تانزویل استرالیا زندگی کرده و طی این مدت ۲۴ فرزند به دنیا آورده است. اما بعد از آن این کوسه به طور کامل از تمامی کوسه های نر جدا شد و حالا به ناگهان سه کوسه سالم به دنیا آورده است.
کریستین دادگون استاد دانشگاه کویینز لند استرالیا می گوید این کوسه به هیچ عنوان اسپرمی از کوسه های نر را در درون بدن خود ذخیره نکرده و بعد از انجام آزمایش هایی بر روی نوزدان وی مشخص شده که آنها تنها دارای دی ان ای مادر خود هستند. این امر به معنای ایجاد توانایی تولید مثل غیرجنسی در کوسه یاد شده است.
ظاهرا این توانایی در برخی گونه های دیگر از حیوانات مانند بوقلمون ها، اژدهای کومودو، برخی مارها و .. وجود دارد. اما نکته مهم این است که تولید مثل غیرجنسی در طول تاریخ برای حیواناتی رخ داده که هرگز سابقه تماس جنسی نداشته اند. وقوع موردی مشابه با این کوسه در تاریخ تنها دو بار سابقه دارد و یک بار در مورد نوعی ماهی و دیگر بار در مورد نوعی مار اتفاق افتاده است. تحقیقات برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه وقوع این پدیده در جریان است.
محققان اخیرا متوجه شدند مارمولك كوچكی كه به عنوان یكی از اقلام خوراكی رستوران های جنوب شرقی آسیا ـ ویتنام ـ شناخته می شد، قادر است از طریق غیرجنسی تولید مثل كند.
این مارمولك به نام علمی Leiolepis ngovantrii توسط نگو وان تری از دانشكده علوم و فناوری ویتنام كشف و توسط لی كریسمر یكی از خزنده شناسان دانشگاه Sierra كالیفرنیا طبقه بندی شد.
این گونه پیش از این برای علم ناشناخته بود. هرچند در ناحیه مكونگ دلتا از زمان های بسیار دور كه در خاطر كسی نیست به عنوان غذا استفاده می شده است.
نگو وان تری ابتدا این مارمولك را در یكی از رستوران های ایالت ریا وانگ تائو، جایی كه مارمولك های زنده در مخزن مخصوص نگهداری می شوند تا برای مشتری طبخ شوند، پیدا كرد. در نگاه اول همه مارمولك ها یكسان به نظر می رسیدند.
پس از ارسال عكس ها به دانشگاه Sierra در كالیفرنیا كریسمر همكار وان تری تشخیص داد كه احتمالا این گونه متعلق به گروه Leiolepis است، اما در این گروه رنگ مارمولك های نر و ماده متفاوت است و در عكس های ارسالی فقط نمونه نر دیده می شد.
این موضوع سبب شد كه متخصصان به این فكر بیفتند كه این گونه های جدید فقط شامل جنس ماده هستند. كریسمر سریعا با پرواز خود را به شهر هوشی مینه رساند و طی تماس تلفنی از رستورانی كه مارمولك ها در آن نگهداری می شد درخواست كرد تا ۸?ساعت بعد كه او به آنجا می رسد تعدادی از مارمولك های زنده را نگه دارند.
به محض رسیدن به آنجا چند مارمولك را توانستند به دست آورند و با كمك دانش آموزان بومی چند تای دیگر هم در طبیعت پیدا كردند. روی هم رفته ۷۰?مارمولك كه همگی ماده بودند جمع آوری شد.در پنجه های جلویی این مارمولك ها لایه های استخوانی گسترش یافته ای دیده می شد. این گونه در منطقه ای بین سواحل ماسه ای و مناطق پوشیده از خار زندگی می كردند. شاید این موضوع پیوندی از ۲ گونه مرتبط مادری و پدری باشد كه در مناطق جدا می زیسته اند.
آزمایش های ژنتیكی DNA میتوكندریال نشان می داد كه گونه مادری آنها L.guttata است، اما گونه پدری آنها تاكنون شناخته نشده است.
این گونه جدید شناخته شده تنها گونه ای نیست كه از طریق تولیدمثل غیرجنسی تكثیر می كند، بلكه حدود یك درصد تمام مارمولك های موجود در دنیا به این طریق و بدون كمك جنس نر تولیدمثل می كنند.
در این فرآیند تخمك شامل تمامی كروموزوم های لازم بوده و بدون بارور شدن به مرحله جنینی می رسند.
تولیدمثل توسط تخمك بارور نشده به شكل بسیار نادر در ماهی و بعضی بی مهرگان خصوصا حشراتی همچون شته و از طریق القای مصنوعی در موش ها هم دیده شده است، اگرچه تعداد مارمولك های جدید كشف شده در مناطق زندگی شان كم نیست، اما خزنده شناسان معتقدند به دلیل كاهش گوناگونی ژنتیكی از یك نسل به نسل بعدی ممكن است این خزنده در معرض خطر انقراض قرار داشته باشد.
البته مورد فوق اصلا hermaphrodite نیست. hermaphrodite وقتی هست که یک موجود صرفا هم اسپرم و هم تخمک را با هم داشته باشه (هم نر باشه هم ماده).
در مورد فوق موجود ماده در واقع Half-clone خودش را تولید میکنه. به کلام ساده از خودش شبیه سازی میکنه نه اینکه موجود جدیدی تولید کنه.
و البته در مارها هم بارها هم بارها مشاهده شده. در بوا ها.
بیشتر بخوانید :
حیوانات چطور تولید مثل می کنند
معرفی 5 نوع حیوانی که تولید مثل بالایی دارند
همه چیز پیرامون زندگی حیوانات در زمستان
کدام حیوانات پریود میشوند؟
کاربر گرامی چنانچه در مورد ” درمورد حیوانات بکرزایی ” سوالی داشتید. در پائین همین صفحه در قسمت نظرات با ما و دیگر کاربران به اشتراک بگذارید.
تهیه و گردآوری مجله دلگرم
جهان باورصاد
