روانشناسان جوانان

صرف مشروبات الکلی در سنین جوانی ناشایست و زیان آور است اعتیاد به الکل در بسیاری از کشورهای جهان گسترش زیادی دارد و در حال حاضر بعنوان آفت بزرگ اجتماعی مورد بررسی قرار می گیرد.این آفت با استعمال زیاد مشروبات الکلی به وجود می آید که تأثیر مهلکی روی سلامتی، زندگی، کار، میزان تمدن و فرهنگ و رفاه اجتماعی بجای میگذارد. تحت تأثیر الکل، اصول اخلاقی و انسانی بدست فراموشی سپرده میشود و سبب اصطکاک ها و برخوردهائی در خانواده ها و اجتماع میگردد و بتدریج اختلالات عصبی و غیره توسعه و افزایش می یابد. پس از استعمال مقدار کمی الکل مرحلۀ ابتدائی مستی یعنی – احساس شادی، نیرومندی، مساعدت بدن، افزایش اعتماد به نفس، با عدم جلو گیری از گفتار بیهوده و ضعف تشخیص، ظاهر میشود.ولی اولین گیلاس مشروب در دست کودک قبل از هر چیز به سبب کنجکاوی و نمونۀ تقلید از بزرگترها و برای خود ستائی غیر عاقلانه در مقابل همسالان خویش است. کودکانی که به عنوان تجربه مقدار کمی مشروب خورده اند حالت لاقیدی و خوشی به آنها دست میدهد و بدین ترتیب کم کم آنها را بسوی بدبختی سوق میدهد و به تدریج شوقی بیمار گونه نسبت به الکل در آنها بوجود می آید بطوریکه بعدها معالجات امروزه مؤثر واقع نخواهد شد.

عشق جوانیشاید هیچ پدر مادری را نتوان یافت که به هنگام تشکیل احساسات فرزند خود در جوانی مضطرب و ناراحت نباشد. «بسیاری از پدر و مادران میگویند: فکرش را بکنید هنوز دهانش بوی شیر میدهد، ولی میگوید: «دوست دارم» آخر او در این مورد چه میداند؟ بلی، هنوز زود است که به این فکرها بیفتد، هنوز زود است که بدرد سر بیفتد، رنج و عذاب بکشد».برای درک بهتر این موضوع نامه ای را که از جوانی دریافت کردیم می خوانیم: او در نامۀ خود جداً نسبت به نظریۀ عشق اعتراض کرده و نوشته بود که: عشق حماقت، چرند و مزخرف است و اصلاً برای او عشقی وجود ندارد و غیره… و اینک پس از دو سال نامه ای از او بدست ما رسیده است و چنین نوشته:«… بخاطر دارید که چگونه دربارۀ عشق با شما گفتگو کردم؟ نه، آن «عشق» وجود ندارد؟ برای اینکه عشق تماماً در روح است…اکنون هیچ خجالت نمی کشم به شما چیز دیگری بگویم: اعتراف میکنم، من اشتباه میکردم. من آن موقع هنوز نمی دانستم که چقدر کور و کر هستم. من در خانوادۀ خشنی بزرگ شده ام، جائیکه ابداً در آن نه مهربانی و نه دلسوزی وجود نداشت. میان پدر و مادرم همیشه نوعی سردی و جدائی احساس میشد… من هیچ کس را دوست نداشتم،چنانکه، لابد … من بطور اتفاقی و غیره منتظره برای خودم به «کاتیا» برخوردم… من نمی خواهم از او تعریف کنم، به هر حال من نخواهم توانست … شاید او دختری معمولی است، ولی برای من بهتر از او وجود ندارد. میدانید او … ظریف، دلسوز، دقیق و مهربان است.فکرنکنید؛ دوستی ما پاکترین و زیبا ترین دوستی هاست و من نمی دانم غیر از کاتیا هیچ وقت و هیچ کس بدرد من نخواهد خورد. من اطمینان کامل دارم که فقط او را دوست خواهم داشت و در تمام زندگیم دوست خواهم داشت … من عوض شده ام. شما مرا اگر چه که کم می شناسید، من آن موقع شجاعت بیجا نشان میدادم و با لباس چروک خورده ام، با یقۀ کثیفم میخواستم نفرت خود را نسبت به مسئلۀ مورد بحث یعنی عشق اظهار نمایم. (بخاطر دارید؟) هنگامیکه نمونه های عشق های زیبای اتفاق افتاده آورده میشود، من بلندتر از همه میخندیدم. اگ الان به من بر میخوردید گمان نمی کنم مرا می شناختید. من دیگر بهنگام بر خورد با دختران با بی مبالاتی روی زمین تف نمی کنم و خطاب به آنها کلمات رکیک و تند و زننده یا متلک نمی گویم. گوئی من در روی زمین راه نمیروم … من خوشبختم، میفهمید؟ متأسفانه صورت من طوری شده که فقط برای کاتیا نفرت انگیز نیست و چرا قیافۀ من اینطوری شده است خودم هم نمیدانم و باور نمیکنم …»

خصوصیات روانی جوانان دورۀ دبیرستانیسرانجام زیباترین دورۀ زندگی فرزندان شما یعنی دورۀ جوانی فرا میرسد. آنها از ناهمواری های جسمی و انگ درازی و بی تناسبی دورۀ نوجوانی گذشته و مبدل به آدمهائی خوش انهدام، نیرومند، با ظاهری کاملاً درشت میشوند. مسلم است که این تغییرات یک مرتبه و به شدت روی نمیدهد. شما میدانید که دخترتان یک مرتبه، هیکل زنانه و خوش تراش و پسرتان نیز قیافۀ مردانه و نیرومند پیدا نکرده اند و چیز دیگری نیز میدانید و آن ورود مهمان عجیب یعنی جوانی بخانۀ شماست. حق با شماست، هنوز مواظبت های شما و هیجانات و اضطرابات شما پایان نیافته اند … و راست میگوئید که: «کودکان کوچولو غم های کوچولو و کودکان بزرگ غمهای بزرگ دارند».و.آ. سوخوملینسکی راست میگوید که اولین تربیت، یعنی انسان بودن، و اگر کودک انسان واقعی شود صد برابر مهم تر و بهتر است که مکانیسین، باغبان، معلم و مهندس و غیره شود. (یا بقول ما ایرانی ها آن چیزی که از بچه مهم تر است تربیت اوست).

عوارض تربیت نادرست جنسیبرای درک بهتر این موضوع به یک داستان کوتاه مینگریم:« دیما» که پسری 14 ساله بود و همیشه در درس نمرات عالی میگرفت، ناگهان شدیداً روش خود را در تحصیل عوض کرد. او هر نوع قضیه برایش مشکل شده است و نیز اثبات هر نوع قضیه برایش مشکل بود. بررسیهای مفصل، تغییراتی را که در زندگی او روی داده بود نشان میدهد که دیما یکسال تمام بوده که روابط نزدیک با دختری داشته که از لحاظ  سنی از او بزرگتر بوده و در نزدیکی خانۀ آنها زندگی میکرده و همین احساس جنسی پیش رس اثر منفی در روی حافظۀ او گذاشته است.

دختران و پسراندر دختران نوجوان که کمی از پسران همسال خود زودتر بالغ شده اند پرورش فروتنی و تواضع و لیاقت و سختگیری عمیق نسبت به خود و نسبت به دوستان پسر خیلی مهم است. با در نظر گرفتن ظرافت زنانگی آنها که زود تکوین یافته میخواهند بموقع توسعۀ میل شدید را باز دارند اما نه بقدریکه از توجه به ظاهر بوسیله زینت آلات غافل بمانند. باید مواظب باشید که دختر شما چطور لباس می پوشد و چگونه صحبت می کند، چطور مینشیند، چطور با دوستانش مراوده دارد. آیا خیلی ساده دوستی می کند و سپس، دوستی خود را قطع میکند و یا خیلی با دقت و احتیاط رفتار میکند، بطوریکه درس و مشق را فراموش میکند و خود را می آراید بامید اینکه «او» را ملاقات کند و توی کوچه میدود.در این سن، هنگامیکه اولین نشانه های «بلوغ» ظاهر میشود و قاعدگی آغاز میگردد مهم است که دختر را آمادۀ رعایت بهداشت خویشتن نمود و برای او باید توضیح داد: همانگونه که به آراستگی خود اهمیت میدهد به همان صورت به پاکیزگی جسم و نظم و ترتیب نیز اهمیت بدهد.اما پسرها چطور؟ با آنها باید چه کرد؟ بویژه در تربیت آنها به چه چیزهایی باید توجه نمود؟ با تربیت نسل جوان،  موظفیم هم در پسرها و هم در دخترها پاکی اخلاق و عفت و لیاقت و شایستگی را پرورش داده از آنها مراقبت به عمل آوریم تا آنها را به سلامتی فرحبخش و زندگی شرافتمندانه آماده سازیم.چرا تنها از دختر انتظار پاکی و عفت دارند؟پسر نوجوان هم احتیاج به عفت و پاکی و نزاکت و ادب در رابطه با دختران دارد. و با در نظر گرفتن خصوصیات جنس که طبیعت بوسیله قدرت، تحمل، شجاعت و مردانگی از هم متمایز ساخته باید این خصوصیات را در کارهای خوب و مفید که در آن احترام به جنس مخالف ایجاب میکند از قبیل مادر بزرگ، مادر، خواهر، دوست و نامزد و غیره ظاهر سازد.و الا نیروی نوجوانان در شیطنت، بستوه آوردن مادر بزرگ و در رفتاری که مادرش را دلتنگ  کند و اعمال نادرست و اهانت به دختران ظاهر خواهد شد.« م. ای. کالینین می گوید: کار تربیتی یکی از مشکل ترین کارها است، براتی اینکه بستگی تامی به رفتار نیرومند مربی و معلم دارد. اگر مربی فرضاً علیه مشروبات الکلی داد سخن دهد ولی  خودش بخورد کلام مؤثر نخواهد شد. اگر وی آنها را به دیسیپلین دعوت کند ولی خود آنرا نقض نماید مسلم است که چنین دعوتی کمتر مؤثر خواهد افتاد و بقول معروف «رطب خورده منع رطب چون کند». پدر در خانواده تنها در این مورد تأثیر مردانه و مخصوصی روی پسر میگذارد اگر پدر نزدیک به پسر باشد همیشه مواظب او بوده و علاوه بر این در کارهای خانه نیز شرکت خواهد نمود.ن. ک. کروپسکایا اهمیت زیادی به کار دسته جمعی کودکان دختر و پسر با هم قائل است. وی خاطر نشان می سازد که در خانه نباید کار به دو قسمت «زنانه» و «مردانه» تقسیم شود؛ کودکان بتساوی می توانند به کارهای خانه مشغول گردند.

روانشناسان جوانان

پدران و مادران باید روش تربیت را بیاموزندقبلاً گفتیم که پر ارزش ترین چیز برای کودکان نصایح بموقع و مؤدبانه و یادآوری لازم و توضیحات پدران و مادران دربارۀ مسائل روابط  متقابل دختر و پسر است. ولی نباید چنین پنداشت که نوجوانان به فراگیری و گوش دادن پند و اندرز حتی با نزاکت ترین نصایح راغب نیستند. نوجوانان بر عکس سعی میکنند اندرزهای بزرگترها را گوش ندهند و هرچه بیشتر از عقاید همسالان خود پیروی کنند.برای درک بهتر نقش والدین در تربیت فرزندان داستانی نقل میکنیم: مادری تعریف میکرد که پسر پانزده ساله اش هیچ راهی برای تربیت او باقی نگذاشته بود. او هرگز در خانه به مادرش کمک نمی کرده و خیلی خشن بوده است. او مادرش را با بی پروائی «ننه» میخوانده و دخترها را هم بدون هیچ گونه احترامی «دختر» صدا میکرده است. روزی مادرش پولی به او میدهد تا به سینما برود و میگوید: «برو پسر جان میگویند این فیلم خیلی جالب است…». این فیلم درست همان چیزی بود که برای متقاعد کردن این نوجوان لازم بود تا متانت و ظرافت و ادب نسبت به دختران و زنان را بطور زنده نشان دهد و در او مؤثر واقع شود. تأثیر فیلم در این نوجوان فوق العاده و کاری بود. به محض برگشتن از سینما سراسیمه دم در ایستاد و گوئی به گونۀ دیگری به مادرش نگاه میکرد.مادرش در این لحظه مشغول پاک کردن کف اتاق بود و تا مادرش را دید لبخند زد… اینجا بود که حادثۀ عجیبی اتفاق افتاد… بلی خیلی عجیب… پسرک دستش را جلو برد، گوئی به مادرش تعظیم میکرد و با آرامی و احتیاط گفت: «ماما جون … بده، بده من تمیز کنم».اشک شوق از چشمان مادر سرازیر شد. بلی این فیلم بود که باعث شد تا نوجوان در رفتار خود تجدیدنظر کند و تحولی در عادات زشت و مخصوص او ایجاد گردد.نمونۀ دیگر لیودا دختری بی بند بار است و در عین حال در مقابل جنس مخالف عکس العمل متقابل آنی از قبیل حرص به نزدیکی  و عمل غیر مجاز از خود نشان میداد. وی پس از تماشای بالۀ «افسانۀ عشق» که از پاکی عشق بیحد دختر و پسری یعنی لیلی و مجنون حکایت میکند با دستهای لرزان در دفترچۀ خاطراتش نوشت: «چقدر جای خوشبختی است که چنان آدمهائی در روی زمین زندگی میکنند. زیرا من میخواستم که کسی هم متعلق به من باشد چنانکه او متعلق به لیلی است…» .اما احترام به زن را لازم است به نوجوانان پسر آموخت، همزمان با آن احترام به مرد را نیز الزاماً باید به دختران نوجوان یاد داد.در بعضی از خانواده ها در این باره هرگز سخنی نمی گویند و در آنها نظام «مادر شاهی » وجود دارد یعنی نظریۀ زن حاکم بر امور است.میتوان متأسفانه در این  گونه خانواده ها رفتار نامناسبی را نسبت به مرد (پدر) خانواده مشاهده نمود. ونیز گاهی اتفاق می افتد که زن هوسباز و تربیت کافی نیافته سعی می کند به هر طریقی که شده شوهرش را در نظر کودکان حقیر جلوه دهد. او خواستهای او را نسبت به کودکان لغو میکند و جنبه های ضعیف او را به تمسخر میگیرد و غیره. در نتیجه در دختر رفتار غیره محترمانه نسبت به جنس مرد پیدا میشود. چنانکه «کلاوا» که دختر چهارده ساله ای است می گفت: «همۀ مردها احمق اند آیا ارزش این را دارد که آدم به آنها توجه کند؟».به فرزند نوجوانتان در مقابل احترام به جنس مخالفش افتخار کنید و بطور تحسین آمیزی از رفتار او نسبت به دوستش به خود ببالید. شما خواهید دید، چگونه چشمان مملو از غرورش خواهد درخشید و چگونه او به این افتخار شما پر و بال خواهد گشود و چگونه بیش از پیش مواظب رفتار و کردار خود خواهد بود.

مگر دوست ایده آل پیدا میشود؟!آ.س. ماکارنکو بتدریج و با پند و اندرز بر جوانان پیروز شد و بدین گونه استدلال میکرد: اگر انسان بیست عیب داشته باشد باید سعی کند تا ده تای آنها را اصلاح کند. تا فقط ده تای دیگر باقی بماند. و سپس متوجه از بین بردن ده تای دیگر شود.دوست واقعی صمیمی ترین و یکرنگ ترین آدمهاست. وقتی احتیاج به کمک نیست، با سخنان خوشایند دوست خود را شاد می سازد و چنانچه لازم باشد عملاً هم کمک می کند.

آیا باید از دوست انتظاراتی داشت؟آری باید از دوستی و دوست انتظاراتی داشت. اساسی ترین آنها: اعتماد، نجات، راستی و ادب در روابط میان دختران و پسران و سعی کوشش در دفاع از دوست و کمک به او در هر موردی، توانائی گوشزد کردن اشتباهات و عدم شایستگی ها و متقاعد کردن وی در صورت لزوم و تغییر دادن رفتار زشت و برطرف کردن خشونت و گستاخی و بی بند و باری و غیره است … سختگیری نسبت به دوست و همراه با آن احترام به شخصیت او است،احتمال نمیرود تقاضای بی اساسی باشد. آنها می توانند چیزهای زیادی از دوست بخواهند ولی توجه به امکانات او و شرایط اجرای توقعات خود نمی کنند.

روانشناسی نوجوانانچه تغییراتی در تکامل روانی نوجوانان روی میدهد؟ نوجوانان بر خلاف کودکان خردسال دبستانی، دیگر مواد درسی را سرسری نمی گیرند بلکه بصورتی منظم دروس خود را تجزیه و تحلیل می کنند و حافظۀ آنها بوسیلۀ مفاهیم جدیدی غنی تر میشود و معنائی بخود میگیرد،مستعد میشود، تا دیده ها و شنیدن ها را مجدداً بطور ساده تقلید نکند آنها را فهمیده و تفسیر کرده و نتیجه گیری کند.احساسات نوجوانان: احساسات نوجوانان متفاوت است. آنها گاهی شاداب، خوشحال، سرزنده و گاهی پژمرده، اندوهگین و ساکت آن دو گاهی دربارۀ شجاعت و دلاوری قهرمانان می اندیشند و گاهی به خود اطمینانی ندارند و دربارۀ همه چیز شکاک اند.

تربیت نوجواناناین مرحله از زندگی را بر حسب اتفاق یا بیهوده مرحلۀ مشکل زندگی یا سن انتقادی نام ننهاده اند بلکه این سن دال بر عبور از سن کودکی به سن جوانی است. ن.ک کروپسکایا می نویسد: «نوجوان دیگر، بچه نیست. او علاقۀ شدیدی به اطرافیان خود دارد و فعالیت خیلی زیادی از خود نشان میدهد، شوق فراوانی بکارهای جسمی و فکری دارد».و می بینید که فعالیت نوجوانان، دیگر آنطور نیست که قبلاً بود، اکنون همانقدر که خود کار و فعالیت او را بسوی خود می کشد بهمان میزان نیز هدف و نتیجۀ این فعالیت آنها را جلب میکند. دیگر بسادگی و با رغبت کاغذ پاره ها را جمع نمی کند یا کتابها را منظم نمی کند بلکه سعی میکند آنها را بهتر و جالبتر سازد… او دیگر دوست ندارد بطور معمولی بخواند بلکه جالبترین آنها را برای خواندن انتخاب میکند. فصل جدید بلوغ شروع شده و به سه دوره زیر تقسیم میشود:در دورۀ اوّل (11- 12 سالگی) فعالیت غدد مخ شدت مییابد مخصوصاً قسمت پیشین و غدد تیروئید رشد میکند.در دورۀ دوّم (12- 14 سالگی) غدد جنسی شروع به تشکیل شدن می کنند. در این سن رشد قد کودک سریعتر میشود.و اما ن.ک.کروپسکایا  دربارۀ نوجوانان چنین می نویسد: «این سن شکاک ترین، بحرانی ترین و ناپایدارترین سنین است. در این سن خصوصاً نوجوانان از اثرات بد می ترسند، مخصوصاً گوشه گیرند و اغلب خواندن کتاب را بیشتر از مصاحبت اشخاص بزرگ حتی آنهائیکه خیلی به او نزدیک اند ترجیح میدهند».دورۀ سوم که بطور کلی در 14-15 سالگی پایان می پذیرد آغاز بلوغ جنسی را نشان می دهد. در این زمان جریان استخوانی شدن اسکلت پایان می پذیرد و بی تناسبی و ناموزونی بدن با رشد استخوانهای دست و پا و بدن از بین میرود و عضلات بدن رشد کرده و توسعه می یابد و استعداد به کار افزوده میشود.

استمناء یا جلقتحریک مکانیکی آلت تناسلی با ظهور احساس شهوانی را استمناء یا جلق گویند که بهنگام بلوغ جنسی در پسر بچه ها همراه با ترشحات تخمی است. به موازات استمناء جسمانی، استمنای روانی نیز وجود دارد. اولاً مشروط است به تحریکات پی در پی آلت تناسلی در پسرها و قسمت خارجی آلت تناسلی در دختر بچه ها، ثانیاً مشروط به امیال عشقی و شهوانی است. ولی بیشتر به استمنای مرکب برخورد میشود. بدین معنی که در کودکان تحریک آلت تناسلی گاهی هم زمان با تصورات خصوصیات جنسی است.یکی از عوامل مستعد کننده بروز استمنای کودکان را باید در بیماریهای مختلف جلدی نیز دانست که همراه با خارش پدید میآید و تورم در قسمت آلت تناسلی (مخصوصاً تورم اطراف و غشاء مخاطی مهبل)است. تحریک آلت تناسلی بسته به جریان خارج از اندازۀ خون در نزدیک لگن خاطره است و عوامل دیگری نیز بیاری آن می شتابند از قبیل خوردن غذای زیاد در شب و استعمال فراوان مایعات، غذاهای پر ادویه و تند (و یا هر چیز که خاصیت گرمی بخش دارد مثل خرما) و نیز لباس تنگ محرک.

تربیت جنسی کودکان دبستانیپدرها و مادرها با مساعدت به رشد احساس دوستی و همچنین احترام عمیق و علاقه نسبت به پدر و مادر و معلم و بزرگترها، خصوصیات جدید احترام به دخترها را بوجود آورده به آنها تلقین نمایند تا عادت کنند که به دختران احترام  گذاشته و از آنها دفاع نمایند که بعدها این عادت به دوستی و عشق نسبت به مادر وزن را تقویت میکند.اما نباید فراموش کرد که برخی از انواع تقلیدهای کودکان بلاشرط، دارای خصوصیت مادرزادی است. و اما والدین و آموزگاران باید بدانند که این مشکلات در سنین 10- 12 کودکان را متأثر می سازد. آغاز فعالیت هورمونی غدد تناسلی در پسر بچه ها با ظهور خود بخود نعوظ مخصوصاً صبح ها و شب ها همراه است. در دختر بچه ها غدد شیری (پستانها) تحت تأثیر هورمونهای تناسلی زنانه در سن 9- 11 سال شروع به رشد می کنند و اولین مو در زهار و در زیر بغل می روید. کودکان در این سن بر خلاف دورۀ کودکستان تا اندازۀ زیادی اعمال و رفتار و کردار مخصوص بخود دارند که مربوط به آغاز بیداری تمایلات جنسی است و ابتدا کاملاً از نظر پنهان است.

کودکان را با وظایف خانگی آشنا سازیدبنا به عقیدۀ آ.س. ماکارنکو، کودکان باید استعداد آشنائی خرید بجا را داشته باشند و امور خانوادگی را بموقع بیاموزند؛ و نیز میگوید که از 7الی 8 سالگی   باید به کودک مسائل جدیدتری از قبیل آب دادن به گلها، تنظیم کتابها، غذا دادن به حیوانات خانگی و مواظبت از برادر یا خواهر کوچکتر را ارائه داد. ولی موضوع خرج پول مهم تر است. وی پدران و مادران را به آزادی کمتر کودکان در مخارج شخصی و خانوادگی توصیه میکند و میگوید: برای آزمایش در هر ماه یک یا چند بار مبلغ معینی پول کودک بدهند و او را به خرید اجناس خانه و لوازم مشخص خود او وادارند. درین موقع می توان رفتار بچه و چگونگی خرج آن پولها و خصوصیات اخلاقی و غیره را مشاهده نمود.

روابط  پسر بچه ها و دختر بچه هاپدران و مادران باید توجه خاصی به روابط پسران و دختران دورۀ دبستانی داشته باشند. دختران از لحاظ جسمانی سریع تر از پسران رشد می کنند و قبل از پسرها میل به آمیزش دوستانه از خود نشان میدهند و علاقه به بازیهای مشترک و میل به شیک پوشی و آراسته بودن پیدا می کند.اما دختران؛ لازم است که بگوییم  دختران خیلی زودتر از پسران مسائل دوستی را می فهمند … لباسهایشان اغلب در نتیجۀ لاقیدی پاره میشود و نوع شیطنت در نزد هر بچه ای تقریباً مخصوص خود آن بچه است.

خصوصیات روانی کودکان دبستانیچون در مقابل ما کودک دبستانی قرار دارد ما فقط به خصوصیات کلی که اغلب کودکان دارند پرداختیم. و اکنون وضع خصوصیات روحی و شخصیت کودکان را مورد بررسی قرار میدهیم زیرا میخواهیم تغییراتی که در نتیجۀ گذر از یک مرحله سنی به مرحلۀ دیگر پیش آمده است به فهم.شاگرد خردسال مدرسۀ تا پایش را از کودکستان بیرون می کشید و قدم به دبستان میگذارد خیلی تغییر می کند. بسته به تحصیل منظم، جریان روحی کودک بطور عمده پیچیده میشود. حالا قادر است سرسری اشیاء را تماشا نکرده و بدانها خوشحالی نکند بلکه میخواهد جداً خصوصیات آنها را جستجو کرده و مشاهده نماید و نتایج شایسته و منطقی از آن بگیرد مثلاً «در این تابلو سربازی را می بینیم که کودکی را نجات می دهد.او قهرمان است قهرمانان همیشه چنین می کنند. یا: «کولیا و ساشا با هم دوست اند. آنها درسهایشان را با هم میخوانند، با هم به گردش میروند و دو دوست باید همیشه به یکدیگر کمک کنند» (سونیا. م) معلوم میشود قوۀ مدر که کودکان تغییر یافته و افکارشان نیز عوض شده و خصوصیات تجزیه و تحلیل منطقی در آنها ظاهر گردیده و مقداری تعمیم نیز آشکار شده است.سخن آ. س . ماکارنکو را بیاد بیاورید که میگوید: «سعی کنید و جدی باشید و تصمیم قاطع بگیرید که انسان های مردانه ای بار بیاورید زیرا در این صورت هرگز احتیاجی به صحبت های نجات بخش نخواهد بود».

بهداشت جنسی در دورۀ کودکستاندر جریان تربیت جنسی رل برتر را پدر و مادر بر عهده دارند.حقیقت مسلم آنستکه اساس خصوصیات اخلاقی و عادات شخصی در پنج سال اول  زندگی تکوین مییابد. در سالهای بعد جریان تربیت اغلب مربوط به تربیت نیست بلکه مربوط به تربیت مجدد است.مسئله مهم تربیت از جمله تربیت جنسی بیشتر توسط خصوصیات آناتومی و فیزیکی و روحی ارگانیزم کودک در دوره های سنین مختلف تعیین میشوند.

رسوم (درست)خانوادگی (و اجتماعی)یکی از رسوم درست قرن گذشته  از شعرا و نقاشان و روشن  فکران بودند که دوست داشتند زمان را با صرف استکان چایی بگذرانند. آنها شعر میخواندند و دربارۀ هنر، ادبیات، موزیک صحبت میکردند و سرگرمیهای خود سخن میگفتند… آنها هرگز اندوهی بخود راه نمیدادند و هرگز شراب و سایر مشروبات الکلی را به عنوان وسیلۀ محرک نمی نوشیدند.یکی از بهترین رسومی که دارای اهمیت زیادی برای تربیت صحیح کودکان است مذاکرۀ افراد خانواده دربارۀ مهمانی یا گردش روز گذشته است.اینست آنچه که آ.س ماکارنکو دربارۀ چنان آداب و رسومی نوشته است:«شب ساعات استراحت برای همۀ افراد خانواده است. پس باید تمام خانواده خوشحال و سرحال باشند.زیرا شب هنگام، تنها زمانی است که تمام افراد خانواده یا هم روبرو میشوند. تنها وقتی است که هر کدام می تواند   آنچه که در روز برایش اتفاق افتاده است تعریف کند و بنابراین باید در خانه وضع دوستانه و صمیمانه ای بوجود آورد و باید توانست که دربارۀ خود چیزی تعریف نمود. آنگاه کودکان تمایل پیدا می کنند که با پدر و مادرشان دربارۀ عدم موفقیت های خود و در چیزهایی که مقصر بوده اند گفتگو کنند. پدر و مادر نباید درین لحظه کودکان را توبیخ و سرزنش کنند و این کار را به بعد واگذار کنند. باید با تمام نیرو و ساعات شادی و استراحت رسمی خانواده را حفظ کنند».

نفوذ و اعتبار پدر و مادرآ. س ماکارنکو خاطر نشان می سازد که: «تربیت جنسی صحیح نیز مانند هر یک از خصوصیات انسانی در صورتی به موفقیت نزدیک میشود درک اساس خانواده بر پایۀ صحیحی استوار بوده و کودک زیر نظر پدر و مادری دلسوز بزرگ شده باشد. و نیز مینویسد: نفوذ واقعی پدر و مادر وقتی مؤثر واقع میشود که کودکان شخصیت و اعتبار پدر و مادر را در اجتماع ببینند. و اضافه میکند که کودکان باید بدانند که شما، فردی اجتماعی هستید و بخود و موفقیت های خود و به خدمات خود در مقابل اجتماع ارزش قائل بوده و افتخار میکنید. فقط در این مورد است که غرور و افتخار سالم خواهد بود. زیرا واقعیت اجتماعی شما را کودکان درک میکنند، آنها به لباس شیک و اتومبیل شما و تفنگ شکاریتان افتخار نمی کنند این امر با تجربیات تربیتی در بسیاری از خانواده های امروزی مورد تأیید است.دانستن دنیای روحی کودکان و خصوصیات فردی آنها به پدر و مادر کمک می کند تا ادب و نزاکت را در ارزیابی رفتار کودکان و در ارزیابی شخصیت دوستان و رابطه ای که میان دوستان بر قرار میکنند مراعات کنند.

چند کلمه دربارۀ آداب معاشرتبگذارید دقیق تر به اطراف نگاه کنیم و سعی کنیم موشکافتر باشیم و هر چیزی را که با رفتار جوانان بستگی دارد بصورت انتقادی ارزشیابی کنیم.از این رو داخل واگون مترو میشویم. به  آدمهائی که نشسته یا سرپا ایستادند نگاه میکنیم؛ ناگهان چشمانمان به مسافران جوان می افتد. اینجا دختری در حدود 16 ساله نشسته است، خیلی خوش سیما و ملیح و خیلی شیک است. دامنی کوتاه پوشیده و کیف مدرسه ای در دست دارد. ظاهراً دانشجو بنظر میرسد و یا دختر دبیرستانی که محصل کلاسهای بالا است. چرا نگاه ما درست متوجه او میشود؟ زیرا پز و حرکات او نا زیباست: پاهایش از هم جداست؛ زانوها و رانهایش کاملاً لخت است و با کیف دستی روی آنها را پوشانده است. فوراً این سوال به ذهن آدم خطور میکند که: مگر کسی به این دختر یاد نداده است که باید درست و مناسب بنشیند تا احترام اطرافیان را به خود جلب کند؟ بزرگترها پیوسته جوانان را پند و اندرز میدهند تا آنها را با زیبائی واقعی هر چیز آشنا سازند یعنی آنها را با رفتار روزانه در اجتماع آشنائی دهند.  اغلب دختران و پسران آزادانه بدون کوچکترین شرمی لطیفه های زشتی میگویند، در آنها عبارات وقیحانه ای بکار میبرند و کنایات دو پهلو از لحظات زندگی خصوصی… را بازگو میکنند. و اطرافیان در پاسخ کلمات رکیک بصدای بلند میخندند. آنچه ظاهراً مفهوم خاصی دارد اینست که جوانان  متوجه لذت بردن از روابط و مسائل جنسی هستند.در اینجا لازم است که به کنار دریا برویم زیرا در اینجا بهتر از هر جای دیگر رفتار مردم بصورت آشکار مشاهده میشود. بسیاری از دختران و پسران رفتار عجیبی دارند … دختری در حدود شانزده ساله جلو آفتاب دراز کشیده و باصتلاح حمام آفتاب می گیرد ولی مطلب به اینجا ختم نمی شود. حالت دراز کشیدن او سبب حیرت برخی و عصبانیت و خشم عده ای دیگر و باعث هوس نزدیکی و سر صحبت باز کردن دستۀ سوم میشود…دخترک را که در آفتاب خود را برنزه میکند بررسی کنیم، در آن نزدیکی جوانی نشسته و در حالیکه با چشمانش باو اشاره میکند، شروع به پرتاب سنگریزه میکند و سنگریزه ها روی پاها و روی شکم دخترک می افتد. بمحض اینکه دخترک دستمال را از چهره خود بر میدارد فوراً صورت یکی از مهاجمین را که بالای سرش ایستاده میبیند. پسرک شروع به صحبت میکند و لبخند نازیبائی  میزند و بصورت پژمرده ای کلمات را کش میدهد و میگوید: «با هم آشنا بشیم؟ اسم من والر است. دوستان من آنجا هستند اسم تو چیه؟»دخترک هیچ خجالت نمی کشد و چشمانش را پایین نمی اندازد. نه لحن کلام و نه نگاه آشکار و بیشرمانه والر تازه پیدا شده ذو نه کلمه «تو» او را ناراحت نمی کند.آنها از پلاژ دوتائی بیرون میروند و شب را تا دیر وقت گردش می کنند. پس از مراجعت به خانه، والر پر مدعا می فهمد که به ناخوشی وحشتناکی مبتلا شده و پشیمانی او دیگر دردش را علاج نخواهد کرد. بدین ترتیب آشنائی سریع و بی مطالعه او را به ناخوشی سختی دچار کرد و مدتها باید ناامیدی و عذاب روحی را تحمل کند. اگر از دوران کودکی احساسات کمروئی و شرم و خودداری در او پرورش می یافت می توانست در اولین ملاقات به رفتار و حرکات بی پردۀ دختر پی ببرد و بدرستی رفتار جلف و حالات بی بند و بار و نامناسب او را ارزشیابی کند.

«بهترین چیز در عالم پاپا و ماماست»اکنون بیائید با هم به طپش قلب دو کودک گوش دهیم، به ضربان قلب دو دوست، دو هم کلاسی که کمی دورتر از ساختمان مدرسه ایستاده اند. یکی از آن دو منظم، سر زنده، با انرژی، فوق العاده دلسوز،سربزیر و دارای قیافه ای آرام است و دیگری- چرکین، رنگ پریده، لاغر…است.چه شده؟چرا قلب این دو کودک، هم سن بصورت هم – آهنگ نمی زنند و از خوشحالی شادی نمی کنند و به استقبال روزهای جالب و تازۀ آینده نمی روند؟خوب توجه کنید:«کولیا که شاد و خوشحال است با این سخنان، دوست خود را آرام می کند: ساشا ناراحت نشو؛ میدانی که تو بیهوده با کلودیا فدورونا خشونت کردی. باید بروی و عذر خواهی کنی، والا تو…گوئی یکدفعه چیزی به ذهنش رسید، گفت: میدانی ،بیا بریم به خانۀ ما»او لحظه ای توقف میکند، گوئی چیزی را به یاد می آورد ولی بعد خیلی با حرارت و با اطمینان و خوشحالی اضافه میکند: «حتماً در خانۀ ما به تو کمک می کنند: آنها میدانند چکار کنند،تو نترس». هنگام ادای این کلمات کاملاً مغرور بود و باز ادامه داد: «تو هنوز نمیدانی من بهترین پاپا و مامای دنیا را دارم».«ساشا با خود اندیشید بهترین پاپا و مامای دنیا؟ بهترین پدر و مادر، حتماً مانند پدر و مادر من نیستند». او مثل اینکه خواب می بیند وضع خانۀ خود را بیاد آورد و صدای دوست خود را شنید که میگفت: «بلی تو نترس، باید اعتراف کنی. والسلام».«اعتراف؟ ساشا ترسید وبا خود اندیشید: اعتراف چیه، اعتراف… او چه میداند که این اعتراف برای من چه معنی دارد؟مگر او می تواند تصور کند که بعد چه به سر من خواهد آمد؟بلی اگر او پدر مرا میدید…!» تن کودک لرزید و تکان خورد. مگر او دیشب اینطوری نگفت که:«یه بار دیگه بخوای گردنتو میشکونم» ولی کولیا از کجا میداند که: برای پدر من هیچ اهمیت ندارد که بوعدۀ خود وفا کند.آخر او که با مادر چنین رفتار میکند. در این حال پسر بچه راهرو تاریک، پله های سرد و اشکهای مادر را بیاد آورد. پدری که اغلب مشروب میخورد و مرتب آنها را از خانه بیرون میراند. آیا کولیا می تواند اینها را بفهمد؟ پدر او بهترین پدر دنیاست در صورتی که پدر من هیچ اینطور نیست.کولیای متحیر بکلی خود را باخت و با خود گفت: «این چه جور آدمی است. چرا ناراحت میشود؟میخواهند به او کمک بکنند ولی او…»بلی، اگر در قلب کودک شادی باشد اندوه دیگران برای او مجهول است، او مشکل آنها را درک نمی کند و بنظرش ساده میآید. به هر حال او ساشا را به منزل برد.آخر چرا این دو کودک قلبشان جدا از هم است چرا آنها محیط زندگیشان را متفاوت درک می کنند؟ ما آنها را دنبال میکنیم تا راز مکتوم را بگشائیم. ابتدا در آپارتمانی را که کولیا در آن اقامت دارد باز می کنیم، اطاقی بزرگ است، مبلهای ارزان قیمت در اطاق چیده شده و نسخه های چاپی نقاشیها روی دیوار دیده میشود. دو میز تحریر در اطاق قرار دارد.کولیا آنها را با غرور خاصی نشان داده میگوید: «این مال من و آن یکی هم مال پاپاست. او نیز در مدرسۀ شبانه درس میخواند و دیر تر بمنزل میرسد» لکه ای روی فرش چوبی دیده میشود «کولیا آن را نشان داده میگوید: کار من است، دیشب مرکب ریختم، سائیدم ولی پاک نشد. باید با چاقو بتراشم».ساشا با کنجکاوی پرسید:خیلی فحشت دادند؟-    فحش دادند؟ برای چی؟ نه. من خودم به خودم ناسزا گفتم چون من مسئول آن بودم و مجبور شدم که مشغول پاک کردن آن شوم و پدرم فقط توضیح داد که چطور باید لکه را از بین ببرم.«ساشا با تعجب پرسید: فقط همین، فحش ندادند…» او بیاد آورد که در مدرسه هم دوستانش همیشه سعی می کنند مواظب باشند که چیزی را کثیف نکنند و او را از لحاظ تمیزی نمونه و سرمشق قرار میدهند.پس از آن، دو دوست مدل هواپیمائی را که کولیا ساخته بود تماشا میکردند که مادرش از سر کار برگشت. ساشا زن جوان و شادابی را که خیلی شبیه به کولیا بود، دید.او بمحض اینکه آنها را دید گفت: «مهمان داری؟ با خوشرویی به ساشا خوش آمد گفت و دستش را به سوی ساشا دراز کرد و گفت: خیلی خوشحال شدم، خوب بنشین، خجالت نکش تا چند دقیقۀ دیگر شام حاضر میشود!..»ساشا مدتی که آنجا بود هیچ ناراحت نشد که تمام عصر را در خانه مانده است. او با گربه بازی میکرد و به داد و اطوار آن میخندید. او حتی واقعۀ ناگواری را که در مدرسه اتفاق افتاده بود را فراموش کرده بود…آنچه که به نظر ساشا مهم میآمد مادر کولیا بود. او بطور کلی بنظر وی زن عجیبی بود. با کولیا خوب بود، خیلی خوب ناگهان شنید که کولیا رو بمادرش کرده گفت: «ماما. بما بگوئید که…آخر در مدرسه… کولیا در این حال نگاهی به ساشا انداخت دید که ساشا از اینکه موضوع برایش غیر منتظره بوده در جای خود خشکش زده است و اضافه کرد: یکی از بچه ها خانم  معلم را صدا کرد و دیگری … و نیز؟..مادر کولیا با تعجب و هراسان چشمانش را به پسرش دوخت و گفت: «این یک نفر کی بود؟…» کولیا ساکت شد. ساشا ناگهان به آرامی گفت: «این من بودم ماریا پتروونا» ماریاپتروونا (مادر کولیا) مثل اینکه اصلاً پسر خودش است گفت: «ولی تو چطور، پسر جان» «تو چطور… تو تز؟..»«کوهی از اندوه بر قلب ساشا فرود آمد و با خود گفت او هنوز چیزی دربارۀ من نمی داند. نمیداند که من- لاغرترین بچه ها هستم و همه مرا تحقیر می کنند،مخصوصاً دخترها مرا عصبانی می کنند… و اگر او بداند بهیچ وجه اجازه نخواهد داد که کولیا با من دوستی کند… و پدر و مادرم را نیز نمی شناسد…»مکالمه قطع شد. همه ساکت نشستند.ناگهان صدای زنگ در بگوش رسید و متعاقب آن پدر کولیا داخل شد.در حالیکه دستهای یخ کردۀ خود را بهم میمالید، پیش آمد و گفت: «چرا ساکت نشسته اید؟» و بمحض اینکه ساشا را دید گفت: «این کیه، کاندیدای جدید کیهان نوردی؟ خیلی خوب با هم آشنا بشیم…»پدر کولیا ناگهان دل ساشا را برد. او همه اش در جنب و جوش بود، با آنها بازی میکرد، چیزهای شنیدنی برای بچه ها تعریف میکرد.ساشا هنگامی که به خانۀ خودشان میرفت دید که پدر کولیا پیشبند زنانه بسته و با شادی از روی میز بشقابها را جمع میکند و چیزی به زنش میگوید. ساشا در حالیکه آه می کشید با خود گفت: «بلی فهمیدم که پدر و مادر خوب چگونه اند. درست است آنها همین طوراند».در حالیکه از اطاق خارج می شد بدون اینکه خودش ملتفت شود برای اولین باردر زندگیش رو به آنها کرد و گفت: «برای همه چیز از شما متشکرم…» و در راهرو پچ پچ کنان به دوستش میگفت:«میدانی، من دربارۀ این لکه فکر کردم ممکن است فردا با هم پاک کنیم ها؟» در لحن کلامش امید اینکه باز هم او را باین جا دعوت کند وجود داشت.این کودک که محروم از خوشبختی واقعی خانوادگی بود در صدد یافتن خوشبختی در اجتماع مردمی دیگر بود و از اینجاست که در روابط اجتماعی، اغلب تجدید بنای بسیاری از خصوصیات رفتار انسان آغاز میشود.پس از آنکه در آپارتمان کولیا بسته شد، ساشا تنها ماند، تنها با افکار خود، تنها با غم ها و اضطرابهای خود و سپس اندیشید که: باید بخانه بروم. چطور از من استقبال خواهند کرد؟… وبا نمره ایکه امروز در مدرسه گرفتم و در دفتر مشقم منعکس است چه باید کرد؟ فکر نجات بخشی بخاطرش خطور کرد- ممکن است این صفحه را بکنم- نه، می فهمند. پدر دوباره کتکم میزند!..» ساشا نیز در همان محله ایکه کولیا ساکن بود زندگی میکرد و بزودی به در آپارتمان خودشان رسید.از لای در صدای ناموزون آوازی بگوش میرسید، و صدای بهم خوردن استکان ها شنیده میشد.ساشا با خشم، ناسزائی گفت و کلمۀ «باز هم!» را بر زبان راند. آنگاه آرام در حالیکه سعی میکرد توجه آنها را بخود جلب نکند وارد اطاق شد. اطاق خفه و پر از دود بود و بوی شراب به مشام میرسید … همه چیز را مهی از دود فرا گرفته بود … کسانیکه پشت میز نشسته بودند بنظر کاملاً مست میرسیدند. آنها میخواستند آواز بخوانند ولی بجای آواز در واقع صداهای مقطع و گرفته در میآورند… دیگران هم نشسته و همدیگر را در آغوش میکشیدند. حالا دیگر ساشا میدانست که چرا عمو پیتا خاله نادیا را بغل کرده یا زیر بغل وی را میگرفت یا دست به دور گردنش می انداخت یا چرا در زیر میز دست روی پای او میگذاشت…و پدر و مادرش هم در حالیکه شراب، رنگ رخسارشان را سرخ کرده بود عبوس و گرفته می نشستند…آنها توجه زیادی به آمدن ساشا نکردند. تنها پدرش در حالت مستی ناسزا گویان فریاد زد:«این توئی، مزخرف!دفتر مشقت را ببینم!»قلب کودک سرد شد و سرش بدوران افتاد، نه از دود اطاق بلکه از هیجان. او در حالیکه خود را باخته بود به تته پته افتاد و گفت: «مشق ندارم…برای امتحان گرفته اند…». «خوب نگاه کن، اگر تنبلی کنی گوشا تو از بیخ میکنم…»آن لحظۀ تربیتی خوشبختانه برای ساشا به خیر گذشت.ساشا در حالتی میان خواب و بیداری گفتگوهای مهمانان را می شنید که در پشت سر کسی بدگوئی میکنند و یک را نیز مسخره میکنند و به یکی دیگر غبطه میخورند و حسادت میورزند.ولی بعد وقتی مهمانان رفتند، ساشا فحش مستانۀ پدر و هق هق گریۀ آشنای مادر را شنید. او فوراً از روی کاناپه برخاست و بسوی رختخواب پدر و مادر خود دوید. در حالیکه با عصبانیت مشت هایش را گره کرده، در پشت پدر قوی هیکل خود فریاد زد: «نمی توانی مادر را اذیت کنی،! بدمست! بدمست!» و با حالتی اشک آلود تکرار کرد: همه چیز تمام شد. پدر بدون اینکه به حالت آشفته و خستۀ او وقعی بگذارد، با یک حرکت او را بدور انداخت و دوباره قلب ساشا پر از خشم و عداوت و سردی شد.آیا او از زخمی که دست بیرحمانۀ پدر بر قلب وی وارد آورده صرفنظر خواهد کرد؟ شماچه فکر میکنید؟ آیا خواهد توانست به شادی مانند قلب انسان دیگری شاد و خوشبخت باشد؟ساشا در خواب خود را پیروز دید… در خواب دید که او در قلۀ کوهی ایستاده و با تمام نیرویش فریاد میزند: «من هم بهترین پدر و مادر را دارم. باور نمیکنید؟».ما دو خانواده را ملاقات کردیم و با دو پسر بچۀ آنها و با وضع آنها آشنا شدیم. طبیعی است که این دو کودک قابل مقایسه نیستند، مخالف هم اند. بقدری اختلاف دارند که احتیاج به تجزیه و تحلیل ندارد.پدر و مادر کولیا هنگامیکه 16 و 17 ساله بودند در مؤسسه ای که کار میکردند آشنا شدند این دو اکثر اوقات بی کاری را با هم میگذراندند. یعنی با همدیگر یه سینما و موزه و این مکان ها می رفتند؛ تا اینکه عاشق یکدیگر شدند. و آنها از نزدیکی قبل از زمان موعد دوری کردند و به همدیگر احترام میگذاشتند.ماریاپتروونا آن روزها را بیاد میآورد و میگوید: «من به نیکولای (پدر کولیا) افتخار میکنم، او هیچ وقت لیاقت و شایستگی مرا کوچک نپنداشته و توهین نکرده است و هرگز بهانه ای بدست نمیداد تا از دستش عصبانی بشوم، همیشه متواضع و محجوب بود».اما خانواده ساشا چگونه تشکیل شده؟ آنها در کارخانه ای کار می کنند و در مجمع دوستی آنها احترام رعایت نمیشود. پدر ساشا خشن و بی انضباط است و اغلب مشروب میخورد. با مادر ساشا در یک شب نشینی دوستانش آشنا شد و در همان شب با وی رابطۀ نزدیکی بر قرار کرد و ازدواج رسمی آنها  دو سال بعد از تولد پسرشان اتفاق افتاد. از همان روزهای اول زندگی مشترکشان پاول شروع به کتک زدن زنش کرد. پیوسته او را از خانه میراند و او را متهم میکرد با ازدواج با او زندگیش را به هدر داده است.مادر ساشا زنی بی اراده و سبک مغز است و صمیمانه اعتراف میکند که شوهرش را دوست ندارد و از او متنفر است، ولی تصور میکند که فعلاً این زندگی بدین صورت لازم است تا بچه بزرگ شده و او را به پدرش بدهد و در غیر این صورت بدتر میشود. بمحض اینکه ساشا توانست محیط خود را بشناسد رفتار مستانۀ پدرش را مشاهده کرد و از او فحش های رکیک شنید. در نتیجه از پدرش شدیداً متنفر شد. او اغلب در خواب میگریست و از خواب می پرید و فریاد میزد: «نکن، نه، من از تو می ترسم…».ساشا از پدر و مادرش تمام آن چیزهایی که او را تهییج میکرد پنهان مینمود.در مدرسه او با بچه ها، مخصوصاً با دخترها خشونت میکرد و حرکات زشتی از خود نشان میداد و عبارات عامیانۀ بی نزاکت ادا میکرد. در سر یکی از درسها خانم آموزگار از او چند کارت پستال و نقاشی و تصاویر لخت زن و مرد گرفت. بعد به علت این رفتارش در دفترچۀ وی نمرۀ دو داد، خانم معلم برای مجازات شدیدتر وی بدنبال پدرش فرستاد. درین جا ساشا وحشت زده شده نتوانست خود داری کند و فحش داد.

 

نقش خانواده در تربیت اجتماعی

و جنسی کودکان

پدران و مادران
و مربیان و آموزگاران اولیه مسئولیت مهمی را در قبال تشکیل تصورات صحیح و کسب
عادات بجا بگردن دارند. مهم ترین آن مسئولیت ها مربوط به مسئله فراهم ساختن محیط
سالم و روابط صحیح در خانواده است.

زمینۀ اخلاقی تربیت جنسیموازین اخلاقی مجموعه معیارهای پذیرفته شدۀ مردم در اجتماع است. (رفتاری که هنوز به صورت قانون در نیامده است ). روابط اخلاقی ریشه های تاریخی معین و محکمی دارد. این روابط با نظام اجتماعی و اقتصادی اجتماع به صورت مستحکمی مربوط است و به این جهت در طبقات سنی جداگانه تفاوت دارد. بنابراین نسل نوجوان حق ندارد کور کورانه رویۀ جوانان کشورهائی که همه جوانب زندگیشان بستگی به نفع شخصی و سکس دارد تقلید کنند.ضمناً هر دورۀ اجتماعی و اقتصادی یعنی اجتماع اولیه و بردگی و فئودالی و بورژوازی و کاپتالیستی و سوسالیستی، اخلاق و آداب و رسوم مخصوص بخود دارند. آداب و رسوم اجتماعات اولیه در زمینۀ روابط جنسی (مثلاً ازدواج دسته جمعی) نشان دهندۀ سطح اقتصادی کم رشد آنهاست.در دورۀ بردگی زنان، زن تقریباً بهمان صورت برده و مجری فرامین و دستورات شوهر خود مانند سایر بردگان بود. و در عین حال مرد خود را از آزادی خواهشهای نفسانی محروم نمیکرد. در دورۀ فئودالیسم، مالک فئودال، حاکم بر زن و مال و عشق دهقانان مملوک خویش بود. وجود «قانون شب اول» در آن زمان پدیدۀ معمولی بود. مجله آمریکایی «پلین تروس» با استناد به آمار مدیران «خادمان امراض مسری» می نویسد: «امراض مقاربتی در آمریکای جنوبی و دنیای غرب از کنترل پزشکان خارج شده است». وضع دختران و پسران جوانی که به رابطه جنسی فقط به صورت تمتع زود گذر نگاه کنند بهتر از آن نخواهد بود.یو. لیپس «در منشاء اشیاء» (ای. ل. 1954ص259) چند قبیله از قبایل آفریقائی و آمریکای جنوبی را توصیف کرده می نویسد: هم اکنون در آنجا زنان از برهنگی خجالت نمی کشند اما «…اگر آنها را به هنگام غذا خوردن ببینند و یا بدون تکه ای پارچه که بر سرشان می اندازند تماشا کنند بی اندازه خجالت می کشند» بدین ترتیب موازین اخلاقی وعقاید و آداب و رسوم مربوط به نظام اجتماعی جوامع مختلف است که انگیزه های احساس انسانی و رفتار جنسی آنها را تعیین می کنند.و اما وقتی پدر و مادری بدون صمیمیت و دوستی و عشق زندگی می کنند مشکل است بتوانند با اصول اخلاقی به تربیت کودکان بپردازند و مشکل اساسی در این است که تربیت کودکان و مواظبت از آنها به عهدۀ خانواده و پدر و مادر و خواهران و برادران بزرگتر است. تأثیر مساعد خانواده در تشکیل اعتقادات اجتماعی، خصوصیات و شخصیت کودک و نیز تربیت جنسی بر عهدۀ پدران و مادران است که ارادۀ خود را ظاهر ساخته و استعداد خلاقه کودکان را بیدار کنند و آنها را علیه توهمات و پدیده های مختلف و انزواجوئی آماده نمایند؛ مشکلات تربیت کودکان فوق العاده زیاد است. در شوروی (روسیۀ کنونی ) در حدود 80میلیون نفر کودک کمتر از 16 ساله وجود دارد و بهترین وسیلۀ تربیت آنها،دلبستگی متقابل جوانان دختر و پسر و محیط اخلاقی سالم خانواده و عشق و احترام متقابل همسران (پدرارن و مادران)و علاقۀ آنها به کودکان و تربیت آنها و عشق متقابل کودکان نسبت به پدر و مادر و نیز به خواهران و برادران است. بنابراین برای فراهم آوردن محیطی پاک و درک انسانیت باید احساس دوستی و عشق به کار و هم نوع و مدرسه و میهن آموخته شود.

روانشناسی

و

تربیت جنسی

کودکان و نوجوانان

تألیف:

روانشناسان جوانان

و.د.کوچکتف،و.م. لاپیک

(روانشناسان بزرگ شوروی)

ترجمه: محمّد- تقی زادهتربیت
جنسی نوجوانان مسئله پر اهمیتی است. زیرا دنیای روحی جوانان روز به روز
همراه با رشد علمی و اقتصادی و موفقیت های فرهنگی دنیای امروز غنی تر
میشود.احساسات
شهوانی ممکن است در سنین خیلی کم، بسته به بلوغ جنسی و رشد شدت آن ظهور
کند و اشکال ظهور آن اغلب متنوع است. بنابراین تربیت جنسی یکی از مشکل ترین
مسائل تربیتی مطرح میشود. یعنی اصل مسئله، تربیت کودکان برای آینده و
متفکر ساختن  آنها و تلطیف احساسات عمیق انسانی است که بر پایۀ تربیت جنسی
قرار دارد.«آ.
س. ماکارنکو» می گوید که قدرت تسلط بر احساس خود، بر تصورات خود، بر
آرزوهای خود از مهم ترین قدرت هائی است که اهمیت اجتماعی دارد و هنوز
ارزیابی کافی در این مورد به عمل نیامده است.میل
جنسی انسان در طی رشد اجتماعی شخص، به عنوان اساس بیولوژی، به هیچ وجه با
احساس عشق انسانی قابل مقایسه نیست. زیرا آن یکی بیشتر مربوط به طبقات
اجتماعی و تابع دانش و فرهنگ است.«آ.
م. گورکی میگوید: فرهنگ فشاری است بر غریزۀ حیوانی انسان که توسط عقل به
وجود آمده است» ف. شیللر نیز گفتۀ مشابهی دارد که میگوید: «عقل روشن، احساس
اخلاقی را بهتر می سازد و همیشه باید راهنمای دل باشد» در حقیقت انسان
خوشخوی و متمدن واقعاً زیباست. در او همۀ آن چیزهائی که از طبیعت و از تمدن
و فرهنگ به انسان رسیده به  صورتی موزون رو هم آهنگ در میآیند.عادت
بدو نادرست جنسی و رفتار غیر اخلاقی و سعی در مصرف الکل و اطفاء شهوت
پیاپی نه تنها ضعف هدفهای اجتماعی و فرهنگی را به هنگام تربیت نشان می دهد،
بلکه خصوصیات بیولوژی را به صورت تمایلات جنسی که در این دوره افزایش
مییابد معین می سازد.بنابراین
حل ثمر بخش مسائل تربیت جنسی، زمانی امکان دارد که بموازات علل اجتماعی،
عوامل بیولوژیک هم مورد بررسی قرار گیرد مثلاً ای . ای مچینکوف علت اصلی
بیولوژیکی گسترش استمناء را در میان جوانان ناسازگاری طبیعت می داند. در
دورۀ هیپرسکسی (تمایل شدید به اطفاء شهوت) جوانی هنگامی که  تمایل جنسی
بشدت توسعه مییابد و هنوز قادر به ایستادگی در برابر تمایلات باطنی نیست
راه استفاده از تنهائی (نام دیگر استمناء است) را بر می گزینند.اگر
جوانی مدت مدیدی تحریکات جنسی شدیدی را تحمل کند ولی از اطفاءِ شهوت
جلوگیری کند ممکن است مابین جریانات تحریکات جنسی و جلوگیری اجباری از
اطفاء آن «لطمۀ روحی» وارد شود.خشونت
و تند خویی، عصبانیت، بی حوصلگی،لج بازی بیهوده را باید جزو اولین نشانه
های اختلالات عصبی بشمار آورد که بدنبال آن می تواند عادت نادرست جنسی و در
برخی موارد رفتار خلاف اخلاق ظهور کند.در
جریان تربیت جنسی باید به خردسالان اساس اطلاعات بهداشت جنسی و عمومی را
یاد داد و از نتایج اخلاقی و فیزیکی اطفاء بیش از موعد تمایلات جنسی و
امکان ابتلا به امراض مقاربتی و تأمین مجموعه تدابیر لازم و ایجاد موانع
اعتیاد نسبت به استعمال الکل، سیگار، استمناء و سایر گرایش های جنسی آگاه
ساخت؛ و نیز والدین باید به کودکانشان توضیح دهند که علاقه مندی و خاطر
خواهی هنوز نشانۀ دوست داشتن نیست. عشق مستلزم گذشت زمان است ولی علاقه و
دلبستگی و حتی محبت و چنین موضوعهایی که در آنها عوامل اتفاقی برتری دارند
کم دوام است. حکیمان گفته اند: جدائی عشاق مانند شعله در مقابل باد است که
زود خاموش می شود و سخت شعله می گیرد.مداخلۀ
ناشیانۀ معلم در جهان تأثیر جنسی دانش آموزان، می تواند نتیجۀ نامطلوبی
بجای گذارد. مثلاً گفتگوی معلم، مربی، پزشک دربارۀ پاتولوژی عادات جنسی با
گروه پسر بچه ها یا دختر بچه ها   این خطر را بدنبال دارد که بسیاری از
کودکان با شنیدن چنین مکالماتی چون اولین بار آنها را می شنوند میخواهند
آنچه که شنیده اند به بوتۀ آزمایش نهند. به این جهت باید خصوصیت خیالی
کودکان را قبلاً در نظر بگیرند و تأثیر پذیری و قابل انعطاف بودن زیاده از
حد آنان را پیش بینی کنند.

بسیاری از نوجوانان دوران بلوغ و نوجوانی خود را به سادگی پشت سر می‌گذارند، اما برای برخی دیگر، بلوغ همانند بمبی منجر به انفجاری مهیب در درون آن‌ها خواهد شد. در چنین شرایطی رفتارهای والدین و کمک‌گیری از یک روانشناس نوجوان نقش اساسی را در بهبود شرایط زندگی فرزندشان دارد.

به عنوان یک روانشناس، همواره با والدین بسیاری مواجه بوده‌ام که به شیوه‌های مختلف سعی در شکل‌دهی یک رابطه بین رفتار نوجوان و عوامل طبیعی بوده‌اند، به عنوان مثال

برخی از والدین هم سعی می‌کنند تقصیرها را گردن خود بیندازند

یا هم همه‌ی مشکلات را به DNA فرد ارتباط می‌دهند

متاسفانه، با این که موارد ذکر شده تسکین‌دهنده هستند، اما هیچ مشکلی را رفع نخواهند کرد. یک والدین خوب به جای فکر کردن به این موارد باید آگاهی کافی از مسائل نوجوانان داشته باشد و بداند که در شرایط غیرمعمول چه کارهایی باید انجام دهد.روانشناسان جوانان

سوال اساسی اینست که رفتارهای غیرطبیعی در نوجوانان کدام‌ها هستند و از کجا باید مطمئن شویم که نوجوان‌مان به روانشناس نیاز دارد یا نه؟

نوجوانی با یک دوره‌ی “آگاهی ناگهانی” همراه است، همین‌که نوجوان به این مرحله از زندگیش می‌رسد، به صورت ناخودآگاه به مواردی هم‌چون مرگ خودش یا عزیزانش یا مسائل مشابه فکر می‌کند. این بحران منجر به ناآرامی‌هایی در درون فرد می‌شود، اما فصل جدیدی را در زندگی وی رقم می‌زند. اکثر روانشناسان با هم توافق دارند که این ناآرامی‌ها طبیعی و ضروری است.

برخی از ویژگی‌های طبیعی که نوجوانان در این مرحله از زندگی خود دارند:

برخی از ویژگی‌های دیگر که نیاز به روان‌پزشک را اجباری می‌کنند

همان‌طور که گفتیم بحران بلوغ طبیعی است و هر نوجوانی در این مرحله از زندگیش با مشکلاتی مواجه می‌شود. اما در زندگی برخی نوجوانان اتفاقاتی رخ می‌دهد که گذر از این دوران را برای وی سخت‌تر کرده و باعث افسردگی‌ و مشکلات غیرطبیعی‌ می‌شوند.

برخلاف افسردگی طبیعی که نوجوان را به غم و اندوه دچار می‌کند، افسردگی غیرمعمول نوجوان را به ناامیدی، خشونت و تنش روانی سوق می‌دهد. نوجوانانی که به افسردگی غیرمعمول دچار می‌شوند، در یک نبرد روانی با خود قرار می‌گیرند و انرژی زیادی صرف می‌کنند تا به حالت طبیعی بازگردند. نوجوان در چنین شرایطی به طور مداوم یا خسته است یا هیجان زده.

برخی از ویژگی‌های افسردگی غیرطبیعی نوجوانان در این برهه از زندگی‌شان

گاهی اوقات با موارد ذکر شده در بالا، تشخیص این‌که آیا یک نوجوان از افسردگی غیرطبیعی رنج می‌برد یا نه؟ سخت و دشوار است. در ادامه سه نشانه‌ی اصلی که نشان‌دهنده‌ی افسردگی غیرطبیعی یک نوجوان است را مشاهده می‌کنید.

اگر یک نوجوان از رفتارهای خشونت آمیز استفاده می‌کند و اغلب سعی می‌کند به خود آسیب برساند، مثل کوبیدن سر یا دست به دیوار، کندن مو و مواردی مشابه، باید سریعا باید از یک روانشناس نوجوان کمک بگیرید.

افراد در دوره‌ی نوجوانی علاقه‌ی بسیاری به مواد مخدر خصوصا سیگار دارند. اگر احساس می‌کنید که نوجوان شما به صورت غیرطبیعی به این مواد علاقه پیدا کرده است، سریعا او را به یک روانشناس نوجوان معرفی کنید.

بسیاری از والدین هنگامی که از فرزندان‌شان راجع به خودکشی می‌شنوند، هیچ عکس‌العملی نشان می‌دهند. آن‌ها فکر می‌کنند که می‌توانند این وضعیت را کنترل کنند، با این حال، افزایش آمار خودکشی در میان نوجوانان نشان می‌دهد که والدین باید نسبت به چنین اتفاقاتی با احتیاط بیشتری عکس‌العمل نشان دهند. این برهه از زندگی نوجوانان به شدت سخت و بحرانی است و لحظه‌ای غفلت ممکن است به قیمت از دست دادن آن‌ها تمام شود.

زمانی که متوجه شدید نوجوان شما دچار بحران نوجوانی غیرطبیعی شده است، چه کار کنید؟

زمانی که فرزندان در مراحل مختلف زندگی‌شان مرتکب اشتباهاتی می‌شوند و والدین مجبور می‌شوند تا به شیوه‌های مختلف به آن‌ها کمک کنند، اغلب این موضوع برای والدین ناراحت‌کننده است. این اتفاق نیز از این قاعده مستثنی نیست، با این حال، والدین باید بدانند که کمک گرفتن از یک روانشناس نوجوان نه تنها یک عمل محبت‌آمیز است، بلکه در جنبه‌های مختلف زندگی نوجوان تاثیرگذار خواهد بود.

بنابراین، همان‌طور که گفتیم مراجعه به روانشناس نوجوان، مهم‌ترین و بهترین راهکار برای رفع مشکلات شدید نوجوانان بعد از بلوغ است.

اما آمارها نشان می‌دهد که بسیاری از نوجوانان از روانشناسی و روانشناس‌ها بیزار هستند، آن‌ها دوست ندارند به روانشناس مراجعه کنند و در مورد مشکل خود با او حرف بزنند. آن‌ها ترجیح می‌دهند احساسات خود را به صورت غیرمستقیم ابراز کنند و از این‌که یک نفر از آن‌ها راجع به احساسات‌شان صحبت کند، منزجر هستند. آن‌ها احساس می‌کنند در دادگاه هستند و در حال محاکمه.

به عنوان والدین، فرزند خود را به صورت غیرمستقیم به روانشناس نوجوان معرفی کنید. سعی کنید به او بفهمانید مشکل خیلی خاصی ندارد و شما می‌خواهید مطمئن شوید که او سالم و سلامت به زندگی خود ادامه دهد.

و در نهایت این‌که، نوجوانان اغلب با روانشناسان آنلاین راحت‌تر ارتباط برقرار می‌کنند. اگر به دنبال یک روانشناس نوجوان آنلاین هستید، حتما فول فکر را بررسی کنید و به نوجوان خود اجازه دهید، بدون این‌که کسی را رو در رو ببینید، راحت به بیان مشکل خود بپردازد.

فول فکر امکان استفاده از مشاوره روانشناسی بصورت آنلاین و با استفاده از روانشناسان باتجربه فراهم کرده. شما می توانید از طریق گفتگوی متنی و صوتی با مشاوران ارتباط برقرار نمایید.

نويسندگان فول‌فکر، جمعي از مشاوران روانشناسي مي باشند. شما مي توانيد با ورود بصورت ناشناس مشاوره آنلاين بگيريد.

شما می توانید بصورت آنلاین با روانشناسان فول فکر گفت و گو کنید

CopyRight &copy 2018, Fullfekr. All Rights Reserved For Fullfekr

0