روانشناسی نقاشی کودکان ۳ ساله

نقاشی هر کودک بیان گر احساسات درونی اوست. برای تحلیل و قضاوت یک اثر باید به صورت مستمر و پی درپی نقاشی های کودک را زیر نظر داشت تا به جنبه های درونی کودکان پی برد. در نقاشی کودکان هر شکل، نماد یا رنگ بیان گر یک شخص، یک احساس یا یک ویژگی روحی خاص می باشد. حتی نقطه ی شروع نقاشی برای روان شناسان کودک مهم است؛ مثلاً کودک، نقاشی را از مرکز، پایین، بالا و یا کدام گوشه شروع کند.

خانه: در نقاشی های کودکان، خانه بیش از هر چیز دیگری کشیده می شود. در شروع کار معمولاً خانه به صورت یک مربع که بر بالای آن یک مثلث قرار دارد، کشیده می شود. خانه نماد پناه گاه و هسته ی اصلی و گرمی خانواده ای است که ممکن است مورد علاقه یا تنفر کودک باشد. خانه هایی که کودکان ترسیم می کنند ممکن است دارای باغچه، گل، درهای بزرگ، پنجره و پرده های رنگین باشد. چنین خانه ای، نماد یک زندگی سعادت مند است که کودک در آن احساس آرامش می کند. برعکس، اگر خانه ای بدون در ورودی، با دیوارهایی بلند و به گونه ای منزوی و دورافتاده ترسیم شود، معنای متفاوتی پیدا می کند. اگر این خانه بین سنین پنج تا هشت سالگی ترسیم شود نشان گر خجالتی بودن کودک و وابستگی شدید او به مادر است. بعد از هشت سالگی نشان گر احساس خودکوچک بینی و تنهایی کودک و در نوجوانی نشان گر شرم و حیای بیش از حد، و داشتن احساسات رقیق است.

خورشید: خورشید به علت نقش مهمی که برعهده دارد، در نقاشی های بیش تر کودکان دیده می شود. تصویر خورشید بیان گر امنیت، خوش حالی، گرما، قدرت و به نظر بعضی پژوهش گران نماد پدر مطلوب است. وقتی رابطه ی پدر و کودک خوب است، خورشید به طور کامل و در حال درخشیدن نمایش داده می شود. هنگامی که این ارتباط مطلوب نیست، خورشید در پشت کوه ناپدید است و یا به صورت قوسی در افق دیده می شود و اگر کودک از پدرش هراس داشته باشد، خورشید به رنگ قرمز تند یا سیاه که مضطرب کننده است، ترسیم می شود.

با وجود این نحوه ی نمایش خورشید، مانند سایر موضوع های نقاشی ممکن است به حال و حوصله ی لحظه ای کودک و نه به تفاهم و عدم تفاهم بین کودک و پدر بستگی داشته باشد. بنابراین، قبل از هر قضاوت و تعبیری در این مورد، بهتر است چندین نقاشی یک کودک را مورد بررسی قرار داد تا معلوم شود آیا این پدیده مرتب تکرار می شود یا خیر. آن گاه به تجزیه و تحلیل آن پرداخت. در تجزیه، تحلیل و تفسیر نقاشی کودک باید به نقش آموزش و یادگیری های قبلی نیز توجه داشت.

اگر بدون در نظر گرفتن الگوهای یاد گرفته شده در گذشته، بخواهید نقاشی کودک را تفسیر کنید، از حقیقت دور شده و به یک تشخیص غلط درباره ی حالات عاطفی و روانی کودک می رسید. در ثانی، در تفسیر نقاشی کودک، باید جنبه های مختلفی از نقاشی را مد نظر قرار داد که عبارتند از: رنگ، محتوا، فضای به کار گرفته شده و خطوط (اشکال). بدیهی است که تفسیر نقاشی کودک بدون در نظرگرفتن هر یک از این جنبه ها، شما را به نتیجه ی مطلوب نخواهد رساند.

روانشناسی نقاشی کودکان ۳ ساله

درخت: برای تجزیه و تحلیل نقاشی درخت باید سه قسمت آن را مشخص کرد که عبارتند از: ریشه، تنه، شاخه ها و برگ ها.

ریشه در زمین فرو رفته و درخت از آن غذا دریافت می کند، نماد ناخودآگاه و فشارهای غریزی است. تنه، پرثبات ترین و مشابه ترین عامل به خود کودک است، بنابراین بیان گر مشخصات دائمی و عمیق شخصیت اوست. شاخه ها و برگ ها بیان گر طریق ارتباطی او با دنیای خارج است. اگر کودک به ریشه نسبت به بقیه ی قسمت های درخت اهمیت بیش تری داده باشد، نشان گر طبیعت بدوی، عاشقانه و در عین حال محافظه کار و بی حرکت کودک است. تنه ی درخت ممکن است کوتاه و یا بلند کشیده شود. بچه ها در سنین قبل از مدرسه، تنه ی درخت را بلند ترسیم می کنند؛ ولی بعد از این سن، بلند بودن درخت اغلب نشان گر عقب افتادگی فکری، بیماری عصبی و یا آرزوی بازگشت به دنیای کوچکی و قبل از مدرسه است. تنه ی درخت اگر کوتاه کشیده شود نشان گر جاه طلبی و بلندپرواز بودن کودک است. تنه ی درخت ممکن است مستقیم، صاف و یا کج کشیده شود و در حالت دوم نشانگر عدم ثبات کودک است. درختی که دارای برگ های زیادی و درهم باشد، بیان گر شخصیت بلغمی مزاج و در خودفرورفتگی کودکی است که آمادگی تغییر و تحول ندارد. درختی که شاخه های آن مختلف و هر کدام به سویی کشیده شده اند، نشان گر حساسیت شدید کودکی است که مسائل را به سادگی می فهمد و قادر به ارتباط با دیگران است؛ و در عین حال به راحتی می تواند خود را با محیط سازگار سازد.

شکل آدم: کودک وقتی شکل آدم می کشد، قبل از هر چیز شکل خود و یا درکی را که از بدن و تمایلاتش دارد، بیان می کند. در واقع، بین بعضی خطوط آدم نقاشی شده با خصوصیات روانی و جسمی کودکی که آن را کشیده، ارتباط مشخصی وجود دارد. اگر آدمک در مجموع هماهنگ باشد احتمال بسیاری وجود دارد که کودک کاملاًً سازگار باشد. اگر برعکس آدمک در اندازه ای خیلی کوچک و یا در گوشه ای از کاغذ کشیده شده باشد، معنایش این است که کودک خود را کم ارزش و از دیگران پایین تر می داند.

 به طورکلی نمادهای اصلی اندام ها را این گونه تفسیر می کنند:

سر: سر معرف مرکز شخصیت، قدرت فکری، هوشی و عامل اصلی مهار فشارهای درونی است. کودکان، همیشه سرهای بزرگ ترسیم می کنند؛ ولی اگر سر زیاد بزرگ باشد، نشان گر آن است که «من» کودک بیش از حد طبیعی است.

چهره: کلیه ی صاحب نظرانی که به تفسیر نقاشی فرافکنی معتقدند در این زمینه توافق نظر دارند که اندازه ی نقاشی از چهره ی انسان مهم ترین جنبه ی آن است؛ زیرا انعکاس مستقیمی از عزت نفس نقاش است. چهره های بلندتر از حد متوسط برای گروه سنی مربوط می تواند نشانه ی جنبه هایی از شخصیت، از قبیل پرخاش گری یا خودبزرگ بینی باشد. نقاشی های ریز و بسیار کوتاه تر از حد متوسط می تواند حاکی از نارسایی، کهتری، عزت نفس پایین، اضطراب یا افسردگی باشد.

صورت: صورت بسیار اهمیت دارد و اغلب تنها کشیده می شود. کودکان پرخاش گر، اجزای صورت را به حداقل اغراق آمیزی بزرگ ترسیم می کنند؛ در حالی که کودکان خجالتی جزئیات را از نظر می اندازند و فقط دایره ی صورت را ترسیم می کنند و به ندرت صورتی را از نیم رخ می کشند.

دهان و دندان ها: نقاشی دهان ممکن است معنی نیاز به مواد خوراکی را نمایان سازد؛ و هم به معنای پرخاش گری و یا در ارتباط با مسائل جنبی باشد. لب ها که بسته باشند نشان دهنده ی تنش و فشار است و چانه، نماد قدرت مردانگی است.

چشم ها: نقاشی چشم، دنیای درون نقاشی و اجتماعی بودن کودک را نشان می دهد. در کودکان خودخواه، چشم ها ارزش زیبایی نیز دارند.

دست ها و بازوها: کشیدن دست ها و بازوان بزرگ بیان گر قدرت و کنترل است. به عکس ادعا می شود که حذف دست ها و بازوها، بازتاب احساس فقدان قدرت و بیهودگی و بی یاور بودن است. البته حذف دست ها و بازوها در نقاشی کودکان کم تر از پنج سال امری متداول است. نقاشی هایی از چهره ی انسان که در آن ها دست ها در جیب فرورفته یا پشت سر قرار گرفته، بیان گر احساس گناه و اضطراب درباره ی کنترل محرک های «ممنوعه» است.

پاها: کودکان ضعیف و درون گرا اغلب برای آدم ها پا نمی گذارند و یا او را در حالت نشسته نقاشی می کنند.

بالاتنه: اگر باریک و لاغر کشیده شود مشخص کننده ی این است که کودک از اندام خود ناراضی است و یا از چاق شدن و بزرگ شدن می ترسد. در مواردی دیگر بالاتنه ی لاغر ممکن است نشان دهنده ی ضعف جسمانی واقعی باشد.

فضا: به طور کلی کودکانی که رسم نقاشی آن ها به تناسب بر روی کاغذ ترسیم شده، کودکانی آرام هستند. به نظر روان شناسان کودکانی که فضا را بهتر از دیگران حس می کنند، دارای قابلیت درک بهتری هستند. گرایشی که کودک برای خارج شدن از کادر کاغذ دارد نه تنها بیان گر خصوصیات کودکان خردسال یا عقب مانده ای است که کنترل عضلانی ندارد؛ بلکه در میان کودکان بزرگ سال هم که از کم بود محبت رنج می برند، دیده می شود. این کودکان به طور اغراق آمیزی در جست وجوی توجه و کمک هستند تا کم بود اعتماد به خود را که مخصوص انسان های نامطمئن است جبران کند.

کودکان خجالتی و کم رو نیز در گوشه ی کاغذ و یا در قسمتی محدود از فضای کاغذ و یا بر روی کاغذ کوچکی نقاشی می کنند. زیرا در مقابل سطح کاغذهای بزرگ خود را گم می کنند و این نیز نشان گر عدم اعتماد و اطمینان به خود است. کودکانی که در نقاشی ها این حالت را نشان می دهند، احتیاج به تشویق و پشت گرمی زیادی دارند.

بعضی دیگر از پژوهش گران متوجه شده اند که کودکان خردسال از بالای کاغذ شروع به نقاشی می کنند. علت این امر، مربوط به شکل بدن آدمک و حرکات دست است و نیز این که قسمت بالا نشان دهنده ی سر و آسمان و نمادی از ارزش های والاست.

کودکی که زیاد به طرف چپ کاغذ متمایل شود، البته اگر کودک دست چپ نباشد، نشان گر غم و اندوه و گوشه گیر بودن و بی اعتمادی نسبت به خود است. این افراد سریعاً تصمیم می گیرند و در جست وجوی عواطف و احساسات سرکوب شده ی خود می باشند. آن هایی که تصاویر را در گوشه ی راست صفحه می کشند اکثراً افرادی حساس هستند که به دنبال ارضا و ارتقای مسائل عقلی و ذهنی خود در تکاپو می باشند. ناحیه ی راست ناحیه ی آینده است.

 جا دادن تصویر در سمت چپ از خودمحوری نقاش حکایت می کند و عکس آن در افرادی که تحت تأثیر محیط بوده و شرایط و موقعیت محیط بر آن ها حاکم است، صدق می کند. اگر تصویر کوچک و نزدیک لبه ی پایین صفحه باشد، علامت احساس عدم امنیت و عدم استقلال نقاش است و گاهی دلیل بر افسرده بودن اوست. تمایل به ناحیه ی پایین صفحه غرایز بنیادی می باشد.

سرانجام کودکانی که نقاشی های شان کاملاً در مرکز کاغذ قرار می گیرد، به طور کلی بر خود و احساسات شان توجه و تمرکز فکری زیادی دارند. ترسیم از چپ به راست نشان دهنده ی یک حرکت طبیعی پیش رونده است. درحالی که ترسیم از راست به چپ به منزله ی یک حرکت واپس رونده تلقی می شود.

جهت یابی در فضا به منظور چگونگی برداشت و نحوه ی استفاده از فضا در نقاشی کودکان نیز اهمیت دارد. کودکان خردسال که به طور صحیح نحوه ی جهت یابی در فضا را نمی دانند، ممکن است تصویر انسان را سروته یا وارونه بکشند؛ یا مثلاً نقاشی را از پا شروع کنند و به سر برسند. یا تصویر را به صورتی بکشند که به نظر برسد بدون وزن بوده و در فضا معلق است.

معکوس کشیدن: معکوس کشیدن تصویر در کودکان کم سن و سال هم بسیار غیرمعمول است؛ اما می توان آن را به ابتکار کودکان در نقاشی ارتباط داد. اما در کودکان بزرگ تر نباید این عمل را به سادگی پذیرفت؛ زیرا این عمل ناشی از مشکلات عدم هماهنگی با محیط است.

اندازه ی تصویر: کشیدن تصاویری با حداقل اندازه و کشیدن تصاویر مشابه، تصویر انسان در نقاشی کودکانی که عدم امنیت عاطفی و افسردگی احساس می کنند، دیده می شود. کودکانی که احساس عدم امنیت می کنند، تصویر انسان را کوچک می کشند درست برعکس، نقاشی های بزرگ و باشجاعت که مشخص کننده ی نقاشی اطفالی است که از امنیت خاطر و اعتماد به نفس برخوردارند.

نکته ی دیگری که در تفسیر نقاشی های کودکان باید مورد توجه قرار داد، اثر الاکلنگی می باشد؛ یعنی، کودک آن چیزی را که برایش از اهمیت بیش تری از لحاظ عاطفی و احساسی برخوردار است، در نقاشی اش بزرگ تر از دیگر چیزها می کشد. مثلاً فردی که در خانواده نقش غالب را بازی می کند و فرمان رواست، بدون توجه به اندازه ی واقعی وی، از همه بزرگ تر کشیده می شود.

منابع:

– دادستان، پریرخ، ارزشیابی شخصیت کودکان بر اساس آزمون های ترسیمی، تهران، انتشارات رشد، 1376.

– فراری، آناالیوریو، نقاشی کودکان و مفاهیم آن، ترجمه: عبدالرضا صرافان، تهران، انتشارات دستان، 1371.

– دادستان، منصور، نقاشی و کاربرد تست در خانواده، انتشارات رشد، 1371.

 

این مجله مخصوص کودک و نوجوان می باشد.

پیام زن
ویژه مسائل زنان و خانواده

دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
محمد جعفری گیلانی
سید ضیاء مرتضوی

3

7733305
7738743
7733305
payam-zan_man@aalulbayt.org

قم، صندوق پستی 371…

پرسمان
فرهنگی، اجتماعی، دانشجویی

مرکز فرهنگی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری
سید محمدرضا فقیهی
محمد باقر پور امینی
1380
3

7747240
7735473
7743816
info@porseman.net
www.porseman.n…

روانشناسی نقاشی کودکان ۳ ساله

مبلغان
فرهنگی – تبلیغی
حوزه

1385/6/1
3
mbl

تفسیر نقاشی کودکان گام به گام :

گاهی پیش می آید که کودک تمایلی برای اعلام احساسات درونی اش به ما ندارد یا اینکه از پس اینکار برنمی آید. شاید در ابتدا برای پدر یا مادری که سعی می کند فرزندش را بفهمد این رویه خسته کننده باشند، اینکه همیشه او حرف زدن را شروع کند و همیشه با پاسخ های یکسانی روبرو شود. اما اگر کودک شما به نقاشی کردن علاقه داشته باشد می توان به درون او پی برد. بسیاری از فعالان بهداشت ذهنی که با کودکان کار می کنند از آثار هنری آنها به عنوان روشی برای شناختن بهتر بیماران و پی بردن به احساساتشان استفاده می کنند. بدین منظور آنها متوجه شدند که حتی خلاق ترین کودکان هم دائما چیزهای تکراری را نقاشی می کنند یا از رنگ های مشابهی برای بیان عواطف شان استفاده می کنند. اما قبل از اینکه جلوتر برویم و به تجزیه و تحلیل و تفسیر نقاشی کودکان بپردازیم، اجازه دهید آنها نقطه ها و خط خطی های خود را بر روی کاغذ پیاده کنند.

وقتی که در حال تحلیل و تفسیر نقاشی کودکان هستید، بسیار مهم است که کاراکتر کودک را درنظر بگیرید. هاستینگز می گوید: در حالیکه بعضی بچه ها از بعضی هیولاها مانند خون آشام می ترسند بعضی دیگر این ترس را ندارند. بچه هایی که به تازگی یک فیلم کودکانه را با خون آشام به عنوان شخصیت اصلی دیده اند ممکن است با آن ارتباط مثبتی برقرار کنند اما اگر فیلم ترسناکی را با یک خون آشام بد دیده باشند، نقاشی شان به طور کلی فرق خواهد کرد.

از زمانیکه کودک به سنی می رسد که می تواند مداد شمعی را در دستش بگیرد و بر روی کاغذ بکشد، نقاشی کشیدن یکی از روش های مهم برای برقراری ارتباط و درک تفکرات او خواهد بود.تفسیر نقاشی های کودکان با بزرگتر شدن آنها آسانتر می شود و شما می توانید مطالب زیادی را از نقاشی های آنها برداشت کنید. درک نقاشی ها در مراحل مختلف رشد ابزاری کارآمد برای والدین است.

سه مرحله در نقاشی کشیدن کودک وجود دارد: خط خطی کردن، نمایه های ابتدایی و نقاشی. در اینجا به هر کدام از آنها و انتظارات شان می پردازیم:

روانشناسی نقاشی کودکان ۳ ساله

در این مرحله در تصاویر هیچ واقعیتی وجود ندارد و فقط خطوطی نامنظم بر روی کاغذ هستند. به نظر می رسد که چیزی وجود ندارد اما گاهی کودک چیزی را می کشد که به آن واقع گرایی اتفاقی می گویند. یعنی زمانی که خط خطی ها انجام شده و شما می توانید شکل هایی را در آنها ببینید.

در این مرحله کودکان سعی می کنند چیزهایی را تولید کنند که با چشم می بینند. آنها ممکن است ساده ترین چیزها مانند صورت، انگشتان، ماشین ها، درخت ها و خانه ها را بکشند. معمولا هیچ جزئیات واقع بینانه ای در این نقاشی ها وجود ندارد. در پایان این مرحله آنها چیزهای خاصی را که عقایدشان را نشان میدهد به نقاشی می افزایند مانند گل در جلوی خانه یا لباس بر روی تصاویر چسبان.

در این مرحله جزئیات زیادی وجود دارد و کودک ممکن است از کلمات و علایم استفاده کند. شاید از اشکال هوشمندانه مانند v برای پرندگان استفاده کنند. آنها تا جایی که مهارت هایشان اجازه می دهد، واقع بینانه نقاشی می کنند و تصاویر را از دیدگاه خاصی به نمایش می گذارند. آنها می توانند داستان نقاشی شان را برایتان بازگو کنند.

همه سعی می کنند معنی نقاشی های کودک را بفهمند. گاهی نقاشی ها فقط نقاشی هستند و هیچ چیزی غیر از تلاشی برای سرگرم شدن با استفاده از یک کاغذ و مداد نیستند. اما گاه تحلیل و تفسیر نقاشی های کودکان به معنی آن است که شما لایه عمیق تری از تفکر و احساسات آنها را شناسایی می کنید. بسیار مهم است که زیادی در نقاشی عمیق نشوید بلکه اجازه دهید کودک به شما در مورد معانی تصاویر بگوید. از او سوال بپرسید مانند اینکه آدم های موجود در نقاشی چه می کنند آنوقت متوجه اطلاعاتی می شود که خودتان هرگز در آن نقاشی نمی بینید.

اما شما هم می توانید با دیدگاه ها و تفکرات خود برای تفسیر نقاشی های کودکان گام بردارید.

به طور کلی خون آشام و هیولا موجودی قدرتمند را نشان میدهد. اگر شخصیت در مرکز نقاشی باشد، بدین معنی است که کودک سعی دارد قدرتمند دیده شود اما شاید نشانگر مشکلات اضطراب شدید نیز باشد. عامل دیگری که باید درنظر گرفت این است که از کودک خواسته شده چه چیزی را بکشد. اگر از او خواستید یک نفر را بکشد و او هیولا کشید، این به معنی دیدگاه منفی نسبت به آن فرد است. اگر خودش در حال نقاشی کشیدن است، نشانگر تمایلش برای قدرتمند بودن است.

بخاطر داشته باشید که تئوری های زیادی در مورد منظور کودک از کشیدن خانه و سایر چیزهای اطراف آن مانند : رنگین کمان  و خورشید وجود دارد، هیچ شکی نیست که خانه یکی از اولین طرح هایی است که ما آنرا کشیده ایم.هاستینگز می گوید : به طور کلی من احساس می کنم وقتی که یک کودک خانه ای می کشد در واقع نشانگر دیدگاهش نسبت به زندگی در خانه شان است.

خانه ها ممکن است مستحکم و منظم کشیده باشند اما کودکی که تجربه منفی با خانواده اش دارد خانه را به شکل یک زندان نقاشی می کند. وقتی که بزرگتر می شود، جزئیات بیشتری را به خانه اضافه می کند و در نهایت خانه ای سه بعدی را می کشد. کودک 6 ساله برای پایین خانه مربع و برای سقفش یک مثلث می کشد در حالیکه یک نوجوان ترجیح میدهد سبک خاص خود را از خانه داشته باشد و به صورت سه بعدی آنرا ترسیم نماید به شکلی که آن سوی خانه را هم نمایش دهد.

نوجوانی که خانه های دو بعدی می کشند از نظر عاطفی رشد نکرده اند و ممکن است دچار اختلال روانی شوند. اگر به دقت به تصویر خانه ای که فرزندتان کشیده توجه کنید، تعداد پنجره ها (یا نبود آنها) اطلاعات بیشتری را نشان میدهد. چند پنجره نامرتب بازبودن ارتباط با افراد را نشان میدهد اما می تواند نشانگر نیاز برای دیده شدن توسط سایرین باشد. کودکانی که با دیگران راحتر ارتباط برقرار می کنند و تعاملات اجتماعی سالمی دارند، در جلوی در خانه یک پیاده رو می کشند در حالیکه کودکان گوشه گیر چنین چیزی را نقاشی نمی کنند. هر چه جزئیات معمولی بیشتری به خانه اضافه شود نشانگر دیدگاه مثبت نسبت به خانه و خانواده است.

کشیدن یک خورشید زرد که لبخند می زند به معنی شادی، رضایت از بودن است اما تمام خورشیدها این پیام را ندارند. معمولا کودکان نقاشی های خود را توضیح میدهند بنابراین می توان از آنها در مورد معانی نقاشی ها سوال کرد. به طور کلی تصویر خورشید کامل شاد بودن کودک و دیدگاه مثبت او به جهان را نشان میدهد. یک خورشید نیمه که در گوشه بالای نقاشی کشیده می شود نشانگر نگرانی است. خورشیدی که در آسمان ابری کشیده می شود نشانگر افسردگی و احساس ناامیدی است.

خبر خوب: هاستینگز می گوید رنگین کمان های چند رنگ پیام های مثبتی هستند و دیدگاه های مثبت کودکان ر نشان میدهند.

معمولا در نقاشی های کودکان شاهد اعضای خانواده هستیم که با صورت هایی شاد دست های یکدیگر را گرفته اند. اما وقتی پدر یا مادر در درون یک قالب یا غرق شدن در استخر شنا یا میز آشپزخانه کشیده شوند، بدون شک این تصویر بسیار آزاردهنده است.

کشیدن اعضای خانواده در چنین وضعیت هایی می تواند بسیار آزار دهنده باشد و باید به آن توجه کرد. کودک ممکن است عضو خانواده را بر روی آتش ببینید یا در حالی که غرق می شود زیرا به تازگی یک برنامه تلوزیونی یا فیلمی را دیده که چنین صحنه ای را نمایش داده است. ممکن است نشانگر میزان اضطراب کودک بخاطر ترس از دست دادن آن عضو خانواده باشد. چنین نقاشی هایی معمولا با کابوس های شبانه و احساس بد نسبت به آن عضو از خانواده همره است و کشیدن حوادث عم انگیز نماد تکمیل آرزوهای کودک است. مجددا اینجاست که باید از او در مورد نقاشی که کشیده پرسید.

یک کودک اغلب اعضای خانواده را به ترتیبی خاص می کشد و ممکن است خود را نزدیک به کسی بکشد که بیشترین وابستگی عاطفی را به او دارد. آنها ممکن است حالات صورت متفاوتی برای اعضای خانواده نقاشی کنند که نشان میدهد در نظر آنها آن فرد بیشتر اوقات چگونه است. ممکن است از اندازه برای نشان دادن درجه اهمیت افراد در زندگی شان استفاده کننده، بزرگترین فرد مهمترین فرد است یا اینکه بیشترین تسلط را دارد.

هر چه کودک جزئیات بیشتری را در نقاشی اش بکار ببرد، دیدگاه فردگرایی بیشتری خواهد داشت. برای مثال برادرش را با عینک و خواهرش را در حالیکه پیراهن بلندی پوشیده نقاشی می کند و این اساس دیدگاهش را تشکیل می دهد. موقعیت اعضای خانواده ر تصویر نیز نشانگر نزدیکی با آنهاست، اگر خانواده با هم و خوشحال باشند، در کنار کشیده می شوند.

ممکن است از دیدن رنگ سیاه در تمامی نقاشی های فرزند 5 ساله تان احساس نگرانی کنید. استفاده زیاد یا تمایل به یک رنگ خاص اطلاعات زیادی در مورد حالت مسلط روانی او می دهد. رنگ آبی نشانگر افسردگی، قرمز عصبانیت است اما همیشه چنین نیست. بعضی بچه ها یک رنگ را ترجیح میدهند و از آن برای جایگزین کردن رنگ های طبیعی دیگر استفاده می کنند. نگرانی در صورتی مجاز است که شما متوجه نقاشی های تک رنگ شوید به ویژه در سایه های خاکستری. این موضوع مربوط به کوررنگی، اختلالات عصبی یا سایر مشکلات روان شناسی است.

کودکی که مرگ یکی از نزدیکان را به تازگی تجربه کرده در زمینه نقاشی خود یک حفره می کشد وخود را در حالیکه آنرا پر می کند یا در حال کندن آن چاله ترسیم می کند. موقعیت اعضای خانواده در اطراف این گودال نشانگر نزدیک ترین شخص در خانواده به او و نحوه کنار آمدنش با این مصیبت است. کودکی که به تنهایی در تصویر کشیده شده بسیار احساس تنهایی می کند.

احساسات و عواطف زیادی را می توان از نقاشی کودکان برداشت کرد اما قرار نیست که هر عنصری منعکس کننده یک عاطفه باشد مگر اینکه خود کودک برایتان توضیح دهد. با این حال نکاتی وجود دارد که محققان بر اساس آنها احساس واقعی کودک را شناسایی می کنند. به مثال های زیر توجه کنید:

پایان بخش :تحلیل و تفسیر نقاشی کودکان

جهت ثبت نام و اطلاع از شرایط کلاس های آموزش نقاشی ویژه کودکان

سوالات و پاسخ هایی  که در این بخش بیشتر مطرح شده است .

یکی از روش های مهم برای برقراری ارتباط با کودک چیست؟

از زمانیکه کودک به سنی می رسد که می تواند مداد شمعی را در دستش بگیرد و بر روی کاغذ بکشد، نقاشی کشیدن یکی از روش های مهم برای برقراری ارتباط و درک تفکرات او خواهد بود.

پیش نمایه ها چه مرحله ای از نقاشی کودک است؟

در این مرحله کودکان سعی می کنند چیزهایی را تولید کنند که با چشم می بینند. آنها ممکن است ساده ترین چیزها مانند صورت، انگشتان.

آیا شما آموزش دوره های موسیقی و خلاقیت کودکان را هم دارید ؟

بله ، هم بصورت حضوری و هم بصورت آنلاین و غیرحضوری برگزار می کنیم برای اطلاعات بیشتر به بخش دوره های آموزشی در همین سایت مراجعه کنید .

نواحی مغزی که بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرد شامل چه قسمت هایی هستند؟

ناحیه موتور پس ساختی، ناحیه بسمندی و کرتکس پیش مغزی جانبی سمت راست. تمامی این نواحی مغزی به کارکرد اجرایی متصل هستند.

قوانین کلی در تفسیر نقاشی کودکان چیست؟

آموزش موسیقی می تواند جریان خون را در نیم کره چپ مغز افزایش دهد. این قسمت مسئول یادگیری موسیقی و زبان است.

خلاقیت و ساخت چیزهای جدید موجب چه چیزی می شود؟

جنسیت و اولویت رنگ ها موقعیت روی کاغذ هم مهم است در زمان نقاشی کردن، اندازه ها مهم هستند. آنهایی که بزرگترند شخصیت های برتر هستند.

چگونه بازی با کودک باعث اعتماد به نفس او می شود؟

یادگیری با همدیگر به کودکتان کمک می‌کند تا احساس کند که شما آنها را جدی می‌گیرید – آنها در هنگام بازی فقط وقتشان را تلف نمی‌کنند و چیزی از آن یاد می‌گیرند و این امر باعث افزایش اعتماد به نفس آنان می‌شود.

روانشناسی نقاشی کودکان ۳ ساله

در خانه بمانیم و آنلاین یاد بگیریم !

آموزشگاه تصویرگران پویا اندیش با ۲۹ سال سابقه آموزش در رشته های حضوری و غیر حضوری و آنلاین :

هنرهای تجسمی ، آموزش عکاسی ، تصویرسازی ، نقاشی ، آموزش موشن گرافیک ، مجسمه سازی ، سفالگری ، طراحی داخلی ، جواهرسازی ، طراحی لباس

و آموزش نرم افزارهای : افترافکت ، فتوشاپ ، تری دی مکس ، اتوکد

ساعت کاری آموزشگاه : همه روزه (از شنبه تا جمعه )  ساعت 9 الی 19 __ حتی جمعه ها

تهران – پاسداران – بالاتر از برج سفید – ابتدای گلستان سوم – بعد از رستوران چیتر برگر – ساختمان 120 – طبقه دوم

مرکز تخصصی آموزش های هنر – تصویرگران پویا اندیش

تلفن ها :

05 05 58 22 – 587 587 22 – 28111110 ( 021 )

واتساپ جهت ارسال پیام : 60 73 973 0912

روانشناسی نقاشی کودکان

مداد زرد من کجاست

رشدسالم کودک وتربیت صحیح وی آرزوی قلبی هر پدرومادری است .شاید شما والدین عزیز نیزهمیشه این سوال را از خودبپرسید که آیا رشدفرزندتان طبیعی است؟

آیا تمام نیرووتوان خودرا برای تربیت صحیح واصولی وی صرف کرده اید؟

آیا تمام استعدادها ومهارت های فرزندانتان را میشناسید؟

روانشناسی نقاشی کودکان ۳ ساله

آیا برای پروش این استعدادها ومهارتها ونیز رشد جسمانی روحی وروانی وی از اطلاعات ومهارت کافی برخوردارید؟

معمولا فراهم آوردن شرایط و امکانات برای رشد جسمانی هرچه بهتر فرزندان بسیار آسان تر از یافتن راهکارها و روش هایی برای حصول موفقیت درپرورش روحی و روانی آنان است.چرا که رشد جسمانی کودک مطابق منحنی رشد و مراقبت های پزشکی عینا قابل رویت بوده و درصورت ایجاد خلل وهرگونه نقصان درتداوم آن جبران پذیر است و حال آنکه هرگونه خدشه ای در رشد روحی وروانی کودک خصوصا در آغازیت روزهای شکل گیری و پایه ریزی شخصیت  اثرات سوبسیاری رادرزندگی آینده ومیزان موفقیت ها و شکست های او وحتی درتعامل وارتباطات وی با اطرافیان واجتماع درپی خواهد داشت ودرکمتر مواردی جبران پذیر است و چه بسا که اصلا قابل بازنگری وجبران نیز نخواهد بود.

طبق نظریه روانشناسان پایه ریزی شخصیت کودک ازبدو تولد آغاز می شود .یک نوزاد از بدو تولد نوازش مادر را حس می کند با صدای او آرام می شود و در آغوشش مامن می گیرید و معنی مهرو محبت را درک می کند ولی نمی تواند آن را نشان دهد وتنها از طریق انتقال حسی آن را نشان می دهد.تا دوسالگی شخصیت کودک از لحاظ ویژگی های فطری کامل شده واز آن پس تاثیرات محیط پیرامون و اطرافیان درشکل گیری ویژگی های اکتسابی شخصیتی اش مشهود و موثر خواهد بود .

کودک از این سن به بعد خواسته های مادی ونیازهای فیزیکی خودرابه راحتی برزبان می آورد به عنوان مثال به هنگام گرسنگی غذا طلب می کند به هنگام تشنگی آب میخواهد درصورت خستگی می خوابد و…حال آنکه از بیان نیازها و خواسته های معنوی وروحی خود قاصراست واین نیازها را درغالب فعالیت های دیگر به غیر از بیان مستقیم بروز می دهد.

اصولا کودکان از طریق نقاشی کشیدن قصه گویی بازی کردن و….شناخته می شوند.

به عبارتی نقاشی زبان کودک است .

نقاشی به ما کمک می کند تا به دنیای درونی وروح کودک پی ببریم بدانیم چه نیازهایی دارد آَیا کودک ما ناسازگار یا بیمار است؟دربزرگسالی میخواهد چه کاره شود؟و…

درصورتی که کودک خود به کشیدن نقاشی علاقه داشته باشد از کشیدن نقاشی لذت میبرد .

اما اگر کودک را به کشیدن نقاشی مجبور کنید او این کاررا از روی علاقه انجام نمیدهد.

شاید شما از آن دسته کسانی باشید که خطخطی کردن کاغذ توسط کودک تان برای شما بی مفهوم باشد .ولی به واقع کودک از خط خطی کردن کاغذ منظور خاصی دارد.این امر بیشتر به محدوده سنی کودک بستگی دارد.

 

مفهوم این خطوط به عوامل فردی وتکاملی هرکس بستگی دارد.اختلاف و تفاوت فردی از همان ابتدا نمایان می شودوچون دوران خط نگاری قبل از نقاشی تمثیلی است بنابراین چیزی که دراین دوره نماین می شود خود نمایاندن کودک درمقابل حقیقت بیرونی یک امر کلی است.این خط خطی ها به صورت های مختلف یا با دقت وظرافت یا درقسمتی محدود از کاغذ یا در تمام قسمت های کاغذ با خطوط مداوم ویا مقطع وبارنگ واشکال مختلف ظاهرمی شوند.که همه با هم فرق دارند ونشانگر شخصیت کودک از نظرخلق وخووقدرت او هستند. روان شناسان تایید کرده اند که به هنگام بیان نخستین دوره خط نگاری اگر کودکی تمام صفحه کاغذرا با خطوط پر کند بدین وسیله تمایلش را به تصاحب مکان بیشتری در قلب و عاطفه مادر نشان می دهد. این گونه تعبیر شاید به نظر رویایی باشد ولی به طور کلی درشکل کشیدن کودکان تصویر مادر بیشتر از هر تصویری نشان داده می شود بنابراین طبیعی است که کودک تمام محبت وتمایلاتش را درارتباط با مادر توجیه کند .

آنچه کودک به صورت خط خطی عرضه می دارد به دلایل تکاملی نیز باهم فرق دارند وخط خطی های یک کودک یک ساله از نظر گستردگی وساختار با نقش وخط هایی که یک کودک یک ساله میکشد خواه ناخواه فرق اساسی دارد.

کودکان معمولا در یک سالگی است که مداددردست می گیرند ولی به جای خط کشیدن بیشتر با مداد برروی کاغذ می کوبند وبنابراین به آسانی موفق نمی شوند اثری برروی کاغذ برجای بگزارند.ولی سرانجام در۱۸تا ۲۰ ماهگی به طور کامل موفق به خط کشیدن می شوند. درسن دوسال و نیمه گی قدرت عضلانی کودک بیشتر می شود وهنگامی که خط را رسم می کند با چشم نیز مراقب آن است تا آن خط از محدوده تعیین شده خارج نگردد.درسه سالگی خط نگاری کودک دیگر فقط برای لذت بردن از حرکت یا فشار مداد برروی کاغذ نیست بلکه مایل هست احساسات درونی خود را که در ارتباط با تجربه های زندگی کوتاه مدتش به دست آورده بیان کند وبه تدریج با افزایش سن کودک این خطوط به صورت عمودی افقی منحنی و…در خواهند آمد که هر یک بیانگر جنبه ای از ابعاد شخصیتی هر کودکی هستند.

اگر کودک سن کمی داشته باشد خط خطی کردن کاغذ برای سنین او یک کار عادی به شمار می آید و او سعی دارد با نقاشی کردن احساسات درونی خود را بروز دهد. اما اگر کودک این کاررا در سنین بالا انجام دهد معلوم است که به وسیله خط خطی کردن نقاشی خود می خواهد نفرت خود را نشان دهد.

اعتماد به نفس

چگونه از روی نقاشی می توان به میزان اعتماد به نفس کودک پی برد؟

اگر کودک تمام صفحه دفتریاورق خودرابه وسیله نقاشی پر کندمعلوم است که از اعماد به نفس بالایی برخوردار است وحضورخودرادرمیان جمع احساس می کند .اما اگر کودک تنها گوشه ای از تنها صفحه را پرکند معلوم است که وی از اعتماد به نفس کمتری برخورداراست.آیا کودکانی که یک یا دونفرازاعضای خانواده خودراازنقاشی حذف میکنند میخواهند منظور خاصی را به ما برسانند؟

بله زیرا کودک هرچه یکی از اعضای خانواده خودرابه خود نزدیک تر بکشد می خواهد علاقه خورانسبت به آن فرد نشان دهد اماهرچه آن فرد را ازخوددورتربکشدیااصلاوی رانکشد نشان دهنده نفرت کودک نسبت به آن فرد است .به دلیل علاقه بسیاری ازخانوادهها به جنبه روانشناسانه نقاشی کودکشان واهمیت این مساله به بررسی مفاهیم نقاشی کودکان به صورت خلاصه می پردازیم.برای این منظور به بررسی اشیایی که به طور معمول درنقاشی اغلب کودکان یکسان است از جمله مفهوم خورشید ماه آسمان وزمین اتومبیل و حیوانات و….میپردازیم.لطفا توجه داشته باشید که شما به کودک موضوع نقاشی نمی دهید وخودش آزادانه نقاشی می کند:

خورشید وماه

دراغلب نقاشی های کودکان خورشیددیده می شود.خورشید نشانه امنیت خوشحالی گرما قدرت وبه قول روان شناسان خورشید به معنای پدراست .

وقتی رابطه کودک وپدرخوب است کودک خورشیدرادرحال درخشیدن می کشدووقتی رابطه آن دو مطلوب نیست کودک خورشیدرا درپشت کوه ناپدید می کند.

ترس کودک از پدر به رنگ قرمز تند یا سیاه درنقاشی دیده می شود.البته با یک نقاشی مابه قضاوت نمیپردازیم بلکه باید چندین نقاشی کودک را بررسی کرد .ماه نشانه نیستی است.اغلب کودکان ماه را کنار قبروقبرستان می کشند کودکان درنقاشی خودماه را بامرگ معنی میبخشند.

آسمان و زمین

آسمان به معنی الهام وپاکی است ولی زمین به معنی ثبات وامنیت است. کودکان خیلی کوچک هیچ وقت خطی برای نشان دادن زمین ترسیم نمیکنند ولی در ۵یا۶سالگی که آغاز درک دلایل منطقی است به کشیدن زمین نیز می پردازند.

اتومبیل

درجامعه امروزی ماشین نشانه قدرت است به همین دلیل درنقاشی های کودکان مخصوصا پسربچه ها ماشین زیاددیده می شود. وقتی یکی از اعضای خانواده که اغلب پدر وگاهی خود کودک است رانندگی می کنندازدیدگاه برون فکنی اهمیت پیدامیکند. بیشترنوجوانان به بهانه اینکه کشیدن تصویرآدم حوصله شان را سرمیبردیاسخت است از کشیدن شکل آدم خودداری میکنند امابه اعتقادپژوهشگران ترجیح دادن کشیدن ماشین دراین دوره خودبه خود نشان دهنده وابسته بودن شخص به دنیای خارج وزندگی ماشینی است.البته این مساعل بستگی به سن فرهنگ وعوامل ذهنی و… نوجوان دارد.

حیوانات

اگردرنقاشی کودک شما تصاویر حیوانات دیده می شود ممکن است دلایل مختلفی وجودداشته باشد که شما باصحبت کردن باکودک به آن پی میبرید.

کودکی که درروستا زندگی می کند یا حیوانات خانگی دارد یا عاشق حیوانات باشد یا حتی زیاد به باغ وحش برود طبیعی است که تصویر حیوان بکشد پس فرهنگ و طرز زندگی کودک درخانواده از اهمیت زیادی برخوردار است.اگر کودک به نوعی با حیوانات رابطه نداشته باشد و حیوان برای او دردسترس نباشد تصویرحیوان درنقاشی او اهمیت خاصی پیدا می کند .گاهی ممکن است کودک احساس گناه و تقصیری را که تجربه کرده وجرات نکرده آنرا ابراز کند درنقاشی و در قالب حیوان نشان دهد. مثلا کودکی ممکن است به دلیل اینکه شب گذشته تشکش را خیس کرده وسرزنش شده احساس گناه بکند ودرنقاشی اش شکل حیوان خاصی را مثل مارمولک بکشد .کشیدن حیوانات درنده نشانه فشارهای درونی مخفی کودک است. مثلا کودکی که نسبت به برادر کوچکتر تازه به دنیا آمده اش حسادت می کند درنقاشی ممکن است گرگ بکشد که نشان دهنده ترس و دلهره کودک ازتازه وارد کوچولو است.

والدین باید توجه داشته باشند که درتجزیه وتحلیل نقاشی کودکان که کاری بسیار ظریف و حساس است چون یک کار تخصصی وتجربی است شمارای قطعی نمی دهید.

کودک شما باید خودش به میل خودش موضوع نقاشی را انتخاب کند.شما نباید بالای سر او بنشینید و به او مداد رنگی به میل خودتان بدهید اودرنقاشی کردن باید آزادی کامل داشته باشد درپایان نقاشی از کودک بخواهید که درمورد تصاویر کشیده شده برای شما حرف بزند این گونه اطلاعات به شما درتجزیه وتحلیل نقاشی کودک دلبندتان کمک میکند.کودکان را به کشیدن تشویق کنید اما آنها را مجبور نکنید که همین الان برای شما نقاشی بکشند.

 

 

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

روانشناسی نقاشی کودکان ۳ ساله

دیدگاه

نام *

ایمیل *

وب‌ سایت

← کلینیک فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان مهر

ﺗﻬﺮاﻥ – ﺳﻴﺪ ﺧﻨﺪاﻥ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺷﺮﻕ – ﺑﻴﻦ خ ﺷﻬﻴﺪ ﻛﺎبلی( ﺩﺑﺴﺘﺎﻥ) و اﺗﻮﺑﺎﻥ ﺻﻴﺎﺩ ﺷﻴﺮاﺯی – ﭘﻼﻙ ۱۳۱۶ – ﻣﺮﻛﺰ ﻓﻮﻕ تخصصی ﻣﻐﺰ و اﻋﺼﺎﺏ و ﺭﻭاﻥ ﻣﻬﺮ

تلفن تماس:   02143018 و 02186020204

 

0