وسوسه مصرف مواد مخدر یک فکر زودگذر برای افرادی است که دوره ترک اعتیاد خود را سپری کردهاند. این فکر با دیدن و شنیدن نشانههایی به ذهن فرد رسوخ میکند و ولع مصرف مجدد را در او افزایش میدهد. وسوسه معمولا از افکار بیمارگونهای نشات میگیرد که در آن فقط لذتهای مصرف مواد مخدر به ذهن فرد میآید و تمام دردها، آشفتگیها و مشکلاتی که فرد در هنگام اعتیاد فعال داشت را پنهان میکند.
در این مقاله 11 اصل مهم برای لغزش نکردن و بها ندادن به وسوسه بعد از ترک اعتیاد که به ما کمک میکند در مقابل وسوسه و لغزش ایمن بمانیم و این که چگونه با وسوسه مواد مبارزه کنیم، راههای پیشگیری از لغزش و برنامه ترک اعتیاد را بخوانید:
چگونه بعد از ترک پاک بمانیم
در بخش اول این مقاله از سری مقالات کمپ ترک اعتیاد خصوصی فرمانیه در بحث پیشگیری از لغزش به 11 اصل مهم برای لغزش نکردن خواهیم پرداخت. دانستن این اصول به ما کمک می کند در مقابل وسوسه لغزش ایمن بمانیم.
در اینجا به پذیرش به عنوان اولین راه از راههای پیشگیری از لغزش اشاره میکنیم. ما معتادان در حال بهبودی باید بپذیریم که هرگز نمی توانیم هیچ ماده مخدر یا روان گردانی را دوباره مصرف کنیم. افکار ناسالم و معتاد گونه ممکن است ما را متقاعد کنند که از بیماری اعتیاد ما درمان یافته و اکنون ما شفا پیدا کردهایم یا اینکه مشکل ما فقط یک نوع ماده مخدر خاص بوده و به همین علت، ما می توانیم ماده مخدر یا روان گردان دیگری را بدون اینکه مشکلی برای ما ایجاد کند مصرف کنیم. ولی باید بدانیم که ما به عنوان افرادی که از بیماری اعتیاد در عذاب هستیم، حق انتخاب و کنترل هر نوع ماده تاثیر گذار بر ذهن، روان گردان یا مخدر را از دست دادهایم.
به همین علت، اگر واقعیت وضعیتمان را کاملا صادقانه بپذیریم شانس لغزش و بازگشتن به سوی اعتیاد بسیار کم خواهد شد. باید بپذیریم که بیماری اعتیاد ما درمان نمی شود بلکه در نقطهای متوقف میشود. پس باید همیشه این نکته را در نظر داشته باشیم که بیماری ما فقط مربوط به یک ماده مخدر خاص نبوده است.
اگر می خواهیم از لغزش پیشگیری کنیم باید همیشه بهبودی خود را در اولویت اول قرار دهیم. هیچ وقت نباید فراموش کنیم که ما از یک بیماری مزمن رنج می بریم و اگر می خواهیم از چنگ این بیماری خلاص شویم، باید قدم های دوازده گانه را به طور روزمره به کار بگیریم. اولویت دادن به هر کس یا هر چیز دیگری در زندگی مان به جای بهبودی ممکن است باعث شود تا سر انجام به سمت مصرف مجدد مواد کشیده شده و آن هر چه را که داریم از جمله جان خود را از دست بدهیم. اگر بهبودی در اولویت اول ما باشد کم کم تاثیر آن بر بقیه جنبه های زندگی خود را خواهیم دید.
معمولا در مشاورهای کمپ فرمانیه از بیمار می خواهند تا دلایل و انگیزههای خود برای ترک اعتیاد را یادداشت نماید. این کار یک عمل دائمی است و در هر مقطعی میتواند انجام پذیرد. به بیماران توصیه میشود این نوشتهها را همراه خود داشته باشند تا در موقعیتهای بحرانی و وسوسه آمیز آنها را به خود یادآوری کنند.
مثلا بیمار در یک برگه برای خود مینویسید که دلایل ترک اعتیادش چه بوده و یا از آشفتگیها و مشکلات گذشته خود که در اثر مصرف مواد مخدر پیش آمده مینویسد. در پایان نوشته خود هم اشاره میکند که اگر باز هم مصرف کند دچار چه گرفتاریهایی خواهد شد.
برای حفظ مسیر بهبودی هر فردی که قطع مصرف کرده باید برنامه ای برای جلوگیری از لغزش خود داشته باشد. یکی از اولین قسمت ها در مورد این برنامه بحث تعیین انگیزه برای بهبودی بود.
پیشنهاد مشاورین و مددیاران مرکز قطع مصرف فرمانیه این است که در اولین مرحله از تهیه و تنظیم برنامه پیشگیری از لغزش شخصی خود به سوالات زیر پاسخ دهید تا انگیزه شما برای بهبودی از اعتیاد مشخص شود. این کار باعث می شود تا اهمیت پیشگیری از لغزش در زندگی شما مشخص شده و شما به اجرای این برنامه و حفظ آن تشویق شوید:
پاسخ به تک تک سوالات فوق کاملا شخصی بوده و بسته به شرایط هر فرد متفاوت است. ممکن است شخصی اعتیاد خود را ترک کرده که کارش را از دست ندهد اما شخص دیگر به خاطر خودش و این که دوست داشته زندگی شادی داشته باشد این کار را انجام داده.
همچنین عواقب مصرف نیز برای هر فرد متفاوت بوده ممکن است شخصی تا مرکز بیمارستان، زندان و یا مرگ پیش رفته باشد و تمامی زندگی و روابط خود را از دست داده باشد اما فردی دیگر هنوز به این مراحل نزدیک هم نشده باشد اما به آگاهی از عواقب مصرف خود پی برده باشد.
پیشنهاد ما به عنوان یک مرکز سم زدایی و کمپ ترک اعتیاد شناخته شده و با سابقه در تهران این است که ابتدا برای تک تک سوالات بالا وقت کافی بگذارید و بعد مقالات بعدی را که در مورد سایر قسمت های برنامه پیشگیری از لغزش میباشد، مطالعه کنید.
یکی دیگر از راههای پیشگیری از لغزش اعتماد نکردن به افکار معتاد گونه است. ما معتادان از نوعی جنون فکری رنج می بریم. حتی در زندگی در حال بهبودی نیز افکار معتادگونه ما فعال است و به همین علت در مسائلی که به استفاده از مواد مخدر مربوط است به هیچ وجه نباید به طرز فکر خود اعتماد و اطمینان کنیم. به علت وجود افکار ناسالم ممکن است که ما در مواقعی فقط روزهای ظاهرا خوش دوران مصرفمان را به یاد بیاوریم و فراموش کنیم که چه بلاها و مصیبتهایی را از سر گذراندهایم. این ماهیت و طبیعت بیماری اعتیاد ماست که تلاش میکند تا ما را فریب داده و از مسیر بهبودی منحرف کند. در چنین مواقعی میبایست با افکار جنونآمیز خود مبارزه کنیم و اجازه ندهیم که ما را فریب دهد و به مصرف دوباره مواد متقاعد کند. بهترین ابزار برای مقابله با افکار معتادگونه که باعث وسوسه بعد از ترک اعتیاد می شوند کار کردن روزمره 12 قدم و استفاده از حمایت های انجمن های گمنام است.
در مورد وسوسه فکری پس از ترک باید گفت که به این افکار بها ندهید و سعی کنید کنترل افکار خود را داشته باشید. تجربه ما در مرکز ترک اعتیاد فرمانیه بعد از ترخیص هزاران نفر از مراجعینی که برای قطع مصرف و سم زدایی از مواد اعتیاد آور مراجعه کردند این است که مشاهده کردیم برخی از مراجعین ما مجدد مصرف خود را آغاز میکنند. با کمک گرفتن از مشاورین و روانشناسان متخصص به این نتیجه رسیدیم که یک چرخه فکری و الگوی ذهنی باعث میشود که فرد بهبود یافته دوباره مصرف کند این چرخه به این صورت است:
برانگيزان >>> فکر مواد اعتیاد آور >>> وسوسه >>> مصرف مواد مخدر
اگر این چرخه فکری در نقطهای قبل از پایان شکسته نشود موجب میشود تا فرد بهبود یافته مصرف کند. همچنین اگر آمورش ندیده باشد این چرخه بارها و بارها تکرار میشود. در کمپ ترک اعتیاد فرمانیه ما در طول دوره سم زدایی از طریق روانشناسان مجرب خود این الگوی ذهنی را به مراجعین خود به طور کامل آموزش میدهیم.
بهترين و ساده ترين و كم خطرترين روش برای جلوگیری از مصرف مجدد این است که بيمار با برانگيزان مواجهه نشود.
بیمار در صورتی به صورت اتفاقی با برانگیزانی مواجهه شد فكر مواد را كنترل كند لازم به ذكر است ذهن بیمار مصرف مواد را با برانگیزان ربط میدهد، پس باید بتواند فكر مواد را كنترل كند و توجه برگردانی فكری كند و فكر مثبت و غیر اعتیادی را در ذهن خود پرورش و پرو بال دهد. زمانی بیمار به سمت وسوسه میرود كه فكر اعتیادی را كنترل نكرده و آن را در ذهن خود شاخه و برگ داده باشد.
باز اگر بیمار این دو مرحله را رعایت نكرده باشد و به وسوسه رسیده باشد می تواند این راه حلها را پیش بگیرد:
1- حتما از آن موقعیت به موقعیت امنی پناه ببرد
(مثلا به افرادی كه با آنها احساس اعتماد و آرامش دارد و میتواند مشكل و حالش را برای آنها بیان كند و بداند در كنار آنها از برانگیزانها دور است یا به كلنیك/کمپ ترک اعتیاد/جلسه پناه ببرد. این یكی از بهترین راه حل ها برای بیمارانی كه در وسوسه می باشند، است)
2- وسوسه اش را افشا كند و درخودش نگه ندارد و از احساس و میلش برای دیگران صحبت كند تا وسوسه افشا شود
3- تلفن زدن به مشاور یا راهنما و كمك گرفتن از او
4- مراجعه كردن به محیطهای امن که بهترین راه برای مهار كردن وسوسه باشد
در كل فرار كردن از آن موقعیت وسوسه انگیز و پناه بردن بجای امن می تواند بیمار را از مصرف مجدد مواد مخدر و محرک نجات دهد
چگونه بعد از ترک پاک بمانیم
افرادی که تجربه اعتیاد به مواد مخدر دارند و اکنون پاک هستند به طور کلی یک باور و الگوی رفتاری در ذهن خود دارند که کاملا غلط بوده و باید به مرور تغییر کند. این الگو عبارتست از این که مواد مخدر و مصرف آن میتواند آرامش به فرد برساند و مخصوصا در هنگام خشم و ترس و اضطراب به او کمک کند.
بیمار باید بیاموزد که این باور غلط خود را تغییر دهد. برای آرام کردن افکار و احساسات روشهای گوناگونی وجود دارد. یکی از آنها بیان احساس آن لحظه و به مشارکت گذاشتن آن با فرد مورد اعتماد که او نیز تجربه خوبی در ترک اعتیاد دارد، می باشد. در انجمنهای دوازده قدمی این کار از طریق مشارکت با راهنما و کارکرد قدمهای دوازدهگانه صورت میگیرد.
باید بدانیم که خماری حالتی موقتی و زود گذر بوده و نشان این است که بدن ما دارد سعی می کند تا حالت طبیعی خود را به دست آورد و بنابراین طولی نخواهد کشید تا آثار و نشانه های آن از میان خواهند رفت.
در برخی از مواقع بیشتر در معرض خطر لغزش و استفاده دوباره مواد قرار داریم. در این مواقع جسم ما برای مصرف مواد ویار پیدا می کند و ما برای به دست آوردن اندکی آرامش اسیر وسوسه مصرف می شویم. در چنین مواقعی افکار معتادگونه می تواند ما را متقاعد کند که تنها راه مواجهه با اوضاع و احوال این است که خودمان را با مواد مخدر مشغول کنیم، چرا که این روش طبیعی و غریزی ماست که سال ها با آن خو گرفته ایم و اولین و ساده ترین کاری است که به ذهن ما می رسد.
یکی از ابزارهای بهبودی که به بیشتر ما معتادان در حال بهبودی کمک کرده تا در برابر وسوسه ویار استفاده از مواد مقاومت کنیم، خودداری از مصرف مواد به طور ساعت به ساعت است.
مقاومت کردن در برابر وسوسه و حفظ کردن پاکی خود حتی برای چند دقیقه هم باعث می شود تا ویار وسوسه ما از نقطه اوج خود گذشته و شدت آن به تدریج کاهش یابد تا جایی که خطر لغزش از میان برود. ممکن است این بیشترین زمانی باشد که ما می توانیم خود را پاک نگه داریم، چون حتی تصور این که برای زمان های طولانی تر بتوانیم پاکی خود را حفظ کنیم هم مشکل و نشدنی به نظر می رسد.
در صورتی که به بیشتر از این مدت فکر کنیم، افکار معتاد گونه ما باعث می شود که در برابر وسوسه مصرف مواد طاقت نیاورده و تسلیم شویم؛ اما اگر در این مواقع سخت و دشوار روند بهبودی خود را لحظه به لحظه و دقیقه به دقیقه ادامه دهیم، در آن صورت می توانیم در برابر شدیدترین وسوسه ها ویارها نیز مقاومت کرده و خود را کنترل کنیم. در مواقعی که خطر لغزش زیاد است، روش موثر دیگر این است که فکر و ذهن خود را به مسائل و موضوعاتی دیگری مشغول کنیم و یا به کاری مفید و سودمند برای خود سرگرم شویم.
روش منحرف کردن افکار برای جلوگیری از لغزش
این تکنیک برای متوقف ساختن افکار وسوسه آمیز به کار میرود. وقتی وسوسه و خاطرات خوش مصرف شروع به بزرگ شدن در ذهن بیمار میکند باید سعی شود تا زنجیره افکار وی به نحوی قطع شود. زیرا با افزایش وسوسه، ولع مصرف بیشتر شده و قدرت کنترل فرد نسبت به آن کاهش مییابد.
به همین منظور مشاورین مرکز ترک فرمانیه به بیمار آموزش میدهند تا در این موارد سعی کند افکارش را منحرف کند. مثلا با دقت از عدد یک شروع به شمردن کند و هر دفعه 8 واحد به آن اضافه کند. یا حتی آوازی شاد بخواند یا در ذهنش تصویر درمانگر خود را ببینید که به او هشدار میدهد.
با این روش زنجیره فکری که هر لحظه ممکن بود قویتر شود و بیمار را به سمت لغزش ببرد، در نقطهای متوقف شده و بیمار دوباره به حالت بهبودی بر میگردد. البته باید در نظر داشت این تکنیک بسته به میل بیمار و سایر عوامل، میزان تاثیرش برای افراد مختلف متفاوت است.
در چنین مواقعی بهترین دفاع این است که با راهنمای خود یا با یک عضو انجمن صحبت و درد دل کنیم و از آن ها کمک بگیریم و بپرسیم که در چنین مواقعی چطور بر وسوسه ویار مصرف دوباره مواد غلبه کرده اند. فراموش نکنید که حالت های وسوسه ویار بعد از مدتی کوتاهی برطرف می شوند. این حالت ها چیزی جز آثار خماری نیست و ما می توانیم در مقابل آن ها تسلیم نشویم و از مصرف مواد خودداری کنیم و بگذاریم این احساسات و حالت های کوتاه مدت و گذرا برطرف شوند.
رفتن به مکان هایی که در آنجا مواد مخدر یا افراد معتاد وجود دارد و یا مکان هایی که ما در آنجا مواد مخدر مصرف یا خریداری کرده ایم، قطعا وسوسه ویار ما به استفاده از مواد را تحریک می کند. ما باید مسئولیت بهبودی مان را بر عهده بگیریم و برای جلوگیری از لغزش هر کاری که برای حفظ بهبودی مان لازم است را انجام دهیم. از جمله اینکه خود را در شرایط خطرناک و پر وسوسه قرار ندهیم و از رفتن به مکان هایی که از لحاظ روانی و احساسی باعث می شود تا ما آسیب پذیر شویم خودداری کنیم.
برای مثال اگر فکر کردید که قرار گرفتن در جمع کسانی که شناخت و درک درستی از بیماری اعتیاد ندارند و باعث می شوند تا ما احساس سرافکندگی و گناه کنیم و به روند بهبودی مان صدمه وارد شود، از رفتن به چنین جمعی خودداری کنید یا اگر قرار است به میهمانی بروید که در آنجا الکل و مواد مخدر در دسترس است، از خود بپرسید که چرا باید به این مهمانی بروم. فراموش نکنیم که در دوران بهبودی زمانی می رسد که می توانیم با هر کس که می خواهیم رفت و آمد و یا ملاقات کنیم یا هر جا که می خواهیم برویم؛ ولی با این وجود به خصوص در سالیان اول می بایست همیشه مواظب طبیعت بیماری اعتیادمان باشیم.
برای جلوگیری از لغزش و عود خانواده بیمار درگیر اعتیاد میتواند به بیمار کمک کند تا وی بتواند لیستی از تمام موقعیتهای پر خطر فراهم کند. میتوانید لغزشهای قبلی و عودهای قبلی را مرور کنید و تمام موقعیتهایی که پر خطرند و باعث ایجاد یا شدت وسوسهها در بیمار میشوند را شناسایی کرده و حتیالمقدور شرایطی فراهم کنید که در چنین موقعیتهای پر خطری قرار نگیرند یا اگر در چنین موقعیتهایی قرار گرفتند مهارتهای مقابلهای را فرا گرفته باشند.
کمپ ترک اعتیاد VIP فرمانیه پیشنهاد میکند به سوالات زیر پاسخ دهید تا مشخص شود چه کسانی و یا چه مکان هایی باعث وسوسه شدن شما برای مصرف دوباره مواد مخدر یا محرک می شوند:
مثلا پاسخ شما میتواند به این گونه باشد: مواد مخدر را از مواد فروشی که در خانه اش مواد می فروخت، خریداری می کردم و روزهای پایانی هفته و معمولا در خانه یکی از عموزاده هایم و به همراه خود او برای وقت گذرانی مواد مصرف می کردم. به این ترتیب راهکاری که شما باید در پیش بگیرید این است که به هیچ وجه نباید به خانه فرد مواد فروش نزدیک شوید، نباید روزهای پایانی هفته به دیدن پسر عمویتان بروید و به جای وقت گذراندن با پسر عمویتان باید وقت خود را با دوستانتان در انجمن بگذرانید و یا به یک جلسه بروید.
بهتر است زمان کافی برای پاسخ دادن به سوالات بالا در نظر بگیرید. این کار به شما کمک می کند آگاهی بسیار مناسبی از شرایط محرک لغزش و ایجاد وسوسه پیدا کنید.
در کمپ فرمانیه به اصطلاح به افرادی که با آنها مصرف میکردهایم یار بازی، به چیزها مختلف و مواد مصرفی توپ بازی و به مکانهایی که دائما در آن مصرف میکردهایم زمین بازی گفته می شود. توصیه اکید مشاوران این است که فردی که اعتیاد خود را ترک کرده از این موارد حتی المقدور دوری کند.
این محرکها میتوانند از موسیقیای که بیمار هنگام مصرف به آن گوش میکرده گرفته تا حتی محل ثابتی که در آن مصرف میکرده باشد. بیمار باید به کمک مشاور در زندگی خود کنکاش کند تا بتواند محرکهای این چنین را شناسی کرده و از آنها تا حد امکان دوری کند.
چه خود مصرفکننده مواد مخدر بودهاید و قطع مصرف کردهای و چه فرد مصرف کنندهای در خانواده خود دارید، این تکنیکهای جلوگیری از لغزش میتواند کمک کند تا هر چه بیشتر از وسوسه جلوگیری نمایید.
در ضمن به یاد داشته باشیم که حتی اگر در موقعیت یا شرایطی باشیم که ما را به یاد مواد انداخته یا وسوسه نماید، هیچ کس یا هیچ چیز قدرت آن را ندارد که ما را به استفاده دوباره از مواد مجبور کند و خود ما نیز نباید چنین شرایطی را بهانه کرده و دوباره اقدام به مصرف مواد مخدر کنیم. امروز در زندگی در حال بهبودی ما قدرت انتخاب داریم و فقط این خود ما هستیم که می توانیم تصمیم بگیریم آیا می خواهیم دوباره اسیر مصرف مواد مخدر شویم یا خیر.
اعتیاد، در اصل بیماری انکار است. این بیماری تلاش می کند تا ما را متقاعد کند که درمان شده ایم و می توانیم از پس هر کاری بر بیاییم؛ اما واقعیت این است که داشتن چنین تصوری از بهبودی بسیار خطرناک است و ما زمانی که در حال بهبودی هستیم باید آن قدر فروتن و متواضع باشیم که قبول کنیم بیمار هستیم و نمی توانیم هر کاری که دلمان می خواهد را انجام دهیم. برای مثال، محدودیت ناشی از بیماری اعتیاد ما باعث می شود که دیگر هیچ وقت نتوانیم الکل یا مواد مخدر مصرف کنیم و باید بپذیریم که این محدودیت در تمام طول زندگی همراه ما خواهد بود. ما معتادان در حال بهبودی باید بپذیریم که آسیب پذیر هستیم و این خطر همیشه وجود دارد که افکار ناسالم، ما را برای استفاده دوباره از مواد فریب دهد. دانستن این واقعیت که ما در تمام طول عمر خود در برابر مواد آسیب پذیر هستیم به ما کمک می کند تا بدانیم چرا همیشه به کمک و حمایت انجمنمان احتیاج داریم.
در مورد بهبودی از بیماری اعتیاد، در واقع طول مدت پاکی ما چندان اهمیتی ندارد. همه ما در حال بهبودی فقط برای امروز پاک هستیم. یادآوری این واقعیت برای ما باعث خواهد شد تا مدت زمان پاک بودنمان موجب غرور و سهل انگاری ما نشود تا بهبودی مان را نادیده بگیریم و دچار لغزش شویم.
در ضمن، هر یک از ما معتادان در حال بهبودی فقط با کارکرد 12 قدم و استفاده از اصول و حمایت انجمنمان است که می توانیم بهبودی خود را به طور روزمره حفظ کنیم. این تصور که بیماری اعتیاد ما کاملا درمان شده است و یا بهبودی ما بسیار قوی و آسیب ناپذیر است چیزی جز تلاش بیماری برای به دام انداختن دوباره ما در دام اعتیاد و فراهم شدن زمینه غلبه غرور و هوای نفس بر ما نیست.
بیماری اعتیاد بسیار حیله گر، فریبکار و اسرار آمیز است و همواره تلاش می کند تا ما را به سمت استفاده مجدد از مواد مخدر و زندگی فلاکت باری که به آن عادت کرده بودیم، بازگرداند. گاهی در دوران بهبودی افکار معتادگونه ما با هزاران بهانه و دلیل تلاش خواهند کرد تا ما را متقاعد کنند که تنها راه کنار آمدن با زندگی و مشکلات آن مصرف مواد مخدر است؛ اما به یاد داشته باشید که امروز ما حق انتخاب داریم و می توانیم در برابر فریب کاری افکار معتادگونه مقاومت کنیم و اجازه ندهیم که بار دیگر قربانی آن ها شویم. باور و اعتقاد ما به تصمیممان برای پاک باقی ماندن و قدرتی که همین اعتقاد در ما ایجاد خواهد شد تا بتوانیم با این افکار فریبکار مقابله کنیم.
در این مواقع، باید به خودمان یادآور شویم که چه شهامتی از خود نشان دادیم تا از انکار دست برداشتیم و توانستیم از چنگ بیماری اعتیاد خلاص شویم. بعضی اوقات ما فراموش می کنیم که چه انسان های قوی و با اراده ای هستیم وقتی تصمیم به انجام دادن یا انجام ندادن کاری می گیریم تا چه اندازه قوی و با پشتکار هستیم. باید به خاطر بیاوریم که چه استقامت و مقاومتی از خود نشان دادیم تا توانستیم مواد مخدر را کنار بگذاریم و امروز این حق را داریم که از بهبودی خود محافظت کنیم.
باید یادمان بیاید در کمپ ترک اعتیاد و یا در هرجایی که قطع مصرف کردیم توانستیم چه سختی هایی را پشت سر بگذاریم.
اما همان طور که گفتیم لغزش فرایندی است که معمولا در سه مرحله اتفاق می افتد. زمانی که می توانیم احساسات و عواطف خودمان را کنترل نماییم، وقتی که طرز فکر، دیدگاه ها و رفتارهای ما تغییر می کند و ما به رفتارهای زمان مصرف خود باز می گردیم. پس از گذشتن از این دو مرحله به جایی می رسیم که فکر می کنیم برای کنار آمدن با زندگی چاره ای جز استفاده مجدد از مواد نداریم.
باید بدانیم مدت های قبل از آنکه مصرف مواد مخدر را دوباره شروع می کنیم، ابتدا در افکارمان دچار لغزش شده ایم، چون رفتار و افکار ما درباره زندگی به دوران اعتیادمان بازگشته است. به همین علت بسیار مهم است که برای حفظ بهبودی مان از علائم و عوارض دو مرحله اول لغزش آگاهی داشته باشیم و با استفاده از ابزارهای بهبودی، از وارد شدنمان به مرحله سوم یعنی لغزش جسمی جلوگیری کنیم.
الف) کنار آمدن با احساسات
اولین پیشنهاد کمپ ترک اعتیاد فرمانیه این است که اگر پیش از تهیه این برنامه پیشگیری لغزش کرده اید، پنج نمونه از مواردی که باعث لغزش شما شده اند را یادداشت نمایید. اگر تاکنون لغزش نکرده اید، نمونه های مربوط به لغزش افراد دیگر را یادداشت کنید یا تجربیات و مطالبی که این گونه افراد درباره لغزش خود با شما گذاشته اند را بنویسید. در ضمن، بنویسید که در حال حاضر چگونه با احساسات خود کنار می آیید؟ آیا احساس الان شما با احساساتی که در دوران خوب بهبودی داشتید، تفاوت دارند؟ سپس در برابر هر یک از مواردی که باعث شده اند تا دچار لغزش شوید، ابزارهای بهبودی که کمک می کنند تا دوباره به زندگی سالم خود بازگردید، یادداشت کنید.
برای مثال:
لغزش احساسی: من همیشه شدیدا تحت تاثیر احساسات خودم قرار داشتم و همواره احساس بی قراری می کردم و درباره مشکلاتی که می بایست با آن ها دست و پنجه نرم کنم، نگرانی داشتم. به همین دلیل دست از مقاومت برداشتم و بلاخره مواد مصرف کردم تا بتوانم احساس آرامش کنم.
راهکار عملی: باید به خودم یادآوری کنم که بهبودی از بیماری اعتیاد اولین اولویت من در زندگی است. هیچ مشکلی ارزش آن را ندارد که من دوباره مواد مصرف کنم. هر زمان که به شدت از مشکلات زندگی احساس نگرانی کردم، باید اولویت خود در زندگی را به یاد بیاورم و همه توان خود را برای پاک باقی ماندن به مدت 24 ساعت صرف کنم. من تا آنجا که از دستم بر می آید با مشکلات خودم، کنار می آیم و نتیجه آن را به خدای خودم خواهم سپرد.
ب) تغییرات که در افکار به وجود میآیند.
اگر تجربه لغزش کردن را دارید، پنج نمونه از تغییراتی که در افکارتان ایجاد شده بود و باعث شد تا دوباره به مصرف مواد برگردید را یادداشت کنید. اگر تا به حال لغزش نکرده اید نمونه های مربوط به مشاهده لغزش افراد دیگر را یادداشت کنید یا تجربیات و مطالبی را که این گونه افراد درباره لغزش خود با شما در میان گذاشته اند را بنویسید. در ضمن بنویسید که در حال حاضر افکار شما در مقایسه با دورانی که در حال بهبودی مستحکم بودید چه تغییراتی کرده اند. سپس در برابر هر یک از نمونه ها و مواردی که باعث شده اند تا دچار لغزش فکری شوید، ابزارهای بهبودی و اصولی که باعث می شوند تا شما دوباره به زندگی سالم برگردید و راه های بهبودی برای غلبه بر افکارتان را یادداشت کنید.
برای مثال:
لغزش افکار: با خودم تصور می کردم که مشکل من چندان جدی نیست و اعتیاد من فقط به هروئین مربوط می شود، به همین علت می توانم بدون اینکه مشکلی برای من به وجود بیاید انواع دیگری از مواد مخدر را مصرف کنم. به همین علت مصرف الکل را آغاز کردم و پس از آن طولی نکشید که بار دیگر مصرف هروئین را نیز از سر گرفتم.
راهکار عملی: من از بیماری اعتیاد رنج می برم و قدرت کنترل و یا مقاومت در برابر هیچ ماده روان گردانی را ندارم. باید همواره قدم اول را پذیرفته و به طور روزمره به آن عمل کنم.
پ) تغییراتی که در دیدگاه ها ایجاد می شوند.
پنج نمونه از تغییراتی که پیش از لغزش در دیدگاه های شما در خصوص بهبودی ایجاد شده است را یادداشت کنیم. اگر تا به حال لغزش نکرده اید، نمونه های مربوط به مشاهده لغزش سایرین را یادداشت کنید یا تجربیات و مطالبی را که این گونه افراد درباره لغزش خود با شما در میان گذاشته اند، بنویسید. در ضمن بنویسید که دیدگاه های شما در حال حاضر در مقایسه با دورانی که در حال بهبودی مستحکم بودید، چه تغییراتی کرده اند. سپس در برابر هر یک از مواردی که باعث تغییر دیدگاه های شما شده اند، ابزارهای بهبودی و اصولی را که باعث می شوند تا دوباره به دیدگاه های سالم خود در حال بهبودی بازگردید را یادداشت کنید.
برای مثال:
لغزش دیدگاه: از شرکت کردن در جلسات انجمن خودداری کردم. چون به تدریج دیدگاه من تغییر کرد و خود را قانع کردم که این یک برنامه مذهبی است و این که مشکلات من با مشکلات دیگران بسیار متفاوت است. هیچ یک از افرادی که در انجمن می شناسم نمی توانند به من کمک کنند و من خود به تنهایی می توانم با بیماری اعتیاد مبارزه کرده و بهبودی پیدا کنم.
راهکار عملی: من از بیماری رنج می برم که به مراتب قوی تر از من است. من نمی توانم برای بهبودی تنها به خودم تکیه کنم و به کمک ها و حمایت های انجمن نیاز دارم. من با فروتنی ذهن خود را باز نگه می دارم و با صداقت، روشن بینی و تمایل، آنچه را که در انجمن برای بهبودی من پیشنهاد می شود انجام می دهم.
ت) تغییراتی که در رفتار ایجاد می شوند.
علاوه بر مشخص کردن تغییراتی که در احساسات، افکار و دیدگاه های شما ایجاد می شود، بهتر است نگاهی هم به رفتار و عادت های خود بیندازید. ممکن است اکنون بر خلاف زمانی که در اوج دوران بهبودی قرار داشتید و یک برنامه منظم و روزمره برای بهبودی خود تهیه کرده بودید، اکنون دوباره به روش ها و عادت های دوران اعتیاد خود بازگشته باشید. در این صورت پنج نمونه از تغییراتی که در رفتار و عادت های شما به وجود آمده است را نوشته یا مشاهدات خود را از رفتارهای کسانی که لغزش کرده اند را یادداشت نمایید. علاوه بر این، بنویسید که رفتارها و عادت های کنونی شما در مقایسه با دورانی که در اوج بهبودی به سر می بردید، چه تغییراتی کرده اند. سپس در کنار هر یک از این موارد، ابزارهای بهبودی و اصولی که باعث می شوند تا شما دوباره رفتارها و عادت های سالم دوران بهبودی خود را از سر بگیرید، یادداشت کنید.
برای مثال:
لغزش رفتاری: بیشتر روز خود را در رختخواب می گذراندم و حوصله شرکت کردن در جلسات انجمن را نداشتم. به جای آن وقت خود را در کنار کسانی می گذراندم که با آن ها مواد مصرف می کردم.
راهکار عملی: باید از شرایط پر خطر مانند معاشرت با افرادی که مواد مصرف می کنند یا رفتن به مکان های پر خطر وسوسه کننده خودداری کنم. برای بهبودی از بیماری اعتیاد نیاز دارم که در جلسات انجمن شرکت کنم. این جلسات همانند نوعی دارو است که من برای حفظ بهبودی از بیماری اعتیاد به طور روزانه به آن نیاز دارم.
در دوران بهبودی باید مراقب افکار انحرافی و معتاد گونه ای که ما را به سمت لغزش می کشانند، باشیم. افکاری مانند اولویت دادن با مسائلی غیر از بهبودی، انتظارات غیر واقعی و بلند پروازانه در مورد بهبودی و مقایسه کردن بهبودی خود با دیگران، از این جمله هستند.
ما باید بپذیریم که به علت داشتن افکار آشفته و جنون آمیز، در زندگی در حال بهبودی نیز ممکن است روزهای بد و ناگواری در پیش داشته باشیم. یکی از موثرترین روش ها برای حفظ و مراقبت از بهبودی، تهیه یک برنامه یا راهکار شخصی برای پیشگیری از لغزش است. با داشتن چنین برنامه و راهکاری هر زمان که متوجه شدیم میزان بهبودی مان افت کرده و در حال پس رفت می باشد، به برنامه ای که تهیه کرده ایم مراجعه کرده و ابزاری که برای پیشگیری از لغزش تدارک دیده ایم استفاده می کنیم.
مثلا برنامه ما میتواند چنین باشد و یا هر کدام که راحت تر هستیم را انجام دهیم:
بهتر است تمام چیزهایی که وسوسهها را تداعی میکنند کنار گذاشته شوند، حتی گاهی لازم است تا فرد یک تغییر اساسی در سبک زندگی خود دهد به این معنی که ساعت خواب و بیداری، تفریح و سرگرمی، کار و فعالیت و سایر امور روزمره را بررسی کرده و بعد تغییرات لازم را اعمال کند.
خیلی مهم است که فرد در آن ساعاتی که در طول روز مصرفکننده مواد مخدر بوده به انجام فعالیتی لذتبخش بپردازد. فرد باید علایق خود را بررسی کرده و فعالیتی که به آن علاقهمند است را جایگزین مصرف مواد مخدر کرده و خود را به نحوی سرگرم سازد. معمولاً این آموزشها در گروهدرمانی کمپ های ترک اعتیاد از جمله کمپ ترک اعتیاد فرمانیه به افراد ارائه میشود با این حال خالی از لطف نیست که خانوادهها نیز روی آن تأکید کنند.
اما فرض کنید بیمار شما با تمام تمهیداتی که اندیشیدید و تمام کارهایی که انجام دادید تا از لغزش و عود جلوگیری کنید، بعد از گذشت مدت زمانی پاکی، لغزش کرد و شما متوجه شدید که او لغزش کرده است و حتی در حالت بدتر متوجه شدید که او در حال حاضر مصرفکننده است.
چه واکنشی نشان میدهید؟
ابتدا به ذکر دو واکنش غلط از طرف خانوادهها میپردازیم و سپس واکنش صحیح را بیان میکنیم.
واکنش غلط: پدر و مادر متوجه شدهاند که پسرشان شروع به مصرف کرده، پدر عصبانی میشود و مادر شروع به گریه میکند. پدر، پسرش را لکه ننگ میداند و میگوید: شما درست بشو نیستی، ولی این بار شما را در اتاقت حبس میکنم تا بفهمی که نمیتوانی سر ما کلاه بگذاری، ترک کردن، فقط غیرت و مردانگی و اراده میخواهد که تو نداری ولی از این به بعد به تو یاد میدهم.
واکنش غلط: همسر متوجه میشود که شوهرش شروع به مصرف کرده، گریه میکند و او را سرزنش میکند و به وی میگوید: تو دروغگویی، فقط به فکر خودت هستی، دیگر تحمل زندگی با تو را ندارم و همین الان خانه را برای همیشه ترک میکنم.
در هر دو حالت شاید در کوتاه مدت به خاطر ترس و تنبیه و احساس گناه ایجاد شده در فرد مصرفکننده، وی مصرف نکند ولی دیر یا زود چنین فردی به خاطر فشار روانی زیادی که به وی وارد شده در کنترل وسوسهها و مقابله با آنها دچار مشکل میشود و آنها را تبدیل به عمل میکند. چون هنوز وسوسهها پا برجا هستند و او مهارت مقابله در برابر وسوسهها را نمیداند و در ضمن جو خانواده نیز دچار تنش شده و خانواده دیگراز او حمایت نمیکند.
واکنش صحیح: پدر متوجه میشود که پسرش شروع به مصرف کرده، پدر با این که ناراحت است اما عصبانی نمیشود و احساسات خود را کنترل میکند، کنار پسرش مینشیند و دلیل مصرف و دلیل وسوسههایش را بررسی میکند و بعد دوباره برای وی توضیح میدهد که بیماری او وسوسهها و عدم کنترل وی به آنها هستند و از او میخواهد که برای کنترل بیماری از کلاسهای آموزش مهارتهای کنترل وسوسه استفاده کند، در ضمن پدر به پسرش اشاره میکند که میدانم وسوسهها قدرت زیادی دارند ولی باید هر دو با قدرت بیشتری کار کنیم. و به او میگوید شاید من هم در این زمینه لازم باشد بیشتر کمک کنم، بیا با هم یکبار دیگر امتحان کنیم و برای همیشه وسوسهها را مهار کنیم. موافقی؟
در این واکنش پدر علاوه بر این که احساس گناه در مراجع ایجاد نکرد، بلکه وضعیت به وجود آمده را به وسوسهها نسبت داد و از ایجاد احساس گناه در او جلوگیری کرده و در ضمن به او راهی پیشنهاد داد تا او بتواند به کنترل وسوسههایش بپردازد.
البته چنین مواقعی مقاومت بیماران بسیار زیاد است ولی همین که پدر او را سرزنش نکرد و دوباره بیماری وی را برایش تشریح کرد و تلاش کرد تا وی را به مسیر درمان بازگرداند بهترین کاری است که او میتوانست انجام دهد.
در یک کلام تمام سعی خود را به کار ببرید تا لغزش اتفاق نیفتد ولی اگر لغزش اتفاق افتاد، خانواده با یک واکنش اشتباه میتواند وی را به مسیر مصرف مجدد و عود هدایت کند و بر عکس با یک واکنش صحیح و منطقی میتواند او را به چرخه درمان بازگرداند و لغزش را مدیریت کرده و از عود بیماری اعتیاد جلوگیری کند.
یک شعار معروف در انجمن های گمنام رواج دارد که می گوید: “لغزش مهم نیست بلکه آنچه پس از لغزش انجام می دهید اهمیت دارد.” این شعار به دیدگاه و طرز برخورد ما و اقدامات پس از لغزش مربوط می شود. مسئله مهم این است که آیا ما به لغزش به عنوان یک شکست نگاه می کنیم و آن را بهانه ای برای ادامه استفاده از مواد قرار می دهیم یا اینکه آن را به عنوان یک تجربه عبرت آموز به حساب آورده و روال بهبودی خودمان را با قاطعیت و جدیت بیشتری از سر می گیریم.
کمپ ترک اعتیاد فرمانیه
بهترین کمپ ترک اعتیاد خصوصی در تهران از دیدگاه خانواده ها و مراجعین
در این قسمت از بحث پیشگیری از لغزش به ابزارهایی می پردازیم که انجمن های 12 قدمی برای در ترک ماندن و جلوگیری از مصرف مجدد مواد مخدر به ما ارائه می دهند. این ابزارها به ما کمک می کنند تا آگاهی داشته باشیم که در چه مسیری قرار داریم و عواقب کارهای خود را پیش از عمل کردن به آن ها ببینیم.
بهبودی از بیماری اعتیاد در اصل یعنی تغییر دادن طرز تفکر، رفتارها و واکنش های ما در زندگی. البته این کار چندان آسان نیست اما با استفاده از کارکرد 12 قدم و استفاده از حمایت انجمن به تدریج و به مرور زمان می توانیم این تغییرات را در زندگی مان ایجاد کنیم. واقعیت این است که اگر در دوران بهبودی، عادت ها و طرز فکرمان درباره زندگی را تغییر ندهیم، طبیعتا به همان زندگی قدیمی دوران اعتیادمان یعنی قبل از ترک اعتیاد که به آن عادت کرده ایم باز خواهیم گشت.
موثرترین روشی که با استفاده از آن می توانیم این تغییرات را در خود و زندگی مان به وجود آوریم، استفاده از برنامه های 12 قدمی و حمایت انجمن های گمنام است. با شرکت کردن در جلسات انجمن های گمنام، در میان کسانی قرار میگیریم که دقیقا مانند ما سعی دارند، زندگیشان را تغییر دهند. این احساس همسانی و مشارکت باعث دلگرمی و تشویق ما می شود تا اقدامات لازم برای دستیابی به یک زندگی جدید و ادامه دادن مسیر بهبودی را انجام دهیم.
ما معتادان برای بهبودی از اعتیاد، به کمک معتادان دیگر نیاز داریم چون به تنهایی نمی توانیم از پس بیماریمان برآییم؛ و جلسات انجمن های گمنام مکانی است که در آن می توانیم از دوستی، محبت و حمایت لازم برای رها شدن از چنگ بیماری اعتیاد برخوردار می شویم. در انجمن ها گمنام گفته می شود ” آن قدر به یکدیگر عشق و محبت هدیه می دهیم تا شما نیز یاد بگیرید که به خودتان عشق و محبت بدهید.” بسیاری از ما متوجه شده ایم که با قرار گرفتن در کنار معتادان در حال بهبودی و محبت و حمایتی که انجمن به ما می دهد توانسته ایم تغییرات لازم در افکار و رفتار خود را به وجود بیاوریم.
تنها راه بهبودی از بیمار اعتیاد کارکرد 12 قدم به صورت روزانه است. فقط با کارکرد 12 قدم است که می توانیم تغییرات لازم در زندگی مان را به وجود آوریم و از چنگ اعتیاد رهایی پیدا کنیم.
برنامه های 12 قدمی در واقع یک الگو نمونه جدیدی از طرز فکر و سبک زندگی را در اختیار ما قرار می دهند و ما با انجام دادن روزانه آن ها می توانیم زندگی جدیدی را برای خودمان پایه ریزی کنیم. برنامه های 12 قدمی تمام همه جوانب و عوارض مختلف بیماری اعتیاد را در بر می گیرد و راه حلی در اختیار ما می گذارد که با استفاده از آن ها نه تنها از بیماری اعتیاد بهبود پیدا کنیم، بلکه از این بهبودی نیز به صورت روزانه مراقبت و محافظت می نماییم.
فکر کردن به این موضوع که آیا من میتوانم برای همیشه از مواد مخدر پرهیز کنم و پاک باقی بمانم برای ما معتادان، فکری فلج کننده است و ترفندی است که بیماری اعتیاد از آن برای به دام انداختن مجدد ما استفاده می کند. همه ما معتادان در حال بهبودی تنها به مدت 24 ساعت از مواد مخدر دوره کرده و پاکی خود را حفظ می کنیم و باید همه فکر و انرژی خودمان را فقط برای پاک باقی ماندن در همین امروز متمرکز کنیم. احساس گناه و پشیمانی نسبت به گذشته و نگرانی و ترس از آینده نه تنها هیچ کمکی به ما نمی کند، بلکه باعث می شود تا از برنامه بهبودی روزمره خود غافل شده و به سمت مسائل بیهوده غافل شویم.
در کمپ ترک اعتیاد فرمانیه (کمپ ترک اعتیاد خصوصی در تهران) ما به مراجعین خود از طریق مشاورین متخصص حوزه اعتیاد کمک می کنیم مسیر فقط برای امروز را یاد بگیرند تا در دنیای واقعی نیز بتوانند روزانه از بهبودی خود محافظت کنند.
باید از گرسنگی، عصبانیت، تنهایی و خستگی دوری کنیم چون این عوامل باعث می شوند تا ما در برابر وسوسه مصرف مجدد مواد مخدر قرار بگیریم. ما در برابر زندگی خودمان در بهبودی مسئول هستیم و باید مراقب خودمان باشیم و همچون افرادی عاقل و بالغ از جسم و روح خود مراقبت و مواظبت کنیم. مراقبت از خود یکی از مهم ترین اصولی است که به پیشگیری از لغزش و حفظ بهبودی ما کمک می کند.
اگر در شرایطی قرار گرفتید که شدیدا وسوسه شده و تمایل به مصرف مجدد مواد پیدا کرده اید، با خود تصور کنید که الان مواد مصرف کرده اید و سعی می کنید که به عواقب پس از مصرف بیاندیشید.
درست است که اندکی آرامش پیدا می کنید و برای مدت کوتاهی مشکلات را به دست فراموشی می سپارید، اما آیا مصرف مواد واقعا مشکلات شما را از بین می برد یا اینکه آن ها را بیشتر و شدیدتر خواهد کرد؟ از خودتان بپرسید که با مصرف دوباره مواد چه سرنوشتی در انتظارتان است و آیا استفاده مجدد از مواد ارزش پیامدهای ناگوار بعد از آن را دارد یا خیر.
یکی از روش هایی که باعث پیشگیری از وقوع لغزش می شود، تمرین شکرگزاری از نعمت هایمان در زندگی در حال بهبودی است. باید فهرستی از همه داشته ها، پیشرفت ها و موهبت هایی که در زندگی در حال بهبودی به ما هدیه شده است را تهیه کنیم. با تهیه کردن و مشاهده این فهرست و با یادآوری واقع بینانه درباره بلاهایی که اعتیاد بر سر ما آورده است، شکر گزار زندگی کنونی خود خواهیم بود و بعید است که دوباره خود را در چنگ بیماری اعتیاد اسیر کنیم.
اگر وسوسه مصرف مجدد به شما غلبه کرد و به فکر استفاده دوباره از مواد افتادید، سعی کنید تا برای مدت کوتاهی بر موفقیت ها و پیشرفت هایی که در دوران بهبودی به دست آورده اید تمرکز کرده و آن ها یادداشت کنید. این کار نه تنها باعث می شود تا از خیال پردازی و توهم درباره استفاده از مواد مخدر دست بردارید و حواس خود را روی زندگی کنونی خود متمرکز کنید، بلکه به شما کمک خواهد کرد تا دیدگاه مثبت تری نسبت به خود و زندگیتان داشته باشید.
خدمت کردن در انجمن یکی از بهترین راه های ممکن برای حفظ بهبودی محسوب می شود.
تجربه بنیان گذاران انجمن های گمنام ثابت کرده است که خدمت رسانی به دیگران راهی موثر برای جلوگیری از لغزش است. برای مثال هنگامی که برای جا به جا کردن و منظم کردن صندلی ها در برگزاری جلسات کمک می کنیم، یا برای شرکت کنندگان در جلسات چای یا قهوه درست می کنیم و یا این که جلسه را رهبری می کنیم در واقع به حفظ پاکی خودمان کمک می کنیم.
با حفظ کردن ارتباط خود با انجمن از تنهایی و انزوا که عامل اصلی عود کردن و بازگشت بیماری اعتیاد است، بیرون می آییم. خدمت رسانی در واقع بخشی از کارکرد 12 قدم و برنامه بهبودی ما است و در ضمن به ما کمک می کند تا در زمان حال زندگی کنیم. وقتی تجربیات و یا مشکلاتمان را با معتادان دیگر در میان می گذاریم، احتمال وسوسه شدن و استفاده از مواد مخدر برای خود ما نیز کمتر می شود. همچنین با خدمت گزاری در جلسات انجمن احساس خوب مفید بودن و احساس احترام را تجربه می کنیم و با خارج شدن از انزوا خود را به عضوی مفید برای انجمنمان تبدیل می کنیم.
در این قسمت از بحث پیشگیری از لغزش به ابزارهای سلامتی می پردازیم. در قسمت قبل مقاله به 11 اصل مهم برای لغزش نکردن و ابزارهای انجمن های 12 قدمی (از جمله NA) برای پیشگیری از لغزش پرداختیم.
به طور کلی در بهترین کمپ های ترک اعتیاد در تهران سعی می شود همراه با مراحل سم زدایی به رهجویان قطع مصرف و دوستداران بهبودی کمک شود تا به بعد سلامتی خود نیز توجه بسیاری داشته باشند. از نظر مشاورین کمپ فرمانیه برای پیشگیری از لغزش باید به ابزارهای سلامتی نیز توجه شایانی داشت. این ابزارها در سه بخش خلاصه می شوند:
به علت نادیده گرفتن سلامتی خودمان در دورانی که همه فکر و ذکر ما مصرف مواد مخدر بود، ممکن است به بیماریی هایی مبتلا شده باشیم که در دوران بهبودی در بدن ما وجود داشته باشند. عفونت ها و بیماری های ناشی از استفاده از سرنگ های مشترک یا آلوده، ناراحتی های کبدی، هپاتیت، ایدز و… از جمله این بیماری ها هستند. اگر در دوران بهبودی به سلامت جسمی خود بی توجهی کرده و بیماری ها خود را علاج نکنیم، ممکن است برای تسکین دردها یا غلبه بر ترس های خود، دوباره به همان روش قدیمی یعنی استفاده از مواد مخدر برگردیم؛
بنابراین در خلال زندگی در بهبودی لازم است که از سلامت جسمی خود محافظت کرده و در صورت لزوم برای معاینه و آزمایش های کامل به پزشک مراجعه کنیم تا از سلامت خود آگاهی داشته باشیم. علاوه بر این، با عمل کردن تجویز پزشکان متخصص (نظیر روان شناسان یا روان پزشکان) سلامتی خود را به دست می آوریم و در نتیجه بهتر می توانیم بر روی بهبودی خود متمرکز شویم. در ضمن باید به خاطر داشته باشیم که مصرف دارو با تجویز و تحت نظر پزشک به شرط آنکه از آن سوءاستفاده نکنیم، لغزش به حساب نمی آید. ما می توانیم برای بروز هرگونه مشکلی یا خطر لغزش به پزشک معالج خود بگوییم که معتاد در حال بهبودی هستیم و نمی توانیم از داروهای روان گردان یا تاثیر گذار بر ذهن استفاده کنیم.
مراقبت از سلامتی جسمی و روانی خود بخشی از فرآیند بهبودی ما محسوب می شود. در این بخش از سوالات کمپ ترک اعتیاد فرمانیه از سری برنامه پیشگیری از لغزش به تعیین نیازهای سلامتی می پردازیم.
در دوران اعتیاد ما همه نیازهای جسمی و روحی خود را فدای نشئگی ناشی از مصرف مواد می کردیم. حال که ما در حال بهبودی هستیم و قصد محافظت از این بهبودی را داریم، باید به تمام جنبه های زندگی از جمله بهداشت جسمانی و روانی خود توجه کنیم؛ در غیر این صورت برای تحمل کردن و یا کاهش دادن عذاب خودمان چاره ای جز مصرف مواد مخدر نخواهیم داشت.
بهبودی یعنی مسئولیت ما در برابر درمان همه بیماری هایی که به آن ها مبتلا هستیم. مثلا اگر از بیماری دیگری به غیر از اعتیاد رنج می بریم، می بایست به پزشک مراجعه کرده و در صورت نیاز تحت درمان قرار بگیریم. توجه داشته باشید که مصرف دارو با تجویز و تحت نظر پزشک، لغزش به حساب نمی آید. درمان کردن بیماری های روحی و جسمی خود در دوران بهبودی، ریسک استفاده از مواد مخدر جهت تحمل عوارض این بیماری ها را کمتر کرده و بنابراین خطر لغزش ما را کاهش می دهد.
برای اطمینان از اینکه آیا در دوران بهبودی از جسم خود به درستی مراقبت می کنید یا نه به سوالات زیر جواب دهید. سپس در مقابل هر جوابی که به این سوالات داده اید، اقدامات لازم برای درمان یافتن از این بیماری ها در زندگی در حال بهبودی را یادداشت کنید.
بی توجهی به نیازهای جسمی ما در دورانی که در حال بهبودی هستیم و به تزگی اعتیاد خود را ترک کرده ایم، می تواند سوخت و ساز بدن ما را تحت تاثیر قرار داده و ما را در برابر لغزش آسیب پذیر کند. توجه کردن و مراقبت از نیازهای جسمانی، نه تنها نشان دهنده ارزش و اهمیتی است که ما برای خودمان قائل هستیم، بلکه به روال بهبودی ما کمک می کند. برای اینکه بدانید آیا نیازهای جسمی خود را برآورده می سازید یا نه به سوالات زیر جواب دهید. سپس در کنار هر یک از جواب ها اقدامات لازم برای بر آورده کردن نیازهای جسمی خود را یادداشت کنید.
بعضی از ما معتادان علاوه بر اعتیاد، از بیماری ها و ناهنجاری های روحی روانی نیز رنج می بریم. افسردگی، تشویش و داشتن حالت دو شخصیتی از جمله ناهنجاری های روانی است که ممکن است ما به آن مبتلا باشیم. نکته مهم این است که چون منشا بیشتر ناهنجاری های روانی ما، وابستگی و مصرف مواد مخدر است، در دوران بهبودی عوارض آن ها به تدریج از میان خواهد رفت.
برای مثال، ممکن است ما تصور کنیم که از افسردگی و اضطراب رنج می بریم اما هم زمان با پاک شدن و بهبودی از بیماری اعتیاد متوجه خواهیم شد که ناراحتی های روانی ما نیز به تدریج از بین می روند. ایده خوبی است که در آغاز بهبودی بررسی کنیم آیا این گونه ناراحتی ها از مصرف مواد مخدر سرچشمه می گیرند یا منشا دیگری دارند و برای معالجه آن ها باید به پزشک مراجعه کنیم.
در فرایند بهبودی، همان طور که از جسم خود مراقبت می کنیم باید مواظب روح و روان خود نیز باشیم و با مراجعه به روانشناس یا روان پزشک و مصرف داروهای مناسب، سایر ناهنجاری های روانی خودمان را نیز درمان کنیم چون با برطرف شدن این گونه ناراحتی ها، می توانیم به بهبودی مان کمک کنیم. برای مثال، در صورتی که به افسردگی دچار باشیم، نمی توانیم به طور موثر روی برنامه بهبودی مان تمرکز کرده و انرژی لازم برای شرکت در جلسات را داشته باشیم؛ اما زیر نظر پزشک متخصص این ناهنجاری ها به مرور درمان خواهند شد و از آن پس بهتر می توانیم مسیر بهبودی خود را ادامه دهیم.
بسیاری از ما معتادان در حال بهبودی به ناراحتی های روحی و روانی مبتلا هستیم و اگر می خواهیم بهبودی مان را حفظ کنیم، باید این گونه مسائل را مورد توجه قرار دهیم. بی توجهی به مشکلات روحی و روانی می تواند باعث لغزش ما شود به خصوص برای کسانی که مصرف آن ها مواد محرک یا روانگردان مانند شیشه بوده است. پیشنهاد کمپ فرمانیه (موفق ترین کمپ ترک اعتیاد شیشه در تهران) برای اطمینان از این که مسائل و ناراحتی های روانی خود را به اندازه کافی مورد توجه قرار داده اید یا نه به سوالات زیر پاسخ دهید. سپس در کنار هر پاسخی که داده اید اقداماتی که باید برای حفظ سلامت روانی خود در دوران بهبودی انجام دهید را یادداشت کنید.
بسیاری از ما معتادان در ابتدا برای کنار آمدن و غلبه بر مشکلات روانی خود به مصرف مواد مخدر روی می آوریم، اما پس از چندی سوء استفاده از مواد باعث می شود که مصرف مواد خود به یک مشکل اصلی برای ما تبدیل شود. در روال بهبودی از اعتیاد، باید مسائل و مشکلات روانی خود که ممکن است عامل اصلی و اولیه کشیده شدن ما به سوی اعتیاد باشد را نیز به تدریج برطرف کنیم.
ریشه مسائل و مشکلات ممکن است در دوران کودکی ما بوده و یا ناشی از حوادثی باشد که سال ها قبل برای ما پیش آمده اند. مشکلات جسمی، روحی و احساسی، یا مسائل جنسی می توانند از جمله عواملی باشند که باعث گرایش ما به سمت مصرف مواد مخدر شده اند. بعضی از ما نیز ممکن است قربانی خشونت، جنگ و یا شکنجه شده باشیم و تنها راهی که برای کنار آمدن با این گونه مسائل سراغ داشتیم، مصرف مواد مخدر بوده است. آنچه که اهمیت دارد این است که در فرایند بهبودی از اعتیاد و در زمان مناسب، سایر مشکلاتمان را نیز به تدریج حل خواهیم کرد و نیازی نیست که از همان روزهای اول شروع بهبودی ذهن خود را به برطرف کردن دیگر مسائل و مشکلاتمان مشغول کنیم.
شعاری در انجمن ها گمنام وجود دارد که می گوید: “نیروی برتر ما هیچ وقت بیشتر از توانمان ما را با مشکل رو به رو نمی کند” اما زمانی که خدای ما متوجه می شود که ما می توانیم از پس مشکلی که سال ها از آن رنج می بریم بربیاییم، ما را با مشکلاتی روبرو می کند تا با رفع کردن آن ها بتوانیم زندگی بهتری داشته باشیم.
باید در نظر داشته باشیم با اینکه انجمن های گمنام یک مرکز حمایتی بسیار موثر و بی نظیر برای بهبودی بیماری اعتیاد محسوب می شوند، اما شاید مکان چندان مناسبی برای حل مشکلات و مسائل روانی که در وجود ما ریشه دارند نباشند. برای برطرف کردن چنین مسائلی باید به سراغ روانکاوان و مراکز تخصصی درمانی که قادر به کمک رسانی به ما هستند مراجعه کنیم. در نظر گرفتن این نکته که برای حفظ بهبودی ما بسیار حائز اهمیت است، چون بسیاری از ما معتادان در حال بهبودی به خاطر نادیده گرفتن این و درمان نکردن ناراحتی ها، مسائل و مشکلات خود دوباره به مصرف مواد مخدر روی می آورند. برطرف کردن همه مسائل و مشکلات جسمی و روانی ما در واقع جزئی از فرایند بهبودی محسوب می شود و نشان می دهد که ما برای دستیابی به یک زندگی بدون اعتیاد و سرشار از آرامش، هر کاری که از دستمان بر بیاید را انجام خواهیم داد.
برای درمان بیماری اعتیاد باید تصمیم جدی داشته باشید و اگر هم دچار لغزش شدید آن را بهانهای برای ادامه اعتیاد خود قرار ندهید. اما اگر فکر میکنید به تنهایی نمیتوانید این کار را انجام دهید و احتمال وسوسه و لغزش برای شما وجود دارد میتوانید به مراکز ترک اعتیاد مراجعه کنید. هزینه کمپ ترک اعتیاد خصوصی با توجه به امکاناتی که در این کمپها وجود دارد متفاوت است.
حالا که به سوالاتی که کمپ ترک اعتیاد فرمانیه (کمپ ترک اعتیاد شیشه در تهران با امکانات VIP) برای تهیه برنامه پیشگیری از لغزش پاسخ دادید نوبت چگونگی پیاده سازی آن است. بعد از پاسخ دادن به سوالات قبلی اکنون نوبت عمل کردن و اجرای این برنامه رسیده است. پیشنهادات زیر را انجام دهید تا بتوانید این برنامه را به اجرا در بیاورید و وسوسه بعد از ترک اعتیاد را به طور کامل از خود دور کنید.
مرکز قطع مصرف فرمانیه توصیه می کند برای پیشگیری از لغزش از دوستان و خانواده کمک بگیرید
به آن ها اطمینان بدهید که از شنیدن نظرات و یادآوری آن ها برای کمک به حفظ بهبودیتان ناراحت نخواهید شد و حتی در صورتی که در ابتدا از خود مقاومت نشان دهید، باز هم این فروتنی را خواهید داشت که به آن ها گوش دهید.
برنامه پیشگیری از لغزش کمپ ترک اعتیاد فرمانیه را همواره در نظر داشته باشید
بعد از اتمام موضوع برنامه پیشگیری از لغزش، در مقاله بعدی کمپ فرمانیه (بهترین کمپ ترک اعتیاد خصوصی در تهران، متخصص در ترک شیشه، هروئین و الکل) به بحث پس از لغزش می پردازیم. یعنی فرض می کنیم که کسی که ترک اعتیاد را انجام داده دوباره به سمت مصرف رفته است و راهکارهایی برای بهبودی مجدد آن فرد ارائه می دهیم.
هر یک از ما معتادانی که در حال بهبودی هستیم، می بایست یک برنامه پیشگیری از لغزش برای خودمان تهیه کنیم. اعتیاد یک بیماری حیله گر، اسرار آمیز و مزمن است که به طور ناگهانی ما را غافلگیر و گرفتار می کند. برای حفظ و مراقبت از بهبودی خود لازم است قبل از روبرو شدن با شرایط پرخطر برای مقابله با آن برنامه ریزی کرده و استراتژی ای داشته باشیم که ما را از خطرات لغزش آگاه نماید.
همان طور که در سلسله مقالات کمپ ترک اعتیاد در رابطه با لغزش گفته شد، لغزش در بین معتادان در حال بهبودی بسیار رواج دارد و حدود 50 درصد از ما معتادان در اولین سال بهبودی خود دچار لغزش شده و دوباره اقدام به مصرف مواد می کنیم. برای بسیاری از ما معتادان علت لغزش این است که نمی خواهیم بپذیریم که از بیماری اعتیاد رنج می بریم و یا فکر می کنیم که می توانیم میزان مصرف مواد خود را کنترل نماییم.
طبیعت و ماهیت مزمن بیماری اعتیاد و طرز فکر و رفتارهای ویرانگری که ما در زندگی به آن عادت کرده ایم، باعث می شود تا برای کنار آمدن با مشکلات زندگی به طور غریزی مواد مخدر مصرف کنیم. برای بهبودی از بیماری اعتیاد باید روش زندگی، چگونگی کنترل احساسات و افکار و رفتارمان را به طور کامل عوض کنیم. البته این کار بسیار سختی است و نیاز به توجه و تلاش روزمره ما دارد. به یاد داشته باشید که تمام هدف کمپ ترک اعتیاد فرمانیه این است که ابزارهای لازم برای ایجاد این تغییرات را در اختیار ما قرار دهد وظیفه ما نیز این است که برای حفظ بهبودی خودمان این دوازده قدم را به طور روزانه به کار بگیریم.
در اختیار داشتن یک برنامه پیشگیری از لغزش باعث می شود تا همیشه هوش و هواسمان را بر روی بهبودی متمرکز کنیم. در شرایطی که بیماری اعتیاد بخواهد ما را از مسیر بهبودی منحرف کرده و به سمت لغزش بکشاند، با استفاده از این برنامه و عمل کردن به اصول بهبودی و 12 قدم، می توانیم از بهبودی خودمان محافظت کنیم برنامه پیشگیری از لغزش به ما کمک می کند تا به علائم هشداردهنده و عواملی باشد که باعث می شوند تا وسوسه مصرف مواد به سراغ ما بیاید بیشتر توجه کنیم. این برنامه مانند یک نقشه راه، موانع و راه های انحرافی را به ما نشان می دهد و باعث می شود تا ما در مسیر بهبودی باقی مانده و از دچار شدن به لغزش جلوگیری کنیم. تهیه برنامه پیشگیری از لغزش و در ترک ماندن بسیار کم هزینه است. پس در تهیه آن بسیار جدی باشید.
بسیاری از ما معتادان ممکن است پیش از آنکه متوجه اهمیت برنامه پیشگیری شویم، دچار لغزش شویم، اما احتیاجی نیست که حتما این اتفاق بیافتد تا پس از آن اقدام به تهیه این برنامه کنیم، بلکه می توانیم از همین الان با تنظیم کردن این برنامه پیشگیرانه، از گرفتار شدن دوباره در دام بیماری اعتیاد جلوگیری کنیم. 12 قدم یک برنامه عملی برای سبک زندگی جدید ماست و ما فقط با عمل کردن بر اساس این دوازده قدم است که می توانیم یک زندگی عاری از اعتیاد داشته باشیم و از بهبودی خود محافظت کنیم. برنامه 12 قدم می تواند برای تهیه کردن یک برنامه جلوگیری از لغزش و حفظ بهبودی و لذت بردن از زندگی جدیدمان به کمک کند.
ابتدا به شما پیشنهاد می کنیم سوالات بالا را در ذهن خود مرور کنید و سعی کنید جنبه های مختلف هر سوال را به وضوح ببینید. ما نیز سعی می کنیم در آموزش های بعدی خود نیز به صورت جداگانه به هریک از سوالات فوق بپردازیم. برنامه پیشگیری از لغزش بسیار ساده تهیه می شود اما می تواند حتی جان یک معتاد بهبود یافته را نجات دهد.
برای مشاوره همین حالا با مرکز ترک اعتیاد فرمانیه تماس بگیرید:
تلفن: 02122290484 – 02122295499
همراه: 09106886964
وسوسه مصرف مواد مخدر یک فکر زودگذر برای افرادی است که دوره ترک اعتیاد خود را سپری کردهاند. این فکر با دیدن و شنیدن نشانههایی به ذهن فرد رسوخ میکند و ولع مصرف مجدد را در او افزایش میدهد. وسوسه معمولا از افکار بیمارگونهای نشات میگیرد که در آن فقط لذتهای مصرف مواد مخدر به ذهن فرد میآید و تمام دردها، آشفتگیها و مشکلاتی که فرد در هنگام اعتیاد فعال داشت را پنهان میکند.
در این مقاله 11 اصل مهم برای لغزش نکردن و بها ندادن به وسوسه بعد از ترک اعتیاد که به ما کمک میکند در مقابل وسوسه و لغزش ایمن بمانیم و این که چگونه با وسوسه مواد مبارزه کنیم، راههای پیشگیری از لغزش و برنامه ترک اعتیاد را بخوانید:
چگونه بعد از ترک پاک بمانیم
در بخش اول این مقاله از سری مقالات کمپ ترک اعتیاد خصوصی فرمانیه در بحث پیشگیری از لغزش به 11 اصل مهم برای لغزش نکردن خواهیم پرداخت. دانستن این اصول به ما کمک می کند در مقابل وسوسه لغزش ایمن بمانیم.
در اینجا به پذیرش به عنوان اولین راه از راههای پیشگیری از لغزش اشاره میکنیم. ما معتادان در حال بهبودی باید بپذیریم که هرگز نمی توانیم هیچ ماده مخدر یا روان گردانی را دوباره مصرف کنیم. افکار ناسالم و معتاد گونه ممکن است ما را متقاعد کنند که از بیماری اعتیاد ما درمان یافته و اکنون ما شفا پیدا کردهایم یا اینکه مشکل ما فقط یک نوع ماده مخدر خاص بوده و به همین علت، ما می توانیم ماده مخدر یا روان گردان دیگری را بدون اینکه مشکلی برای ما ایجاد کند مصرف کنیم. ولی باید بدانیم که ما به عنوان افرادی که از بیماری اعتیاد در عذاب هستیم، حق انتخاب و کنترل هر نوع ماده تاثیر گذار بر ذهن، روان گردان یا مخدر را از دست دادهایم.
به همین علت، اگر واقعیت وضعیتمان را کاملا صادقانه بپذیریم شانس لغزش و بازگشتن به سوی اعتیاد بسیار کم خواهد شد. باید بپذیریم که بیماری اعتیاد ما درمان نمی شود بلکه در نقطهای متوقف میشود. پس باید همیشه این نکته را در نظر داشته باشیم که بیماری ما فقط مربوط به یک ماده مخدر خاص نبوده است.
اگر می خواهیم از لغزش پیشگیری کنیم باید همیشه بهبودی خود را در اولویت اول قرار دهیم. هیچ وقت نباید فراموش کنیم که ما از یک بیماری مزمن رنج می بریم و اگر می خواهیم از چنگ این بیماری خلاص شویم، باید قدم های دوازده گانه را به طور روزمره به کار بگیریم. اولویت دادن به هر کس یا هر چیز دیگری در زندگی مان به جای بهبودی ممکن است باعث شود تا سر انجام به سمت مصرف مجدد مواد کشیده شده و آن هر چه را که داریم از جمله جان خود را از دست بدهیم. اگر بهبودی در اولویت اول ما باشد کم کم تاثیر آن بر بقیه جنبه های زندگی خود را خواهیم دید.
معمولا در مشاورهای کمپ فرمانیه از بیمار می خواهند تا دلایل و انگیزههای خود برای ترک اعتیاد را یادداشت نماید. این کار یک عمل دائمی است و در هر مقطعی میتواند انجام پذیرد. به بیماران توصیه میشود این نوشتهها را همراه خود داشته باشند تا در موقعیتهای بحرانی و وسوسه آمیز آنها را به خود یادآوری کنند.
مثلا بیمار در یک برگه برای خود مینویسید که دلایل ترک اعتیادش چه بوده و یا از آشفتگیها و مشکلات گذشته خود که در اثر مصرف مواد مخدر پیش آمده مینویسد. در پایان نوشته خود هم اشاره میکند که اگر باز هم مصرف کند دچار چه گرفتاریهایی خواهد شد.
برای حفظ مسیر بهبودی هر فردی که قطع مصرف کرده باید برنامه ای برای جلوگیری از لغزش خود داشته باشد. یکی از اولین قسمت ها در مورد این برنامه بحث تعیین انگیزه برای بهبودی بود.
پیشنهاد مشاورین و مددیاران مرکز قطع مصرف فرمانیه این است که در اولین مرحله از تهیه و تنظیم برنامه پیشگیری از لغزش شخصی خود به سوالات زیر پاسخ دهید تا انگیزه شما برای بهبودی از اعتیاد مشخص شود. این کار باعث می شود تا اهمیت پیشگیری از لغزش در زندگی شما مشخص شده و شما به اجرای این برنامه و حفظ آن تشویق شوید:
پاسخ به تک تک سوالات فوق کاملا شخصی بوده و بسته به شرایط هر فرد متفاوت است. ممکن است شخصی اعتیاد خود را ترک کرده که کارش را از دست ندهد اما شخص دیگر به خاطر خودش و این که دوست داشته زندگی شادی داشته باشد این کار را انجام داده.
همچنین عواقب مصرف نیز برای هر فرد متفاوت بوده ممکن است شخصی تا مرکز بیمارستان، زندان و یا مرگ پیش رفته باشد و تمامی زندگی و روابط خود را از دست داده باشد اما فردی دیگر هنوز به این مراحل نزدیک هم نشده باشد اما به آگاهی از عواقب مصرف خود پی برده باشد.
پیشنهاد ما به عنوان یک مرکز سم زدایی و کمپ ترک اعتیاد شناخته شده و با سابقه در تهران این است که ابتدا برای تک تک سوالات بالا وقت کافی بگذارید و بعد مقالات بعدی را که در مورد سایر قسمت های برنامه پیشگیری از لغزش میباشد، مطالعه کنید.
یکی دیگر از راههای پیشگیری از لغزش اعتماد نکردن به افکار معتاد گونه است. ما معتادان از نوعی جنون فکری رنج می بریم. حتی در زندگی در حال بهبودی نیز افکار معتادگونه ما فعال است و به همین علت در مسائلی که به استفاده از مواد مخدر مربوط است به هیچ وجه نباید به طرز فکر خود اعتماد و اطمینان کنیم. به علت وجود افکار ناسالم ممکن است که ما در مواقعی فقط روزهای ظاهرا خوش دوران مصرفمان را به یاد بیاوریم و فراموش کنیم که چه بلاها و مصیبتهایی را از سر گذراندهایم. این ماهیت و طبیعت بیماری اعتیاد ماست که تلاش میکند تا ما را فریب داده و از مسیر بهبودی منحرف کند. در چنین مواقعی میبایست با افکار جنونآمیز خود مبارزه کنیم و اجازه ندهیم که ما را فریب دهد و به مصرف دوباره مواد متقاعد کند. بهترین ابزار برای مقابله با افکار معتادگونه که باعث وسوسه بعد از ترک اعتیاد می شوند کار کردن روزمره 12 قدم و استفاده از حمایت های انجمن های گمنام است.
در مورد وسوسه فکری پس از ترک باید گفت که به این افکار بها ندهید و سعی کنید کنترل افکار خود را داشته باشید. تجربه ما در مرکز ترک اعتیاد فرمانیه بعد از ترخیص هزاران نفر از مراجعینی که برای قطع مصرف و سم زدایی از مواد اعتیاد آور مراجعه کردند این است که مشاهده کردیم برخی از مراجعین ما مجدد مصرف خود را آغاز میکنند. با کمک گرفتن از مشاورین و روانشناسان متخصص به این نتیجه رسیدیم که یک چرخه فکری و الگوی ذهنی باعث میشود که فرد بهبود یافته دوباره مصرف کند این چرخه به این صورت است:
برانگيزان >>> فکر مواد اعتیاد آور >>> وسوسه >>> مصرف مواد مخدر
اگر این چرخه فکری در نقطهای قبل از پایان شکسته نشود موجب میشود تا فرد بهبود یافته مصرف کند. همچنین اگر آمورش ندیده باشد این چرخه بارها و بارها تکرار میشود. در کمپ ترک اعتیاد فرمانیه ما در طول دوره سم زدایی از طریق روانشناسان مجرب خود این الگوی ذهنی را به مراجعین خود به طور کامل آموزش میدهیم.
بهترين و ساده ترين و كم خطرترين روش برای جلوگیری از مصرف مجدد این است که بيمار با برانگيزان مواجهه نشود.
بیمار در صورتی به صورت اتفاقی با برانگیزانی مواجهه شد فكر مواد را كنترل كند لازم به ذكر است ذهن بیمار مصرف مواد را با برانگیزان ربط میدهد، پس باید بتواند فكر مواد را كنترل كند و توجه برگردانی فكری كند و فكر مثبت و غیر اعتیادی را در ذهن خود پرورش و پرو بال دهد. زمانی بیمار به سمت وسوسه میرود كه فكر اعتیادی را كنترل نكرده و آن را در ذهن خود شاخه و برگ داده باشد.
باز اگر بیمار این دو مرحله را رعایت نكرده باشد و به وسوسه رسیده باشد می تواند این راه حلها را پیش بگیرد:
1- حتما از آن موقعیت به موقعیت امنی پناه ببرد
(مثلا به افرادی كه با آنها احساس اعتماد و آرامش دارد و میتواند مشكل و حالش را برای آنها بیان كند و بداند در كنار آنها از برانگیزانها دور است یا به كلنیك/کمپ ترک اعتیاد/جلسه پناه ببرد. این یكی از بهترین راه حل ها برای بیمارانی كه در وسوسه می باشند، است)
2- وسوسه اش را افشا كند و درخودش نگه ندارد و از احساس و میلش برای دیگران صحبت كند تا وسوسه افشا شود
3- تلفن زدن به مشاور یا راهنما و كمك گرفتن از او
4- مراجعه كردن به محیطهای امن که بهترین راه برای مهار كردن وسوسه باشد
در كل فرار كردن از آن موقعیت وسوسه انگیز و پناه بردن بجای امن می تواند بیمار را از مصرف مجدد مواد مخدر و محرک نجات دهد
چگونه بعد از ترک پاک بمانیم
افرادی که تجربه اعتیاد به مواد مخدر دارند و اکنون پاک هستند به طور کلی یک باور و الگوی رفتاری در ذهن خود دارند که کاملا غلط بوده و باید به مرور تغییر کند. این الگو عبارتست از این که مواد مخدر و مصرف آن میتواند آرامش به فرد برساند و مخصوصا در هنگام خشم و ترس و اضطراب به او کمک کند.
بیمار باید بیاموزد که این باور غلط خود را تغییر دهد. برای آرام کردن افکار و احساسات روشهای گوناگونی وجود دارد. یکی از آنها بیان احساس آن لحظه و به مشارکت گذاشتن آن با فرد مورد اعتماد که او نیز تجربه خوبی در ترک اعتیاد دارد، می باشد. در انجمنهای دوازده قدمی این کار از طریق مشارکت با راهنما و کارکرد قدمهای دوازدهگانه صورت میگیرد.
باید بدانیم که خماری حالتی موقتی و زود گذر بوده و نشان این است که بدن ما دارد سعی می کند تا حالت طبیعی خود را به دست آورد و بنابراین طولی نخواهد کشید تا آثار و نشانه های آن از میان خواهند رفت.
در برخی از مواقع بیشتر در معرض خطر لغزش و استفاده دوباره مواد قرار داریم. در این مواقع جسم ما برای مصرف مواد ویار پیدا می کند و ما برای به دست آوردن اندکی آرامش اسیر وسوسه مصرف می شویم. در چنین مواقعی افکار معتادگونه می تواند ما را متقاعد کند که تنها راه مواجهه با اوضاع و احوال این است که خودمان را با مواد مخدر مشغول کنیم، چرا که این روش طبیعی و غریزی ماست که سال ها با آن خو گرفته ایم و اولین و ساده ترین کاری است که به ذهن ما می رسد.
یکی از ابزارهای بهبودی که به بیشتر ما معتادان در حال بهبودی کمک کرده تا در برابر وسوسه ویار استفاده از مواد مقاومت کنیم، خودداری از مصرف مواد به طور ساعت به ساعت است.
مقاومت کردن در برابر وسوسه و حفظ کردن پاکی خود حتی برای چند دقیقه هم باعث می شود تا ویار وسوسه ما از نقطه اوج خود گذشته و شدت آن به تدریج کاهش یابد تا جایی که خطر لغزش از میان برود. ممکن است این بیشترین زمانی باشد که ما می توانیم خود را پاک نگه داریم، چون حتی تصور این که برای زمان های طولانی تر بتوانیم پاکی خود را حفظ کنیم هم مشکل و نشدنی به نظر می رسد.
در صورتی که به بیشتر از این مدت فکر کنیم، افکار معتاد گونه ما باعث می شود که در برابر وسوسه مصرف مواد طاقت نیاورده و تسلیم شویم؛ اما اگر در این مواقع سخت و دشوار روند بهبودی خود را لحظه به لحظه و دقیقه به دقیقه ادامه دهیم، در آن صورت می توانیم در برابر شدیدترین وسوسه ها ویارها نیز مقاومت کرده و خود را کنترل کنیم. در مواقعی که خطر لغزش زیاد است، روش موثر دیگر این است که فکر و ذهن خود را به مسائل و موضوعاتی دیگری مشغول کنیم و یا به کاری مفید و سودمند برای خود سرگرم شویم.
روش منحرف کردن افکار برای جلوگیری از لغزش
این تکنیک برای متوقف ساختن افکار وسوسه آمیز به کار میرود. وقتی وسوسه و خاطرات خوش مصرف شروع به بزرگ شدن در ذهن بیمار میکند باید سعی شود تا زنجیره افکار وی به نحوی قطع شود. زیرا با افزایش وسوسه، ولع مصرف بیشتر شده و قدرت کنترل فرد نسبت به آن کاهش مییابد.
به همین منظور مشاورین مرکز ترک فرمانیه به بیمار آموزش میدهند تا در این موارد سعی کند افکارش را منحرف کند. مثلا با دقت از عدد یک شروع به شمردن کند و هر دفعه 8 واحد به آن اضافه کند. یا حتی آوازی شاد بخواند یا در ذهنش تصویر درمانگر خود را ببینید که به او هشدار میدهد.
با این روش زنجیره فکری که هر لحظه ممکن بود قویتر شود و بیمار را به سمت لغزش ببرد، در نقطهای متوقف شده و بیمار دوباره به حالت بهبودی بر میگردد. البته باید در نظر داشت این تکنیک بسته به میل بیمار و سایر عوامل، میزان تاثیرش برای افراد مختلف متفاوت است.
در چنین مواقعی بهترین دفاع این است که با راهنمای خود یا با یک عضو انجمن صحبت و درد دل کنیم و از آن ها کمک بگیریم و بپرسیم که در چنین مواقعی چطور بر وسوسه ویار مصرف دوباره مواد غلبه کرده اند. فراموش نکنید که حالت های وسوسه ویار بعد از مدتی کوتاهی برطرف می شوند. این حالت ها چیزی جز آثار خماری نیست و ما می توانیم در مقابل آن ها تسلیم نشویم و از مصرف مواد خودداری کنیم و بگذاریم این احساسات و حالت های کوتاه مدت و گذرا برطرف شوند.
رفتن به مکان هایی که در آنجا مواد مخدر یا افراد معتاد وجود دارد و یا مکان هایی که ما در آنجا مواد مخدر مصرف یا خریداری کرده ایم، قطعا وسوسه ویار ما به استفاده از مواد را تحریک می کند. ما باید مسئولیت بهبودی مان را بر عهده بگیریم و برای جلوگیری از لغزش هر کاری که برای حفظ بهبودی مان لازم است را انجام دهیم. از جمله اینکه خود را در شرایط خطرناک و پر وسوسه قرار ندهیم و از رفتن به مکان هایی که از لحاظ روانی و احساسی باعث می شود تا ما آسیب پذیر شویم خودداری کنیم.
برای مثال اگر فکر کردید که قرار گرفتن در جمع کسانی که شناخت و درک درستی از بیماری اعتیاد ندارند و باعث می شوند تا ما احساس سرافکندگی و گناه کنیم و به روند بهبودی مان صدمه وارد شود، از رفتن به چنین جمعی خودداری کنید یا اگر قرار است به میهمانی بروید که در آنجا الکل و مواد مخدر در دسترس است، از خود بپرسید که چرا باید به این مهمانی بروم. فراموش نکنیم که در دوران بهبودی زمانی می رسد که می توانیم با هر کس که می خواهیم رفت و آمد و یا ملاقات کنیم یا هر جا که می خواهیم برویم؛ ولی با این وجود به خصوص در سالیان اول می بایست همیشه مواظب طبیعت بیماری اعتیادمان باشیم.
برای جلوگیری از لغزش و عود خانواده بیمار درگیر اعتیاد میتواند به بیمار کمک کند تا وی بتواند لیستی از تمام موقعیتهای پر خطر فراهم کند. میتوانید لغزشهای قبلی و عودهای قبلی را مرور کنید و تمام موقعیتهایی که پر خطرند و باعث ایجاد یا شدت وسوسهها در بیمار میشوند را شناسایی کرده و حتیالمقدور شرایطی فراهم کنید که در چنین موقعیتهای پر خطری قرار نگیرند یا اگر در چنین موقعیتهایی قرار گرفتند مهارتهای مقابلهای را فرا گرفته باشند.
کمپ ترک اعتیاد VIP فرمانیه پیشنهاد میکند به سوالات زیر پاسخ دهید تا مشخص شود چه کسانی و یا چه مکان هایی باعث وسوسه شدن شما برای مصرف دوباره مواد مخدر یا محرک می شوند:
مثلا پاسخ شما میتواند به این گونه باشد: مواد مخدر را از مواد فروشی که در خانه اش مواد می فروخت، خریداری می کردم و روزهای پایانی هفته و معمولا در خانه یکی از عموزاده هایم و به همراه خود او برای وقت گذرانی مواد مصرف می کردم. به این ترتیب راهکاری که شما باید در پیش بگیرید این است که به هیچ وجه نباید به خانه فرد مواد فروش نزدیک شوید، نباید روزهای پایانی هفته به دیدن پسر عمویتان بروید و به جای وقت گذراندن با پسر عمویتان باید وقت خود را با دوستانتان در انجمن بگذرانید و یا به یک جلسه بروید.
بهتر است زمان کافی برای پاسخ دادن به سوالات بالا در نظر بگیرید. این کار به شما کمک می کند آگاهی بسیار مناسبی از شرایط محرک لغزش و ایجاد وسوسه پیدا کنید.
در کمپ فرمانیه به اصطلاح به افرادی که با آنها مصرف میکردهایم یار بازی، به چیزها مختلف و مواد مصرفی توپ بازی و به مکانهایی که دائما در آن مصرف میکردهایم زمین بازی گفته می شود. توصیه اکید مشاوران این است که فردی که اعتیاد خود را ترک کرده از این موارد حتی المقدور دوری کند.
این محرکها میتوانند از موسیقیای که بیمار هنگام مصرف به آن گوش میکرده گرفته تا حتی محل ثابتی که در آن مصرف میکرده باشد. بیمار باید به کمک مشاور در زندگی خود کنکاش کند تا بتواند محرکهای این چنین را شناسی کرده و از آنها تا حد امکان دوری کند.
چه خود مصرفکننده مواد مخدر بودهاید و قطع مصرف کردهای و چه فرد مصرف کنندهای در خانواده خود دارید، این تکنیکهای جلوگیری از لغزش میتواند کمک کند تا هر چه بیشتر از وسوسه جلوگیری نمایید.
در ضمن به یاد داشته باشیم که حتی اگر در موقعیت یا شرایطی باشیم که ما را به یاد مواد انداخته یا وسوسه نماید، هیچ کس یا هیچ چیز قدرت آن را ندارد که ما را به استفاده دوباره از مواد مجبور کند و خود ما نیز نباید چنین شرایطی را بهانه کرده و دوباره اقدام به مصرف مواد مخدر کنیم. امروز در زندگی در حال بهبودی ما قدرت انتخاب داریم و فقط این خود ما هستیم که می توانیم تصمیم بگیریم آیا می خواهیم دوباره اسیر مصرف مواد مخدر شویم یا خیر.
اعتیاد، در اصل بیماری انکار است. این بیماری تلاش می کند تا ما را متقاعد کند که درمان شده ایم و می توانیم از پس هر کاری بر بیاییم؛ اما واقعیت این است که داشتن چنین تصوری از بهبودی بسیار خطرناک است و ما زمانی که در حال بهبودی هستیم باید آن قدر فروتن و متواضع باشیم که قبول کنیم بیمار هستیم و نمی توانیم هر کاری که دلمان می خواهد را انجام دهیم. برای مثال، محدودیت ناشی از بیماری اعتیاد ما باعث می شود که دیگر هیچ وقت نتوانیم الکل یا مواد مخدر مصرف کنیم و باید بپذیریم که این محدودیت در تمام طول زندگی همراه ما خواهد بود. ما معتادان در حال بهبودی باید بپذیریم که آسیب پذیر هستیم و این خطر همیشه وجود دارد که افکار ناسالم، ما را برای استفاده دوباره از مواد فریب دهد. دانستن این واقعیت که ما در تمام طول عمر خود در برابر مواد آسیب پذیر هستیم به ما کمک می کند تا بدانیم چرا همیشه به کمک و حمایت انجمنمان احتیاج داریم.
در مورد بهبودی از بیماری اعتیاد، در واقع طول مدت پاکی ما چندان اهمیتی ندارد. همه ما در حال بهبودی فقط برای امروز پاک هستیم. یادآوری این واقعیت برای ما باعث خواهد شد تا مدت زمان پاک بودنمان موجب غرور و سهل انگاری ما نشود تا بهبودی مان را نادیده بگیریم و دچار لغزش شویم.
در ضمن، هر یک از ما معتادان در حال بهبودی فقط با کارکرد 12 قدم و استفاده از اصول و حمایت انجمنمان است که می توانیم بهبودی خود را به طور روزمره حفظ کنیم. این تصور که بیماری اعتیاد ما کاملا درمان شده است و یا بهبودی ما بسیار قوی و آسیب ناپذیر است چیزی جز تلاش بیماری برای به دام انداختن دوباره ما در دام اعتیاد و فراهم شدن زمینه غلبه غرور و هوای نفس بر ما نیست.
بیماری اعتیاد بسیار حیله گر، فریبکار و اسرار آمیز است و همواره تلاش می کند تا ما را به سمت استفاده مجدد از مواد مخدر و زندگی فلاکت باری که به آن عادت کرده بودیم، بازگرداند. گاهی در دوران بهبودی افکار معتادگونه ما با هزاران بهانه و دلیل تلاش خواهند کرد تا ما را متقاعد کنند که تنها راه کنار آمدن با زندگی و مشکلات آن مصرف مواد مخدر است؛ اما به یاد داشته باشید که امروز ما حق انتخاب داریم و می توانیم در برابر فریب کاری افکار معتادگونه مقاومت کنیم و اجازه ندهیم که بار دیگر قربانی آن ها شویم. باور و اعتقاد ما به تصمیممان برای پاک باقی ماندن و قدرتی که همین اعتقاد در ما ایجاد خواهد شد تا بتوانیم با این افکار فریبکار مقابله کنیم.
در این مواقع، باید به خودمان یادآور شویم که چه شهامتی از خود نشان دادیم تا از انکار دست برداشتیم و توانستیم از چنگ بیماری اعتیاد خلاص شویم. بعضی اوقات ما فراموش می کنیم که چه انسان های قوی و با اراده ای هستیم وقتی تصمیم به انجام دادن یا انجام ندادن کاری می گیریم تا چه اندازه قوی و با پشتکار هستیم. باید به خاطر بیاوریم که چه استقامت و مقاومتی از خود نشان دادیم تا توانستیم مواد مخدر را کنار بگذاریم و امروز این حق را داریم که از بهبودی خود محافظت کنیم.
باید یادمان بیاید در کمپ ترک اعتیاد و یا در هرجایی که قطع مصرف کردیم توانستیم چه سختی هایی را پشت سر بگذاریم.
اما همان طور که گفتیم لغزش فرایندی است که معمولا در سه مرحله اتفاق می افتد. زمانی که می توانیم احساسات و عواطف خودمان را کنترل نماییم، وقتی که طرز فکر، دیدگاه ها و رفتارهای ما تغییر می کند و ما به رفتارهای زمان مصرف خود باز می گردیم. پس از گذشتن از این دو مرحله به جایی می رسیم که فکر می کنیم برای کنار آمدن با زندگی چاره ای جز استفاده مجدد از مواد نداریم.
باید بدانیم مدت های قبل از آنکه مصرف مواد مخدر را دوباره شروع می کنیم، ابتدا در افکارمان دچار لغزش شده ایم، چون رفتار و افکار ما درباره زندگی به دوران اعتیادمان بازگشته است. به همین علت بسیار مهم است که برای حفظ بهبودی مان از علائم و عوارض دو مرحله اول لغزش آگاهی داشته باشیم و با استفاده از ابزارهای بهبودی، از وارد شدنمان به مرحله سوم یعنی لغزش جسمی جلوگیری کنیم.
الف) کنار آمدن با احساسات
اولین پیشنهاد کمپ ترک اعتیاد فرمانیه این است که اگر پیش از تهیه این برنامه پیشگیری لغزش کرده اید، پنج نمونه از مواردی که باعث لغزش شما شده اند را یادداشت نمایید. اگر تاکنون لغزش نکرده اید، نمونه های مربوط به لغزش افراد دیگر را یادداشت کنید یا تجربیات و مطالبی که این گونه افراد درباره لغزش خود با شما گذاشته اند را بنویسید. در ضمن، بنویسید که در حال حاضر چگونه با احساسات خود کنار می آیید؟ آیا احساس الان شما با احساساتی که در دوران خوب بهبودی داشتید، تفاوت دارند؟ سپس در برابر هر یک از مواردی که باعث شده اند تا دچار لغزش شوید، ابزارهای بهبودی که کمک می کنند تا دوباره به زندگی سالم خود بازگردید، یادداشت کنید.
برای مثال:
لغزش احساسی: من همیشه شدیدا تحت تاثیر احساسات خودم قرار داشتم و همواره احساس بی قراری می کردم و درباره مشکلاتی که می بایست با آن ها دست و پنجه نرم کنم، نگرانی داشتم. به همین دلیل دست از مقاومت برداشتم و بلاخره مواد مصرف کردم تا بتوانم احساس آرامش کنم.
راهکار عملی: باید به خودم یادآوری کنم که بهبودی از بیماری اعتیاد اولین اولویت من در زندگی است. هیچ مشکلی ارزش آن را ندارد که من دوباره مواد مصرف کنم. هر زمان که به شدت از مشکلات زندگی احساس نگرانی کردم، باید اولویت خود در زندگی را به یاد بیاورم و همه توان خود را برای پاک باقی ماندن به مدت 24 ساعت صرف کنم. من تا آنجا که از دستم بر می آید با مشکلات خودم، کنار می آیم و نتیجه آن را به خدای خودم خواهم سپرد.
ب) تغییرات که در افکار به وجود میآیند.
اگر تجربه لغزش کردن را دارید، پنج نمونه از تغییراتی که در افکارتان ایجاد شده بود و باعث شد تا دوباره به مصرف مواد برگردید را یادداشت کنید. اگر تا به حال لغزش نکرده اید نمونه های مربوط به مشاهده لغزش افراد دیگر را یادداشت کنید یا تجربیات و مطالبی را که این گونه افراد درباره لغزش خود با شما در میان گذاشته اند را بنویسید. در ضمن بنویسید که در حال حاضر افکار شما در مقایسه با دورانی که در حال بهبودی مستحکم بودید چه تغییراتی کرده اند. سپس در برابر هر یک از نمونه ها و مواردی که باعث شده اند تا دچار لغزش فکری شوید، ابزارهای بهبودی و اصولی که باعث می شوند تا شما دوباره به زندگی سالم برگردید و راه های بهبودی برای غلبه بر افکارتان را یادداشت کنید.
برای مثال:
لغزش افکار: با خودم تصور می کردم که مشکل من چندان جدی نیست و اعتیاد من فقط به هروئین مربوط می شود، به همین علت می توانم بدون اینکه مشکلی برای من به وجود بیاید انواع دیگری از مواد مخدر را مصرف کنم. به همین علت مصرف الکل را آغاز کردم و پس از آن طولی نکشید که بار دیگر مصرف هروئین را نیز از سر گرفتم.
راهکار عملی: من از بیماری اعتیاد رنج می برم و قدرت کنترل و یا مقاومت در برابر هیچ ماده روان گردانی را ندارم. باید همواره قدم اول را پذیرفته و به طور روزمره به آن عمل کنم.
پ) تغییراتی که در دیدگاه ها ایجاد می شوند.
پنج نمونه از تغییراتی که پیش از لغزش در دیدگاه های شما در خصوص بهبودی ایجاد شده است را یادداشت کنیم. اگر تا به حال لغزش نکرده اید، نمونه های مربوط به مشاهده لغزش سایرین را یادداشت کنید یا تجربیات و مطالبی را که این گونه افراد درباره لغزش خود با شما در میان گذاشته اند، بنویسید. در ضمن بنویسید که دیدگاه های شما در حال حاضر در مقایسه با دورانی که در حال بهبودی مستحکم بودید، چه تغییراتی کرده اند. سپس در برابر هر یک از مواردی که باعث تغییر دیدگاه های شما شده اند، ابزارهای بهبودی و اصولی را که باعث می شوند تا دوباره به دیدگاه های سالم خود در حال بهبودی بازگردید را یادداشت کنید.
برای مثال:
لغزش دیدگاه: از شرکت کردن در جلسات انجمن خودداری کردم. چون به تدریج دیدگاه من تغییر کرد و خود را قانع کردم که این یک برنامه مذهبی است و این که مشکلات من با مشکلات دیگران بسیار متفاوت است. هیچ یک از افرادی که در انجمن می شناسم نمی توانند به من کمک کنند و من خود به تنهایی می توانم با بیماری اعتیاد مبارزه کرده و بهبودی پیدا کنم.
راهکار عملی: من از بیماری رنج می برم که به مراتب قوی تر از من است. من نمی توانم برای بهبودی تنها به خودم تکیه کنم و به کمک ها و حمایت های انجمن نیاز دارم. من با فروتنی ذهن خود را باز نگه می دارم و با صداقت، روشن بینی و تمایل، آنچه را که در انجمن برای بهبودی من پیشنهاد می شود انجام می دهم.
ت) تغییراتی که در رفتار ایجاد می شوند.
علاوه بر مشخص کردن تغییراتی که در احساسات، افکار و دیدگاه های شما ایجاد می شود، بهتر است نگاهی هم به رفتار و عادت های خود بیندازید. ممکن است اکنون بر خلاف زمانی که در اوج دوران بهبودی قرار داشتید و یک برنامه منظم و روزمره برای بهبودی خود تهیه کرده بودید، اکنون دوباره به روش ها و عادت های دوران اعتیاد خود بازگشته باشید. در این صورت پنج نمونه از تغییراتی که در رفتار و عادت های شما به وجود آمده است را نوشته یا مشاهدات خود را از رفتارهای کسانی که لغزش کرده اند را یادداشت نمایید. علاوه بر این، بنویسید که رفتارها و عادت های کنونی شما در مقایسه با دورانی که در اوج بهبودی به سر می بردید، چه تغییراتی کرده اند. سپس در کنار هر یک از این موارد، ابزارهای بهبودی و اصولی که باعث می شوند تا شما دوباره رفتارها و عادت های سالم دوران بهبودی خود را از سر بگیرید، یادداشت کنید.
برای مثال:
لغزش رفتاری: بیشتر روز خود را در رختخواب می گذراندم و حوصله شرکت کردن در جلسات انجمن را نداشتم. به جای آن وقت خود را در کنار کسانی می گذراندم که با آن ها مواد مصرف می کردم.
راهکار عملی: باید از شرایط پر خطر مانند معاشرت با افرادی که مواد مصرف می کنند یا رفتن به مکان های پر خطر وسوسه کننده خودداری کنم. برای بهبودی از بیماری اعتیاد نیاز دارم که در جلسات انجمن شرکت کنم. این جلسات همانند نوعی دارو است که من برای حفظ بهبودی از بیماری اعتیاد به طور روزانه به آن نیاز دارم.
در دوران بهبودی باید مراقب افکار انحرافی و معتاد گونه ای که ما را به سمت لغزش می کشانند، باشیم. افکاری مانند اولویت دادن با مسائلی غیر از بهبودی، انتظارات غیر واقعی و بلند پروازانه در مورد بهبودی و مقایسه کردن بهبودی خود با دیگران، از این جمله هستند.
ما باید بپذیریم که به علت داشتن افکار آشفته و جنون آمیز، در زندگی در حال بهبودی نیز ممکن است روزهای بد و ناگواری در پیش داشته باشیم. یکی از موثرترین روش ها برای حفظ و مراقبت از بهبودی، تهیه یک برنامه یا راهکار شخصی برای پیشگیری از لغزش است. با داشتن چنین برنامه و راهکاری هر زمان که متوجه شدیم میزان بهبودی مان افت کرده و در حال پس رفت می باشد، به برنامه ای که تهیه کرده ایم مراجعه کرده و ابزاری که برای پیشگیری از لغزش تدارک دیده ایم استفاده می کنیم.
مثلا برنامه ما میتواند چنین باشد و یا هر کدام که راحت تر هستیم را انجام دهیم:
بهتر است تمام چیزهایی که وسوسهها را تداعی میکنند کنار گذاشته شوند، حتی گاهی لازم است تا فرد یک تغییر اساسی در سبک زندگی خود دهد به این معنی که ساعت خواب و بیداری، تفریح و سرگرمی، کار و فعالیت و سایر امور روزمره را بررسی کرده و بعد تغییرات لازم را اعمال کند.
خیلی مهم است که فرد در آن ساعاتی که در طول روز مصرفکننده مواد مخدر بوده به انجام فعالیتی لذتبخش بپردازد. فرد باید علایق خود را بررسی کرده و فعالیتی که به آن علاقهمند است را جایگزین مصرف مواد مخدر کرده و خود را به نحوی سرگرم سازد. معمولاً این آموزشها در گروهدرمانی کمپ های ترک اعتیاد از جمله کمپ ترک اعتیاد فرمانیه به افراد ارائه میشود با این حال خالی از لطف نیست که خانوادهها نیز روی آن تأکید کنند.
اما فرض کنید بیمار شما با تمام تمهیداتی که اندیشیدید و تمام کارهایی که انجام دادید تا از لغزش و عود جلوگیری کنید، بعد از گذشت مدت زمانی پاکی، لغزش کرد و شما متوجه شدید که او لغزش کرده است و حتی در حالت بدتر متوجه شدید که او در حال حاضر مصرفکننده است.
چه واکنشی نشان میدهید؟
ابتدا به ذکر دو واکنش غلط از طرف خانوادهها میپردازیم و سپس واکنش صحیح را بیان میکنیم.
واکنش غلط: پدر و مادر متوجه شدهاند که پسرشان شروع به مصرف کرده، پدر عصبانی میشود و مادر شروع به گریه میکند. پدر، پسرش را لکه ننگ میداند و میگوید: شما درست بشو نیستی، ولی این بار شما را در اتاقت حبس میکنم تا بفهمی که نمیتوانی سر ما کلاه بگذاری، ترک کردن، فقط غیرت و مردانگی و اراده میخواهد که تو نداری ولی از این به بعد به تو یاد میدهم.
واکنش غلط: همسر متوجه میشود که شوهرش شروع به مصرف کرده، گریه میکند و او را سرزنش میکند و به وی میگوید: تو دروغگویی، فقط به فکر خودت هستی، دیگر تحمل زندگی با تو را ندارم و همین الان خانه را برای همیشه ترک میکنم.
در هر دو حالت شاید در کوتاه مدت به خاطر ترس و تنبیه و احساس گناه ایجاد شده در فرد مصرفکننده، وی مصرف نکند ولی دیر یا زود چنین فردی به خاطر فشار روانی زیادی که به وی وارد شده در کنترل وسوسهها و مقابله با آنها دچار مشکل میشود و آنها را تبدیل به عمل میکند. چون هنوز وسوسهها پا برجا هستند و او مهارت مقابله در برابر وسوسهها را نمیداند و در ضمن جو خانواده نیز دچار تنش شده و خانواده دیگراز او حمایت نمیکند.
واکنش صحیح: پدر متوجه میشود که پسرش شروع به مصرف کرده، پدر با این که ناراحت است اما عصبانی نمیشود و احساسات خود را کنترل میکند، کنار پسرش مینشیند و دلیل مصرف و دلیل وسوسههایش را بررسی میکند و بعد دوباره برای وی توضیح میدهد که بیماری او وسوسهها و عدم کنترل وی به آنها هستند و از او میخواهد که برای کنترل بیماری از کلاسهای آموزش مهارتهای کنترل وسوسه استفاده کند، در ضمن پدر به پسرش اشاره میکند که میدانم وسوسهها قدرت زیادی دارند ولی باید هر دو با قدرت بیشتری کار کنیم. و به او میگوید شاید من هم در این زمینه لازم باشد بیشتر کمک کنم، بیا با هم یکبار دیگر امتحان کنیم و برای همیشه وسوسهها را مهار کنیم. موافقی؟
در این واکنش پدر علاوه بر این که احساس گناه در مراجع ایجاد نکرد، بلکه وضعیت به وجود آمده را به وسوسهها نسبت داد و از ایجاد احساس گناه در او جلوگیری کرده و در ضمن به او راهی پیشنهاد داد تا او بتواند به کنترل وسوسههایش بپردازد.
البته چنین مواقعی مقاومت بیماران بسیار زیاد است ولی همین که پدر او را سرزنش نکرد و دوباره بیماری وی را برایش تشریح کرد و تلاش کرد تا وی را به مسیر درمان بازگرداند بهترین کاری است که او میتوانست انجام دهد.
در یک کلام تمام سعی خود را به کار ببرید تا لغزش اتفاق نیفتد ولی اگر لغزش اتفاق افتاد، خانواده با یک واکنش اشتباه میتواند وی را به مسیر مصرف مجدد و عود هدایت کند و بر عکس با یک واکنش صحیح و منطقی میتواند او را به چرخه درمان بازگرداند و لغزش را مدیریت کرده و از عود بیماری اعتیاد جلوگیری کند.
یک شعار معروف در انجمن های گمنام رواج دارد که می گوید: “لغزش مهم نیست بلکه آنچه پس از لغزش انجام می دهید اهمیت دارد.” این شعار به دیدگاه و طرز برخورد ما و اقدامات پس از لغزش مربوط می شود. مسئله مهم این است که آیا ما به لغزش به عنوان یک شکست نگاه می کنیم و آن را بهانه ای برای ادامه استفاده از مواد قرار می دهیم یا اینکه آن را به عنوان یک تجربه عبرت آموز به حساب آورده و روال بهبودی خودمان را با قاطعیت و جدیت بیشتری از سر می گیریم.
کمپ ترک اعتیاد فرمانیه
بهترین کمپ ترک اعتیاد خصوصی در تهران از دیدگاه خانواده ها و مراجعین
در این قسمت از بحث پیشگیری از لغزش به ابزارهایی می پردازیم که انجمن های 12 قدمی برای در ترک ماندن و جلوگیری از مصرف مجدد مواد مخدر به ما ارائه می دهند. این ابزارها به ما کمک می کنند تا آگاهی داشته باشیم که در چه مسیری قرار داریم و عواقب کارهای خود را پیش از عمل کردن به آن ها ببینیم.
بهبودی از بیماری اعتیاد در اصل یعنی تغییر دادن طرز تفکر، رفتارها و واکنش های ما در زندگی. البته این کار چندان آسان نیست اما با استفاده از کارکرد 12 قدم و استفاده از حمایت انجمن به تدریج و به مرور زمان می توانیم این تغییرات را در زندگی مان ایجاد کنیم. واقعیت این است که اگر در دوران بهبودی، عادت ها و طرز فکرمان درباره زندگی را تغییر ندهیم، طبیعتا به همان زندگی قدیمی دوران اعتیادمان یعنی قبل از ترک اعتیاد که به آن عادت کرده ایم باز خواهیم گشت.
موثرترین روشی که با استفاده از آن می توانیم این تغییرات را در خود و زندگی مان به وجود آوریم، استفاده از برنامه های 12 قدمی و حمایت انجمن های گمنام است. با شرکت کردن در جلسات انجمن های گمنام، در میان کسانی قرار میگیریم که دقیقا مانند ما سعی دارند، زندگیشان را تغییر دهند. این احساس همسانی و مشارکت باعث دلگرمی و تشویق ما می شود تا اقدامات لازم برای دستیابی به یک زندگی جدید و ادامه دادن مسیر بهبودی را انجام دهیم.
ما معتادان برای بهبودی از اعتیاد، به کمک معتادان دیگر نیاز داریم چون به تنهایی نمی توانیم از پس بیماریمان برآییم؛ و جلسات انجمن های گمنام مکانی است که در آن می توانیم از دوستی، محبت و حمایت لازم برای رها شدن از چنگ بیماری اعتیاد برخوردار می شویم. در انجمن ها گمنام گفته می شود ” آن قدر به یکدیگر عشق و محبت هدیه می دهیم تا شما نیز یاد بگیرید که به خودتان عشق و محبت بدهید.” بسیاری از ما متوجه شده ایم که با قرار گرفتن در کنار معتادان در حال بهبودی و محبت و حمایتی که انجمن به ما می دهد توانسته ایم تغییرات لازم در افکار و رفتار خود را به وجود بیاوریم.
تنها راه بهبودی از بیمار اعتیاد کارکرد 12 قدم به صورت روزانه است. فقط با کارکرد 12 قدم است که می توانیم تغییرات لازم در زندگی مان را به وجود آوریم و از چنگ اعتیاد رهایی پیدا کنیم.
برنامه های 12 قدمی در واقع یک الگو نمونه جدیدی از طرز فکر و سبک زندگی را در اختیار ما قرار می دهند و ما با انجام دادن روزانه آن ها می توانیم زندگی جدیدی را برای خودمان پایه ریزی کنیم. برنامه های 12 قدمی تمام همه جوانب و عوارض مختلف بیماری اعتیاد را در بر می گیرد و راه حلی در اختیار ما می گذارد که با استفاده از آن ها نه تنها از بیماری اعتیاد بهبود پیدا کنیم، بلکه از این بهبودی نیز به صورت روزانه مراقبت و محافظت می نماییم.
فکر کردن به این موضوع که آیا من میتوانم برای همیشه از مواد مخدر پرهیز کنم و پاک باقی بمانم برای ما معتادان، فکری فلج کننده است و ترفندی است که بیماری اعتیاد از آن برای به دام انداختن مجدد ما استفاده می کند. همه ما معتادان در حال بهبودی تنها به مدت 24 ساعت از مواد مخدر دوره کرده و پاکی خود را حفظ می کنیم و باید همه فکر و انرژی خودمان را فقط برای پاک باقی ماندن در همین امروز متمرکز کنیم. احساس گناه و پشیمانی نسبت به گذشته و نگرانی و ترس از آینده نه تنها هیچ کمکی به ما نمی کند، بلکه باعث می شود تا از برنامه بهبودی روزمره خود غافل شده و به سمت مسائل بیهوده غافل شویم.
در کمپ ترک اعتیاد فرمانیه (کمپ ترک اعتیاد خصوصی در تهران) ما به مراجعین خود از طریق مشاورین متخصص حوزه اعتیاد کمک می کنیم مسیر فقط برای امروز را یاد بگیرند تا در دنیای واقعی نیز بتوانند روزانه از بهبودی خود محافظت کنند.
باید از گرسنگی، عصبانیت، تنهایی و خستگی دوری کنیم چون این عوامل باعث می شوند تا ما در برابر وسوسه مصرف مجدد مواد مخدر قرار بگیریم. ما در برابر زندگی خودمان در بهبودی مسئول هستیم و باید مراقب خودمان باشیم و همچون افرادی عاقل و بالغ از جسم و روح خود مراقبت و مواظبت کنیم. مراقبت از خود یکی از مهم ترین اصولی است که به پیشگیری از لغزش و حفظ بهبودی ما کمک می کند.
اگر در شرایطی قرار گرفتید که شدیدا وسوسه شده و تمایل به مصرف مجدد مواد پیدا کرده اید، با خود تصور کنید که الان مواد مصرف کرده اید و سعی می کنید که به عواقب پس از مصرف بیاندیشید.
درست است که اندکی آرامش پیدا می کنید و برای مدت کوتاهی مشکلات را به دست فراموشی می سپارید، اما آیا مصرف مواد واقعا مشکلات شما را از بین می برد یا اینکه آن ها را بیشتر و شدیدتر خواهد کرد؟ از خودتان بپرسید که با مصرف دوباره مواد چه سرنوشتی در انتظارتان است و آیا استفاده مجدد از مواد ارزش پیامدهای ناگوار بعد از آن را دارد یا خیر.
یکی از روش هایی که باعث پیشگیری از وقوع لغزش می شود، تمرین شکرگزاری از نعمت هایمان در زندگی در حال بهبودی است. باید فهرستی از همه داشته ها، پیشرفت ها و موهبت هایی که در زندگی در حال بهبودی به ما هدیه شده است را تهیه کنیم. با تهیه کردن و مشاهده این فهرست و با یادآوری واقع بینانه درباره بلاهایی که اعتیاد بر سر ما آورده است، شکر گزار زندگی کنونی خود خواهیم بود و بعید است که دوباره خود را در چنگ بیماری اعتیاد اسیر کنیم.
اگر وسوسه مصرف مجدد به شما غلبه کرد و به فکر استفاده دوباره از مواد افتادید، سعی کنید تا برای مدت کوتاهی بر موفقیت ها و پیشرفت هایی که در دوران بهبودی به دست آورده اید تمرکز کرده و آن ها یادداشت کنید. این کار نه تنها باعث می شود تا از خیال پردازی و توهم درباره استفاده از مواد مخدر دست بردارید و حواس خود را روی زندگی کنونی خود متمرکز کنید، بلکه به شما کمک خواهد کرد تا دیدگاه مثبت تری نسبت به خود و زندگیتان داشته باشید.
خدمت کردن در انجمن یکی از بهترین راه های ممکن برای حفظ بهبودی محسوب می شود.
تجربه بنیان گذاران انجمن های گمنام ثابت کرده است که خدمت رسانی به دیگران راهی موثر برای جلوگیری از لغزش است. برای مثال هنگامی که برای جا به جا کردن و منظم کردن صندلی ها در برگزاری جلسات کمک می کنیم، یا برای شرکت کنندگان در جلسات چای یا قهوه درست می کنیم و یا این که جلسه را رهبری می کنیم در واقع به حفظ پاکی خودمان کمک می کنیم.
با حفظ کردن ارتباط خود با انجمن از تنهایی و انزوا که عامل اصلی عود کردن و بازگشت بیماری اعتیاد است، بیرون می آییم. خدمت رسانی در واقع بخشی از کارکرد 12 قدم و برنامه بهبودی ما است و در ضمن به ما کمک می کند تا در زمان حال زندگی کنیم. وقتی تجربیات و یا مشکلاتمان را با معتادان دیگر در میان می گذاریم، احتمال وسوسه شدن و استفاده از مواد مخدر برای خود ما نیز کمتر می شود. همچنین با خدمت گزاری در جلسات انجمن احساس خوب مفید بودن و احساس احترام را تجربه می کنیم و با خارج شدن از انزوا خود را به عضوی مفید برای انجمنمان تبدیل می کنیم.
در این قسمت از بحث پیشگیری از لغزش به ابزارهای سلامتی می پردازیم. در قسمت قبل مقاله به 11 اصل مهم برای لغزش نکردن و ابزارهای انجمن های 12 قدمی (از جمله NA) برای پیشگیری از لغزش پرداختیم.
به طور کلی در بهترین کمپ های ترک اعتیاد در تهران سعی می شود همراه با مراحل سم زدایی به رهجویان قطع مصرف و دوستداران بهبودی کمک شود تا به بعد سلامتی خود نیز توجه بسیاری داشته باشند. از نظر مشاورین کمپ فرمانیه برای پیشگیری از لغزش باید به ابزارهای سلامتی نیز توجه شایانی داشت. این ابزارها در سه بخش خلاصه می شوند:
به علت نادیده گرفتن سلامتی خودمان در دورانی که همه فکر و ذکر ما مصرف مواد مخدر بود، ممکن است به بیماریی هایی مبتلا شده باشیم که در دوران بهبودی در بدن ما وجود داشته باشند. عفونت ها و بیماری های ناشی از استفاده از سرنگ های مشترک یا آلوده، ناراحتی های کبدی، هپاتیت، ایدز و… از جمله این بیماری ها هستند. اگر در دوران بهبودی به سلامت جسمی خود بی توجهی کرده و بیماری ها خود را علاج نکنیم، ممکن است برای تسکین دردها یا غلبه بر ترس های خود، دوباره به همان روش قدیمی یعنی استفاده از مواد مخدر برگردیم؛
بنابراین در خلال زندگی در بهبودی لازم است که از سلامت جسمی خود محافظت کرده و در صورت لزوم برای معاینه و آزمایش های کامل به پزشک مراجعه کنیم تا از سلامت خود آگاهی داشته باشیم. علاوه بر این، با عمل کردن تجویز پزشکان متخصص (نظیر روان شناسان یا روان پزشکان) سلامتی خود را به دست می آوریم و در نتیجه بهتر می توانیم بر روی بهبودی خود متمرکز شویم. در ضمن باید به خاطر داشته باشیم که مصرف دارو با تجویز و تحت نظر پزشک به شرط آنکه از آن سوءاستفاده نکنیم، لغزش به حساب نمی آید. ما می توانیم برای بروز هرگونه مشکلی یا خطر لغزش به پزشک معالج خود بگوییم که معتاد در حال بهبودی هستیم و نمی توانیم از داروهای روان گردان یا تاثیر گذار بر ذهن استفاده کنیم.
مراقبت از سلامتی جسمی و روانی خود بخشی از فرآیند بهبودی ما محسوب می شود. در این بخش از سوالات کمپ ترک اعتیاد فرمانیه از سری برنامه پیشگیری از لغزش به تعیین نیازهای سلامتی می پردازیم.
در دوران اعتیاد ما همه نیازهای جسمی و روحی خود را فدای نشئگی ناشی از مصرف مواد می کردیم. حال که ما در حال بهبودی هستیم و قصد محافظت از این بهبودی را داریم، باید به تمام جنبه های زندگی از جمله بهداشت جسمانی و روانی خود توجه کنیم؛ در غیر این صورت برای تحمل کردن و یا کاهش دادن عذاب خودمان چاره ای جز مصرف مواد مخدر نخواهیم داشت.
بهبودی یعنی مسئولیت ما در برابر درمان همه بیماری هایی که به آن ها مبتلا هستیم. مثلا اگر از بیماری دیگری به غیر از اعتیاد رنج می بریم، می بایست به پزشک مراجعه کرده و در صورت نیاز تحت درمان قرار بگیریم. توجه داشته باشید که مصرف دارو با تجویز و تحت نظر پزشک، لغزش به حساب نمی آید. درمان کردن بیماری های روحی و جسمی خود در دوران بهبودی، ریسک استفاده از مواد مخدر جهت تحمل عوارض این بیماری ها را کمتر کرده و بنابراین خطر لغزش ما را کاهش می دهد.
برای اطمینان از اینکه آیا در دوران بهبودی از جسم خود به درستی مراقبت می کنید یا نه به سوالات زیر جواب دهید. سپس در مقابل هر جوابی که به این سوالات داده اید، اقدامات لازم برای درمان یافتن از این بیماری ها در زندگی در حال بهبودی را یادداشت کنید.
بی توجهی به نیازهای جسمی ما در دورانی که در حال بهبودی هستیم و به تزگی اعتیاد خود را ترک کرده ایم، می تواند سوخت و ساز بدن ما را تحت تاثیر قرار داده و ما را در برابر لغزش آسیب پذیر کند. توجه کردن و مراقبت از نیازهای جسمانی، نه تنها نشان دهنده ارزش و اهمیتی است که ما برای خودمان قائل هستیم، بلکه به روال بهبودی ما کمک می کند. برای اینکه بدانید آیا نیازهای جسمی خود را برآورده می سازید یا نه به سوالات زیر جواب دهید. سپس در کنار هر یک از جواب ها اقدامات لازم برای بر آورده کردن نیازهای جسمی خود را یادداشت کنید.
بعضی از ما معتادان علاوه بر اعتیاد، از بیماری ها و ناهنجاری های روحی روانی نیز رنج می بریم. افسردگی، تشویش و داشتن حالت دو شخصیتی از جمله ناهنجاری های روانی است که ممکن است ما به آن مبتلا باشیم. نکته مهم این است که چون منشا بیشتر ناهنجاری های روانی ما، وابستگی و مصرف مواد مخدر است، در دوران بهبودی عوارض آن ها به تدریج از میان خواهد رفت.
برای مثال، ممکن است ما تصور کنیم که از افسردگی و اضطراب رنج می بریم اما هم زمان با پاک شدن و بهبودی از بیماری اعتیاد متوجه خواهیم شد که ناراحتی های روانی ما نیز به تدریج از بین می روند. ایده خوبی است که در آغاز بهبودی بررسی کنیم آیا این گونه ناراحتی ها از مصرف مواد مخدر سرچشمه می گیرند یا منشا دیگری دارند و برای معالجه آن ها باید به پزشک مراجعه کنیم.
در فرایند بهبودی، همان طور که از جسم خود مراقبت می کنیم باید مواظب روح و روان خود نیز باشیم و با مراجعه به روانشناس یا روان پزشک و مصرف داروهای مناسب، سایر ناهنجاری های روانی خودمان را نیز درمان کنیم چون با برطرف شدن این گونه ناراحتی ها، می توانیم به بهبودی مان کمک کنیم. برای مثال، در صورتی که به افسردگی دچار باشیم، نمی توانیم به طور موثر روی برنامه بهبودی مان تمرکز کرده و انرژی لازم برای شرکت در جلسات را داشته باشیم؛ اما زیر نظر پزشک متخصص این ناهنجاری ها به مرور درمان خواهند شد و از آن پس بهتر می توانیم مسیر بهبودی خود را ادامه دهیم.
بسیاری از ما معتادان در حال بهبودی به ناراحتی های روحی و روانی مبتلا هستیم و اگر می خواهیم بهبودی مان را حفظ کنیم، باید این گونه مسائل را مورد توجه قرار دهیم. بی توجهی به مشکلات روحی و روانی می تواند باعث لغزش ما شود به خصوص برای کسانی که مصرف آن ها مواد محرک یا روانگردان مانند شیشه بوده است. پیشنهاد کمپ فرمانیه (موفق ترین کمپ ترک اعتیاد شیشه در تهران) برای اطمینان از این که مسائل و ناراحتی های روانی خود را به اندازه کافی مورد توجه قرار داده اید یا نه به سوالات زیر پاسخ دهید. سپس در کنار هر پاسخی که داده اید اقداماتی که باید برای حفظ سلامت روانی خود در دوران بهبودی انجام دهید را یادداشت کنید.
بسیاری از ما معتادان در ابتدا برای کنار آمدن و غلبه بر مشکلات روانی خود به مصرف مواد مخدر روی می آوریم، اما پس از چندی سوء استفاده از مواد باعث می شود که مصرف مواد خود به یک مشکل اصلی برای ما تبدیل شود. در روال بهبودی از اعتیاد، باید مسائل و مشکلات روانی خود که ممکن است عامل اصلی و اولیه کشیده شدن ما به سوی اعتیاد باشد را نیز به تدریج برطرف کنیم.
ریشه مسائل و مشکلات ممکن است در دوران کودکی ما بوده و یا ناشی از حوادثی باشد که سال ها قبل برای ما پیش آمده اند. مشکلات جسمی، روحی و احساسی، یا مسائل جنسی می توانند از جمله عواملی باشند که باعث گرایش ما به سمت مصرف مواد مخدر شده اند. بعضی از ما نیز ممکن است قربانی خشونت، جنگ و یا شکنجه شده باشیم و تنها راهی که برای کنار آمدن با این گونه مسائل سراغ داشتیم، مصرف مواد مخدر بوده است. آنچه که اهمیت دارد این است که در فرایند بهبودی از اعتیاد و در زمان مناسب، سایر مشکلاتمان را نیز به تدریج حل خواهیم کرد و نیازی نیست که از همان روزهای اول شروع بهبودی ذهن خود را به برطرف کردن دیگر مسائل و مشکلاتمان مشغول کنیم.
شعاری در انجمن ها گمنام وجود دارد که می گوید: “نیروی برتر ما هیچ وقت بیشتر از توانمان ما را با مشکل رو به رو نمی کند” اما زمانی که خدای ما متوجه می شود که ما می توانیم از پس مشکلی که سال ها از آن رنج می بریم بربیاییم، ما را با مشکلاتی روبرو می کند تا با رفع کردن آن ها بتوانیم زندگی بهتری داشته باشیم.
باید در نظر داشته باشیم با اینکه انجمن های گمنام یک مرکز حمایتی بسیار موثر و بی نظیر برای بهبودی بیماری اعتیاد محسوب می شوند، اما شاید مکان چندان مناسبی برای حل مشکلات و مسائل روانی که در وجود ما ریشه دارند نباشند. برای برطرف کردن چنین مسائلی باید به سراغ روانکاوان و مراکز تخصصی درمانی که قادر به کمک رسانی به ما هستند مراجعه کنیم. در نظر گرفتن این نکته که برای حفظ بهبودی ما بسیار حائز اهمیت است، چون بسیاری از ما معتادان در حال بهبودی به خاطر نادیده گرفتن این و درمان نکردن ناراحتی ها، مسائل و مشکلات خود دوباره به مصرف مواد مخدر روی می آورند. برطرف کردن همه مسائل و مشکلات جسمی و روانی ما در واقع جزئی از فرایند بهبودی محسوب می شود و نشان می دهد که ما برای دستیابی به یک زندگی بدون اعتیاد و سرشار از آرامش، هر کاری که از دستمان بر بیاید را انجام خواهیم داد.
برای درمان بیماری اعتیاد باید تصمیم جدی داشته باشید و اگر هم دچار لغزش شدید آن را بهانهای برای ادامه اعتیاد خود قرار ندهید. اما اگر فکر میکنید به تنهایی نمیتوانید این کار را انجام دهید و احتمال وسوسه و لغزش برای شما وجود دارد میتوانید به مراکز ترک اعتیاد مراجعه کنید. هزینه کمپ ترک اعتیاد خصوصی با توجه به امکاناتی که در این کمپها وجود دارد متفاوت است.
حالا که به سوالاتی که کمپ ترک اعتیاد فرمانیه (کمپ ترک اعتیاد شیشه در تهران با امکانات VIP) برای تهیه برنامه پیشگیری از لغزش پاسخ دادید نوبت چگونگی پیاده سازی آن است. بعد از پاسخ دادن به سوالات قبلی اکنون نوبت عمل کردن و اجرای این برنامه رسیده است. پیشنهادات زیر را انجام دهید تا بتوانید این برنامه را به اجرا در بیاورید و وسوسه بعد از ترک اعتیاد را به طور کامل از خود دور کنید.
مرکز قطع مصرف فرمانیه توصیه می کند برای پیشگیری از لغزش از دوستان و خانواده کمک بگیرید
به آن ها اطمینان بدهید که از شنیدن نظرات و یادآوری آن ها برای کمک به حفظ بهبودیتان ناراحت نخواهید شد و حتی در صورتی که در ابتدا از خود مقاومت نشان دهید، باز هم این فروتنی را خواهید داشت که به آن ها گوش دهید.
برنامه پیشگیری از لغزش کمپ ترک اعتیاد فرمانیه را همواره در نظر داشته باشید
بعد از اتمام موضوع برنامه پیشگیری از لغزش، در مقاله بعدی کمپ فرمانیه (بهترین کمپ ترک اعتیاد خصوصی در تهران، متخصص در ترک شیشه، هروئین و الکل) به بحث پس از لغزش می پردازیم. یعنی فرض می کنیم که کسی که ترک اعتیاد را انجام داده دوباره به سمت مصرف رفته است و راهکارهایی برای بهبودی مجدد آن فرد ارائه می دهیم.
هر یک از ما معتادانی که در حال بهبودی هستیم، می بایست یک برنامه پیشگیری از لغزش برای خودمان تهیه کنیم. اعتیاد یک بیماری حیله گر، اسرار آمیز و مزمن است که به طور ناگهانی ما را غافلگیر و گرفتار می کند. برای حفظ و مراقبت از بهبودی خود لازم است قبل از روبرو شدن با شرایط پرخطر برای مقابله با آن برنامه ریزی کرده و استراتژی ای داشته باشیم که ما را از خطرات لغزش آگاه نماید.
همان طور که در سلسله مقالات کمپ ترک اعتیاد در رابطه با لغزش گفته شد، لغزش در بین معتادان در حال بهبودی بسیار رواج دارد و حدود 50 درصد از ما معتادان در اولین سال بهبودی خود دچار لغزش شده و دوباره اقدام به مصرف مواد می کنیم. برای بسیاری از ما معتادان علت لغزش این است که نمی خواهیم بپذیریم که از بیماری اعتیاد رنج می بریم و یا فکر می کنیم که می توانیم میزان مصرف مواد خود را کنترل نماییم.
طبیعت و ماهیت مزمن بیماری اعتیاد و طرز فکر و رفتارهای ویرانگری که ما در زندگی به آن عادت کرده ایم، باعث می شود تا برای کنار آمدن با مشکلات زندگی به طور غریزی مواد مخدر مصرف کنیم. برای بهبودی از بیماری اعتیاد باید روش زندگی، چگونگی کنترل احساسات و افکار و رفتارمان را به طور کامل عوض کنیم. البته این کار بسیار سختی است و نیاز به توجه و تلاش روزمره ما دارد. به یاد داشته باشید که تمام هدف کمپ ترک اعتیاد فرمانیه این است که ابزارهای لازم برای ایجاد این تغییرات را در اختیار ما قرار دهد وظیفه ما نیز این است که برای حفظ بهبودی خودمان این دوازده قدم را به طور روزانه به کار بگیریم.
در اختیار داشتن یک برنامه پیشگیری از لغزش باعث می شود تا همیشه هوش و هواسمان را بر روی بهبودی متمرکز کنیم. در شرایطی که بیماری اعتیاد بخواهد ما را از مسیر بهبودی منحرف کرده و به سمت لغزش بکشاند، با استفاده از این برنامه و عمل کردن به اصول بهبودی و 12 قدم، می توانیم از بهبودی خودمان محافظت کنیم برنامه پیشگیری از لغزش به ما کمک می کند تا به علائم هشداردهنده و عواملی باشد که باعث می شوند تا وسوسه مصرف مواد به سراغ ما بیاید بیشتر توجه کنیم. این برنامه مانند یک نقشه راه، موانع و راه های انحرافی را به ما نشان می دهد و باعث می شود تا ما در مسیر بهبودی باقی مانده و از دچار شدن به لغزش جلوگیری کنیم. تهیه برنامه پیشگیری از لغزش و در ترک ماندن بسیار کم هزینه است. پس در تهیه آن بسیار جدی باشید.
بسیاری از ما معتادان ممکن است پیش از آنکه متوجه اهمیت برنامه پیشگیری شویم، دچار لغزش شویم، اما احتیاجی نیست که حتما این اتفاق بیافتد تا پس از آن اقدام به تهیه این برنامه کنیم، بلکه می توانیم از همین الان با تنظیم کردن این برنامه پیشگیرانه، از گرفتار شدن دوباره در دام بیماری اعتیاد جلوگیری کنیم. 12 قدم یک برنامه عملی برای سبک زندگی جدید ماست و ما فقط با عمل کردن بر اساس این دوازده قدم است که می توانیم یک زندگی عاری از اعتیاد داشته باشیم و از بهبودی خود محافظت کنیم. برنامه 12 قدم می تواند برای تهیه کردن یک برنامه جلوگیری از لغزش و حفظ بهبودی و لذت بردن از زندگی جدیدمان به کمک کند.
ابتدا به شما پیشنهاد می کنیم سوالات بالا را در ذهن خود مرور کنید و سعی کنید جنبه های مختلف هر سوال را به وضوح ببینید. ما نیز سعی می کنیم در آموزش های بعدی خود نیز به صورت جداگانه به هریک از سوالات فوق بپردازیم. برنامه پیشگیری از لغزش بسیار ساده تهیه می شود اما می تواند حتی جان یک معتاد بهبود یافته را نجات دهد.
برای مشاوره همین حالا با مرکز ترک اعتیاد فرمانیه تماس بگیرید:
تلفن: 02122290484 – 02122295499
همراه: 09106886964
وسوسه مصرف مواد مخدر یک فکر زودگذر برای افرادی است که دوره ترک اعتیاد خود را سپری کردهاند. این فکر با دیدن و شنیدن نشانههایی به ذهن فرد رسوخ میکند و ولع مصرف مجدد را در او افزایش میدهد. وسوسه معمولا از افکار بیمارگونهای نشات میگیرد که در آن فقط لذتهای مصرف مواد مخدر به ذهن فرد میآید و تمام دردها، آشفتگیها و مشکلاتی که فرد در هنگام اعتیاد فعال داشت را پنهان میکند.
در این مقاله 11 اصل مهم برای لغزش نکردن و بها ندادن به وسوسه بعد از ترک اعتیاد که به ما کمک میکند در مقابل وسوسه و لغزش ایمن بمانیم و این که چگونه با وسوسه مواد مبارزه کنیم، راههای پیشگیری از لغزش و برنامه ترک اعتیاد را بخوانید:
چگونه بعد از ترک پاک بمانیم
در بخش اول این مقاله از سری مقالات کمپ ترک اعتیاد خصوصی فرمانیه در بحث پیشگیری از لغزش به 11 اصل مهم برای لغزش نکردن خواهیم پرداخت. دانستن این اصول به ما کمک می کند در مقابل وسوسه لغزش ایمن بمانیم.
در اینجا به پذیرش به عنوان اولین راه از راههای پیشگیری از لغزش اشاره میکنیم. ما معتادان در حال بهبودی باید بپذیریم که هرگز نمی توانیم هیچ ماده مخدر یا روان گردانی را دوباره مصرف کنیم. افکار ناسالم و معتاد گونه ممکن است ما را متقاعد کنند که از بیماری اعتیاد ما درمان یافته و اکنون ما شفا پیدا کردهایم یا اینکه مشکل ما فقط یک نوع ماده مخدر خاص بوده و به همین علت، ما می توانیم ماده مخدر یا روان گردان دیگری را بدون اینکه مشکلی برای ما ایجاد کند مصرف کنیم. ولی باید بدانیم که ما به عنوان افرادی که از بیماری اعتیاد در عذاب هستیم، حق انتخاب و کنترل هر نوع ماده تاثیر گذار بر ذهن، روان گردان یا مخدر را از دست دادهایم.
به همین علت، اگر واقعیت وضعیتمان را کاملا صادقانه بپذیریم شانس لغزش و بازگشتن به سوی اعتیاد بسیار کم خواهد شد. باید بپذیریم که بیماری اعتیاد ما درمان نمی شود بلکه در نقطهای متوقف میشود. پس باید همیشه این نکته را در نظر داشته باشیم که بیماری ما فقط مربوط به یک ماده مخدر خاص نبوده است.
اگر می خواهیم از لغزش پیشگیری کنیم باید همیشه بهبودی خود را در اولویت اول قرار دهیم. هیچ وقت نباید فراموش کنیم که ما از یک بیماری مزمن رنج می بریم و اگر می خواهیم از چنگ این بیماری خلاص شویم، باید قدم های دوازده گانه را به طور روزمره به کار بگیریم. اولویت دادن به هر کس یا هر چیز دیگری در زندگی مان به جای بهبودی ممکن است باعث شود تا سر انجام به سمت مصرف مجدد مواد کشیده شده و آن هر چه را که داریم از جمله جان خود را از دست بدهیم. اگر بهبودی در اولویت اول ما باشد کم کم تاثیر آن بر بقیه جنبه های زندگی خود را خواهیم دید.
معمولا در مشاورهای کمپ فرمانیه از بیمار می خواهند تا دلایل و انگیزههای خود برای ترک اعتیاد را یادداشت نماید. این کار یک عمل دائمی است و در هر مقطعی میتواند انجام پذیرد. به بیماران توصیه میشود این نوشتهها را همراه خود داشته باشند تا در موقعیتهای بحرانی و وسوسه آمیز آنها را به خود یادآوری کنند.
مثلا بیمار در یک برگه برای خود مینویسید که دلایل ترک اعتیادش چه بوده و یا از آشفتگیها و مشکلات گذشته خود که در اثر مصرف مواد مخدر پیش آمده مینویسد. در پایان نوشته خود هم اشاره میکند که اگر باز هم مصرف کند دچار چه گرفتاریهایی خواهد شد.
برای حفظ مسیر بهبودی هر فردی که قطع مصرف کرده باید برنامه ای برای جلوگیری از لغزش خود داشته باشد. یکی از اولین قسمت ها در مورد این برنامه بحث تعیین انگیزه برای بهبودی بود.
پیشنهاد مشاورین و مددیاران مرکز قطع مصرف فرمانیه این است که در اولین مرحله از تهیه و تنظیم برنامه پیشگیری از لغزش شخصی خود به سوالات زیر پاسخ دهید تا انگیزه شما برای بهبودی از اعتیاد مشخص شود. این کار باعث می شود تا اهمیت پیشگیری از لغزش در زندگی شما مشخص شده و شما به اجرای این برنامه و حفظ آن تشویق شوید:
پاسخ به تک تک سوالات فوق کاملا شخصی بوده و بسته به شرایط هر فرد متفاوت است. ممکن است شخصی اعتیاد خود را ترک کرده که کارش را از دست ندهد اما شخص دیگر به خاطر خودش و این که دوست داشته زندگی شادی داشته باشد این کار را انجام داده.
همچنین عواقب مصرف نیز برای هر فرد متفاوت بوده ممکن است شخصی تا مرکز بیمارستان، زندان و یا مرگ پیش رفته باشد و تمامی زندگی و روابط خود را از دست داده باشد اما فردی دیگر هنوز به این مراحل نزدیک هم نشده باشد اما به آگاهی از عواقب مصرف خود پی برده باشد.
پیشنهاد ما به عنوان یک مرکز سم زدایی و کمپ ترک اعتیاد شناخته شده و با سابقه در تهران این است که ابتدا برای تک تک سوالات بالا وقت کافی بگذارید و بعد مقالات بعدی را که در مورد سایر قسمت های برنامه پیشگیری از لغزش میباشد، مطالعه کنید.
یکی دیگر از راههای پیشگیری از لغزش اعتماد نکردن به افکار معتاد گونه است. ما معتادان از نوعی جنون فکری رنج می بریم. حتی در زندگی در حال بهبودی نیز افکار معتادگونه ما فعال است و به همین علت در مسائلی که به استفاده از مواد مخدر مربوط است به هیچ وجه نباید به طرز فکر خود اعتماد و اطمینان کنیم. به علت وجود افکار ناسالم ممکن است که ما در مواقعی فقط روزهای ظاهرا خوش دوران مصرفمان را به یاد بیاوریم و فراموش کنیم که چه بلاها و مصیبتهایی را از سر گذراندهایم. این ماهیت و طبیعت بیماری اعتیاد ماست که تلاش میکند تا ما را فریب داده و از مسیر بهبودی منحرف کند. در چنین مواقعی میبایست با افکار جنونآمیز خود مبارزه کنیم و اجازه ندهیم که ما را فریب دهد و به مصرف دوباره مواد متقاعد کند. بهترین ابزار برای مقابله با افکار معتادگونه که باعث وسوسه بعد از ترک اعتیاد می شوند کار کردن روزمره 12 قدم و استفاده از حمایت های انجمن های گمنام است.
در مورد وسوسه فکری پس از ترک باید گفت که به این افکار بها ندهید و سعی کنید کنترل افکار خود را داشته باشید. تجربه ما در مرکز ترک اعتیاد فرمانیه بعد از ترخیص هزاران نفر از مراجعینی که برای قطع مصرف و سم زدایی از مواد اعتیاد آور مراجعه کردند این است که مشاهده کردیم برخی از مراجعین ما مجدد مصرف خود را آغاز میکنند. با کمک گرفتن از مشاورین و روانشناسان متخصص به این نتیجه رسیدیم که یک چرخه فکری و الگوی ذهنی باعث میشود که فرد بهبود یافته دوباره مصرف کند این چرخه به این صورت است:
برانگيزان >>> فکر مواد اعتیاد آور >>> وسوسه >>> مصرف مواد مخدر
اگر این چرخه فکری در نقطهای قبل از پایان شکسته نشود موجب میشود تا فرد بهبود یافته مصرف کند. همچنین اگر آمورش ندیده باشد این چرخه بارها و بارها تکرار میشود. در کمپ ترک اعتیاد فرمانیه ما در طول دوره سم زدایی از طریق روانشناسان مجرب خود این الگوی ذهنی را به مراجعین خود به طور کامل آموزش میدهیم.
بهترين و ساده ترين و كم خطرترين روش برای جلوگیری از مصرف مجدد این است که بيمار با برانگيزان مواجهه نشود.
بیمار در صورتی به صورت اتفاقی با برانگیزانی مواجهه شد فكر مواد را كنترل كند لازم به ذكر است ذهن بیمار مصرف مواد را با برانگیزان ربط میدهد، پس باید بتواند فكر مواد را كنترل كند و توجه برگردانی فكری كند و فكر مثبت و غیر اعتیادی را در ذهن خود پرورش و پرو بال دهد. زمانی بیمار به سمت وسوسه میرود كه فكر اعتیادی را كنترل نكرده و آن را در ذهن خود شاخه و برگ داده باشد.
باز اگر بیمار این دو مرحله را رعایت نكرده باشد و به وسوسه رسیده باشد می تواند این راه حلها را پیش بگیرد:
1- حتما از آن موقعیت به موقعیت امنی پناه ببرد
(مثلا به افرادی كه با آنها احساس اعتماد و آرامش دارد و میتواند مشكل و حالش را برای آنها بیان كند و بداند در كنار آنها از برانگیزانها دور است یا به كلنیك/کمپ ترک اعتیاد/جلسه پناه ببرد. این یكی از بهترین راه حل ها برای بیمارانی كه در وسوسه می باشند، است)
2- وسوسه اش را افشا كند و درخودش نگه ندارد و از احساس و میلش برای دیگران صحبت كند تا وسوسه افشا شود
3- تلفن زدن به مشاور یا راهنما و كمك گرفتن از او
4- مراجعه كردن به محیطهای امن که بهترین راه برای مهار كردن وسوسه باشد
در كل فرار كردن از آن موقعیت وسوسه انگیز و پناه بردن بجای امن می تواند بیمار را از مصرف مجدد مواد مخدر و محرک نجات دهد
چگونه بعد از ترک پاک بمانیم
افرادی که تجربه اعتیاد به مواد مخدر دارند و اکنون پاک هستند به طور کلی یک باور و الگوی رفتاری در ذهن خود دارند که کاملا غلط بوده و باید به مرور تغییر کند. این الگو عبارتست از این که مواد مخدر و مصرف آن میتواند آرامش به فرد برساند و مخصوصا در هنگام خشم و ترس و اضطراب به او کمک کند.
بیمار باید بیاموزد که این باور غلط خود را تغییر دهد. برای آرام کردن افکار و احساسات روشهای گوناگونی وجود دارد. یکی از آنها بیان احساس آن لحظه و به مشارکت گذاشتن آن با فرد مورد اعتماد که او نیز تجربه خوبی در ترک اعتیاد دارد، می باشد. در انجمنهای دوازده قدمی این کار از طریق مشارکت با راهنما و کارکرد قدمهای دوازدهگانه صورت میگیرد.
باید بدانیم که خماری حالتی موقتی و زود گذر بوده و نشان این است که بدن ما دارد سعی می کند تا حالت طبیعی خود را به دست آورد و بنابراین طولی نخواهد کشید تا آثار و نشانه های آن از میان خواهند رفت.
در برخی از مواقع بیشتر در معرض خطر لغزش و استفاده دوباره مواد قرار داریم. در این مواقع جسم ما برای مصرف مواد ویار پیدا می کند و ما برای به دست آوردن اندکی آرامش اسیر وسوسه مصرف می شویم. در چنین مواقعی افکار معتادگونه می تواند ما را متقاعد کند که تنها راه مواجهه با اوضاع و احوال این است که خودمان را با مواد مخدر مشغول کنیم، چرا که این روش طبیعی و غریزی ماست که سال ها با آن خو گرفته ایم و اولین و ساده ترین کاری است که به ذهن ما می رسد.
یکی از ابزارهای بهبودی که به بیشتر ما معتادان در حال بهبودی کمک کرده تا در برابر وسوسه ویار استفاده از مواد مقاومت کنیم، خودداری از مصرف مواد به طور ساعت به ساعت است.
مقاومت کردن در برابر وسوسه و حفظ کردن پاکی خود حتی برای چند دقیقه هم باعث می شود تا ویار وسوسه ما از نقطه اوج خود گذشته و شدت آن به تدریج کاهش یابد تا جایی که خطر لغزش از میان برود. ممکن است این بیشترین زمانی باشد که ما می توانیم خود را پاک نگه داریم، چون حتی تصور این که برای زمان های طولانی تر بتوانیم پاکی خود را حفظ کنیم هم مشکل و نشدنی به نظر می رسد.
در صورتی که به بیشتر از این مدت فکر کنیم، افکار معتاد گونه ما باعث می شود که در برابر وسوسه مصرف مواد طاقت نیاورده و تسلیم شویم؛ اما اگر در این مواقع سخت و دشوار روند بهبودی خود را لحظه به لحظه و دقیقه به دقیقه ادامه دهیم، در آن صورت می توانیم در برابر شدیدترین وسوسه ها ویارها نیز مقاومت کرده و خود را کنترل کنیم. در مواقعی که خطر لغزش زیاد است، روش موثر دیگر این است که فکر و ذهن خود را به مسائل و موضوعاتی دیگری مشغول کنیم و یا به کاری مفید و سودمند برای خود سرگرم شویم.
روش منحرف کردن افکار برای جلوگیری از لغزش
این تکنیک برای متوقف ساختن افکار وسوسه آمیز به کار میرود. وقتی وسوسه و خاطرات خوش مصرف شروع به بزرگ شدن در ذهن بیمار میکند باید سعی شود تا زنجیره افکار وی به نحوی قطع شود. زیرا با افزایش وسوسه، ولع مصرف بیشتر شده و قدرت کنترل فرد نسبت به آن کاهش مییابد.
به همین منظور مشاورین مرکز ترک فرمانیه به بیمار آموزش میدهند تا در این موارد سعی کند افکارش را منحرف کند. مثلا با دقت از عدد یک شروع به شمردن کند و هر دفعه 8 واحد به آن اضافه کند. یا حتی آوازی شاد بخواند یا در ذهنش تصویر درمانگر خود را ببینید که به او هشدار میدهد.
با این روش زنجیره فکری که هر لحظه ممکن بود قویتر شود و بیمار را به سمت لغزش ببرد، در نقطهای متوقف شده و بیمار دوباره به حالت بهبودی بر میگردد. البته باید در نظر داشت این تکنیک بسته به میل بیمار و سایر عوامل، میزان تاثیرش برای افراد مختلف متفاوت است.
در چنین مواقعی بهترین دفاع این است که با راهنمای خود یا با یک عضو انجمن صحبت و درد دل کنیم و از آن ها کمک بگیریم و بپرسیم که در چنین مواقعی چطور بر وسوسه ویار مصرف دوباره مواد غلبه کرده اند. فراموش نکنید که حالت های وسوسه ویار بعد از مدتی کوتاهی برطرف می شوند. این حالت ها چیزی جز آثار خماری نیست و ما می توانیم در مقابل آن ها تسلیم نشویم و از مصرف مواد خودداری کنیم و بگذاریم این احساسات و حالت های کوتاه مدت و گذرا برطرف شوند.
رفتن به مکان هایی که در آنجا مواد مخدر یا افراد معتاد وجود دارد و یا مکان هایی که ما در آنجا مواد مخدر مصرف یا خریداری کرده ایم، قطعا وسوسه ویار ما به استفاده از مواد را تحریک می کند. ما باید مسئولیت بهبودی مان را بر عهده بگیریم و برای جلوگیری از لغزش هر کاری که برای حفظ بهبودی مان لازم است را انجام دهیم. از جمله اینکه خود را در شرایط خطرناک و پر وسوسه قرار ندهیم و از رفتن به مکان هایی که از لحاظ روانی و احساسی باعث می شود تا ما آسیب پذیر شویم خودداری کنیم.
برای مثال اگر فکر کردید که قرار گرفتن در جمع کسانی که شناخت و درک درستی از بیماری اعتیاد ندارند و باعث می شوند تا ما احساس سرافکندگی و گناه کنیم و به روند بهبودی مان صدمه وارد شود، از رفتن به چنین جمعی خودداری کنید یا اگر قرار است به میهمانی بروید که در آنجا الکل و مواد مخدر در دسترس است، از خود بپرسید که چرا باید به این مهمانی بروم. فراموش نکنیم که در دوران بهبودی زمانی می رسد که می توانیم با هر کس که می خواهیم رفت و آمد و یا ملاقات کنیم یا هر جا که می خواهیم برویم؛ ولی با این وجود به خصوص در سالیان اول می بایست همیشه مواظب طبیعت بیماری اعتیادمان باشیم.
برای جلوگیری از لغزش و عود خانواده بیمار درگیر اعتیاد میتواند به بیمار کمک کند تا وی بتواند لیستی از تمام موقعیتهای پر خطر فراهم کند. میتوانید لغزشهای قبلی و عودهای قبلی را مرور کنید و تمام موقعیتهایی که پر خطرند و باعث ایجاد یا شدت وسوسهها در بیمار میشوند را شناسایی کرده و حتیالمقدور شرایطی فراهم کنید که در چنین موقعیتهای پر خطری قرار نگیرند یا اگر در چنین موقعیتهایی قرار گرفتند مهارتهای مقابلهای را فرا گرفته باشند.
کمپ ترک اعتیاد VIP فرمانیه پیشنهاد میکند به سوالات زیر پاسخ دهید تا مشخص شود چه کسانی و یا چه مکان هایی باعث وسوسه شدن شما برای مصرف دوباره مواد مخدر یا محرک می شوند:
مثلا پاسخ شما میتواند به این گونه باشد: مواد مخدر را از مواد فروشی که در خانه اش مواد می فروخت، خریداری می کردم و روزهای پایانی هفته و معمولا در خانه یکی از عموزاده هایم و به همراه خود او برای وقت گذرانی مواد مصرف می کردم. به این ترتیب راهکاری که شما باید در پیش بگیرید این است که به هیچ وجه نباید به خانه فرد مواد فروش نزدیک شوید، نباید روزهای پایانی هفته به دیدن پسر عمویتان بروید و به جای وقت گذراندن با پسر عمویتان باید وقت خود را با دوستانتان در انجمن بگذرانید و یا به یک جلسه بروید.
بهتر است زمان کافی برای پاسخ دادن به سوالات بالا در نظر بگیرید. این کار به شما کمک می کند آگاهی بسیار مناسبی از شرایط محرک لغزش و ایجاد وسوسه پیدا کنید.
در کمپ فرمانیه به اصطلاح به افرادی که با آنها مصرف میکردهایم یار بازی، به چیزها مختلف و مواد مصرفی توپ بازی و به مکانهایی که دائما در آن مصرف میکردهایم زمین بازی گفته می شود. توصیه اکید مشاوران این است که فردی که اعتیاد خود را ترک کرده از این موارد حتی المقدور دوری کند.
این محرکها میتوانند از موسیقیای که بیمار هنگام مصرف به آن گوش میکرده گرفته تا حتی محل ثابتی که در آن مصرف میکرده باشد. بیمار باید به کمک مشاور در زندگی خود کنکاش کند تا بتواند محرکهای این چنین را شناسی کرده و از آنها تا حد امکان دوری کند.
چه خود مصرفکننده مواد مخدر بودهاید و قطع مصرف کردهای و چه فرد مصرف کنندهای در خانواده خود دارید، این تکنیکهای جلوگیری از لغزش میتواند کمک کند تا هر چه بیشتر از وسوسه جلوگیری نمایید.
در ضمن به یاد داشته باشیم که حتی اگر در موقعیت یا شرایطی باشیم که ما را به یاد مواد انداخته یا وسوسه نماید، هیچ کس یا هیچ چیز قدرت آن را ندارد که ما را به استفاده دوباره از مواد مجبور کند و خود ما نیز نباید چنین شرایطی را بهانه کرده و دوباره اقدام به مصرف مواد مخدر کنیم. امروز در زندگی در حال بهبودی ما قدرت انتخاب داریم و فقط این خود ما هستیم که می توانیم تصمیم بگیریم آیا می خواهیم دوباره اسیر مصرف مواد مخدر شویم یا خیر.
اعتیاد، در اصل بیماری انکار است. این بیماری تلاش می کند تا ما را متقاعد کند که درمان شده ایم و می توانیم از پس هر کاری بر بیاییم؛ اما واقعیت این است که داشتن چنین تصوری از بهبودی بسیار خطرناک است و ما زمانی که در حال بهبودی هستیم باید آن قدر فروتن و متواضع باشیم که قبول کنیم بیمار هستیم و نمی توانیم هر کاری که دلمان می خواهد را انجام دهیم. برای مثال، محدودیت ناشی از بیماری اعتیاد ما باعث می شود که دیگر هیچ وقت نتوانیم الکل یا مواد مخدر مصرف کنیم و باید بپذیریم که این محدودیت در تمام طول زندگی همراه ما خواهد بود. ما معتادان در حال بهبودی باید بپذیریم که آسیب پذیر هستیم و این خطر همیشه وجود دارد که افکار ناسالم، ما را برای استفاده دوباره از مواد فریب دهد. دانستن این واقعیت که ما در تمام طول عمر خود در برابر مواد آسیب پذیر هستیم به ما کمک می کند تا بدانیم چرا همیشه به کمک و حمایت انجمنمان احتیاج داریم.
در مورد بهبودی از بیماری اعتیاد، در واقع طول مدت پاکی ما چندان اهمیتی ندارد. همه ما در حال بهبودی فقط برای امروز پاک هستیم. یادآوری این واقعیت برای ما باعث خواهد شد تا مدت زمان پاک بودنمان موجب غرور و سهل انگاری ما نشود تا بهبودی مان را نادیده بگیریم و دچار لغزش شویم.
در ضمن، هر یک از ما معتادان در حال بهبودی فقط با کارکرد 12 قدم و استفاده از اصول و حمایت انجمنمان است که می توانیم بهبودی خود را به طور روزمره حفظ کنیم. این تصور که بیماری اعتیاد ما کاملا درمان شده است و یا بهبودی ما بسیار قوی و آسیب ناپذیر است چیزی جز تلاش بیماری برای به دام انداختن دوباره ما در دام اعتیاد و فراهم شدن زمینه غلبه غرور و هوای نفس بر ما نیست.
بیماری اعتیاد بسیار حیله گر، فریبکار و اسرار آمیز است و همواره تلاش می کند تا ما را به سمت استفاده مجدد از مواد مخدر و زندگی فلاکت باری که به آن عادت کرده بودیم، بازگرداند. گاهی در دوران بهبودی افکار معتادگونه ما با هزاران بهانه و دلیل تلاش خواهند کرد تا ما را متقاعد کنند که تنها راه کنار آمدن با زندگی و مشکلات آن مصرف مواد مخدر است؛ اما به یاد داشته باشید که امروز ما حق انتخاب داریم و می توانیم در برابر فریب کاری افکار معتادگونه مقاومت کنیم و اجازه ندهیم که بار دیگر قربانی آن ها شویم. باور و اعتقاد ما به تصمیممان برای پاک باقی ماندن و قدرتی که همین اعتقاد در ما ایجاد خواهد شد تا بتوانیم با این افکار فریبکار مقابله کنیم.
در این مواقع، باید به خودمان یادآور شویم که چه شهامتی از خود نشان دادیم تا از انکار دست برداشتیم و توانستیم از چنگ بیماری اعتیاد خلاص شویم. بعضی اوقات ما فراموش می کنیم که چه انسان های قوی و با اراده ای هستیم وقتی تصمیم به انجام دادن یا انجام ندادن کاری می گیریم تا چه اندازه قوی و با پشتکار هستیم. باید به خاطر بیاوریم که چه استقامت و مقاومتی از خود نشان دادیم تا توانستیم مواد مخدر را کنار بگذاریم و امروز این حق را داریم که از بهبودی خود محافظت کنیم.
باید یادمان بیاید در کمپ ترک اعتیاد و یا در هرجایی که قطع مصرف کردیم توانستیم چه سختی هایی را پشت سر بگذاریم.
اما همان طور که گفتیم لغزش فرایندی است که معمولا در سه مرحله اتفاق می افتد. زمانی که می توانیم احساسات و عواطف خودمان را کنترل نماییم، وقتی که طرز فکر، دیدگاه ها و رفتارهای ما تغییر می کند و ما به رفتارهای زمان مصرف خود باز می گردیم. پس از گذشتن از این دو مرحله به جایی می رسیم که فکر می کنیم برای کنار آمدن با زندگی چاره ای جز استفاده مجدد از مواد نداریم.
باید بدانیم مدت های قبل از آنکه مصرف مواد مخدر را دوباره شروع می کنیم، ابتدا در افکارمان دچار لغزش شده ایم، چون رفتار و افکار ما درباره زندگی به دوران اعتیادمان بازگشته است. به همین علت بسیار مهم است که برای حفظ بهبودی مان از علائم و عوارض دو مرحله اول لغزش آگاهی داشته باشیم و با استفاده از ابزارهای بهبودی، از وارد شدنمان به مرحله سوم یعنی لغزش جسمی جلوگیری کنیم.
الف) کنار آمدن با احساسات
اولین پیشنهاد کمپ ترک اعتیاد فرمانیه این است که اگر پیش از تهیه این برنامه پیشگیری لغزش کرده اید، پنج نمونه از مواردی که باعث لغزش شما شده اند را یادداشت نمایید. اگر تاکنون لغزش نکرده اید، نمونه های مربوط به لغزش افراد دیگر را یادداشت کنید یا تجربیات و مطالبی که این گونه افراد درباره لغزش خود با شما گذاشته اند را بنویسید. در ضمن، بنویسید که در حال حاضر چگونه با احساسات خود کنار می آیید؟ آیا احساس الان شما با احساساتی که در دوران خوب بهبودی داشتید، تفاوت دارند؟ سپس در برابر هر یک از مواردی که باعث شده اند تا دچار لغزش شوید، ابزارهای بهبودی که کمک می کنند تا دوباره به زندگی سالم خود بازگردید، یادداشت کنید.
برای مثال:
لغزش احساسی: من همیشه شدیدا تحت تاثیر احساسات خودم قرار داشتم و همواره احساس بی قراری می کردم و درباره مشکلاتی که می بایست با آن ها دست و پنجه نرم کنم، نگرانی داشتم. به همین دلیل دست از مقاومت برداشتم و بلاخره مواد مصرف کردم تا بتوانم احساس آرامش کنم.
راهکار عملی: باید به خودم یادآوری کنم که بهبودی از بیماری اعتیاد اولین اولویت من در زندگی است. هیچ مشکلی ارزش آن را ندارد که من دوباره مواد مصرف کنم. هر زمان که به شدت از مشکلات زندگی احساس نگرانی کردم، باید اولویت خود در زندگی را به یاد بیاورم و همه توان خود را برای پاک باقی ماندن به مدت 24 ساعت صرف کنم. من تا آنجا که از دستم بر می آید با مشکلات خودم، کنار می آیم و نتیجه آن را به خدای خودم خواهم سپرد.
ب) تغییرات که در افکار به وجود میآیند.
اگر تجربه لغزش کردن را دارید، پنج نمونه از تغییراتی که در افکارتان ایجاد شده بود و باعث شد تا دوباره به مصرف مواد برگردید را یادداشت کنید. اگر تا به حال لغزش نکرده اید نمونه های مربوط به مشاهده لغزش افراد دیگر را یادداشت کنید یا تجربیات و مطالبی را که این گونه افراد درباره لغزش خود با شما در میان گذاشته اند را بنویسید. در ضمن بنویسید که در حال حاضر افکار شما در مقایسه با دورانی که در حال بهبودی مستحکم بودید چه تغییراتی کرده اند. سپس در برابر هر یک از نمونه ها و مواردی که باعث شده اند تا دچار لغزش فکری شوید، ابزارهای بهبودی و اصولی که باعث می شوند تا شما دوباره به زندگی سالم برگردید و راه های بهبودی برای غلبه بر افکارتان را یادداشت کنید.
برای مثال:
لغزش افکار: با خودم تصور می کردم که مشکل من چندان جدی نیست و اعتیاد من فقط به هروئین مربوط می شود، به همین علت می توانم بدون اینکه مشکلی برای من به وجود بیاید انواع دیگری از مواد مخدر را مصرف کنم. به همین علت مصرف الکل را آغاز کردم و پس از آن طولی نکشید که بار دیگر مصرف هروئین را نیز از سر گرفتم.
راهکار عملی: من از بیماری اعتیاد رنج می برم و قدرت کنترل و یا مقاومت در برابر هیچ ماده روان گردانی را ندارم. باید همواره قدم اول را پذیرفته و به طور روزمره به آن عمل کنم.
پ) تغییراتی که در دیدگاه ها ایجاد می شوند.
پنج نمونه از تغییراتی که پیش از لغزش در دیدگاه های شما در خصوص بهبودی ایجاد شده است را یادداشت کنیم. اگر تا به حال لغزش نکرده اید، نمونه های مربوط به مشاهده لغزش سایرین را یادداشت کنید یا تجربیات و مطالبی را که این گونه افراد درباره لغزش خود با شما در میان گذاشته اند، بنویسید. در ضمن بنویسید که دیدگاه های شما در حال حاضر در مقایسه با دورانی که در حال بهبودی مستحکم بودید، چه تغییراتی کرده اند. سپس در برابر هر یک از مواردی که باعث تغییر دیدگاه های شما شده اند، ابزارهای بهبودی و اصولی را که باعث می شوند تا دوباره به دیدگاه های سالم خود در حال بهبودی بازگردید را یادداشت کنید.
برای مثال:
لغزش دیدگاه: از شرکت کردن در جلسات انجمن خودداری کردم. چون به تدریج دیدگاه من تغییر کرد و خود را قانع کردم که این یک برنامه مذهبی است و این که مشکلات من با مشکلات دیگران بسیار متفاوت است. هیچ یک از افرادی که در انجمن می شناسم نمی توانند به من کمک کنند و من خود به تنهایی می توانم با بیماری اعتیاد مبارزه کرده و بهبودی پیدا کنم.
راهکار عملی: من از بیماری رنج می برم که به مراتب قوی تر از من است. من نمی توانم برای بهبودی تنها به خودم تکیه کنم و به کمک ها و حمایت های انجمن نیاز دارم. من با فروتنی ذهن خود را باز نگه می دارم و با صداقت، روشن بینی و تمایل، آنچه را که در انجمن برای بهبودی من پیشنهاد می شود انجام می دهم.
ت) تغییراتی که در رفتار ایجاد می شوند.
علاوه بر مشخص کردن تغییراتی که در احساسات، افکار و دیدگاه های شما ایجاد می شود، بهتر است نگاهی هم به رفتار و عادت های خود بیندازید. ممکن است اکنون بر خلاف زمانی که در اوج دوران بهبودی قرار داشتید و یک برنامه منظم و روزمره برای بهبودی خود تهیه کرده بودید، اکنون دوباره به روش ها و عادت های دوران اعتیاد خود بازگشته باشید. در این صورت پنج نمونه از تغییراتی که در رفتار و عادت های شما به وجود آمده است را نوشته یا مشاهدات خود را از رفتارهای کسانی که لغزش کرده اند را یادداشت نمایید. علاوه بر این، بنویسید که رفتارها و عادت های کنونی شما در مقایسه با دورانی که در اوج بهبودی به سر می بردید، چه تغییراتی کرده اند. سپس در کنار هر یک از این موارد، ابزارهای بهبودی و اصولی که باعث می شوند تا شما دوباره رفتارها و عادت های سالم دوران بهبودی خود را از سر بگیرید، یادداشت کنید.
برای مثال:
لغزش رفتاری: بیشتر روز خود را در رختخواب می گذراندم و حوصله شرکت کردن در جلسات انجمن را نداشتم. به جای آن وقت خود را در کنار کسانی می گذراندم که با آن ها مواد مصرف می کردم.
راهکار عملی: باید از شرایط پر خطر مانند معاشرت با افرادی که مواد مصرف می کنند یا رفتن به مکان های پر خطر وسوسه کننده خودداری کنم. برای بهبودی از بیماری اعتیاد نیاز دارم که در جلسات انجمن شرکت کنم. این جلسات همانند نوعی دارو است که من برای حفظ بهبودی از بیماری اعتیاد به طور روزانه به آن نیاز دارم.
در دوران بهبودی باید مراقب افکار انحرافی و معتاد گونه ای که ما را به سمت لغزش می کشانند، باشیم. افکاری مانند اولویت دادن با مسائلی غیر از بهبودی، انتظارات غیر واقعی و بلند پروازانه در مورد بهبودی و مقایسه کردن بهبودی خود با دیگران، از این جمله هستند.
ما باید بپذیریم که به علت داشتن افکار آشفته و جنون آمیز، در زندگی در حال بهبودی نیز ممکن است روزهای بد و ناگواری در پیش داشته باشیم. یکی از موثرترین روش ها برای حفظ و مراقبت از بهبودی، تهیه یک برنامه یا راهکار شخصی برای پیشگیری از لغزش است. با داشتن چنین برنامه و راهکاری هر زمان که متوجه شدیم میزان بهبودی مان افت کرده و در حال پس رفت می باشد، به برنامه ای که تهیه کرده ایم مراجعه کرده و ابزاری که برای پیشگیری از لغزش تدارک دیده ایم استفاده می کنیم.
مثلا برنامه ما میتواند چنین باشد و یا هر کدام که راحت تر هستیم را انجام دهیم:
بهتر است تمام چیزهایی که وسوسهها را تداعی میکنند کنار گذاشته شوند، حتی گاهی لازم است تا فرد یک تغییر اساسی در سبک زندگی خود دهد به این معنی که ساعت خواب و بیداری، تفریح و سرگرمی، کار و فعالیت و سایر امور روزمره را بررسی کرده و بعد تغییرات لازم را اعمال کند.
خیلی مهم است که فرد در آن ساعاتی که در طول روز مصرفکننده مواد مخدر بوده به انجام فعالیتی لذتبخش بپردازد. فرد باید علایق خود را بررسی کرده و فعالیتی که به آن علاقهمند است را جایگزین مصرف مواد مخدر کرده و خود را به نحوی سرگرم سازد. معمولاً این آموزشها در گروهدرمانی کمپ های ترک اعتیاد از جمله کمپ ترک اعتیاد فرمانیه به افراد ارائه میشود با این حال خالی از لطف نیست که خانوادهها نیز روی آن تأکید کنند.
اما فرض کنید بیمار شما با تمام تمهیداتی که اندیشیدید و تمام کارهایی که انجام دادید تا از لغزش و عود جلوگیری کنید، بعد از گذشت مدت زمانی پاکی، لغزش کرد و شما متوجه شدید که او لغزش کرده است و حتی در حالت بدتر متوجه شدید که او در حال حاضر مصرفکننده است.
چه واکنشی نشان میدهید؟
ابتدا به ذکر دو واکنش غلط از طرف خانوادهها میپردازیم و سپس واکنش صحیح را بیان میکنیم.
واکنش غلط: پدر و مادر متوجه شدهاند که پسرشان شروع به مصرف کرده، پدر عصبانی میشود و مادر شروع به گریه میکند. پدر، پسرش را لکه ننگ میداند و میگوید: شما درست بشو نیستی، ولی این بار شما را در اتاقت حبس میکنم تا بفهمی که نمیتوانی سر ما کلاه بگذاری، ترک کردن، فقط غیرت و مردانگی و اراده میخواهد که تو نداری ولی از این به بعد به تو یاد میدهم.
واکنش غلط: همسر متوجه میشود که شوهرش شروع به مصرف کرده، گریه میکند و او را سرزنش میکند و به وی میگوید: تو دروغگویی، فقط به فکر خودت هستی، دیگر تحمل زندگی با تو را ندارم و همین الان خانه را برای همیشه ترک میکنم.
در هر دو حالت شاید در کوتاه مدت به خاطر ترس و تنبیه و احساس گناه ایجاد شده در فرد مصرفکننده، وی مصرف نکند ولی دیر یا زود چنین فردی به خاطر فشار روانی زیادی که به وی وارد شده در کنترل وسوسهها و مقابله با آنها دچار مشکل میشود و آنها را تبدیل به عمل میکند. چون هنوز وسوسهها پا برجا هستند و او مهارت مقابله در برابر وسوسهها را نمیداند و در ضمن جو خانواده نیز دچار تنش شده و خانواده دیگراز او حمایت نمیکند.
واکنش صحیح: پدر متوجه میشود که پسرش شروع به مصرف کرده، پدر با این که ناراحت است اما عصبانی نمیشود و احساسات خود را کنترل میکند، کنار پسرش مینشیند و دلیل مصرف و دلیل وسوسههایش را بررسی میکند و بعد دوباره برای وی توضیح میدهد که بیماری او وسوسهها و عدم کنترل وی به آنها هستند و از او میخواهد که برای کنترل بیماری از کلاسهای آموزش مهارتهای کنترل وسوسه استفاده کند، در ضمن پدر به پسرش اشاره میکند که میدانم وسوسهها قدرت زیادی دارند ولی باید هر دو با قدرت بیشتری کار کنیم. و به او میگوید شاید من هم در این زمینه لازم باشد بیشتر کمک کنم، بیا با هم یکبار دیگر امتحان کنیم و برای همیشه وسوسهها را مهار کنیم. موافقی؟
در این واکنش پدر علاوه بر این که احساس گناه در مراجع ایجاد نکرد، بلکه وضعیت به وجود آمده را به وسوسهها نسبت داد و از ایجاد احساس گناه در او جلوگیری کرده و در ضمن به او راهی پیشنهاد داد تا او بتواند به کنترل وسوسههایش بپردازد.
البته چنین مواقعی مقاومت بیماران بسیار زیاد است ولی همین که پدر او را سرزنش نکرد و دوباره بیماری وی را برایش تشریح کرد و تلاش کرد تا وی را به مسیر درمان بازگرداند بهترین کاری است که او میتوانست انجام دهد.
در یک کلام تمام سعی خود را به کار ببرید تا لغزش اتفاق نیفتد ولی اگر لغزش اتفاق افتاد، خانواده با یک واکنش اشتباه میتواند وی را به مسیر مصرف مجدد و عود هدایت کند و بر عکس با یک واکنش صحیح و منطقی میتواند او را به چرخه درمان بازگرداند و لغزش را مدیریت کرده و از عود بیماری اعتیاد جلوگیری کند.
یک شعار معروف در انجمن های گمنام رواج دارد که می گوید: “لغزش مهم نیست بلکه آنچه پس از لغزش انجام می دهید اهمیت دارد.” این شعار به دیدگاه و طرز برخورد ما و اقدامات پس از لغزش مربوط می شود. مسئله مهم این است که آیا ما به لغزش به عنوان یک شکست نگاه می کنیم و آن را بهانه ای برای ادامه استفاده از مواد قرار می دهیم یا اینکه آن را به عنوان یک تجربه عبرت آموز به حساب آورده و روال بهبودی خودمان را با قاطعیت و جدیت بیشتری از سر می گیریم.
کمپ ترک اعتیاد فرمانیه
بهترین کمپ ترک اعتیاد خصوصی در تهران از دیدگاه خانواده ها و مراجعین
در این قسمت از بحث پیشگیری از لغزش به ابزارهایی می پردازیم که انجمن های 12 قدمی برای در ترک ماندن و جلوگیری از مصرف مجدد مواد مخدر به ما ارائه می دهند. این ابزارها به ما کمک می کنند تا آگاهی داشته باشیم که در چه مسیری قرار داریم و عواقب کارهای خود را پیش از عمل کردن به آن ها ببینیم.
بهبودی از بیماری اعتیاد در اصل یعنی تغییر دادن طرز تفکر، رفتارها و واکنش های ما در زندگی. البته این کار چندان آسان نیست اما با استفاده از کارکرد 12 قدم و استفاده از حمایت انجمن به تدریج و به مرور زمان می توانیم این تغییرات را در زندگی مان ایجاد کنیم. واقعیت این است که اگر در دوران بهبودی، عادت ها و طرز فکرمان درباره زندگی را تغییر ندهیم، طبیعتا به همان زندگی قدیمی دوران اعتیادمان یعنی قبل از ترک اعتیاد که به آن عادت کرده ایم باز خواهیم گشت.
موثرترین روشی که با استفاده از آن می توانیم این تغییرات را در خود و زندگی مان به وجود آوریم، استفاده از برنامه های 12 قدمی و حمایت انجمن های گمنام است. با شرکت کردن در جلسات انجمن های گمنام، در میان کسانی قرار میگیریم که دقیقا مانند ما سعی دارند، زندگیشان را تغییر دهند. این احساس همسانی و مشارکت باعث دلگرمی و تشویق ما می شود تا اقدامات لازم برای دستیابی به یک زندگی جدید و ادامه دادن مسیر بهبودی را انجام دهیم.
ما معتادان برای بهبودی از اعتیاد، به کمک معتادان دیگر نیاز داریم چون به تنهایی نمی توانیم از پس بیماریمان برآییم؛ و جلسات انجمن های گمنام مکانی است که در آن می توانیم از دوستی، محبت و حمایت لازم برای رها شدن از چنگ بیماری اعتیاد برخوردار می شویم. در انجمن ها گمنام گفته می شود ” آن قدر به یکدیگر عشق و محبت هدیه می دهیم تا شما نیز یاد بگیرید که به خودتان عشق و محبت بدهید.” بسیاری از ما متوجه شده ایم که با قرار گرفتن در کنار معتادان در حال بهبودی و محبت و حمایتی که انجمن به ما می دهد توانسته ایم تغییرات لازم در افکار و رفتار خود را به وجود بیاوریم.
تنها راه بهبودی از بیمار اعتیاد کارکرد 12 قدم به صورت روزانه است. فقط با کارکرد 12 قدم است که می توانیم تغییرات لازم در زندگی مان را به وجود آوریم و از چنگ اعتیاد رهایی پیدا کنیم.
برنامه های 12 قدمی در واقع یک الگو نمونه جدیدی از طرز فکر و سبک زندگی را در اختیار ما قرار می دهند و ما با انجام دادن روزانه آن ها می توانیم زندگی جدیدی را برای خودمان پایه ریزی کنیم. برنامه های 12 قدمی تمام همه جوانب و عوارض مختلف بیماری اعتیاد را در بر می گیرد و راه حلی در اختیار ما می گذارد که با استفاده از آن ها نه تنها از بیماری اعتیاد بهبود پیدا کنیم، بلکه از این بهبودی نیز به صورت روزانه مراقبت و محافظت می نماییم.
فکر کردن به این موضوع که آیا من میتوانم برای همیشه از مواد مخدر پرهیز کنم و پاک باقی بمانم برای ما معتادان، فکری فلج کننده است و ترفندی است که بیماری اعتیاد از آن برای به دام انداختن مجدد ما استفاده می کند. همه ما معتادان در حال بهبودی تنها به مدت 24 ساعت از مواد مخدر دوره کرده و پاکی خود را حفظ می کنیم و باید همه فکر و انرژی خودمان را فقط برای پاک باقی ماندن در همین امروز متمرکز کنیم. احساس گناه و پشیمانی نسبت به گذشته و نگرانی و ترس از آینده نه تنها هیچ کمکی به ما نمی کند، بلکه باعث می شود تا از برنامه بهبودی روزمره خود غافل شده و به سمت مسائل بیهوده غافل شویم.
در کمپ ترک اعتیاد فرمانیه (کمپ ترک اعتیاد خصوصی در تهران) ما به مراجعین خود از طریق مشاورین متخصص حوزه اعتیاد کمک می کنیم مسیر فقط برای امروز را یاد بگیرند تا در دنیای واقعی نیز بتوانند روزانه از بهبودی خود محافظت کنند.
باید از گرسنگی، عصبانیت، تنهایی و خستگی دوری کنیم چون این عوامل باعث می شوند تا ما در برابر وسوسه مصرف مجدد مواد مخدر قرار بگیریم. ما در برابر زندگی خودمان در بهبودی مسئول هستیم و باید مراقب خودمان باشیم و همچون افرادی عاقل و بالغ از جسم و روح خود مراقبت و مواظبت کنیم. مراقبت از خود یکی از مهم ترین اصولی است که به پیشگیری از لغزش و حفظ بهبودی ما کمک می کند.
اگر در شرایطی قرار گرفتید که شدیدا وسوسه شده و تمایل به مصرف مجدد مواد پیدا کرده اید، با خود تصور کنید که الان مواد مصرف کرده اید و سعی می کنید که به عواقب پس از مصرف بیاندیشید.
درست است که اندکی آرامش پیدا می کنید و برای مدت کوتاهی مشکلات را به دست فراموشی می سپارید، اما آیا مصرف مواد واقعا مشکلات شما را از بین می برد یا اینکه آن ها را بیشتر و شدیدتر خواهد کرد؟ از خودتان بپرسید که با مصرف دوباره مواد چه سرنوشتی در انتظارتان است و آیا استفاده مجدد از مواد ارزش پیامدهای ناگوار بعد از آن را دارد یا خیر.
یکی از روش هایی که باعث پیشگیری از وقوع لغزش می شود، تمرین شکرگزاری از نعمت هایمان در زندگی در حال بهبودی است. باید فهرستی از همه داشته ها، پیشرفت ها و موهبت هایی که در زندگی در حال بهبودی به ما هدیه شده است را تهیه کنیم. با تهیه کردن و مشاهده این فهرست و با یادآوری واقع بینانه درباره بلاهایی که اعتیاد بر سر ما آورده است، شکر گزار زندگی کنونی خود خواهیم بود و بعید است که دوباره خود را در چنگ بیماری اعتیاد اسیر کنیم.
اگر وسوسه مصرف مجدد به شما غلبه کرد و به فکر استفاده دوباره از مواد افتادید، سعی کنید تا برای مدت کوتاهی بر موفقیت ها و پیشرفت هایی که در دوران بهبودی به دست آورده اید تمرکز کرده و آن ها یادداشت کنید. این کار نه تنها باعث می شود تا از خیال پردازی و توهم درباره استفاده از مواد مخدر دست بردارید و حواس خود را روی زندگی کنونی خود متمرکز کنید، بلکه به شما کمک خواهد کرد تا دیدگاه مثبت تری نسبت به خود و زندگیتان داشته باشید.
خدمت کردن در انجمن یکی از بهترین راه های ممکن برای حفظ بهبودی محسوب می شود.
تجربه بنیان گذاران انجمن های گمنام ثابت کرده است که خدمت رسانی به دیگران راهی موثر برای جلوگیری از لغزش است. برای مثال هنگامی که برای جا به جا کردن و منظم کردن صندلی ها در برگزاری جلسات کمک می کنیم، یا برای شرکت کنندگان در جلسات چای یا قهوه درست می کنیم و یا این که جلسه را رهبری می کنیم در واقع به حفظ پاکی خودمان کمک می کنیم.
با حفظ کردن ارتباط خود با انجمن از تنهایی و انزوا که عامل اصلی عود کردن و بازگشت بیماری اعتیاد است، بیرون می آییم. خدمت رسانی در واقع بخشی از کارکرد 12 قدم و برنامه بهبودی ما است و در ضمن به ما کمک می کند تا در زمان حال زندگی کنیم. وقتی تجربیات و یا مشکلاتمان را با معتادان دیگر در میان می گذاریم، احتمال وسوسه شدن و استفاده از مواد مخدر برای خود ما نیز کمتر می شود. همچنین با خدمت گزاری در جلسات انجمن احساس خوب مفید بودن و احساس احترام را تجربه می کنیم و با خارج شدن از انزوا خود را به عضوی مفید برای انجمنمان تبدیل می کنیم.
در این قسمت از بحث پیشگیری از لغزش به ابزارهای سلامتی می پردازیم. در قسمت قبل مقاله به 11 اصل مهم برای لغزش نکردن و ابزارهای انجمن های 12 قدمی (از جمله NA) برای پیشگیری از لغزش پرداختیم.
به طور کلی در بهترین کمپ های ترک اعتیاد در تهران سعی می شود همراه با مراحل سم زدایی به رهجویان قطع مصرف و دوستداران بهبودی کمک شود تا به بعد سلامتی خود نیز توجه بسیاری داشته باشند. از نظر مشاورین کمپ فرمانیه برای پیشگیری از لغزش باید به ابزارهای سلامتی نیز توجه شایانی داشت. این ابزارها در سه بخش خلاصه می شوند:
به علت نادیده گرفتن سلامتی خودمان در دورانی که همه فکر و ذکر ما مصرف مواد مخدر بود، ممکن است به بیماریی هایی مبتلا شده باشیم که در دوران بهبودی در بدن ما وجود داشته باشند. عفونت ها و بیماری های ناشی از استفاده از سرنگ های مشترک یا آلوده، ناراحتی های کبدی، هپاتیت، ایدز و… از جمله این بیماری ها هستند. اگر در دوران بهبودی به سلامت جسمی خود بی توجهی کرده و بیماری ها خود را علاج نکنیم، ممکن است برای تسکین دردها یا غلبه بر ترس های خود، دوباره به همان روش قدیمی یعنی استفاده از مواد مخدر برگردیم؛
بنابراین در خلال زندگی در بهبودی لازم است که از سلامت جسمی خود محافظت کرده و در صورت لزوم برای معاینه و آزمایش های کامل به پزشک مراجعه کنیم تا از سلامت خود آگاهی داشته باشیم. علاوه بر این، با عمل کردن تجویز پزشکان متخصص (نظیر روان شناسان یا روان پزشکان) سلامتی خود را به دست می آوریم و در نتیجه بهتر می توانیم بر روی بهبودی خود متمرکز شویم. در ضمن باید به خاطر داشته باشیم که مصرف دارو با تجویز و تحت نظر پزشک به شرط آنکه از آن سوءاستفاده نکنیم، لغزش به حساب نمی آید. ما می توانیم برای بروز هرگونه مشکلی یا خطر لغزش به پزشک معالج خود بگوییم که معتاد در حال بهبودی هستیم و نمی توانیم از داروهای روان گردان یا تاثیر گذار بر ذهن استفاده کنیم.
مراقبت از سلامتی جسمی و روانی خود بخشی از فرآیند بهبودی ما محسوب می شود. در این بخش از سوالات کمپ ترک اعتیاد فرمانیه از سری برنامه پیشگیری از لغزش به تعیین نیازهای سلامتی می پردازیم.
در دوران اعتیاد ما همه نیازهای جسمی و روحی خود را فدای نشئگی ناشی از مصرف مواد می کردیم. حال که ما در حال بهبودی هستیم و قصد محافظت از این بهبودی را داریم، باید به تمام جنبه های زندگی از جمله بهداشت جسمانی و روانی خود توجه کنیم؛ در غیر این صورت برای تحمل کردن و یا کاهش دادن عذاب خودمان چاره ای جز مصرف مواد مخدر نخواهیم داشت.
بهبودی یعنی مسئولیت ما در برابر درمان همه بیماری هایی که به آن ها مبتلا هستیم. مثلا اگر از بیماری دیگری به غیر از اعتیاد رنج می بریم، می بایست به پزشک مراجعه کرده و در صورت نیاز تحت درمان قرار بگیریم. توجه داشته باشید که مصرف دارو با تجویز و تحت نظر پزشک، لغزش به حساب نمی آید. درمان کردن بیماری های روحی و جسمی خود در دوران بهبودی، ریسک استفاده از مواد مخدر جهت تحمل عوارض این بیماری ها را کمتر کرده و بنابراین خطر لغزش ما را کاهش می دهد.
برای اطمینان از اینکه آیا در دوران بهبودی از جسم خود به درستی مراقبت می کنید یا نه به سوالات زیر جواب دهید. سپس در مقابل هر جوابی که به این سوالات داده اید، اقدامات لازم برای درمان یافتن از این بیماری ها در زندگی در حال بهبودی را یادداشت کنید.
بی توجهی به نیازهای جسمی ما در دورانی که در حال بهبودی هستیم و به تزگی اعتیاد خود را ترک کرده ایم، می تواند سوخت و ساز بدن ما را تحت تاثیر قرار داده و ما را در برابر لغزش آسیب پذیر کند. توجه کردن و مراقبت از نیازهای جسمانی، نه تنها نشان دهنده ارزش و اهمیتی است که ما برای خودمان قائل هستیم، بلکه به روال بهبودی ما کمک می کند. برای اینکه بدانید آیا نیازهای جسمی خود را برآورده می سازید یا نه به سوالات زیر جواب دهید. سپس در کنار هر یک از جواب ها اقدامات لازم برای بر آورده کردن نیازهای جسمی خود را یادداشت کنید.
بعضی از ما معتادان علاوه بر اعتیاد، از بیماری ها و ناهنجاری های روحی روانی نیز رنج می بریم. افسردگی، تشویش و داشتن حالت دو شخصیتی از جمله ناهنجاری های روانی است که ممکن است ما به آن مبتلا باشیم. نکته مهم این است که چون منشا بیشتر ناهنجاری های روانی ما، وابستگی و مصرف مواد مخدر است، در دوران بهبودی عوارض آن ها به تدریج از میان خواهد رفت.
برای مثال، ممکن است ما تصور کنیم که از افسردگی و اضطراب رنج می بریم اما هم زمان با پاک شدن و بهبودی از بیماری اعتیاد متوجه خواهیم شد که ناراحتی های روانی ما نیز به تدریج از بین می روند. ایده خوبی است که در آغاز بهبودی بررسی کنیم آیا این گونه ناراحتی ها از مصرف مواد مخدر سرچشمه می گیرند یا منشا دیگری دارند و برای معالجه آن ها باید به پزشک مراجعه کنیم.
در فرایند بهبودی، همان طور که از جسم خود مراقبت می کنیم باید مواظب روح و روان خود نیز باشیم و با مراجعه به روانشناس یا روان پزشک و مصرف داروهای مناسب، سایر ناهنجاری های روانی خودمان را نیز درمان کنیم چون با برطرف شدن این گونه ناراحتی ها، می توانیم به بهبودی مان کمک کنیم. برای مثال، در صورتی که به افسردگی دچار باشیم، نمی توانیم به طور موثر روی برنامه بهبودی مان تمرکز کرده و انرژی لازم برای شرکت در جلسات را داشته باشیم؛ اما زیر نظر پزشک متخصص این ناهنجاری ها به مرور درمان خواهند شد و از آن پس بهتر می توانیم مسیر بهبودی خود را ادامه دهیم.
بسیاری از ما معتادان در حال بهبودی به ناراحتی های روحی و روانی مبتلا هستیم و اگر می خواهیم بهبودی مان را حفظ کنیم، باید این گونه مسائل را مورد توجه قرار دهیم. بی توجهی به مشکلات روحی و روانی می تواند باعث لغزش ما شود به خصوص برای کسانی که مصرف آن ها مواد محرک یا روانگردان مانند شیشه بوده است. پیشنهاد کمپ فرمانیه (موفق ترین کمپ ترک اعتیاد شیشه در تهران) برای اطمینان از این که مسائل و ناراحتی های روانی خود را به اندازه کافی مورد توجه قرار داده اید یا نه به سوالات زیر پاسخ دهید. سپس در کنار هر پاسخی که داده اید اقداماتی که باید برای حفظ سلامت روانی خود در دوران بهبودی انجام دهید را یادداشت کنید.
بسیاری از ما معتادان در ابتدا برای کنار آمدن و غلبه بر مشکلات روانی خود به مصرف مواد مخدر روی می آوریم، اما پس از چندی سوء استفاده از مواد باعث می شود که مصرف مواد خود به یک مشکل اصلی برای ما تبدیل شود. در روال بهبودی از اعتیاد، باید مسائل و مشکلات روانی خود که ممکن است عامل اصلی و اولیه کشیده شدن ما به سوی اعتیاد باشد را نیز به تدریج برطرف کنیم.
ریشه مسائل و مشکلات ممکن است در دوران کودکی ما بوده و یا ناشی از حوادثی باشد که سال ها قبل برای ما پیش آمده اند. مشکلات جسمی، روحی و احساسی، یا مسائل جنسی می توانند از جمله عواملی باشند که باعث گرایش ما به سمت مصرف مواد مخدر شده اند. بعضی از ما نیز ممکن است قربانی خشونت، جنگ و یا شکنجه شده باشیم و تنها راهی که برای کنار آمدن با این گونه مسائل سراغ داشتیم، مصرف مواد مخدر بوده است. آنچه که اهمیت دارد این است که در فرایند بهبودی از اعتیاد و در زمان مناسب، سایر مشکلاتمان را نیز به تدریج حل خواهیم کرد و نیازی نیست که از همان روزهای اول شروع بهبودی ذهن خود را به برطرف کردن دیگر مسائل و مشکلاتمان مشغول کنیم.
شعاری در انجمن ها گمنام وجود دارد که می گوید: “نیروی برتر ما هیچ وقت بیشتر از توانمان ما را با مشکل رو به رو نمی کند” اما زمانی که خدای ما متوجه می شود که ما می توانیم از پس مشکلی که سال ها از آن رنج می بریم بربیاییم، ما را با مشکلاتی روبرو می کند تا با رفع کردن آن ها بتوانیم زندگی بهتری داشته باشیم.
باید در نظر داشته باشیم با اینکه انجمن های گمنام یک مرکز حمایتی بسیار موثر و بی نظیر برای بهبودی بیماری اعتیاد محسوب می شوند، اما شاید مکان چندان مناسبی برای حل مشکلات و مسائل روانی که در وجود ما ریشه دارند نباشند. برای برطرف کردن چنین مسائلی باید به سراغ روانکاوان و مراکز تخصصی درمانی که قادر به کمک رسانی به ما هستند مراجعه کنیم. در نظر گرفتن این نکته که برای حفظ بهبودی ما بسیار حائز اهمیت است، چون بسیاری از ما معتادان در حال بهبودی به خاطر نادیده گرفتن این و درمان نکردن ناراحتی ها، مسائل و مشکلات خود دوباره به مصرف مواد مخدر روی می آورند. برطرف کردن همه مسائل و مشکلات جسمی و روانی ما در واقع جزئی از فرایند بهبودی محسوب می شود و نشان می دهد که ما برای دستیابی به یک زندگی بدون اعتیاد و سرشار از آرامش، هر کاری که از دستمان بر بیاید را انجام خواهیم داد.
برای درمان بیماری اعتیاد باید تصمیم جدی داشته باشید و اگر هم دچار لغزش شدید آن را بهانهای برای ادامه اعتیاد خود قرار ندهید. اما اگر فکر میکنید به تنهایی نمیتوانید این کار را انجام دهید و احتمال وسوسه و لغزش برای شما وجود دارد میتوانید به مراکز ترک اعتیاد مراجعه کنید. هزینه کمپ ترک اعتیاد خصوصی با توجه به امکاناتی که در این کمپها وجود دارد متفاوت است.
حالا که به سوالاتی که کمپ ترک اعتیاد فرمانیه (کمپ ترک اعتیاد شیشه در تهران با امکانات VIP) برای تهیه برنامه پیشگیری از لغزش پاسخ دادید نوبت چگونگی پیاده سازی آن است. بعد از پاسخ دادن به سوالات قبلی اکنون نوبت عمل کردن و اجرای این برنامه رسیده است. پیشنهادات زیر را انجام دهید تا بتوانید این برنامه را به اجرا در بیاورید و وسوسه بعد از ترک اعتیاد را به طور کامل از خود دور کنید.
مرکز قطع مصرف فرمانیه توصیه می کند برای پیشگیری از لغزش از دوستان و خانواده کمک بگیرید
به آن ها اطمینان بدهید که از شنیدن نظرات و یادآوری آن ها برای کمک به حفظ بهبودیتان ناراحت نخواهید شد و حتی در صورتی که در ابتدا از خود مقاومت نشان دهید، باز هم این فروتنی را خواهید داشت که به آن ها گوش دهید.
برنامه پیشگیری از لغزش کمپ ترک اعتیاد فرمانیه را همواره در نظر داشته باشید
بعد از اتمام موضوع برنامه پیشگیری از لغزش، در مقاله بعدی کمپ فرمانیه (بهترین کمپ ترک اعتیاد خصوصی در تهران، متخصص در ترک شیشه، هروئین و الکل) به بحث پس از لغزش می پردازیم. یعنی فرض می کنیم که کسی که ترک اعتیاد را انجام داده دوباره به سمت مصرف رفته است و راهکارهایی برای بهبودی مجدد آن فرد ارائه می دهیم.
هر یک از ما معتادانی که در حال بهبودی هستیم، می بایست یک برنامه پیشگیری از لغزش برای خودمان تهیه کنیم. اعتیاد یک بیماری حیله گر، اسرار آمیز و مزمن است که به طور ناگهانی ما را غافلگیر و گرفتار می کند. برای حفظ و مراقبت از بهبودی خود لازم است قبل از روبرو شدن با شرایط پرخطر برای مقابله با آن برنامه ریزی کرده و استراتژی ای داشته باشیم که ما را از خطرات لغزش آگاه نماید.
همان طور که در سلسله مقالات کمپ ترک اعتیاد در رابطه با لغزش گفته شد، لغزش در بین معتادان در حال بهبودی بسیار رواج دارد و حدود 50 درصد از ما معتادان در اولین سال بهبودی خود دچار لغزش شده و دوباره اقدام به مصرف مواد می کنیم. برای بسیاری از ما معتادان علت لغزش این است که نمی خواهیم بپذیریم که از بیماری اعتیاد رنج می بریم و یا فکر می کنیم که می توانیم میزان مصرف مواد خود را کنترل نماییم.
طبیعت و ماهیت مزمن بیماری اعتیاد و طرز فکر و رفتارهای ویرانگری که ما در زندگی به آن عادت کرده ایم، باعث می شود تا برای کنار آمدن با مشکلات زندگی به طور غریزی مواد مخدر مصرف کنیم. برای بهبودی از بیماری اعتیاد باید روش زندگی، چگونگی کنترل احساسات و افکار و رفتارمان را به طور کامل عوض کنیم. البته این کار بسیار سختی است و نیاز به توجه و تلاش روزمره ما دارد. به یاد داشته باشید که تمام هدف کمپ ترک اعتیاد فرمانیه این است که ابزارهای لازم برای ایجاد این تغییرات را در اختیار ما قرار دهد وظیفه ما نیز این است که برای حفظ بهبودی خودمان این دوازده قدم را به طور روزانه به کار بگیریم.
در اختیار داشتن یک برنامه پیشگیری از لغزش باعث می شود تا همیشه هوش و هواسمان را بر روی بهبودی متمرکز کنیم. در شرایطی که بیماری اعتیاد بخواهد ما را از مسیر بهبودی منحرف کرده و به سمت لغزش بکشاند، با استفاده از این برنامه و عمل کردن به اصول بهبودی و 12 قدم، می توانیم از بهبودی خودمان محافظت کنیم برنامه پیشگیری از لغزش به ما کمک می کند تا به علائم هشداردهنده و عواملی باشد که باعث می شوند تا وسوسه مصرف مواد به سراغ ما بیاید بیشتر توجه کنیم. این برنامه مانند یک نقشه راه، موانع و راه های انحرافی را به ما نشان می دهد و باعث می شود تا ما در مسیر بهبودی باقی مانده و از دچار شدن به لغزش جلوگیری کنیم. تهیه برنامه پیشگیری از لغزش و در ترک ماندن بسیار کم هزینه است. پس در تهیه آن بسیار جدی باشید.
بسیاری از ما معتادان ممکن است پیش از آنکه متوجه اهمیت برنامه پیشگیری شویم، دچار لغزش شویم، اما احتیاجی نیست که حتما این اتفاق بیافتد تا پس از آن اقدام به تهیه این برنامه کنیم، بلکه می توانیم از همین الان با تنظیم کردن این برنامه پیشگیرانه، از گرفتار شدن دوباره در دام بیماری اعتیاد جلوگیری کنیم. 12 قدم یک برنامه عملی برای سبک زندگی جدید ماست و ما فقط با عمل کردن بر اساس این دوازده قدم است که می توانیم یک زندگی عاری از اعتیاد داشته باشیم و از بهبودی خود محافظت کنیم. برنامه 12 قدم می تواند برای تهیه کردن یک برنامه جلوگیری از لغزش و حفظ بهبودی و لذت بردن از زندگی جدیدمان به کمک کند.
ابتدا به شما پیشنهاد می کنیم سوالات بالا را در ذهن خود مرور کنید و سعی کنید جنبه های مختلف هر سوال را به وضوح ببینید. ما نیز سعی می کنیم در آموزش های بعدی خود نیز به صورت جداگانه به هریک از سوالات فوق بپردازیم. برنامه پیشگیری از لغزش بسیار ساده تهیه می شود اما می تواند حتی جان یک معتاد بهبود یافته را نجات دهد.
برای مشاوره همین حالا با مرکز ترک اعتیاد فرمانیه تماس بگیرید:
تلفن: 02122290484 – 02122295499
همراه: 09106886964
وسوسه مصرف مواد مخدر یک فکر زودگذر برای افرادی است که دوره ترک اعتیاد خود را سپری کردهاند. این فکر با دیدن و شنیدن نشانههایی به ذهن فرد رسوخ میکند و ولع مصرف مجدد را در او افزایش میدهد. وسوسه معمولا از افکار بیمارگونهای نشات میگیرد که در آن فقط لذتهای مصرف مواد مخدر به ذهن فرد میآید و تمام دردها، آشفتگیها و مشکلاتی که فرد در هنگام اعتیاد فعال داشت را پنهان میکند.
در این مقاله 11 اصل مهم برای لغزش نکردن و بها ندادن به وسوسه بعد از ترک اعتیاد که به ما کمک میکند در مقابل وسوسه و لغزش ایمن بمانیم و این که چگونه با وسوسه مواد مبارزه کنیم، راههای پیشگیری از لغزش و برنامه ترک اعتیاد را بخوانید:
چگونه بعد از ترک پاک بمانیم
در بخش اول این مقاله از سری مقالات کمپ ترک اعتیاد خصوصی فرمانیه در بحث پیشگیری از لغزش به 11 اصل مهم برای لغزش نکردن خواهیم پرداخت. دانستن این اصول به ما کمک می کند در مقابل وسوسه لغزش ایمن بمانیم.
در اینجا به پذیرش به عنوان اولین راه از راههای پیشگیری از لغزش اشاره میکنیم. ما معتادان در حال بهبودی باید بپذیریم که هرگز نمی توانیم هیچ ماده مخدر یا روان گردانی را دوباره مصرف کنیم. افکار ناسالم و معتاد گونه ممکن است ما را متقاعد کنند که از بیماری اعتیاد ما درمان یافته و اکنون ما شفا پیدا کردهایم یا اینکه مشکل ما فقط یک نوع ماده مخدر خاص بوده و به همین علت، ما می توانیم ماده مخدر یا روان گردان دیگری را بدون اینکه مشکلی برای ما ایجاد کند مصرف کنیم. ولی باید بدانیم که ما به عنوان افرادی که از بیماری اعتیاد در عذاب هستیم، حق انتخاب و کنترل هر نوع ماده تاثیر گذار بر ذهن، روان گردان یا مخدر را از دست دادهایم.
به همین علت، اگر واقعیت وضعیتمان را کاملا صادقانه بپذیریم شانس لغزش و بازگشتن به سوی اعتیاد بسیار کم خواهد شد. باید بپذیریم که بیماری اعتیاد ما درمان نمی شود بلکه در نقطهای متوقف میشود. پس باید همیشه این نکته را در نظر داشته باشیم که بیماری ما فقط مربوط به یک ماده مخدر خاص نبوده است.
اگر می خواهیم از لغزش پیشگیری کنیم باید همیشه بهبودی خود را در اولویت اول قرار دهیم. هیچ وقت نباید فراموش کنیم که ما از یک بیماری مزمن رنج می بریم و اگر می خواهیم از چنگ این بیماری خلاص شویم، باید قدم های دوازده گانه را به طور روزمره به کار بگیریم. اولویت دادن به هر کس یا هر چیز دیگری در زندگی مان به جای بهبودی ممکن است باعث شود تا سر انجام به سمت مصرف مجدد مواد کشیده شده و آن هر چه را که داریم از جمله جان خود را از دست بدهیم. اگر بهبودی در اولویت اول ما باشد کم کم تاثیر آن بر بقیه جنبه های زندگی خود را خواهیم دید.
معمولا در مشاورهای کمپ فرمانیه از بیمار می خواهند تا دلایل و انگیزههای خود برای ترک اعتیاد را یادداشت نماید. این کار یک عمل دائمی است و در هر مقطعی میتواند انجام پذیرد. به بیماران توصیه میشود این نوشتهها را همراه خود داشته باشند تا در موقعیتهای بحرانی و وسوسه آمیز آنها را به خود یادآوری کنند.
مثلا بیمار در یک برگه برای خود مینویسید که دلایل ترک اعتیادش چه بوده و یا از آشفتگیها و مشکلات گذشته خود که در اثر مصرف مواد مخدر پیش آمده مینویسد. در پایان نوشته خود هم اشاره میکند که اگر باز هم مصرف کند دچار چه گرفتاریهایی خواهد شد.
برای حفظ مسیر بهبودی هر فردی که قطع مصرف کرده باید برنامه ای برای جلوگیری از لغزش خود داشته باشد. یکی از اولین قسمت ها در مورد این برنامه بحث تعیین انگیزه برای بهبودی بود.
پیشنهاد مشاورین و مددیاران مرکز قطع مصرف فرمانیه این است که در اولین مرحله از تهیه و تنظیم برنامه پیشگیری از لغزش شخصی خود به سوالات زیر پاسخ دهید تا انگیزه شما برای بهبودی از اعتیاد مشخص شود. این کار باعث می شود تا اهمیت پیشگیری از لغزش در زندگی شما مشخص شده و شما به اجرای این برنامه و حفظ آن تشویق شوید:
پاسخ به تک تک سوالات فوق کاملا شخصی بوده و بسته به شرایط هر فرد متفاوت است. ممکن است شخصی اعتیاد خود را ترک کرده که کارش را از دست ندهد اما شخص دیگر به خاطر خودش و این که دوست داشته زندگی شادی داشته باشد این کار را انجام داده.
همچنین عواقب مصرف نیز برای هر فرد متفاوت بوده ممکن است شخصی تا مرکز بیمارستان، زندان و یا مرگ پیش رفته باشد و تمامی زندگی و روابط خود را از دست داده باشد اما فردی دیگر هنوز به این مراحل نزدیک هم نشده باشد اما به آگاهی از عواقب مصرف خود پی برده باشد.
پیشنهاد ما به عنوان یک مرکز سم زدایی و کمپ ترک اعتیاد شناخته شده و با سابقه در تهران این است که ابتدا برای تک تک سوالات بالا وقت کافی بگذارید و بعد مقالات بعدی را که در مورد سایر قسمت های برنامه پیشگیری از لغزش میباشد، مطالعه کنید.
یکی دیگر از راههای پیشگیری از لغزش اعتماد نکردن به افکار معتاد گونه است. ما معتادان از نوعی جنون فکری رنج می بریم. حتی در زندگی در حال بهبودی نیز افکار معتادگونه ما فعال است و به همین علت در مسائلی که به استفاده از مواد مخدر مربوط است به هیچ وجه نباید به طرز فکر خود اعتماد و اطمینان کنیم. به علت وجود افکار ناسالم ممکن است که ما در مواقعی فقط روزهای ظاهرا خوش دوران مصرفمان را به یاد بیاوریم و فراموش کنیم که چه بلاها و مصیبتهایی را از سر گذراندهایم. این ماهیت و طبیعت بیماری اعتیاد ماست که تلاش میکند تا ما را فریب داده و از مسیر بهبودی منحرف کند. در چنین مواقعی میبایست با افکار جنونآمیز خود مبارزه کنیم و اجازه ندهیم که ما را فریب دهد و به مصرف دوباره مواد متقاعد کند. بهترین ابزار برای مقابله با افکار معتادگونه که باعث وسوسه بعد از ترک اعتیاد می شوند کار کردن روزمره 12 قدم و استفاده از حمایت های انجمن های گمنام است.
در مورد وسوسه فکری پس از ترک باید گفت که به این افکار بها ندهید و سعی کنید کنترل افکار خود را داشته باشید. تجربه ما در مرکز ترک اعتیاد فرمانیه بعد از ترخیص هزاران نفر از مراجعینی که برای قطع مصرف و سم زدایی از مواد اعتیاد آور مراجعه کردند این است که مشاهده کردیم برخی از مراجعین ما مجدد مصرف خود را آغاز میکنند. با کمک گرفتن از مشاورین و روانشناسان متخصص به این نتیجه رسیدیم که یک چرخه فکری و الگوی ذهنی باعث میشود که فرد بهبود یافته دوباره مصرف کند این چرخه به این صورت است:
برانگيزان >>> فکر مواد اعتیاد آور >>> وسوسه >>> مصرف مواد مخدر
اگر این چرخه فکری در نقطهای قبل از پایان شکسته نشود موجب میشود تا فرد بهبود یافته مصرف کند. همچنین اگر آمورش ندیده باشد این چرخه بارها و بارها تکرار میشود. در کمپ ترک اعتیاد فرمانیه ما در طول دوره سم زدایی از طریق روانشناسان مجرب خود این الگوی ذهنی را به مراجعین خود به طور کامل آموزش میدهیم.
بهترين و ساده ترين و كم خطرترين روش برای جلوگیری از مصرف مجدد این است که بيمار با برانگيزان مواجهه نشود.
بیمار در صورتی به صورت اتفاقی با برانگیزانی مواجهه شد فكر مواد را كنترل كند لازم به ذكر است ذهن بیمار مصرف مواد را با برانگیزان ربط میدهد، پس باید بتواند فكر مواد را كنترل كند و توجه برگردانی فكری كند و فكر مثبت و غیر اعتیادی را در ذهن خود پرورش و پرو بال دهد. زمانی بیمار به سمت وسوسه میرود كه فكر اعتیادی را كنترل نكرده و آن را در ذهن خود شاخه و برگ داده باشد.
باز اگر بیمار این دو مرحله را رعایت نكرده باشد و به وسوسه رسیده باشد می تواند این راه حلها را پیش بگیرد:
1- حتما از آن موقعیت به موقعیت امنی پناه ببرد
(مثلا به افرادی كه با آنها احساس اعتماد و آرامش دارد و میتواند مشكل و حالش را برای آنها بیان كند و بداند در كنار آنها از برانگیزانها دور است یا به كلنیك/کمپ ترک اعتیاد/جلسه پناه ببرد. این یكی از بهترین راه حل ها برای بیمارانی كه در وسوسه می باشند، است)
2- وسوسه اش را افشا كند و درخودش نگه ندارد و از احساس و میلش برای دیگران صحبت كند تا وسوسه افشا شود
3- تلفن زدن به مشاور یا راهنما و كمك گرفتن از او
4- مراجعه كردن به محیطهای امن که بهترین راه برای مهار كردن وسوسه باشد
در كل فرار كردن از آن موقعیت وسوسه انگیز و پناه بردن بجای امن می تواند بیمار را از مصرف مجدد مواد مخدر و محرک نجات دهد
چگونه بعد از ترک پاک بمانیم
افرادی که تجربه اعتیاد به مواد مخدر دارند و اکنون پاک هستند به طور کلی یک باور و الگوی رفتاری در ذهن خود دارند که کاملا غلط بوده و باید به مرور تغییر کند. این الگو عبارتست از این که مواد مخدر و مصرف آن میتواند آرامش به فرد برساند و مخصوصا در هنگام خشم و ترس و اضطراب به او کمک کند.
بیمار باید بیاموزد که این باور غلط خود را تغییر دهد. برای آرام کردن افکار و احساسات روشهای گوناگونی وجود دارد. یکی از آنها بیان احساس آن لحظه و به مشارکت گذاشتن آن با فرد مورد اعتماد که او نیز تجربه خوبی در ترک اعتیاد دارد، می باشد. در انجمنهای دوازده قدمی این کار از طریق مشارکت با راهنما و کارکرد قدمهای دوازدهگانه صورت میگیرد.
باید بدانیم که خماری حالتی موقتی و زود گذر بوده و نشان این است که بدن ما دارد سعی می کند تا حالت طبیعی خود را به دست آورد و بنابراین طولی نخواهد کشید تا آثار و نشانه های آن از میان خواهند رفت.
در برخی از مواقع بیشتر در معرض خطر لغزش و استفاده دوباره مواد قرار داریم. در این مواقع جسم ما برای مصرف مواد ویار پیدا می کند و ما برای به دست آوردن اندکی آرامش اسیر وسوسه مصرف می شویم. در چنین مواقعی افکار معتادگونه می تواند ما را متقاعد کند که تنها راه مواجهه با اوضاع و احوال این است که خودمان را با مواد مخدر مشغول کنیم، چرا که این روش طبیعی و غریزی ماست که سال ها با آن خو گرفته ایم و اولین و ساده ترین کاری است که به ذهن ما می رسد.
یکی از ابزارهای بهبودی که به بیشتر ما معتادان در حال بهبودی کمک کرده تا در برابر وسوسه ویار استفاده از مواد مقاومت کنیم، خودداری از مصرف مواد به طور ساعت به ساعت است.
مقاومت کردن در برابر وسوسه و حفظ کردن پاکی خود حتی برای چند دقیقه هم باعث می شود تا ویار وسوسه ما از نقطه اوج خود گذشته و شدت آن به تدریج کاهش یابد تا جایی که خطر لغزش از میان برود. ممکن است این بیشترین زمانی باشد که ما می توانیم خود را پاک نگه داریم، چون حتی تصور این که برای زمان های طولانی تر بتوانیم پاکی خود را حفظ کنیم هم مشکل و نشدنی به نظر می رسد.
در صورتی که به بیشتر از این مدت فکر کنیم، افکار معتاد گونه ما باعث می شود که در برابر وسوسه مصرف مواد طاقت نیاورده و تسلیم شویم؛ اما اگر در این مواقع سخت و دشوار روند بهبودی خود را لحظه به لحظه و دقیقه به دقیقه ادامه دهیم، در آن صورت می توانیم در برابر شدیدترین وسوسه ها ویارها نیز مقاومت کرده و خود را کنترل کنیم. در مواقعی که خطر لغزش زیاد است، روش موثر دیگر این است که فکر و ذهن خود را به مسائل و موضوعاتی دیگری مشغول کنیم و یا به کاری مفید و سودمند برای خود سرگرم شویم.
روش منحرف کردن افکار برای جلوگیری از لغزش
این تکنیک برای متوقف ساختن افکار وسوسه آمیز به کار میرود. وقتی وسوسه و خاطرات خوش مصرف شروع به بزرگ شدن در ذهن بیمار میکند باید سعی شود تا زنجیره افکار وی به نحوی قطع شود. زیرا با افزایش وسوسه، ولع مصرف بیشتر شده و قدرت کنترل فرد نسبت به آن کاهش مییابد.
به همین منظور مشاورین مرکز ترک فرمانیه به بیمار آموزش میدهند تا در این موارد سعی کند افکارش را منحرف کند. مثلا با دقت از عدد یک شروع به شمردن کند و هر دفعه 8 واحد به آن اضافه کند. یا حتی آوازی شاد بخواند یا در ذهنش تصویر درمانگر خود را ببینید که به او هشدار میدهد.
با این روش زنجیره فکری که هر لحظه ممکن بود قویتر شود و بیمار را به سمت لغزش ببرد، در نقطهای متوقف شده و بیمار دوباره به حالت بهبودی بر میگردد. البته باید در نظر داشت این تکنیک بسته به میل بیمار و سایر عوامل، میزان تاثیرش برای افراد مختلف متفاوت است.
در چنین مواقعی بهترین دفاع این است که با راهنمای خود یا با یک عضو انجمن صحبت و درد دل کنیم و از آن ها کمک بگیریم و بپرسیم که در چنین مواقعی چطور بر وسوسه ویار مصرف دوباره مواد غلبه کرده اند. فراموش نکنید که حالت های وسوسه ویار بعد از مدتی کوتاهی برطرف می شوند. این حالت ها چیزی جز آثار خماری نیست و ما می توانیم در مقابل آن ها تسلیم نشویم و از مصرف مواد خودداری کنیم و بگذاریم این احساسات و حالت های کوتاه مدت و گذرا برطرف شوند.
رفتن به مکان هایی که در آنجا مواد مخدر یا افراد معتاد وجود دارد و یا مکان هایی که ما در آنجا مواد مخدر مصرف یا خریداری کرده ایم، قطعا وسوسه ویار ما به استفاده از مواد را تحریک می کند. ما باید مسئولیت بهبودی مان را بر عهده بگیریم و برای جلوگیری از لغزش هر کاری که برای حفظ بهبودی مان لازم است را انجام دهیم. از جمله اینکه خود را در شرایط خطرناک و پر وسوسه قرار ندهیم و از رفتن به مکان هایی که از لحاظ روانی و احساسی باعث می شود تا ما آسیب پذیر شویم خودداری کنیم.
برای مثال اگر فکر کردید که قرار گرفتن در جمع کسانی که شناخت و درک درستی از بیماری اعتیاد ندارند و باعث می شوند تا ما احساس سرافکندگی و گناه کنیم و به روند بهبودی مان صدمه وارد شود، از رفتن به چنین جمعی خودداری کنید یا اگر قرار است به میهمانی بروید که در آنجا الکل و مواد مخدر در دسترس است، از خود بپرسید که چرا باید به این مهمانی بروم. فراموش نکنیم که در دوران بهبودی زمانی می رسد که می توانیم با هر کس که می خواهیم رفت و آمد و یا ملاقات کنیم یا هر جا که می خواهیم برویم؛ ولی با این وجود به خصوص در سالیان اول می بایست همیشه مواظب طبیعت بیماری اعتیادمان باشیم.
برای جلوگیری از لغزش و عود خانواده بیمار درگیر اعتیاد میتواند به بیمار کمک کند تا وی بتواند لیستی از تمام موقعیتهای پر خطر فراهم کند. میتوانید لغزشهای قبلی و عودهای قبلی را مرور کنید و تمام موقعیتهایی که پر خطرند و باعث ایجاد یا شدت وسوسهها در بیمار میشوند را شناسایی کرده و حتیالمقدور شرایطی فراهم کنید که در چنین موقعیتهای پر خطری قرار نگیرند یا اگر در چنین موقعیتهایی قرار گرفتند مهارتهای مقابلهای را فرا گرفته باشند.
کمپ ترک اعتیاد VIP فرمانیه پیشنهاد میکند به سوالات زیر پاسخ دهید تا مشخص شود چه کسانی و یا چه مکان هایی باعث وسوسه شدن شما برای مصرف دوباره مواد مخدر یا محرک می شوند:
مثلا پاسخ شما میتواند به این گونه باشد: مواد مخدر را از مواد فروشی که در خانه اش مواد می فروخت، خریداری می کردم و روزهای پایانی هفته و معمولا در خانه یکی از عموزاده هایم و به همراه خود او برای وقت گذرانی مواد مصرف می کردم. به این ترتیب راهکاری که شما باید در پیش بگیرید این است که به هیچ وجه نباید به خانه فرد مواد فروش نزدیک شوید، نباید روزهای پایانی هفته به دیدن پسر عمویتان بروید و به جای وقت گذراندن با پسر عمویتان باید وقت خود را با دوستانتان در انجمن بگذرانید و یا به یک جلسه بروید.
بهتر است زمان کافی برای پاسخ دادن به سوالات بالا در نظر بگیرید. این کار به شما کمک می کند آگاهی بسیار مناسبی از شرایط محرک لغزش و ایجاد وسوسه پیدا کنید.
در کمپ فرمانیه به اصطلاح به افرادی که با آنها مصرف میکردهایم یار بازی، به چیزها مختلف و مواد مصرفی توپ بازی و به مکانهایی که دائما در آن مصرف میکردهایم زمین بازی گفته می شود. توصیه اکید مشاوران این است که فردی که اعتیاد خود را ترک کرده از این موارد حتی المقدور دوری کند.
این محرکها میتوانند از موسیقیای که بیمار هنگام مصرف به آن گوش میکرده گرفته تا حتی محل ثابتی که در آن مصرف میکرده باشد. بیمار باید به کمک مشاور در زندگی خود کنکاش کند تا بتواند محرکهای این چنین را شناسی کرده و از آنها تا حد امکان دوری کند.
چه خود مصرفکننده مواد مخدر بودهاید و قطع مصرف کردهای و چه فرد مصرف کنندهای در خانواده خود دارید، این تکنیکهای جلوگیری از لغزش میتواند کمک کند تا هر چه بیشتر از وسوسه جلوگیری نمایید.
در ضمن به یاد داشته باشیم که حتی اگر در موقعیت یا شرایطی باشیم که ما را به یاد مواد انداخته یا وسوسه نماید، هیچ کس یا هیچ چیز قدرت آن را ندارد که ما را به استفاده دوباره از مواد مجبور کند و خود ما نیز نباید چنین شرایطی را بهانه کرده و دوباره اقدام به مصرف مواد مخدر کنیم. امروز در زندگی در حال بهبودی ما قدرت انتخاب داریم و فقط این خود ما هستیم که می توانیم تصمیم بگیریم آیا می خواهیم دوباره اسیر مصرف مواد مخدر شویم یا خیر.
اعتیاد، در اصل بیماری انکار است. این بیماری تلاش می کند تا ما را متقاعد کند که درمان شده ایم و می توانیم از پس هر کاری بر بیاییم؛ اما واقعیت این است که داشتن چنین تصوری از بهبودی بسیار خطرناک است و ما زمانی که در حال بهبودی هستیم باید آن قدر فروتن و متواضع باشیم که قبول کنیم بیمار هستیم و نمی توانیم هر کاری که دلمان می خواهد را انجام دهیم. برای مثال، محدودیت ناشی از بیماری اعتیاد ما باعث می شود که دیگر هیچ وقت نتوانیم الکل یا مواد مخدر مصرف کنیم و باید بپذیریم که این محدودیت در تمام طول زندگی همراه ما خواهد بود. ما معتادان در حال بهبودی باید بپذیریم که آسیب پذیر هستیم و این خطر همیشه وجود دارد که افکار ناسالم، ما را برای استفاده دوباره از مواد فریب دهد. دانستن این واقعیت که ما در تمام طول عمر خود در برابر مواد آسیب پذیر هستیم به ما کمک می کند تا بدانیم چرا همیشه به کمک و حمایت انجمنمان احتیاج داریم.
در مورد بهبودی از بیماری اعتیاد، در واقع طول مدت پاکی ما چندان اهمیتی ندارد. همه ما در حال بهبودی فقط برای امروز پاک هستیم. یادآوری این واقعیت برای ما باعث خواهد شد تا مدت زمان پاک بودنمان موجب غرور و سهل انگاری ما نشود تا بهبودی مان را نادیده بگیریم و دچار لغزش شویم.
در ضمن، هر یک از ما معتادان در حال بهبودی فقط با کارکرد 12 قدم و استفاده از اصول و حمایت انجمنمان است که می توانیم بهبودی خود را به طور روزمره حفظ کنیم. این تصور که بیماری اعتیاد ما کاملا درمان شده است و یا بهبودی ما بسیار قوی و آسیب ناپذیر است چیزی جز تلاش بیماری برای به دام انداختن دوباره ما در دام اعتیاد و فراهم شدن زمینه غلبه غرور و هوای نفس بر ما نیست.
بیماری اعتیاد بسیار حیله گر، فریبکار و اسرار آمیز است و همواره تلاش می کند تا ما را به سمت استفاده مجدد از مواد مخدر و زندگی فلاکت باری که به آن عادت کرده بودیم، بازگرداند. گاهی در دوران بهبودی افکار معتادگونه ما با هزاران بهانه و دلیل تلاش خواهند کرد تا ما را متقاعد کنند که تنها راه کنار آمدن با زندگی و مشکلات آن مصرف مواد مخدر است؛ اما به یاد داشته باشید که امروز ما حق انتخاب داریم و می توانیم در برابر فریب کاری افکار معتادگونه مقاومت کنیم و اجازه ندهیم که بار دیگر قربانی آن ها شویم. باور و اعتقاد ما به تصمیممان برای پاک باقی ماندن و قدرتی که همین اعتقاد در ما ایجاد خواهد شد تا بتوانیم با این افکار فریبکار مقابله کنیم.
در این مواقع، باید به خودمان یادآور شویم که چه شهامتی از خود نشان دادیم تا از انکار دست برداشتیم و توانستیم از چنگ بیماری اعتیاد خلاص شویم. بعضی اوقات ما فراموش می کنیم که چه انسان های قوی و با اراده ای هستیم وقتی تصمیم به انجام دادن یا انجام ندادن کاری می گیریم تا چه اندازه قوی و با پشتکار هستیم. باید به خاطر بیاوریم که چه استقامت و مقاومتی از خود نشان دادیم تا توانستیم مواد مخدر را کنار بگذاریم و امروز این حق را داریم که از بهبودی خود محافظت کنیم.
باید یادمان بیاید در کمپ ترک اعتیاد و یا در هرجایی که قطع مصرف کردیم توانستیم چه سختی هایی را پشت سر بگذاریم.
اما همان طور که گفتیم لغزش فرایندی است که معمولا در سه مرحله اتفاق می افتد. زمانی که می توانیم احساسات و عواطف خودمان را کنترل نماییم، وقتی که طرز فکر، دیدگاه ها و رفتارهای ما تغییر می کند و ما به رفتارهای زمان مصرف خود باز می گردیم. پس از گذشتن از این دو مرحله به جایی می رسیم که فکر می کنیم برای کنار آمدن با زندگی چاره ای جز استفاده مجدد از مواد نداریم.
باید بدانیم مدت های قبل از آنکه مصرف مواد مخدر را دوباره شروع می کنیم، ابتدا در افکارمان دچار لغزش شده ایم، چون رفتار و افکار ما درباره زندگی به دوران اعتیادمان بازگشته است. به همین علت بسیار مهم است که برای حفظ بهبودی مان از علائم و عوارض دو مرحله اول لغزش آگاهی داشته باشیم و با استفاده از ابزارهای بهبودی، از وارد شدنمان به مرحله سوم یعنی لغزش جسمی جلوگیری کنیم.
الف) کنار آمدن با احساسات
اولین پیشنهاد کمپ ترک اعتیاد فرمانیه این است که اگر پیش از تهیه این برنامه پیشگیری لغزش کرده اید، پنج نمونه از مواردی که باعث لغزش شما شده اند را یادداشت نمایید. اگر تاکنون لغزش نکرده اید، نمونه های مربوط به لغزش افراد دیگر را یادداشت کنید یا تجربیات و مطالبی که این گونه افراد درباره لغزش خود با شما گذاشته اند را بنویسید. در ضمن، بنویسید که در حال حاضر چگونه با احساسات خود کنار می آیید؟ آیا احساس الان شما با احساساتی که در دوران خوب بهبودی داشتید، تفاوت دارند؟ سپس در برابر هر یک از مواردی که باعث شده اند تا دچار لغزش شوید، ابزارهای بهبودی که کمک می کنند تا دوباره به زندگی سالم خود بازگردید، یادداشت کنید.
برای مثال:
لغزش احساسی: من همیشه شدیدا تحت تاثیر احساسات خودم قرار داشتم و همواره احساس بی قراری می کردم و درباره مشکلاتی که می بایست با آن ها دست و پنجه نرم کنم، نگرانی داشتم. به همین دلیل دست از مقاومت برداشتم و بلاخره مواد مصرف کردم تا بتوانم احساس آرامش کنم.
راهکار عملی: باید به خودم یادآوری کنم که بهبودی از بیماری اعتیاد اولین اولویت من در زندگی است. هیچ مشکلی ارزش آن را ندارد که من دوباره مواد مصرف کنم. هر زمان که به شدت از مشکلات زندگی احساس نگرانی کردم، باید اولویت خود در زندگی را به یاد بیاورم و همه توان خود را برای پاک باقی ماندن به مدت 24 ساعت صرف کنم. من تا آنجا که از دستم بر می آید با مشکلات خودم، کنار می آیم و نتیجه آن را به خدای خودم خواهم سپرد.
ب) تغییرات که در افکار به وجود میآیند.
اگر تجربه لغزش کردن را دارید، پنج نمونه از تغییراتی که در افکارتان ایجاد شده بود و باعث شد تا دوباره به مصرف مواد برگردید را یادداشت کنید. اگر تا به حال لغزش نکرده اید نمونه های مربوط به مشاهده لغزش افراد دیگر را یادداشت کنید یا تجربیات و مطالبی را که این گونه افراد درباره لغزش خود با شما در میان گذاشته اند را بنویسید. در ضمن بنویسید که در حال حاضر افکار شما در مقایسه با دورانی که در حال بهبودی مستحکم بودید چه تغییراتی کرده اند. سپس در برابر هر یک از نمونه ها و مواردی که باعث شده اند تا دچار لغزش فکری شوید، ابزارهای بهبودی و اصولی که باعث می شوند تا شما دوباره به زندگی سالم برگردید و راه های بهبودی برای غلبه بر افکارتان را یادداشت کنید.
برای مثال:
لغزش افکار: با خودم تصور می کردم که مشکل من چندان جدی نیست و اعتیاد من فقط به هروئین مربوط می شود، به همین علت می توانم بدون اینکه مشکلی برای من به وجود بیاید انواع دیگری از مواد مخدر را مصرف کنم. به همین علت مصرف الکل را آغاز کردم و پس از آن طولی نکشید که بار دیگر مصرف هروئین را نیز از سر گرفتم.
راهکار عملی: من از بیماری اعتیاد رنج می برم و قدرت کنترل و یا مقاومت در برابر هیچ ماده روان گردانی را ندارم. باید همواره قدم اول را پذیرفته و به طور روزمره به آن عمل کنم.
پ) تغییراتی که در دیدگاه ها ایجاد می شوند.
پنج نمونه از تغییراتی که پیش از لغزش در دیدگاه های شما در خصوص بهبودی ایجاد شده است را یادداشت کنیم. اگر تا به حال لغزش نکرده اید، نمونه های مربوط به مشاهده لغزش سایرین را یادداشت کنید یا تجربیات و مطالبی را که این گونه افراد درباره لغزش خود با شما در میان گذاشته اند، بنویسید. در ضمن بنویسید که دیدگاه های شما در حال حاضر در مقایسه با دورانی که در حال بهبودی مستحکم بودید، چه تغییراتی کرده اند. سپس در برابر هر یک از مواردی که باعث تغییر دیدگاه های شما شده اند، ابزارهای بهبودی و اصولی را که باعث می شوند تا دوباره به دیدگاه های سالم خود در حال بهبودی بازگردید را یادداشت کنید.
برای مثال:
لغزش دیدگاه: از شرکت کردن در جلسات انجمن خودداری کردم. چون به تدریج دیدگاه من تغییر کرد و خود را قانع کردم که این یک برنامه مذهبی است و این که مشکلات من با مشکلات دیگران بسیار متفاوت است. هیچ یک از افرادی که در انجمن می شناسم نمی توانند به من کمک کنند و من خود به تنهایی می توانم با بیماری اعتیاد مبارزه کرده و بهبودی پیدا کنم.
راهکار عملی: من از بیماری رنج می برم که به مراتب قوی تر از من است. من نمی توانم برای بهبودی تنها به خودم تکیه کنم و به کمک ها و حمایت های انجمن نیاز دارم. من با فروتنی ذهن خود را باز نگه می دارم و با صداقت، روشن بینی و تمایل، آنچه را که در انجمن برای بهبودی من پیشنهاد می شود انجام می دهم.
ت) تغییراتی که در رفتار ایجاد می شوند.
علاوه بر مشخص کردن تغییراتی که در احساسات، افکار و دیدگاه های شما ایجاد می شود، بهتر است نگاهی هم به رفتار و عادت های خود بیندازید. ممکن است اکنون بر خلاف زمانی که در اوج دوران بهبودی قرار داشتید و یک برنامه منظم و روزمره برای بهبودی خود تهیه کرده بودید، اکنون دوباره به روش ها و عادت های دوران اعتیاد خود بازگشته باشید. در این صورت پنج نمونه از تغییراتی که در رفتار و عادت های شما به وجود آمده است را نوشته یا مشاهدات خود را از رفتارهای کسانی که لغزش کرده اند را یادداشت نمایید. علاوه بر این، بنویسید که رفتارها و عادت های کنونی شما در مقایسه با دورانی که در اوج بهبودی به سر می بردید، چه تغییراتی کرده اند. سپس در کنار هر یک از این موارد، ابزارهای بهبودی و اصولی که باعث می شوند تا شما دوباره رفتارها و عادت های سالم دوران بهبودی خود را از سر بگیرید، یادداشت کنید.
برای مثال:
لغزش رفتاری: بیشتر روز خود را در رختخواب می گذراندم و حوصله شرکت کردن در جلسات انجمن را نداشتم. به جای آن وقت خود را در کنار کسانی می گذراندم که با آن ها مواد مصرف می کردم.
راهکار عملی: باید از شرایط پر خطر مانند معاشرت با افرادی که مواد مصرف می کنند یا رفتن به مکان های پر خطر وسوسه کننده خودداری کنم. برای بهبودی از بیماری اعتیاد نیاز دارم که در جلسات انجمن شرکت کنم. این جلسات همانند نوعی دارو است که من برای حفظ بهبودی از بیماری اعتیاد به طور روزانه به آن نیاز دارم.
در دوران بهبودی باید مراقب افکار انحرافی و معتاد گونه ای که ما را به سمت لغزش می کشانند، باشیم. افکاری مانند اولویت دادن با مسائلی غیر از بهبودی، انتظارات غیر واقعی و بلند پروازانه در مورد بهبودی و مقایسه کردن بهبودی خود با دیگران، از این جمله هستند.
ما باید بپذیریم که به علت داشتن افکار آشفته و جنون آمیز، در زندگی در حال بهبودی نیز ممکن است روزهای بد و ناگواری در پیش داشته باشیم. یکی از موثرترین روش ها برای حفظ و مراقبت از بهبودی، تهیه یک برنامه یا راهکار شخصی برای پیشگیری از لغزش است. با داشتن چنین برنامه و راهکاری هر زمان که متوجه شدیم میزان بهبودی مان افت کرده و در حال پس رفت می باشد، به برنامه ای که تهیه کرده ایم مراجعه کرده و ابزاری که برای پیشگیری از لغزش تدارک دیده ایم استفاده می کنیم.
مثلا برنامه ما میتواند چنین باشد و یا هر کدام که راحت تر هستیم را انجام دهیم:
بهتر است تمام چیزهایی که وسوسهها را تداعی میکنند کنار گذاشته شوند، حتی گاهی لازم است تا فرد یک تغییر اساسی در سبک زندگی خود دهد به این معنی که ساعت خواب و بیداری، تفریح و سرگرمی، کار و فعالیت و سایر امور روزمره را بررسی کرده و بعد تغییرات لازم را اعمال کند.
خیلی مهم است که فرد در آن ساعاتی که در طول روز مصرفکننده مواد مخدر بوده به انجام فعالیتی لذتبخش بپردازد. فرد باید علایق خود را بررسی کرده و فعالیتی که به آن علاقهمند است را جایگزین مصرف مواد مخدر کرده و خود را به نحوی سرگرم سازد. معمولاً این آموزشها در گروهدرمانی کمپ های ترک اعتیاد از جمله کمپ ترک اعتیاد فرمانیه به افراد ارائه میشود با این حال خالی از لطف نیست که خانوادهها نیز روی آن تأکید کنند.
اما فرض کنید بیمار شما با تمام تمهیداتی که اندیشیدید و تمام کارهایی که انجام دادید تا از لغزش و عود جلوگیری کنید، بعد از گذشت مدت زمانی پاکی، لغزش کرد و شما متوجه شدید که او لغزش کرده است و حتی در حالت بدتر متوجه شدید که او در حال حاضر مصرفکننده است.
چه واکنشی نشان میدهید؟
ابتدا به ذکر دو واکنش غلط از طرف خانوادهها میپردازیم و سپس واکنش صحیح را بیان میکنیم.
واکنش غلط: پدر و مادر متوجه شدهاند که پسرشان شروع به مصرف کرده، پدر عصبانی میشود و مادر شروع به گریه میکند. پدر، پسرش را لکه ننگ میداند و میگوید: شما درست بشو نیستی، ولی این بار شما را در اتاقت حبس میکنم تا بفهمی که نمیتوانی سر ما کلاه بگذاری، ترک کردن، فقط غیرت و مردانگی و اراده میخواهد که تو نداری ولی از این به بعد به تو یاد میدهم.
واکنش غلط: همسر متوجه میشود که شوهرش شروع به مصرف کرده، گریه میکند و او را سرزنش میکند و به وی میگوید: تو دروغگویی، فقط به فکر خودت هستی، دیگر تحمل زندگی با تو را ندارم و همین الان خانه را برای همیشه ترک میکنم.
در هر دو حالت شاید در کوتاه مدت به خاطر ترس و تنبیه و احساس گناه ایجاد شده در فرد مصرفکننده، وی مصرف نکند ولی دیر یا زود چنین فردی به خاطر فشار روانی زیادی که به وی وارد شده در کنترل وسوسهها و مقابله با آنها دچار مشکل میشود و آنها را تبدیل به عمل میکند. چون هنوز وسوسهها پا برجا هستند و او مهارت مقابله در برابر وسوسهها را نمیداند و در ضمن جو خانواده نیز دچار تنش شده و خانواده دیگراز او حمایت نمیکند.
واکنش صحیح: پدر متوجه میشود که پسرش شروع به مصرف کرده، پدر با این که ناراحت است اما عصبانی نمیشود و احساسات خود را کنترل میکند، کنار پسرش مینشیند و دلیل مصرف و دلیل وسوسههایش را بررسی میکند و بعد دوباره برای وی توضیح میدهد که بیماری او وسوسهها و عدم کنترل وی به آنها هستند و از او میخواهد که برای کنترل بیماری از کلاسهای آموزش مهارتهای کنترل وسوسه استفاده کند، در ضمن پدر به پسرش اشاره میکند که میدانم وسوسهها قدرت زیادی دارند ولی باید هر دو با قدرت بیشتری کار کنیم. و به او میگوید شاید من هم در این زمینه لازم باشد بیشتر کمک کنم، بیا با هم یکبار دیگر امتحان کنیم و برای همیشه وسوسهها را مهار کنیم. موافقی؟
در این واکنش پدر علاوه بر این که احساس گناه در مراجع ایجاد نکرد، بلکه وضعیت به وجود آمده را به وسوسهها نسبت داد و از ایجاد احساس گناه در او جلوگیری کرده و در ضمن به او راهی پیشنهاد داد تا او بتواند به کنترل وسوسههایش بپردازد.
البته چنین مواقعی مقاومت بیماران بسیار زیاد است ولی همین که پدر او را سرزنش نکرد و دوباره بیماری وی را برایش تشریح کرد و تلاش کرد تا وی را به مسیر درمان بازگرداند بهترین کاری است که او میتوانست انجام دهد.
در یک کلام تمام سعی خود را به کار ببرید تا لغزش اتفاق نیفتد ولی اگر لغزش اتفاق افتاد، خانواده با یک واکنش اشتباه میتواند وی را به مسیر مصرف مجدد و عود هدایت کند و بر عکس با یک واکنش صحیح و منطقی میتواند او را به چرخه درمان بازگرداند و لغزش را مدیریت کرده و از عود بیماری اعتیاد جلوگیری کند.
یک شعار معروف در انجمن های گمنام رواج دارد که می گوید: “لغزش مهم نیست بلکه آنچه پس از لغزش انجام می دهید اهمیت دارد.” این شعار به دیدگاه و طرز برخورد ما و اقدامات پس از لغزش مربوط می شود. مسئله مهم این است که آیا ما به لغزش به عنوان یک شکست نگاه می کنیم و آن را بهانه ای برای ادامه استفاده از مواد قرار می دهیم یا اینکه آن را به عنوان یک تجربه عبرت آموز به حساب آورده و روال بهبودی خودمان را با قاطعیت و جدیت بیشتری از سر می گیریم.
کمپ ترک اعتیاد فرمانیه
بهترین کمپ ترک اعتیاد خصوصی در تهران از دیدگاه خانواده ها و مراجعین
در این قسمت از بحث پیشگیری از لغزش به ابزارهایی می پردازیم که انجمن های 12 قدمی برای در ترک ماندن و جلوگیری از مصرف مجدد مواد مخدر به ما ارائه می دهند. این ابزارها به ما کمک می کنند تا آگاهی داشته باشیم که در چه مسیری قرار داریم و عواقب کارهای خود را پیش از عمل کردن به آن ها ببینیم.
بهبودی از بیماری اعتیاد در اصل یعنی تغییر دادن طرز تفکر، رفتارها و واکنش های ما در زندگی. البته این کار چندان آسان نیست اما با استفاده از کارکرد 12 قدم و استفاده از حمایت انجمن به تدریج و به مرور زمان می توانیم این تغییرات را در زندگی مان ایجاد کنیم. واقعیت این است که اگر در دوران بهبودی، عادت ها و طرز فکرمان درباره زندگی را تغییر ندهیم، طبیعتا به همان زندگی قدیمی دوران اعتیادمان یعنی قبل از ترک اعتیاد که به آن عادت کرده ایم باز خواهیم گشت.
موثرترین روشی که با استفاده از آن می توانیم این تغییرات را در خود و زندگی مان به وجود آوریم، استفاده از برنامه های 12 قدمی و حمایت انجمن های گمنام است. با شرکت کردن در جلسات انجمن های گمنام، در میان کسانی قرار میگیریم که دقیقا مانند ما سعی دارند، زندگیشان را تغییر دهند. این احساس همسانی و مشارکت باعث دلگرمی و تشویق ما می شود تا اقدامات لازم برای دستیابی به یک زندگی جدید و ادامه دادن مسیر بهبودی را انجام دهیم.
ما معتادان برای بهبودی از اعتیاد، به کمک معتادان دیگر نیاز داریم چون به تنهایی نمی توانیم از پس بیماریمان برآییم؛ و جلسات انجمن های گمنام مکانی است که در آن می توانیم از دوستی، محبت و حمایت لازم برای رها شدن از چنگ بیماری اعتیاد برخوردار می شویم. در انجمن ها گمنام گفته می شود ” آن قدر به یکدیگر عشق و محبت هدیه می دهیم تا شما نیز یاد بگیرید که به خودتان عشق و محبت بدهید.” بسیاری از ما متوجه شده ایم که با قرار گرفتن در کنار معتادان در حال بهبودی و محبت و حمایتی که انجمن به ما می دهد توانسته ایم تغییرات لازم در افکار و رفتار خود را به وجود بیاوریم.
تنها راه بهبودی از بیمار اعتیاد کارکرد 12 قدم به صورت روزانه است. فقط با کارکرد 12 قدم است که می توانیم تغییرات لازم در زندگی مان را به وجود آوریم و از چنگ اعتیاد رهایی پیدا کنیم.
برنامه های 12 قدمی در واقع یک الگو نمونه جدیدی از طرز فکر و سبک زندگی را در اختیار ما قرار می دهند و ما با انجام دادن روزانه آن ها می توانیم زندگی جدیدی را برای خودمان پایه ریزی کنیم. برنامه های 12 قدمی تمام همه جوانب و عوارض مختلف بیماری اعتیاد را در بر می گیرد و راه حلی در اختیار ما می گذارد که با استفاده از آن ها نه تنها از بیماری اعتیاد بهبود پیدا کنیم، بلکه از این بهبودی نیز به صورت روزانه مراقبت و محافظت می نماییم.
فکر کردن به این موضوع که آیا من میتوانم برای همیشه از مواد مخدر پرهیز کنم و پاک باقی بمانم برای ما معتادان، فکری فلج کننده است و ترفندی است که بیماری اعتیاد از آن برای به دام انداختن مجدد ما استفاده می کند. همه ما معتادان در حال بهبودی تنها به مدت 24 ساعت از مواد مخدر دوره کرده و پاکی خود را حفظ می کنیم و باید همه فکر و انرژی خودمان را فقط برای پاک باقی ماندن در همین امروز متمرکز کنیم. احساس گناه و پشیمانی نسبت به گذشته و نگرانی و ترس از آینده نه تنها هیچ کمکی به ما نمی کند، بلکه باعث می شود تا از برنامه بهبودی روزمره خود غافل شده و به سمت مسائل بیهوده غافل شویم.
در کمپ ترک اعتیاد فرمانیه (کمپ ترک اعتیاد خصوصی در تهران) ما به مراجعین خود از طریق مشاورین متخصص حوزه اعتیاد کمک می کنیم مسیر فقط برای امروز را یاد بگیرند تا در دنیای واقعی نیز بتوانند روزانه از بهبودی خود محافظت کنند.
باید از گرسنگی، عصبانیت، تنهایی و خستگی دوری کنیم چون این عوامل باعث می شوند تا ما در برابر وسوسه مصرف مجدد مواد مخدر قرار بگیریم. ما در برابر زندگی خودمان در بهبودی مسئول هستیم و باید مراقب خودمان باشیم و همچون افرادی عاقل و بالغ از جسم و روح خود مراقبت و مواظبت کنیم. مراقبت از خود یکی از مهم ترین اصولی است که به پیشگیری از لغزش و حفظ بهبودی ما کمک می کند.
اگر در شرایطی قرار گرفتید که شدیدا وسوسه شده و تمایل به مصرف مجدد مواد پیدا کرده اید، با خود تصور کنید که الان مواد مصرف کرده اید و سعی می کنید که به عواقب پس از مصرف بیاندیشید.
درست است که اندکی آرامش پیدا می کنید و برای مدت کوتاهی مشکلات را به دست فراموشی می سپارید، اما آیا مصرف مواد واقعا مشکلات شما را از بین می برد یا اینکه آن ها را بیشتر و شدیدتر خواهد کرد؟ از خودتان بپرسید که با مصرف دوباره مواد چه سرنوشتی در انتظارتان است و آیا استفاده مجدد از مواد ارزش پیامدهای ناگوار بعد از آن را دارد یا خیر.
یکی از روش هایی که باعث پیشگیری از وقوع لغزش می شود، تمرین شکرگزاری از نعمت هایمان در زندگی در حال بهبودی است. باید فهرستی از همه داشته ها، پیشرفت ها و موهبت هایی که در زندگی در حال بهبودی به ما هدیه شده است را تهیه کنیم. با تهیه کردن و مشاهده این فهرست و با یادآوری واقع بینانه درباره بلاهایی که اعتیاد بر سر ما آورده است، شکر گزار زندگی کنونی خود خواهیم بود و بعید است که دوباره خود را در چنگ بیماری اعتیاد اسیر کنیم.
اگر وسوسه مصرف مجدد به شما غلبه کرد و به فکر استفاده دوباره از مواد افتادید، سعی کنید تا برای مدت کوتاهی بر موفقیت ها و پیشرفت هایی که در دوران بهبودی به دست آورده اید تمرکز کرده و آن ها یادداشت کنید. این کار نه تنها باعث می شود تا از خیال پردازی و توهم درباره استفاده از مواد مخدر دست بردارید و حواس خود را روی زندگی کنونی خود متمرکز کنید، بلکه به شما کمک خواهد کرد تا دیدگاه مثبت تری نسبت به خود و زندگیتان داشته باشید.
خدمت کردن در انجمن یکی از بهترین راه های ممکن برای حفظ بهبودی محسوب می شود.
تجربه بنیان گذاران انجمن های گمنام ثابت کرده است که خدمت رسانی به دیگران راهی موثر برای جلوگیری از لغزش است. برای مثال هنگامی که برای جا به جا کردن و منظم کردن صندلی ها در برگزاری جلسات کمک می کنیم، یا برای شرکت کنندگان در جلسات چای یا قهوه درست می کنیم و یا این که جلسه را رهبری می کنیم در واقع به حفظ پاکی خودمان کمک می کنیم.
با حفظ کردن ارتباط خود با انجمن از تنهایی و انزوا که عامل اصلی عود کردن و بازگشت بیماری اعتیاد است، بیرون می آییم. خدمت رسانی در واقع بخشی از کارکرد 12 قدم و برنامه بهبودی ما است و در ضمن به ما کمک می کند تا در زمان حال زندگی کنیم. وقتی تجربیات و یا مشکلاتمان را با معتادان دیگر در میان می گذاریم، احتمال وسوسه شدن و استفاده از مواد مخدر برای خود ما نیز کمتر می شود. همچنین با خدمت گزاری در جلسات انجمن احساس خوب مفید بودن و احساس احترام را تجربه می کنیم و با خارج شدن از انزوا خود را به عضوی مفید برای انجمنمان تبدیل می کنیم.
در این قسمت از بحث پیشگیری از لغزش به ابزارهای سلامتی می پردازیم. در قسمت قبل مقاله به 11 اصل مهم برای لغزش نکردن و ابزارهای انجمن های 12 قدمی (از جمله NA) برای پیشگیری از لغزش پرداختیم.
به طور کلی در بهترین کمپ های ترک اعتیاد در تهران سعی می شود همراه با مراحل سم زدایی به رهجویان قطع مصرف و دوستداران بهبودی کمک شود تا به بعد سلامتی خود نیز توجه بسیاری داشته باشند. از نظر مشاورین کمپ فرمانیه برای پیشگیری از لغزش باید به ابزارهای سلامتی نیز توجه شایانی داشت. این ابزارها در سه بخش خلاصه می شوند:
به علت نادیده گرفتن سلامتی خودمان در دورانی که همه فکر و ذکر ما مصرف مواد مخدر بود، ممکن است به بیماریی هایی مبتلا شده باشیم که در دوران بهبودی در بدن ما وجود داشته باشند. عفونت ها و بیماری های ناشی از استفاده از سرنگ های مشترک یا آلوده، ناراحتی های کبدی، هپاتیت، ایدز و… از جمله این بیماری ها هستند. اگر در دوران بهبودی به سلامت جسمی خود بی توجهی کرده و بیماری ها خود را علاج نکنیم، ممکن است برای تسکین دردها یا غلبه بر ترس های خود، دوباره به همان روش قدیمی یعنی استفاده از مواد مخدر برگردیم؛
بنابراین در خلال زندگی در بهبودی لازم است که از سلامت جسمی خود محافظت کرده و در صورت لزوم برای معاینه و آزمایش های کامل به پزشک مراجعه کنیم تا از سلامت خود آگاهی داشته باشیم. علاوه بر این، با عمل کردن تجویز پزشکان متخصص (نظیر روان شناسان یا روان پزشکان) سلامتی خود را به دست می آوریم و در نتیجه بهتر می توانیم بر روی بهبودی خود متمرکز شویم. در ضمن باید به خاطر داشته باشیم که مصرف دارو با تجویز و تحت نظر پزشک به شرط آنکه از آن سوءاستفاده نکنیم، لغزش به حساب نمی آید. ما می توانیم برای بروز هرگونه مشکلی یا خطر لغزش به پزشک معالج خود بگوییم که معتاد در حال بهبودی هستیم و نمی توانیم از داروهای روان گردان یا تاثیر گذار بر ذهن استفاده کنیم.
مراقبت از سلامتی جسمی و روانی خود بخشی از فرآیند بهبودی ما محسوب می شود. در این بخش از سوالات کمپ ترک اعتیاد فرمانیه از سری برنامه پیشگیری از لغزش به تعیین نیازهای سلامتی می پردازیم.
در دوران اعتیاد ما همه نیازهای جسمی و روحی خود را فدای نشئگی ناشی از مصرف مواد می کردیم. حال که ما در حال بهبودی هستیم و قصد محافظت از این بهبودی را داریم، باید به تمام جنبه های زندگی از جمله بهداشت جسمانی و روانی خود توجه کنیم؛ در غیر این صورت برای تحمل کردن و یا کاهش دادن عذاب خودمان چاره ای جز مصرف مواد مخدر نخواهیم داشت.
بهبودی یعنی مسئولیت ما در برابر درمان همه بیماری هایی که به آن ها مبتلا هستیم. مثلا اگر از بیماری دیگری به غیر از اعتیاد رنج می بریم، می بایست به پزشک مراجعه کرده و در صورت نیاز تحت درمان قرار بگیریم. توجه داشته باشید که مصرف دارو با تجویز و تحت نظر پزشک، لغزش به حساب نمی آید. درمان کردن بیماری های روحی و جسمی خود در دوران بهبودی، ریسک استفاده از مواد مخدر جهت تحمل عوارض این بیماری ها را کمتر کرده و بنابراین خطر لغزش ما را کاهش می دهد.
برای اطمینان از اینکه آیا در دوران بهبودی از جسم خود به درستی مراقبت می کنید یا نه به سوالات زیر جواب دهید. سپس در مقابل هر جوابی که به این سوالات داده اید، اقدامات لازم برای درمان یافتن از این بیماری ها در زندگی در حال بهبودی را یادداشت کنید.
بی توجهی به نیازهای جسمی ما در دورانی که در حال بهبودی هستیم و به تزگی اعتیاد خود را ترک کرده ایم، می تواند سوخت و ساز بدن ما را تحت تاثیر قرار داده و ما را در برابر لغزش آسیب پذیر کند. توجه کردن و مراقبت از نیازهای جسمانی، نه تنها نشان دهنده ارزش و اهمیتی است که ما برای خودمان قائل هستیم، بلکه به روال بهبودی ما کمک می کند. برای اینکه بدانید آیا نیازهای جسمی خود را برآورده می سازید یا نه به سوالات زیر جواب دهید. سپس در کنار هر یک از جواب ها اقدامات لازم برای بر آورده کردن نیازهای جسمی خود را یادداشت کنید.
بعضی از ما معتادان علاوه بر اعتیاد، از بیماری ها و ناهنجاری های روحی روانی نیز رنج می بریم. افسردگی، تشویش و داشتن حالت دو شخصیتی از جمله ناهنجاری های روانی است که ممکن است ما به آن مبتلا باشیم. نکته مهم این است که چون منشا بیشتر ناهنجاری های روانی ما، وابستگی و مصرف مواد مخدر است، در دوران بهبودی عوارض آن ها به تدریج از میان خواهد رفت.
برای مثال، ممکن است ما تصور کنیم که از افسردگی و اضطراب رنج می بریم اما هم زمان با پاک شدن و بهبودی از بیماری اعتیاد متوجه خواهیم شد که ناراحتی های روانی ما نیز به تدریج از بین می روند. ایده خوبی است که در آغاز بهبودی بررسی کنیم آیا این گونه ناراحتی ها از مصرف مواد مخدر سرچشمه می گیرند یا منشا دیگری دارند و برای معالجه آن ها باید به پزشک مراجعه کنیم.
در فرایند بهبودی، همان طور که از جسم خود مراقبت می کنیم باید مواظب روح و روان خود نیز باشیم و با مراجعه به روانشناس یا روان پزشک و مصرف داروهای مناسب، سایر ناهنجاری های روانی خودمان را نیز درمان کنیم چون با برطرف شدن این گونه ناراحتی ها، می توانیم به بهبودی مان کمک کنیم. برای مثال، در صورتی که به افسردگی دچار باشیم، نمی توانیم به طور موثر روی برنامه بهبودی مان تمرکز کرده و انرژی لازم برای شرکت در جلسات را داشته باشیم؛ اما زیر نظر پزشک متخصص این ناهنجاری ها به مرور درمان خواهند شد و از آن پس بهتر می توانیم مسیر بهبودی خود را ادامه دهیم.
بسیاری از ما معتادان در حال بهبودی به ناراحتی های روحی و روانی مبتلا هستیم و اگر می خواهیم بهبودی مان را حفظ کنیم، باید این گونه مسائل را مورد توجه قرار دهیم. بی توجهی به مشکلات روحی و روانی می تواند باعث لغزش ما شود به خصوص برای کسانی که مصرف آن ها مواد محرک یا روانگردان مانند شیشه بوده است. پیشنهاد کمپ فرمانیه (موفق ترین کمپ ترک اعتیاد شیشه در تهران) برای اطمینان از این که مسائل و ناراحتی های روانی خود را به اندازه کافی مورد توجه قرار داده اید یا نه به سوالات زیر پاسخ دهید. سپس در کنار هر پاسخی که داده اید اقداماتی که باید برای حفظ سلامت روانی خود در دوران بهبودی انجام دهید را یادداشت کنید.
بسیاری از ما معتادان در ابتدا برای کنار آمدن و غلبه بر مشکلات روانی خود به مصرف مواد مخدر روی می آوریم، اما پس از چندی سوء استفاده از مواد باعث می شود که مصرف مواد خود به یک مشکل اصلی برای ما تبدیل شود. در روال بهبودی از اعتیاد، باید مسائل و مشکلات روانی خود که ممکن است عامل اصلی و اولیه کشیده شدن ما به سوی اعتیاد باشد را نیز به تدریج برطرف کنیم.
ریشه مسائل و مشکلات ممکن است در دوران کودکی ما بوده و یا ناشی از حوادثی باشد که سال ها قبل برای ما پیش آمده اند. مشکلات جسمی، روحی و احساسی، یا مسائل جنسی می توانند از جمله عواملی باشند که باعث گرایش ما به سمت مصرف مواد مخدر شده اند. بعضی از ما نیز ممکن است قربانی خشونت، جنگ و یا شکنجه شده باشیم و تنها راهی که برای کنار آمدن با این گونه مسائل سراغ داشتیم، مصرف مواد مخدر بوده است. آنچه که اهمیت دارد این است که در فرایند بهبودی از اعتیاد و در زمان مناسب، سایر مشکلاتمان را نیز به تدریج حل خواهیم کرد و نیازی نیست که از همان روزهای اول شروع بهبودی ذهن خود را به برطرف کردن دیگر مسائل و مشکلاتمان مشغول کنیم.
شعاری در انجمن ها گمنام وجود دارد که می گوید: “نیروی برتر ما هیچ وقت بیشتر از توانمان ما را با مشکل رو به رو نمی کند” اما زمانی که خدای ما متوجه می شود که ما می توانیم از پس مشکلی که سال ها از آن رنج می بریم بربیاییم، ما را با مشکلاتی روبرو می کند تا با رفع کردن آن ها بتوانیم زندگی بهتری داشته باشیم.
باید در نظر داشته باشیم با اینکه انجمن های گمنام یک مرکز حمایتی بسیار موثر و بی نظیر برای بهبودی بیماری اعتیاد محسوب می شوند، اما شاید مکان چندان مناسبی برای حل مشکلات و مسائل روانی که در وجود ما ریشه دارند نباشند. برای برطرف کردن چنین مسائلی باید به سراغ روانکاوان و مراکز تخصصی درمانی که قادر به کمک رسانی به ما هستند مراجعه کنیم. در نظر گرفتن این نکته که برای حفظ بهبودی ما بسیار حائز اهمیت است، چون بسیاری از ما معتادان در حال بهبودی به خاطر نادیده گرفتن این و درمان نکردن ناراحتی ها، مسائل و مشکلات خود دوباره به مصرف مواد مخدر روی می آورند. برطرف کردن همه مسائل و مشکلات جسمی و روانی ما در واقع جزئی از فرایند بهبودی محسوب می شود و نشان می دهد که ما برای دستیابی به یک زندگی بدون اعتیاد و سرشار از آرامش، هر کاری که از دستمان بر بیاید را انجام خواهیم داد.
برای درمان بیماری اعتیاد باید تصمیم جدی داشته باشید و اگر هم دچار لغزش شدید آن را بهانهای برای ادامه اعتیاد خود قرار ندهید. اما اگر فکر میکنید به تنهایی نمیتوانید این کار را انجام دهید و احتمال وسوسه و لغزش برای شما وجود دارد میتوانید به مراکز ترک اعتیاد مراجعه کنید. هزینه کمپ ترک اعتیاد خصوصی با توجه به امکاناتی که در این کمپها وجود دارد متفاوت است.
حالا که به سوالاتی که کمپ ترک اعتیاد فرمانیه (کمپ ترک اعتیاد شیشه در تهران با امکانات VIP) برای تهیه برنامه پیشگیری از لغزش پاسخ دادید نوبت چگونگی پیاده سازی آن است. بعد از پاسخ دادن به سوالات قبلی اکنون نوبت عمل کردن و اجرای این برنامه رسیده است. پیشنهادات زیر را انجام دهید تا بتوانید این برنامه را به اجرا در بیاورید و وسوسه بعد از ترک اعتیاد را به طور کامل از خود دور کنید.
مرکز قطع مصرف فرمانیه توصیه می کند برای پیشگیری از لغزش از دوستان و خانواده کمک بگیرید
به آن ها اطمینان بدهید که از شنیدن نظرات و یادآوری آن ها برای کمک به حفظ بهبودیتان ناراحت نخواهید شد و حتی در صورتی که در ابتدا از خود مقاومت نشان دهید، باز هم این فروتنی را خواهید داشت که به آن ها گوش دهید.
برنامه پیشگیری از لغزش کمپ ترک اعتیاد فرمانیه را همواره در نظر داشته باشید
بعد از اتمام موضوع برنامه پیشگیری از لغزش، در مقاله بعدی کمپ فرمانیه (بهترین کمپ ترک اعتیاد خصوصی در تهران، متخصص در ترک شیشه، هروئین و الکل) به بحث پس از لغزش می پردازیم. یعنی فرض می کنیم که کسی که ترک اعتیاد را انجام داده دوباره به سمت مصرف رفته است و راهکارهایی برای بهبودی مجدد آن فرد ارائه می دهیم.
هر یک از ما معتادانی که در حال بهبودی هستیم، می بایست یک برنامه پیشگیری از لغزش برای خودمان تهیه کنیم. اعتیاد یک بیماری حیله گر، اسرار آمیز و مزمن است که به طور ناگهانی ما را غافلگیر و گرفتار می کند. برای حفظ و مراقبت از بهبودی خود لازم است قبل از روبرو شدن با شرایط پرخطر برای مقابله با آن برنامه ریزی کرده و استراتژی ای داشته باشیم که ما را از خطرات لغزش آگاه نماید.
همان طور که در سلسله مقالات کمپ ترک اعتیاد در رابطه با لغزش گفته شد، لغزش در بین معتادان در حال بهبودی بسیار رواج دارد و حدود 50 درصد از ما معتادان در اولین سال بهبودی خود دچار لغزش شده و دوباره اقدام به مصرف مواد می کنیم. برای بسیاری از ما معتادان علت لغزش این است که نمی خواهیم بپذیریم که از بیماری اعتیاد رنج می بریم و یا فکر می کنیم که می توانیم میزان مصرف مواد خود را کنترل نماییم.
طبیعت و ماهیت مزمن بیماری اعتیاد و طرز فکر و رفتارهای ویرانگری که ما در زندگی به آن عادت کرده ایم، باعث می شود تا برای کنار آمدن با مشکلات زندگی به طور غریزی مواد مخدر مصرف کنیم. برای بهبودی از بیماری اعتیاد باید روش زندگی، چگونگی کنترل احساسات و افکار و رفتارمان را به طور کامل عوض کنیم. البته این کار بسیار سختی است و نیاز به توجه و تلاش روزمره ما دارد. به یاد داشته باشید که تمام هدف کمپ ترک اعتیاد فرمانیه این است که ابزارهای لازم برای ایجاد این تغییرات را در اختیار ما قرار دهد وظیفه ما نیز این است که برای حفظ بهبودی خودمان این دوازده قدم را به طور روزانه به کار بگیریم.
در اختیار داشتن یک برنامه پیشگیری از لغزش باعث می شود تا همیشه هوش و هواسمان را بر روی بهبودی متمرکز کنیم. در شرایطی که بیماری اعتیاد بخواهد ما را از مسیر بهبودی منحرف کرده و به سمت لغزش بکشاند، با استفاده از این برنامه و عمل کردن به اصول بهبودی و 12 قدم، می توانیم از بهبودی خودمان محافظت کنیم برنامه پیشگیری از لغزش به ما کمک می کند تا به علائم هشداردهنده و عواملی باشد که باعث می شوند تا وسوسه مصرف مواد به سراغ ما بیاید بیشتر توجه کنیم. این برنامه مانند یک نقشه راه، موانع و راه های انحرافی را به ما نشان می دهد و باعث می شود تا ما در مسیر بهبودی باقی مانده و از دچار شدن به لغزش جلوگیری کنیم. تهیه برنامه پیشگیری از لغزش و در ترک ماندن بسیار کم هزینه است. پس در تهیه آن بسیار جدی باشید.
بسیاری از ما معتادان ممکن است پیش از آنکه متوجه اهمیت برنامه پیشگیری شویم، دچار لغزش شویم، اما احتیاجی نیست که حتما این اتفاق بیافتد تا پس از آن اقدام به تهیه این برنامه کنیم، بلکه می توانیم از همین الان با تنظیم کردن این برنامه پیشگیرانه، از گرفتار شدن دوباره در دام بیماری اعتیاد جلوگیری کنیم. 12 قدم یک برنامه عملی برای سبک زندگی جدید ماست و ما فقط با عمل کردن بر اساس این دوازده قدم است که می توانیم یک زندگی عاری از اعتیاد داشته باشیم و از بهبودی خود محافظت کنیم. برنامه 12 قدم می تواند برای تهیه کردن یک برنامه جلوگیری از لغزش و حفظ بهبودی و لذت بردن از زندگی جدیدمان به کمک کند.
ابتدا به شما پیشنهاد می کنیم سوالات بالا را در ذهن خود مرور کنید و سعی کنید جنبه های مختلف هر سوال را به وضوح ببینید. ما نیز سعی می کنیم در آموزش های بعدی خود نیز به صورت جداگانه به هریک از سوالات فوق بپردازیم. برنامه پیشگیری از لغزش بسیار ساده تهیه می شود اما می تواند حتی جان یک معتاد بهبود یافته را نجات دهد.
برای مشاوره همین حالا با مرکز ترک اعتیاد فرمانیه تماس بگیرید:
تلفن: 02122290484 – 02122295499
همراه: 09106886964
آیا از اهمیت تقویت بدن بعد از ترک اعتیاد با خبرید؟ مصرف مواد مخدر آسیبها و مضرات زیادی به جسم، ذهن و کارکردهای شناختی وارد کرده و بسیاری از عملکردهای بدنی را مختل میکند. اعتیاد باعث ایجاد عادات و رفتارهای غلطی میشود که یکی از این عادات مخرب رژیم غذایی نامناسب است. اکثر مبتلایان به اعتیاد دچار سوء تغذیه میشوند. از طرفی مواد مخدر در هضم غذا نیز اختلال ایجاد کرده و منجر به ضعیفتر شدن وضعیت جسمانی فرد میشود. بنابراین با داشتن یک برنامه غذایی مناسب و رفتارهای سالم، برای تقویت بدن بعد از ترک اعتیاد اقدام کنید. در این مقاله به باید و نبایدهای تقویت بدن بعد از ترک اعتیاد میپردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله نکات مهم بعد از ترک اعتیاد را مطالعه نمایید.
اغلب افراد در زمان مصرف مواد، تصور میکنند که مواد مخدر به آنها انرژی میدهد. در واقع آنچه از مصرف مواد نصیب فرد میشود کاهش اشتها، سوء هاضمه، نقص عملکرد کبد و لوزالعمده، کم کاری روده و عدم دفع مناسب سموم از بدن است.
بعد از ترک اعتیاد، متخصص به شما کمک میکند تا بتوانید وسوسههای خود را کنترل کنید و مانع از بازگشت اعتیاد شوید. یکی از موارد مهمی که در کنار برنامه ترک باید به آن پرداخته شود، برنامه غذایی مناسب و ورزش است. در واقع در کنار جلسات مشاوره که حتما باید دریافت شود، تغذیه مناسب میتواند به تقویت بدن بعد از ترک اعتیاد کمک کند و به وضعیت جسمانی مناسبتری بیانجامد. داشتن وضعیت جسمانی بهتر با کاهش فشارها و علائم ترک بازگشت به اعتیاد را کاهش میدهد.
چگونه بعد از ترک پاک بمانیم
بعد از ترک اعتیاد، جسم شما به تقویت بیشتری نیاز دارد. مواد مخدری که تا پیش از ترک، مشکلات جسمانی فرد را تا حدودی پنهان میکرد دیگر وجود ندارد، در نتیجه این مشکلات خود را نشان خواهند داد. تغذیه مناسب به همراه ورزش و استراحت کافی، نقش مهمی در تقویت بدن بعد از ترک اعتیاد ایفا میکند. برای تقویت بدن خود می توانید از دستور العمل های زیر پیروی کنید:
ورزش روزانه و منظم انرژی بدن و اعتماد به نفس را بالا میبرد و روحیه و خلق فرد را بهبود میبخشد. ورزش منجر به کاهش استرس و تخفیف علائم افسردگی ناشی از ترک اعتیاد میشود. ورزش همچنین میل به مصرف مجدد را کاهش میدهد. باید توجه کنید که ورزش به تنهایی نمیتواند وسوسه مصرف را از بین ببرد و مانع از عود مجدد اعتیاد شود؛ به همین دلیل برای جلوگیری از بازگشت باید تحت نظر متخصص باشید. برای داشتن برنامه ورزشی مناسب لازم نیست از همان ابتدا فعالیت جسمی طولانی داشته باشید. شما میتوانید با 10 دقیقه ورزش روزانه آغاز کنید و به تدریج به زمان آن بیفزایید. برای کسب اطلاعات در زمینه افسردگی ناشی از ترک اعتیاد کلیک کنید.
لازم است حداقل روزی 8 لیوان آب در روز بنوشید. آب میتواند به تخلیۀ مواد سمی کمک کند و آسیبی که در اثر اعتیاد به دستگاه گوارش شما وارد شده است را جبران نماید. نوشیدن یک لیوان آب قبل از وعدههای غذایی به این هدف کمک میکند. همچنین یبوست و مشکلات گوارشی ایجاد شده در اثر اعتیاد را از بین میبرد.
در زمان بعد از ترک مواد مهم است که همواره خود را سیر نگه دارید. شما باید سعی کنید در فواصل دو تا چهار ساعت وعده غذایی داشته باشید. این کار باعث میشود تا قند خون ثابت بماند و بدن شما بهتر بتواند در برابر سایر مشکلات جسمانی مقاومت کند. در صورتی که امکان مصرف وعدههای غذایی برایتان وجود ندارد، توصیه میشود تنقلات مغذی مثل آجیل همراه خود داشته باشید و در طول روز مصرف کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر، مقاله غذاهای مفید برای ترک اعتیاد را مطالعه نمایید.
تغییر هر عادتی از جمله عادتهای غذایی نیز مانند ترک مواد مخدر باید به صورت تدریجی یا با جایگزین کردن عادتی جدید انجام شود. برنامه غذایی بعد از ترک باید به تدریج و با جایگزینی برخی مواد به جای بعضی دیگر تغییر کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ترک مواد مخدر کلیک کنید.
در دوره بعد از ترک بهتر است از مصرف برخی مواد غذایی پرهیز شود که عبارتند از:
این نوع از چربیها در روغنهای جامد و فست فودها بیشتر یافت میشود. مصرف این چربیها باعث مشکلات گوارشی و رودهای شده و در طولانی مدت میتواند باعث بروز مشکلات قلبی نیز بشود. از آنجایی که مصرف مواد خود اختلالاتی در سیستم گوارش و سیستم قلبی و عروقی ایجاد میکند، مصرف غذاهای دارای چربی پس از ترک مشکلات شما را تشدید خواهد کرد.
مصرف بیش از دو فنجان در روز به خاطر خاصیت محرک این ماده تأثیراتی بر خلق میگذارد که میتواند فرد را به وسوسه مصرف مجدد مواد دچار کند. لازم است این مواد با چای یا موارد مشابه جایگزین شود. در صورتی که فرد نمیتواند بدون مصرف قهوه روز خود را سپری کند، بهتر است که مصرف آن را کاهش دهد.
این مواد انرژی زیادی را برای بدن تأمین میکنند اما مواد مغذی کمی دارند. این مسأله باعث میشود فرد احساس سیری کند اما نیاز خود به مواد غذایی را دریافت نکند. پس از ترک اعتیاد باید مصرف این مواد را به حداقل برسانید و از غذاهای مغذی استفاده نمایید.
فرآورده های بسته بندی شده آب بدن را کم میکنند و تأثیر منفی در فرایند بهبودی دارند. به جای مصرف مواد غذایی بسته بندی میتوان انواع تازه همان ماده غذایی را مصرف کرد. برای کسب اطلاعات در زمینه ترک اعتیاد کلیک کنید.
برای ترک اعتیاد موفق لازم است که بعد از فرایند سم زدایی و ترک نیز برای مدتی با یک فرد متخصص در ارتباط باشید تا از بازگشت مجدد به اعتیاد جلوگیری کرده و برای تقویت و بهبودی بهتر نیز یاریتان کند. مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی این امکان را برای شما مهیا کرده تا در هر کجا که هستید به صورت تلفنی با متخصصان این مرکز تماس بگیرید و از خدمات آنان بهرهمند شوید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مشاوره ترک اعتیاد کلیک کنید.
بله شما میتوانید با نظر متخصص، روزانه یک عدد قرص مولتی ویتامین مصرف نمایید. توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد آن میتواند برای بدن مضر باشد.
آب میوههای طبیعی بدون افزودنی به همراه آب از بهترین نوشیدنیهای برای تقویت بدن هستند که علاوه بر کمک به سم زدایی، به کاهش احساس خستگی و بی حالی نیز کمک میکنند.
برای دریافت مشاوره در زمینه ترک اعتیاد می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق شماره 02122018502 و یا از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
هنر زندگی اولین سامانه مشاوره روانشناسی تخصصی کشور با مجرب ترین مشاوران روانشناسی پاسخگوی سوالات و مشکلات شما در زمینه های مشاوره خانواده ، ازدواج ، طلاق ، تربیت کودک ، جوانان ، مهارت های ارتباطی ، ترک اعتیاد ، مشاوره روانشناسی ، روان درمانی و … می باشد. به امید زندگی شاد و سالم برای یکایک مردم ایران…
با عضویت در خبرنامه، از جدیدترین و بهترین کتاب ها و مقالات روانشناسی اطلاع پیدا کنید…
© کلیه حقوق برای حامی هنر زندگی محفوظ می باشد. انتشار مقالات با ذکر منبع بلامانع می باشد.
اعتیاد معضلی است که این روزها دامن گیر افراد بسیاری با شرایط سنی و خانوادگی گوناگون شده است و تعداد بسیاری از این افراد مانند شما که این مطلب را میخوانید، به دنبال راهی برای رهایی از این وابستگی آزاردهنده هستند. برنامه موثر بازتوانی ترک اعتیاد این حس را در بیمار ایجاد میکند که گویی زندگیاش در تمامی سطوح متحول شده است. هرچند تغییرات ذهن، بدن و روحیه عمیق است، اما اگر بیمار دوباره خود را در رفتارها و افکار مخرب غرق کند، این تغییرات دوام چندانی نخواهد داشت. مراقبتهای بعد از ترک اعتیاد به بیمار کمک میکند تا مهارتهای مدیریتی را که در مرکز بازپروری فراگرفته است، حفظ و به آنها عمل کند تا بتواند پس از به پایان رساندن موفقیتآمیز برنامه ترک، یک زندگی پربار و سالم در پیش بگیرد.
حتی بیمارانی که عزم خود را برای ترک اعتیاد جزم کردهاند، نیز از خطر بازگشت به اعتیاد در امان نیستند. نرخ بازگشت به اعتیاد در میان نوجوانان و بزرگسالانی که درمان ترک اعتیاد را به پایان رساندهاند، بیش از 80 درصد است. براساس مطالعات انجام شده، بازگشت به اعتیاد پس از درمان وابستگی به ماری جوانا، سوءمصرف داروهای مسکن و خوابآور و اعتیاد به الکل یکی از علائم رفتارهای اعتیادآور است. برنامهها و مراقبتهای پس از ترک اعتیاد پشتیبانی ارزشمندی را از بیماران به عمل میآورد تا بتوانند با ارادهای قوی از مواد دور بمانند.
درمان هر بیماری احتیاج به خدمات پزشکی و تخصص مربوط به خود دارد. اعتیاد به مواد مخدر مختلف اعم از سیگار یا قلیان، تریاک یا شیشه و حتی ترامادون که خود نیز یکی از داروهای درمان اعتیاد است، نیز از قانون مستثنی نیست. اگر به دنبال راهی برای ترک همیشگی اعتیاد هستید، میتوانید روی کمک مشاورین حاذق ما در کلینیک ترک اعتیاد دکتر شاه محمدی حساب کنید. مشاورین متخصص در زمینه ترک اعتیاد، آماده اند تا به شما کمک کنند با به کارگیری بهترین و کاملترین روشهای ترک و مراقبتهای پس از ترک، برای همیشه از شر این بیماری آزاردهنده خلاص شوید. برای رزرو وقت مشاوره میتوانید با شمارههای 02188721329 و 02188662451 تماس حاصل فرمایید.
برای افرادی که به تازگی درمان ترک اعتیاد را به پایان رساندهاند، وسوسهبرانگیز است که فکر کنند به همین سرعت مشکل اعتیادشان حل شده است. اقدام برای ترک اعتیاد گام مهمی به سوی سلامتی است، اما تا رسیدن به مقصد سلامتی هنوز راه درازی باقی است. اگر بگوییم سمزدایی و ترک اعتیاد اول راه است، اغراق نکردهایم. به همین دلیل است که مراقبتهای بعد از ترک اعتیاد، به ویژه در چند سال نخست پس از ترک، حتماً لازم است.
چگونه بعد از ترک پاک بمانیم
بیش از نیمی از بیمارانی که برنامه ترک اعتیاد را به پایان میرسانند، دوباره معتاد میشوند. برخی از بیماران پس از بازگشت به اعتیاد دیگر هیچگاه فرصت درمان پیدا نمیکنند. این نکته واقعیت دردناکی است، اما خوشبختانه بازگشت به اعتیاد قابل پیشگیری است. بیشترین خطر بازگشت به اعتیاد به 60 روز نخست پس از ترخیص از مرکز ترک اعتیاد مربوط میشود، البته احتمال بازگشت تا 5 سال پس از ترک وجود دارد.
زمانی که بیمار کمپ ترک اعتیاد را ترک میکند، معمولاً بسیار باانگیزه است و به آیندهای روشن اطمینان دارد. بیمار دوران سخت خماری را پشت سر گذاشته و به خود ثبات کرده است که بدون مواد نیز میتواند زندگی کند. بیمار در این مرحله تواناییهای خود را باور کرده و از موفقیت خود مغرور است. اما زمانی که پا به دنیای واقعی میگذارد و زندگی روزمره خود را شروع میکند، درمییابد که پاک ماندن چالش دشواری است. دور ماندن از الکل یا مواد مخدر در جهان خارج سختتر از آن چیزی است که در مرکز ترک اعتیاد بستری به نظر میآمد. بیماران در کلینیک ترک اعتیاد از پشتیبانی تخصصی برخورداراند و در برابر وسوسه مصرف مواد مخدر محافظت میشوند. اما بازگشت به واقعیت شوکی قوی را به فرد وارد میکند. بیمار به تازگی بهبود یافته خود را در احاطه انواع وسوسهها تنها و بدون حامی میبیند و باید مقاومت بالایی داشته باشد تا دوباره به سمت مواد کشیده نشود. دلایل متعددی برای بازگشت به اعتیاد وجود دارد. اگر بیمار تلاش کافی را برای دور ماندن از مواد مخدر و الکل نکند، انگیزه پاک ماندن به تدریج رنگ میبازد. بیمار حس میکند که مشکلات را پشت سر گذاشته و دیگر نیازی به سعی و تلاش ندارد. بیمار تحت تاثیر غرور و آرامش زودهنگام، دلایل شروع کردن درمان ترک اعتیاد را فراموش میکند و درد طاقتفرسا را از یاد میبرد. اگر بیمار برای پاک ماندن تلاش نکند، پیشرفت درمان متوقف میشود و زندگی در دوران ترک برایش رضایتبخش نخواهد بود. پناه بردن به مواد مخدر و الکل واکنش بسیاری از بیماران به این وضعیت ناخوشایند است.
مراقبتهای بعد از ترک اعتیاد باید تا مدتها پس از اتمام دوره سمزدایی و ترک اعتیاد ادامه داده شود. مراقبت بعد از ترک اعتیاد از نظر تخصصی زمانی شروع میشود که درمان ترک به اعتیاد به پایان رسیده باشد و بیمار آمادگی برگشت به جامعه را داشته باشد. اما مرحله مراقبت پس از ترک در واقعیت از همان لحظه شروع درمان ترک آغاز میشود. متخصصین و مشاوران مرکز درمانی در دوران سمزدایی و بازتوانی نیز به تعیین مهارتها و ابزاری میپردازند که بیمار برای پاک ماندن و موفقیت درمان به آنها نیاز دارد. مراقبت پس از ترک اعتیاد تا زمانی که بیمار خود را به حفظ یک زندگی سالم و پرمعنا متعهد بداند، ادامه دارد. افرادی که توانستهاند پس از ترک بر وسوسه مصرف دوباره غلبه کنند، رمز موفقیت خود را شرکت در درمانهای مراقبتی مانند گروههای خودیاری، جلسات 12 قدم، سازمانهای حمایتی یا فعالیتهای داوطلبانه مشوق ترک اعتیاد میدانند. این فعالیتها بیمار را با افرادی با اهداف و ارزشهای مشابه مرتبط میکند و این دوستان جدید فرد را تشویق و ترغیب به ساخت آیندهای موفق میکنند.
دور نگه داشتن بیمار از مواد مخدر و الکل تنها هدف مراقبت پس از ترک اعتیاد نیست. هدف نهایی این است که بیمار مشارکت فعالی در برنامه درمان داشته باشد و بتواند خود را پس از ترخیص از کلینیک ترک اعتیاد، در زندگی واقعی نیز پاک نگه دارد. برخی بیماران میتوانند رفتارهای اعتیادآور خود را کاملاً کنار بگذارند؛ اما عدهای به رفتارهای قدیمی خود برمیگردند. مراقبتهای بعد از ترک اعتیاد در مقابله با چالشهای متعدد به روشهای زیر به بیماران کمک میکند:
اگر برای درمان خود یا یکی از عزیزانتان در جستجوی یک مرکز ترک اعتیاد خوب هستید، توصیه می شود مرکزی را انتخاب کنید که برنامه مراقبتی پس از ترک اعتیاد موثری داشته باشد. در ادامه مهمترین منابع و خدماتی که باید معیار انتخاب خود قرار دهید، معرفی خواهد شد.
یک برنامه موفق و کارآمد مراقبت بعد از ترک اعتیاد باید از بخشهای زیر تشکیل شود.
خدمات مربوط به سلامتی به بیماران در حال ترک کمک میکند تا بر علائم خماری غلبه کنند و این علائم آزاردهنده را کاهش میدهد. مراحل خدمات سلامت محور عبارت است از:
هدف از خدمات خانگی این است که اطمینان حاصل شود، بیمار در طول درمان ترک اعتیاد و پس از آن در محیط حمایتی و پایداری قرار دارد. برنامههای ویژه در یافتن خانه مناسب، برقراری ارتباط با سرویسهای خدماتی موجود و رفت و آمد به کلینیک به بیمار کمک میکند.
تقویت انگیزه و پررنگتر کردن هدف بیمار احتمال موفقیت درمان ترک اعتیاد را بالاتر میبرد. مشاور به بیمار کمک میکند تا به کار، تحصیل یا مسئولیتهای خانوادگی خود معنا بدهد و انگیزه لازم را برای پاک ماندن پیدا کند.
جنبه اجتماعی مراقبتهای بعد از ترک اعتیاد عشق، احساس تعلق و امید نشأت گرفته از روابط قوی را در بیمار بیدار میکند. این برنامهها به بیمار در حال ترک کمک میکند تا:
حمایت گروه همنوعان برای موفقیت درازمدت درمان ترک اعتیاد حیاتی است. مراقبتهای بعد از ترک اعتیاد کارکردهای متعددی دارند که از آن جمله میتوان به تقویت روحیه، افزایش آگاهی درباره اعتیاد، ارتباط برقرار کردن با منابع اجتماعی (حمل و نقل، سلامتی، مسکن مناسب) یا وارد شدن در گروههایی اجتماعی اشاره کرد که حس تعلق را در بیمار ایجاد میکنند. خدمات زیر یک یا چند مورد از این کارکردها را محقق میسازد.
مشاوره بخش مهمی از بازتوانی اعتیاد است، چرا که شیوه شناسایی و پیشگیری از رفتارهای دامن زننده به سوءمصرف مواد مخدر را به بیمار آموزش میدهد. اما ارتباط بیمار با درمانگر یا مشاور نباید پس از اتمام درمان قطع شود. این گروه از متخصصین در حل بسیاری از چالشهایی که بیمار در اجتماع با آنها مواجه میشود، مانند مدیریت استرس شغلی، حل مناقشات خانگی، افزایش آگاهی خانواده درباره اعتیاد و غلبه بر محرکهای احساسی قدیمی، به او کمک میکنند. مشاوره فردی، خانوادگی و گروهی بخشی از مراقبتهای بعد از ترک اعتیاد است.
خانواده نقش مهمی در استمرار موفقیت دوران ترک و پس از ترخیص از مرکز بازپروری دارد. مشاوره خانواده و برنامههای آموزشی به بیمار و خانوادهاش کمک میکند تا جوی سرشار از اعتماد و امید را در خانه به وجود بیاورند. اگرچه زوج درمانی و خانواده درمانی معمولاً در زمان ترک اعتیاد در کلینیک شروع میشود، اما مهم است که درمان پس از ترخیص نیز ادامه داده شود. در بسیاری از برنامههای ترک اعتیاد، در کنار جلسات مشاوره با مشاور مجرب ازدواج و خانواده، کلاسها و فعالیتهای آموزشی برای همسران، والدین یا فرزندان نیز برگزار میشود.
مدیریت موردی یکی از باارزشترین بخشهای درمان ترک اعتیاد است. نقش این گروه از متخصصین پس از ترخیص و در ارائه از مراقبتهای بعد از ترک اعتیاد، یعنی زمانی که بیمار خود را آماده میکند تا دوباره وارد جامعه شود، پررنگتر نیز میشود. مدیر موردی به فراخور موقعیت، مانند وکیل مدافع، راهنما، مشاور یا پشتیبان عمل میکند. همچنین مدیر موردی بیمار را به پزشکان مناسب معرفی میکند، توصیههای حقوقی به او ارائه میدهد یا در پیدا کردن مهدکودک، مدرسه یا مسکن مناسب به او کمک میکند.
یکی از ترسناکترین جنبههای ترک اعتیاد فکر کردن درباره شیوه غلبه بر محرکهای تنشزا، سرکوب کردن میل به مصرف مواد و مدیریت موقعیتهای پرخطر در جهان خارج است. درمان پیشگیری از بازگشت به اعتیاد (RPT) از طریق جلسات درمان گروهی یا مشاوره فردی مهارتهایی را در بیمار ایجاد میکند تا وی بتواند محرکهای فردی را شناسایی کند و بدون پناه بردن به رفتارهای اعتیادآور، بر آنها غلبه کند. درمان پیشگیری از عود اعتیاد از همان زمان بستری در کلینیک آغاز میشود و در قالب بخشی از برنامه درمان سرپایی پس از ترخیص ادامه مییابد.
ترک اعتیاد بسیاری از بیماران به صورت برنامه ترک اعتیاد بستری و ویژه شروع میشود. بیمار در این محیطهای منظم تحت نظارت 24 ساعته قرار دارد و بنابراین میتواند به تمامی بر سمزدایی و التیام بدن متمرکز شود و استرسهای روزمره را به فراموشی بسپارد. متخصصین پس از به اتمام رسیدن درمان بستری توصیه میکنند که بیمار از یک برنامه سرپایی منعطفتر بهره بگیرد. بیماران در درمان سرپایی همچنان خدماتی مانند مشاوره، حمایت گروهی و درمان دارویی را دریافت میکنند، اما در کنار این درمانها میتوانند در محل کار و خانه خود نیز حضور داشته باشند.
انتقال از محیط امن کلینیک ترک اعتیاد به دل جامعه مرحلهای پرخطر برای بیمار در حال ترک است. خانههای پاک محیطی امن و پایدار را در اختیار بیمارانی میگذارند که به تازگی از کلینیک ترک اعتیاد مرخص شدهاند تا بتوانند مهارتهای خود را برای دور ماندن از الکل و مواد مخدر در این مدت تقویت کنند. خانههای پاک قوانین سختگیرانهای دارند، برای مثال سوءمصرف مواد در آنها ممنوع است، شرکت در جلسات مشاوره خانگی برای بیماران اجباری است، آزمایش اعتیاد به طور منظم انجام میشود و بیمار باید در کارهای خانه شرکت کند، البته این قوانین به قویتر و منظم شدن شخصیت بیمار کمک میکند.
نوجوانان در دوران بعد از ترک اعتیاد به مراقبتهای خاصی نیاز دارند، چرا که نوجوانان مشکلات خاصی را در برخورد با خانواده و دوستان خود تجربه میکنند و نسبت به بزرگسالان در مرحله رشد کاملاً متفاوتی قرار دارند. در نتیجه، مراقبتهای خاص این گروه باید بر مهارتهای اجتماعی و افزایش اعتماد به نفس متمرکز شود و به مسائل متداولتر مرتبط با پاک ماندن و زندگی سالم بپردازد. اگرچه اکثر نوجوانان، برخلاف بزرگسالان از همدردی و تشویق یک همسر دلسوز محروماند، اما ارتباطات سلسله مراتبی با والدین خود دارند. بنابراین خانواده درمانی بخش مهمی از مراقبتهای بعد از ترک اعتیاد برای نوجوانان است. برخی از مراقبت های خاص نوجوانان عبارت اند از:
آمار نشان میدهد که نوجوانان غالباً در یک بازه زمانی 90 روزه پس از ترک اعتیاد، دوباره به مواد روی میآورند، تقریباً 76 % از نوجوانان تا پایان این 90 روز طاقت نمیآورند و تعداد انگشت شماری حتی در یک جلسه مراقبتهای پس از ترک شرکت میکند. به همین دلیل رویکردی به نام مراقبت جراتآموزی مستمر (ACC) ابداع شد و مشاوران به مدرسه و خانه فرستاده شدند؛ سودمندی این رویکرد در پیشگیری از بازگشت به اعتیاد در نوجوانان به اثبات رسیده است. مشاوران در مداخلهها بر رفتاردرمانی شناختی متمرکز میشوند و فعالیتهای اجتماعی مثبت را تسهیل میکنند تا مهارتهای ارتباطی نوجوانان بهبود یابد؛ همچنین مشاور تکنیکهای پیشگیری از بازگشت به اعتیاد را به بیمار نوجوان آموزش میدهد. جلسات مشاوره به صورت خصوصی یا در حضور والدین و مسئولان مراقبت و درمان از بیمار انجام میشود.
مراقبتهای بعد از ترک اعتیاد نوجوانان شامل مدیریت وابستگی (CM) نیز میشود، در این رویکرد از محرکهای انگیزهبخشی مانند پاداش، گواهی اعتباری و جوایز دیگر استفاده میشود تا نوجوانان به ادامه درمان و دوری از مواد تشویق شوند. درمان مدیریت وابستگی در کنار جرات آموزی مستمر نرخ پاک ماندن نوجوانان را پس از ترک اعتیاد افزایش داده است. خانواده درمانی راهبردی کوتاه مدت نیز رویکرد دیگری است که معمولاً 16 ـ 12 جلسه دارد و به تعاملات خانواده و برطرف کردن رفتارهای منفی میپردازد. مطالعات بالینی انجام شده بیانگر موثرتر بودن خانواده درمانی نسبت به درمانهای استاندارد است.
برخی نوجوانان به فراخور نیازهای خاص خود، باید درمانهای مدیریتی ویژهای را برای پیشرفت در تحصیل، آموزش مدیریت منابع مالی و فراگیری دیگر مهارتهای زندگی دریافت کنند. رویکردهای جدیدتر، مانند ارتباط حمایتی از طریق ارسال پیامک، نیز نویدبخش به نظر میرسند و احتمال بازگشت به اعتیاد را کاهش دادهاند. برنامههای درمانی نوجوانان به تفکیک جنسیت نیز برای رفع نیازهای خاص هر گروه جنسی در نظر گرفته شده است.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *
شيفت صبح از ساعت 9-13
تهران، بالاتر از ميدان ونك، خیابان وليعصر شمالی خیابان والی نژاد، پلاك ٣٤، طبقه چهارم، واحد ٢٦
تلفن شيفت صبح: 88662451 – 09199340073 – 88793778
آدرس مطب شيفت عصر از ساعت 16-20
تهران، يوسف آباد، خیابان بيستون، بين خیابان ١٦و ١٨، پلاك ٤٧، طبقه دوم، واحد 5
تلفن شيفت عصر: 88721329 – 09199340073
بسیاری از افراد که اعتیاد به مصرف مواد مخدر داشهت اند، بعد از ترک اعتیاد، مبتلا به افسردگی می شوند. دلیل این افسردگی می تواند دلایل مختلفی مانند: گذشته ی تلخ، کارهایی که در زمان اعتیاد انجام داده اند و حسرت لحظاتی که هدر دادند باشد. راههای مختلفی برای رهایی از این افسردگی وجود دارد که در ادامه این مطلب مرکز بستری ترک اعتیاد نگین این موضوع را به صورت کامل براش شما شرح می دهد.
وقتی کسی به مصرف مواد مخدر اعتیاد دارد، تاثیراتی که این مواد از روی مغز و بدن او می گذارد باعث می شود که فرد حالت افسرده به خود گرفته یا اگر دارای سابقه ی افسردگی است آن بیماری تشدید شود. از آنجایی که افراد معتاد نمی توانند فرق بین افسردگی و کمبود مواد مخدر را درک کنند، وقتی فرد مورد نظر مواد مخدر را ترک می کند نشانه های افسردگی نمایان تر می شوند. به همین دلیل برای افرادی که تازه ترک اعتیاد را انجام داده اند جلسه های روان درمانی برگزار می شود تا بتوانند افسردگی خود را نیز درمان کنند. افسردگی یک بیماری مزمن است که کم کم رشد کرده و زمینه ساز بیماری های دیگری می شود و ممکن است برای فردی که دچار این بیماری است مشکلاتی مانند کودک آزاری، رفتار اشتباه با بزرگسالان، آسیب دیدگی روحی، به یاد آوردن دائمی خاطرات تلخ و آزار دهنده و… می شود. مرکز بستری ترک اعتیاد نگین، اعتیاد و افسردگی بعد آز آن را طوری حل می کند که فرد بعد از اتمام کامل اعتیاد، هم از زندگی خود و هم از ترک اعتیاد موفق لذت ببرد کمترین درد را بکشد.
یکی از موارد که درمان افسردگی در اثر مصرف مواد مخدر یا ترک اعتیاد را سختتر می کند این است که مواد مخدر باعث تشدید افسردگی می شوند. به همین دلیل باید برنامه های درمانی به گونه ای باشند که بتوانند هم اعتیاد و هم افسردگی را از بین ببرند، چون در واقع می توان گفت که اعتیاد به مصرف مواد مخدر و افسردگی ناشی از مصرف مواد مخدر به هم زنجیر شده اند. یکی از مشکلاتی که باعث می شود در روال درمان مشکل ایجاد شود این است که درمان همزمان اعتیاد و افسردگی کار سختی است، چون فردی که به مواد مخدر اعتیاد دارد نمی توانند تصمیم گیری صحیحی داشته باشد، به همین دلیل عموما اولویت کار را با ترک اعتیاد می گذارند و بعد از آن به درمان افسردگی بعد از ترک اعتیاد می پردازند. (این طور حد اقل بایک بیماری سر و کله می زنند، نه همزمان دو بیماری)
یکی از مهم ترین بخش درمان افسردگی بعد از ترک اعتیاد، استفاده از دارو های ضد افسردگی است. این دارو به افراد کمک می کند تا با عوارض افسردگی مقبله کنند و زندگی بهتری داشته باشند. درمان به وسیله دارو کمی طول می کشد و آن هم به دلیل این است که داروی مناسب برای مقابله با انتخاب شود. همچنین در این مسر کلیه دوستان و آشنایان فرد معتاد باید از او حمایت کنند و به او روحیه دهند تا هر چه زودتر مسیر بهبودی را بگذراند.
چگونه بعد از ترک پاک بمانیم
وقتی یک معتاد مواد مخدر را ترک می کند، دوره بهبودی را می گذراند و دیگر به سراغ اعتیاد نمی رود باید از صمیم قلب خوشحال باشد، ولی افسردگی بعد از ترک اعتیاد به سراغ او می آید و باعث می شود که آن فرد پیش خود فکر کند که ترک اعتیاد تاثیر زیادی روی او نداشته است. دلیل این موضوع این است که مصرف مواد مخدر باعث می شود سطح مواد شیمیایی مغز مانند سروتونین و دوپامین تغییر کرده است. همین موضوع باعث می شود که فرد برای اینکه کمی رضایت خاطر داشته باشد به سراغ مصرف دوباره همان ماده مخدر یا مواد مخدر دیگری برود.
“دیدگاه خود را تغییر دهید، تا دنیای شما تغییر کند” این حرف کلید طلایی برای درمان افسردگی بعد از ترک اعتیاد و داشتن پاکی بادوام و اساسی است. چرا که همه چیز در ابتدا از نگرش ما شروع می شود و زمانی که افسردگی بعد از ترک اعتیاد رو به بهتر شدن می رود، در اصل شما بهتر به دنیا و موضوعات نگاه می کنید. افسردگی بعد از ترک اعتیاد معمولا به شکل احساس شرم و پشیمانی در اثر دوران مصرف مواد مخدر است؛ پس برای درمان افسردگی بعد از ترک اعتیاد باید عزت نفس خود را بالا ببرید و خودتان را بیشتر دوست داشته باشید.
البته این کار ممکن است به تنهایی سخت باشد و باعث آزار دیدن بیشتر شما شود، اما در این مورد اصلا جای نگرانی نیست. شما باید با مشاوران ترک اعتیاد صحبت کنید و برای حل این مشکل از آنها کمک بخواهید. مشاوران متخصص می توانند منبع نگرش های منفی شما را ریشه یابی کنند و آنها را حل کنند.
شما می توانید همین الان با مشاوران کارآزموده ی ما در مرکز بستری ترک اعتیاد نگین تماس بگیرید.
09034827420
همچنین می توانید مطالب زیر را مطالع کنید تا یک قدم به ترک کردن موفق نزدیک تر شوید
جدیدترین داروی ترک اعتیاد سابوکسون
درمان بی خوابی بعد از ترک اعتیاد
09134120677
دیجیتال مارکتینگ پونه مدیا
کارشناسان و مقامات ارشد انتظامی معتقدند اثر بخشی درمان مبتنی بر اجبار در زمینه اعتیاد به مراتب کمتر از برنامه های داوطلبانه است.
خبرگزاری مهر، گروه اجتماعی: چندی پیش سردار سعید منتظر المهدی در نشست خبری در بحث مواد مخدر عنوان کرد: واقعیت این است یکی از دغدغه های امروز فرمانده نیروی انتظامی، معضل مواد مخدر است. روز و هفته ای نیست که جلسه ای برگزار نشود. ما به مسئولیت خود واقفیم و آمادگی اجرای صددرصدی آن را داریم. بلکه در کسری از هفته این ظرفیت را داریم همه معتادان متجاهر را در سطح شهر جمع آوری کنیم. سیمای شهر تلطیف شود و ذهن مردم آرام شود. ولی آیا این اقدام، همه مشکلات را حل می کند، نه! جمع آوری تمام معتادان نسخه شفابخش برای پاک کردن چهره شهر نیست. اینها مجددا برمی گردند به شهر و بخش اندکی از آنها که مراجعه نمی کنند باید جمع آوری شوند.
این مقام ارشد انتظامی یادآور شد: در حوزه ایجابی بالغ بر ۲۰ مرکز مشاوره پیشگیری از اعتیاد ایجاد شده، ۳ هزار و ۳۰ ساعت برنامه های رادیویی و تلویزیونی، ۴ هزار و ۵۰ جلسه آموزشی از جمله مدارس، مساجد و ۱ میلیون و ۵۷۰ هزار آموزش چهره به چهره انجام شده است تا بتوانیم هر چه بیشتر رنگ نازیبای اعتیاد را از چهره کشور عزیزمان پاک کنیم.
معاون اجتماعی ناجا خاطرنشان کرد: خانواده و مدرسه از مهمترین پایگاه های تقویت شخصیت افراد هستند و آموزش های این دو نهاد تعیین کننده آینده و سرنوشت نسل جوان کشور هست.
بیش از ۹۰درصد معتادان پس از ترک دوباره به مصرف باز می گردند
چگونه بعد از ترک پاک بمانیم
چرخه بازپروری معتادان باید اصلاح شود چرا که بیش از ۹۰ درصد معتادان در چرخه موجود پس از ترک، مجدد به مصرف مواد مخدر روی میآورند.
سردار حسین رحیمی در این باره به خبرنگار مهر گفت: باید از ظرفیت همه نهادها و سازمانهای دولتی و غیردولتی در زمینه مبارزه با این پدیده شوم استفاده شود.
رئیس پلیس پایتخت با تاکید بر اینکه مبارزه با پدیده شوم اعتیاد نیازمند عزمی ملی است، اظهارکرد: از طریق آموزش همگانی و اطلاعرسانی صحیح باید عوارض و آسیبهای ناشی از مواد مخدر به جامعه آموزش داده شود. پیشگیری مقدم بر درمان است از این رو باید مشکلات و آسیبهای اعتیاد از دبستان آموزش داده شود.
وی با بیان اینکه در بحث پیشگیری و برخورد با اعتیاد باید طرحی نو و کارشناسی شده ارائه شود، گفت: فرد معتاد پس از ترک نباید به حال خود رها شود و حتی پس از ترک هم باید تحت نظر و مراقبت قرار داشته باشد. در این مسیر تا کنون اقدامات بسیاری انجام شده ولی نتیجه مطلوبی در پی نداشته است.
رئیس پلیس پایتخت در پایان اظهارکرد: مسئله اعتیاد با ضرب و زور قابل حل و فصل و درمان نیست بلکه حل این موضوع نیازمند کار روانی- اجتماعی است
ترک اعتیاد سال ها زمان می برد، سه ماه و شش ماه جواب نمی دهد
رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر تهران نیز در گفتگو با خبرنگار مهر عنوان کرد: شاهد گرایش روز افزون به این مواد هستیم که باید جلوی آن با فرهنگسازی و آشنا کردن خانواده ها با آثار مصرف آن گرفته شود.
ارزیابی ما از کارهایی که در مراکز ماده ۱۶ انجام شده حکایت از آن دارد که میزان مانایی در پاکی بعد از خروج از مراکز ماده ۱۶ زیاد بالا نیست و متاسفانه بسیاری از این افراد بار دیگر به اعتیاد روی می آورندوی با تاکید بر اینکه پیشگیری به مراتب مهمتر از درمان است ادامه داد: از سوی دیگر روند ترک اعتیاد نیز مطلوب نیست. بسیاری از افراد معتاد پس از رهایی از کمپ های ترک اعتیاد اجباری بلافاصله به مصرف مواد مخدر روی می آورند. وی گفت: طرد شدن افراد معتاد از جامعه شهری و خانواده و مورد توجه قرار نگرفتن توسط یک سازمان یا نهاد حمایتی احتمال بازگشت به اعتیاد را در فرد افزایش می دهد. ایجاد شهرک هایی خاص برای اشتغال و بازپروری معتادان کشور همواره می تواند از بازگشت فرد بهبود یافته به دام اعتیاد جلوگیری کند.
سرهنگ محمد بخشنده با اشاره به روند ۳ ماهه در ترک اعتیاد، تصریح کرد: در روند ۳ ماهه ترک اعتیاد اثرات مواد مخدر فقط از سطح جسم فرد معتاد بیرون می رود، در حالی که اثرات روحی و روانی اعتیاد تا مدت های بسیار زیادی در ذهن فرد معتاد بر جای می ماند.
وی با اشاره به بحث پیشگیری نیز گفت: با توجه به تبلیغات گسترده، اثرگذاری شبکههای اجتماعی و دوره حساس آغاز جوانی، این خانوادهها هستند که نباید از مسئولیت شانه خالی کنند و برای شناخت مواد مخدر جدید، شناخت آثار آنها و برای فرزندانشان وقت بگذارند.
رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر تهران به آثار چشمگیر تبلیغات منفی درباره این مواد اشاره کرد و گفت: بر اساس آمار، کشفیات ما در حوزه قرص اکس و کراک به دلیل تبلیغات منفی تقریبا به صفر رسیده است. وقتی از معتادان می پرسیم چرا دیگر سراغ کراک نمی روید می گویند چون بدن آدم کرم می زند. تاثیر این موضوع به حدی بوده که کراک الان به تاریخ پیوسته است.
معتادان نیاز به حمایت جدی تری دارند
رئیس انجمن مدد کاران اجتماعی ایران نیز در همین زمینه با اشاره به آمار شیوع شناسی مواد مخدر در کشور گفت: در خوشبینانهترین حالت حدود ۲۰ درصد از معتادان پس از ترک اعتیاد دیگر بازگشت به مصرف مواد ندارند و ۸۰ درصد دیگر دوباره مواد مصرف میکنند، بنابراین درمان قطعی اعتیاد بسیار دشوار است.
حسن موسوی چلک، ادامه داد: با توجه به اینکه اعتیاد بیماری سخت و پیچیدهای است باید حمایت خانواده و نهادهای اجتماعی از این افراد بیشتر شود زیرا اعتیاد بر افزایش آسیبهای اجتماعی از جمله فقر و ایدز نیز تاثیر گذار است.
موسوی چلک با تاکید بر اصلاح ساختار اجتماعی کشور در نحوه برخورد با معتادان اظهار کرد: هم اکنون معتادان کشور الگوی مصرف مشخصی ندارند و از هر دو ماده مخدر سنتی و صنعتی استفاده میکنند که عوارض و پیامدهای بسیاری به همراه دارد بر همین اساس با اصلاح ساختار و توزیع مواد مخدر دولتی میتوان تا اندازهای از استفاده معتادان از مواد مخدر صنعتی جلوگیری کرد.
درمان اجباری ما را به مقصود نمی رساند
دکتر پرویز افشار سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به سوالی درباره اثربخشی درمان معتادان گفت: اثر بخشی درمان های مبتنی بر اجبار نسبت به اثربخشی درمان های داوطلبانه بسیار بسیار پایین است.
وی افزود: ارزیابی ما از کارهایی که در مراکز ماده ۱۶ انجام شده حکایت از آن دارد که میزان مانایی در پاکی بعد از خروج از مراکز ماده ۱۶ زیاد بالا نیست و متاسفانه بسیاری از این افراد بار دیگر به اعتیاد روی می آورند.
سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر توضیح داد: چند علت مهم را می توان برای این موضوع ارائه کرد؛ یکی اینکه این افراد که به اجبار به مراکز درمانی می روند به عنوان افراد آخر اعتیاد، عمق و شدت اعتیادشان از افرادی که داوطلبانه به مراکز ماده ۱۵ می روند، بیشتر و شدت تخریب روانی، ذهنی، جسمی و شاکله شخصیت اجتماعی در آن ها به مراتب افزون تر است. این افراد برای بازگشت به شرایط نرمال نیاز به زمان بسیار زیادی دارند.
افشار ادامه داد: علت دوم این است که تا فرد خودش را دچار بیماری نداند اولین کاری که پس از ترک انجام می دهد استفاده از مواد و عود مجدد است. به بیان دیگر وقتی شما به اجبار به مراکز درمانی فرستاده می شوید، باور ندارید که بیمار هستید و همین موضوع عامل بازگشت دوباره به مواد مخدر آن هم بلافاصله بعد از ترک است.
وی افزود: سومین چیزی که شاید بر درمان اجباری و تحت نظارت قانون دامن می زند و آن را به مطالبه اجتماعی تبدیل می کند، تاکید بر پاکی محیط است و اینکه این افراد به شاخص های اجتماعی ضربه می زنند. من کاری به درست یا غلط بودن این تفکر ندارم اما به عنوان یک کارشناس می گویم که یکی از علت های اصلی که در اصلاحیه قانون مبارزه با مواد مخدر در سال ۸۹ مورد تاکید قرار گرفت این بود که مراکز درمان ماده ۱۶ را برای تحت پوشش قرار دادن افرادی که به آخر خط رسیدند، داشته باشیم. اگرچه باید اعتراف کرد در این زمینه موفق عمل نکردیم که دلایل مختلف دارد.
افشار در خاتمه گفت: بحث درمان جسمی و ذهنی باید در یک پکیج دیده شود. باید جامعیت در درمان داشته باشیم تا میزان توفیق در درمان افزایش یابد و با توسعه خدمات محله محور، اجتماع محور و… نیاز به درمان اجباری را به حداقل برسانیم. تجربه ثابت کرده است که درمان اجباری راه به جایی نمی برد.
کپی شد
All Content by Mehr News Agency is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
زندگی پس از ترک اعتیاد
زندگی بعد از ترک اعتیاد، خرید بلیطی یک طرفه نیست که دیگر بازگشتی نداشته باشد. نه اینکه بخواهیم شما را از تلاش برای درمان وابستگی به مواد مخدر یا هر اعتیاد دیگری، منصرف کنیم؛ قطعا دوران پاکی پس از ترک، جذابیتهای بیشتری نسبت به طوفان اعتیاد دارد. با اینحال، باید مراقب باشید که در مسیر پر پیچ و خم زندگی، روحیه خود را نبازید و مجددا به مصرف روی نیاورید. هر کدام از خاطرهها، اشیا، اطرافیان یا شرایط قبلی زندگی میتوانند عامل لغزشی برایتان باشند. در رسانه درمان اعتیاد میخواهیم تلههای احتمالی مسیر تازه پاکی و هوشیاری را برایتان آشکار سازیم؛ سپس بگوییم چطور به راحتی از این تلهها بپرید و یک زندگی مثبت، شاد و سالم داشته باشید، به دور از وسوسه اعتیاد.
لحظات شیرین زندگی بعد از وابستگی اعتیاد، منتظر شما هستند
چرا حساس است؟ عدهای تصور میکنند که کلینیک یا گروههای همیاری قرار است برای آنها معجزه ترتیب دهند. یک برنامه درمانی ۲-۱ ماهه، شما را از چاه اعتیاد بیرون میکشد اما خطر دوباره افتادن در این دخمه، همیشه وجود دارد؛ پس باید یک شیوه خوب، برای زندگی بعد از ترک اعتیاد، پیش بگیرید تا از خطر درگیری با مواد وابسته کننده، در امان بمانید.
چگونه بعد از ترک پاک بمانیم
دور خود دایره ارتباطی جدید بکشید. میپرسید یعنی نقاشی کنم؟ بله؛ لازم است مانند یک نقاش برای خود دایرههای ارتباطی بهتر ترسیم کنید.
در گروه های دوستی و کاری تازه حضور پیدا کنید
روابطتان با اعضای خانواده، دوستان و آشنایان، به نوعی شما را یاد زندگی دوران اعتیادتان میاندازد؛ ممکن است خاطرات تلخ یا ضعفهای روحیتان را تجدید کند و شما را در چرخه اشتباه وابستگی غوطهور سازد. بنابراین برای اصلاح زندگی بعد از ترک اعتیاد باید روابط اجتماعی و خانوادگیتان را اصلاح سازید.
به تمام اعضای خانواده، خود جدیدتان را بشناسانید. میتوانید هنگام چای عصرانه یا زمانی که دور هم جمع میشوید، موضوع را باز کنید؛ به آنها بگویید که “من جدید” شما تازه متولد شده است؛ زندگی بعد از ترک اعتیاد را میخواهد بسازد. با آرامش از آرزوهایی که برای زندگی خود دارید، بگویید؛ احساسات خود را توصیف کنید و از ته دل بگویید که برای تکتک اعضای خانواده چقدر ارزش قائلید و دوست دارید با همدلی شفافی، مسیر تازه پیشرویتان را با آنها طی کنید.
می توانید دوستان خوب و سالمی پیدا کنید
در زندگی بعد از ترک اعتیاد، لزومی ندارد که با دوستها و آشنایان قدیمی، نشست و برخاست کنید. اگر گروه دوستان، همکاران و حتی همسایهها سبب آسیب شما شده بودند؛ شما را به مصرف مواد اعتیادآور تشویق میکردند؛ آسیبهایی که به روحتان میزدند شما را به مصرف سوق میداد، حتما از آنها فاصله بگیرید. دوست جدید پیدا کنید یا به دنبال شغل جدید بگردید.
شما مانند یک کودک به مدرسه میرود، غریبی میکند و نگران است کسی او را نپذیرد، هراسی در خود حس میکنید که شما را از رفتن به محیطهای جدید اجتماعی، باز میدارد. یادتان باشد که یافتن دوست و همراه جدید از یک سو، همچنین سازگاری با خانواده از موارد مهم موفقیت در زندگی پس از ترک اعتیاد است. ترستان را مغلوب کنید.
باید بتوانید ترس های اجتماعی تان را از بین ببرید
یافتن ریشههای ترس: برای خودتان روی یک کاغذ بنویسید که چه عاملی باعث شده، مثلا از حضور در پارک محلتان برای ورزش، باز بمانید، کوچکترین موارد را یادداشت کنید. مثلا شاید در دوران اعتیادتان، دیگران در این پارک به شما نگاهی ناخوشایند داشتهاند. ممکن است افراد نابابی در این پارک حضور دارند که دوست ندارید زندگی بعد از ترک اعتیاد شما را آلوده سازند. هرچه به نظرتان باعث ترس در محل یا گروهی میشود را بنویسید.
به این ترسها نمره دهید اگر واقعا ممکن است شما را به چاه اعتیاد بکشانند، از آنها فاصله بگیرید یا دنبال جایگزینی برای آن محل یا گروه باشید. اگر نمره این ترس چندان بالا نیست، به خودتان بگویید: «اگر میخواستم شخصی با شرایط خودم را دلداری دهم یا راهنمایی کنم، به او چه میگفتم؟» به این ترتیب، نگاهی واقعگرایانهتر به ترس از حضور در اجتماع مییابید.
با اصلاح روحیه خود، شخصیتی قوی بسازید
برای ترک اعتیاد، ابتدا بدنتان سمزدایی میشود. مراحل بازپروری را میگذرانید و کمکم مانند افراد سالم، به زندگی روزمره بر میگردید؛ یک زندگی عادی بدون عادتهای غلط. برای شروع زندگی عادی سالم بهتر است، این چند عامل را مانند به صورت چرخهای اصلی حرکتتان در مسیر زندگی بپندارید.
این چهار عامل اگرچه همگی به روح و جسم شما مرتبطاند؛ اما لازمه اصلی هر ۴ تای آنها داشتن نظم، برنامه مشخص و هدفی روشن برای زندگی بعد از ترک اعتیاد است. برای داشتن هر ۳ عامل نظم، برنامه مشخص و هدف روشن باید جسم و روح سالمی داشته باشید، تا زندگی باکیفیتی را پیش ببرید.
به سبک زندگی خود اهمیت بدهید
در پایان
معتادان سابق در زندگی بعد از ترک میتوانند همان پولی را که صرف دراگ یا الکل میکردند، صرف بیشمار فعالیت دیگر بکنند. نکته مهم این است که اینها باید به خاطر بسپارند که حتماً برای لذت بردن از زندگی لازم نیست آدم نشئه یا مست باشد. ایجاد یک برنامه منظم روزانه میتواند بستر آشنایی را به وجود بیاورد که فرد دیگر در آن دچار ملالت نشود و به فکر مصرف نیفتد. نظم دادن به خواب، حضور در گروههای حامی و وقت گذاشتن برای سرگرمیهای جدید، ثبات به وجود میآورد و همچنین هدف و انگیزهای برای پیشبرد زندگی.
نگارنده: یاسمین ثریا
منبع: Addictioncenter
در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید:
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.
نظر شما با موفقیت ارسال شد
میدانید کراک چیست ؟ افراد معتاد به کراک کمکم با این اعتیاد آسیبهای بدی به جسم و روان خود میرسانند تا جایی که رهایی از آن برایشان سخت است.
دو داروی Naltrexone و Bupropion که از گروه داروهای اعصاب هستند؛ اخیرا برای کمک به پاک ماندن از مصرف شیشه معرفی شدهاند.
میدانید عوارض شیشه چیست؟ شیشه چه تاثیری بر مغز میگذارد؟ عوارض مصرف شیشه در زنان با مردان فرق دارد؟ در مجله اعتیاد بخوانید.
برای ترک اعتیاد چه بخوریم؟ اگر بخواهیم مواد مخدر را کنار بگذاریم دم نوش یا میوه کمک میکند؟ برای ترک اعتیاد شیشه، حشیش و تریاک چه باید خورد؟
مجله اعتیاد با هدف کمک به حل معضل اعتیاد در جامعه راه اندازی شده است. ما در این سایت سعی میکنیم تا کلیه مسائل مربوط به اعتیاد را پوشش دهیم. امروزه مشخص شده است که اعتیاد انواع و جنبههای گوناگونی دارد و تنها و منحصر به مواد مخدر نمیشود. اعتیاد به الکل، نیکوتین، اعتیاد به
…
چطور به معتاد کمک کنیم تا مواد مخدر یا مشروب را کنار بگذارد.
همیشه کمک به معتاد نوعی دودلی و کشمکش، برای خانواده ایجاد میکند. از یک طرف همه دوست دارند عزیزشان زودتر مراحل ترک اعتیاد را طی کند؛ از طرفی این مسیر پر پیچ و خم، صبوری طاقتفرسایی را از طرف خانواده میطلبد. گاهی خانوادهها راههای کمک به معتادین را میروند اما در میان مسیر، خسته میشوند. اینجاست که یک مشاور باتجربه در زمینه درمان اعتیاد، میتواند به این خانواده کند؛ مددکاران اجتماعی نیز، آسیبهای پیشبینی شده در این مراحل را برای شما بازگو میکنند و برای هر دوران سخت راهحلهایی ارائه میدهند. در ادامه به این سوال پاسخ میدهیم که: «چطور به فرد معتاد کمک کنیم؟»
تمام اعضای خانواده در کمک به فرد معتاد نقش دارند.
برخی خانوادهها یا دوستان افراد معتاد، به دنبال یک فرمول جادویی برای کمک به معتادین هستند. همین اول خیالتان را راحت کنیم که هیچ راه میانبر یا یک شبهای برای ترک اعتیاد وجود ندارد. بنابراین بهترین راه کمک به فرد معتاد، صبوری و حمایت است. با این حال در ادامه، نکات مهمی را که در این روند باید رعایت کنید را بر شمردهایم؛ همچنین رفتارهایی که نباید از شما سر بزند را هشدار دادهایم.
اعتیاد در اصل واکنش فیزیولوژیکی بدن به مواد مخدر و اعتیادآور است. برای کمک به معتاد، نه تنها باید اطلاعات خود را در زمینه تاثیر شیمیایی مواد مخدر بر بدن بالا ببرید؛ بلکه باید طرز فکر خود را نسبت به رفتار اعتیادگونه عزیزتان، تغییر دهید. هیچ معتادی دوست ندارد برای آزار دادن شما به اعتیادش ادامه دهد. بیمار اعتیاد در چرخههای پیچیده فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی بدن خودش وگیر افتاده و روی رفتار و روحیاتش کنترلی ندارد. بپذیرید که او بیمار است.
چگونه بعد از ترک پاک بمانیم
اگر بدانید مواد مخدر سبب چه ویژگیهای ظاهری و رفتاری در بیمار میشود؛ نیمی از راه کمک به بیمار اعتیاد را پیش رفتهاید.
مطلب پیشنهادی: چطور بعد از ترک اعتیاد، پاک بمانیم؟
برای کمک به فرد معتاد، اطلاعاتتان را از اعتیاد و مواد مخدر بالا ببرید.
یکی از اشتباههای رایج خانوادهها در کمک به معتاد، این است که حمایت خود را به او نشان نمیدهند. فرد معتاد نیاز دارد که پشتیبانی شما را ببیند و لمس کند. منتظر نمانید که عزیز معتادتان، خودش قدم به قدم تمام مراحل ترک اعتیاد را پیش برود.
برای اینکه کمک به فرد معتاد را عملا نشان دهید باید مسئولانه برای او وقت بگذارید:
مطلب پیشنهادی: تقی رفعت میلیاردری که اوایل کارتنخواب بود!
حمایتهای خود را از بیمار اعتیاد، ّبه طور عملی نشان دهید.
اقدام به موقع بهترین کمک به معتاد برای ترک است. عزیزتان را تشویق کنید که هرچه سریعتر روند درمان خود را آغاز کند. اگر بهانه آورد، پرخاش کرد یا عصبی شد؛ صبور باشید. از یک مددکار کمک بگیرید تا رگ خواب او را به دست آورید. تعجب نکنید که چرا بیمار اعتیاد، خودش به دکتر نمیرود یا پیگیر روند درمان اعتیادش نیست. نقش خانواده درمانی در نحوه کمک به فرد معتاد در این چالشها مشخص میشود.
راه های کمک به معتادین شاید برای خانوادهها سخت باشد؛ شاید والدین، همسر یا خواهر و برادر در برخی روزها از رفتار فرد معتاد خسته شوند. در این شرایط نباید نقش دانای کل بگیرید. به هیچ عنوان به بیمار اعتیاد احساس شرم، عذاب وجدان و حقارت ندهید؛ زیرا تاثیر بسیار منفی در روند درمان اعتیادش دارد.
مطلب پبشنهادی: غذاهای خوب برای ترک اعتیاد چیست؟
از القای حس عذاب وجدان به بیمار اعتیاد، جدا خودداری کنید.
در مواقعی لازم است به طور مشخص، مداخله هوشمندانه داشته باشید. گاهی بیمار معتاد نمیداند در چه وضعیت بدی قرار دارد؛ رفتار پرخاشگرانه نشان میدهد؛ از نظر اجتماعی وضعیت نابسامانی دارد؛ دوز مصرفش بالاست پرخاشگر میشود و…
در چنین شرایطی برای کمک به فرد معتاد، حتما سریع از مددکار و پزشک متخصص معالج کمک بگیرید. بیمار اعتیاد این رفتارها را از قصد و بدخواهی انجام نمیدهد. او بیمار است.
در مراحل کمک به فرد معتاد، قطعا روزهایی پیش میاید که خسته میشوید؛ اصلا نمیدانید، قدم بعدی چطور پیش میرود. نگران وضعیت عزیزتان هستید و رفتار وضعیت او شما را ناراحت میکند. در این دوران باید تغذیه خوبی داشته باشید. مانترا یا ذکر بگویید. با روشهای تلقین مثبت و یوگا روحیه خود را قوی کنید تا به خوبی از پس حمایت از بیمار اعتیاد برآیید.
در دوران ترک اعتیاد عزیزتان، مراقب روحیه و سلامت خود باشید.
درباره نحوه کمک به فرد معتاد باید خیلی مراقب رفتار خود باشید. به همین خاطر نکات کلیدی و چارچوب حمایت از بیمار اعتیاد را برایتان بر شمردهایم.
از پزشک خانواده شماره تماس انجمن NA را بگیرید. معتادان گمنام برنامه بسیار موفقی برای ترک اعتیاد ارائه کرده است.
مطلب پیشنهادی: با فرزند معتادمان چه کنیم؟
در روند کمک به فرد معتاد، حد و حدود خود را حفظ کنید.
در پایان
برای کمک به فرد معتاد صبر و حمایت معجزه میکند. دوست، همسر، فرزند یا خواهر و برادر شما، بعد از درمان اعتیاد قدر این همه تلاش و دلسوزی شما را خواهند دانست. میتوانید برای اطلاع بیشتر درباره گروههای همیاری از ما اطلاعات بگیرید.
منابع: verywellmind – therecoveryvillag – americanaddictioncenters
در مجله اعتیاد بیشتر بخوانید:
عوارض کوکائین را میشناسید؟
آشنایی با روشهای تشخیص اعتیاد در 5 دقیقه!
انواع اعتیاد به مواد مجاز و قانونی!
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.
نظر شما با موفقیت ارسال شد
میدانید کراک چیست ؟ افراد معتاد به کراک کمکم با این اعتیاد آسیبهای بدی به جسم و روان خود میرسانند تا جایی که رهایی از آن برایشان سخت است.
دو داروی Naltrexone و Bupropion که از گروه داروهای اعصاب هستند؛ اخیرا برای کمک به پاک ماندن از مصرف شیشه معرفی شدهاند.
میدانید عوارض شیشه چیست؟ شیشه چه تاثیری بر مغز میگذارد؟ عوارض مصرف شیشه در زنان با مردان فرق دارد؟ در مجله اعتیاد بخوانید.
برای ترک اعتیاد چه بخوریم؟ اگر بخواهیم مواد مخدر را کنار بگذاریم دم نوش یا میوه کمک میکند؟ برای ترک اعتیاد شیشه، حشیش و تریاک چه باید خورد؟
مجله اعتیاد با هدف کمک به حل معضل اعتیاد در جامعه راه اندازی شده است. ما در این سایت سعی میکنیم تا کلیه مسائل مربوط به اعتیاد را پوشش دهیم. امروزه مشخص شده است که اعتیاد انواع و جنبههای گوناگونی دارد و تنها و منحصر به مواد مخدر نمیشود. اعتیاد به الکل، نیکوتین، اعتیاد به
…
0