پاک شدن مغز از افکار شهوانی
۱۳۹۲/۰۹/۱۹
–
۱۲۰۴۲ بازدید
نقل مطالب در مطبوعات و نشریات با ذکر منبع بلامانع است.
اداره تبلیغ نوین نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها
چگونه ذهن خود را از گناه پاک کنیم
چگونه ميتوانيم فرزند خوب براي پدر و مادرمان باشيم؟چگونه ميتوانيم فرزند خوب براي پدر و مادرمان باشيم؟مقدمه:يكي از مشكلات اصلي خانوادهها، تعارضات و درگيريهاي بين والدين و فرزندان است. والد…
نظر اسلام در مورد خود ارضايي چيست؟ آسيب هاي آن كدام است و چگ…نظر اسلام در مورد خود ارضايي چيست؟ آسيب هاي آن كدام است و چگونه مي توانيم اين عمل را ترك كنيم؟در جواب به اين سؤال مناسب است به سه مطلب اش…
بهترين روش حفظ قرآن کريم و تثبيت آن در ذهن چيست؟ بهترين متر…بهترين روش حفظ قرآن کريم و تثبيت آن در ذهن چيست؟ بهترين مترجم قرآن کريم چه كسى است و بهترين خط آن از كيست؟براى حفظ قرآن كريم، روش هاي گو…
در رابطه با اين سؤال توجهتان را به نكات ذيل جلب مي كنيم اميد است كه مفيد واقع گردد.منشأ تفكرات زشت و منفي:ابتدا بايد به اين نکته اشاره نمود که برخي از تفكرات منفي براي ما آسيب زا هستند؛ روابط ما را با ديگران به هم مي زنند و بهداشت رواني ما را لطمه مي زند ولي زشت و گناه نيستند. تفكرات زشت و منفي از دو منشأ سرچشمه مي گيرند:1. منشأ دروني: اين نوع تفكرات از درون آدمي سر بر مي آورد نظير شيوة تفكر و نحوة تفسيري كه فرد از حوادث پيرامون خود به عمل مي آورد[1] و علت آن , احساس بي ارزشي، احساس بيهودگي، احساس بدبيني نسبت به ديگران و هواي نفس و ندانستن جايگاه خود نزد خدا و در هستي و فراموشي مقام خليفه اللهي و سياه شدن فطرت پاك انساني است.2. منشأ بيروني: منشأ اين نوع تفكرات , خارج از وجود آدمي است و حوادث اطراف , زمينه اي براي افكار زشت و منفي مي شود[2] مانند: 1ـ وجود عامل شكست و ناكامي در زندگي فرد 2ـ بي كاري و بي هدفي 3ـ ناهنجاري هاي ديداري و شنيداري 4ـ بر هم خوردن تعادل اقتصادي و… 5ـ محيط ناسالم و دوستان و محيط تربيتي بد و الگوهاي ناشايست.شيوه هاي مقابله با افكار زشت و منفي:1. مهار كردن ذهن: رابطه آدمي و ذهن به دو صورت است 1ـ انسان بر ذهن خويش مسلط است و او را به هر طرف كه مي خواهد مي كشاند و ذهن را هدايت و مديريت مي كند 2ـ برعكس است يعني فعاليت هاي ذهن از كنترل انسان خارج است و او را به هر طرف كه مي خواهد مي كشد. به طور مثال انسان , همانند قايقراني است كه در درياي متلاطم و طوفاني اسير شده است و قايق او را همچون پر كاهي به اين طرف و آن طرف مي كشاند. در چنين موقعيتي است كه افكار زشت و منفي به سراغ انسان مي آيد. بنابراين بايد ذهن را در حالت اول درآورد و آن را مديريت و هدايت كرد. براي تحت كنترل درآوردن افكار و مسلط شدن بر ذهن , بايد تمرين هاي تدريجي و منظم كرد به گونه اي كه هر چيزي را كه اراده كرديد به آن فكر كنيد و به صورت ارادي جريان و جهت فكر را تغيير دهيد و به سهولت از فكري به فكر ديگر منتقل شويد و اين عمل را آنقدر تكرار كنيد كه ذهن فرمانبر و مطيع شما شود[3]. خواندن نماز با دقت و توجه, ما را در اين مهارت كمك مي كند.2. مداومت به ذكر: ذكر به معناي ياد كردن خداوند مي باشد. ذكر الهي جايگزين فكر منفي و زشت مي شود. به ويژه زماني كه افكار بيهوده و زشت به سراغ فرد مي آيند اين كار باعث پاكسازي فضاي قلب و درون از ناخالصي و فكرهاي آلوده و بد مي شود[4].ذكر هايي همچون لا اله الا الله و اعوذ بالله من الشيطان الرجيم و… در سالم ماندن ما از افكار بسيار مؤثر است. اين اذكار و اذكاري از اين قبيل كه در مفاتيج الجنان آمده است را سعي كنيد قبل و بعد از هر نماز تكرار كنيد.3. پر كردن اوقات: افكار منفي و زشت همانند ويروس هاي بيماري زا مي باشند زيرا سيستم دفاعي بدن به گونه اي مي باشد كه زماني كه بدن انسان داراي كمبودهايي از لحاظ غذايي و ويتامينها و… باشد و مقاومت بدن كم باشد در اين زمان است كه ويروس هاي بيماري زا در بدن انسان نفوذ مي كنند و باعث بيماري او مي شوند. همچنين زماني كه ذهن انسان خالي باشد و فرد هيچ هدف و برنامه اي براي خود نداشته باشد در اين زمان افكار زشت و منفي به سراغش مي آيند. بنابراين بايد برنامه هاي متنوعي را مطابق توانايي , نياز و علاقه و موقعيت خود در نظر بگيريد در اين صورت روند زندگي شما به گونه اي است كه براي هر يك از ساعات خود برنامه اي داريد و ديگر افكار زشت و منفي راهي براي نفوذ به ذهن شما پيدا نمي كنند[5].4. كنترل چشم و گوش: حافظه انسان به سه قسمت تقسيم مي شود اول: حافظه حسي: كه انسان با چشم و گوش , پديده ها و تصويرهاي اطراف را به ذهن انتقال مي دهد و اگر به آن تصاوير و پديده ها توجه كند آنها وارد قسمت دوم حافظه يعني حافظه كوتاه مدت شده و اگر پديده ها و حوادث در اين قسمت از حافظه , رمز گرداني شود آن مطالب به قسم سوم حافظه , يعني حافظه بلند مدت راه پيدا مي كنند[6]. بنابراين بايد سعي شود كه حواس را كنترل كرد تا پديده هاي زشت و منفي بر حافظه كوتاه مدت منتقل نشود يعني پس از اين كه متوجه شديم كه تصوير يا پديده يا حادثه اي زشت يا منفي است بر آن توجه نكنيم و نسبت به آن , حساسيت به خرج ندهيم. آري چشمي كه نگاهش با خطوط دعا و قرآن پر شود دلي به بار مي آورد كه پيوسته به ياد خدا خواهد بود و اگر برعكس شد جواب آن نيز منفي است به همين خاطر بابا طاهر مي گويد:زدست ديده و دل هر دو فريادكه هر چه ديده بيند دل كند ياد5. دوستان خوب: دوست خوب در كنترل فكر , خيلي اهميت دارد. چرا كه دوستي مسأله اي عادي نيست بلكه از مسائل ضروري زندگي است و به نحوي با فكر انسان ارتباط دارد. زيرا تأثير دوست بر ما ناگهاني و قابل لمس نيست تا به راحتي بتوان درست را از نادرست آن , بازشناخت. بلكه تأثيري عاطفي، مستمر و تدريجي در وجود ما دارد از اين رو بايد دوست ما شخصي شايسته و درستكار و پرهيزگار باشد تا بر عقل و دين ما بيافزايد نه اينكه آنچه را هم كه داريم به خاطر دوست از دست بدهيم پس اگر دوست خوبي داشته باشيم , محال است افكار پليد در ما اثر داشته باشند و فكر ما را آلوده كنند[7].6. خوراك مغز: سعي كنيد كه شب ها قبل از خواب چند آيه از قرآن را بخوانيد يا ذكرهايي را بگوييد اين كار باعث مي شود كه مغز و ضمير ناخودآگاه شما تا صبح با آن آيات و اذكار كار كند و اين مفاهيم مثبت در طول روز در ذهن شما نهادينه شود و مجال به افكار زشت و منفي ندهد[8].7. تلقين به نفس: ديگر با خود تكرار نكنيد كه افكار زشت دارم و به ديگران هم اجازه ندهيد كه اين افكار را به ذهن شما بسپارند و اين جمله را به آينه يا جايي كه در معرض ديد باشد نصب كنيد تا هميشه آن را ببينيد «امروز گل هاي افكار مثبت در بوستان ذهنم به زندگي ام عطر زيبايي بخشيده است». «من بر افكار مسلط ام»[9].8. ورزش: از نقش سازنده ورزش غفلت نورزيد. ورزش سيستم ايمني بدن را تقويت مي كند به افكار ما جهت مي دهد و عزم اراده ما را قوي مي گرداند و نمي گذارد افكار زشت بر قلب و ذهن ما سايه اندازد.معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:1. جوان و نيروي چهارم زندگي، دكتر محمد رضا شرفي، نشر سروش.2. تفكر برتر، دكتر محمد رضا شرقي، نشر سروش.پي نوشت ها:[1] . شرفي، محمد رضا، تفكر برتر، تهران، نشر سروش، چاپ اول، 1381، ص 284، نيز رك: خلجي، امان الله، خودشناسي در آئينه مذهب و روان شناسي، نشر فرهنگ اسلامي ص96ـ95.[2] . همان، ص284.[3] . همان، ص 292ـ291، اقتباس، و نيز رك: پل ژاگو، قدرت اراده، ترجمة ايرج مهربان، ص 33 و رك: شيرواني، علي، اداب باطني و اسرار معنوي نماز، دفتر نشر معارف، ص 36.[4] . همان، ص 294ـ293، اقتباس.[5] . همان مدرك، ص 299ـ300، اقتباس.[6] . گروه مؤلفين سنجش اول، روان شناسي عمومي، نشر انتشارات اول، چاپ دوم، 1382، ص 53ـ50.[7] . رك: رحيمي، عباس، جوان موفق، نشر جمال، چاپ اول، 1384، ص65ـ58.[8] . شرفي، محمد رضا، دنياي نوجوان، نشر تربيت، چاپ اول، 1370، ص206 با تغبير.[9] . همان.
با سلام و احترام
از كجا میدانید كه دچار وسواس فكری هستید؟
همه انسان ها در ذهن خود به مسائلی فكر میكنند و به برخی مسائل حساسیت بیشتری دارند و زمانی میگوییم وسواس فكری دارد كه از حد نرمال خارج شود و این موضوع خود را نشان بدهد و اطرافیان متوجه آن شوند.
بیشتر توضیح می دادید بهتر بود ضمن این كه مشكل خود را از درگاه پاسخگویی در بالای صفحه ارسال كنید مشاوران ما بهتر می توانند به شما كمك كنند.
با تشكر
با سلام
در همین مقاله راه های جلوگیری از این مساله آمده است، اول این كه اهمیت ندهید چون فكر گناه گناه نیست اما چون می تواند تاثیر منفی داشته باشد برای حل این مشكل افكار خود را به سمت مسائل دیگر هدایت كنید و برای این كار مطالعه غیر درسی داشته باشید و فكرتان را به موضوع مورد مطالعه معطوف كنید و از خداوند بخواهید تا افكارتان را جلا دهد همچنین ذكر بگویید و از شر نفس و شیطان به خداوند پناه ببرید.
با تشكر
با سلام و احترام
مشكل شما نوعی وسواس فكری است و نگران نباشید كه خداوند شما را به خاطر این مساله مواخذه نخواهد كرد لذا نگران نباشید و بر اضطراب خود نیفزایید كه می تواند مشكل را تشدید نماید.
توصیه میكنیم برای ریشه یابی و درمان قطعی حتما به روان شناس متعهد مراجعه فرمایید.
با تشكر
با سلام و احترام
انسان ها جولان فكری زیادی دارند كه خوب است با تمركز بر امور مثبت و انجام كارهای نیك و ترك كارهای بد ذهن و روح خود را از افكار بد بزدایند اما فكر بد گناه نیست ولی می تواند مقدمات گناه را فراهم كند، از خواندن مطالب بد یا دیدن فیلم ها و تصاویر بد پرهیز كنید تا ذهنتان از محتوای بد خالی باشد.
با تشكر
با سلام و احترام
فكر گناه تا جایی كه به اقدام نرسد گناهی بر آن نوشته نمی شود و این از مواردی است كه خداوند برای مسلمانان رفع نموده است، هرچند كه خوب است ذهنمان را هم عادت بدهیم به جای فكر كردن به گناه به مسائل دیگر بپردازد چرا كه فكر به گناه می تواند زمینه ای برای آن ایجاد كند و در شان یك مسلمان معتقد نیست كه همواره در فكر گناه باشد.
با تشكر
با سلام و احترام
در این مورد دو بحث وجود داره اول نگاه فقهی است كه اگر شما رضایت نداشتید و نامحرمی به زور یا به صورت ناگهانی این كار را انجام داده است شما گناهی ندارید و دعا كنید خداوند آثار وضعی آن كه لطمه دیدن حیا است را از شما دور كند.
بحث دوم تربیتی است، بعضی وقتها ما راضی به كار حرام نیستیم اما از انجام آن حس خاصی برایمان ایجاد می شود كه چندان بدمان نمی آید و همین موجب می شود حیا لطمه ببیند و فرد خود را در معرض تكرار آن گناه قرار دهد.
لذا توصیه میكنیم عقاید خود را با یادآوری مرگ و جهان آخرت تقویت كنید و از وسوسه شیطان به خداوند پناه ببرید.
با تشكر
با سلام و احترام
خوشا به سعادتتان
توفیق توبه و بازگشت نصیب هر انسانی نمی شود
چگونه ذهن خود را از گناه پاک کنیم
از رحمت الهی ناامید نباشید بلكه خداوند توبه كاران را دوست می دارد
حواستان باشد كه انسان لازم نیست از همه نعمت های الهی چشم بپوشد بلكه باید به حلال آنها قناعت كند
خداوند دو نفس اماره و لوامه در وجود ما گذاشته است كه ما باید نفس اماره كه همان غرایضمان است را تحت مدیریت نفس لوامه قرار دهیم تا بتوانیم لیاقت ورود به بهشت را پیدا كنیم
توصیه میكنم از دعاهای صحیفه سجادیه برای نزدیكی به خداوند استفاده كنید
با تشكر
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم ، نوشتار حاضر درمان گناهان فکر و زبان را از متن دعاهای صحیفه سجادیه استخراج کرده و سپس به تشریح و تبیین آن پرداخته است. اینک متن آن را از نظر میگذرانید.
پرهیز دادن راه حل بسیار خوبی برای درمان بیماریهای جسمی و روحی است که توسط پزشکان و کارشناسان ارائه میشود. اما انسانها عموما در زندگی برای برطرف شدن مشکلات شان دوست ندارند به آنها پرهیز داده شود. آنها بیشتر علاقه مند هستند که برای رفع بیماری هایشان به آنها داروهایی داده شود تا مصرف کنند تا اینکه به آنها گفته شود چیزهایی را نخورند یا کارهایی را انجام ندهند. مثلا برای اینکه لاغر شوند، دوست ندارند به آنها بگویند غذا نخورید بلکه دوست دارند چیزی بخورند که لاغر شوند. در مورد درمان بیماریهای روحی و عیوب نفسانی نیز معمولا مردم رغبتی ندارند که یک سری درمانهای پرهیزی به آنها داده شود و دائما این سؤال تکراری از بزرگان پرسیده میشود: «چکار کنیم و چه ذکری بگوییم که سلوک پیدا کنیم و بتوانیم از گناهان دست برداریم»؟ اما معمولا جواب همان پرهیز است. به خاطر همین طرز تفکرمردم، که از قضا بعید نیست از فطرت انسان باشد، معمولاً درمانهای پرهیزی بدون جواب میماند و بعضاً تا زمان پیری موفق به ترک بعضی گناهان نمی شوند و این بیماریها برخی مواقع به بیماریهای حاد و مزمن تبدیل میشوند و ظاهراً متاسفانه درمان سهل و آسان دنیا به درمان سخت قیامت موکول میشود.
امام سجاد(ع) در فراز سیزدهم از دعای بیستم صحیفه سجادیه برای این افراد و عیوب و گناهانی مثل غیبت که اکثر مردم به آن مبتلا هستند، پرهیز تجویز نمیکنند بلکه دستورات ساده و نسخههایی از داروی فکر و ذکر و درمانهایی مناسب ارائه میفرمایند تا شخص به وسیله این فکر و ذکرها نسبت به آن گناهان بیرغبت شود و انجام ندهد. این همان درمانی است که جامعه تشنه آن میباشد و کمتر بطور مستقیم مورد توجه قرار گرفته است. ایشان برای درمان عیوب نفس راه حلهای علمی ارائه میفرمایند که بسیار قابل توجه و راهگشاست و در اینجا مورد بررسی قرار میگیرند. حضرت سجاد(ع) در مرحله اول بیماریها را به بیماریهای ذهن و زبان تقسیم بندی میفرمایند. درمان بیماریهای فکر و ذهن را مقدم بر درمان بیماری زبان میدانند. بعد تصریح میفرمایند که این بیماریها از طرف شیطان به انسان تلقین میشود و نفس را درگیر میکند، نفس به خودی خود به این بیماریها مبتلا نیست. توجه به این نکته بسیار مهم است که از نظر ایشان روش درمان بیماریهای ذهن و زبان با هم متفاوت و متناسب با خود بیماری است. یعنی بیماری فکر و ذهن را با درگیر کردن آن در جهت خوب و مثبت درمان میکنند و بیماری زبان را هم که جهت منفی زبان یعنی گناهان زبان است، با در گیر کردن زبان به سمت گویا شدن در جهت مثبت یعنی ذکر گفتن درمان میکنند. همچنین با درخواست هر درمان از خداوند به ما یاد میدهند که قبل از اینکه درمان را شروع کنیم، از خداوند بخواهیم که ما را برای درمان موفق کند.
در اینجا به راز پاداشهای زیاد در روایات برای تفکر و اذکار مختلف بیان شده پی میبریم.
درمان بیماریهای فکر امام سجاد(ع) در دعای مکارم الاخلاق به این صورت دعا میفرمایند: «اللَّهُمَّ اجْعَلْ ما یُلْقِى الشَّیْطانُ فى رُوعى مِنَ التَّمَنّى وَالتَّظَنّى وَالْحَسَدِ ذِکْراً لِعَظَمَتِکَ، وَ تَفَکُّراً فى قُدْرَتِکَ، وَ تَدْبیراً عَلى عَدُوِّکَ»(همان) «الهى عنایت کن که به جاى آنچه شیطان در دلم مىافکند از آرزوى باطل و بدگمانى و حسد، یاد عظمت تو کنم، و در قدرت تو اندیشه نمایم، و در دفع دشمنان تو چارهسازى نمایم».
چگونه ذهن خود را از گناه پاک کنیم
امام سجاد(ع) در این قسمت از دعا برای سه بیماری آرزوهای دراز، بدگمانی و حسادت سه راه حل و درمان ارائه فرمودهاند. همانطور که در بالا اشاره شد که ایشان فکر بد و درگیر شدن ذهن با افکار منفی را با درگیر شدن آن به افکار و فعالیت مثبت درمان میکنند.
ایشان درمانهای ذهنی را که برای این بیماریها مناسب دانستهاند، به ترتیب یاد آوری «عظمت پروردگار»، «تفکر در قدرت خداوند» و «تدبیر برای دشمنان» معرفی میفرمایند. از این بخش سخنان ارزشمند امام(ع) در مییابیم برای هر بیماری نوع خاصی از درگیر شدن ذهن مناسب است که این سه مدل فعالیت ذهن عملکردی کاملا متفاوت دارند که به آن پرداخته میشود. حضرت سجاد(ع) برای درمان بیماری «آرزوهای دور و دراز» که عقل را غافل و یاد خدا را به فراموشی میسپارد، (نهج البلاغه، خطبه 86) «یاد کردن عظمت پروردگار» و برای بیماری «گمان بد و سوء ظن» که امام علی(ع) در مورد آن میفرمایند: انسان بدگمان دین ندارد، «تفکر در قدرت خداوند» را تجویز میفرمایند. نسخه شفا بخش امام سجاد(ع) برای درمان بیماری مهلک روحی «حسادت» که نابودکننده ایمان است، (همان) «تدبیر وچاره سازی برای مقابله با دشمنان» می باشد.
بجاست بررسی شود که عظمت پروردگار به چه معناست و با چه چیزهایی یاد میشود؟ قدرت خداوند چیست و چه تفاوتی با عظمت دارد؟ چارهسازی برای دشمنان یعنی چه؟
شناخت و یادآوری عظمت پروردگار اگر به محتوای کلام و جملات آیت الکرسی (بقره – 255) توجه کنیم، در مییابیم که این آیه پر اهمیّت شرح عظمت خداوند است. در این آیه پروردگار با عظمت، غیراز اینکه صفات خود را شمرده با جمله «له ما فی السموات و ما فی الارض» توجه انسان را به تمام مخلوقات خود که وجودشان محقق شده، جلب فرموده و بعد در انتهای آیه خداوند خود را با صفت عظیم یاد فرموده است. خوب است برای یاد آوری عظمت پروردگار به معانی این آیه توجه شود و به پیام، آیه التفات و هر آنچه در آسمانها و زمین است، یادآوری شود.
پیامبر(ص) نیز راه «یاد آوری عظمت پروردگار» را اندیشیدن در «عظمت مخلوقات خدا» میدانند. خانمی بود عطرفروش، نامش زینب عطّاره. این خانم به خانه پیامبر اکرم(ص) میآمد و خانمها از او عطر میخریدند، گاهی هم خود پیامبر اکرم(ص) از او عطر میخریدند. یک روز حضرت به منزل تشریف آوردند، متوجه شدند بوی عطر میآید، فهمیدند زینب عطّاره به خانه شان آمده است. به او فرمودند: «اذا اتیتنا طابت بیوتُنا»؛ شما هر وقت به خانه ما میآیی، خانه ما خوشبو میشود. او هم خانم مؤدبّی بود، عرض کرد: یا رسول اللّه، بوی شما از هر عطری خوشتر است، خانه شما به واسطه شما خوشبوتر است. بعد عرض کرد: یا رسول اللّه، من امروز که خدمت شما آمدم، برای عطرفروشی نیامدم، امروز کار دیگری با خود شما دارم. حضرت فرمودند: چه کار داری؟ گفت: آمده ام تا عظمت خدا را بشناسم، میخواهم عظمت خدا را درک کنم، آمده ام از شما یاد بگیرم. پیامبر فرمودند: «درباره عظمت خلق خدا بیندیش.» حضرت به این موضوع توجه داشتند که این زن اگر بخواهد مفهومی از عظمت در نظر داشته باشد، ابتدا عظمت جسمانی به ذهنش میآید، بعد از این طریق باید به عظمت فوق جسمانی و معنوی برسد. به همین دلیل، اول سعی کردند عظمت جسمانی را درست در ذهنش تصویر کنند. (اخلاق و عرفان اسلامی، محمّدتقی مصباح، نشریه معرفت، ج1، ص3)
در قرآن آیاتی استفهامی و توبیخی هست مثل آیه «أَ وَ لَمْ یَرَوْا کیْف یُبْدِىُ اللَّهُ الْخَلْقَ ثُمَّ یُعِیدُهُ» که خداوند دائماً میپرسد، آیا نمیبینند…؟ (أَوَلَمْ یَرَوْا …)، مراد از رویت، نظر کردن علمى است، نه دیدن به چشم(ترجمه تفسیر المیزان، ج 16، ص173). همه این آیات به این صورت فعل دیدن را برای آفریدههای خداوند به کار میبرد، مثل دیدن سجود اجسام در کم و زیاد شدن سایه آنها (نحل -48) دیدن آسمانها و زمین(و آن چه بین آنهاست) (انبیاء – 30)، دیدن گیاهان و درختان و زوج بودن آنها (شعراء – 7) دیدن مخلوقات و مرگ آنها و بازگشت آنها (عنکبوت – 19) آب و منافع آن (سجده – 27) چهارپایان (یس – 71) آفرینش انسان(یس-77) پرندگان و گشودن و بستن بالهایشان در آسمان (ملک -19) و… که این همان تذکر یاد آوری عظمت پروردگار است که دلیل و نتیجه آن توسط ائمه(ع) ـ قرآنهای ناطق و مفسران قرآن ـ شرح داده شده است. از همین مطلب لزوم وجود این حضرات در کنار قرآن نیز اثبات میشود.
شناخت تفکر در قدرت خداوند در آیاتی مانند (انعام 37- بقره 20) معمولا خداوند از کارهایی که میتواند انجام دهد اما هنوز صلاح ندانسته که انجام دهد یاد میفرماید و بعد با صفت قدیر خود را میستاید. از این آیات متوجه میشویم معمولا «قدرت» به کارهایی مربوط میشود که ممکن است هنوز از طرف خداوند محقق نشده باشد اما وجود یافتن و انجام آن کار از طرف خداوند امکان پذیر است. امام علی(ع) در نهج البلاغه ضمن اینکه اندیشه در بزرگی قدرت خدا را مایه «برگشتن به راه راست» و «ترس از آتش سوزان» میدانند، برای «تفکر در بزرگی قدرت پروردگار» کوچکی جثه مورچه و ملخ را مثال میزنند و توجه ما را به شگفتیهای آنها جلب میفرمایند. ایشان با این مثالها ذهن مخاطب را به تفکر بر روی این دو موجود کوچک وا میدارند، تا عظمت خدا را متوجه شود و مطمئنا ً این گونه توجه، اثرات ویژه خود را برای انسان به ارمغان میآورد. این امام بزرگوار و انسان کامل با مثالهایی از این قبیل، چگونگی توجه به مخلوقات خداوند را برای «تفکر در قدرت خداوند» آموزش میدهند. (نهج البلاغه – خطبه 185)
برای درمان بیماری «سوء ظن» می فرمایند: «خدایا به من کمک کن تا در مورد قدرت تو تفکر کنم» یعنی تفکر بر کارهایی را که خداوند میتواند انجام دهد اما هنوز انجام نداده و همچنین تفکر در آفرینش مخلوقات خداوند، مربوط به قدرت خداوند است. «تفکر» با «یاد آوری» که در مورد «عظمت» گفته شد، متفاوت و پیچیدهتر میباشد. زیرا برای «تفکر در قدرت خداوند» انسان باید اولا علم ساختمان بدن و مواد تشکیلدهنده مخلوقات را بیاموزد و در مورد آفرینش آنها فکر کند، ثانیاً چیزی را که ندیده در ذهن خود خلق کند.
پس با تفکر بر مخلوقات خداوند و کارهایی که خدا قدرت دارد، آنها را انجام دهد اما هنوز صلاح ندانسته آنها را انجام بدهد و خلق و تصور آنها در ذهن، بیماری سوء ظن خود را درمان میکنیم. این گونه تفکر کردن جلوی تجسم سوء ظن را میگیرد. به عنوان مثال خداوند در قرآن می فرماید: «وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیٍ قَدِیر»ٌ «اگر خدا مىخواست گوش و چشم آنان را نابود مىکرد؛ زیرا خدا بر هر کارى تواناست» ( بقره – 20) در این آیه آمده» اگر خدا میخواست گوش و چشم آنان را نابود میکرد» اما در حقیقت نخواسته در سوره نساء نیز قدرت بر از بین بردن همه ما انسانها را به رخمان میکشد و میفرماید:
«إِنْ یَشَأْ یُذْهِبْکُمْ أَیُّهَا النَّاسُ وَیَأْتِ بِآخَرِینَ وَکَانَ اللَّهُ عَلَى ذَلِکَ قَدِیرًا» «اى مردم! اگر خدا بخواهد همه شما را از میان برمىدارد، و گروه دیگرى را [به جاى شما] مىآورد؛ و خدا همواره بر این کار تواناست». (نساء -133) ما نیز میتوانیم این مواردی را که هنوز اتفاق نیفتاده اما خداوند قدرت بر انجام آن را دارد، پیدا کنیم و به آنها فکر کنیم. مثلا فکر کنیم که خداوند قادر است ما را از بین ببرد اما این کار را نکرده و به ما عمر داده است. همینطور به نهج البلاغه و شرح آفرینش کوهها، کهکشان، فضا و موجودات مختلف مثل مورچه، ملخ، طاووس، کلاغ و.. مراجعه کنیم، با دقت بخوانیم و تفکر کنیم.
شناخت تدبیر برای دشمنان در مورد حسادت احتیاج به فکر پیچیده تری نسبت به دو مورد قبل است که آن فکر، تدبیر و چارهسازی برای دشمن خداست و از این قضیه اهمیت دشمن شناسی روشن میشود. آموزش چاره اندیشی در مورد دشمنان را نیز میتوان از قرآن، ادعیه و روایات فراگرفت. مثلا در زیارات و ادعیه ماثوره دعا برای دوستان خدا و نفرین و لعنتهایی برای دشمنان آمده است یعنی یکی از ابعاد چاره اندیشی با دعا و نفرین کردن انجام میشود. در زیارت عاشورا از اول تا آخر دائماً لعنت به دشمنان خدا است. همچنین در «دعای در غیبت امام زمان(عج)» (مفاتیح شیخ عباس قمی) بعد از دعاهای زیاد بر امام عصر(عج) و جمیع دوستان ایشان که خودمان نیز شامل آنها میشویم، نفرینهای کوبندهای نثار دشمنان میکنیم.
انسان میتواند برای شروع «یاد عظمت خداوند» و «تفکر در قدرت خداوند» به کتابهایی که در مورد آفریدههای خداوند مثل انسانها، کهکشانها، ستاره ها، گیاهان، حیوانات و آفریدههای دیگر نوشته شده مراجعه کند، فیلمهای مستندی که آفریدههای خداوند را به تصویر میکشد، تماشا کند. برای «یاد عظمت» آفریدههای خداوند را برای خودش یاد آوری کند و برای «تفکر در قدرت خداوند» به آنها فکر کند. همچنین به کارهایی که در آینده و هر لحظه میتواند از طرف خداوند محقق شود اما هنوز محقق نشده اندیشه کند و به مخلوقات خداوند توجه کند خلقت آنها و اجزاء تشکیلدهنده آنها را بشناسد و در حقیقت نسبت به رفتار آنها و ساختمان تشکیلدهندهشان علم پیدا کند، مثلاً برای «تفکر در قدرت خداوند» انسان میتواند خورشید را مورد مطالعه قرار دهد به آفرینش خورشید توجه کند و در مورد مواد تشکیلدهنده آن و چگونگی نور افشانی اش و… مطالعه کند.
برای درمان حسادت نیز هر فکر و تدبیری که در پایان به نفع اسلام و مسلمین تمام شود، مطمئنا تدبیری در مقابل دشمنان است.
با صرف فکر و تدبیر در مورد این قضیه که در مرحله نظری است و نفرین و لعنت فرستادن به دشمنان خدا خصوصا خواندن با توجه زیارت عاشورا، میتوان این بیماری را ریشه کن کرد. چاره اندیشی کردن کمتر از ساعتی در مورد دشمنان خدا به صورت معجزه آسا، سوزش سینه انسان را از اثر منفی بیماری حسادت آرام میکند و انسان احساس بسیار خوبی پیدا میکند. حتی اگر این تدبیر به مرحله عمل نرسد و اصلا عملی نباشد.
درمان بیماریهایی که زبان انسان به آنها مبتلا میشود امام سجاد(ع) برای درمان بیماریهای زبان میفرمایند: و به جاى آنچه شیطان بر زبانم جارى مىسازد از فحش و بدگویى و ناسزا یا شهادت ناحق، یا غیبت از مؤمن غایب یا دشنام به شخص حاضر و مانند اینها، سخن در سپاس تو گویم و مبالغه در ثناى تو ورزم، و با تمام هستى خود ستایش بزرگى تو کنم، و شکر نعمت تو بجاى آورم، و اعتراف به احسان تو نمایم، و به شمردن نعمتهاى تو مشغول گردم. (صحیفه سجادیه، دعای 20)
همان طور که گفته شد امام سجاد(ع) در این قسمت دعا ضمن اینکه بعضی گفتار ها از قبیل فحش دادن، سخنان زننده و ناپسند گفتن، ریختن آبروی دیگران، شهادت باطل دادن، غیبت کردن از مؤمنین، هتاکی همراه با نیش زدن و دیگر گناهان زبان را جملاتی که شیطان بر زبان ما جاری میسازد معرفی می نمایند، شش درمان نیز برای بیماری های زبان انسان تجویز و ارائه میفرمایند.
گناهان زبان، از بیماریهایی هستند که بعد از مدتی به قلب سرایت میکنند و قلب را بیمار و ملکه انسان میشوند یعنی تبدیل به یک صفت ثابت و پا برجا و صورت ملکوتی انسان میشوند. (چهل حدیث امام خمینی) امام علی(ع) میفرمایند: ایمان بندهای استوار نگردد تا دل او استوار شود و دل استوار نشود تا زبان استوار گردد. (نهج البلاغه خطبه 176)
اولین راه حل و درمان؛ حمد کردن خداوند با زبان حمد: ستایش با زبان در برابر کار نیکی است که با اختیار از فاعل آن صادر شود. این فعـل صادر شده یا برای خود فـاعل فضـلی دارد، مانند، عـلم. یعنی ما به خاطر علم خداوند او را حمد میکنیم. یا آنکه غیردر آن لحاظ گردیده است؛ مانند، احسان و بخشندگی. ما خداوند را به خاطر احسان و بخششی که به ما و یا دیگری داشته، او را حمد میکنیم. (سایت: پایگاه فرهنگی حجه الاسلام حاتم پوری کرمانی) یعنی آن احسان و بخشندگی را که از خداوند صادر شده، میستاییم.
دومین درمان؛ زیاده روی کردن و غرق شدن در ثناء خداوند معنی ثنا در فرهنگ لغت قسمتى از ستایش است که با تکرار صادر گردد. (مفردات راغب – شرح خطبه حضرت زهرا(س)، ج1 سید عزالدین حسینی زنجانی) با توجه به مطالب گذشته اگر درمورد این قضیه فکر کنیم بیماری آرزوهای طولانی درمان میشود، اگر به صورت کلام بر زبان جاری شود، بیماریهای زبان برطرف میشود. صلوات نیز ثنای پروردگار و کاملترین ذکر است. امام رضا(ع) میفرمایند: «صلوات بر محمد و آل او، معادل است با ذکر سبحان الله و الحمدلله و لا اله الا الله و الله اکبر». (آثار و برکات صلوات در دنیا، برزخ و قیامت) اثر صلوات بر وجود انسان همان اثر ثنای پروردگار است. یعنی مجموعه نفی و اثبات برای پروردگار. از همین جا اهمیت صلوات فرستادن نیز مشخص میشود. همچنین اهمیت تسبیحات حضرت زهرا(س).
سومین درمان؛ فرو رفتن و در آمیختن به تمجید پروردگار تمجید نیز یکی از اقسام ستایش پروردگار است. معنی تمجید در فرهنگ لغت بزرگ داشتن و مورد ثنا وستایش قرار دادن و پروردگار را به عظمت و بزرگی نسبت دادن است. در مورد تمجید و چگونگی آن امام صادق(ع) میفرمایند: همانا در کتاب امیرالمؤمنین(ع) است که ستایش پیش از درخواست است، پس هرگاه خداى عزوجل را خواندى و به درگاهش دعا نمودى او را تمجید کن، عرض کردم چگونه تمجیدش کنم فرمود: مىگویى: یَا مَنْ هُوَ أَقْرَبُ إِلَیَّ مـِنْ حـَبـْلِ الْوَرِیـدِ یـَا فـَعَّالًا لِمـَا یـُرِیـدُ یـَا مَنْ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ یَا مَنْ هُوَ بِالْمَنْظَرِ الْأَعْلَى یَا مَنْ هُوَ لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ. (اصول کافی، ج 2، ص 484)ای کسى که از رگ گردن به من نزدیکترى،ای کسى که هر چه را بخواهى انجام دهى،ای کسى که میان مرد و دلش حائل شوى وای آنکه در بلندترین دیدگاهی وای آنکه به مانندش چیزى نیست. بنابراین جملاتی اینگونه که خداوند را به بزرگی یاد میکند تمجید میباشند که در کلام ائمه(ع) زیاد یافت میشوند. مثل دعای مجیر و عشرات و…
چهارمین درمان شکر نعمتهای خداوند شکر در فرهنگ لغت به معنای سپاسگزاری و حق شناسی در برابر نیکی و احسان است. شکر: فعلی است که از شکرگزار به جهت انعامی که منعم به او داده، صادر میشود (سایت پایگاه فرهنگی حجت الاسلام حاتم پوری کرمانی) علامه طباطبایی میفرمایند شکر خدا به این است که انسان نعمت را در محل خودش بکار برده و در موقع استفاده از آن نیز متذکر خدا بوده باشد. ( تفسیر المیزان، ج 7، ص 65) شکر 4 نوع میباشد:1 ـ تقدیر لسانی 2 ـ اعتقاد قلبی 3 ـ محبّت درونی 4ـ تقدیر عملی و خدمت متقابل (پایگاه فرهنگی حجت الاسلام حاتم پوری کرمانی) که البته در اینجا چون درمان بیماری زبان مد نظر است مراد همان شکر زبانی است.
تفاوت حمد وشکر حمد و شکر، از نظر معنی بسیار به هم نزدیک هستند و تنها تفاوت آنها در این است که، شکر همیشه به ازاء نعمت هاست و بر نعمتى صحیح است که به خود سپاس گزار رسیده باشد، اما حمد در برابر افعال نیک و صفات جمیل و گاهی در برابر نعمتها آورده میشود (حتی اگر نعمت به فرد دیگری غیراز خود ما رسیده باشد). (همان) به نظر میرسد حمد ستودن نعمت و صاحب نعمت باشد و در اینجا نعمت به صورت عام مدنظر است. شکر تشکر از صاحب نعمت و اعتراف به نعمتی است که به خود انسان رسیده است و در واقع نعمت خاص و شخصی مورد نظر است.
پنجمین درمان؛ اعتراف کردن آشکارا به احسان خداوند اعتراف در فرهنگ لغت یعنی اظهار و اقرار علنی که با یاد کردن در قلب فرق میکند. مثل نماز که حتما باید با صدا خوانده شود. احسان نیز در فرهنگ لغت به معانی: «خیر خواهی، نیک خواهی، توجه، مساعدت، مرحمت کردن، نیکی کردن و طرفداری کردن» است.
ششمین درمان؛ شمردن نعمتهای خداوند احصاء در فرهنگ لغت یعنی شمارش، آمارگیری، سرشماری، شمردن. منت یعنی چه؟ کلمه «منّ» در اصل به معناى ثقل و سنگینى بوده و از همین جهت واحد وزن را هم در سابق «من» میگفتند، و منت به معناى نعمت سنگین است، فلانى بر فلانى منت نهاد معنایش این است که او را از نعمت گرانبار کرد. (ترجمه تفسیر المیزان، ج16، ص8) امام سجاد(ع) زیاد شدن جمعیت ما(مومنین) (صحیفه سجادیه، دعای دوم)، بینیازی ما از دیگران (صحیفه سجادیه، دعای اول)، آسان بودن عفو خداوند (صحیفه سجادیه، دعای دهم) و روان ساختن ما در راههای احسان خداوند که ما را به رضوانش رهنمون میکند (صحیفه سجادیه، دعای 44) را از منتهای خداوند میدانند. همچنین امام رضا(ع) توفیق متابعت از حضرت مهدی(عج) در زمان غیبت را منت معرفی میفرمایند؛ (وامنن علینا بمتابعته، دعا برای امام زمان(عج)، مفاتیح) در دعاها و سخنان معصومین(ع) بعضی منتها شمرده شده است. ما میتوانیم آنها را پیدا کرده و همراه با بعضی نعمتهایی را که خودمان حس میکنیم برای ما منت است، برای اصلاح خود شمارش کنیم. یعنی نعمتها را به ترتیب بزرگی و اهمیت نعمت با اعداد 1، 2، 3 و …که مخصوص شمارش هستند، بشماریم.
منیع:کیهان
انتهای پیام/
افکار شیطانی در ذهن هر کسی خطور می کند، اما انسان باید برای این افکار جایگزینی پیدا نماید و آن را به سمت خوبی ها ببرد تا استمرار پیدا نکرده و موجب اعمال ناپسند و گناه نشود. می توان با پرکردن اوقات فراغت توکل، توسل، خواندن دعاهای وارده از معصومین ، و … افکار شیطانی را از خود دور کرد.
افکار انسان ها مانند اتومبیلی است، که اگر کنترل نشود ممکن است به هر طرف برود، اما یک راننده ماهر می تواند آن را در یک مسیر صحیح به حرکت در آورده و به سر منزل مقصود برساند. برای کنترل و هدایت افکار سعی و تلاش زیادی لازم است تا دچار وسوسه های شیطانی نشود. اگر انسان اثرات و عواقب افکار ناپسند را در نظر داشته باشد سعی خواهد کرد فکر خود را در مسیر صحیح هدایت کند.
چگونه ذهن خود را از گناه پاک کنیم
بعضی از راه های کنترل غرایز جنسی و افکار شیطانی و شهوانی عبارتند از:
1.
خرد ورزی: یکی از راه های مهار احساسات و افکار ناپسند و متعادل ساختن غریزه جنسی استفاده از
نیروی خرد وعقل است؛ حضرت امام علی(ع) می فرماید:« به درستی که از برای دلها اندیشه ها و خواهش های
بدی باشد و عقل ها منع می کند از آنها ».
[1]
بنابراین، عقل نگهبان خیر خواهی است که مانع طغیان غرایز می شود؛
کسی که عقل را راهنمای خود قرار دهد، لذت آنی و لحظه ای را بر لذت دائمی ترجیح نمی
دهد و با در نظر گرفتن مفاسد و نتایج شهوت
رانی و بی بند وباری، از پیروی بی قید و شرط تمایلات و افکارنفسانی و شیطانی پرهیز می کند. البته عقل ضعیف و ناتوان هرگز قادر به مهار احساسات تند و سرکش دوران جوانی
نیست، بلکه باید عقل را نورانی کرد و آن فقط با انجام اعمال نیک و با توکل به خدای تعالی و توسل به امامان معصوم (ع) میسر است؛ حضرت امام علی (ع) فرمودند:« ذکر و نام ما اهلبیت موجب شفای بیماری روحی، روانی و جسمی خواهد شد ».
[2]
2.
خدا محوری : به طور طبیعی در
هنگام بلوغ و فشار غریزه جنسی عقل به تنهایی قادر به کنترل شهوت نیست؛
در این شرایط به سلاحی برنده تر نیاز است و آن تقوی و عشق به خدا ودر یک
کلمه خدا محوری است. با رعایت تقوی نه تنها انسان از محیط گناه آلود و شهوت
انگیز دوری می کند، بلکه برای او چنان حالتی ایجاد می شود که حتی با ورود
به ورطه گناه می تواند خود را حفظ کند.
قرآن مجید می فرماید:« پرهیزگاران هنگامى که گرفتار وسوسههاى شیطانى که پیرامون وجود آنها در گردش است مىشوند به یاد خدا مىافتند و بینا مىگردند ».
[3]
پس، اگر کسی توجّه کند که خدا کارش را مىبیند و حرفش را مىشنود، همین توجّه به حضور خداوند، سبب ترک گناه مىشود. چنان که امام صادق (ع)درباره این آیه فرمود:
«
وسوسه گناه به سراغ بنده مىآید، او به یاد خداوند مىافتد، متذکّر شده و انجام نمىدهد».
[4]
مثلاً حضرت یوسف (ع) با استفاده از قدرت معنوی وتقوا خود را از آلوده شدن به
گناه حفظ کرد. خدای متعال به وسیله مقررات دینی، پسران و دختران را در حیطه
شرع محدود می کند و از طغیان غریزه باز می دارد که مهم ترین آنها ارتباط خلق
وخالق یعنی نماز و روزه است؛ قرآن کریم نماز را یک عامل بازدارنده از گناه
می داند آنجا که می فرماید :«نماز آدمی را از کارهای زشت باز می دارد».
[5]
طبیعت نماز از آنجا که انسان را به یاد نیرومندترین عامل بازدارنده یعنى اعتقاد به مبدء و معاد مىاندازد، داراى اثر بازدارندگى از فحشاء و منکر است. تمام اجزاء نماز موجى از معنویت در وجود او ایجاد مىکند، موجى که سدّ نیرومندى در برابر گناه محسوب مىشود. منتها هر نمازى به همان اندازه که از شرایط کمال و روح عبادت برخوردار است نهى از فحشاء و منکر مىکند، گاه نهى کلى و جامع و گاه نهى جزئى و محدود. ممکن نیست کسى نماز بخواند و هیچ گونه اثرى در او نبخشد هر چند نمازش صورى باشد هر چند آلوده گناه باشد، البته این گونه نماز تأثیرش کم است، این گونه افراد اگر همان نماز را نمىخواندند از این هم آلودهتر بودند.
روشنتر بگوئیم: نهى از فحشاء و منکر سلسله مراتب و درجات زیادى دارد و هر نمازى به نسبت رعایت شرایط داراى بعضى از این درجات است.
[6]
3. برای انجام و یا ترک هرکاری باید اراده و تصمیم جدی داشت؛ پس،برای ترک
افکار ناپسند
باید اراده جدی داشت.
4.
از مشاهده انواع عکس ها و فیلم ها و مناظر شهوت انگیز به شدت پرهیز شود.
[7]
5. دوری از خیال پردازی و فکر کردن در مسائل شهوانی: برای پیشگیری
از انحراف جنسی باید اندیشه را از نفوذ شیطانی دورنگه داشت؛ زیرا گام نخست
در انحراف، فکر کردن در باره آن است. حضرت امام علی (ع) می فرماید:« کسی که در
اطراف گناه بسیار بیندیشد، سر انجام به آن کشیده خواهد شد ».
[8]
اگر چه طرد
افکار شیطانی در آغاز برای جوان مجرد بسیار دشوار است اما با استقامت
و تمرین و ممارست مداوم می تواند قوه تخیّل خود را کنترل کند؛ همانطور که هر چیزی در اثر تمرین زیاد به دست می آید.
6. پر کردن اوقات فراغت : یکی از
عوامل پیدایش افکار شهوانی و انجام گناه، بیکاری است. و سعی کنید همیشه مشغول به کارهای مفید باشید ( مطالعه کتابهای غیر شهوت انگیز- ورزش سنگین و…) و به یاد داشته باشید بیکاری مساله ای است که اگر از آن دوری نکنید ممکن است شما را به هر چیزی وادارد.
[9]
پیامبر اکرم (ص) می فرماید:« دو خصلت برای بسیاری از مردم مایه فتنه است: سلامت بدن و بیکاری ».
[10]
نتیجه این که، با توکل بر خدا و توسل به ائمه اطهار (ع) می توان بر هر مشکلی – چه روحی و چه جسمی – پیروز شد و افکار شیطانی در مورد گناهی را کنترل کرده و به مرور زمان از ذهن پاک کرد و این هم صبر و استقامت می خواهد؛ اما این توکل و توسل باید همراه با انجام یک سری اعمالی باشد که ذکر شد.
برای آگاهی بیشتر رجوع کنید به سؤال 1618 (سایت: 1627)
، نمایه: خود ارضایی و توبه.
[1]
.
خوانساری، آقا جمال الدین، شرح بر غررالحکم ، ج 2ص 500
ان القلوب خواطر سوء والعقول تزجر
منها؛ نشر دانشگاه تهران، چاپ اول، 1366شمسی.
[2]
. مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج2، ص145، حدیث 10، مؤسسة الوفاء، لبنان.
[3]
. اعراف، 201:” إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُون ”
[4]
. عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، ج2، ص112، حدیث شماره 414، انتشارات اسماعیلیان، قم، چاپ چهارم، 1415 قمری.
[5]
. عنکبوت، 45:”… إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَر…”
[6]
. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج16، ص 284 و 285، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374 شمسی.
[7]
. اقتباس از سؤال 1618 (سایت: 1627).
چگونه ذهن خود را از گناه پاک کنیم
[8]
. خوانساری
آقا جمال الدین، شرح غررالحکم
، ج 5، ص 321، حدیث 8561؛ “من کثر فکره فی المعاصی دعته الیها”
[9]
. اقتباس از سؤال 1618 (سایت: 1627).
[10]
. تحف العقول، ترجمه: جنتی، احمد، ص 65، مؤسسه امیر کبیر، تهران، چاپ اول، 1382 شمسی.
آخرین پرسش ها و پاسخ ها را همه روزه در ایمیل خود مطالعه کنید
ما 12608 مهمان و بدون عضو آنلاین داریم
کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت محفوظ و استفاده از مطالب آن تنها با ذکر منبع مجاز است.
تبیان، دستیار هوشمند زندگی
پل های ارتباطی
بلوار کشاورز،خیابان نادری،نبش حجت دوست،پلاک 12
public@tebyan.com
چگونه ذهن خود را از گناه پاک کنیم
02181200000
دسترسی سریع
محصولات و خدمات
اشتراک در خبرنامه
کلیه حقوق این سایت مربوط به موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان میباشد.
قرآن مجید میفرماید:«پرهیزگاران هنگامى که گرفتار وسوسههاى شیطانى که پیرامون وجود آنها در گردش است مىشوند به یاد خدا مىافتند و بینا مىگردند». اگر کسی توجّه کند که خدا کارش را مىبیند و حرفش را مىشنود، همین توجّه به حضور خداوند، سبب ترک گناه مىشود.
ویژه
لینک کوتاه خبر :
بروکر فارکس
پنجره دوجداره طهران وین
چگونه ذهن خود را از گناه پاک کنیم
اقامت ترکیه
لپ تاپ استوک
فلومتر
آپلود عکس رایگان
دانلود فیلم و سریال ایرانی
آرام بند
رزرو بلیط هواپیما
خرید فالوور ارزان
دانلود آهنگ جدید
دندانپزشکی اطفال با بیهوشی
دوره mba دانشگاه تهران
با همراه مکانیک مطمئن بخرید، آسان بفروشید
آموزش بورس
تعمیر و سرویس ژنراتور
موسسه ونوس
دانلود فیلم
برج خنک کننده
نهال بادام
نهال بادام
مشاوره تلفنی آرموو
دستگاه جوجه کشی
دانلود سریال ملکه گدایان
طراحی سایت
خرید فالوور اینستاگرام
اجاره خودرو
دانلود سریال ملکه گدایان
تور استانبول بیسان گشت
باتری گوشی
تاسیسات
موسسه حقوقی تهران وکیل
دانلود فیلم
لپ تاپ استوک
خرید cp کالاف دیوتی موبایل
طلاق توافقی
خرید نهال
چگونه ذهن خود را از گناه پاک کنیم
ارسال بار
الی گشت
قیمت دلار
فردانیوز در شبکههای اجتماعی
تمامی حقوق این سایت متعلق به پایگاه خبری فردا نیوز میباشد و استفاده از مطالب آن با ذکر منبع بلامانع است
منه رو سیاه مبتلا به گناه استمناع هستم ولی یکبار با خواندن کتاب مشکلات جنسی جوانان از آیت ا…مکارم شیرازی که خد عمر با عزت بهش بده تونستم یکبار به مدت20روز و دفعه بعد نزدیک به 2ماه دست به این گناه نزنم ولی این تصویرهای ذهنی و ذهن بیمار من هنوز پاک نشده بود و فکر کنم بخاطر همین دوباره به این گناه کشیده شدم و مطمئنم که بازم میتونم ترک کنم ولی برا تداوم و پاکسازی روح و ذهنم باید چیکار کنم؟در ضمن من مثلآ 6و7ماه نمازهامو تقریبآ خوب میخونم و بعد یهو ول میکنم و افسردگی سراغم میاد و بار اول و دوم نیست خواهش میکنم کمکم کنید دیگه بیشتر از این نمیتونم پیش خدا رو سیاه باشم دوست دارم بمیرمو پیش خدا رو سیاه نباشم
با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
در مورد خودارضايي و ترك آن توجه شما را به نكات ذيل جلب مي كنيم:
1- اضطراب نقش مؤثري در تشديد قواي جنسي دارد. در توليد نياز جنسي كاذب سهم به سزايي دارد. ارضاي جنسي تا حدودي براي كاهش اضطراب مفيد است. اگر ارضاي جنسي از طريق حرام (مانند استمنا) صورت گيرد، با اين كه به صورت موقت از اضطراب ميكاهد، ولي پس از مدت كوتاهي به خاطر تشديد احساس گناه سطح اضطراب را دو چندان ميكند. با اين وصف اضطراب هم علت و هم معلول استمنا محسوب ميگردد.
2ـ همان طور كه اضطراب در گرايش به خودارضايي مؤثر است، كاهش اضطراب از طريق ورزش سنگين منظم، تنفس عميق 25 تا 30 بار در روز، تنآرامي (ريلكسيشن) و داروهاي گياهي و شيميايي سهم بسزايي در كاهش ميل به خودارضايي دارد.
3ـ به هيچ وجه خود را ناپاك ندانيد. پسر مؤمني هستيد كه به هر دليلي دچار يك كژ رفتاري گشتهايد. هيچگاه خودتان مساوي با رفتار ناشايست خود ندانيد. بنده خدا هستيد و خداوند بنده اي را كه به سويش آيد ،طرد نمي كند. براي جبران گناهان ريز و درشت راه روي همه بندگان باز است؛ زيرا رحمت و بخشايش الهي بسيار بزرگ و گسترده تر از هر گناهي است.
4ـ احساس گناه اگر چه به معناي بيداري وجدان و نفس سرزنشگر انسان و مطلوب است، اما احساس افراطي به هيچ وجه مطلوب خدا و دين نيست، بلكه احساس گناه فزاينده در راستاي وساوس شيطاني است. احساس گناه يكي از بزرگترين منابع اضطرابزاست. ميتوان دريافت كه احساس گناه بيش از حد زمينهاي براي خودارضايي بيش تر فراهم ميآورد، پس با بالا بردن سطح عزت نفس و اعتماد به نفس و اميد به لطف و بخشش بيكران الهي به تعديل احساس گناه بپردازيد.
5ـ مانند يك محقق دست به تحقيق در زمينه افكار، احساسات و رفتارهاي انگيزاننده ميل به خودارضايي در خود بزنيد. در طي مدت يك ماه مراحل آغاز تا پايان يك وهله خودارضايي را در برگهاي ياد داشت نماييد . اين كار را براي وهلههاي ديگري كه اتفاق ميافتد، تكرار كنيد. زمان و مكان و شرايط جسمي و روحي در قبل و بعد از خودارضايي را ثبت نماييد. در طي يك ماه ببينيد يك وهله خودارضايي با چه فكري آغاز ميگردد، سپس اين فكر مزاحم چه احساس در شما برميانگيزد و اين احساس چگونه به رفتار خودارضايي در شما ميانجامد، همچنين معمولاً در چه زمانيهايي و در چه مكانهايي و در چه شرايط جسمي ـ روحي ميل به خودارضايي در شما تشديد ميگردد.
پس از پايش و رصد رواني يك ماهه به تجزيه و تحليل و جمعبندي نتايج بپردازيد . از نتايج اين تحقيق ميتوانيد راهكارهاي كارآمد ترك يا لااقل تعديل خودارضايي را استخراج نماييد، مثلاً وقتي كه اعصاب تان خرد است، وقتي كه دوستان متأهل خود را ميبينيد، وقتي كه با مادرتان جر و بحث ميكنيد، وقتي كه اضطراب امتحان داريد، يا وقتي كه به فيلم يا تصوير خاصي ميانديشيد.
عيناً همين قضيه در زمينه مكانهاي تحريكزا تكرار ميگردد. وقتي در اتاق خواب هستم، وقتي تنها در خانه هستم، وقتي دستشويي ميروم و…
از سوي ديگر نگاهي موشكافانه به پرونده گذشته خودارضايي خويش بيفكنيد، ببينيد در چه شرايطي توانستهايد بر خودارضايي فايق آييد. با چه تكنيكهاي فاصله بين وهلههاي خودارضايي را افزايش دادهايد، چه زماني براي ترك كوتاه مدت يا دراز مدت خودارضايي موفق بودهايد.
در اين مرحله نيز تحقيق نيز به تجزيه و تحليل و جمعبندي نتايج بپردازيد. پايش رواني دست شما را براي اتخاذ يك راهكار مناسب باز ميكند.
6 ـ خودارضايي نوعي اعتياد رواني محسوب ميگردد . در برخي جهات شباهات زيادي با انواع ديگر اعتياد (مانند مواد مخدر و الكل و…) دارد.
همه متخصصان درمان اعتياد در اين موضوع همعقيده اند كه بازگشت ناخواسته به شرايط قبل امري طبيعي و يكي از مراحل درمان محسوب ميگردند. بسياري از معتاداني كه اقدام به ترك كردهاند ، در طول فرايند درمان ناخواسته دچار لغزشهاي رفتاري ميگردند . لغزشهاي رفتاري به هيچ وجه به معناي شكست درمان نيست. يكي از علت هايي غلطيدن دوباره به اعتياد قبلي، قرار گرفتن در محيطي است كه در آن جا اعتياد زياد اتفاق افتاده بود.، مثلاً يادآوري يك صحنه خاص، يا قرار گرفتن در مثلاً حمام و هنگام شستن آلت و… به همين خاطر بسيار توصيه مي شود كه در آن شرايط خاص قرار نگيرند.
در هر حال لغزشهاي غير اختياري طبيعي است . نبايد به بزرگنمايي آن پرداخت. متأسفانه در افرادي كه به خود درماني اعتياد ميپردازند و از نعمت هدايت درمانگر محرومند، هر گونه بازگشت را به منزله شكست قطعي در درمان تلقي ميكنند. اين باعث توهم عدم كنترل و بيارادگي فرد مي گردد. اين تصور آسيبزا، فرد را از ادامه درمان مأيوس ميسازد ، در حالي كه درصد پيشرفت درمان فرد بسيار بالاست.
اگر نيك بنگريد، با كمي واقعنگري ميتوانستيد لغزشهاي هر از گاهي خود را با ديدي مثبتتر مديريت نماييد.
7 ـ منصف باشيد. همان طور كه به تنبيه ذهني ـ عملي خودارضايي خويش ميپردازيد، به تشويق ذهني ـ عملي موفقيتهايي هرچند اندك خود در ترك خودارضايي بپردازيد.
اگر حتى يك روز هم در ترك موفق بوديد، با كمال سخاوت به تشويق خود بپردازيد. خود تشويقي ميتواند علاوه بر ارتقاي سطح اعتماد به نفس و عزتنفس به كاهش اضطراب شما كمك شاياني كند. خود تشويقي ميتواند به صورت كلامي يا غير كلامي (مانند خريد يك بستي يا ديدن يك فيلم مورد علاقه يا سجده شكر و …) باشد.
8ـ با پرهيز از هر گونه خودسرزنشي و خود ملامتگري به يادداشت نكات مثبت خود بپردازيد. هزاران نكته مثبت داريد كه نبايد با بزرگ نمايي نكات منفيتان به بوته فراموشي سپرده شود. ارزشمندي تان نسبت به خود كمك موثري در ترك اين گناه فراهم مي آورد.
9ـ براي 24 ساعت خود برنامهريزي سبك و سهل الوصول انجام دهيد. با اشتغال ذهني به امور مثبت از هر گونه اشتغال فكري به تفكرات تحريكزا پرهيز نماييد. وقت فراغت براي خود قرار ندهيد و بي خود در جاهاي تحريك كننده مانند اينترنت پرسه نزنيد. با وجود آماده بودن شرايط محيطي و…ترك گناه بسيار مشكل و حتي نامقدور است.
10ـ سعي نماييد از تكنيكهاي انزجار درماني و شرطيزدايي استفاده كنيد. لذت كاذب خود ارضايي را با يك امر منزجر كننده ذهني مانند تصور صحنه تهوعآور يا خوردن داروي تلخ پيوند بزنيد و با آن تداعي نماييد يا آن كه فرايند شرطي شده (اضطراب – خودارضايي) را به (اضطراب – ورزش يا تفريح سالم، تنفس عميق، رفتن به سر يخچال و آب خوردن و…) تبديل نماييد.
11ـ به هيچ وجه خود را دست و پا بسته فرض نكنيد. بدانيد صدها هزار توانستهاند كه ترك كنند و شما از آنان مستثنا نيستيد.
راهكارهاي ترك خود ارضايي:
1- سعي كنيد هميشه پيش از خواب مثانه خود را تخليه كنيد. شبها به خصوص غذايي سبك ميل كنيد.
2- هرگز شكم خود را بيش از حد معمول پر نكنيد. بلكه اگر تا چند لقمه ديگر جاي داريد، از غذا دست بكشيد.
3- از پوشيدن لباسهاي تنگ و چسبان (به خصوص لباس زير) اجتناب ورزيد.
4- هرگز در حمام به طور كامل لخت نشويد. مثلا در حالي كه هنوز زير شلوار به پا داريد، قسمت فوقاني بدن خود را بشوييد. از ليف و صابون زدن به اندام جنسي خود كه باعث تحريك آن مي شود بپرهيزيد. مطمئن باشيد صرف تماس آب و صابون با اندام جنسي بدون دست ورزي براي بهداشت آن كفايت مي كند.
5- هرگز فكر گناه را به ذهن خود راه ندهيد. از تصور و تخيل امور جنسي و شهواني سخت پرهيز كنيد.
6- از خواندن، شنيدن، نگاه كردن به امور و تصاوير شهوت زا دوري كنيد.
7- از خوردن مواد غذايي محرك مانند: خرما، پياز، فلفل، تخممرغ و غذاهاي چرب اجتناب و يا به حداقل اكتفا نماييد.
8- از نگاه كردن و دستورزي به اندام جنسي خود پرهيز كنيد.
9- هرگز به رو نخوابيد.
10- هيچگاه تنها در يك مكان نباشيد تا فرصت و زمينه گناه از بين برود.
11- براي تخليه انرژي زايد بدن به طور منظم و زياد ورزش كنيد.
12- هيچگاه بيكار نباشيد. هميشه براي مشغول ساختن خود به فعاليتي مطلوب و مثبت برنامه داشته باشيد.
13- روزه بگيريد. حتي اگر روزه واجب به عهده نداريد، روزه مستحبي بگيريد. اگر قادر نيستيد، روزه تربيتي بگيريد، يعني به كم ترين مقدار غذا و كمحجمترين نوع غذاها اكتفا كنيد. وعده غذايي خود را كم كنيد.
14- هرگز به نامحرم نگاه نكنيد، حتي اگر به ارتباط كلامي با آن ها مجبور باشيد.
15- با جنس مخالف رفتار متكبرانه داشته باشيد، هرگز با روي باز و نرمي با آن ها برخورد نكنيد.
16- هرگاه افكار جنسي به ذهن شما حمله ور شد ، ذهن خود را مثلاً با بستن يك كش به مچ دست خود و كشيدن و رها كردن آن از آن افكار منصرف كنيد. به خود هشدار دهيد.
17- به بدي اين گناه و عواقب آن بيانديشيد، ولي احساس گناه شما از اين كار نبايد به حدي باشد كه در شما ايجاد اضطراب مخل به سلامت روان كند.
18- به محض لغزش فوراً توبه كنيد. هرگز از رحمت خدا مأيوس نباشيد و بدانيد رحمت خدا از گناه شما بزرگ تر است.
19- قرآن زياد بخوانيد و در معاني آيات آن تفكر كنيد.
20- در مجالس مذهبي، دعا و توسل و موعظه زياد شركت كنيد.
21- از كسي كه جنبه موعظه و بيدارگري قلبي دارد بهره بگيريد. مقيد باشيد در روز چند ساعت به مطالعه اينگونه كتب بپردازيد. براي مثال مجموعه كتابهاي شهيد دستغيب توصيه ميشود به خصوص كتاب گناهان كبيره، قلب قرآن، ايمان، قلب سليم و معاد و ….
موفق و موید باشید
چگونه ذهن خود را از گناه پاک کنیم
با توجه به عدم امکان پاسخگویی در بخش نظرات لطفا سوالات خود را در سامانه «ارسال پرسش» یا بخش «پاسخگویی آنلاین» مطرح نمائید
درباره ما
کلیه حقوق متعلق به مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی می باشد ©
منبع تصویر، Getty Images
فکر و خیال ناخواسته گاهی دست از سر آدم برنمیدارد. فیودور داستایفسکی در یکی از کتابهایش با عنوان “یادداشتهای زمستانه درباره خاطرات تابستانه” مینویسد: “سعی کنید این تمرین را انجام دهید که اصلا به خرس قطبی فکر نکنید و سپس خواهید دید که آن چیز لعنتی هر دقیقه به خاطرتان میآید.” ظاهرا این گفته داستایفسکی ریشه در واقعیتی روانشناختی دارد.
دَنیل وِگنِر (Daniel Wegner) پژوهشگری بود که بیش از بیست سال از عمر گرانبها را صرف تحقیق و آموختن درباره فکر و خیال کرد. این استاد برجسته روانشناسی اجتماعی دانشگاه هاروارد در سال ۲۰۱۳ در سن ۶۵ سالگی درگذشت اما میراثی که بر جای گذاشت، ناشناختههای زیادی را از فرایندهای ذهنی انسان روشن کرد.
فرایند سرکوب افکار یکی از حوزههای مهم پژوهشی وگنر بود. تحقیقات وی تاییدی است بر نظر داستایفسکی که وقتی انسان تلاش میکند جلوی فکر و خیالی را در ذهنش بگیرد، برعکس، آن گمان و اندیشه رهایش نمیکند. پرسش مهم اینجاست که اصلا چرا افراد تمایل دارند مانع بعضی افکارشان شوند؟
وگنر خاطر نشان میکند که پاسخ این سوال را هم داستایفسکی در همان کتاب داده است: “هر انسانی خاطراتی را دارد که با هیچکس به جز دوستان نزدیکش در میان نمیگذارد. چیزهای دیگری نیز در ذهن دارد که آنان را حتی با دوستانش در میان نمیگذارد و پیش خودش چون راز نگاه میدارد. اما چیزهای دیگری هم در ذهن هست که فرد میترسد آنها را حتی با خودش در میان گذارد و هر انسان شرافتمندی چندتایی از چنین چیزهایی را در ذهن انبار کرده است.”
چگونه ذهن خود را از گناه پاک کنیم
به زبان ساده هر فردی فکر و خیالهایی در اعماق ذهن دارد که بینهایت میل دارد آنها را سرکوب و حتی از خودش پنهان کند: از عادات شخصی مضحک گرفته تا ترسهای پنهان از کرداری در گذشته و رازهای سر به مهر.
سرکوب افکار ممکن است موقتا چاره ساز باشد اما تحقیقات گسترده وگنر نشان میدهد هرگاه فرد آگاهانه جلوی فکری را میگیرد، شش اتفاق میافتد:
نکته آخر نشان میدهد وقتی انسان تلاش میکند فکری را از سر خارج کند، مغز با تمام قدرت به جستجوی آن میرود تا ته و تویش را درآورد و در نتیجه فرد به شکل خودکار بیشتر به آن موضوع میاندیشد. در چنین حالتی تلاش آگاهانه برای جلوگیری از یک فکر، با فرایند خودکار ذهن برای یافتن آن فکر تداخل و ذهن را پریشان میکند. به همین دلیل سرکوب افکار اثرات جانبی ناگواری دارد.
منبع تصویر، Getty Images
هرگاه فرد میخواهد فکر و خاطرهای را از سرش بیرون کند، احساسات و عواطف مربوط به آن در ذهنش پدیدار میشوند؛ مثلا در یکی از پژوهشهای وگنر، از افراد خواسته شد پیش از مراجعه به دندانپزشک از فکر کردن به آن خودداری کنند. نتیجه جالب اینکه حتی آنها که سابقه هیچ ترسی از دندانپزشکی نداشتند، از افزایش اضطراب و افکار مزاحم خبر میدادند.
مثال دیگر افرادی هستند که تمایل دارند وزنشان را کاهش دهند و در نتیجه باید رژیم غذایی متناسبی را رعایت کنند. هر چقدر این افراد تلاش کنند که به غذا خوردن فکر نکنند، بیشتر احساس گرسنگی به سراغشان میآید.
در تحقیقی دیگر از شرکتکنندگان خواسته شد به یکی از رابطههای عاطفی گذشتهشان مدتی فکر نکنند، بعد حس و حالشان را گزارش دهند. نتایج نشان میداد که برای بیشتر شرکتکنندگان تازه معلوم شده بود که آتش آن عشق قدیم هنوز چقدر در دلشان زبانه میکشید.
پژوهشهای بعدی نشان داد که سرکوب مدام افکار، افراد را بیشتر مستعد اختلالات ذهنی همچون افسردگی، وسواس و اضطراب میکند. البته باید توجه داشت که سرکوب افکار نقشی فزاینده در چنین اختلالات ذهنی ایفا میکند ولی عامل به وجودآورنده آنها نیست؛ مثلا سرکوب افکار در فردی که با افسردگی دست و پنجه نرم میکند به مثابه فزونساز افسردگی عمل میکند.
مطالعاتی از این دست به روشنی نشان میدهند که بین سرکوب افکار و افزایش اختلالات روانشناختی رابطه مستقیمی برقرار است. در عین حال پژوهشهای وگنر نشان میدهد وقتی افراد نشانههای اختلالات ذهنیشان را با آغوش باز میپذیرند و با افکاری روبرو میشوند که مدتها تلاش میکردند جلویشان را بگیرند، به آرامشی درخور توجه میرسند.
انسانها از هر راهی استفاده میکنند افکاری را از سر برون کنند چرا که فکر کردن به برخی چیزها برایشان به غایت دردناک است. اما اگر به جای تلاش برای سرکوب آن افکار، فرد سعی کند با آنها مواجه شود، احتمالا رنج کمتری خواهد کشید. وگنر میگوید بیرون کردن افکار ناخواسته اصلا کار آسانی نیست اما اگر بتوان انجامش داد، آنگاه میتوان بر عواطف قدرتمند ناشی از سرکوب چنین افکاری نیز فائق آمد. دنیل وگنر در این راه افراد را به خواندن جملات زیر از کتاب تسخیر خوشبختی اثر برتراند راسل دعوت میکند:
“هر ترسی با ندیدن بدتر میشود. روش درست این است که با تمرکز بالا به آن ترس فکر کرد تا آنجا که کاملا آشنا شود. در نهایت، آشنایی ترسها را کمرنگ میکند و از آن پس کل موضوع ملالآور خواهد شد و افکار از آن دست خواهند کشید؛ نه مثل قبل با تلاشی ارادی بلکه تنها از روی نبود علاقه به آن موضوع. هرگاه دیدید به خاطر موضوعی توی فکر فرو رفتهاید، همیشه بهترین راهکار این است که بیشتر از حالت طبیعی به آن موضوع فکر کنید تا آنجا که فریفتگی بیمارگونهاش رخت بربندد.”
© 2021 بی بی سی. بی بی سی مسئول محتوای سایت های دیگر نیست. سیاست ما درباره لینک دادن به سایت های دیگر.0