روانشناسی کودکان محروم از پدر

تشکیل یک خانواده با وجود دو عضو اصلی به امکان پذیر است. زن و مرد. کم کم بعد از گذشت مدتی اعضای خانواده بیشتر می شوند و کودکان نیز عضوی از خانواده می شوند. با ورود کودک به زندگی مسولیت پدر و مادر چند برابر می شود. مهمترین مسولیت آنها نیز تربیت کردن فرزند است.

شما به کمک این کلینیک به صورت تضمینی میتونید وزن کم کنید. نه نیازی به ورزش های سخت هست نه قرص و داروی خطرناک، خیلی ساده و بدون دردسر فقط با تکنیک های اختصاصی این کلینیک آنلاین.

دكتر عليرضا شريفي يزدي، جامعه‌شناس و عضو پژوهشكده خانواده در اين خصوص مي‌گويد: كودك در كنار پدر و مادر، نقش‌هايي را مي‌پذيرد كه بر اين اساس همزيستي مسالمت‌آميز در يك جمع و رفتار تعامل با ديگران را آموزش مي‌بيند و در مقابل والدين هم، با رشد فرزندشان به مراحل جديدي از تكامل دست پيدا كرده و آگاه مي‌شوند كه با نسل بعد از خود، چگونه رفتار كنند. وي ادامه مي‌دهد: براي رشد بهتر كودك، هر كدام از والدين جايگاه ويژ‌ه‌اي دارند، اما از ديدگاه روانشناسي، وجود پدر از منظر‌هاي مختلفي براي فرزند، مهم تلقي مي‌شود. فرزندان در كانون خانواده مهر ورزيدن را ياد مي‌گيرند و اينجاست كه انتقال احساسات مثبت و عواطف پدرانه به عنوان يكي از مهم‌ترين ابعاد وجودي پدر خانواده و نقش او مطرح مي‌شود.
از طرف ديگر در جوامعي كه تأمين هزينه‌هاي درآمدي بر عهده پدر خانواده است آسايش مادي و تعادل زندگي آينده فرزندان در گرو وجود پدر معنا پيدا مي‌كند.
نقش خانواده
بايد توجه داشت، كودكان به الگوسازي‌هاي مردانه‌اي احتياج دارند كه در كانون خانواده و از طريق پدر، به آنها دست پيدا مي‌كنند. به عنوان نمونه، پسران همواره سعي مي‌كنند از رفتارهاي پدر، الگوبرداري كنند و اگر پدري مهربان و يا مستبد داشته باشند، در زندگي آينده و بعد از ازدواجشان رفتاري مانند پدر را پيشه مي‌كنند. همچنين دختران در معيارهاي انتخاب همسر به دنبال مردي مي‌گردند كه شباهت زيادي به رفتارهاي مثبت پدرشان داشته باشد.
حال اگر كودكي به دلايل مختلف مثل مرگ و يا طلاق، با فقدان پدر روبه‌رو شود، ممكن است از لحاظ عاطفي دچار نقصان شده و از دريافت مزايا، از يكي از منابع اقتصادي و عاطفي با محدوديت روبه‌رو شود و الگوسازي‌هاي مردانه‌اش نيز به درستي شكل نمي‌گيرد.
دكتر عزت‌اللـه كردميرزا روانشناس و مدرس دانشگاه علامه طباطبايي نيز در ارتباط با خانواده و نقش اساسي آن مي‌گويد: در هر خانواده، براي رشد صحيح فرزندان، منظومه خانواده و جو رواني حاكم بر آن، از اركان مهم به‌شمار مي‌روند. در حقيقت زماني كه سخن از منظومه خانوادگي به ميان مي‌آيد، منظور جايگاه فرزند در خانواده و ترتيب به دنيا آمدن او نسبت به ديگر فرزندان است و جو رواني حاكم بر خانواده نيز براساس اعضاي خانواده، به لحاظ هيجاني و حضور پدر يا نبودن او در محيط خانواده، سنجيده مي‌شود. وي معتقد است: براي دستيابي به شاخص‌هاي رفتار اجتماعي مناسب، حضور پدر ضرورتي جدي دارد.
به اين معنا كه با قرار گرفتن در سايه حمايت پدرانه، فرزندان ياد مي‌گيرند كه چطور مطابق فرهنگ جامعه‌شان خصوصاً در زمينه هويت جنسيتي در جامعه عمل كنند. حال اگر پدر در جو خانواده وجود نداشته باشد، نه تنها مديريت هيجان و به تبع آن مديريت رابطه اجتماعي، بلكه هويت‌يابي فرد نيز به خطر مي‌افتد.
حساس‌ترين مرحله
اساساً بخش عمده‌اي از زندگي هر فرد و مراحل رشدش، در ساختار ذهني او شكل مي‌گيرد. بنابراين هر عامل ذهني و محيطي مي‌تواند، رشد كودك را تحت‌تأثير قرار دهد. دكتر عزت‌اللـه كردميرزا در مورد ساختار ذهني كودك معتقد است: بخش مهمي از آرزوهاي كودك كه در ذهن او شكل مي‌گيرد ناشي از حضور داشتن يا حضور نداشتن پدر در خانواده و نقشي كه ايفا مي‌كند، است. هر كودكي براي آينده‌اش يك هدف تخيلي دارد و يكي از مهم‌ترين عوامل شكل‌گيري هدف تخيلي كودك كه آينده او را شكل مي‌دهد، پدر است. خلاقيت‌هاي فردي كودك، در موقعيت‌هاي مختلف تا حد زيادي تابع تأثيري است كه پدر بر وي مي‌گذارد. به عبارت خلاصه‌تر، پدر شيوه زندگي هر فرد در آينده را به‌طور جدي تحت‌تأثير قرار مي‌دهد. همچنين وي ادامه مي‌دهد: موضوعي كه نبايد از خاطر برد آن است كه بعضي مسائل هيچ‌گاه جايگزيني نخواهند داشت. اگر فرزند در سنيني قرار داشته باشد كه فقدان پدر را درك كند. هيچ‌گاه كسي نمي‌تواند اين خلأ را جبران كند و البته هيچ‌كس هم نبايد سعي بر اين داشته باشد كه نقش پدر را ايفا كند بلكه اطرافيان نزديك مي‌توانند زمينه شكل‌گيري يك رابطه هيجاني و عاطفي را ايجاد كنند و از داشتن حس ترحم نسبت به كودك يا انجام دادن كارها و مسئوليت‌هاي محوله او خودداري كنند و بر اين باور نباشند كه حال كه پدر در كنار كودك نيست، نبايد آب در دلش تكان بخورد. چرا كه چنين اعمالي كاملاً اشتباه است و جلوي رشد و شكوفايي او را در آينده خواهد گرفت. دكتر شريفي يزدي معتقد است: در خانواده‌هاي تك‌سرپرست وظيفه مهم مادر آن است كه به فرزند در كودكي توضيح دهد كه پدرت فوت كرده و يا بنابر دلايلي جدا از هم، زندگي مي‌كنيم اما همچنان پدر توست و بهتر است شرايط را طوري هماهنگ كند كه فرزند بتواند در هفته يك يا دو مرتبه با پدرش ارتباط داشته يا به منزل او برود تا به اين ترتيب وجود پدر را درك كرده و بتواند الگوبرداري درستي انجام دهد. در واقع والدين، با وجود جداشدن از يكديگر بايد كودك يا نوجوان را توجيه كنند كه به دلايلي نتوانسته‌اند ادامه زندگي بدهند و او حاصل زندگي مشترك آنهاست و هر يك از آنها سعي در خوشبخت كردن او دارند.
مديريتي كارآمد
همانطور كه گفته شد در مواقعي كه كودك يا نوجوان از نعمت پدر محروم است، مادر و اطرافيان او مي‌توانند تا حد زيادي اين محروميت‌ها را پوشش دهند.
دكتر عليرضا شريفي يزدي در تكميل شيوه‌هاي برخورد مناسب با كودك يا نوجوان محروم شد از پدر مي‌گويد: اگر كودك يا نوجوان به دليل متاركه پدر و مادر، از وجود پدر محروم شده باشد براي اينكه طلاق تأثيرات منفي بيشتري بر زندگي وي نگذارد و آينده خوبي را تجربه كند بهتر است والدين، در نشست‌هايي كه با فرزندشان دارند از نقاط ضعف يكديگر، در مقابل فرزند سخن نگويند و از او به عنوان ابزار كنجكاوي يكديگر استفاده نكنند و بدون اطلاع ديگري و فقط به خاطربه واهم انداختن طرف مقابل، فرزند را به منزل خود نبرند زيرا انجام چنين رفتارهاي غلطي، اثرات غيرقابل جبراني را بر شخصيت كودك وارد مي‌سازد. اين جامعه‌شناس ادامه مي‌دهد: در بعضي خانواده‌ها كه با فقدان پدر روبه‌رو هستند اقوام و اطرافيان سعي
‌می كنند، براي نوجوان نقش پدر را ايفا ‌كنند و به اين ترتيب او داراي شبه پدرهاي متفاوتي مي‌شود و مدام در ذهن خود اين جمله را مرور مي‌كند كه اگر پدرم بود، كسي جرأت نمي‌كرد براي من تكليف تعيين كند.
در اين مواقع بهتر است به جاي اينكه چند نفر از اقوام وارد عمل شوند و با اين كار نقشي تخريبي را بازي كنند، يكي از اقوام نزديك كه زمان و امكان ارتباط كافي در بلندمدت را با كودك يا نوجوان دارد، اين وظيفه را برعهده گيرد. براي مثال اگر كودك يا نوجوان به هر دليلي با خلأ وجودي پدر روبه‌رو است و دايي يا عمويش به عنوان الگويي مردانه و به منظور جلوگيري از ضربه‌هاي روحي و عاطفي بر او، ساعاتي از روز را در كنارش سپري مي‌كند در ابتدا بايد با كودك يا نوجوان رابطه دوستي عميقي برقرار كند و در مواردي كه احتياج به وجود پدر در كنار اوست، وارد عمل شود و بعد در قبال فرصت و محبتي كه در اختيار كودك قرار داده است، از او توقعاتي داشته باشد و به اين ترتيب مسئوليت‌دهي و مسئوليت‌خواهي را به او آموزش دهد و از محبت زياد كه كودك يا نوجوان را دچار اشباع عاطفي مي‌كند، بپرهيزد.
در دين مبين اسلام در خصوص فرزندان محروم از پدر سفارشاتي عنوان شده است. حجت‌الاسلام محمدعلي مطلبي فشاركي كارشناس مذهبي و مدير حوزه حجت‌ابن‌الحسن در اين‌باره مي‌گويد: وجود پدر از ديدگاه اسلام آنقدر مهم تلقي مي‌شود كه در روايتي آمده است زماني كه پدر، از دست مي‌رود، همه اطرافيان موظفند مراقب تربيت فرزند باشند و اين نكته جامع بودن نقش پدر را نشان مي‌دهد. همچنين در روايتي از حضرت محمد(ص) آمده است: هر فردي يتيمي را سرپرستي كند تا اينكه بي‌نياز گردد، خداوند متعال به سبب اين كار، بهشت را بر او واجب مي‌كند. همچنان كه آتش دوزخ را برخورنده مال يتيم واجب كرده است. علاوه بر اين اميرالمؤمنين، حضرت علي (ع) هم فرموده‌اند، هيچ مرد و زن مؤمني نيست كه دست محبت بر سر يتيمي بكشد مگر اينكه خداوند به اندازه هر تار مويي كه بر آن دست كشيده است اجر و ثواب اخروي و وعده بهشت را به او بدهد.

روانشناسی کودکان محروم از پدر

مطالب مرتبط

هماهنگی جهت تبلیغات: 02123051172

مجری انحصاری نیتیو، سنجاق

کلیه حقوق محفوظ و متعلق به مجله پزشکی دکتر سلام است بازنشر مطالب فقط با ذکر لینک مستقیم مجاز است

4

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اختلال هاي رفتاري در ميان کودکان محروم از پدر و کودکان عادي انجام شده است.روش: روش پژوهش پس رویدادی است. در این پژوهش 118 نفر از دانش آموزان به شیوه تصادفي ساده از ميان کلیه دانش آموزان دبستاني شهرستان فسا انتخاب و به پرسش نامه اختلال هاي رفتاری راتر با دو فرم والد و آموزگار پاسخ دادند. 60 کودک (31 دختر و 29 پسر) محروم از پدر و 58 کودک (27 دختر و 31 پسر) عادي بودند. تحليل داده ها به روش تحلیل واریانس، آزمون شفه، آزمون t و خي دو انجام شد.یافته ها: بین دو گروه کودکان عادي و محروم از پدر از نظر شیوع اختلال هاي رفتاري تفاوت معني دار وجود داشت (p<0.01) و كودكان محروم از پدر نسبت به كودكان عادي از اختلال هاي رفتاري بیشتری رنج مي بردند. به بیان دیگر آزمودني هاي دختر محروم از پدر در اختلال رفتار ضد اجتماعي (p<0.01) و ناسازگاري اجتماعي (p<0.01) با پسران محروم از پدر تفاوت معني داري داشتند، در حالي که در دیگر متغیرها (افسردگي – اضطراب، بیش فعالي و پرخاشگري) تفاوت معني دار نبود.نتيجه گيري: كودكان محروم از پدر مستعد ابتلا به انواع اختلال هاي رفتاري هستند.

نشانی: تهران، بزرگراه اشرفی اصفهانی، نرسیده به پل بزرگراه شهید همت، خیابان شهید قموشی، خیابان بهار، نبش کوچه چهارم، پلاک 1

کدپستی: 1461965381

روانشناسی کودکان محروم از پدر

تلفن و دورنگار: 4 الی 44265001

کارگاه های آموزشی

اخبار

JCR

خبرگزاری سیناپرس

پیوندهای مرتبط

---

گیسوم سامانۀ سفارش و پیگیری تهیۀ کتابه. شما سفارش میدین و ما اگر کتاب رو داشتیم یا تونستیم پیدا کنیم، شرایط خرید کتاب رو براتون فراهم می‌کنیم.



 

 

 

روانشناسی کودکان محروم از پدر

آنچه پدران باید درباره طرز برخورد با دخترشان بدانند:هنوز از زمانی که پدرها نقش رییس خانه را بازی می‌کردند، مدت زیادی نگذشته. اما این روزها برخلاف آن روز و روزگار، پدرها به فرزندان‌شان بسیار نزدیک‌تر شده‌اند….

 

روان‌شناسان می‌گویند اینکه پدر هم به اندازه مادر برای رشد روانی کودکان مهم و باارزش است و برقراری تعادل بین روابط این دو با فرزندان‌شان می‌تواند از نظر روانی سبب رشد صحیح کودکان شود، از مسائلی است که این روزها زیاد در روانشناسی مورد بحث قرار می‌گیرد. مرد چون در میان کودک و مادر قرار دارد ـ هم به موجب حضور فیزیکی و هم به موجب جایگاه روانی خود ـ به کودک این اجازه را می‌دهد که هویت خاص خود بیابد. پدر نقش مهمی در شناسایی هویت جنسی کودک داشته و در عین حال که مادر سعی می‌کند با نقش حفاظتی خود فرزند را حفظ کند، پدر، او را به سمت بیرون گرایش می‌دهد و در کنار دادن حس اعتماد و امنیت به او اجازه شکستن محدودیت‌ها را می‌دهد.

 

پدر برای دختر بر خلاف پسرها نوعی «تایید» است و روابط بین آن دو به طور ناخودآگاه برای هر دو طرف اهمیت و برتری خاصی دارد. مهم این است که معمولا این رابطه که از همان ماه اول تولد آغاز می‌شود همیشه تعادل ندارد و گاهی یک رابطه بسیار نزدیک و عاطفی و گاهی یک رابطه با فاصله بین پدر و دختر شکل می‌گیرد.

 

وقتی آزمایشات، باروری یک خانم را تایید می‌کند همسر او در رابطه با دختر یا پسر بودن فرزندش تفکر می‌کند. اما وقتی در سونوگرافی جنسیت جنین مشخص می‌شود هر یک از زن و مرد به شکل گوناگون در رابطه با فرزندش تفکر کرده و نگرانی، برنامه و خواست‌های مخصوص به خودش را دنبال می‌کند. اگر پدر در محیطی پدرسالار بزرگ شده باشد که در آن ارجحیت با پسر بوده است معمولا مرد از اینکه جنسیت فرزندش دختر است، ناراحت خواهد شد. اگر این حس به قدری شدید باشد که بعد از تولد هم ادامه یابد احتمال دارد فرزند دختر به دلیل جنسیت خود در خانواده تحقیر شود.

 

خوشبختانه روزگار عوض شده است. بسیاری از مردان به داشتن دختر افتخار می‌کنند چون زنان نیز توانسته‌اند مانند مردان تحصیل و کار کنند و سبب افتخار پدر شوند

 

 

رابطه پدر با دختر و تاریخچه زندگی

 

گاهی نوعی رابطه دختر و پدر به تاریخچه زندگی شخصی پدر هم بازمی‌گردد. برخی مردان دوست دارند همان رابطه‌ای را با دخترشان ایجاد کنند که با مادرشان داشته‌اند و برخی دیگر عشقی را نثار او می‌کنند که نتوانسته‌اند تجربه کنند. نکته مهم اینجاست که پدر در ارتباط با دختر گذشته را رها کند و سعی نماید در زمان حال زندگی کند. برخی مردان از داشتن دختر خوشحال می‌شوند چون رابطه خوبی با پدر خود نداشته‌اند. برای این دسته از افراد داشتن پسر به معنی تبدیل شدن به همان پدری است که آنها در کودکی از او خرسند نبوده‌اند. در حالی که داشتن دختر سبب می‌شود وزن تاریخ گذشته سبک‌تر شده و مرد بتواند رابطه جدیدی با فرزند خود ایجاد کند.

 

 

پدر به دختر دنیا را می‌شناساند

 

پدر برای دختر و پسر حکم کسی را دارد که بین فرزند و مادر جدایی می‌اندازد. مادر فرزند را به دنیا می‌آورد و پدر دنیا را به او می‌شناساند. در واقع پدر غریبه شناسانده شده‌ای است که او را از دستان قدرتمند مادر جدا کرده و در پناه خود به او هویتی مستقل در جهان می‌بخشد. در واقع این پدر است که دختر را به سمت دیگران فرستاده و به او دویدن و پریدن و دیگر توانایی‌های فیزیکی را می‌آموزاند. وی همچنین حامی همیشگی دختر در فعالیت‌های اجتماعی و هوشی است و به تربیت و آموزش او اهمیت زیادی می‌دهد. در ضمن پدر اولین مردی است که به عنوان نمونه جنس مذکر دختر با او آشنا می‌شود

 

 

عقده ادیپ و عقده الکترا

 

سن 3 تا 6 سالگی اصطلاحا سن عقده ادیپ نام دارد. عقده ادیپ به رابطه بین پسر و مادر اشاره دارد و معادل آن در رابطه بین دختر و پدر، عقده الکترا نامیده می‌شود. این مرحله، مرحله‌ای ساختاری برای رشد کودک است. در صورتی که این مرحله به خوبی گذرانده شود و تعادلات هورمونی برقرار شود، دختر بچه قادر خواهد بود در سن بلوغ دوست‌دار جنس مذکر باشد. در واقع در این سن دختر عشقی را نسبت به مادر خود احساس می‌کند و فورا به حضور یک جداکننده خود از مادرش یعنی پدر پی می‌برد. پدر که از نظر او غریبه‌ای است که مادر را به سمت خود جلب می‌کند و مایه شادی او است، او را ناراحت می‌کند چون عشق مادر نسبت به او را کاهش داده است. در این مرحله دختر در تضاد با مادر قرار می‌گیرد و سعی می‌کند عشق پدر را به جای مادر به سمت خود جلب کند. در همین موقع است که متوجه می‌شود مادر او، همسر پدر و مورد علاقه اوست. مهم‌ترین وظیفه پدر در این سن مقابله با دختر و روشن کردن این مساله برای اوست که او جایگاه فرزندی دارد و نمی‌تواند جای همسر او باشد. در واقع در این مرحله ادیپ دختر ابتدا با از دست دادن عشق مادر و سپس پدر ـ برخلاف پسر که عشق مادر را از دست نمی‌دهد ـ بزرگ می‌شود.

 

 

والدین الگو هستند

 

پیروز شدن کودک برعقده ادیپ یا الکترا به نوع رفتار زوجین بستگی دارد. نقش مهم پدر جدا کردن دختر از مادر و پس از آن ارزش نهادن به او به عنوان دخترش است. دختر به پدری نیاز دارد که او را دوست داشته باشد و در ضمن با عشق ورزیدن به مادر به دختر بیاموزد که باید تبدیل به زنی دوست‌داشتنی توسط مرد در آینده شود. مردی که به همسرش اظهار عشق نمی‌کند این احساس را به دختر آموزش نداده و عشق را در آینده در او خفه می‌کند.

والدین نگران بخوانند

بین دو راهی طلاق و ادامه زندگی مانده اید؟

درخواست مجرب ترین وکلا طلاق توافقی

فریم های خاص عینک برای انواع فرم صورت

سوالات پزشکیتو آنلاین بپرس

مشاوره آنلاین پزشکی بدون صرف زمان انتظار

روانشناسی کودکان محروم از پدر

شارژ دلاری اکانت اپل آیدی

دریافت پاسخ پزشکی در کمترین زمان

تبادل پرسش و پاسخ های روانشناسی

بااین نوشابه از پوکی استخوان پیشگیری کنید!

ثبت نام در تالار گفتگو روانشناسی

مشاوره تلفنی طلاق

بهبود سطح زندگی و میزان رضایتمندی

از برنامه ریزی تا رتبه برتر کنکور

درخواست وکیل طلاق و مشاوره تلفنی رایگان

خرید بهترین مدل های اورجینال هدفون، هدست، هندزفری

بهترین برندهای کامپیوتر و تجهیزات جانبی

انواع لباس زیر زنانه تا %75 تخفیف

جدیدترین گوش های موجود در بازار – امکان مقایسه و خرید

کفش اسپرت و صندل تابستانه زنانه

تنوع بیش از 1000 مدل لوستر برای خرید

Makan Inc.‎| All Rights Reserved – © 2013 – 2020

قیمت این مقاله : ۳,۰۰۰ تومان

خانواده اى متعادل است که در آن، دو رکن و دو استوانه وجودى یعنى مادر و پدر، حاضر باشند و هم چون دو کفه ترازو وضعى متوازن و متعادل پدید آورند. مطمئنا اگر یکى از این دو کفه، غایب باشند، تربیت کودک، دچار عارضه خواهد شد.

در گذشته، یتیمى و بی پدرى وجود داشت، اما مرگ باعث آن مى شد نه طلاق، جدایى و ترک اعضاى خانواده، اما متاسفانه فقدان پدر در عصر ما، یکى از غیرمنتظره ترین و عجیب ترین وقایع اجتماعى است. در این شرایط، موضوعى که کمتر مورد توجه قرار مى گیرد، چگونگى رابطه مادر و کودک است.

اثرات حضور پدر در خانواده، بسیار زیاد است و براى این که به اهمیت این نقش مهم بیشتر پى ببریم، کافی است بدانیم تصور کودک از پدر چیست. او پدر را مسئول خانه، عامل ایجاد نظم و امنیت، عامل اجراى قانون و انضباط و سر و سامان دهنده امور زندگى مى شناسد. پدر، روح وجودى خانواده است، چراغ منزل است. حضور پدر در خانواده، عامل رشد و دلیلى برای چرخیدن امور خانواده بر اساس نظم و قاعده است. در سایه حضور او، هر کس مى داند چه کند و به انجام وظیفه خود مى پردازد. هیچ کس حق تخطى از مرز و تجاوز از حدود را ندارد و همه باید در مرز قواعد خانه سیر کنند.

پدر براى کودک، همدم، همبازى، رفیق و مأنوس است. کودک، حضور او را براى خود مغتنم مى داند و در کنارش، احساس غرور و سرافرازى دارد. با سخنان او مى خندد، مى آموزد و از طرز برخورد او با همسر، راه و روش زندگى را درک مى کند. حضور پدر، سبب ایجاد شخصیت سالم در کودک می شود و ناسازگارى و رفتارهاى ضداجتماعى او را از میان مى برد.

با استفاده از رهبری هاى پدر، در راه و رسم درست گام مى نهد و به تکمیل و تکامل خود مى پردازد. احساس امنیت مى کند و به زندگى، دل گرم مى شود.

روانشناسی کودکان محروم از پدر

بسیارى از متخصصان جرم شناسى، حضور پدر را در خانواده، بهترین عامل پیشگیرى از انحرافات به حساب آورده اند و یادآور شده اند براى جلوگیرى از انحرافات نوجوانان، ضرورى است پدران را از خیابان ها و مراکز عمومى جمع و به سوى خانه ها روان کنیم.

عوارض ویژه غیبت پدر، تحت تاثیر عواملى نظیر شخصیت مادر، زمینه هاى اقتصادى اجتماعى و وجود یا نبود خواهر، برادر و هم چنین جنسیت کودک قرار دارد.

برخى گزارش ها حاکی از این است که دخترها، کمتر از پسرها تحت تاثیر فقدان پدر قرار مى گیرند و برخی دیگر نیز حاکى از آن هستند که دخترها در این شرایط، در زمینه رشد روابط با جنس مخالف و رشد اجتماعى آسیب مى بینند.

دختران فاقد پدر، اغلب در مواجهه با مشکلات خود، بسیار آسیب پذیر و شکننده هستند. بسیارى از محققان معتقدند رفتارهاى پرخاشگرانه اى که دختران در بازى با عروسک ها ابراز مى کنند، ممکن است انعکاس تعرض آنها با مادران خود باشد و علایمى نظیر ناسازگارى مداوم در مدرسه و رفتارهاى احساسى در بین دختران فاقد پدر که هنوز به سن بلوغ نرسیده اند، مشاهده مى شود. چنین رفتارهایى ممکن است تجلى کمبود دختران در برقرارى روابط معنی دار با یک مرد بالغ در محیط زندگى خانوادگى خود باشد.

این در حالى است که بسیارى از مطالعات جدید نشان داده اند که حضور پدر، یکى از عوامل موثر مهارت دختران در ریاضیات است و در کنار سختگیرى پدرانه، مدت زمانى که پدران صرف خواندن با فرزندانشان مى کنند، باعث افزایش قدرت کلامى دخترانشان مى شود.

نگرش مادر نسبت به پدر، عامل مهمى در رشد نقش جنسیتى کودک و شخصیت اوست. در ازدواج هاى موفق، تایید احساسات مثبت کودک نسبت به پدر از سوى مادر، نقش بسیار مهمى دارد. چنین مادرانى با تایید پدر به عنوان یک الگو، به همانندسازى پسران کمک مى کنند و نیز تنشهاى احتمالی بین پدر و دختر را از طریق ارتباطى که در آن احترام و ارزش براى پدر وجود دارد، کاهش مى دهند.

نگرش هاى مادر، زمانی اهمیت بیشترى پیدا مى کند که وى داراى فرزند مذکر و هم چنین فاقد شوهر باشد. ارزیابى مادر از غیبت پدر، اغلب با دلایلى که براى آن غیبت آورده مى شود، مرتبط است. بحث در مورد اثرات غیبت پدر بر کودکان، براى هر مادرى ممکن است ناخوشایند باشد؛ اما این موضوع هنگامى ناخوشایندتر است که غیبت پدر، به علت طلاق یا ترک خانه باشد. در واقع، اثرات غیبت پدر به علت طلاق یا ترک خانه، به مراتب شدیدتر از اثرات فقدان پدر به علت مرگ آن بر فرزندان است. عامل بسیار مهمى که این اثرات را به میزان زیادى تعدیل مى کند، رابطه کودک با مادرش است.

رابطه بین پدر و کودک پیش از غیبت پدر و نیز سن کودک هنگام شروع غیبت نیز عوامل مهمى در تعیین چگونگی نگرش هاى مادر نسبت به پدر هستند. به عنوان مثال، براى پسر فاقد پدرى که تا ۱۰ سالگى رابطه مثبتى با پدر داشته، احتمال کمترى وجود دارد که تحت تاثیر نگرش های منفى مادر نسبت به پدر قرار گیرد تا پسرى که از محبت و تربیت پدرى حتى قبل از آن که فاقد پدر شود، محروم بوده است.

مادرى که نسبت به جنس مذکر، نگرش مثبتى دارد، رشد شخصیتى کودک را تسهیل مى کند. براى مثال او با تمجید از شایستگى هاى عموى پدر و یادآورى محاسن او، مى تواند به فرزندش کمک کند تا ارزش مذکر بودن را بیاموزد. از طرف دیگر، کم بها کردن جنس مذکر، به ویژه پدر، ممکن است سبب شود کودک، تصور مناسبى از مردها نداشته باشد.

حضور کم پدر، به ویژه طى نوزادى و اوایل کودکى، غالبا منجر به افزایش شدت رابطه عاطفى بین مادر و کودک مى شود. دلبستگى شدید و نسبتا انحصارى ممکن است تقابل با همسالان و رشد نقش جنسیتی کودک را بشدت بازدارى کند. تعارض هاى نقش جنسیتى، بیشتر در جوامعى وجود دارد که کودکان و نوجوانان، رابطه نسبتا انحصارى با مادرانشان دارند.
پسر محروم از پدر، علاوه بر نداشتن یک الگوى مناسب نقش هاى مردانه، احتمالا با مادرى مواجه مى شود که رفتار مردانه را تشویق نمى کند.

اغلب پسران محروم از پدر از سوى همسالان خویش به علت فقدان رفتار مردانه، بویژه هنگام شروع سال تحصیلی یا در بازی ها، مورد طرد قرار مى گیرند. در اینجاست که کودک دچار اغتشاش و تعارض در نقش جنسیتى خود مى شود، زیرا بین آنچه مورد توجه و تشویق مادر است و آنچه همسالان مى پسندند تفاوت وجود دارد. چنانچه کودکى از نظر عاطفى و آموزشى شدیدا به مادرش متکى باشد، ممکن است نقش هاى مردانه را کسب نکند. با این حال، حفظ ثبات و همسانی در رفتار براساس یک معیار درونى از صفات مردانه و زنانه براى یک پسر فاقد پدر ممکن است بسیار مشکل باشد و منجر به اضطراب در وى مى شود.

مراقبت افراطى مادر، یکى از پیامدهاى محرومیت از پدر است. در خانواده هایى که مراقبت و حمایت بیش از اندازه مادر وجود دارد، پدر عموما نقش منفعل و بدون کارآیى دارد. چنانچه پدر وجود نداشته باشد، اغلب احتمال ایجاد یک نوع الگوى مراقبت افراطى از سوى مادر افزایش می یابد. در این میان، سن کودک در هنگام شروع غیبت پدر، یک عامل اساسى است. پسرى که هنگام نوزادى یا سال هاى اول کودکى، به هر دلیلى از نعمت پدر محروم مى شود، احتمال بیشترى دارد که از سوى مادرش، مورد مراقبت و مواظبت افراطى قرار گیرد.
اما چنانچه محرومیت از پدر زمانى شروع شود که سن پسر بالاتر است، ممکن است انتظار داشته باشد بسیارى از امور و مسوولیت هایى را که قبلا پدر انجام مى داده است، پسر برعهده گیرد.

محرومیت از پدر طی دوره هایى از رشد، ممکن است کودک را مستعد وابسته شدن بیش از حد کند. با مطالعه کودکان کلاس اول، مشخص شده است بیشتر کودکانى که از سوى معلمانشان به عنوان افراد بیش از حد وابسته ارزیابى مى شوند، از خانواده هایى هستند که در آنها، محرومیت از پدر وجود داشته است. در این مطالعه، از میان هر ۲۰کودک بیش از حد وابسته، ۱۳نفرشان مربوط به خانواده هایى بوده اند که در طول ۳سال اول زندگى، این محرومیت را داشته اند.

بسیارى از پسران کوچکى که در عروسک بازى نقش دخترانه به خود مى گیرند، مادرانى داشته اند که فعالیت آنان را در خارج از خانه محدود مى کنند و در مقایسه با دیگر مادران، رفتارهای استقلال طلبانه و مردانه کودکشان را، کمتر تشویق مى کنند. بسیارى از پاسخ های غیرمعمول مادران فاقد شوهر، نشان مى دهد که آنان مى ترسند کودکانشان از نظر جسمانی آسیب ببینند یا وقتى بزرگتر شدند، نتوانند آنها را کنترل کنند.

منبع: روزنامه جام جم ۲/۹/۸۳

سید علی آقا قاضی طباطبایی تبریزی(ره)

ابراهیم تهرانی

شاخص هاي امامت درتفکرشيعي

ملا على معصومى همدانى(ره)

ازدواج موقت از دیدگاه شهید مطهرى

امام هادی(ع) در مجلس بزم متوکل

محمد بن ابى حذیفه

سبک زندگی از نگاه جلال آل احمد

اندیشه‌ی هفت اقلیم و ارزیابی یادکردهای آن در احادیث

ملا محمد صالح مازندرانی (ره)

نقش مدرسه در جامعه‌پذیری دختران

فرق بین ختم رسالت و ختم نبوت

نماز در شریعت پیامبران گذشته

زیارت آل یاسین و توضیح کلمات کلیدی آن

مشهورترين و صحيح ‏ترين مناقب و فضائل حضرت زهرا (س)

وفات حضرت سکینه بنت الحسین(ع) ۵ ربیع الاول

farsi@al-shia.org

AlShia_Support

تلفن تماس: 37745111-025

فکس : 37742073-025

URL: http://ijpcp.iums.ac.ir/article-1-128-fa.html

چکیده

روانشناسی کودکان محروم از پدر

هدف:پژوهش حاضر با هدف مقایسه اختلال‌های رفتاری در میان کودکان محروم از پدر و کودکان عادی انجام شده است.

روش‌:روش پژوهش پس‌‌رویدادی است. دراین پژوهش 118 نفر از دانش‌آموزان به شیوه تصادفی ساده از میان کلیه دانش‌آموزان دبستانی شهرستان فسا انتخاب و به پرسش‌نامه اختلال‌های رفتاری راتر با دو فرم والد و آموزگار پاسخ دادند. 60 کودک (31 دختر و 29 پسر) محروم از پدر و 58 کودک (27 دختر و 31 پسر) عادی بودند. تحلیل داده‌ها به روش تحلیل واریانس، آزمون شفه، آزمون t و خی‌دو انجام شد.

یافته‌ها:بین دو گروه کودکان عادی ومحروم از پدر از نظر شیوع اختلال‌های رفتاری تفاوت معنی‌دار وجود داشت (01/0p) و کودکان محروم از پدر نسبت به کودکان عادی از اختلال‌های رفتاری بیشتری رنج می‌بردند. به بیان دیگر آزمودنی‌های دختر محروم از پدر دراختلال رفتار ضداجتماعی (01/0p) و ناسازگاری اجتماعی (01/0p) با پسران محروم از پدر تفاوت معنی‌داری داشتند، درحالی‌که در دیگر متغیرها (افسردگی- اضطراب، بیش فعالی و پرخاشگری) تفاوت معنی‌دار نبود.

نتیجه‌گیری:کودکان محروم از پدر مستعد ابتلا به انواع اختلال‌های رفتاری هستند. 

 

مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران
تهران، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی ایران

تلفن دانشگاه : 02166506899

تلفن ناشر : 02186036497 – 02186037228
وب‌سایت: http://ijpcp.iums.ac.ir
ایمیل: ijpcp@iums.ac.ir

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2020 All Rights Reserved | Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology

Designed & Developed by : Yektaweb

---

---

اثر محرومیت از پدر بر اختلال‌های رفتاری کودکان دبستانی

---

متن کامل [PDF 198 kb]

0