مشاوره زوج درمانی چیست

اگر می‌خواهید یک زوج‌درمانگر خوب انتخاب کنید یا شک دارید زوج‌درمانگری که هم اکنون به او مراجعه می‌کنید واقعا کارش را درست انجام می‌دهد یا نه، در ادامه‌ی مطلب به شما می‌گوییم یک زوج‌درمانگر ماهر چه ویژگی‌هایی دارد.

۱. یک زوج‌درمانگر خوب بیشتر بر مثبت‌ها تمرکز می‌کند تا منفی‌ها

درمانگر‌ها اغلب آموزش دیده‌اند که کمبود‌ها و عیب‌ها را پیدا کنند، اما به همین اندازه و یا حتی بیشتر مهم است که یک درمانگر بلد باشد نقاط قوت و خوبی‌ها را نیز ببیند و روی آن‌ها نیز تاکید کند.

۲. یک زوج‌درمانگر خوب در هر جلسه، دست کم شرایط یک پیشرفت یا رشد را برایتان فراهم می‌کند

هر جلسه از درمان باید تا حدودی بتواند احساسات منفی‌تان را آرام کند، بینشی جدید نسبت به مشکل یا احساس‌تان به شما بدهد، مهارتی یادتان بدهد و یا راه حلی برای نگرانی یا مشکل‌تان پیش پای‌تان بگذارد. زوج‌ها باید احساس کنند که در هر جلسه، تدریجا به سمت بهبود پیش می‌روند تا ترغیب به ادامه‌ی روند درمان شوند.

۳. یک زوج‌درمانگر خوب مهارت‌های لازم را یاد می‌دهد و با تمرین طی جلسات، این مهارت‌ها را تبدیل به عادتی برای شما می‌کند

کار یک زوج‌درمانگر این است که بعد از شناسایی علت، تغییر لازم را ایجاد کند و به شما کمک کند با درک جدیدی که پیدا می‌کنید، راه‌های تبدیل مهارت جدید به عادت را یاد بگیرید.

۴. یک زوج‌درمانگر خوب، نقشه و طرح مشخصی از اهداف درمان و شیوه‌ی درمان دارد

مهمترین کار یک درمانگر این است که هر جلسه طبق برنامه پیش برود. هر چند ممکن است هیجانات یا چیز‌هایی پیش بینی نشده گاهی مانع ایجاد کنند، اما یک درمانگر حرفه‌ای از روند خود خارج نمی‌شود و کنترل را به دست می‌گیرد، چون او «مسئول» هر جلسه از درمان است. یک زوج‌درمانگر متبحر، بحث را به سمت جلو و در جهتی موثر پیش می‌برد و به طرفین این امکان را می‌دهد تا احساس امنیت و موثر بودن بکنند.

۵. یک زوج‌درمانگر خوب جلوی احساسات و هیجانات شدید را می‌گیرد

یک زوج‌درمانگر حرفه‌ای، حتی پیش از اینکه لازم شود، اجازه نمی‌دهد زوجین احساس کنند در همان شرایطی قرار دارند که در خانه‌شان حکمفرماست یا همان اتفاقی قرار است بیفتد که معمولا در خانه‌شان روی می‌دهد. در یک فضای درمانی مناسب، شما باید بتوانید بدون ترس از متهم شدن، قضاوت شدن، درگیری و تنش و تهدید، حرف‌های‌تان را بزنید و کاملا احساس کنید که در فضایی واقعا متفاوت با خانه‌تان هستید.

۶. یک زوج‌درمانگر خوب، تن صدا و لحنی مثبت و گرم دارد

هر کسی که به یک درمانگر مراجعه می‌کند باید احساس کند درمانگرش او را دوست دارد.

۷. یک زوج‌درمانگر خوب به زوج‌ها کمک می‌کند راه حل مسائل خود را پیدا کنند، نه اینکه خودش به آن‌ها راه حل بدهد

درمانگر شما باید به شما یاد بدهد چگونه برای مسائل خود راه حل پیدا کنید، نه اینکه برای شما راه حل پیدا کند. ارائه‌ی راه حل و ایده دادن فقط برای زمانی است که یک زوج تقریبا به آخر خط رسیده‌اند.

۸. یک زوج‌درمانگر خوب به همسران یاد می‌دهد وسوسه نشوند که به همسر خود بگویند چه باید بکند و چه نباید بکند

یک زوج ابتدا باید آنقدر در مورد مشکل خود گفتگو کنند که بفهمند نگرانی‌ها و دلخوری های‌شان چیست. یک زوج‌درمانگر خوب به زوجین یاد می‌دهد از خودشان بپرسند: «من چه کار می‌توانم بکنم یا چه تغییری باید انجام دهم تا مشکل‌مان حل شود؟». هیچ کدام از زوجین نباید دیگری را نقد کنند یا به او بگویند چه باید بکند تا مشکل‌شان رفع شود. هر یک از شما از جانب خودتان مسئولید و باید پیدا کنید چگونه نگرانی یا رنجش همسرتان را رفع کنید. این چیزی است که زوج‌درمانگر شما باید به شما آموزش بدهد.

۹. یک زوج‌درمانگر خوب سوال‌هایی می‌پرسد که به همسران کمک کند بفهمند خانواده‌ها چه نقشی دارند، حساسیت‌های هر کسی چیست و تفاوت‌های هم را درک کنند

یک درمانگر با پرسش‌های به جا و فعال باید کمک‌تان کند خودتان جزئیات مهم در رابطه‌تان را کشف کنید.

۱۰. یک زوج‌درمانگر خوب، تهمت زدن و سرزنش کردن را با درک متقابل جایگزین می‌کند

زوج‌درمانگر شما باید کمک‌تان کند از چرخه‌ی معیوبی که گرفتارش هستید نجات پیدا کنید. مثلا شاید مشکل شما و همسرتان این است که یکی شروع به مقصر دانستن دیگری می‌کند، آن دیگری همان تقصیر‌ها را به گردن طرف مقابل می‌اندازد و طرف اول برای اینکه بهتر شنیده شود صدایش را بالا می‌برد و …. این چرخه‌ی معیوب واقعا فرسوده کننده است و زوج‌درمانگر شما باید کمک‌تان کند متوقفش کنید. او باید به شما یاد بدهد که احساسات خود را با جملاتی که با «من» شروع می‌شوند بیان کنید و همسرتان را متهم نکنید، مثلا «من احساس می‌کنم که …» و «من نگرانم که …» به جای «تو هرگز …» یا «تو باعث می‌شوی …».

۱۱. یک زوج‌درمانگر خوب کمک‌تان می‌کند نگاهی به گذشته کنید، خوبی‌های هم را پیدا کنید و از اشتباهات‌تان درس بگیرید

زوج‌درمانگر شما باید کمک‌تان کند به یاد بیاورید چه چیز‌هایی در ابتدا شما را به هم علاقه‌مند و جذب کرد و باعث شد بخواهید که با هم زندگی کنید.

۱۲. یک زوج‌درمانگر خوب در ابتدای جلسه از شما می‌پرسد درباره چه چیزی دوست دارید حرف بزنید و در پایان هر جلسه نیز از شما می‌پرسد آیا به سمت هدفتان نزدیک‌تر شده‌اید یا نه

درمانگر شما باید تمرکز خود را روی دغدغه‌های شما بگذارد و هر بار ارزیابی شما را بداند.

۱۳. یک زوج‌درمانگر خوب شما را در جریان پیشرفت‌های‌تان می‌گذارد و به شما امیدواری می‌دهد

درمانگر شما باید بازخورد بدهد و مطلع‌تان کند چه چیز‌هایی تغییر کرده و بهتر شده است.

آخرین توصیه

و، اما آخرین توصیه‌ی ما به شما این است که اگر با وجود تلاش‌ها و اصرار‌های شما همسرتان تمایلی برای مراجعه به زوج‌درمانگر ندارد، شما به تنهایی این کار را بکنید. هر چند که از اسم زوج‌درمانی پیداست که باید هر دوی شما در جلسات درمانی حضور داشته باشید، اما اگر همسرتان با شما همراهی نمی‌کند، شما پا پس نکشید. کمترین نتیجه‌ای که از مراجعه به زوج‌درمانگر، بدون همراهی همسرتان نصیب‌تان می‌شود این است که تا حدودی آرام می‌گیرید و می‌دانید که شما به سهم خودتان تلاش‌تان را برای رابطه‌تان کرده‌اید.

رابطه‌ی شما چه نجات پیدا کند و چه به پایان برسد، کسی که به تنهایی به دنبال درمان رفته است خیالش راحت است که هر کاری می‌توانسته برای نجات زندگی مشترکش کرده است. آرامش ذهن در سطح فردی، بدون شک تاثیرش را بر زندگی تان می‌گذارد و کمک‌تان می‌کند تصمیم بعدی را بهتر بگیرید.

منابع: talkspace ،blogs.psychcentral ،psychologytoday ،huffpost

در زوج درمانی فرض بر این است که مشکلاتی که در روابط یک زوج وجود دارد چیزی جدا از مشکلات روانشناختی فردی هر یک از زوجین است. درمانگر که ممکن است روانشناس یا مشاور باشد به زوج کمک می‌کند تا با بررسی زندگی مشترک‌شان به کشف و سپس رفع نقایص در روابطشان بپردازند. به آنها کمک می‌شود تا در مورد تغییرات ضروری تصمیم گیری کنند و سوتفاهم‌ها، انتظارات نامعقول و تعارضات پنهانشان حل شود.

مراجعه برای زوج درمانی معمولا در هاله‌ای در ابهام است، چرا که طرفین به این فکر می‌کنند که ممکن است مفید باشد، اما با پروسه‌ی آن آشنا نیستند و این آن‌ها را به شک می‌اندازد. به منظور شفاف سازی سوال «زوج درمانی چیست؟ چه کسانی به آن نیاز دارند؟» در این مقاله سعی شده مشکلات رایجی که در روند زوج درمانی قابل حل هستند آورده شود.

یکی از بیشترین مشکلاتی که زوج‌ها بابت حل آن به مشاوره رجوع می‌کنند، مشکل از بین رفتن اعتماد متقابل در رابطه‌ی آنهاست. شاید خیانت و برقراری رابطه جنسی با فردی خارج از رابطه بوده، شاید یک رابطه‌ی احساسی با فرد سوم، یا شاید دروغ‌هایی که بر سر مسائل مالی گفته شده و این بی اعتمادی حاصل شده است. در هر یک از این موقعیت‌ها، بازسازی این اعتماد از بین رفته در شرایطی که هر دو طرف بتوانند آسیب‌پذیری‌های خود را به راحتی بیان کنند راحت‌تر خواهد بود.مشاوره زوج درمانی چیست

آیا حس می‌کنید که ریتم زندگی روزمره شما به سمتی می‌رود که بیشتر حول محور مشاجرات شما و پارتنرتان می‌چرخد؟ شاید بیشتر این مشاجرات کوچک و جزئی باشند، یا شاید خیلی بزرگ هستند و احساسات بسیار بدی برجای می‌گذارند. در هر دو صورت، این الگوی افزایشی است که مهم قلمداد می‌شود. شاید حتی به گونه‌ای باشند که فقط یک نفر از شما را درگیر کند، اما می‌تواند نتایج ویرانگری در طولانی مدت داشته باشد. از همه مهم تر، ممکن است این دعوا‌ها بیانگر مشکلات عمیق‌تری باشد که درواقع به آن‌ها توجهی نمی‌شود و شما اصلا از آن‌ها آگاه نیستید.

شاید اصلا این بحث‌ها و مشکلات دردسر اصلی نباشند، اما یکی از شما یا هردوی شما احساس می‌کنید که درک نمی‌شوید و نادیده گرفته شده‌اید. یا اینکه حس می‌کنید شما نمی‌توانید پارتنرتان را بفهمید و احساسات وی را درک کنید. معمولا مهم‌ترین نتیجه‌ی زوج درمانی، افزایش کیفیت برقراری ارتباط و فهم متقابل است. یک مشاور حرفه‌ای به شما ابزار‌ها و روش‌هایی را یاد می‌دهد که از طریق آن‌ها قادر خواهید بود بهتر به پارتنرتان گوش دهید، یکدیگر را بیشتر درک کنید و در نهایت کیفیت رابطه شما بهتر و مطلوب‌تر شود.

درست مثل درمان فردی، زوج درمانی هم گاهی نه تنها برای ارائه‌ی راه حل بلکه برای فهمیدن و شناختن مشکل کمک کننده است. درواقع قضیه از این قرار است که یک چیزی در زندگی مشترک شما تغییر کرده است، اما شما نمی‌توانید این تغییر را توصیف کنید و هیچ توضیحی برای آن ندارید. یا همانند قبل با همسر یا پارتنرتان احساس راحتی نمی‌کنید این‌ها نشانه‌هایی هستند در واکنش به یک رابطه‌ی ناسالم یا ناکارآمد. وجود این نشانه‌ها به این معنا نیست که یک نفر در این رابطه هست که سزاوار سرزنش شدن است، بلکه یعنی کل رابطه نیاز به رسیدگی دارد و دفتر مشاوره‌ی زوج درمانی بهترین مکان برای شروع این رسیدگی است.

زیبایی روان درمانی از همان اتاق مشاوره شروع می‌شود؛ اتاق مشاوره جایی است که به شما آنقدر احساس امنیت و آرامش می‌دهد که می‌توانید «هرچه می‌خواهد دل تنگتان، بگویید». یک مشاور دلسوز و البته حرفه‌ای به شما کمک می‌کند تا بر ترس‌هایتان غلبه کنید و هرچیزی را با همسرتان درمیان بگذارید.

براساس تحقیقاتی که توسط «جان گاتمن» انجام شده است، اینکه یک زوج چگونه تعارضات را مدیریت می‌کنند، معیار خوبی برای پیش بینی مسیر پیش روی این زوج است. ممکن است یکی از شما مسائل را درون خود خاموش کند، پرخاش کند یا خود را به بیخیالی بزند. متاسفانه هیچ حدی برای مثال‌های ناکارآمدی در یک بحث یا مشاجره نیست؛ بنابراین هرکجا حس کردید که مذاکرات و مباحثات شما رابطه را به سمت و سوی خوبی نمیبرند به فکر یک مشاور باشید.

گاهی در زندگی مشترک، این به عقب رفتن نیست که دردناک است، بلکه تاثیری که روی رابطه یا ازدواج شما می‌گذارد آزار دهنده است. بسیاری از زوجین بعد از یک اتفاق ناگوار در رابطه‌شان تصمیم می‌گیرند راه خود را بروند. این اتفاق می‌تواند از دست دادن فرزند، بیکاری طولانی مدت، بیماری‌های سخت یا مشکلات خانوادگی در زندگی یکی از طرفین باشد. ممکن است هیچ یک از شما در بدو این اتفاق ناگوار و دلخراش، به فکر زوج درمانی نیفتد، اما لازم است که همیشه به این موضوع توجه داشته تا در زمان وقوع آن آماده باشید.

عادت‌ها و الگو‌های بد و مخرب زیادی هستند که ممکن است در زندگی روزمره به آن‌ها گرفتار شوید، از عادات غذایی و خواب نامناسب گرفته تا عادت به جدایی، برخورد نامناسب با خانواده‌ها و هزاران مورد دیگر…. یک الگوی مخرب می‌تواند به این سادگی باشد که یک نفر از شما همیشه از دیگری به عنوان سنگ صبور استفاده می‌کند، اما خودش در مقابل حاضر به شنیدن و همدلی با دیگری نیست. یا شاید عمیق‌تر، تقسیم نامتعادل کار‌های خانه میان زوجین. هرچه این الگو‌های مخرب، ریشه در زمان‌های طولانی‌تری داشته باشند، انرژی و زمان بیشتری برای حل شدن نیاز دارند. پس بهتر است هرچه زودتر شروع کنید.

رفتاردرمانی زوج‌ها سه نوع کمک را برای آنها فراهم می‌کند: تبادل رفتاری، تعلیم دادن ارتباط، و آموزش مشکل‌‌گشایی.

در تبادل رفتاری، به هر یک از زوجین کمک می‌‌شود تا یک تغییر مطلوب در رفتار طرف مقابل را تعیین کند و طرفین موافقت می‌کنند با یکدیگر همکاری دوجانبه داشته باشند. درمانگر آنها را تشویق می‌کند تا آخر به این تعهد خود وفادار بمانند و نسبت به هم احترام نشان دهند. تعلیم ارتباط به زوج نشان می‌دهد تا چگونه به حساسیت به یکدیگر گوش دهند و نیازهای‌شان را بدون اتهام زدن به یکدیگر بیان کنند. در آموزش مشکل‌گشایی، زوج یاد می‌گیرند چگونه موضوعاتی را که تعارض ایجاد می‌کنند، شناسایی کنند، راه‌حل‌های اختصاصی را پیدا کنند، به مذاکره بپردازند و مصالحه کنند.

بسیاری از رفتاردرمانگرها همچنین تلاش دارند طریقه واکنش نشان دادن زوجین به رفتار نامطلوب را پاسخ دهند. آنها ممکن است از شیوه بازسازی شناختی استفاده کنند – که در آن شیوه تفسیر هر یک از طرفین از رفتارهای طرف مقابل تغییر داده می‌شود. زوجین می‌آموزند که از کلماتی مانند “همیشه” و “هرگز” استفاده نکنند، پیش از متهم کردن دیگری شواهد را بررسی کنند، وعواقب زندگی بر اساس فرضیاتی پوشیده که به درستی آنها اطمینانی نیست، را مورد ملاحظه مجدد قرار دهند

نوع دیگری از درمان که از روان‌درمانی مراجع- محور کارل راجرز و نیز از نظریه سیستم‌های خانواده الهام می‌گیرد، و بیش از رفتار بر عواطف متمرکز می‌شود. درمانگر به زوج کمک می‌کند که تا به عنوان پیش‌شرط درمان، عواطفی را که تعارض آنها را برمی‌انگیزد،‌شناسایی کنند تا بتوانند الگوهای رفتاری دردسرآفرین را متوقف کنند. آنها آسیب‌پذیری‌های‌شان بیان می‌کنند و احساسات پذیرفته‌نشده‌شان را بروز می‌دهند، ‌بعد موقعیت آنها در پرتو این احساسات مورد بررسی مجدد قرار می‌گیرد تا راه‌حل‌های جدیدی به دست آید.

اغلب حل مشکل زوج به قطع کردن یا رهایی از الگوهای یا چرخه‌های پاسخ انعطاف‌ناپذیر منوط می‌شود. برای مثال یک طرف خشمگین، منتقد و شکایتگر با یک الگوی مداوما تکرار شونده، با طرف مقابلی که حالت تدافعی و انزواجو دارد، مواجه می‌‌شود. درمانگر به طرف عصبانی کمک می‌کند تا ناتوانی‌اش در مورد ارتباط برقرار کردن به صورت غیرتهاجمی- به گوش دادن به نگرانی‌های طرف مقابل و پاسخ دادن به آنها با حمایت- را درک کند.

درمانگرهای روان‌پویشی معتقدند شیوه‌ای که زوج‌های بزرگسال با یکدیگر رفتار می‌کند، به شدن تحت تاثیر الگوهایی است که در دوران کودکی آنها تثبیت شده است – درس‌هایی که اغلب به صورت ناخودآگاه در خانواده‌ای که در آن بزرگ شده‌اند به آنها آموخته شده است. درمانگر بر امیال ناخودآگاه و واکنش های دفاعی که آنها نیز عمدتا ناخودآگاه هستند، تاکید دارد. واکنش‌های دفاعی مانع ابراز کامل این امیال می‌شوند یا آنها را به سوی دیگر منحرف می‌کنند.

زوج‌درمانگران روان‌پویشی توجه خاصی بر “همانندسازی فرافکنانه”- یک واکنش دفاعی که شامل نسبت دادن امیال و تکانه‌های خود شما به طرف مقابل‌تان و رفتار کردن به نحوی به پاسخ‌هایی را برانگیزد که شما متقاعد کند این نسبت‌دادن درست است.

شوهری که نمی‌تواندت وابستگی و ضعف خود را تحمل کند و با انعطاف‌نا‌‌پذیری و سلطه‌جویی به عنوان بیانی از قدرت سعی می‌کند به جبران مفرط این خصوصیت خود بپردازد. این رفتار شوهر ممکن است به رفتار وابسته و انفعالی در همسرش بینجامد- که او می‌تواند هم همذات‌پنداری کند و در عین حال از آن احساس تلخکامی کند.

به عقیده روان‌درمان‌گران روان‌پویشی، چنین الگوهای مکملی اغلب از روابط دوران کودکی با والدین سرچشمه می‌گیرد.

درمانگر ممکن است مانند یک آرام بخش عمل کند به گونه ای که کوشش کند تا کج فهمی‌ها و سوءتفاهم‌ها در روابط بین زن و شوهر مشخص شود که نتیجه این امر، نگاه جدیدی است که آنها به رفتار و احساسات خود پیدا می‌کنند تا بتوانند مشکلات خود را راحت تر حل کنند.

نگرانی‌های رایج در مورد زوج درمانی من فکر می‌کنم مشکلات شخصی ام موجب تنش در زندگیمان می‌شود، آیا من به تنهایی باید از یک درمانگر کمک بگیرم یا هر دو با هم؟ مشکلات شخصی مانند اعتماد به نفس پایین، بیماری، استرس کاری و غیره … بر روی شریک زندگی و روابط بین آنها تأثیر می‌گذارد. پس معمولاً بهتر است هر دو زوج در جستجوی کمک برآیند تا این که هر زوج قادر شود، مشکلات زوج دیگر را درک کند و درمانگر نیز مشکلات را از هر دو دیدگاه بشنود و بررسی کند و سپس وی می‌تواند درمان فردی یا زوج درمانی را پیشنهاد دهد. اگر من به کمک احتیاج داشته باشم، به این معنی است که من دیوانه یا روانی ام؟ جستجوی کمک برای مشکلات شخصی یا مشکلات زناشویی به معنی بیماری‌های روانی نیست. آن به معنی بالغ شدن و یا آماده شدن برای اداره کردن مسائل و مشکلات است، که اگر بدون حل باقی بماند ممکن است به استرس‌های قوی تر و یا از هم پاشیدن زندگی منجر شود.

تهیه شده مجله اینترنتی دلگرم

مرضیه ملایری

0