چگونه با حضور قلب نماز بخوانیم

نماز، چشمه زلال نورانیت و معنویت است و هر@@N@@کس در شبانه روز پنج نوبت در آن وارد شود از@@N@@آلودگی های نفسانی پاک می شود. نماز، امانت@@N@@بزرگ الهی و معیار قبولی اعمال است، مشروط@@N@@بر این که روح و حیات داشته باشد و روح نماز،@@N@@حضور قلب و توجه به معبود و خشوع در برابر@@N@@اوست. نمازِ بدون حضور قلب همانند پیکر@@N@@بی روح است.

معیار قبولی نماز، حضور قلب است؛ به مقدارِ@@N@@حضور قلب، نماز مقبول واقع می شود و حضور@@N@@قلب در صفای باطن و قرب الی الله مؤثر است.@@N@@بی دلیل نیست که انبیاء عظام و ائمه@@N@@اطهار(علیهم السلام) و اولیاء خدا، آن همه به نماز@@N@@و حضور قلب عنایت داشتند. امام@@N@@صادق(علیه السلام) در این باره می فرماید:

«وقتی بنده به نماز ایستاد خداوند به او توجه@@N@@می کند و توجه اش را از او قطع نمی کند تا@@N@@زمانی که سه مرتبه از یاد خدا غافل گردد. در@@N@@این هنگام خداوند نیز از او اعراض خواهد@@N@@کرد».

امیرمؤمنان علی (علیه السلام) نیز درباره آفات@@N@@بی توجهی و عدم حضور قلب در روایتی@@N@@می فرماید: «در حال کسالت و چرت زدن نماز@@N@@نخوانید و در نماز به فکر خودتان نباشید، زیرا@@N@@در محضر خدا ایستاده اید. حقیقتاً آن مقدار از@@N@@نماز بنده قبول می شود که قلباً به خدا توجه@@N@@داشته باشد».

اموری که می تواند در ایجاد حضور قلب مؤثر@@N@@باشد بدین قرار است:

1. منشأ حضور قلب در هر عمل آن است که@@N@@قلب، آن عمل را با عظمت تلقی کند و مهم@@N@@بشمارد، اگر ما مناجات حق تعالی را حتّی به@@N@@اندازه مکالمه با یک مخلوق اهمیت دهیم@@N@@هرگز این قدر غفلت و سهو و نسیان نمی کنیم.

2. مادامی که آرزو و حب دنیا در قلب آدمی@@N@@وجود دارد، به حضور قلب نمی رسد. با ریاضت و@@N@@مجاهدت، و تفکر در عواقب و معایب دنیا،@@N@@قلب، ساکن و مطمئن می شود و حضور قلب به@@N@@وجود می آید.

3. اگر انسان مدتی در نماز، مواظب اذکار و@@N@@ادعیه خود باشد (آن چه را که مقدمه حضور@@N@@قلب قبل از نماز است فراهم سازد و آن چه را@@N@@که موجب حواس پرتی است از خود دور کند)@@N@@نفس عادی می شود.83

بنابراین قدم اول در به دست آوردن حضور قلب@@N@@این است که نمازگزار، اهمیت و ارزش نماز را@@N@@بداند و بفهمد و یقین کند و هر اندازه این معنا@@N@@را دریابد، به همان اندازه در نماز توجه حاصل@@N@@می کند.

قدم دوم، رعایت آداب ظاهری نماز است. اگر@@N@@شرایطی را که برای نمازگزار به عنوان امور@@N@@مستحب بیان داشته اند، رعایت شود، به طور@@N@@قطع در تحصیل حضور قلب افراد عادی مؤثر@@N@@بوده و ایشان را در این مسیر به پیش می برد.

قدم سوم، ریاضت تدریجی در تمرکز حواس و@@N@@توجه به مقام ربوبی است. برخی خدا را از@@N@@ترس جهنم و خوف از ورود در آتش عبادت@@N@@می کنند که این عبادت ترسویان است. عده@@N@@دیگر خدا را برای رفتن به بهشت و منعم شدن@@N@@به نعمت های الهی عبادت می کنند تا در جهان@@N@@آخرت، زندگی آسوده و توأم با انواع خوشی ها،@@N@@لذائذ و نعمت ها داشته باشند؛ این هم عبادت@@N@@آزمندان است. قلیلی از بندگان، خدا را نه برای@@N@@بهشتش و نه از خوف آتش جهنمش، بلکه@@N@@برای خود او عبادت می کنند؛ ذات او را شایسته@@N@@عبادت و پرستش و خود را سزاوار بندگی آن@@N@@معبود می دانند لذا عبادت و اطاعت می کنند؛ و@@N@@این عبادت موحدان است.84

قدم چهارم این است که نماز گزار در عین حال@@N@@که توجه دارد در مقابل خدایش ایستاده و با او@@N@@سخن می گوید و مناجات می کند؛ در هر مرحله@@N@@از قیام، قعود، رکوع، سجود، تکبیر و تشهد و@@N@@بقیه اجزا و ارکان نماز، نیز به معنای باطنی آن@@N@@جزء عنایت داشته باشد؛ زیرا حضور قلب در@@N@@نماز مفهوم گسترده ای دارد.

این نحوه از حضور قلب، کامل ترین مرحله@@N@@حضور قلب است اما افسوس که پرنده خیال،@@N@@هر «آن» و هر لحظه بر مقام و موضوعی از امور@@N@@دنیایی می نشیند و حضور قلب را از انسان@@N@@سلب می کند.

پس بر انسان است که سعی کند به طور جدی@@N@@فقط در «نماز» حاضر باشد، و نه در امور دیگر، و@@N@@اگر چنین کند کم کم قوّه خیال در کنترل او قرار@@N@@می گیرد و کارش آسان تر می شود. بدیهی است@@N@@که این امر محتاج به ریاضت فراوان و مداوم@@N@@است.85

این که خداوند می فرماید: «الا بذکر الله@@N@@تطمئن القلوب؛ همانا با یاد خداوند است که@@N@@قلب ها آرامش می یابد» تنبهی است برای@@N@@مردم به این که متوجه پروردگار خود بشوند و با@@N@@یاد او دل های خود را آرام سازند، چون آدمی در@@N@@زندگی خود هدفی جز رستگاری به سعادت و@@N@@نعمت نداشته و بیمی جز شقاوت و بدبختی و از@@N@@دست دادن نعمت ندارد، و تنها علتی که@@N@@سعادت، شقاوت، نعمت و نقمت به دست@@N@@اوست، خدای سبحان است، چون بازگشت@@N@@همه امور به اوست، و اوست که فوق بندگان و@@N@@قاهر بر آنان، و فعال مایشاء و ولی مؤمنین و@@N@@پناهندگان به اوست. پس یاد او برای نفسی که@@N@@اسیر حوادث است و همواره در جستجوی رکن@@N@@وثیقی است که سعادتش را ضمانت کند، و@@N@@برای نفسی که در امر خدا متحیر است و@@N@@نمی داند به کجا می رود و به کجایش می برند و@@N@@برای چه آمده، مایه انبساط و آرامش است.

آری، این معنا حکمی است عمومی که هیچ@@N@@قلبی از آن مستثنا نیست مگر این که کار قلب@@N@@به جایی برسد که در اثر از دست دادن بصیرت@@N@@و رشد، دیگر نتوان آن را قلب نامید، البته چنین@@N@@قلبی از ذکر خداگریزان و از نعمت طمأنینه و@@N@@سکون محروم خواهد بود. چنان که خداوند@@N@@فرموده است: «فَإنَّها لاتَعمَی الأبصارُ وَ لکِن@@N@@تَعمَی القُلُوبُ الَّتی فی الصُّدُورِ؛ دیدگان کور@@N@@نمی شوند و لیکن دل هایی که در سینه هاست@@N@@کور می گردد».86

و نیز خداوند درباره کسانی که یاد خدا را@@N@@فراموش کرده اند فرموده است: «نَسُوااللّهَ@@N@@فَنَسِیَهُم؛ خدا را فراموش کردند و خدا هم@@N@@ایشان را فراموش کرد».87

از ظاهر الفاظ آیه فوق، انحصار فهمیده@@N@@می شود و نتیجه می گیریم که دل ها جز به یاد@@N@@خدا به چیز دیگری اطمینان نمی یابد. زیرا@@N@@دل های آدمیان که همان نفوذ مدرکه باشد هیچ@@N@@هدفی جز رسیدن به سعادت، و امنیت از@@N@@شقاوت، ندارد و تنها سبب غالب و غیر مغلوب،@@N@@خدای سبحان و خدای غنی و ذوالرحمه است.

از آن چه یاد شد می توان گفت تنها به یاد او@@N@@دل ها آرامش می یابد، و اگر دلی به یاد غیراو@@N@@آرامش یابد، دلی است که از حقیقت حال خود@@N@@غافل است و اگر متوجه وضع خود بشود بدون@@N@@درنگ دچار رعشه و اضطراب می گردد.88

حضور قلب، در سخن و گفتار آسان است ولی@@N@@وقتی انسان بخواهد در عمل بدان دست یابد@@N@@کاری بس مشکل و طاقت فرسا در پیش@@N@@خواهد داشت. سید نعمت الله جزائری (ره)@@N@@می نویسد: «یکی از دوستان مورد اعتماد و@@N@@عادلم گفت: با خود فکر کردم که در حدیث وارد@@N@@شده هر کس دو رکعت نماز او قبول شود عذاب@@N@@نمی شود. تصمیم گرفتم به مسجد کوفه بروم،@@N@@در آن جا دو رکعت نماز با حضور قلب و جمیع@@N@@شرایط بخوانم. وارد مسجد شده شروع به نماز@@N@@کردم. قلب خود را از وسوسه های شیطانی خالی@@N@@نمودم. ناگاه به خاطرم گذشت که مسجد کوفه@@N@@مناره ندارد. اگر کسی بخواهد مناره ای برای آن@@N@@بسازد از کجا سنگ و گچ تهیه کند؟ بالاخره به@@N@@فکرم رسید که از فلان محل بهتر می شود تهیه@@N@@نمود. کم کم تعیین کردم که در چند روز این@@N@@مناره تمام می شود و سر مناره را چگونه@@N@@می سازند و… همین که دو رکعت نماز تمام شد@@N@@متوجه شدم من هم از ساختمان مناره فارغ@@N@@شده ام. فهمیدم به مسجد کوفه آمده ام برای@@N@@ساختن مناره نه برای دو رکعت نماز با حضور@@N@@قلب».89 بنابراین همواره انسان باید تلاش@@N@@کند تا هر چه بیشتر حضور قلب پیدا کند اگرچه@@N@@این کار، زمان بر باشد.

گویند وجه تسمیه ابوعبدالله جوالیقی این بود@@N@@که روزی جوال خود را گم کرد و هر چه فکر نمود@@N@@به یادش نیامد کجا گذارده یا به که داده است.@@N@@مدتی در اندیشه پیدا کردن آن برآمد ولی@@N@@اثری نبخشید تا این که در نماز ناگاه متوجه شد@@N@@که جوال را چه کرده است. پس از پایان نماز به@@N@@منزل آمده به پسر خود گفت جوال را پیدا کردم.@@N@@پسر پرسید: چطور شد که به یادت آمد. پدر@@N@@گفت: مشغول نماز خواندن بودم، در آن حال به@@N@@فکر فرو رفته بالاخره به یادم آمد چه کرده ام.@@N@@پسر پس از شنیدن جریان گفت: پس شما نماز@@N@@نمی خواندی، جوال را پیدا می کردی؟ از این@@N@@سخنِ پسر، ابوعبدالله چنان تحت تأثیر قرار@@N@@گرفت که علاقمند به تحصیل و دانش و تزکیه@@N@@نفس شد تا به جایی رسید که تفسیری از خود@@N@@به یادگار گذاشت.90

هر چند حالت عدم حضور قلب، گاهی برای@@N@@بزرگان نیز اتفاق می افتد ولی باید توجه داشت@@N@@که هر کس به اندازه توان خود باید در کسب@@N@@حضور قلب تلاش نماید و روشن است که از@@N@@نماز به اندازه حضور قلب پذیرفته خواهد شد.

نقل شده است روزی سید رضی (ره) به نماز@@N@@جماعتی که به امامت برادرش سید مرتضی@@N@@(ره) اقامه می شد حاضر گشت و نمازش را با@@N@@حضور قلب و با حال و هوایی عارفانه@@N@@می خواند. هنگامی که موج نماز گزاران سر از@@N@@رکوع برمی داشتند، چشم سید مرتضی به@@N@@برادرش که در محراب نماز ایستاده بود افتاد و@@N@@ناگهان او را در برکه ای از خون شناور دید، نیت@@N@@خود را عوض کرد و به تنهایی (بدون اقتدا به@@N@@جماعت) نمازش را به پایان برد. وقتی سید@@N@@مرتضی، علت این کار را از برادرش سید رضی@@N@@جویا شد، جواب داد: ناگهان تو را در دریایی از@@N@@خون شناور دیدم! سید مرتضی گفته برادرش را@@N@@تصدیق کرده و گفت: در آن حال، من ناخودآگاه@@N@@درباره مسئله ای از مسائل «حیض»@@N@@می اندیشیدم که پیش از آمدن به نماز از من@@N@@پرسیده بودند.91

به صورت خلاصه می توان گفت بعضی@@N@@مقدمات برای به دست آوردن حضور قلب در@@N@@نماز از این قرار است:

1. دانستن معنای جملات نماز؛

2. انجام مستحبات قبل از نماز و مرحله@@N@@آمادگی؛

3. انتخاب محل مناسب برای نماز خواندن؛

4. احساس حیا از خدا در هر لحظه، و رسیدن@@N@@به این باور که در مقابل خدا ایستاده ایم.92

در روایتی از امام رضا (علیه السلام) آمده است. در@@N@@این روایت می خوانیم که از امام رضا (علیه السلام)@@N@@سؤال شد آداب نماز چیست؟ امام فرمودند:

1. حضور قلب؛

2. آزاد گذاشتن جوارح (بازی نکردن با آنان)؛

3. خوار شمردن خود در پیشگاه خدای متعال؛

4. قرار دادن بهشت، در سمت راست و آتش@@N@@جهنم در سمت چپ، و صراط را در مقابل،@@N@@مشاهده کردن؛

5 . خدا را در مقابل خود دیدن؛

کسب حضور قلب آن قدر اهمیت دارد که رسول@@N@@گرامی اسلام دو رکعت نماز با تفکر را از بیداری@@N@@یک شب تا صبح بهتر دانسته است: «رکعتان@@N@@فی تفکر خیر من قیام اللّیلة؛ دو رکعت نماز با@@N@@تفکر و توجه و حضور قلب، بهتر از یک شب@@N@@نماز بدون حضور قلب است».

و نیز رسول اکرم (صلی الله علیه وآله)، دو رکعت@@N@@نمازی را که در آن انسان بدون توجه به امور@@N@@دنیا به جای آورد باعث بخشش همه گناهان@@N@@دانسته اند: «من صلی رکعتین و لم تحدث@@N@@نفسه فیها بشی ءٍ من أمور الدّنیا، غفر الله له@@N@@ذنوبه؛ کسی که دو رکعت نماز بخواند در حالی@@N@@که قلبش به فکر هیچ یک از امور دنیا نباشد@@N@@خداوند گناهانش را می بخشد».

و بالاخره این که حضرت علی (علیه السلام) سخن@@N@@از بی ارزشیِ عبادتِ بدون توجه به میان آورده@@N@@فرموده اند: «لا خیر فی عبادة لیس فیها تفقه؛@@N@@عبادتی که در آن توجه به خدا و درک و فهم@@N@@نباشد ارزشی ندارد».93

بنابراین، مهم ترین عنصر قبولی عبادت،@@N@@حضور و توجه قلبی است.

1. برگرفته از امام خمینی، رساله نوین 1، ص@@N@@130-131، نقل از صلوة العارفین و معراج@@N@@السالکین، ص 47-59 .

2. بر گرفته از روایت امیرالمؤمنین (ع) فک:@@N@@الکافی، ج 2، ص 84.

3. عبدالله، نماز محبوب عارفان، ستاد اقامه@@N@@نماز، چاپ چهارم، سال 1377، ص 21 – 26.

4. حج / 45.

5 . توبه/ 67 .

6 . عباس عزیزی، پرورش روح نماز و@@N@@عبادت در تفسیر المیزان، نبوغ، چاپ چهارم،@@N@@1377، ص 101-102.

7. سید نعمت الله جزائری(ره)، انوار نعمانیه،@@N@@ص 238.

8 . موسی خسروی، پند تاریخ، اسلامیه،@@N@@چاپ 1358، تهران، ص 221-223.

9. محمد صحتی سردرودی، نماز ابرار، ستاد@@N@@اقامه نماز، چاپ دوم، 1378، ص 79.

10. جعفر شیخ الاسلامی، بوستان نیایش@@N@@آموزش نماز برای نوجوانان ویژه پسران،@@N@@انتشارات اسلامی، چاپ اول 1375، ص 48.

11. به نقل از بحارالانوار، ج 81 ، ص 239.

این مجله مخصوص کودک و نوجوان می باشد.

پیام زن
ویژه مسائل زنان و خانواده

دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
محمد جعفری گیلانی
سید ضیاء مرتضوی

3

7733305
7738743
7733305
payam-zan_man@aalulbayt.org

قم، صندوق پستی 371…

پرسمان
فرهنگی، اجتماعی، دانشجویی

مرکز فرهنگی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری
سید محمدرضا فقیهی
محمد باقر پور امینی
1380
3

7747240
7735473
7743816
info@porseman.net
www.porseman.n…

مبلغان
فرهنگی – تبلیغی
حوزه

1385/6/1
3
mbl

خوش خدمتی جدید «کتایون ریاحی» +عکس و جزئیات

مجری بدون تعارف به کرونا مبتلا شد +عکس

«ایرج نوبخت» درگذشت

وقتی «سحر زکریا» انتحاری می‌زند +تصاویر

بهنوش بختیاری به فکر مهاجرت از ایران افتاد!

چگونه با حضور قلب نماز بخوانیم

آخرین وضعیت جسمانی گوهر خیراندیش

تازه‌ترین خبر‌ها از حال گوهر خیراندیش

سیما تیرانداز: فعلا باید بمیریم

روایت مطیعی از ماموریت علی انصاریان

عکس/ فیلم جدید آقا محمد گاندو

خوش خدمتی جدید «کتایون ریاحی» +عکس و جزئیات

وقتی «سحر زکریا» انتحاری می‌زند +تصاویر

زن با نگاه فاطمه عنوان گرفت/ چرا روز ولادت حضرت زهرا روز زن یا مادر نامیده می‌شود؟/ چه تناسبی بین آیه کوثر و غدیر است؟/ سخنان رهبری در مورد مقام زن +مولودی

بهنوش بختیاری به فکر مهاجرت از ایران افتاد!

عکس خارج از عرف مهناز افشار

چگونه نماز بخوانيم 

حماد بن عيسى گفت : در محضر امام صادق عليه السلام بودم ، به من فرمود: ((آيا مى
توانى نماز را خوب بخوانى ؟))عرض كردم

چگونه نمى توانم و
حال آنكه كتاب ((حرير )) را كه درباره نماز نوشته شده است ، از حفظ دارم . حضرت
فرمود: (( اى تو ضرر

ندارد،برخيز و نمازى بخوان تا من ببينم كه چگونه مى خوانى
)) حسب الامر حضرت رو به قبله ايستادم و شروع به خواندن نماز كردم

چگونه با حضور قلب نماز بخوانیم

را از نظر ركوع
و سجودهاى بجاى آوردم ،اما حضرت آن را نپسنديد و فرمود: (( نماز را خوب نخواندى
واقعا چقدر است براى مردى

كه شصت سال عمرش مى گذرد و
حال آنكه نمى تواند يك نماز كامل با مراعات حدود كامله آن بخواند )) من خجالت كشيدم ،و
خود را

كوچك ديدم عرض كردم فدايت شوم ،شما نماز را به تعليم دهيد،پس ، امام عليه
السلام رو به قبله راست ايستاد و دستهاى خود را آزاد

گذارند و انگشتهاى دست آن حضرت
به هم گذارده شده بود و ما بين دو قدم آن حضرت از سر انگشت باز، وبيشتر فاصله
نداشت و

انگشتهاى پاى خود را رو به قبله كردند و تا آخر نماز هم رو به قبله بود و
باتواضع و حضور قلب گفتند:((الله اكبر )) و سوره حمد و

توحيد را با
ترتيل ( به آرامى و خوبى ) خواندند و بعد از تمام شدن سوره توحيد،به قدر يك نفس ‍
كشيدن صبر كردند، بعد دست خود را

بلند كرده تا
مقابل صورت بردند، و در حالى كه ايستاده بودند گفتند :(( لله اكبر ))) و پس از آن
به ركوع رفتند و كف دست را به سر

زانو گرفتند انگشتان آن حضرت از هم باز بود
زانو را به عقب دادند، چنانكه پا راست شد و پشت آن حضرت طورى مساوى شد كه

اگر
قطره آبى بر آن مى گذاشتند، به هيچ طرفى نمى ريخت گردن خود را كشيده و سربه
زير نينداختند و چشم را بر هم گذاردند و سه

مرتبه به آرامى مى گفتند:(( ربى العظيم
و بحمده ))) اعضاى بدن خود را از يكديگر باز گرفته و بر هم نگذارده بودند (در
حال سجده

دست را به بدن نچسبانده و بدن را بر پا نگذارده بودند) و بر هشت موضع
بدن خود كه به زمين گذارده بودند، سجده كردند كه پيشانى و

دو كف سجده كردند كه
پيشانى و دو كف دست و دو سر زانو و دو سر انگشت بزرگ پا سر بينى باشد .

و مسجدها از آن خداست و با وجود خدايى يكتايى كسى را به خدايى مى خواند پس از آن
سر از سجده برداشت و وقتى نشستند گفتند: ((

لله اكبر )) و به ران چپ نشسته ، پشت
پاى راست را بر كف پاى چپ گذاردند و گفتند:((استغفرالله ربى و اتوب اليه )) و
دوباره در

حالى كه نشسته بودند گفتند: ((اله اكبر)) و بعد به سجده دوم رفتند و مانند
سجده اول ،سجده دوم را تمام كردند، و در ركوع سجود هيچ

يك از اعضاى بدن را بر
يكديگر نگذارده بودند و موقع سجده آرنج دست خود را باز نگاه داشته و به زمين
نگذارده بودند در حال تشهد

خواندن ،انگشتان دست آن حضرت از يكديگر باز بود و به
اين كيفيت دو ركعت نماز خواندن و چون از تشهد فارغ شدند فرمودند: ((اى

حماد اين چنين
نماز بخوان . ))

منبع:کتاب نماز راز دوست

نماز مظهر پیوند و ارتباط بنده با خدا است , به همین دلیل دربین همه
عبادات ارزش ویژه اى دارد و ازتمام آن ها برتر و بالاتر

است تا جایى كه در
قیامت محور قبول تمام اعمال و عبادات مى باشد.رسول خدا(ص)فرمود:«خداوند
نماز بنده اش را كه با

حضور قلب نباشد قبول نمى كند»

نماز باز دارنده از فحشا و منكرات است. نماز و صلات از وصلت و پيوند است، يا از زيارت و ديدار.

حضرت امير عليه السلام در تفسير قد قامت صلواة فرموده : يعنى وقت ديدار يا رحمت فرا رسيد.

(1)پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: هر كس نمازش او را از زشتى و گناه باز ندارد،

از خدا دورتر مي‌شود. نماز كسى كه از نمازش اطاعت نمي‌كند نماز نيست. اطاعت نماز يعنى

بازداشتن از گناه و زشتى.روايت است يكى از انصار همراه پيامبر نماز مي‌خواند،

ولى مرتكب گناه مي‌شد. به پيامبر گفتند، فرمود: بالاخره روزى نمازش از گناه باز خواهد داشت

چندى نگذشت كه توبه كرد!امام صادق عليه السلام فرمود: هر كس مي‌خواهد بداند نمازش قبول شده

يا نه، بنگرد آيا نمازش او را از فحشا و منكر باز داشته است يا نه؟ به هر مقدار كه باز داشته،

چگونه با حضور قلب نماز بخوانیم

همان مقدار از نمازش پذيرفته شده است. نماز بى روح تأثيرى در جلوگيرى از گناه ندارد.

و اين حقيقتى قرآنى است. نمازى كه خاصيت بازدارندگى از گناه را نداشته باشد، تنها شكلى

از نماز و اسكلتى بى روح است. هر مقدار كه نماز روح داشته باشد، تاثير گذار است.

نماز بى روح نوعى نفاق است. نفاق آنست كه خشوع اندام، بيش از خشوع دل و درون باشد.

هر مقدار از نماز كه فاقد روح باشد، به سوى خدا بالا نمي‌رود. آيات و روايات نشان مي‌دهد

نماز، تنها اعمال و حركات ظاهرى نيست.خداوند مي‌فرمايد “واى بر نمازگزارانى كه در نمازشان

اهل سهو و سهل انگارى هستند”. اين آيه غفلت نمازگزاران را مذمت و سرزنش مي‌كند،

با آن كه نماز مي‌خوانند. مؤمنانى رستگارند كه در نمازشان خاشع باشند. نماز را براى ياد من بر پا دار.

نماز را در حال مستى نخوانيد تا آنكه بدانيد چه مي‌گوييد.(2) گفته‌اند مستى، هم مستى شراب است

و هم مستى دنيا، چرا كه مست نمي‌فهمد چه مي‌گويد.امام صادق فرمود: هر كس مي‌خواهد بداند

نمازش قبول شده يا نه، بنگرد آيا نمازش او را از فحشا و منكر باز داشته است يا نه؟

به هر مقدار كه باز داشته، همان مقدار از نمازش پذيرفته شده است. نماز بى روح تأثيرى

در جلوگيرى از گناه نداردپيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: خداوند به نمازگزارى

كه قلبش همراه دلش حاضر نباشد نمي‌نگرد. وقتى نماز واجب مي‌خوانى، سر وقت بخوان،

به گونه نماز وداع كننده اى كه مي‌ترسد ديگر بازگشتى نداشته باشد. يعنى گويا آخرين نماز است

.حضرت ابراهيم كه درود خدا بر او باد هنگام نماز و نيايش، ناله‌اش از مسافتي طولاني شنيده مي‌شد

و در نمازش مثل بيمناكان، زارى مي‌كرد. به نقل از يكى از همسران پيامبر: رسول خدا

صلى الله عليه و آله با ما مشغول صحبت بود، وقت نماز كه مي‌رسيد گويى ما را نمي‌شناخت.

اميرالمومنين عليه السلام هنگام وضو از بيم خدا رنگ از چهره‌اش مي‌پريد و هر گاه وقت نماز مي‌رسيد،

مي‌لرزيد و رنگ به رنگ مي‌شد. علت آنرا پرسيدند، فرمود: هنگام اداى امانتى رسيده است

كه آسمانها و زمين از پذيرفتن آن ابا كردند و ترسيدند.امام حسن مجتبى عليه السلام وقتى

از وضو گرفتن فارغ مي‌شد، رنگش عوض مي‌شد. وقتى از او پرسيدند فرمود: كسيكه كى خواهد

بر خداى صاحب عرش وارد شود، سزاوار است رنگ ببازد.!امام سجاد هنگام وضو رنگش

دگرگون مي‌شد، خانواده اش پرسيدند اين چه حالتى است كه هنگام وضو پيدا مي‌كنى ؟

فرمود: آيا مي‌دانى در حضور چه كسى مي‌خواهم بايستم ؟ گاهى در نماز عبا از دوشش ‍

مي‌افتاد، ولى آنرا درست نمي‌كرد تا نمازش پايان يابد، علت را پرسيدند، فرمود: مي‌دانيد در برابر

چه كسى ايستاده بودم؟ نماز بنده به مقدارى پذيرفته است كه اقبال و توجه قلبى داشته باشد.

وقتى امام سجاد عليه السلام به نماز مي‌ايستاد، مثل تنه يك درخت بى حركت بود،

مگر آنچه را باد تكان دهد!

1- الصلاه فى الكتاب و السنة، ص 1462-نساء، آيه 43نماز عارفانه، جواد محدثى،

ترجمه اسرار الصلواة، ميرزا جواد ملكى تبريزى

منبع:تبیان

%PDF-1.5
%
1635 0 obj
>
endobj

1658 0 obj
>/Filter/FlateDecode/ID[]/Index[1635 50]/Info 1634 0 R/Length 103/Prev 426884/Root 1636 0 R/Size 1685/Type/XRef/W[1 2 1]>>stream
hbbd“b`Y
$ b ZK%mA,72
b@:TC
XF)f`bdR8?K^

نماز مظهر پیوند و ارتباط بنده با خدا است , به همین دلیل در بین همه عبادات ارزش ویژه اى دارد و از تمام آن ها برتر و بالاتر است تا جایى كه در قیامت محور قبول تمام اعمال و عبادات مى باشد. و حضور قلب در آن نیز بسیار مهم است تا جایی که امام صادق (ع) فرموده اند: دل خود را بنمازت مشغول دار، كه از نمازت جز آن مقدار كه با حضور قلب بوده و با دل خود بدان پرداخته‏اى چیز دیگرى مقبول نیست.[۱]حضور قلب در نماز عواملی دارد كه به مهم ترین آن‌ها اشاره می‌كنیم:۱-اهمیت دادن به نماز. عارف بزرگ میرزا جوا آقا ملكی تبریزی (ره)می‌گوید: “حضور قلب سببش همّت آدمی است، زیرا قلب تابع همّت بوده و اگر همّت نماز باشد،‌ قلبت هم نزد نماز حاضر خواهد بود و اگر همتت در پی چیز دیگری بوده است،‌ قلبت هم غافل از نماز و نزد آن چیز خواهد بود، چون خداوند برای هیچ كس دو قلب قرار نداده است و برای احضار قلب در نماز جز این كه همتت را متوجه نماز سازی راه دیگری نیست”.[۲]۲-  احساس و درك عظمت و بزرگی خدا. درك عظمت و بزرگی هر كسی بستگی به مقدار شناخت و معرفت به او دارد. هر مقدار این شناخت بیشتر شود،‌ بزرگی و عظمت او بیشتر جلوه گر خواهد شد. اگر كسی به عظمت و بزرگی خدا پی ببرد، ‌طبعاً‌ خضوع و خشوع بیشتری در پرستش و عبادت خواهد داشت.امیرالمؤمنین(ع) در وصف عارفان و خدا پرستان واقعی فرمود: “عظم الخالق فی أنفسهم فصغر ما دونه فی أعینهم؛[۳] آنان خدا را به عظمت و بزرگی شناخته اند. بنابراین هر چه غیر او است، در نظرشان كوچك جلوه می‌كند”.۳ـ جلوگیری از هرزگی قوه خیال: یكی از بزرگترین عوامل حواس پرتی در نماز،‌ هرزگی و پراكندگی قوه خیال است. اگر قبل از نماز چند دقیقه ای به وسیله ذكر خدا و مناجات و خواندن نمازهای مستحبی و تلاوت قرآن، خود را آماده نماز كنیم،‌ ذهن از حواس پرتی و پراكندگی و از توجه به كثرت، به سوی وحدت منعطف می شود،‌ در نتیجه در نماز فكر انسان به این طرف و آن طرف متوجه نمی شود. كسی كه قبل از نماز با دیگری بگو مگو و بحث داشته یا خوشحال یا ناراحت شده، اگر فوراً وارد نماز شود، نمازش تحت تأثیر آن افكار خواهد بود و حضور قلب نخواهد داشت.۴- توجه به معانی الفاظ نماز و تفكر در افعال نماز مانند ركوع و سجود و این كه نمازگزار بداند چه می‌گوید و چه می‌كند.۵ـ طول دادن و با تأنی خواندن نماز: اگر كسی ركوع و سجود را مقداری طولانی كند و با حال خوشی اذكار و سجود را بگوید، در حضور قلب مؤثر خواهد بود.۶- ترك گناه یكی از مهم ترین عوامل توفیق در حضور قلب در نماز است. كسی كه اهل معصیت وگناه باشد،‌ توفیق بازیابی به درگاه خدا نمی یابد.۷- بعضی از آداب نماز مانند سر وقت خواندن و مواظبت بر وقت نماز و به حالت كسالت داخل نماز نشدن و …  در  نماز مؤثر است. مسواك زدن،‌ انگشتر به دست كردن،‌ عطر زدن و …۸- دوری از غذاهای شبهه ناك و حرام و اموالی كه از طریق غیر مشروع به دست می آید در حضور قلب و ایجاد آمادگی درونی برای نماز و سخن گفتن با خدا بسیار موثر است[۱]. من لا یحضره الفقیه، ج‏۱، ص: ۳۰۳.[۲]. اسرار الصلاة، ص ۳۰۱.[۳]. نهج البلاغه، خطبه ۱۹۳ صبحی صالح.

ممنون آموزنده بود،در پناه حق

ممنون

با سلام عالی بود کمکم کرد

چگونه با حضور قلب نماز بخوانیم

عالی بود متشکریم

سلام بر امام حسین(ع) قبل ایستادن به نماز هم تاثیر زیادی تو حضور قلب داره

بسم الله الرحمن الرحیم درود خدا بر پیامبر پاک و خاندان پاکش من قبلا متاسفانه زیاد حضور قلب نداشتم ولی بعد از نماز که به پیامبر ص و معصومین سلام میدادم بخاطر این فکر که جواب سلام واجبه احساس میکردم آن‌ها هم حاصر می‌شوند و جواب سلام می‌دهند که هم حس شیرینی بود و هم بخاطر اینکه بنده خوبی نبودم احساس خجالت و شرم داشتم چون آن‌ها رو ناظر بر اعمال خودم میدیم. بعد از مدتی به این فکر کردم که چرا این حسو نسبت به خدا ندارم و باید بیشتر به خدا باید این احساسو داشته باشم متوجه شدم که همانطور که خدا که جواب سلامو واجب کرده خودش هم حتما موقعی که باهاش حرف میزنیم و نماز می‌خونیم توجه بیشتری به ما داره که باعث شد همون حس سلام و جواب سلام و در نماز هم داشته باشم و وقتی که دارم نماز میخونم خدارو در برابر خودم حاصر میبینم که به حرفام توجه می‌کنه و اون موقع حس تعظیم در برابرش در رکوع و سجود ملموس میشه واسم و عبارتایی که به خدا میگم و دعایی که ازش میخوام. علاوه بر اینکه خدارو منتظر حرفام میبینم حس ترس و شرم هم دارم و هم حس خوبی که خدا داره حرفامو میشنوه و ناخودآگاه حس میکنم باید لباس بهتری بپوشم یا مواظب اعمالم باشم. همین کار هم باعث میشه در زمانهای دیگر هم حصور و نظارت خدا بر اعمالمو بیشتر احساس کنم.خدا کنه که هممون ارتباطمون با خدا بیشتر و بیشتر بشه حمد و ستایش مخصوص پروردگاریست که این چنین احساست خوبی رو بهمون به ارمعان اورده و درود بر پیامبر و خاندان پاکش که واسطه شدند تا خدا این ِلذت‌ها درو به ما برسونه.
بدونیم که نماز صحبت با خداست و تمام عبارتا رو مثل یک صحبت داریم به خداییکه در مقابلمونه میگیم و کاملا به حرفامون گوش میده. نماز یک رابطه خاص هر فرد با خداست و مخصوص خود اون فرده. خدا از هر بنده‌ای رابطه خاص خودشو میخواد. اینکه من باهاش درد دل کنم رازو نیاز کنم حرفای خودمو بش بگم احساساتمو بش بگم و از خستگی روزانه به خودش پناه ببرم و ازش آرامش بگیرم
ممنون مرسی عالی

اطلاعات بیشتر در مورد فرمت‌های متنی

کلیه حقوق مادی و معنوی این سامانه متعلق به مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی میباشد.| Copyright 2011 Pasokhgoo.‎ All rights reserved.‎

0