تنوع فوق العاده طرح و رنگ صندلهای چرم
هرآنچه ازعملهای زیبایی زنان میخواهیدبدانید
توبه از درهاي بزرگ لطف و رحمت الهي و موهبتي آسماني است
چگونه بعد از توبه گناه نکنیم
اگر يک شخصي بارها و بارها بابت انجام عملي توبه کرده باشه اما باز هم اون عمل رو تکرار کنه، اميد بخشش داره؟ اصلا بايد چيکار کنه که ديگه اونو انجام نده؟توبه از درهاي بزرگ لطف و رحمت الهي و موهبتي آسماني است . انسان مومني که مرتکب گناه شده واجب است که فورا توبه کند و روح تيره شده خود را با آب توبه واستغفار صيقلي دهد . توبه بعد از هر گناه، واجب شرعي است و اگر گناه، هزاران بار هم تکرار شود باز نه تنها توبه امر مطلوبي است بلکه واجبي شرعي و عقلي است . ممکن است انسان گنهکار از توبه کردن مکرر خسته و ملول گردد اما خداوند هرگز ازقبول توبه بنده و آمرزش او خسته نمي گردد. پس بنا براين هيچ موقع از درگاه خداوند نا اميد نشويد.
انسانى كه گاهى دچار گناه خطا مى گردد و بعد پشيمان مى گردد و خود را ملامت و سرزنش مى كند، به مرحله اى رسيده كه داراى نفس لوّامه و سرزنشگر شده است و يك پله از مرحله نفس اماره يعنى نفسى كه به زشتى و بدى امر مى كند و از انجام آن ملول نمى گردد و بيمى ندارد، بالاتر آمده و يك قدم به هدف نزديك شده است. بايد خدا را شاكر بود و از او خواست كه توفيق رسيدن به مراحل بالاتر و هر چه بيشتر نزديكتر شدن به خود را به ما عنايت كند.
در زمينه تكرار گناه و توبه بايد هشيارانه توجه كرد كه ميان روش هدايتي خداوند و وسوسه هاي شيطان تفاوت اساسي وجود دارد؛ «قبل از انجام گناه» خداوند آدمي را از نزديک شدن به حريم گناه به شدت هشدار مي دهد. اما شيطان گناه را در نظر انسان کوچک مي کند و آن را قابل جبران جلوه مي دهد.
«بعد از انجام گناه»، خداوند به کساني که پشيمان مي شوند و به فکر اصلاح و جبران مي باشند وعده آمرزش و حتي پذيرش بيش از گذشته به بندگان مي دهد. تا آدمي با اميدواري به رحمت بي پايان خدا هر چه سريع تر و پايدارتر به راستي و درستي گرايش پيدا کند.
اما شيطان نااميدي و بريدگي را در دل و جان آدمي رخنه مي دهد تا بيش از پيش در لجن زار آلودگي غوطه ور شود. با آگاهي به آن چه گفته شد حال بايد دانست؛ ياءس از رحمت خداوند گناهي بزرگ است مگر خود او نفرموده است : «به آن بندگانم كه با عصيان بر نفس خويش اسراف كردند بگو: هرگز از رحمت خدا نااميد مباشيد البته خدا گناهان را خواهد بخشيد كه او بسيار آمرزنده و مهربان است»
و پيامبرش فرمود : «التائب من الذنب كمن لا ذنب له ; توبه كننده از گناه همانند كسي است كه گناهي نكرده است» (بحار ج 2 ص 154) پس چرا از رحمت او ماءيوس باشيم ؟! به فرموده ء امام سجاد (ع ) در دعاي ابوحمزه : «خدايا آن گاه كه به گناهانم مي نگرم آه از نهادم بر مي آيد و جزع و فزع مي كنم و آن گاه كه به كرم تو مي نگرم طمع مي كنم».بازآ بازآ هر آن که هستي باز آ گر بدکار و گبر و بت پرستي باز آ
اين درگه ما درگه نوميدي نيستصد بار اگر توبه شکستي باز آسفارش ما به شما اين است كه وقتي توبه مي كنيد عزم راسخ داشته باشيد كه ديگر گناه نكنيد و گذشته ء خود را فراموش نماييد.
راهي كه صد درصد گناه نكردن در تمام زندگي را تضمين كند براي افراد عادي بشر چيز سهلي نيست ; زيرا انسان موجودي مختار و داراي تمايلات گوناگون است . بلي با عزمي آهنين و مبارزه اي دائمي با نفس تدريجا مي توان به چنين جايگاه رفيعي دست يافت .
توبه در حقيقت پشيمان شدن از گناه و بازگشتن از راهي است كه انسان در گذشته بر خلاف رضاي پروردگار رفته است . البته بايد دقت شود, بازگشتن از اين راه لازم است ولي کافي نيست. انسان بعد از توبه و يا حتي قبل از توبه بايد بداند که زندگي فرصت خدايي شدن است و هدف دين و زندگي انسان چيزي جز خدايي شدن و تشکيل زندگي خدا محور نيست. خدايي شدن مهمترين هدف و انگيزه اي است که باعث مي شود, انسان زندگي گذشته خود را اصلاح نمايد و با توبه به سوي خدا يعني خدايي شدن و خداگونگي بازگردد و زندگي تازه اي را آغاز نمايد. خود توبه در مقايسه با حرکت تازه اي که بايد آغاز کند, چندان سخت به نظر نمي رسد. براي اصلاح زندگي بايد انسان مومن تصميم جدي داشته باشد که روش زندگي خود را از خودمحوري به خدامحوري تغيير دهد و اين کار آسان نيست. بايد انگيزه قوي براي اين کار داشته باشد تا بتواند در مسير خدايي شدن و بازگشت به خدا, مقاومت نمايد و به شرايط قبلي بازنگردد.
توبه كننده از گناه همانند كسي است كه گناهي نكرده است
توبه حقيقي نيز همان توبه نصوح است ؛ يعني توبه و پشيماني بدون بازگشت. اگر كسي احساس كند كه واقعا از گذشته خود نادم و پشيمان گشته و راه خود را به سوي خداوند عوض كرده، بايد بداند كه اهل توبه واقعي است و اينچنين توبه اي هرگز رد نمي شود. به عبارت ديگر مشكل و نگراني اي كه در زمينه قبول توبه وجود دارد ، از طرف خداوند ؛يعني پذيرنده توبه نيست . مشكل از جانب خود توبه كننده است.
اگر كسي كه دچار گناه و معصيت خداوند شده به درستي و با رعايت شرايط، موفق به توبه شود ، به طور قطع توبه او پذيرفته شده است و نبايد نسبت به پذيرش آن نگران باشد. بنابر اين خود كيفيت توبه و نحوه پيشرفت آن ، بهترين راه تشخيص پذيرش آن است.
ابو حامد غزالى در كتاب احياء چنين مى گويد: اگر معنى قبول را فهميده باشى شك نخواهى داشت كه هر توبه صحيحى پذيرفته و مقبول است. كسانى كه به نور بصيرت مى بينند، و از انوار قرآن مدد مى گيرند، مى دانند كه هر قلب سليمى مقبول خدا و در آخرت در جوار او بهره مند از نعمت اوست، و آمادگى دارد كه با چشم خود به وجه اللّه بنگرد. و مى دانند كه قلب در اصل، سليم آفريده شده است زيرا هر نوزادى با فطرت خدا پرستى آفريده مى شود امّا آن سلامت توسط كدورتى كه گرد و غبار گناهان بر آن ايجاد مى كنند از دست مى رود.
قرآن مجيد مى فرمايد: وَ هُوَ الّذِى يَقْبَلُ التَّوبَةَ عَنْ عِبادِهِ 42: 25 احياء العلوم/ فصل پنجم همچنين احساس بهجت و آرامش خاصى كه پس از دعا و توبه به انسان دست مى دهد ، احساس سبكى از گناهان و آلودگى ها، تضرع و التجاى بيشتر به خدا وند، آثار واقعى توبه كه در اعمال و كنشهاى ما بيشتر هويدا گردد؛ يعنى رغبت كمتر به گناه و اراده و عزم راسختر در اطاعت پروردگار، نشان مى دهد كه توبه ما توبه واقعى بوده و به همين نسبت مقبول واقع گرديده است.
دستور العمل كلي ترك گناه:1- ترك زمينه گناه: اين خود زيرمجموعهاى دارد كه مهمترين آن عبارت از است:
كنترل چشم: دقيقا بايد مواظب چشم خود بود كه مبادا به نامحرم و كلاً هر آنچه كه شهوت انگيز است، نگاه شود. امام صادق(ع) فرمود: نظر دوختن تيرى مسموم از تيرهاى ابليس است و چه بسا نگاهى كه حسرت درازمدتى را (در دل) به ارث بگذارد» 1 تا حد امكان انسان از حضور در مجالس مختلط يا برخورد با نامحرم پرهيز نمايد.
كنترل گوش: بايد از شنيدنى هايى كه ممكن است به حرام منجر شوند و زمينه ساز حرام هستند پرهيز شود. مانند موسيقى حرام، صداى شهوت انگيز نامحرم و… .
ترك مصاحبت با دوستان ناباب: دوستانى كه باعث مى شوند انسان گناه را مزمزه كند، در واقع دشمن هستند و بايد از آنها پرهيز كرد.
از امام سجاد(ع) نقل شده: حضرت از همراهى و سخن گفتن و رفيق بودن با پنج كس را نهى فرموده: كذاب، گناهكار، بخيل، احمق و كسى كه قطع رحم كرده است». 2
البته اينها از مهمترين زمينه هاى گناه هستند كه بايد ترك شوند ولى كلاً هر چيزى كه زمينه گناه را فراهم مى كندبايد ترك شود.
2- ترك فكر گناه: ترك زمينه گناه سهم به سزايى در ترك فكر گناه دارد ازاينرو هر چه بيشتر و دقيقتر زمينه گناه ترك شود فكر گناه كمتر به سراغ انسان مىآيد. اين فكر گناه است كه شوق در انسان ايجاد مىنمايد و بعد از شوق ارادهى عمل سپس خود گناه محقق مى شود، مسلما تا اراده و شوق و ميل نسبت به كارى نباشد انسان مرتكب آن كار نمى گردد.
سعي نماييد فكر گناه را به ياد خداي تبديل نماييد، زيرا ياد خدا عامل گناه زدايي از ذهن، ضمير و عمل انسان خواهد شد و جديت و موفقيت در اين امر پيروزي بزرگي براي انسان است. ياد خدا در واقع دفع دشمن شيطان و نفس از همان خاكريز اول است . قرآن مجيد در وصف پارسايان مي فرمايد: پرهيزگاران چون گرفتار وسوسه شيطان شوند هماندم متذكر (ياد خدا) شده و بصيرت يابند. 3
3- اشتغال به برنامه شبانه روزى: حتما بايد شبانهروز خود را با برنامهريزى صحيح و متناسب وضع روحى و جسمى خود پر كنيد و هيچ ساعت بيكارى نداشته باشيد تا نفس شما را مشغول كند. در اوقات بيكارى وسوسههاى نفس و شيطان به سراغ انسان مىآيد و او را به فكر گناه و سپس به خود گناه مىكشاند اميرالمؤمنين على(ع) فرمود: براستى و حقيقت كه اين نفس (انسانى) پيوسته و مرتب به بدى امر مىكند در نتيجه هر كس آن را به خود واگذارد (و به كارى نگمارد) نفس او را به سمت گناهان مى كشاند». 4
4- روزه گرفتن: روزه گرفتن قواى حيوانى و شهوانى انسان را تضعيف مىكند اگر قواى شهوانى ضعيف گشت قهرا فكر گناه هم كمرنگ مىشود. امام جعفر صادق (ع) فرمودند: هرگاه شكم پر شود طغيان مى كند. 5 مفهومش اين است اگر شكم بر نشود طغيان نمىكند و بهترين قسم جوع و گرسنگى همان روزه گرفتن است.
تذكر اين نكته بسيار ضرورى است كه اولاً: روزه نبايد براى بدن ضررى داشته باشد وگرنه شرعا حرام است. ثانيا: براى كارهاى روزمره مخل نباشد. ثالثا: اگر نه مضر بود ونه مخل فقط روزهاى دوشنبه و پنجشنبه باشد نه بيشتر، ولى در هر صورت اگر براى روزه گرفتن عذرى است مورد بعدى يعنى ورزش دو برابر شود.
5- ورزش: هر روز ورزش لازم است البته آن ورزشهايى باشد كه براى بدن ضررى ندارد مثل نرم دويدن و نرم طناب زدن و انجام حركتهاى كششى و اگر براى روزه گرفتن عذرى هست زمان ورزشى دوبرابر شود مثلاً از بيست دقيقه به چهل دقيقه افزايش يابد.
6- ياد مرگ و قيامت: ياد مرگ دل را از تعلق به شهوات جدا مىسازد و انسان را از گناه و فكر گناه باز مىدارد آنچه كه بسيار مهم است اين است كه اولاً اين فكر هر روز و مستدام باشد اگر شبانهروزى نيمساعت باشد كافى است ثانيا در مكان خلوتى باشد مخصوصا اگر آن مكان خلوت خود محيط قبرستان باشد به هر گونه كه اين فكر در مرگ با جان عجين شود و باور دل گردد بسيار مطلوب است مثلاً يكى از كيفيتهاى فكر در مرگ را يكى از بزرگان چنين مىفرمود: تمام خاطرات تلخ و شيرين گذشته را در حد امكان مثل يك فيلم از ذهن بگذراند و به خود بباوراند كه همه اينها گذشت و چند روز باقى مانده عمر هم مىگذرد لحظات جان دادن، وقتى كه خويشان و نزديكان را رها مى سازد و از تمام تلخ و شيرينىها وداع مى كند و… همه و همه را به خوبى تأمل كند تا دل بلرزند و چشم بگريد.
اميرالمؤمنين على(ع) فرمود: ياد كنيد (مرگ را) درهم كوبنده لذات را و تيره و تلخ كننده شهوات را و دعوت كننده جدايىها را». 6
سخن آخر اين است كه اين دستورات وقتى نتيجه مىبخشد كه هر چه دقيقتر به آن عمل شود زمان نتيجه آن بستگى به شرايط و خصوصيات افراد دارد.
چگونه بعد از توبه گناه نکنیم
ترك زمينه گناه سهم به سزايى در ترك فكر گناه دارد
7- استفاده درست و مطلوب از اوقات فراغت
يکي از زمينه‌هاي پيدايش انحرافات در جوانان و نوجوانان، استفادة نادرست آنها از اوقات فراغت است. اوقات فراغت طولاني و بي‌برنامه نوجوانان را عاصي و سرگردان مي‌کند. آنها به تدريج سرخورده و مأيوس مي‌شوند و در نتيجه به دنياي درون خويش پناه مي‌برند و در کنج خلومت و انزوا راهي براي مشغوليت خود مي‌جويند.
8- بر خورداري از روابط سالم انساني
جوانان و نوجواناني که روابط نامطلوب و ناسالم دارند و با افراد منحرف و بي‌بند و بار دوست و رفيق هستند، کم کم به انحرافات کشيده مي‌شوند و تحت تأثير امور شهواني قرار مي‌گيرند. نفوذپذيري جوانان از دوستان و همسالان بيش از ساير گروه‌ها است. در سنين بلوغ صحبت‌هاي آهسته و در گوشي بين نوجوانان بيشتر مي‌شود و محور اين گفتگوها، غالباً مسايل جنسي و امور شهواني است که به صورت مخفيانه و به دور از انظار بزرگ‌ترها طرح مي‌شود. براي پيشگيري از انحرافات اخلاقي سعي کنيد از دوستي‌هاي آلوده و مشکوک جداً پرهيز نموده و با افراد سالم و مذهبي ارتباط برقرار نماييد.
9- پرورش تقوا و معنويت در وجود خويشهمة آنچه بيان شد، به نحوي مي‌توانند در پيشگيري از انحرافات اخلاقي و طغيان شهوت و غريزة جنسي نقش داشته باشند، اما آن چه بيش از همه ضروري است و به صورت زيربنايي در شخصيت و رفتار جوان مؤثر است. پرورش معنويت و تقويت ايمان و تقواي الهي است. ما در عصري زندگي مي‌کنيم که جهان به شدت در ماديات فرو رفته و يک سره غرق در جاذبه‌هاي نفساني و امور شهواني گرديده است. در شرايط کنوني، خلأ عظيم و هولناکي از اخلاق و معنويت پديد آمده و تمامي مشکلات انسان‌ها نيز از همين جا ناشي شده است.
اگر با تقويت ايمان و نيروي اراده، باورها و اعتقادات نوجوانان تقويت گردند، بدون شک بخشي از مشکلات آنان به ويژه در زمينة مسايل اخلاقي و شهوت و غريزة جنسي درمان مي‌شود.
اگر نوجوان از ته دل باور نمود که تمام اعمال و رفتار او را خدا مي‌بيند و بر اساس عملکرد افراد به آنها پاداش مي‌دهد و اساساً سعادت و خوشبختي انسان به دست خودش مي‌باشد، در اين صورت احتمال اينکه مرتکب گناه نشود بسيار زياد است.
يقين داشته باشيد، تا زماني که نيروي ايمان و تقوا در وجود انسان بارور و تقويت نگردد، هيچ ضمانتي از شهوت و انحرافات اخلاقي وجود ندارد. به خصوص در وضعيت کنوني که عوامل تحريک کنندة بسيار زياد است. بنابراين قبل از هر چيزي سعي کنيد نيروي ايمان و تقوا را در وجود خويش بارور کنيد. اگر فکر و ذهن شما متوجه خدا باشد و هميشه نماز خود را اول وقت انجام دهيد، خداوند شما را ياري مي‌کند تا از هر گناهي مصون بمانيد و تحت تأثير شهوت و غريزة جنسي قرار نگيريد. خداوند متعال در قرآن کريم مي‌فرمايد: «ان الصلوة تنهي عن الفحشاء و المنکر» به درستي که نماز انسان را از هر گونه آلودگي و عمل زشت و گناه دور نگه مي‌دارد. نماز واقعي نه تنها والاترين عامل کنترک شهوت و دفاع در برابر هجوم انحرافات اخلاقي تلقي مي‌شود، بلکه عامل تهاجمي عليه انحرافات و شهوت‌ها نيز محسوب مي‌گردد.
10- تسهيل و تسريع درازدواجعلاوه بر آن که جوان سعي در کنترل شهوت و غريزة جنسي مي‌کند، بايد براي ازدواج که يگانه راه درست ارضاي غريزة جنسي مي‌باشد، نيز اقدام کند به اين معنا که پسرها از 18 سالگي به بعد مي‌توانند به فکر ازدواج باشند و اگر شرايط را مساعد مي‌بينيد، از همين سن مقدمات آن را فراهم کنند و دخترها هم چنان چه مورد مناسبي به خواستگاري آنها آمد به دلايل نوعاً غير موجه و پوچ مثل هنوز زود است، مي‌خواهم درس بخوانم، داماد وضع مادي خوبي ندارد و… از ازدواج خودداري نکنند و والدين هم سنگ اندازي‌هاي غيز منطقي نداشته باشند.
اميد است با رعايت اين نکات و به خصوص توجه به تقوا و نماز بتوانيد غريزة جنسي و حس شهوت را در خويش کنترل و مهار نماييد و زماني که فرصت مناسب براي ازدواج فراهم گرديد، به ازدواج اقدام کنيد.
چند توصيه:يك) هيچ گناهي را كوچك نشماريد.دو) در ابتداي روز با خداي متعال شرط كنيد كه گناه نكنيد و در طول روز مراقب اعمال و رفتار خود باشيد و در پايان روز از خويش حساب بكشيد. اگر از عملكرد خويش راضي بوديد، خداي را شكر گوييد و در صورتي كه راضي نبوديد، بر خويش سخت بگيريد.
سه). بدانيد كه همواره در محضر خداي بزرگ هستيد ، او بر شراشر وجود شما اشراف دارد و از ظاهر و باطن شما آگاه است.
چهار) از خداوند با دعا و نيايش استعانت و استمداد بجوييد، زيرا كه خود فرمود: اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود هيچ كدام به فضيلت و تزكيه روي نمي آورديد. 7
پنج) اعمال و عادات نيكو را جايگزين رفتار ناپسند نماييد; مانند شركت دائمي در نماز جماعت، نماز شب، زيارت اهل قبور و دعا. قرآن كريم مي فرمايد: خوبي ها سرانجام ميدان را بر بدي ها تنگ خواهد كرد و آنها را از بين خواهد برد. 8
شش) مطالعه پيرامون زندگي پارسايان و زاهدان و مطالعه كتب اخلاقي ر فراموش نكنيد.
راهكارهاي عملي:در پايان علاوه بر راهکارهاي ارائه شده که رعايت آنها مي‌تواند به شکل زيربنايي اين مشکل را برطرف کند يک سري توصيه‌هاي کاربردي‌تر به اختصار ارائه مي‌شود:1- مراقب نگاه‌تان باشيد.2- از خلوت با نامحرم، سخن گفتن و شوخي کردن با آنها جداً خودداري کنيد.3- از فکر کردن، تصور و تخيل جنس مخالف و مسايل جنسي خودداري کنيد.4- از نگاه کردن به تصاوير و فيلم‌هاي تحريک کنند جداً خودداري کنيد.5- از شوخي‌هاي جنسي و محرک پرهيز کنيد.6- در صورت شدت شهوت، خوردن غذاهاي محرک و داراي کالري زياد مانند خرما، پياز، فلفل و… را به حداقل برسانيد.7- براي تعديل نيروي جنسي خود حتماً ورزش و تحرک جسماني و کار فيزيکي و بدني را در زندگي روزمره خود لحاظ کنيد.8- دعا و توسل براي نگهداري ايمان و رفع مشکلات مي‌تواند مفيد باشد.9- روزه گرفتن موجب کاهش نيروي جنسي مي‌شود.10- سعي کنيد در طول روز با وضو باشيد و از نورانيت آن استفاده کنيد.در پايان توجه شما و همة جوانان عزيز را به اين روايت جلب مي‌کنم:امام علي(ع) مي‌فرمايند: «اکره نفسک علي الفضائل فان الرذائل انت مطبوع عليها» با سعي و مجاهدت فضايل اخلاقي را به نفس سرکش خود تحميل کن، زيرا خواهش طبيعي بشر بر شهوات و رذايل اخلاقي است.
پاورقي:1- (سفينةالبحار، شيخ عباسى قمى، ماده نظر).2- (همان، ماده صحب).3- ( اعراف, آيه 201)4-. (الغرر والدرر، باب النفس به نقل از سرالاسراء، استاد على سعادتپرور، ج 1، ص 544، ح 4).5- (المحجةالبيضاء، ملا محسن فيض كاشانى، ج 5، ص 150).6- (الغرر والدرر، باب الموت، به نقل از سرالاسراء، استاد على سعادتپرور، ج 2، ص 159)7- (نور، آيه 21)8- (هود، آيه 114)
در ادامه بخوانید
خریدقسطی جهیزیه بدون نیاز به پرداخت اولیه
زیباترین باغ رستوران فشم تهران
تور ارزان کیش با رزرواسیون بهترین هتل ها
برای خریدبلیط اتوبوس دنبال سایت معتبری؟
چطور با هزینه‌ی کم، زیاد و راحت سفر کنیم؟
با هواپیما هم میشه ارزون سفر کرد!
طرح فروش اقساط(بدون پیش پرداخت)لوازم خانگی
تجویز انواع سمعک نامرئی و هوشمند
جستجوی انواع بهترین ونزدیکترین مراکزخدماتی
دیگه لازم نیست از دندانپزشکی بترسید؟
موثرترین راه پاکسازی هوای خانه
باطل کردن چشم‌زخم و طلسم
بهبود مشکلات رفتاری کودک با بازی درمانی
اسلایس براونی آلبالو
Makan Inc.| All Rights Reserved – © 2013 – 2021
چه کنم که در توبه ثابت قدم باشم و به سراغ گناهان نروم؟
با خود گفت این آخرین گناه تو خواهد بود و بعد توبه می کنی و …! اما آیا موفق شد؟!
چگونه بعد از توبه گناه نکنیم
با خود گفت این آخرین گناه تو خواهد بود و بعد توبه می کنی و …! اما آیا موفق شد؟
با خود گفت این آخرین گناه تو خواهد بود و بعد توبه می کنی و …!
اما آیا موفق شد؟
شاید این دیالوگ بارها در ذهن شما هم اتفاق افتاده باشد:
«- نه ، گناهه ، من انجام نمی دهم!
– کی گفته گناهه … تو قصدت این نیست … اصلا این حرفا چیه ؟ … توبه می کنی ! … خدا بخشنده است …
– نه چند بار … دیگر روی بخشش خواستن ندارم
– قول میدهم این بار آخر باشه !! بعدش توبه کن و آدم خوبی بشو !!
این از محالات است! و از کجا معلوم که این گناه مرز بین سعید و شقی بودن شما نباشد؟ و یا این عمل آخرین عمل شما نباشد؟
البته سند روایی هم دارد:
عمر بن سعد، شبی را از ابن زیاد مهلت گرفت تا فکر کند و آخر به این نتیجه رسید که این گناه (قتل اباعبدالله علیه السلام) را انجام می دهد و به حکومت ری می رسد و بعد توبه می کند!!
به بیان دیگر با خود گفت این آخرین گناه تو خواهد بود و بعد توبه می کنی و …!
اما آیا موفق شد؟!
اگر همین الان تصمیم گرفتید که یه خلوتی با خدا داشته باشید و از گذشته تان توبه کنید، این مطالب را از دست ندهید.
توبه همان پشیمانی واقعی از گناه و تصمیم برای ترک گناه است و تکرار نکند و اینکه پشیمانی قلبی مان را چطور به خدا نشان بدهیم. هر کس بیانی دارد، یکی می گوید خدایا ببخش. یکی می گوید خدا پشیمانم و ذکر استغفرالله را بکار می‌برد.
انسان وقتی از گناهان گذشته پشیمان می شود و تصمیم می گیرد که، دیگر تکرار نکند ؛ البته حق الناس را ادا می کند و حق الله را هم ادا می کند، سعی می کند گناهان قبلی را با عبادت و رفتارهای خوب جبران کند و این یک توبه و توبه نصوح می شود که به تعبیر قرآن: یا ایهاالذین امنوا توبوا الی الله. ای کسانی که ایمان آورده اید توبه نصوح داشته باشید.
برای توبه نیامدند، آداب و قوانینی و مراحلی را مطرح کنند که بهانه، دست گناهکاران بیفتد و توبه را عقب بیندازند.
یک توصیه هایی برای بهتر شدن توبه، از اولیاء الله داریم ولی جزء قوانین توبه نیست تا اینکه توبه تأخیر نیفتد. چرا که عمر ما معلوم نیست. لذا هر لحظه ای، هر زمانی و هر موقعیتی می توانید توبه کنید.
مهم این است که برسد به بن بست و بفهمد خدا دوستش ندارد و برگردد. حالا می خواهد توی ماشین باشد، در کلاس و یا خانه باشد، فرقی نمی کند. یک لحظه است. برای اینکه به تاخیر نیفتد، نیامدند پیچیده اش بکنند و دست و پا گیر بشود.
البته لحظه ای که توبه میکند و پشیمان میشود، اشک و آه و تضرع هم داشته باشد این خیلی بهتر است و هر چه این آه و ناله، سوزناک تر و داغ تر باشد، انقلاب درونی تر است.
بعضی ها وقتی مشکلی پیش می آید و با خدا کار دارند، توبه می کنند و اشک هم می ریزند ولی کنج دلشان، پشیمان واقعی نیستند و تصمیم جدی برای ترک ندارند. فعلاً خرشان از پل بگذرد، مشکلشان حل بشود، دوباره تکرارش می کنند. این توبه واقعی و نصوح نیست و در آموزه های دینی ، این را مسخره کردن خدا می دانند.
رسول اکرم می فرماید: التاب من الذنبه کما لاذنب له : کسی که از گناه توبه کند، گویی گناهی نکرده است. مثل کسی که از مادر به دنیا آمده است و در ادامه می فرمایند: والمقیم من الذنبه و هو مستغفر منه کالمستهزء : اما آنانکه می خواهند گناه را انجام بدهند و استغفار می کنند، مثل کسی است که دارد خدا را مسخره می کند.
ناامید نشوید
روایت بالا معنایش این نیست که جوان عزیز اگر بعد از توبه باز به گناه بازگشت، بگوید نه من آدم نمی شوم و اینکه بترسند که خدا را استهزا کرده و بگوید که من نابود و جهنمی هستم. خیر این ها درست نیست، غلط است. باز باید توبه کند.
بعضی از جوان ها تلقی شان این است که اگر من گناهی می کنم و توبه ام را می شکنم، پله ی اول هستم و سر خط اولم آمده ام.
باید گفت خیر ، این جور نیست. وقتی شما یک بار توبه می کنید مدتی تحمل می کنید و گناه نمی کنید و باز مرتکب آن گناه می شوید، شما آن نردبان را یک پله بالا آمده اید و سر جای اولتان نیستید. باز توبه می کنید و یک ماه می گذرد و باز گناه می کنید، شما پله دوم هستید. ممکن است شما چند بار توبه را بشکنید و دوباره توبه کنید ولی پله پله بالا آمده اید.
چگونه بعد از توبه گناه نکنیم
یک وقت به جایی می رسد که انسان خسته می شود، توبه می کند و تا ته آن می رود. این حدیث برای کسی است که می گوید خدایا ببخش ولی حتی همان لحظه دارد گناه می کند و یا می گوید خدایا ببخش ولی همان لحظه نگاهش به نامحرم است، در مسیر گناه می رود و باز می گوید ببخش.
نمی خواهم جوانان این حدیث را این طور برداشت کنند که من دیگر کارم تمام است چون یکبار توبه ام را شکسته ام. ناامید نشوید و توبه کنید ، مطمئن باشید که خداوند شما را می بخشد.
کسی که توبه می کند و وقتی یاد گناهانش می افتد، لذت نمی برد، بهم می ریزد، منقلب می شود و اشک می ریزد و متنفر از گناهش است.
این حدیث برای کسی است که هنوز شوق گناه در دل دارد و به زبان توبه میکند.
از استرس های زمان گناه یاد کنید. گناه استرس می آورد. انسان وقتی گناه می کند منتظر بلاست. یکی از علل نزول بلا گناه است. انسان وقتی توبه می کند آرامش پیدا می کند. مواظب القائات شیطان باشید که در شما یاس ایجاد نکند. سعی کنید که بیکار نباشید و با فکر گناه مقابله کنید.
حضرت علی (علیه السلام) می فرماید: کسی که زیاد فکر می کند به سمت گناه کشیده می شود. حضرت عیسی فرمود: موسی شما را از گناه نهی کرد من شما را از فکر گناه نهی می کنم.
اگر با دوستانی گناه می کردید دیگر با آنها ارتباط نداشته باشید و باید ابزار گناه را از بین ببرید. اگر اینترنت و کامپیوتر یا موبایل ابزار گناه شما بوده است آنها را فراموش کنید. در زمان مشخصی کار مشخصی بکنید که این اراده ی شما راقوی می کند.
ارتباط خودتان را با خدا قویتر کنید کتاب هایی در مورد معاد مطالعه کنید به یادمرگ باشید و جبران کنید. در دعا داریم: آه از کمی توشه و طولانی بودن راه.
استغفار را جدی بگیریم. وقتی انسان به فکر گناه می افتد باید استغفار کند. روایت داریم: خودتان را با استغفار معظر کنید تا بوی نامطبوع گناه شما را مفتضح نکند. از استغفار غافل نشوید.
فرآوری: زهرا اجلال
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منابع:
برنامه سمت خدا
سایت ایده ها
تبیان، دستیار هوشمند زندگی
پل های ارتباطی
بلوار کشاورز،خیابان نادری،نبش حجت دوست،پلاک 12
public@tebyan.com
02181200000
دسترسی سریع
محصولات و خدمات
اشتراک در خبرنامه
کلیه حقوق این سایت مربوط به موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان میباشد.
قرآن می‌فرماید: پروردگارت نسبت به آنان که از روی جهل اعمال بد انجام داده اند، سپس توبه کردند و در مقام جبران بر آمدند، آمرزنده و مهربان است.
لینک کوتاه خبر :
بروکر فارکس
پنجره دوجداره طهران وین
اقامت ترکیه
چگونه بعد از توبه گناه نکنیم
لپ تاپ استوک
فلومتر
آپلود عکس رایگان
دانلود فیلم و سریال ایرانی
آرام بند
رزرو بلیط هواپیما
خرید فالوور ارزان
دانلود آهنگ جدید
دندانپزشکی اطفال با بیهوشی
دوره mba دانشگاه تهران
با همراه مکانیک مطمئن بخرید، آسان بفروشید
آموزش بورس
تعمیر و سرویس ژنراتور
موسسه ونوس
دانلود فیلم
برج خنک کننده
نهال بادام
نهال بادام
مشاوره تلفنی آرموو
دستگاه جوجه کشی
دانلود سریال ملکه گدایان
طراحی سایت
خرید فالوور اینستاگرام
اجاره خودرو
دانلود سریال ملکه گدایان
تور استانبول بیسان گشت
باتری گوشی
تاسیسات
موسسه حقوقی تهران وکیل
دانلود فیلم
لپ تاپ استوک
خرید cp کالاف دیوتی موبایل
طلاق توافقی
خرید نهال
ارسال بار
چگونه بعد از توبه گناه نکنیم
الی گشت
قیمت دلار
فردانیوز در شبکه‌های اجتماعی
تمامی حقوق این سایت متعلق به پایگاه خبری فردا نیوز میباشد و استفاده از مطالب آن با ذکر منبع بلامانع است
توبه از خودارضایی
۱۳۹۵/۰۶/۰۷
–
۶۵۲۵۳ بازدید
نقل مطالب در مطبوعات و نشریات با ذکر منبع بلامانع است.
اداره تبلیغ نوین نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها
هدانا – سيري در معارف هدايت بخش اهل البيت عليهم السلام
حضرت آيت الله جوادي آملي
شرایط توبه از نظر امام علی
چگونه بعد از توبه گناه نکنیم
نماز روز يكشنبه ماه ذي قعده
فرق توبه با استغفار
داستانی جالب از لاتی که به دست آیت الله قاضی جزء اولیاء الله شد+کلیپ
چه كنيم كه بعد از توبه مجددا آلوده نشويم؟
مراقبت كنيد. مراقبت يعنى مراقب خود بودن. رقيب از رقبه به معنى گردن گرفته شده است. كسى كه در امتحانات سر مى كشد تا ببيند ديگران تقلب نكنند به او مى گويند رقيب.
گفته اند رقيب خود باشيد، هميشه گردن بكشيد ببينيد چه كسى سراغ شما آمده است، چه كسى مى خواهد به جاى شما بنشيند، شيطان آمده است يا فرشته، اگر خداى ناكرده انسان لغزيد اين طور نيست كه براى هميشه محروم شود. خداوند توبه او را قبول مى كند و مى پذيرد.
منبع : هدانا برگرفته ازپرسش ها و پاسخ ها «توصیه ها،پرسش ها و پاسخ ها».
ویژه نامه اخلاق و کلام علما
– مدرس حوزه (فلسفه و کلام اسلامی) و بنیانگذار سایت هدانا؛
– تحصیل در محضر جمعی از مراجع عظام تقلید؛
– مشاور خانواده و مدرس مهارت های زندگی اسلامی
– هدانا برآیند فعالیتی گروهی با نظارت دقیق، برای معرفی مطالب خوب دینی به شماست، امیدواریم این توفیق را داشته باشیم به عنوان یک منبع به روز و قابل اعتماد دسترسی به معارف اهل البیت(علیهم السلام) را برای شما مخاطبان عزیز و گرامی در حوزه های مختلف معرفتی ساده و کاربردی تر کنیم.
مطلب قبلی:
مراحل انجام توبه
مطلب بعدی:
شناخت خواستگار
آیه قرآن در مورد بخشش خداوند
آيا خداوند توبه همه گناهان را مى پذيرد؟
آیا خدا بندگان گناهکار را نیز دوست دارد؟
چگونه از آلوده شدن به گناه پاک بمانیم؟
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط سایت هدانا منتشر خواهد شد.
آدرس ایمیل شما به صورت عمومی نشان داده نخواهد شد.
ویژه روز:
شفاعت حضرت زهرا شامل چه کسانی است
دستورالعملی برای رفع کینه و حسادت از حضرت آیت الله بهجت
قمر در عقرب سال ۱۴۰۰
چگونه بعد از توبه گناه نکنیم
دریافت بهترین اخبار ومقالات هدانا
آیه قرآن در مورد بخشش خداوند
مشاوره خانواده و سبک زندگی:
درمان تیک عصبی
خواستگاری از دختری که خواستگار دارد
آیا در شب اول عروسى بايد رابطه جنسی داشت
با این 9 روش، کودکان عاشق ماه رمضان می شوند
چرا خواستگار منصرف و پشیمان می شود +فیلم
حقوق فرزندان بر والدین از دیدگاه اسلام /بخش1
توصیه برای مطالعه شما:
شبهه عدم پایبندی امام حسین علیه السلام به صلحنامه امام حسن علیه السلام
چرا خواندن شعر در شب جمعه مکروه است
فیلمی کمتر دیده‌شده از لحظه شهادت دبیر کل سابق حزب‌الله
چرا بايد در نماز حتما سوره حمد خوانده شود
ليست تلفن پاسخگويي به سوالات شرعي
چرا مذاکره با آمریکا مضر است؟(دیدگاه رهبری در مورد برخی از مضرات مذاکره با آمریکا)
مطالب تصادفی احکام:
نگاه به زيورآلات زن مثل حلقه ازدواج
ترک طواف نساء توسط نائب
اعلان نجاست غذا به ميهمان
انصراف از حج بعد از انجام عمره تمتع
تعداد غسل هاى واجب براى مرد و زن
وصیت به نحوه تقسیم ارث
| فارسی | العربیة | اردو | English |
| تمامی حقوق شرعاً و قانوناً برای تیم هدانا محفوظ می باشد و نقل مطالب با ذكر منبع سبب امتنان است. © کپی رایت – هدانا HADANA.IR |
دانلود اپلیکیشن هدانا
مشاوره خانواده
کانال ایتا
کانال سروش
آخرین پرسش ها و پاسخ ها را همه روزه در ایمیل خود مطالعه کنید
ما 5726 مهمان و بدون عضو آنلاین داریم
کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت محفوظ و استفاده از مطالب آن تنها با ذکر منبع مجاز است.
حوزه/ احساس گناه، به صورت بیمارگونه که در افراد ظاهر می شود، یکی از عوامل پژمردگی، افسردگی، اضطراب و نگرانی است که باید برای آن فکری کرد؛ وگرنه انسان ها دایم در رنج بوده و از درون می سوزند و از بیرون به صورت یک انسان افسرده و پژمرده در جامعه ظاهر می شوند واین نوع بیماری تازمانی که از ریشه برکنده نشود وعلل آن برطرف نشود، صرفاً با مراجعه به پزشک ومصرف داروهای مربوطه قابل علاج نخواهند بود.
به گزارش خبرگزاری «حوزه» کتاب «نقش باورهای دینی در رفع نگرانی ها» اثری از حبیب الله طاهری است که فصول چهارده گانه این کتاب در شماره های گوناگون تقدیم حضور شما فرهیختگان می گردد.
فصل هشتم: اضطراب و نگرانی از احساس گناه و راه درمان آن (توبه درمانی)
چگونه بعد از توبه گناه نکنیم
احساس گناه
انسان هر قدر وجدانش ضعیف باشد باز در برابر گناهانی که مرتکب شده، ظلم هایی که کرده، بی وفایی ها، پیمان شکنی ها، خیانت ها، دروغ ها و آلودگی های اخلاقی دیگر احساس شرمندگی می کند، احساس می کند. که از درون جانش می سوزد، همانند شخص مجرمی که مأموران انتظامی در به در دنبالش می گردند، احساس وحشت می کند. هرچه وجدانش قوی تر باشد، این احساس در او قوی تر خواهد بود.
احساس گناه از نظر روان شناسان از مظاهر منفی تقدیر ذاتی به حساب می آید و احساسی بیمارگونه از ارتکاب گناه و خطاست که حتی ممکن است عمداً و یا باآگاهی مرتکب نشده باشد و یا اگر با اختیار آن را انجام داده باشد، می بایست فکر جبران و حل آن باشد، نه آن که احساس آن باعث رنج و درد او گردد.
از بارزترین اشکال احساس کمبود و گناه به معنای بیماری آن، ارزش یابی منفی از خود است و خود را به شدت سرزنش می کند. گاه می گوید: نباید این کار را می کردم، و یا باید کاری را که می کردم، ولی نکردم. گاه با صراحت می گوید: معلوم می شود که آدم بدی هستم، شیطان در وجودم رخنه کرده، بی شخصیت هستم، آدم بی ارزشی هستم و مانند این. (273)
اگر علاوه بر احساس گناه، احساس افسردگی، خجالت یا اضطراب هم باشد معلوم می شود که این شخص گرفتار یکی از پیش فرض های ذیل نیز هست:
1. به خاطر رفتار بدم، آدم حقیر و بی ارزشی هستم. این برداشت منجر به افسردگی می شود.
2. اگر مردم بفهمند که چه کرده ام، به دیده حقارت نگاهم خواهند کرد. این شناخت به خجالت منجر می شود.
3. ممکن است به تلافی کاری که کرده ام تنبیه شوم. این فکر موجب اضطراب می شود.
حال سؤال این است که بر فرض کار اشتباهی کرده است آیا به راستی سزاوار سرزنش است؟ آیا آن عمل گناه تا این اندازه وحشتناک و غیراخلاقی است؟ آیا این شخص مطمئن است که مبالغه نمی کند؟ (274)
علت هر نوع نگرش منفی فرد نسبت به خود را باید در سرزنش خود جستجو کرد. خواه این نگرش به صورت سرزنش باشد یا دل سوزی و ترحم و خواه مربوط به احساس کمبود باشد یا احساس گناه و یا سایر اشکال نگرش منفی نسبت به خود.
به هرحال احساس گناه، به صورت بیمارگونه که در افراد ظاهر می شود، یکی از عوامل پژمردگی، افسردگی، اضطراب و نگرانی است که باید برای آن فکری کرد؛ وگرنه انسان ها دایم در رنج بوده و از درون می سوزند و از بیرون به صورت یک انسان افسرده و پژمرده در جامعه ظاهر می شوند واین نوع بیماری تازمانی که از ریشه برکنده نشود وعلل آن برطرف نشود، صرفاً با مراجعه به پزشک ومصرف داروهای مربوطه قابل علاج نخواهند بود.
بررسی
از این که انسان دارای وجدان و فطرت انسانی و الهی است تردیدی وجود ندارد، و باز این که در انسان به تعبیر قرآن کریم «نفس لوامه» وجود دارد و او را پس از ارتکاب گناه مورد سرزنش قرار می دهد، شکی نیست، اما سخن در این است که فایده و خاصیتِ این نفس لوامه و یا به تعبیر امروزی «وجدان بیدار» انسان، چیست؟ آیا سرزنش او برای انسان نفعی دارد و بالأخره او را به راه صحیح الهی و ترک گناه می کشاند یا صرفاً او را سرزنش می کند آن هم به قدری که او را به صورت یک انسان غمگین، افسرده، مضطرب و نگران درمی آورد که دیگر به درد هیچ کاری حتی عبادات نخورد؟ روان شناسانی که احساس گناه را در کتاب هایشان به عنوان علتی برای افسردگی، رنج و درد مطرح می کنند، اغلب یک سویه به قضاوت می نشینند و احساس گناه را تنها در بعد منفی آن می بینند. در حالی که آن چه مهم است و فلسفه خلقت «نفس لوامه» است بُعد مثبت آن است که ذیلاً اشاره می شود.
احساس گناه مثبت و منفی
قبل از تبیین احساس گناه مثبت و منفی، لازم است بدانیم که گناه در اصطلاح روان شناسان غیر از گناه به معنای عبادی آن است. معنای عبادی گناه یعنی پشیمانی عالمانه از ارتکاب آن چه که خداوند نهی فرموده است. لکن گناه در نظر روان شناسان، احساسی بیمارگونه از ارتکاب گناه یا خطاست که عمداً، و یا باآگاهی مرتکب نشده است و یا کاری است که برخلاف آداب، رسوم و شئون انجام گرفته است، ولی مورد نهی شارع نبوده است. مثلاً در خدمت به یکی از مهمانانش کوتاهی کرده یا سهواً نسبت به دوستش اهانت کرده است. برای این کار به خود می پیچد و به جهت چنین کوتاهی و تقصیری به موءاخذه خود می پردازد و در ملامت و سرزنش خود زیاده روی می کند.
روان شناسان بین دو نوع احساسِ گناهِ منفی و مثبت، تفاوتی قایل نشده اند و نتیجه آن ارتکاب اشتباهاتی است که بدون شک در بهداشت روانی انسان موءثر افتاده است.
اما دیدگاه اسلام از یک طرف مبتنی بر تفاوت بین این دو نوع احساسِ خطا یا گناه است و از طرف دیگر مبتنی بر ترسیم نوعی احساس است که فرد مسلمان باید دارا باشد.
نوعی احساسِ خطاکاری وجود دارد که بی تردید بیماری است. مانند آن چه در بالا اشاره شد. شخصی که مثلاً در خدمت به یکی از میهمانانش کوتاهی کرده یا سهواً نسبت به دوستش اهانت کرده است، تمام شب را به خود می پیچد و به جهت چنین کوتاهی و تقصیری، به موءاخذه خود می پردازد و در ملامت و سرزنش خود زیاده روی می کند و از خطایی که از او سرزده گریان می شود؛ به طوری که این احساس خطاکاری جزیی از شخصیت او می شود و او را در ورطه ابتلا به بیماری های عصبی قرار می دهد (احساس گناه منفی).
این نوع احساس گناه و خطاکاری، بدون شک با نوع دیگر آن (احساس گناه مثبت) که بهنجار است، تفاوت دارد و آن احساسِ گناه به معنای عبادی است. مانند کسی که مثلاً عمل حرامی انجام داده، مرتکب قتلی شده یا شرابی خورده و یا مال یتیمی را برداشته و سپس پشیمان شده است. به طوری که احساساتش مصداق فرموده رسول خدا صلی الله علیه و آله شد که می فرمایند: موءمن احساس می کند که گناهش مانند کوهی بر سینه اش سنگینی می کند، اما احساس فاسق، به نحوی است که گویا پشه ای از جلوی صورتش عبور کرده است. در این مثال احساس گناه از نظر بهداشت روانی بسیار بهنجارتر است تا احساس آنی و گذرای آن، یعنی کاملاً مخالف حالت سابق است. (275)
به هرحال احساس گناه به صورت مثبت، انسان را به کمال می رساند؛ زیرا شخص از عمل بدِ پیشینِ خود پشیمان می شود و دیگر مرتکب آن نمی شود و اگر مفسده ای بر آن مترتب بود، درصدد اصلاحش برمی آید که این همان توبه در اسلام است.
چگونه بعد از توبه گناه نکنیم
اما احساس گناه به صورت منفی نه تنها برای شخص مفید نیست و او را اصلاح نمی کند و به کمال نمی رساند، بلکه نوعی بیماری است که شخص را از پا درمی آورد و به افسردگی و رنج دایم مبتلا می سازد.
در اسلام احساس گناه، خوب است به شرط این که او را وادار به توبه و اصلاح کارهای زشتِ قبلی نماید و احساس بیمارگونه گناه که منجر به خود آزاری و سرزنشِ افراطی و سرانجام ابتلا به افسردگی نماید، مورد قبول نیست؛ زیرا گناه، قابل بخشش است و رحمت خدا بر غضبِ او سابق است؛ لذا ترسِ بیهوده و خارج از حدِ اعتدال، صحیح نیست.
توبه دری به سوی رحمت خداوند
از جمله مشکلات مهمی که بر سر راه مسایل تربیتی وجود دارد، احساس گناه کاری بر اثر اعمال بد پیشین است. مخصوصاً زمانی که این گناهان، سنگین باشد، این فکر دایماً در نظر انسان مجسم می شود که اگر بخواهد مسیر خود را به سوی کمال، پاکی و تقوا تغییر دهد، و به راه خدا بازگردد، چگونه می تواند از مسئولیت سنگین گذشته، خود را برهاند.
این فکر مانند کابوسی وحشتناک بر روح او سایه می افکند و چه بسا او را از تغییر برنامه زندگی و گرایش به پاکی، بازمی دارد.
به او می گوید: توبه کردن چه سود!؟ چراکه: زنجیر اعمال گذشته ات هم چون یک طوق لعنت، بر دست و پای توست. اساساً تو رنگ گناه پیدا کرده ای، رنگی ثابت و تغییرناپذیر!
کسانی که با مسایل تربیتی و گناه کارانِ توبه کار، سر و کار دارند، آن چه را گفتیم به خوبی آزموده اند، آنان می دانند این چه مشکل بزرگی است. در چنین حالتی، اگر درهای رحمت به روی چنین افرادی بسته باشد، برای همیشه مأیوس مانده و از راه نجات باز می مانند (احساس گناه منفی)، ولی خوشبختانه در فرهنگ اسلامی، این مشکل حل شده و توبه و انابه را هر گاه با شرایط، همراه باشد به عنوان وسیله قاطعی برای جدا شدن از زندگی آلوده و نکبت بارِ گذشته و آغاز زندگی جدید و حتی تولد ثانوی می داند. کراراً در روایات اسلامی درباره گنه کارانِ توبه کار می خوانیم: «کمَنْ وَلَدَتْهُ اُمَّهُ؛ (276) او همانند کسی است که (تازه) از مادر متولد شده است».
در روایتی از پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله می خوانیم:
«أَلتّائِبُ مِنَ الْذَّنْبِ کمَنْ لا ذَنْبَ لَهُ؛ کسی که از گناه توبه کند، همانند کسی است که اساساً گناه نکرده است».
و در آیه شریفه می فرماید: «قُلْ یا عِبادِی الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلی أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللّهِ إِنَّ اللّهَ یغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعاً إِنَّهُ هُوَ الغَفُورُ الرَّحِیمُ وَأَنِیبُوا إِلی رَبِّکمْ وَأَسْلِمُوا لَهُ مِنْ قَبْلِ أَنْ یأْتِیکمُ العَذابُ ثُمَّ لا تُنْصَرُونَ». (277)
بنابراین، در مکتب تربیتی اسلام، توبه به عنوان یک اصل تربیتی با اهمیت فوق العاده ای مطرح است و از تمام گنه کاران دعوت می کند که برای اصلاح خویش و جبران گذشته، از این در وارد شوند. در توبه، دری به سوی رحمت الهی است. لذا در قرآن کریم، «96» مرتبه ماده توبه و «230» مورد ماده «غفر و استغفار» ذکر شده است که همه این ها نشانه اهمیتِ توبه در دیدگاه الهی است.
امام علی بن الحسین علیه السلام در مناجات «تائبین» به پیشگاه حضرت حق چنین عرضه می دارد:
«اِلهی اَنْتَ الَّذی فَتَحْتَ لِعِبادِک باباً اِلی عَفْوِک سَمَّیتَهُ التَّوْبَةَ فَقُلْتَ تُوبُوا اِلَی اللهِ تَوْبَةً نَصُوحاً فَما عُذْرُ مَنْ اَغْفَلَ دُخُولَ الْبابِ بَعْدَ فَتْحِهِ؛ (278) خدای من! تو کسی هستی که دری به سوی عفوت به روی بندگانت گشوده ای، و نامش را توبه نهاده ای، و فرموده ای بازگردید به سوی خدا و توبه کنید توبه خالص، اکنون عذر کسانی که از ورود از این در، بعد از گشایش آن غافل شوند، چیست؟ ».
به قدری در روایات اسلامی نسبت به مسأله توبه، تأکید شده است تا جایی که از امام باقر علیه السلام نقل شده است که:
«اِنَّ اللهَ تَعالی اَشَدُّ فَرَحاً بُتَوبةِ عَبدِهِ مِنْ رَجُل اَضَلَّ راحِلَتَهُ وَزادهُ فِی لَیلة ظَلْمَاءِ فَوَجَدَها؛ (279) خداوند از توبه بنده اش، بیش از کسی که مرکب و توشه خود را در بیابان، در یک شب تاریک، گم کرده و سپس آن را بیابد، شاد می گردد».
این تعبیراتِ آمیخته با بزرگواری، همه برای تشویق بندگان گنه کار به این مهم است.
به هر حال، «توبه» امری است عظیم و راهی است برای بازگشت به حق تعالی و رحمت واسعه او، و با وجود چنین راه نجاتی، دیگر جایی برای احساس گناه به صورت منفی باقی نمی ماند.
توبه چیست؟
«توبه» در لغت به معنای بازگشت است و در قرآن کریم، هم به خدا نسبت داده شده و هم به انسان. «توبه خدا» به معنای برگرداندن لطف و رحمت خود به سوی بندگان، و توبه انسان به معنای برگشت او از حالات و اعمال فاسد گذشته خود است لذا هر توبه انسان، محفوف به دو توبه از خداست اول، خدا توبه می کند؛ یعنی لطف خود را به بندگانِ گنه کار، برمی گرداند و با این لطف، انسان متوجه بدی های خود می شود. پس از این توجه، توبه کرده و از افعال و اعمال گذشته خود پشیمان می شود و برمی گردد. پس از این حالت، بار دیگر خدا لطف کرده و توبه او را می پذیرد. آری، یک توبه انسان، میان دو توبه لطف خدا قرار می گیرد.
اول: خدا توفیقِ توجه به عیب ها را به انسان عطا می کند.
دوم: انسان، پشیمان شده و از آن عیب ها و فسادها، توبه می کند.
سوم: خداوند کریم و رحیم، این توبه را می پذیرد.
قرآن کریم، این حقیقت را چنین بازگو می کند: «ثُمَّ تابَ عَلَیهِمْ لِیتوبوا إِنَّ اللهَ هُوَالتَّوَّابُ الرَّحِیم؛ (280) خداوند لطف خودش را بر آنان شامل می کند و می فهمند که بد کرده اند، سپس آن افراد، متوجه توبه می شوند، بار دیگر خداوند رحیم، توبه آنان را پذیرفته وآنان را می بخشد».
علی علیه السلام «توبه» را چنین معنا می کند:
«التَّوبَةُ نَدَمٌ بِالْقَلْبِ وإستغفارٌ باللِّسانِ وَتَرَک بِالْجَوارحِ وإِضمارٌ اَنْ لا یعوُدَ؛ (281) توبه از چهار چیز تشکیل می گردد: اول: پشیمان شدن قلبی، دوم: آن پشیمانی در قالب استغفار به زبان جاری گردد، سوم: در کنار آن دو، ترک معاصی و رها کردن فسادهای گذشته، تحقق یابد. چهارم: تصمیم بر این که در آینده نیز آن گناهان و فسادها تکرار نگردد».
به هر حال، پشیمانی از گذشته و تصمیم بر ترک کردار زشت در آینده، و ابراز این حالت با ذکر استغفار، بدنه اصلی توبه را تشکیل می دهد.
آثار توبه
با مراجعه به آیات قرآن کریم و روایت اهل بیت علیه السلام درباره توبه، معلوم می شود که برای توبه، آثار بسیاری است که در این جا به بخشی از آنها در حد این نوشتار، اشاره می کنیم.
البته توبه ای دارای آثار ذیل است که با شرایطِ کامل و به عنوان توبه حقیقی و یا به تعبیر قرآن کریم «توبه نصوح» واقع شده باشد، نه آن که با صرف گفتن یک «استغفراللّه » این همه آثار بر آن مترتب شود. اساساً اگر شخصی توبه کند و پس از توبه، هم چنان به کردار زشتش ادامه دهد، نه تنها توبه کار نیست، بلکه به تعبیر امام باقر علیه السلام مستهزء و مسخره کننده است. «المُقیمُ علی الذَّنبِ وَهُوَ یسْتَغْفِرُ مِنهُ کالْمُستَهزِء؛ (282) کسی که نسبت به گناه پافشاری داشته و در عین حال، استغفار می کند، مانند کسی است که مسخره می کند».
در قرآن کریم، تنها در یک آیه پنج اثر برای «توبه» بیان شده است که عیناً متن آیه آورده می شود:
«یا أَیها الَّذِینَ آمَنُوا تُوبُوا إِلی اللّهِ تَوْبَةً نَصُوحاً عَسی رَبُّکمْ أَنْ یکفِّرَ عَنْکمْ سَیئاتِکمْ وَیدْخِلَکمْ جَنّات تَجْرِی مِنْ تَحْتِها الأَنْهارُ یوْمَ لا یخْزِی اللّهُ النَّبِی وَالَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ نُورُهُمْ یسعی بَینَ أَیدِیهِمْ وَبِأَیمانِهِمْ یقُولُونَ رَبَّنا أَتْمِمْ لَنا نُورَنا وَاغْفِرْ لَنا إِنَّک َ عَلی کلِّ شَی ء قَدِیرٌ؛ (283) ای کسانی که ایمان آورده اید! توبه کنید، توبه خالص. امید است با این کار، پروردگارتان، گناهان شما را ببخشد و شما را در باغ هایی از بهشت که نهرها از زیر درختانش جاری است، وارد کند؛ در آن روزی که خداوند پیامبر و کسانی که به او ایمان آورده اند را خوار نمی کند. این در حالی است که نور آنان از پیشاپیش آنان و از سمت راستشان در حرکت است و می گویند: پروردگارا! نور ما را کامل کن و ما را ببخش که تو بر هر کار توانایی».
از این آیه و سایرآیات استفاده می شود که «توبه نصوح و خالص» دارای چند اثر بزرگ است:
1. بخشودگی سیئات و گناهان. که در آیات دیگر نیز وارد شده و اساساً ثمره اصلی توبه همین است: «وَ إِنِّی لَغَفّارٌ لِمَنْ تابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صالِحاً ثُمَّ اهْتَدی؛ (284) من بخشنده کسانی هستم که توبه نمایند و ایمان آورده و عمل شایسته انجام دهند (و از نظر امور سیاسی و تبعیت از رهبر الهی و لایق نیز) هدایت یافته باشند (یعنی بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله از اهل بیت او تبعیت کرده باشند) ».
2. رسوا و مفتضح نشدن در روزی که پرده ها کنار می رود و حقایق آشکار می گردد و دروغ گویانِ تبهکار، رسوا می شوند. آری در آن روز، تنها پیامبر صلی الله علیه و آله و موءمنان، آبرومند خواهند بود؛ چرا که آن چه گفتند، به واقعیت می پیوندد: «یوْمَ لا یخْزِی اللّهُ النَّبِی وَالَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ». (285)
3. نور ایمان و عمل آنان در پیشایش و سمت راست آنان حرکت می کند و مسیر آنان را به سوی بهشت روشن می سازد: «نُورُهُمْ یسعی بَینَ أَیدِیهِمْ وَبِأَیمانِهِمْ». (286)
4. توجه شان به خدا بیشتر می گردد. لذا رو به سوی درگاه خدا آورده و از او تقاضای تکمیل نور و آمرزش کامل گناه خویش می کنند: «یقُولُونَ رَبَّنا أَتْمِمْ لَنا نُورَنا وَاغْفِرْ لَنا». (287)
5. بالاخره، ورود در بهشت پربرکت و نعمت الهی، یکی از ثمرات آن است: «وَیدْخِلْکمْ جَنّات تَجْرِی مِنْ تَحْتِها الأَنْهارُ». (288)
6. شیرین شدن زندگی تلخ و ناگوار همراه با آلودگی، چنان که می فرماید: «تُوبُوا إِلَیهِ یمَتِّعْکمْ مَتاعاً حَسَناً؛ (289) هرگاه شما توبه کنید، خداوند شما را به بهره ای نیکو، کامیاب می نماید».
7. تبدیل سیئات به حسنات، یعنی نه تنها خداوند در اثر توبه گناه را می بخشد، بلکه گناه را تبدیل به ثواب و «سیئات» را مبدل به «حسنات» می نماید. چنان که می فرماید:
«إِلاّ مَنْ تابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَاُّولئِک یبَدِّلُ اللّهُ سَیئاتِهِمْ حَسَنات؛ (290) کسی که توبه کرده و ایمان آورده و عمل صالح انجام دهد، خداوند بدی های آنان را به حسنات تبدیل می کند».
8. نزول برکات و توانمندی، در اثر توبه و پاک شدن از آلودگی ها، خداوند برکاتش را از قبیل باران و غیره نازل می کند و او را توانمند قرار می دهد. چنان که می فرماید: «تُوبُوا إِلَیهِ یرْسِلِ السَّماءَ عَلَیکمْ مِدْراراً وَیزِدْکمْ قُوَّةً إِلی قُوَّتِکمْ؛ (291) توبه کنید تا خداوند آسمان را برای شما به باریدن فراوان بگمارد و نیرویی بر نیرویتان بیفزاید».
9. رزق و روزی مادی و معنوی فراوان برای انسان تائب. چنان که می فرماید: «اسْتَغْفِرُوا رَبَّکمْ إِنَّهُ کانَ غَفّاراً یرْسِلِ السَّماءَ عَلَیکمْ مِدْراراً وَیمْدِدْکمْ بِأَمْوال وَبَنِینَ وَیجْعَلْ لَکمْ جَنّات وَیجْعَلْ لَکمْ أَنْهاراً». (292)
10. محبوب خدا و خلق خدا شدن؛ زیرا انسانی که خود را از آلودگی ها پاک نماید و درصدد اصلاح خود برآید و تمام همش را کسب رضای خدا قرار دهد، قهراً محبوب خدا خواهد شد. چنان که در آیه شریفه آمده است: «إِنَّ اللّهَ یحِبُّ التَّوّابِینَ؛ (293) خداوند، توبه کاران را دوست دارد».
در حدیثی، رسول خدا ضمن برشمردن وظایف مردم، فرمودند:
«وَیحِبّونَ التّائِب؛ (294) مردم باید کسانی را که به راه حق بازگشته و توبه کرده اند، مورد محبت قرار دهند».
یعنی شخص گنه کار نباید برای همیشه مورد بُغض و طعن مردم باشد. اگر از گناه خود توبه کرد و درصدد اصلاح مفاسد پیشین برآمد، مردم نیز باید رفتار خود را نسبت به او تغییر دهند و او را در جامعه پذیرا شوند تا گنه کاران دیگر نیز تشویق به توبه شوند.
11. پیوند با مؤمنین: منافقین و تبهکاران در اثر عقاید فاسد و اعمال ناشایسته، رابطه دینی شان از موءمنین قطع شده و دیگر به اصطلاح جزء برادران دینی به حساب نمی آیند، ولی وقتی توبه کنند و مفاسد پیشین را اصلاح و خرابی ها را جبران کنند، دو مرتبه به موءمنین می پیوندند. چنان که می فرماید: «فَإِنْ تابُوا وَأَقامُوا الصَّلاةَ وَآتَوُا الزَّکاةَ فَإِخْوانُکمْ فِی الدِّینِ». (295)
با توجه به توبه و آثارِ رحمت بار آن دیگر جایی برای نگرانی، اضطراب و افسردگی از احساس گناه نیست؛ زیرا توبه همانند آب زلالی است که هر نوع آلودگی و کثافت را پاک نموده و شستشو می دهد و انسان را به حالت اول خلقت برمی گرداند. «کیومٍ وَلَدَتْهُ اُمُّهُ» احساس گناه به خاطر آن است که راه نجات از عواقب اعمال گذشته خود را نمی یابد و نمی داند که چگونه آن را جبران نماید. حق دارد که در اثر احساس گناه، رنج بکشد و آزرده گردد و برای همیشه برای عاقبت دردناک خود نگران باشد، اما اگر شخصی است که پای بند به تعلیمات دینی است و در دین راه نجات را به او نشان داده اند و به او فهمانده اند که چگونه از چنگال عواقب سوء آن رهایی یابد، می تواند احساس آرامش و راحتی کند.
بنابراین احساس گناه برای بی دینان باعث رنج، ملال، نگرانی و اضطراب است؛ اما برای متدینان به دین اسلام که توبه یکی از ضروریاتِ آن است، ابداً مایه رنج و نگرانی نخواهد شد؛ چون راه گریز از عواقب سوء گناه در اختیار است و انسان با انتخاب آن راه گریز، خود را از عواقب سوء احساس گناه نجات می دهد.
تمامی حقوق این سایت برای خبرگزاری حوزه محفوظ است. ۱۳۹۸©
بازنشر مطالب خبرگزاری حوزه در سایر خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها بدون ذکر منبع آزاد است.
به‌گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم؛ ارتباط مردم و روحانیت چیزی است که انقلاب اسلامی ایران را رقم زد. امروز با تمام هجمه‌هایی که با ابزار‌های نوین و معرفت‌سوز به این پایگاه بزرگ و قوی معنوی میشود، نه‌تنها ارتباط مردم کمتر نشده که پای نوجوانان و جوانان نیز بسیار جدی‌تر از قبل به این عرصه باز شده است. نوجوان و جوان امروز ما در شرایطی زندگی میکند که اطرافش پر از الگوهای غلط و اشتباه است که اتفاقاً تلاش میشود تا همان‌را به‌عنوان جنس اصلی به آنها معرفی کنند. در چنین شرایطی کسی که می‌خواهد زندگی‌اش را بر اساس الگوهای صحیح اسلامی پیش ببرد، نیاز به یک مشاور و همراه خوب دارد تا پدرانه او را راهنمایی کند.
کتاب «ره‌نمای طریق» مجموعه پرسش‌ها و پاسخ‌های برای زندگی بهتر است. مردم جزئی‌ترین اتفاقات و مشکلاتشان را برای آیت الله جاودان تعریف کرده‌اند و ایشان هم پدرانه پاسخ داده‌اند. خبرگزاری تسنیم قصد دارد تا برخی از این پرسش‌ها و پاسخ‌ها را به‌صورت موضوعی و با نام «پاسخ‌های جاودان» منتشر کند.
در این بخش، چند پرسش و پاسخ درباره گناه و توبه را می‌خوانیم:
اگر تنها و بدون معلم بمانید، صیدِ شیطان می‌شوید
چگونه بعد از توبه گناه نکنیم
-با سلام. مدتی است که تصمیم گرفته‌ام جهاد با نفسم را شروع کنم اما نمی‌دانم از کجا و چطور شروع کنم ؟ خواهش میکنم بگویید چطور در این راه شل نشوم و از این هدفم دور نشوم؟ چطور از گناهان گذشته‌ام توبه حقیقی کنم؟آیت‌الله جاودان: سلام علیکم و رحمة الله ، از نماز شروع کنید. نمازتان را درست کنید که اول نماز است و مهمتر از همه چیز نماز است البته باید نماز صحیح بخوانید. سپس باید گناه را از زندگی خودتان حذف کنید البته بطور کامل باید گناه از بین برود. برای آشنایی با گناهان، کتاب «گناهان کبیره» نوشته آیت الله دستغیب را بخوانید و در این راه کوشش کنید. برای اینکه بتوانید در این راه بمانید باید مواعظ یک عالم خبیر را بشنوید. آدم اگر تنها و بدون معلم باشد بوسیله شیطان صید میشود؛ ثانیاً هر روز به امام زمان توسل داشته باشید، حتماً.
گنهکار که دیگر احترام ندارد!
-سلام استاد عزیز بنده سعی میکنم دچار گناه غیبت نشوم ولی مشکلی که دارم این است در مجالسی که غیبت دیگران می شود و خصوصا اگر غیبت کننده سن وسال دار باشد، به خاطر اینکه بی احترامی نکرده باشم، نمیتوانم تذکر دهم که غیبت نکنید. پیشنهاد شما چیست؟ آیا میتوان شخصیت طرف مقابل را در نظر نگرفت و هر کسی و در هر جمعی باشد، باید به صورت جدی و محکم تذکر داد؟ من یک جایی در احوالات شهید احمدعلی نیری خوانده بودم که اصلا در رابطه با گناه شنیدن غیبت با کسی تعارف نداشت.پیشنهاد شما چیست؟آیت‌الله جاودان: سلام علیکم و رحمة الله ،درمورد گناه و غیبت بایستی شخصیت طرف را در نظر نگرفت. شخصی که گناه میکند، دیگر احترام ندارد. البته می توان به شکلی دفاع از مومنی که غیبت او می شود انجام داد که شخصیت طرف هم لطمه نخورد. مثلا می گویند: به نظر می رسد این صحبت جنابعالی غیبت باشد یا ممکن است غیبت بشود و امثال این جملات.
چه کار کنیم که بر توبه بمانیم و دوباره خراب‌کاری نکنیم؟
-با سلام. من گذشته خوبی نداشتم و مرتکب گناهان زیادی شده ام.چندین بار توبه کرده‌ام و بسیاری از گناهان را دیگر مرتکب نشده‌ام ولی هر چند وقت یک بار ذهنیات گذشته فکرم را مشغول میکند و وسوسه‌ام میکند تا برخی کارهای نادرست را انجام دهم؛ البته بلافاصله بعد از انجام آن پشیمان می‌شوم. احساس میکنم که اوضاعم خیلی خراب است و ناراحت از این هستم که این همه گناه و تصاویر ذهنی و تجربیات نادرست را چگونه از وجودم خارج کنم که سراغم نیاید؟ متأسفانه نتوانستم شیرینی گناه را از خودم خارج کنم.لطفا هم دعایم کنید و هم راهنماییم.آیت‌الله جاودان: سلام علیکم و رحمة الله. تا بطور کلی از گناهان گذشته دست برندارید امکان معالجۀ آن ذهنیات وجود ندارد. پس اولا: تصمیم بر ترک گناه با کمک خواستن از خدای متعال و ثانیاً جبران خلاف‌ها و خرابی‌های گذشته؛ این دستور و راه معالجه است. اما چکار کنیم که بتوانیم بر توبه بمانیم و دوباره خراب کاری نکنیم؟ راهش را در جواب‌های متعدد عرض کرده‌ام.
1) نماز خودتان را درست و صحیح بجای آورید مسائل و قرائت و تقلید باید درست باشد. 2) نمازتان را اول وقت بجای آورید در این دو مسئله دقت کنید. 3) هر روز توسل به امام زمان علیه السلام را با توجه و اخلاص بجای آورید برای حل این مشکل مثلا هر روز صبح زیارت آل یس را با توجه و تضرع بخوانید و از آن حضرت بخواهید که شما را در ترک کامل گناه کمک کند. 4) آیا غذا و زندگی شما حلال و پاک است؟ اگر غذای پاک و حلال و زندگی پاک و حلال باشد آدم کمتر رغبت به گناه خواهد کرد و این مسئله را بدقت بررسی کنید.
اگر گناه بفضل الهی ترک شود رفته رفته گریه بر امام حسین(علیه السلام) و زیارت ایشان و توسلات و عزاداری‌ها و نمازها و روزه‌های مستحب می‌تواند گذشته را پاک کرده و ازخاطر شما بیرون کند انشاءالله. به رحمت الهی امیدوار باشید و راه درستتان را پی‌گیری کنید.
