در قسمت قبل به تبلیغ نوشتاری، جایگاه قلم و نگارش
در آیه ی آیات قرآن و احادیث اشاره کردیم و ضرورت
فراگیری ادبیات معاصر را در میدان تبلیغ یادآور شدیم و
نقایص موجود را در این زمینه گوشزد کردیم و اینک مناسب
است به مطالبی درباره ی «تبلیغ گفتاری» بپردازیم.
در بحث ابزارهای تبلیغ و ترکیب آن ها با هم به تفصیل
خواهیم آورد که «تبلیغ گفتاری» منحصر به خطابه و
سخنرانی نیست بلکه ممکن است در قالب های مختلفی
صورت بگیرد که مشهورترین و رایج ترین آن، در جامعه ما
نوع سنتی آن، یعنی خطابه و سخنرانی است. عده ای
می خواهند کاربرد این نوع تبلیغ را نادیده بگیرند یا ضعیف
بشمرند. اگر منصفانه به موضوع بنگریم در می یابیم که هر
یک از قالب های تبلیغی کارکرد خاصّ خود را دارد و به
تناسب موقعیت خاصّی که در آن قرار می گیریم، کارآمد
است. و هیچ کدام جای دیگری را نخواهد گرفت. البته نباید
از نظر دور داشت که بُرد این نوع تبلیغ، به ویژه با رخ نمودن
ابزارها و قالب های جذاب و متنوع تبلیغی، محدودتر شده
است. به عنوان مثال، وقتی یک موضوع دینی یا قصه ای از
قصه های قرآن، در قالب فیلم در می آید مانند سریال «مردان
آنجلس» گذشته از جاذبه های دیگر، مخاطبان بسیاری را با
خود همراه می کند. طبعا میزان تأثیرگذاری آن نیز بیشتر
است لیکن این امر به معنای آن نیست که از خطابه و تبلیغ
رو در رو که دارای تأثیر غیرقابل انکاری است، غافل بمانیم.
بنابراین خوب است درباره ی خطابه و سخنرانی که هنوز در
میان جامعه ی ما جایگاهی قابل توجّه دارد، مطالبی را بیان
کنیم.
«خطابه» که تنها نوعی از «تبلیغ گفتاری» به شمار
می آید، از دیر هنگام مورد توجّه رهبران معصوم علیهم السلام بوده
است. آنان که خود امیران کشور سخن بوده اند،(1)با
خطابه های خود در مسیر تبلیغ معارف الهی گام های بلندی
برداشته اند که خطبه های نهج البلاغه نمونه ای از آن هاست.
در پیروی از این خاندان پاک است که دانشمندان ربانی
و مبلّغان پاکباخته نیز در کار تبلیغ به این فن نگرشی دینی
دارند و فنون آن را فرا می گیرند و از این «هنر» در سنگر تبلیغ
بهره می برند.
«خطابه صرف سخن گفتن در یک جمع نیست بلکه
«برانگیختن» افراد است، چه نسبت به انجام یک کار، چه
نسبت به بازداشتن از یک عمل. از این رو، در خطابه چنان
باید سخن گفت که مستمعان برانگیخته شوند و دارای
انگیزه «عمل» یا «ترک عمل» شوند به همین دلیل است که
خطابه یک هنر است و ویژگی های خاصی می طلبد؛ مثلا،
باید چنان سخن گفت که شنوندگان برای جهاد، انفاق، کار،
تحصیل، خدمتگزاری، ایثار و … برانگیخته شوند یا از اموری
همچون گناه تنبلی، ترس، عقب نشینی، دنیاگرایی و حرص،
تکبر و خود برتربینی و … دست بکشند. این در سایه ی
تأثیرپذیری روحی شنوندگان و تأثیرگذاری نیرومند گوینده
در دل و جان شنونده است.
چگونه سخنران موفق باشیم
برانگیختن ها، یا براساس «مهر» و «محبت» است یا بر
پایه «کین» و «نفرت»؛ یعنی، یا باید در دل طرف شور عشق و
امید و مهربانی آفرید تا تحریک بر عمل شود یا باید سردی،
افسردگی و ناخوشایندی پدید آورد، تا ترک کند.»(2)
که در این زمینه نوشته شده، رجوع کنیم(3).
در این جا تنها به بیان نکاتی بسنده می کنیم.
پیشتر نیز اشاره کردیم که بین تبلیغ نوشتاری و
گفتاری رابطه ای تنگاتنگ وجود دارد. سر و کار داشتن با
ادبیات، نوشته های جذاب و شیوا و پرداختن به کار نگارش،
به صورت غیرمستقیم در گفتار انسان تأثیر می گذارد. از این
رو استادان «فن خطابه» به شاگردان خود سفارش می کنند
که همواره با آثار ادبی و نوشته های هنرمندانه در ارتباط
باشند تا بتوانند سخنی جذاب و دلنشین داشته باشند و
توان به تصویر کشیدن ماهرانه وقایع را بیابند و در مخاطبان
خود بیشتر تأثیر بگذارند.
پیوند خطابه با ادبیات را نیز می توان در تعریف دانش
ادبیات به دست آورد. جرجانی و زمخشری در این باره
گفته اند:
«علم الادب علم یُحترز به عن جمیع الخطأ فی کلام
العرب لفظا و کتابةً»(4)
و اشتباه گفتاری و نوشتاری در زبان عرب.
«در کتاب بستان الادب» ـ که علوم ادبی در آن گرد آمده ـ
«خطابه» در ردیف این دانش قرار گرفته است. این علوم
عبارتند از: لغت، اشتقاق، نحو، معانی، بیان، بدیع، عروض،
قافیه، خطابه، قرض الشعر، انشاء النشر، المحاضرات، خطابه
و تواریخ.»(5)
بدانند و با متن های قوی و نوشته های جذاب دمخور شوند.
خطابه با علم فصاحت و بلاغت نیز رابطه ی عمیقی
دارد زیرا این دو علم عهده دار شیوه های درستی سخن و
رسایی کلام است و آگاهی از آن ها به خطابه زیبایی و تأثیر
بیشتر می بخشد.
سئل الصادق علیه السلام : «ما البلاغه؟» فقال: «من عرف شیئا
قل کلامه فیه و انما سمّی البلیغ لانه تبلغ حاجته باهون
سعیه»(6)
خود را با کمترین تلاش می رساند.
علی علیه السلام می فرماید:
«احسن الکلام ما زانه حسن النظام و فهمه الخاص و
العام»(7)
باشد و خواص و عامه مردم آن را بفهمند.
شناخت این «حسن نظام» و قابل فهم برای خواص و
عوام بودن از مطالبی است که در علم بلاغت و فن خطابه
روشن می گردد.
«انسان از هر چیز خوب و زیبا و متناسب خوش
می گردد و به سوی آن جذب می شود.
یکی از این چیزها لفظ فصیح و شیرین و کلام بلیغ و
متناسب است. این جعل و آفرینش الهی است که لفظ خوب
در جان ها و دل ها می نشیند و اثر می کند و برعکس، لفظ
ناهنجار و کلام غیر بلیغ کمترین نقش و تأثیری ندارد و
خستگی و بیزاری می آورد.»(8)
آنچه درباره ی تبلیغ گفتاری، به ویژه خطابه مهمّ است،
حساسیت آن می باشد زیرا مبلّغ در «تبلیغ نوشتاری» فرصت
لازم را برای تنظیم مطالب و بازنگری و تجدید نظر در محتوا
و قالب آن دارد؛ در مقابل نیز مخاطبان کارهای مکتوب
چنانچه مطلب را به خوبی در نیافتند، می توانند با مرور
مجدد روی نوشته نکات مورد نظر خود را بیابند امّا در «تبلیغ
گفتاری» کار برای گوینده و شنونده حساس تر است، چرا که
سخنران در همان حال که اراده می کند سخن بگوید، کلمات
را القا می کند و فرصت تجدید نظر و بازنگری مطالب خود را
ندارد. و مخاطب نیز همان گونه جملات را دریافت و برداشت
می کند.
از این جهت خطیب باید برای گفته های خود از لحاظ
قالب و محتوا برنامه داشته باشد تا بتواند در کمترین فرصت
بدون این که شنوندگان را دچار کج فهمی و بی حوصلگی
کند، مطلب خود را بیان نماید.
قال علی علیه السلام : «احفظ لسانک فان الکلمة اسیرة فی
وثاق الرجل فان اطلقها صار اسیرا فی وثاقها»(9)
می شود.
این حدیث نورانی گویای این حقیقت است که گوینده
باید در بیان مطالب کمال دقت را به خرج دهد زیرا وقتی
سخنی نسنجیده را بر زبان آورد، شنوندگان برداشتی
انحرافی پیدا می کنند. گوینده دیگر در گرو سخنان گفته
خود خواهد بود و همیشه خود همراه مردم نیست تا دریافت
غلط آنان را تصحیح و گفته خود را توجیح کند.
«در این قسمت به برخی از تمرین های عملی اشاره
می شود که به کاربستن آن ها، توانایی نطق و خطابه و مهارت
بر سخنوری را افزایش می دهد یا برای آغازگران و مبتدیان
می تواند به صورت شیوه های عملی مفید باشد:
1 ـ متنی، مقاله ای یا بخشی از یک کتاب را مطالعه
کنید، سپس آن را کنار گذاشته به بازگو کردن آن بپردازید.
2 ـ درسی را که آموخته اید، مثل یک معلم برای دیگری
(یا برای خودتان) بازگو کنید.
3 ـ در تنهایی به تمرین بپردازید و سخنرانی کنید و
جلوی آینه ایستاده، نحوه حرکات و چهره و بیان خود را به
دقت کنترل کنید.
4 ـ سخنرانی های تمرینی یا اصلی خود را در نوار ضبط
کنید. بعدا گوش کنید تا ضعفها و نارسایی های آن را
شناخته، اصلاح کنید.
5 ـ نسبت به رسایی صدای خود و خوش آهنگی آن و
فراز و فرود لحن و آهنگ صدا تمرین کنید.
6 ـ کلمات را فصیح، محکم، واضح و روشن ادا کنید، نه
جویده جویده یا ناقص.
7 ـ از حرکات دست و اندام و تغییر در چهره و شیوه نگاه
بهره گیری کنید.
8 ـ متن سخنرانی های مهمّ خطبای نامدار را از نوار
بدقت گوش کنید یا اگر نوشته است، بخوانید و از جهت
مختلف دقت کنید تا عوامل جاذبه و گیرایی آن ها را
شناخته، شما هم به کار ببندید.
9 ـ برای رسایی صدا، در صحرا و جنگل و فضای آزاد با
صدای بلند سخن بگویید یا متنی و شعری را بخوانید تا
صدایتان صاف و شفاف گردد.
10 ـ گاهی پیش نویس نطق خود را روی کاغذ بیاورید و
تدوین کنید، سپس طبق آن به تمرین بپردازید، البته مانعی
ندارد که سر فصل های مطالب را یادداشت کنید تا هنگام
سخنرانی از یادتان نرود.
11 ـ خود را برای نطق های کوتاه و سخنرانی های 5
دقیقه ای هم آماده سازید تا دور از حواشی و مطالب غیر لازم
در حداقل زمان، حداکثر مطالب را بتوانید به اطلاع
شنوندگان برسانید، این در پیام رسانی یا ارائه ی گزارش
بسیار مهمّ است.
چگونه سخنران موفق باشیم
12 ـ برای تقویت نطق و بیان، گاهی موضوعات معمول
را (مثلاً: باغچه، کوه، قلم، آب، معلم، اسراف، شهید و …) در
نظر بگیرید و بدون مقدمه شروع کنید به سخنوری پیرامون
آن و هرچه به فکرتان رسید در همان لحظه بگویید. این
تمرین ذهن را خلاق و بیان را گویا می سازد.»(10)
از مهم ترین عوامل تأثیرگذار در مخاطب رعایت
تناسب ها در تبلیغ گفتاری و نوشتاری است. تناسب را، به
روشنی در همه ذرات نظام هستی می بینیم و اگر به کشور
وجودمان نظری هر چند گذرا داشته باشیم، خواهیم دید که
همه ی اعضای ما به تناسب و فراخور نیازها و ضرورت های
زندگیمان طراحی شده است.
مبلّغ اگر به اصل تناسب توجّه کند و آن ها را در سنگر
تبلیغ رعایت نماید، حسن استفاده را از سرمایه ها و نیروها
کرده است و به اهداف خود دست می یابد.
برای آن که به اهمیّت این موضوع بیشتر پی ببریم، باز
مناسب است از شیوه تشبیهی استفاده کنیم. مبلّغ را چنان
که قبلاً گفته ایم، یک «طبیب» روحانی بدانیم که باید برای
درمان بیماران خود داروهای مناسب تهیه کند.
پزشک اگر تناسب ها را در نظر نگیرد، نه تنها در کار
طبابت خود موفق نخواهد بود که خسارت های جبران
ناپذیری هم به بار خواهد آورد که شاید مهم ترین آن ها
بی اعتمادی و تنفر مردم از این پزشکان است.
مبلّغ باید قالب و محتوای تبلیغی خود را چه در گفتار و
چه در نوشتار از جهات مختلف متناسب با مخاطبان خود
انتخاب کند. که این موارد عبارتند از:
1 ـ زمان: این موضوع را می توان از سه جهت مورد بررسی
قرار داد:
الف ـ مبلّغ باید در هر زمان و دورانی به سر می برد
نسبت به آن آگاهی داشته باشد تا بتواند متناسب با شرایط
زمانی کار خود را انجام دهد.
در سایه معرفت زمانی است که به خوبی می توان در
وادی تبلیغ گام برداشت و موفق شد.
قال علی علیه السلام :
«العالم بزمانه لا تهجم علیه اللوابس»(11)
شبهات بر او هجوم نمی آورد.
بنابراین پیام رسان باید با توجّه به زمان و دورانی که در
آن قرار گرفته «رسالت» سنگین تبلیغ را به سامان برساند. او
باید ببیند در عصر حاضر چگونه و چه چیز را باید مطرح کند.
کدام مطلب ضروری است و قالب و محتوایی که در نظر
گرفته متناسب با شرایط زمانی اوست یا نه. مبلّغی که به این
مهم توجّه نکند، مانند فروشنده ای است که ندانسته، در
زمستان لباس های مناسب تابستان را عرضه می کند.
ب ـ زمانی که در اختیار دارد. مبلّغ باید بیندیشد که در
فرصت به دست آمده، چگونه می تواند پیام خود را به
مخاطب برساند.
اگر شنوندگان تنها 30 دقیقه از عمر با ارزش خود را در
اختیار ما بگذارند و تعداد آن ها 1000 نفر باشد؛ یعنی، 500
ساعت فکر، ذهن و دل در اختیار ماست به راستی اگر این
وقت را که غالبا داوطلبانه است، دیگران می داشتند، چه
می کردند؟ پس باید برای استفاده بهینه از این فرصت،
محتوا و قالبی مناسب در نظر بگیریم و مناسب با زمانی که
در اختیار ماست کار تبلیغی خود را انجام دهیم. این جاست
که مبلّغ باید تصور کند، این تنها موقعیتی است که می تواند
با آن جمع سخن بگوید. بنابراین باید بیندیشد
ضروری ترین، مفیدترین و مناسب ترین مطلب برای آنان
چیست.
ج ـ زمان بمعنای مناسبتی که در آن قرار دارد.
در فرهنگ دینی، روزها و ماه ها هر کدام با حادثه ای
گره خورده است گذشته از اعیاد و وفیات اهل بیت علیهم السلام و
مردان و زنان بزرگ اسلام، به مناسبت های مختلف ملی و
اجتماعی برمی خوریم که دین مبین اسلام به نوعی به آن ها
توجّه کرده است. بنابراین مبلّغ باید در تبلیغ گفتاری و
نوشتاری مناسبت های مذهبی، ملی، اجتماعی و حتّی
جهانی را محملی برای کار خود قرار دهد و با پیوند بحث به
این حوادث در حقیقت محتوای خود را به روز و کاربردی تر
کند.
طبیعی است وقتی در روز جهانی کودک، مبلّغ
متناسب با این روز نظر اسلام را درباره ی کودک بیان کند
تبلیغ او کارآمدتر و مؤثرتر خواهد بود.
2 ـ مکان: که می توان از دو جهت به آن پرداخت:
الف ـ جامعه و محله ای که در آن قرار دارد؛ پیام رسان
دینی برای موفقیت بیشتر شایسته است به جایی که در آن
قرار گرفته توجّه کند. متناسب با آن به تبلیغ بپردازد. اگر او
نشناسد که در کجاست. طبیعی است که نداند، با چه افرادی
مواجه خواهد شد، نیاز آنان چیست و چگونه باید با ایشان
ارتباط برقرار کند.
اگر تجربه مبلّغان گرانقدر را مرور کنیم، خواهیم دید
چه خاطرات تلخ و شیرینی در این زمینه دارند. شما تصور
کنید یک مبلغ نداند، در محله ای که برای تبلیغ رفته چه
مذاهب و فرقه هائی زندگی می کنند. او بسان رزمنده ای است
که در میدان مین قرار گرفته اما خود نمی داند. کمترین
حرکت ناآگاهانه برای او خطرناک خواهد بود.
ب ـ نقطه ای که در آن تبلیغ می کند؛ مبلّغ علاوه بر آن
که باید جامعه ای را که در آن به سر می برد بشناسد و به
تناسب آن پیام رسانی کند. باید ببیند در چه نقاطی به تبلیغ
می پرازد، در مسجد، مدرسه، بیمارستان، باغ و بوستان، سفر
یا … او باید در هر نقطه ای قرار گرفته، آن مکان را محملی
برای بیانات خود قرار دهد. و مثال ها و مطالب خود را با آن
پیوند بزند تا تناسب بیشتری بین مطالب او و مخاطبان
ایجاد شود.
مثلا، اگر با گروهی به سفر زیارتی و سیاحتی رفته است،
در بین راه مناسب است، از سفر روحی انسان و مقایسه آن با
مسافرت جسمی سخن بگوید و یا اگر در بیمارستان برای
بیماران و کارکنان آن جا سخن می گوید، از بیماری های
روحی و مقایسه آن با بیماری های جسمی و لزوم پیشگیری
و درمان آن مطالبی بیان کند.
در فرایند تبلیغ پیام و پیام رسان نیمی از کار را انجام
می دهند و نیم دیگر
پیام گیرانند. بنابراین مبلّغ باید مخاطبان خود را بشناسد تا
به تناسب آنان کار خود را پی بگیرد. جهاتی را که نسبت به
آنان باید مد نظر داشته باشند عبارتند از:
الف ـ سن و سال؛ مبلّغ باید بداند مخاطبان او در چه سن و
سالی هستند. تلاش کند به تناسب سن آنان، پیام، قالب و
محتوای تبلیغی را تنظیم کند.
انسان در هر دوران از عمر خود با فرهنگ، زبان و
نیازهای خاصی رو بروست. مبلّغ باید آن ها را مد نظر داشته
باشد و در شیوه بیان و مطالبی که ارائه می کند، از جهات
مختلف با سن مخاطب متناسب باشد.
با کودکان و نوجوانان باید عاطفی و احساسی تر سخن
گفت و نوشت. مطالب را در سطحی پایین تر بیان کرد و برای
تفهیم بیشتر از شیوه تشبیه و تمثیل به خوبی بهره گرفت.
اگر مبلّغ این مسئله را از نظر دور بدارد، هم چون
پزشکی است که دارو را به تناسب سن بیماران تجویز نکرده
است.
ب ـ جنسیت؛ این ویژگی بیشتر آن جا رخ می نماید که ما
مخاطبان خود را از جهت جنسیت تفکیک کنیم. در آن
صورت ضرورت دارد، قالب و محتوا را بیشتر با جنسیت
مخاطبان خود پیوند بزنیم، زیرا روحیات و نیازها و
استعدادهای متفاوت است و مبلّغ نمی تواند هنگام تبلیغ
آن ها را نادیده بگیرد. اگر او بتواند به تناسب جنسیت
مخاطبان خود مطالب خود را بیان کند، قطعا موفق تر
خواهد بود. این تناسب را حتّی می توانیم، در واژه ها، عبارات
و محتوایی که در نظر گرفته ایم، ایجاد کنیم. در این زمینه
باید درباره ی روحیّات مرد و زن و ویژگی های هر یک
اطلاعاتی داشته باشیم. نادیده گرفتن این اصل چون کسی
می ماند که در فروشگاهی که اختصاص به یک گروه از زنان یا
مردان دارد، فروشنده پوشاک هایی مخلوط یا خلاف
تقاضای مشتریان خود عرضه کند.
ج ـ نیازها؛ توجّه به نیازهای مخاطبان یکی از اصلی ترین
کارهای مبلّغ است. او باید نسبت به پیامگیران خود آگاهی
داشته باشد و بداند که نیازهای فکری، فرهنگی، اخلاقی،
آسیب ها وآفت های آنان چیست و با اولویّت بندی آن ها
چنان به کار تبلیغ بپرازد که آنان گمشده و پاسخ سؤالات
خود را در بیانات او بیابند.
آیا پزشکی که بدون توجّه به نیازها و بیماری های
مردمش به کار مداوا دست بزند و داروهای غیر ضرور و
بلا مصرف را به همراه ببرد، در کار خود موفق خواهد بود.
راستی جوانان امروز چه مشکلاتی دارند و کودکان به چه
مسائلی نیازمندند و … .
وقتی مخاطبان، احساس کنند، از نوشته ها و گفته های
ما چیزی عایدشان نمی شود و یا هیچ گونه پیوندی بین
محتوای تبلیغی خود و مسائل محسوس و ملموس زندگی
آنان نمی زنیم انگیزه ای برای شنیدن و یا خواندن مطالب،
نخواهند داشت. در نتیجه کم کم از اطراف ما پراکنده
می شوند و به دامن دیگران پناه می برند.
د ـ زبان و فرهنگ؛ نظر به این که در هر نقطه ای از جهان و
کشور عزیزمان، ایران، فرهنگ خاصی حاکم است و زبان و
گویش مردمان هر دیار با جاهای دیگر متفاوت است، باید در
تبلیغ به این نکته نیز توجّه ویژه شود. مبلّغ ضمن آگاهی از
فرهنگ و زبان مردمی که می خواهد با آنان سر و کار داشته
باشد باید تلاش کند متناسب با آنان بنویسد و بگوید.
رعایت این تناسب را به روشنی می توان در سنت
خداوند تبارک و تعالی نسبت به بعثت پیامبران دید.
قرآن کریم چنین می گوید:
«و ما ارسلنا برسول الا بلسان قومه لیبین لهم»(12)
«پیام خدا را» برایشان بیان کند.»
هـ ـ عقل وفهم مخاطب؛ مبلّغ باید بداند که مردم علاوه بر
اختلاف سنی از لحاظ عقلی نیز با یکدیگر متفاوتند.
بنابراین باید مطالب خود را به گونه ای طرح کند که با سطح
فکری آنان مناسب باشد و از بیان موضوعات سنگین پرهیز
کند یا به شیوه ای قابل فهم برای همگان بیان کند. باید در
مواجهه با کودکان و یا افرادی که سطح فکری آنان با مباحث
عمیق عقلی و استدلال تناسبی ندارد، از استدلال های
سنگین دوری کنیم و این سیره انبیای الهی و اولیای دین
است.
عن ابی عبداللّه علیه السلام قال:
«ما کلّم رسول اللّه صلی الله علیه و آله بکنه عقله قط و قال: قال رسول
اللّه صلی الله علیه و آله : انا معاشر الانبیاء امرنا ان نکلم الناس علی قدر
عقولهم»(13)
اندازه ی عقل خودشان سخن بگوییم.
و ـ موقعیتها و ظرفیتها؛ مبلّغ باید به موقعیّتی که در آن
قرار می گیرد و ظرفیّت مخاطبان خود توجّه کند تا کار او
مؤثر واقع شود. تحمیل کردن برنامه های تبلیغی تحت هر
عنوان که باشد، نتیجه مطلوبی نخواهد داشت. او باید
گونه ای عمل کند که مردم با شور و اشتیاق برنامه هایش را
دنبال کنند.
نادیده گرفتن شرایط حاکم بر شنوندگان و خوانندگان
از لحاظ وقت، مکان، آب و هوا، نور و صدا از تأثیر تبلیغ،
می کاهد.
طولانی شدن گفته ها و نوشته ها از آفت هایی است که
باید با جدیت از آن پرهیز کنیم.
قال علی علیه السلام :
«ایاک و کثرة الکلام فانه یکثر الزلل و یورث الملل»(14)
ملالت و خستگی می شود.
سفارش پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله نیز همین است.
«عن عمار بن یاسر: قال: امرنا رسول اللّه باقصار
الخُطَب»(15)
چندانی برای برنامه های طولانی ندارند.
قال علی علیه السلام :
«من اطال الحدیث فیما لاینبغی فقد عرض نفسه
للملامه»(16)
کند پس خود را در معرض سرزنش قرار داده.
و ـ ابزارها و وسایل روز؛ مبلّغ باید به تناسب روزگاری که
در آن زندگی می کند، خود را در سنگر تبلیغ آماده کند و
سلاح مناسب در کف گیرد. چنانچه خداوند هر پیامبری را
متناسب با روزگار و وسایل رایج در آن مبعوث کرده است.
«ابن سکیت می گوید: از امام جواد علیه السلام پرسیدم: چرا
خداوند حضرت موسی علیه السلام را با عصا و ید بیضا و ابزار ابطال
جادو فرستاد و حضرت عیسی علیه السلام را با وسیله ی طبابت و
حضرت محمد صلی الله علیه و آله را با کلام و سخنرانی؟
آن حضرت فرمود:
زیرا خداوند زمانی موسی علیه السلام را مبعوث کرد که
جادوگری بر مردم آن زمان غلبه داشت پس او از جانب خدا
برایشان چیزی آورد که از توان آنان خارج بود و به وسیله آن
جادویشان را باطل کرد. و عیسی علیه السلام را در زمانی فرستاد که
فلج و زمینگیری زیاد شده بود و مردم به طب نیاز داشتند.
پس او از جانب خدا چیزی آورد که مثلش را نداشتند. پس
به اذن خدا مردگان را زنده کرد و کور مادرزاد و پیس را درمان
نمود و حجت را برایشان ثابت کرد.
و حضرت محمد صلی الله علیه و آله را در زمانی فرستاد که خطبه
خوانی و سخنرانی ـ و گمان کنم شعر را هم گفت ـ زیاد شده
بود پس آن حضرت از جانب خدا پندها و دستوراتی شیوا
آورد که گفتارشان را باطل نمود و حجت را برایشان تمام
کرد.
ابن سکیت گفت: به خدا هرگز کسی مانند تو را (در علم
و دانایی) ندیدم.
پس حجت خدا در این زمان بر خلق چیست؟ امام
فرمود:
«عقل است که به وسیله ی آن امام راستگو را می شناسد
و تصدیقش می کند و دروغگو را می شناسد و تکذیبش
می نماید. ابن سکیت گفت: به
خدا سوگند جواب درست همین است.»(17)
برداریم، و تناسبها را در نظر بگیریم! انشاء ا… ادامه دارد…
1 ـ انا لامراء الکلام … میزان الحکمة، ج 1، ص 465.
2 ـ روشها، جواد محدّثی، ص 166.
3 ـ همانند: آیین سخنوری، محمد علی فروغی؛ آداب سخن، دکتر
پاشا صالح؛ اصول خطابه، سید محمد تدیّن؛ سخن و سخنوری،
محمد تقی فلسفی و صناعات خطابه، مجتبی سلطان محمدی
طالقانی.
4 ـ ادبیات و تعهد در اسلام، محمد رضا حکیمی، ص 41.
5 ـ همان، ص 44.
6 ـ میران الحکمة، ج 1، ص 462.
7 ـ همان، ص 463.
8 ـ ادبیات و تعهد در اسلام، محمدرضا حکیمی، ص 2.
9 ـ میزان الحکمة، ج 8، ص 442.
10 ـ روش ها، جواد محدثی، ص 183 ـ 184.
11 ـ میزان الحکمة، ج 4، ص 234.
12 ـ ابراهیم / 4.
13 ـ اصول کافی، ج 1، ص 28.
14 ـ میزان الحکمة، ج 8، ص 439.
15 ـ میزان الحکمة، ج 3، ص 49.
16 ـ میزان الحکمة، ج 8، ص 439.
17 ـ اصول کافی، ج 1، ص 28.
در قسمت قبل به تبلیغ نوشتاری، جایگاه قلم و نگارش@@N@@در آیه ی آیات قرآن و احادیث اشاره کردیم و ضرورت@@N@@فراگیری ادبیات معاصر را در میدان تبلیغ یادآور شدیم و@@N@@نقایص موجود را در این زمینه گوشزد کردیم و اینک مناسب@@N@@است به مطالبی درباره ی «تبلیغ گفتاری» بپردازیم.
در بحث ابزارهای تبلیغ و ترکیب آن ها با هم به تفصیل@@N@@خواهیم آورد که «تبلیغ گفتاری» منحصر به خطابه و@@N@@سخنرانی نیست بلکه ممکن است در قالب های مختلفی@@N@@صورت بگیرد که مشهورترین و رایج ترین آن، در جامعه ما@@N@@نوع سنتی آن، یعنی خطابه و سخنرانی است. عده ای@@N@@می خواهند کاربرد این نوع تبلیغ را نادیده بگیرند یا ضعیف@@N@@بشمرند. اگر منصفانه به موضوع بنگریم در می یابیم که هر@@N@@یک از قالب های تبلیغی کارکرد خاصّ خود را دارد و به@@N@@تناسب موقعیت خاصّی که در آن قرار می گیریم، کارآمد@@N@@است. و هیچ کدام جای دیگری را نخواهد گرفت. البته نباید@@N@@از نظر دور داشت که بُرد این نوع تبلیغ، به ویژه با رخ نمودن@@N@@ابزارها و قالب های جذاب و متنوع تبلیغی، محدودتر شده@@N@@است. به عنوان مثال، وقتی یک موضوع دینی یا قصه ای از@@N@@قصه های قرآن، در قالب فیلم در می آید مانند سریال «مردان@@N@@آنجلس» گذشته از جاذبه های دیگر، مخاطبان بسیاری را با@@N@@خود همراه می کند. طبعا میزان تأثیرگذاری آن نیز بیشتر@@N@@است لیکن این امر به معنای آن نیست که از خطابه و تبلیغ@@N@@رو در رو که دارای تأثیر غیرقابل انکاری است، غافل بمانیم.@@N@@بنابراین خوب است درباره ی خطابه و سخنرانی که هنوز در@@N@@میان جامعه ی ما جایگاهی قابل توجّه دارد، مطالبی را بیان@@N@@کنیم.
«خطابه» که تنها نوعی از «تبلیغ گفتاری» به شمار@@N@@می آید، از دیر هنگام مورد توجّه رهبران معصوم علیهم السلام بوده@@N@@است. آنان که خود امیران کشور سخن بوده اند،(1)با@@N@@خطابه های خود در مسیر تبلیغ معارف الهی گام های بلندی@@N@@برداشته اند که خطبه های نهج البلاغه نمونه ای از آن هاست.
در پیروی از این خاندان پاک است که دانشمندان ربانی@@N@@و مبلّغان پاکباخته نیز در کار تبلیغ به این فن نگرشی دینی@@N@@دارند و فنون آن را فرا می گیرند و از این «هنر» در سنگر تبلیغ@@N@@بهره می برند.
«خطابه صرف سخن گفتن در یک جمع نیست بلکه@@N@@«برانگیختن» افراد است، چه نسبت به انجام یک کار، چه@@N@@نسبت به بازداشتن از یک عمل. از این رو، در خطابه چنان@@N@@باید سخن گفت که مستمعان برانگیخته شوند و دارای@@N@@انگیزه «عمل» یا «ترک عمل» شوند به همین دلیل است که@@N@@خطابه یک هنر است و ویژگی های خاصی می طلبد؛ مثلا،@@N@@باید چنان سخن گفت که شنوندگان برای جهاد، انفاق، کار،@@N@@تحصیل، خدمتگزاری، ایثار و … برانگیخته شوند یا از اموری@@N@@همچون گناه تنبلی، ترس، عقب نشینی، دنیاگرایی و حرص،@@N@@تکبر و خود برتربینی و … دست بکشند. این در سایه ی@@N@@تأثیرپذیری روحی شنوندگان و تأثیرگذاری نیرومند گوینده@@N@@در دل و جان شنونده است.
برانگیختن ها، یا براساس «مهر» و «محبت» است یا بر@@N@@پایه «کین» و «نفرت»؛ یعنی، یا باید در دل طرف شور عشق و@@N@@امید و مهربانی آفرید تا تحریک بر عمل شود یا باید سردی،@@N@@افسردگی و ناخوشایندی پدید آورد، تا ترک کند.»(2)
که در این زمینه نوشته شده، رجوع کنیم(3).
در این جا تنها به بیان نکاتی بسنده می کنیم.
پیشتر نیز اشاره کردیم که بین تبلیغ نوشتاری و@@N@@گفتاری رابطه ای تنگاتنگ وجود دارد. سر و کار داشتن با@@N@@ادبیات، نوشته های جذاب و شیوا و پرداختن به کار نگارش،@@N@@به صورت غیرمستقیم در گفتار انسان تأثیر می گذارد. از این@@N@@رو استادان «فن خطابه» به شاگردان خود سفارش می کنند@@N@@که همواره با آثار ادبی و نوشته های هنرمندانه در ارتباط@@N@@باشند تا بتوانند سخنی جذاب و دلنشین داشته باشند و@@N@@توان به تصویر کشیدن ماهرانه وقایع را بیابند و در مخاطبان@@N@@خود بیشتر تأثیر بگذارند.
پیوند خطابه با ادبیات را نیز می توان در تعریف دانش@@N@@ادبیات به دست آورد. جرجانی و زمخشری در این باره@@N@@گفته اند:
«علم الادب علم یُحترز به عن جمیع الخطأ فی کلام@@N@@العرب لفظا و کتابةً»(4)
و اشتباه گفتاری و نوشتاری در زبان عرب.
«در کتاب بستان الادب» ـ که علوم ادبی در آن گرد آمده ـ@@N@@«خطابه» در ردیف این دانش قرار گرفته است. این علوم@@N@@عبارتند از: لغت، اشتقاق، نحو، معانی، بیان، بدیع، عروض،@@N@@قافیه، خطابه، قرض الشعر، انشاء النشر، المحاضرات، خطابه@@N@@و تواریخ.»(5)
بدانند و با متن های قوی و نوشته های جذاب دمخور شوند.
خطابه با علم فصاحت و بلاغت نیز رابطه ی عمیقی@@N@@دارد زیرا این دو علم عهده دار شیوه های درستی سخن و@@N@@رسایی کلام است و آگاهی از آن ها به خطابه زیبایی و تأثیر@@N@@بیشتر می بخشد.
سئل الصادق علیه السلام : «ما البلاغه؟» فقال: «من عرف شیئا@@N@@قل کلامه فیه و انما سمّی البلیغ لانه تبلغ حاجته باهون@@N@@سعیه»(6)
خود را با کمترین تلاش می رساند.
علی علیه السلام می فرماید:
«احسن الکلام ما زانه حسن النظام و فهمه الخاص و@@N@@العام»(7)
باشد و خواص و عامه مردم آن را بفهمند.
شناخت این «حسن نظام» و قابل فهم برای خواص و@@N@@عوام بودن از مطالبی است که در علم بلاغت و فن خطابه@@N@@روشن می گردد.
«انسان از هر چیز خوب و زیبا و متناسب خوش@@N@@می گردد و به سوی آن جذب می شود.
یکی از این چیزها لفظ فصیح و شیرین و کلام بلیغ و@@N@@متناسب است. این جعل و آفرینش الهی است که لفظ خوب@@N@@در جان ها و دل ها می نشیند و اثر می کند و برعکس، لفظ@@N@@ناهنجار و کلام غیر بلیغ کمترین نقش و تأثیری ندارد و@@N@@خستگی و بیزاری می آورد.»(8)
آنچه درباره ی تبلیغ گفتاری، به ویژه خطابه مهمّ است،@@N@@حساسیت آن می باشد زیرا مبلّغ در «تبلیغ نوشتاری» فرصت@@N@@لازم را برای تنظیم مطالب و بازنگری و تجدید نظر در محتوا@@N@@و قالب آن دارد؛ در مقابل نیز مخاطبان کارهای مکتوب@@N@@چنانچه مطلب را به خوبی در نیافتند، می توانند با مرور@@N@@مجدد روی نوشته نکات مورد نظر خود را بیابند امّا در «تبلیغ@@N@@گفتاری» کار برای گوینده و شنونده حساس تر است، چرا که@@N@@سخنران در همان حال که اراده می کند سخن بگوید، کلمات@@N@@را القا می کند و فرصت تجدید نظر و بازنگری مطالب خود را@@N@@ندارد. و مخاطب نیز همان گونه جملات را دریافت و برداشت@@N@@می کند.
از این جهت خطیب باید برای گفته های خود از لحاظ@@N@@قالب و محتوا برنامه داشته باشد تا بتواند در کمترین فرصت@@N@@بدون این که شنوندگان را دچار کج فهمی و بی حوصلگی@@N@@کند، مطلب خود را بیان نماید.
قال علی علیه السلام : «احفظ لسانک فان الکلمة اسیرة فی@@N@@وثاق الرجل فان اطلقها صار اسیرا فی وثاقها»(9)
می شود.
این حدیث نورانی گویای این حقیقت است که گوینده@@N@@باید در بیان مطالب کمال دقت را به خرج دهد زیرا وقتی@@N@@سخنی نسنجیده را بر زبان آورد، شنوندگان برداشتی@@N@@انحرافی پیدا می کنند. گوینده دیگر در گرو سخنان گفته@@N@@خود خواهد بود و همیشه خود همراه مردم نیست تا دریافت@@N@@غلط آنان را تصحیح و گفته خود را توجیح کند.
«در این قسمت به برخی از تمرین های عملی اشاره@@N@@می شود که به کاربستن آن ها، توانایی نطق و خطابه و مهارت@@N@@بر سخنوری را افزایش می دهد یا برای آغازگران و مبتدیان@@N@@می تواند به صورت شیوه های عملی مفید باشد:
1 ـ متنی، مقاله ای یا بخشی از یک کتاب را مطالعه@@N@@کنید، سپس آن را کنار گذاشته به بازگو کردن آن بپردازید.
2 ـ درسی را که آموخته اید، مثل یک معلم برای دیگری@@N@@(یا برای خودتان) بازگو کنید.
3 ـ در تنهایی به تمرین بپردازید و سخنرانی کنید و@@N@@جلوی آینه ایستاده، نحوه حرکات و چهره و بیان خود را به@@N@@دقت کنترل کنید.
4 ـ سخنرانی های تمرینی یا اصلی خود را در نوار ضبط@@N@@کنید. بعدا گوش کنید تا ضعفها و نارسایی های آن را@@N@@شناخته، اصلاح کنید.
5 ـ نسبت به رسایی صدای خود و خوش آهنگی آن و@@N@@فراز و فرود لحن و آهنگ صدا تمرین کنید.
6 ـ کلمات را فصیح، محکم، واضح و روشن ادا کنید، نه@@N@@جویده جویده یا ناقص.
7 ـ از حرکات دست و اندام و تغییر در چهره و شیوه نگاه@@N@@بهره گیری کنید.
8 ـ متن سخنرانی های مهمّ خطبای نامدار را از نوار@@N@@بدقت گوش کنید یا اگر نوشته است، بخوانید و از جهت@@N@@مختلف دقت کنید تا عوامل جاذبه و گیرایی آن ها را@@N@@شناخته، شما هم به کار ببندید.
9 ـ برای رسایی صدا، در صحرا و جنگل و فضای آزاد با@@N@@صدای بلند سخن بگویید یا متنی و شعری را بخوانید تا@@N@@صدایتان صاف و شفاف گردد.
10 ـ گاهی پیش نویس نطق خود را روی کاغذ بیاورید و@@N@@تدوین کنید، سپس طبق آن به تمرین بپردازید، البته مانعی@@N@@ندارد که سر فصل های مطالب را یادداشت کنید تا هنگام@@N@@سخنرانی از یادتان نرود.
11 ـ خود را برای نطق های کوتاه و سخنرانی های 5@@N@@دقیقه ای هم آماده سازید تا دور از حواشی و مطالب غیر لازم@@N@@در حداقل زمان، حداکثر مطالب را بتوانید به اطلاع@@N@@شنوندگان برسانید، این در پیام رسانی یا ارائه ی گزارش@@N@@بسیار مهمّ است.
12 ـ برای تقویت نطق و بیان، گاهی موضوعات معمول@@N@@را (مثلاً: باغچه، کوه، قلم، آب، معلم، اسراف، شهید و …) در@@N@@نظر بگیرید و بدون مقدمه شروع کنید به سخنوری پیرامون@@N@@آن و هرچه به فکرتان رسید در همان لحظه بگویید. این@@N@@تمرین ذهن را خلاق و بیان را گویا می سازد.»(10)
از مهم ترین عوامل تأثیرگذار در مخاطب رعایت@@N@@تناسب ها در تبلیغ گفتاری و نوشتاری است. تناسب را، به@@N@@روشنی در همه ذرات نظام هستی می بینیم و اگر به کشور@@N@@وجودمان نظری هر چند گذرا داشته باشیم، خواهیم دید که@@N@@همه ی اعضای ما به تناسب و فراخور نیازها و ضرورت های@@N@@زندگیمان طراحی شده است.
مبلّغ اگر به اصل تناسب توجّه کند و آن ها را در سنگر@@N@@تبلیغ رعایت نماید، حسن استفاده را از سرمایه ها و نیروها@@N@@کرده است و به اهداف خود دست می یابد.
برای آن که به اهمیّت این موضوع بیشتر پی ببریم، باز@@N@@مناسب است از شیوه تشبیهی استفاده کنیم. مبلّغ را چنان@@N@@که قبلاً گفته ایم، یک «طبیب» روحانی بدانیم که باید برای@@N@@درمان بیماران خود داروهای مناسب تهیه کند.
پزشک اگر تناسب ها را در نظر نگیرد، نه تنها در کار@@N@@طبابت خود موفق نخواهد بود که خسارت های جبران@@N@@ناپذیری هم به بار خواهد آورد که شاید مهم ترین آن ها@@N@@بی اعتمادی و تنفر مردم از این پزشکان است.
مبلّغ باید قالب و محتوای تبلیغی خود را چه در گفتار و@@N@@چه در نوشتار از جهات مختلف متناسب با مخاطبان خود@@N@@انتخاب کند. که این موارد عبارتند از:
1 ـ زمان: این موضوع را می توان از سه جهت مورد بررسی@@N@@قرار داد:
الف ـ مبلّغ باید در هر زمان و دورانی به سر می برد@@N@@نسبت به آن آگاهی داشته باشد تا بتواند متناسب با شرایط@@N@@زمانی کار خود را انجام دهد.
در سایه معرفت زمانی است که به خوبی می توان در@@N@@وادی تبلیغ گام برداشت و موفق شد.
قال علی علیه السلام :
«العالم بزمانه لا تهجم علیه اللوابس»(11)
شبهات بر او هجوم نمی آورد.
بنابراین پیام رسان باید با توجّه به زمان و دورانی که در@@N@@آن قرار گرفته «رسالت» سنگین تبلیغ را به سامان برساند. او@@N@@باید ببیند در عصر حاضر چگونه و چه چیز را باید مطرح کند.@@N@@کدام مطلب ضروری است و قالب و محتوایی که در نظر@@N@@گرفته متناسب با شرایط زمانی اوست یا نه. مبلّغی که به این@@N@@مهم توجّه نکند، مانند فروشنده ای است که ندانسته، در@@N@@زمستان لباس های مناسب تابستان را عرضه می کند.
ب ـ زمانی که در اختیار دارد. مبلّغ باید بیندیشد که در@@N@@فرصت به دست آمده، چگونه می تواند پیام خود را به@@N@@مخاطب برساند.
اگر شنوندگان تنها 30 دقیقه از عمر با ارزش خود را در@@N@@اختیار ما بگذارند و تعداد آن ها 1000 نفر باشد؛ یعنی، 500@@N@@ساعت فکر، ذهن و دل در اختیار ماست به راستی اگر این@@N@@وقت را که غالبا داوطلبانه است، دیگران می داشتند، چه@@N@@می کردند؟ پس باید برای استفاده بهینه از این فرصت،@@N@@محتوا و قالبی مناسب در نظر بگیریم و مناسب با زمانی که@@N@@در اختیار ماست کار تبلیغی خود را انجام دهیم. این جاست@@N@@که مبلّغ باید تصور کند، این تنها موقعیتی است که می تواند@@N@@با آن جمع سخن بگوید. بنابراین باید بیندیشد@@N@@ضروری ترین، مفیدترین و مناسب ترین مطلب برای آنان@@N@@چیست.
ج ـ زمان بمعنای مناسبتی که در آن قرار دارد.
در فرهنگ دینی، روزها و ماه ها هر کدام با حادثه ای@@N@@گره خورده است گذشته از اعیاد و وفیات اهل بیت علیهم السلام و@@N@@مردان و زنان بزرگ اسلام، به مناسبت های مختلف ملی و@@N@@اجتماعی برمی خوریم که دین مبین اسلام به نوعی به آن ها@@N@@توجّه کرده است. بنابراین مبلّغ باید در تبلیغ گفتاری و@@N@@نوشتاری مناسبت های مذهبی، ملی، اجتماعی و حتّی@@N@@جهانی را محملی برای کار خود قرار دهد و با پیوند بحث به@@N@@این حوادث در حقیقت محتوای خود را به روز و کاربردی تر@@N@@کند.
طبیعی است وقتی در روز جهانی کودک، مبلّغ@@N@@متناسب با این روز نظر اسلام را درباره ی کودک بیان کند@@N@@تبلیغ او کارآمدتر و مؤثرتر خواهد بود.
2 ـ مکان: که می توان از دو جهت به آن پرداخت:
الف ـ جامعه و محله ای که در آن قرار دارد؛ پیام رسان@@N@@دینی برای موفقیت بیشتر شایسته است به جایی که در آن@@N@@قرار گرفته توجّه کند. متناسب با آن به تبلیغ بپردازد. اگر او@@N@@نشناسد که در کجاست. طبیعی است که نداند، با چه افرادی@@N@@مواجه خواهد شد، نیاز آنان چیست و چگونه باید با ایشان@@N@@ارتباط برقرار کند.
اگر تجربه مبلّغان گرانقدر را مرور کنیم، خواهیم دید@@N@@چه خاطرات تلخ و شیرینی در این زمینه دارند. شما تصور@@N@@کنید یک مبلغ نداند، در محله ای که برای تبلیغ رفته چه@@N@@مذاهب و فرقه هائی زندگی می کنند. او بسان رزمنده ای است@@N@@که در میدان مین قرار گرفته اما خود نمی داند. کمترین@@N@@حرکت ناآگاهانه برای او خطرناک خواهد بود.
ب ـ نقطه ای که در آن تبلیغ می کند؛ مبلّغ علاوه بر آن@@N@@که باید جامعه ای را که در آن به سر می برد بشناسد و به@@N@@تناسب آن پیام رسانی کند. باید ببیند در چه نقاطی به تبلیغ@@N@@می پرازد، در مسجد، مدرسه، بیمارستان، باغ و بوستان، سفر@@N@@یا … او باید در هر نقطه ای قرار گرفته، آن مکان را محملی@@N@@برای بیانات خود قرار دهد. و مثال ها و مطالب خود را با آن@@N@@پیوند بزند تا تناسب بیشتری بین مطالب او و مخاطبان@@N@@ایجاد شود.
مثلا، اگر با گروهی به سفر زیارتی و سیاحتی رفته است،@@N@@در بین راه مناسب است، از سفر روحی انسان و مقایسه آن با@@N@@مسافرت جسمی سخن بگوید و یا اگر در بیمارستان برای@@N@@بیماران و کارکنان آن جا سخن می گوید، از بیماری های@@N@@روحی و مقایسه آن با بیماری های جسمی و لزوم پیشگیری@@N@@و درمان آن مطالبی بیان کند.
در فرایند تبلیغ پیام و پیام رسان نیمی از کار را انجام@@N@@می دهند و نیم دیگر@@N@@پیام گیرانند. بنابراین مبلّغ باید مخاطبان خود را بشناسد تا@@N@@به تناسب آنان کار خود را پی بگیرد. جهاتی را که نسبت به@@N@@آنان باید مد نظر داشته باشند عبارتند از:
الف ـ سن و سال؛ مبلّغ باید بداند مخاطبان او در چه سن و@@N@@سالی هستند. تلاش کند به تناسب سن آنان، پیام، قالب و@@N@@محتوای تبلیغی را تنظیم کند.
انسان در هر دوران از عمر خود با فرهنگ، زبان و@@N@@نیازهای خاصی رو بروست. مبلّغ باید آن ها را مد نظر داشته@@N@@باشد و در شیوه بیان و مطالبی که ارائه می کند، از جهات@@N@@مختلف با سن مخاطب متناسب باشد.
با کودکان و نوجوانان باید عاطفی و احساسی تر سخن@@N@@گفت و نوشت. مطالب را در سطحی پایین تر بیان کرد و برای@@N@@تفهیم بیشتر از شیوه تشبیه و تمثیل به خوبی بهره گرفت.
اگر مبلّغ این مسئله را از نظر دور بدارد، هم چون@@N@@پزشکی است که دارو را به تناسب سن بیماران تجویز نکرده@@N@@است.
ب ـ جنسیت؛ این ویژگی بیشتر آن جا رخ می نماید که ما@@N@@مخاطبان خود را از جهت جنسیت تفکیک کنیم. در آن@@N@@صورت ضرورت دارد، قالب و محتوا را بیشتر با جنسیت@@N@@مخاطبان خود پیوند بزنیم، زیرا روحیات و نیازها و@@N@@استعدادهای متفاوت است و مبلّغ نمی تواند هنگام تبلیغ@@N@@آن ها را نادیده بگیرد. اگر او بتواند به تناسب جنسیت@@N@@مخاطبان خود مطالب خود را بیان کند، قطعا موفق تر@@N@@خواهد بود. این تناسب را حتّی می توانیم، در واژه ها، عبارات@@N@@و محتوایی که در نظر گرفته ایم، ایجاد کنیم. در این زمینه@@N@@باید درباره ی روحیّات مرد و زن و ویژگی های هر یک@@N@@اطلاعاتی داشته باشیم. نادیده گرفتن این اصل چون کسی@@N@@می ماند که در فروشگاهی که اختصاص به یک گروه از زنان یا@@N@@مردان دارد، فروشنده پوشاک هایی مخلوط یا خلاف@@N@@تقاضای مشتریان خود عرضه کند.
ج ـ نیازها؛ توجّه به نیازهای مخاطبان یکی از اصلی ترین@@N@@کارهای مبلّغ است. او باید نسبت به پیامگیران خود آگاهی@@N@@داشته باشد و بداند که نیازهای فکری، فرهنگی، اخلاقی،@@N@@آسیب ها وآفت های آنان چیست و با اولویّت بندی آن ها@@N@@چنان به کار تبلیغ بپرازد که آنان گمشده و پاسخ سؤالات@@N@@خود را در بیانات او بیابند.
آیا پزشکی که بدون توجّه به نیازها و بیماری های@@N@@مردمش به کار مداوا دست بزند و داروهای غیر ضرور و@@N@@بلا مصرف را به همراه ببرد، در کار خود موفق خواهد بود.@@N@@راستی جوانان امروز چه مشکلاتی دارند و کودکان به چه@@N@@مسائلی نیازمندند و … .
وقتی مخاطبان، احساس کنند، از نوشته ها و گفته های@@N@@ما چیزی عایدشان نمی شود و یا هیچ گونه پیوندی بین@@N@@محتوای تبلیغی خود و مسائل محسوس و ملموس زندگی@@N@@آنان نمی زنیم انگیزه ای برای شنیدن و یا خواندن مطالب،@@N@@نخواهند داشت. در نتیجه کم کم از اطراف ما پراکنده@@N@@می شوند و به دامن دیگران پناه می برند.
د ـ زبان و فرهنگ؛ نظر به این که در هر نقطه ای از جهان و@@N@@کشور عزیزمان، ایران، فرهنگ خاصی حاکم است و زبان و@@N@@گویش مردمان هر دیار با جاهای دیگر متفاوت است، باید در@@N@@تبلیغ به این نکته نیز توجّه ویژه شود. مبلّغ ضمن آگاهی از@@N@@فرهنگ و زبان مردمی که می خواهد با آنان سر و کار داشته@@N@@باشد باید تلاش کند متناسب با آنان بنویسد و بگوید.
رعایت این تناسب را به روشنی می توان در سنت@@N@@خداوند تبارک و تعالی نسبت به بعثت پیامبران دید.
قرآن کریم چنین می گوید:
«و ما ارسلنا برسول الا بلسان قومه لیبین لهم»(12)
«پیام خدا را» برایشان بیان کند.»
هـ ـ عقل وفهم مخاطب؛ مبلّغ باید بداند که مردم علاوه بر@@N@@اختلاف سنی از لحاظ عقلی نیز با یکدیگر متفاوتند.@@N@@بنابراین باید مطالب خود را به گونه ای طرح کند که با سطح@@N@@فکری آنان مناسب باشد و از بیان موضوعات سنگین پرهیز@@N@@کند یا به شیوه ای قابل فهم برای همگان بیان کند. باید در@@N@@مواجهه با کودکان و یا افرادی که سطح فکری آنان با مباحث@@N@@عمیق عقلی و استدلال تناسبی ندارد، از استدلال های@@N@@سنگین دوری کنیم و این سیره انبیای الهی و اولیای دین@@N@@است.
عن ابی عبداللّه علیه السلام قال:
«ما کلّم رسول اللّه صلی الله علیه و آله بکنه عقله قط و قال: قال رسول@@N@@اللّه صلی الله علیه و آله : انا معاشر الانبیاء امرنا ان نکلم الناس علی قدر@@N@@عقولهم»(13)
اندازه ی عقل خودشان سخن بگوییم.
و ـ موقعیتها و ظرفیتها؛ مبلّغ باید به موقعیّتی که در آن@@N@@قرار می گیرد و ظرفیّت مخاطبان خود توجّه کند تا کار او@@N@@مؤثر واقع شود. تحمیل کردن برنامه های تبلیغی تحت هر@@N@@عنوان که باشد، نتیجه مطلوبی نخواهد داشت. او باید@@N@@گونه ای عمل کند که مردم با شور و اشتیاق برنامه هایش را@@N@@دنبال کنند.
نادیده گرفتن شرایط حاکم بر شنوندگان و خوانندگان@@N@@از لحاظ وقت، مکان، آب و هوا، نور و صدا از تأثیر تبلیغ،@@N@@می کاهد.
طولانی شدن گفته ها و نوشته ها از آفت هایی است که@@N@@باید با جدیت از آن پرهیز کنیم.
قال علی علیه السلام :
«ایاک و کثرة الکلام فانه یکثر الزلل و یورث الملل»(14)
ملالت و خستگی می شود.
سفارش پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله نیز همین است.
«عن عمار بن یاسر: قال: امرنا رسول اللّه باقصار@@N@@الخُطَب»(15)
چندانی برای برنامه های طولانی ندارند.
قال علی علیه السلام :
«من اطال الحدیث فیما لاینبغی فقد عرض نفسه@@N@@للملامه»(16)
کند پس خود را در معرض سرزنش قرار داده.
و ـ ابزارها و وسایل روز؛ مبلّغ باید به تناسب روزگاری که@@N@@در آن زندگی می کند، خود را در سنگر تبلیغ آماده کند و@@N@@سلاح مناسب در کف گیرد. چنانچه خداوند هر پیامبری را@@N@@متناسب با روزگار و وسایل رایج در آن مبعوث کرده است.
«ابن سکیت می گوید: از امام جواد علیه السلام پرسیدم: چرا@@N@@خداوند حضرت موسی علیه السلام را با عصا و ید بیضا و ابزار ابطال@@N@@جادو فرستاد و حضرت عیسی علیه السلام را با وسیله ی طبابت و@@N@@حضرت محمد صلی الله علیه و آله را با کلام و سخنرانی؟
آن حضرت فرمود:
زیرا خداوند زمانی موسی علیه السلام را مبعوث کرد که@@N@@جادوگری بر مردم آن زمان غلبه داشت پس او از جانب خدا@@N@@برایشان چیزی آورد که از توان آنان خارج بود و به وسیله آن@@N@@جادویشان را باطل کرد. و عیسی علیه السلام را در زمانی فرستاد که@@N@@فلج و زمینگیری زیاد شده بود و مردم به طب نیاز داشتند.@@N@@پس او از جانب خدا چیزی آورد که مثلش را نداشتند. پس@@N@@به اذن خدا مردگان را زنده کرد و کور مادرزاد و پیس را درمان@@N@@نمود و حجت را برایشان ثابت کرد.
و حضرت محمد صلی الله علیه و آله را در زمانی فرستاد که خطبه@@N@@خوانی و سخنرانی ـ و گمان کنم شعر را هم گفت ـ زیاد شده@@N@@بود پس آن حضرت از جانب خدا پندها و دستوراتی شیوا@@N@@آورد که گفتارشان را باطل نمود و حجت را برایشان تمام@@N@@کرد.
ابن سکیت گفت: به خدا هرگز کسی مانند تو را (در علم@@N@@و دانایی) ندیدم.
پس حجت خدا در این زمان بر خلق چیست؟ امام@@N@@فرمود:
«عقل است که به وسیله ی آن امام راستگو را می شناسد@@N@@و تصدیقش می کند و دروغگو را می شناسد و تکذیبش@@N@@می نماید. ابن سکیت گفت: به
خدا سوگند جواب درست همین است.»(17)
برداریم، و تناسبها را در نظر بگیریم! انشاء ا… ادامه دارد…
1 ـ انا لامراء الکلام … میزان الحکمة، ج 1، ص 465.
2 ـ روشها، جواد محدّثی، ص 166.
3 ـ همانند: آیین سخنوری، محمد علی فروغی؛ آداب سخن، دکتر@@N@@پاشا صالح؛ اصول خطابه، سید محمد تدیّن؛ سخن و سخنوری،@@N@@محمد تقی فلسفی و صناعات خطابه، مجتبی سلطان محمدی@@N@@طالقانی.
4 ـ ادبیات و تعهد در اسلام، محمد رضا حکیمی، ص 41.
5 ـ همان، ص 44.
6 ـ میران الحکمة، ج 1، ص 462.
7 ـ همان، ص 463.
8 ـ ادبیات و تعهد در اسلام، محمدرضا حکیمی، ص 2.
9 ـ میزان الحکمة، ج 8، ص 442.
10 ـ روش ها، جواد محدثی، ص 183 ـ 184.
11 ـ میزان الحکمة، ج 4، ص 234.
12 ـ ابراهیم / 4.
13 ـ اصول کافی، ج 1، ص 28.
14 ـ میزان الحکمة، ج 8، ص 439.
15 ـ میزان الحکمة، ج 3، ص 49.
16 ـ میزان الحکمة، ج 8، ص 439.
17 ـ اصول کافی، ج 1، ص 28.
این مجله مخصوص کودک و نوجوان می باشد.
پیام زن
ویژه مسائل زنان و خانواده
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
محمد جعفری گیلانی
سید ضیاء مرتضوی
3
7733305
7738743
7733305
payam-zan_man@aalulbayt.org
قم، صندوق پستی 371…
پرسمان
فرهنگی، اجتماعی، دانشجویی
مرکز فرهنگی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری
سید محمدرضا فقیهی
محمد باقر پور امینی
1380
3
7747240
7735473
7743816
info@porseman.net
www.porseman.n…
مبلغان
فرهنگی – تبلیغی
حوزه
1385/6/1
3
mbl
هر یک از ما میتوانیم سخنران خوب و حرفه ای باشیم و طوری در جمع صحبت کنیم که بتوانیم دیگران را متقاعد و مسحور صحبت های خودمان کنیم . سخنرانی کردن مجموعه بزرگی است از فن بیان ، خوب سخن گفتن ، سخنوری و کاریزمای شخصیتی . که با توجه به چند نکته ظریف و کوچک میتوانیم تبدیل به یک سخنران موفق و حرفه ای شویم.
اینکه :چطور فن بیان خوبی داشته باشیم و خوب صحبت کنیم و یا اینکه چطور جذاب صحبت کنیم را میتوانید همین الان در لینک های زیر بخوانید و در روزمرگی و کسب و کار خود از آن استفاده کنید .حتما بخوانید : چطور فن بیان خوبی داشته باشیمحتما بخوانید : چطور جذاب صحبت کنیم
در ادامه با سمینارما همراه باشید …
فن بیان یکی از قدیمی‌ترین و قدرتمندترین ابزارهایی است که افراد می‌توانند برای نفوذ در مخاطبان، ایجاد تغییر، قدرت دادن یا ضعیف کردن کسی یا چیزی از آن استفاده کنند. استفاده از این فن می‌تواند چالش برانگیز باشد. در آینده از شما درخواست خواهد شد تا در عروسی، جشن یا راه اندازی یک شعبه جدید از شرکت سخنرانی کنید. هر چیزی که باشد، مهم این است که سخنرانی خوبی داشته باشید.
چگونه سخنران موفق باشیم
1. اعتماد به نفس داشته باشید، هیچ کس دوست ندارد به کسی که عصبی است یا به نظر می‌رسد به چیزی که می‌خواهد بگوید باور ندارد گوش دهد.
2. به چیزی که می‌گویید باور داشته باشید وگرنه هیچ کس آن را باور نخواهد کرد.
3. در صورت امکان و هر چه سریعتر متن سخنرانی را آماده کرده و از روی آن خوانده و حداقل 7 بار قبل از اینکه آن را ارائه کنید با صدای بلند بخوانید.
4. یک شخصیت متفاوتی برای خودتان در نظر داشته باشید، نه اینکه دیوانه‌وار رفتار کرده و پوشش عجیب و غریب داشته باشید. بهتر است روی صحنه و پشت تریبون متفاوت‌تر از وقتی که در شرکت هستید رفتار کنید. در سخنرانی همه چیز در اختیار شماست، همه باید به شما گوش کنند و میتوانید هر کسی که میخواهید باشید.
5. ظاهر و پوشش مرتبی داشته و خودتان را تمیز نگه دارید و از مدل مو و آرایش صورت نامتعارف پرهیز کنید.
6. قبل از شروع سخنرانی نفس عمیقی کشیده، بعد شروع به صحبت کنید، داد نزنید، کلمات‌تان را مثل یک مسلسل شلیک نکنید. در عوض آنها را مثل یک منجنیق به آرامی به سمت مخاطبان پرتاب کنید.
7. نفس بکشید، نفس کشیدن خیلی مهم است و اگر به اندازه کافی نفس نکشید، سرعت‌تان بالا رفته و حتی ممکن است از هوش بروید.
8. ارتباط چشمی مناسبی برقرار کنید. این حالت می‌تواند به شکل مستقیم، رفت و برگشتی و خیره شدن به دور دست باشد.
9. مواظب حرکات‌تان باشید، صاف بایستید، شل و ول نباشید، دست‌ها را در جیب نگذارید، بی قراری نکنید و با تریبون هم بازی نکنید.
منبع: seminarema.com | wikihow
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟ به این مطلب چه امتیازی می دهی؟
سمینار ما یک وب سایت تخصصی در زمینه موفقیت فردی و معرفی برنامه های آموزشی و اساتید برگزیده ایران می باشد، ما در سمینارما با گرد هم آوردن جوانان پرانرژی (متخصص) و خلاق و اساتید درجه اول آمده ایم تا مسیری جدید پیش و روی شما علاقمندان قرار دهیم، تا این خلا آموزش مهارت های فردی و کسب و کاری را پر کنیم.
کارهای آسانی هستند که با انجام آنها تاثیر صحبت‌های شما بروی دیگران بسیار بیشتر می‌شود. با وجود سادگی این موارد، بسیاری افراد توجه چندانی به آنها ندارند و شما با دقت به آنها به راحتی خود را از دیگران متمایز خواهید کرد. پس بدون صحبتی دیگر، به سراغ این موارد می‌رویم:
در اغلب کنفرانس‌ها، شما به مخاطبان معرفی می‌شود و این معرفی می‌بایست آنها را مشتاق شنیدن صحبت‌هایتان بکند.
با وجود اینکه ممکن است مخاطبان در مورد شما بدانند، باز هم منطقی است که کمی بیشتر در مورد خود بگوئید. دیگران را با اطلاعات بیش‌از حد گیج نکنید. تنها در یک یا دو جمله از سوابق مرتبط خود و دلیل مناسب بودن شما برای صحبت در مورد موضوع، برای آنها بگوئید.
معمولا ارائه یک پیش‌زمینه برای مفهوم‌تر کردن مسائل نادیده گرفته می‌شود.
چگونه سخنران موفق باشیم
معمولا در انتهای یک سخنرانی آدرس وبسایت، ایمیل و دیگر اطلاعات تماس به مخاطبان ارائه می شود. اما این اطلاعات بسیار سریع داده می شوند و مخاطبان حتی یادداشت کردن آنها را پیدا نمی کنند.
اطلاعات خود را در همان ابتدا ارائه کنید و به مخاطبان خود وقت کافی برای برداشتن آنها بدهید. (بعضی افراد در پاورقی تمام اسلاید‌های پاورپوینت خود اسم و آدرس ایمیل خود را می‌نویسند. اما ممکن است احساس کنید این زیاده‌روی است. همچنین خوب است اگر اطلاعات خود را در ابتدا و انتها به مخاطبان بدهید.
آدم‌ها عاشق داستان هستند. بهترین ارائه‌هایی که من دیده‌ام، اصلا حس یک سخنرانی را به انسان القا نمی‌کردند – بلکه داستان‌هایی بودند که افراد در مورد تجارب هیجان‌انگیز خود تعریف می کردند.
وقتی میخواهید چیزی را به مخاطبان توضیح دهید، ببینید که آیا می توان آن را در قالب یک داستان، یک حکایت یا حتی یک جوک انتقال داد؟ بهتر می شود اگر که این داستان برای خود شما اتفاق افتاده باشد. حتی بهتر از آن اگر که داستان شما بامزه باشد.
یک نکته که اغلب فراموش می‌شود: وظیفه شما، حداقل تا حدی، این است که افراد حاضر را سرگرم کنید. آنها لپ‌تاپ‌های خود را بسته‌اند و به شما گوش می‌دهند.
چرا با یک مساله جذاب یا بامزه از آنها قدردانی نکنید؟ لازم نیست تمام صحبت شما حول موضوع بحث باشد. ایرادی ندارد اگر با حرفی خارج از بحث شروع کنید، البته به شرطی که این حرف جذاب باشد.
هیچوقت فراموش نکنید که وقتی به آدم‌ها خوش می گذرد، به صحبت‌های شما دقیقتر گوش میکنند.
وقتی صحبت می‌کنید، در واقع دارید زمان مخاطبان خود را می‌گیرید. آنها روی شما سرمایه گذاری میکنند – به این سرمایه‌گذاری احترام گذاشته و از اعتماد آنها سوء استفاده نکنید.
اگر 30 دقیقه زمان به شما داده شده است، لازم نیست حتما از تمام آن استفاده کنید. هدف اصلی شما سرگرم کردن، مطلع کردن و پاسخ دادن به سرمایه‌گذاری آنها است. نه اینکه از هر دقیقه از وقت خود استفاده کنید.
من در گذشته نگران مقداری زمانی بودم که برای صحبت کردن داشتم؛ بزرگترین ترس من این بود که موضوع برای صحبت تمام کنم. اکنون تنها دغدغه من ارائه یک سخنرانی عالی است.
اگر که باید یک برنامۀ 30 دقیقه‌ای را بعد از 15 دقیقه به پایان رسانم، مساله‌ای نیست – شما همیشه میتوانید به سوال‌های مخاطبان خود پاسخ دهید.
هر چه ارائه شما بهتر باشد، سوال‌های بیشتری از شما پرسیده می‌شود و حاضران هم احساس میکنند شما احترام بیشتری به سرمایه‌گذاری آنها گذاشته‌اید.
من همیشه سعی می‌کنم به چیزی فکر کنم که می توانم به آنها ارائه دهم – منظور کلمات است، نه اشیا – چیزی که افراد بتوانند به محض بازگشتن به سر کار خود عملی کنند. این را از فردی یاد گرفتم که داستانی بسیار جذاب برای تعریف کردن داشت، اما در میان آن حرف خود را قطع کرده و چیزی شبیه به این گفت “اما شما میتوانید به راحتی این نکته را از فردا عملی کنید، کافی است…”
همۀ حضار یک نفس راحت کشیدند و دفترچه‌های خود را برای یادداشت این نکته باز کردند. الهام بخشیدن جالب و موثر است، اما خوب است که موردی قابل لمس به مخاطبان ارائه دهید که بتوانند از آن استفاده کنند.
چگونه یک سخنران موفق باشیم؟
طبیعی است که فرض کنید همه به تمام صحبت‌های شما گوش می کنند. اما در واقعیت، آدم‌ها تنها 30 درصد از آنچه شما می گوئید را می شنوند و البته مرتباً آن را تعبیر میکنند تا با نگاه یا برنامه‌ریزی آنها همخوانی داشته باشد. به علاوه، ممکن است آن مسائلی که فکر می‌کنید منطقی یا حتی بدیهی هستند بلافاصله برای مخاطبان قابل درک نباشند.
برای همین ضرر ندارد اگر چند بار حرف خود را تکرار کنید. اگر میخواهید یک اصل مشخص را توضیح دهید، ابتدا آن را تشریح کنید. سپس دو مثال از کاربرد این اصل بدهید. در انتهای صحبت خود نیز دوباره این اصول را مرور کرده و توضیحی کوتاه در مورد هر یک بدهید.
به این ترتیب هر اصل را چهار بار توضیح داده‌اید و این تعداد بار احتمالا کافی است.
گیج کردن مخاطب با اطلاعات زیاد راحت است. با خود فکر می کنید “من 30 دقیقه وقت دارم… باید این 30 دقیقه را پر از محتوا کنم.” اما اکثر افراد واقعا نمی‌توانند اطلاعات زیاد را هضم کنند، به علاوه احتمالا شما یکی از چند سخنران در آن روز هستید.
اینگونه به آن فکر کنید: اگر 10 درصد از افراد حاضر واقعا به داستان شما گوش داده و یک یا دو نکته کلیدی را در خاطر نگاه داشته و در زندگی خود استفاده کند، واقعا خوب عمل کرده‌اید.
تمرکز خود را بر ارائۀ چیزی بگذارید که افراد بتوانند به خاطر آورند و در زندگی آنها هم موثر باشد. البته این یعنی که داستان شما می‌بایست ساده و واضح باشد.
مهم نیست که با چه تعداد آدم روبرو هستید. هدف شما این است که به هر مخاطب خود این احساس را بدهید که شخصا با او صحبت می‌کنید.
جدای از محتوای داستانی که بازگو می‌کنید، ترفندهای سادۀ دیگری هم برای این کار وجود دارد. وقتی من به عنوان سخنران معرفی می‌شوم، می‌ایستم و نه فقط برای چند ثانیه، که تا وقتی بتوانم به جمعیت نگاه می‌کنم.
من سخت تلاش می‌کنم که با تعدادی از افراد حاضر تماس چشمی برقرار کنم. به چشمان هر چند تا از آنها که بتوانم نگاه می کنم، و حتی لبخند زده و برایشان دست تکان می‌دهم.
این به دو دلیل نتیجه خوبی دارد. در یک سالن بزرگتر، مخاطبان واقعا نمی‌فهمند که شما به چه یا که نگاه می‌کنید. اگر که به فرد میانی در بین 50 نفر نگاه کنید، تمام آنها این احساس را میکنند که شما شخصا با آنها صحبت می‌کنید.
با از نظر گذراندن آهسته جمعیت و لبخند زدن به چند نفر، بسیاری این حس را می‌گیرند که شما مستقیما به آنها نگاه می‌کنید.
به علاوه این یادآوری خوبی برای خود شما هم هست: شاید با یک جمعیت صحبت بکنید، اما واقعیت این است که با افراد جداگانه‌ای حرف می‌زنید. به اینکار در طول صحبت خود ادامه دهید؛ این نه تنها در آگاهی از موقعیت به شما کمک می‌کند، که باعث حفظ ارتباط شما با تماشاچی‌ها می‌شود.
مهارت حرف زدن و گفتگوی موثر یکی از مهمترین مهارت هایی است که هرکسی برای موفقیت باید داشته باشد.
به گزارش آلامتو به نقل از success؛ عادات گفتگوی‌تان می‌تواند باعث پیروزی یا شکست در حرفه‌تان شود ، بنابراین عادات بدتان را اصلاح کنید. آیا هر روز سعی می‌کنید در کارتان خودی نشان دهید و با تمام توان‌تان کار می‌کنید و همیشه تلاش می‌کنید بهتر از قبل باشید ؟ این عالیست ! اما کافی نیست ، چون عادات حرف زدن و مکالمه‌تان می‌تواند از نیروی‌تان برای موفقیت شغلی بکاهد ، حتی اگر عملکردتان بی عیب و نقص باشد.
مثلا شما رزومه فوق العاده قوی دارید و دارید در یک شرکت جدید برای داشتن شغل و مقامی بهتر مصاحبه می‌شوید. از نظر مدارک و سوابق ، شما نامزد ایده‌آلی هستید و نسبت به رقبای‌تان مهارت‌ها و تجربیات بیشتری دارید.
اما در طول مصاحبه ، نوع گفتگوی‌تان به تاثیر بدی روی شخص مصاحبه کننده می‌گذارد و مجبور می‌شود سراغ نامزد دیگری برود.
چه در حال مصاحبه برای یک شغل جدید باشید، چه در حال جذب و متقاعد کردن یک مشتری جدید، چه تشویق و ترغیب کارمندان‌تان و چه در حال تعریف و توجیه کردن برای تامین بودجه برای کسب و کارتان، طرز صحبت کردن و ادامه مکالمه‌تان می‌تواند باعث شکست یا پیروزی شما شود ، بدون توجه به اینکه در سایر زمینه‌ها ، چه‌قدر مهارت یا استعداد دارید.
این 5 عادت را از گفتگوهای‌تان حذف کنید پیش از آن‌که تخریب‌تان کنند :
کلمات اضافه در الگوهای کلامی محاوره‌ای ما آنقدر رایج شده‌اند که حتی به‌ندرت توجه می‌کنیم که آنها را بکار می‌بریم.جملات‌مان را با کلمات ” بنابراین ” ، ” چون ” و… آغاز می‌کنیم بدون آن‌که ارادی و با آگاهی باشد.
چگونه سخنران موفق باشیم
کلمه “مثلا” را در جملات‌مان به‌کار می‌بریم بدون آن‌که به پیامدهای لغوی استفاده از آن فکر کنیم و در هر مکث بین کلامی‌مان از “اممم” یا “آ آ آ” به‌عنوان یک واکنش غیر ارادی استفاده می‌کنیم.
این کلمات اضافی و بی‌خود ، به‌نظر کوچک و بی‌گناه می آیند اما اگر در فضاهای خالی صحبت‌تان جولان دهند ، باعث عدم تمرکز شده و شما را به‌عنوان یک سخن‌گو ، ضعیف جلوه می‌دهند.
خوشبختانه میتوانید یاد بگیرید با آگاه کردن خودتان از کاربرد شان ، از آنها اجتناب کنید و هر بار یک بخش از آن را اصلاح کنید تا الگوی طبیعی کلامی‌تان از این کلمات رها شود.
آهنگ صدای ما درست به اندازه کلماتی که با کمک همین آهنگ‌ها ادایشان می‌کنیم مهم است. این جمله را در نظر بگیرید : “من آن ماشین را ندزدیدم” ، با تاکید و فشار روی هر کلمه در این جمله ، معانی بسیار متفاوتی ایجاد می‌شود.
اغلب تن صدای ما تکراری است و معنا و قدرت جملات ما را تحریف کرده و باعث می‌شود برای شنونده جالب نباشد. مثلا بعضی از افراد ، طرز حرف زدن‌شان تک آهنگ و تقریبا تک واکه است و بخش‌های مختلف کلمات را عین هم ادا میکنند.
بعضی هم عادت دارند هر جمله را با تن بالا تمام کنند ، مثل جملات سوالی. به تن و آهنگ صدایتان تنوع و مفهوم بدهید.
وقتی هیجان زده می‌شوید ، یا نگران هستید تند تند حرف زدن بسیار راحت است ، چیزهای زیادی برای گفتن دارید و میخواهید همه را بیرون بریزید.
بنابراین کلمات به‌طور طبیعی در یک جریان یکنواخت به زبان‌تان می آیند. بعضی‌ها به‌طور ناخودآگاه از سکوت می‌ترسند و از تند حرف زدن برای جلوگیری از هرگونه توقفی که موجب نتیجه‌گیری متفاوتی شود ، استفاده میکنند.
بسیار عالی است که آهسته صحبت کنید ، تا وقت بیشتری برای فکر کردن و انتخاب کلمات داشته باشید ؛ میتوانید مکث کنید تا تاثیر جملات‌تان بیشتر شود ؛ و اعتماد بنفس بهتری پیدا کنید و کنترل بیشتری داشته باشید.
هرکسی تیک‌های های کوچک مخصوص به خود دارد که در مکالمات روزمره به آنها بی توجه و بی اهمیت است ، اما این اداهای کوچک می‌توانند در زمینه‌های حرفهای و عمومی باعث رنجش و آزار شوند.
برای مثال ، اگر عادت دارید مدام سرو دست‌تان را تکان دهید و یا ناخودآگاه لب‌های‌تان را در انتهای هر جمله به‌هم می‌فشارید ، شنونده‌های‌تان به چشم یک ناشی یا بدتر از آن ، یک غیرحرفه‌ای نگاه میکنند.
با یک دوست تمرین کنید یا سخنرانی‌تان را ضبط کنید تا بعضی از اداهای‌تان را که از آنها غافلید اصلاح نمایید. ترک عادات غیر ارادی ، ممکن است و باید فرا گرفته شود تا برطرف شود ، وقتی برطرف شد دیگر برنمی‌گردد.
حرفهای نامربوط زدن ، نشانه عصبی بودن است و به‌ویژه در صحبت‌های دو نفره خطرناک می‌باشد. به‌طور کلی ، اگر آمادگی سخن گفتن را داشته باشید ، لازم نیست نگران از این شاخه به آن شاخه پریدن باشید ، چون مسیر صحبت‌تان دقیق و مشخص است.
در زمینه‌هایی که پس و پیش کردن بین حرف‌های‌تان لازم است ، بیشتر خطر این شاخه به آن شاخه پریدن و حاشیه رفتن وجود دارد.
مثلا در مصاحبه شغلی ، اگر فرد مصاحبه کننده یک سوال ساده بپرسد ، انتظار یک جواب ساده را دارد و اگر شما جواب مفصل بدهید ، به احتمال زیاد ضررش را خواهید دید. اگر مختصرگو نباشید ، تاثیر پیام‌تان از دست خواهد رفت.
اجازه ندهید این عادات بد ، مانعی برای شما باشند. بهترین راه اجتناب از آنها ، تمرین مداوم است. جلوی آینه یا برای یک دوست قابل اعتماد صحبت کنید و تمرین کنید تا این گرایشات و عادات را سرکوب کنید.
زمانی که به طور طبیعی از این عادات رها شوید ، دیگر نگران مکالمات بعدی‌تان نخواهید بود فرصت‌های بزرگ حرفهای تان دیگر تهدید نخواهند شد.
جمع بندی: در مورد خودتان و تجربیات زندگی خود به آنها بگوئید. علاوه بر آگاهی‌دادن مخاطبان را سرگرم هم بکنید. کاربردی باشید. با حاضرین ارتباط برقرار کنید و هیچگاه فراموش نکنید که کوتاه‌همیشه از طولانی بهتر است.
هدف اصلی شما روایت یک داستان است که الهام‌بخش مخاطبان شما باشد.
mofideh faydeh bud.sepasgozar…
ممنون استفاده کردم
با تشکر از مطالب خوبتون
مطالب خوبي بود استفاده كردم و در كنفرانسم نيز بكار گرفتم
ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی می‌نویسم.
برای دانلود قانونی کتاب چطور سخنران شویم؟ و دسترسی به هزاران کتاب و کتاب صوتی دیگر، اپلیکیشن کتابراه را رایگان دانلود کنید.
برای دانلود قانونی کتاب چطور سخنران شویم؟ و دسترسی به هزاران کتاب و کتاب صوتی دیگر، اپلیکیشن کتابراه را رایگان دانلود کنید.
کتاب چطور سخنران شویم؟ نوشته‌ی حسین پیشداد، مهارت‌های علمی و کاربردی برای تبدیل شدن به یک سخنران حرفهای را به شما می‌آموزد و با کاربردی‌ترین و مهمترین روش‌های سخنرانی آشنا خواهید شد.
اگر به دنبال رشد و موفقیت خود هستید این کتاب برای شما مفید است. به این خاطر که بخش بسیار مهمی از موفقیت ما مربوط به نوع صحبت کردن و ارتباطاتی است که با دیگران داریم.
تصور کنید هر متخصصی در کنار حرفه‌ی خود، می‌توانست همایش‌ها و سمینارهایی برگزار کند و تجربیاتش را در انجمن‌ها و اجتماع‌های مختلف مطرح نماید؛ در این صورت مسلماً بسیار موفق‌تر می‌شد. از نظر جایگاه اجتماعی و رشد فردی نیز رشد چشم‌گیر و قابل توجهی پیدا می‌کرد. علاوه بر آن جامعه آگاه‌تر می‌شد. مسیر زندگی خیلی از انسان‌ها عوض می‌شد و این مسیر در جهت رشد و موفقیت تغییر می‌‌یافت. همه‌ی این اتفاقات خواهد افتاد، اگر توانایی و مهارت سخنرانی و صحبت در جمع را بیاموزیم.
چگونه سخنران موفق باشیم
اغلب افراد از فن بیان و نحوه‌ی صحبت کردن خود راضی نیستند و حس خوبی نسبت به این قضیه ندارند و اکثریت دوست دارند در این زمینه تغییر کنند، البته بدون اینکه آموزش یا دوره‌ای دیده باشند. بدون یادگیری و آموختن مهارت‌های فن بیان تغییری به وجود نخواهد آمد. اکثر انسان‌ها می‌خواهند به شیوه‌ی صحبت کردن قبلی خود ادامه دهند، اما نتایج متفاوتی بگیرند! مطمئناً این کار غیرممکن به نظر می‌رسد.
در جامعه‌ی امروزی ما، داشتن مهارت سخنرانی و فن بیان، یکی از مهمترین آموزه‌ها است که باید آن را یاد بگیریم و از این ابزار در جهت رشد و موفقیت استفاده کنیم. کسانی که خود را با این ابزار کارآمد و پرکاربرد تجهیز میکنند، به راحتی روی نردبان رشد قرار می‌گیرند و با شتاب و سرعت بیشتری نسبت به سایر افراد مسیر موفقیت را طی خواهند نمود.
در بخشی از کتاب چطور سخنران شویم؟ می‌خوانیم:
برای تبدیل شدن به یک سخنران حرفهای و موفق لازم است تمرین سخنرانی داشته باشیم. وجه تمایز سخنران حرفهای با دیگر سخنرانان در انجام دادن تمرین است، یعنی تمرین درست و اصولی می‌تواند ما را در سخنرانی بسیار قدرتمند کند؛ تمریناتی مانند تصویرسازی ذهنی. سعی کنید جلوی آینه تمرین کنید. انجام این تمرین معجزه می‌کند و میتوانیم به خیلی از ایرادات خودمان پی ببریم. سخنرانی کنیم و صدای خودمان را ضبط کنیم و صدای ضبط شده خودمان را گوش کنیم و اشکالات آن را پیدا کنیم.
تمرین سخنرانی در مقابل جمع به ما این جرات را می‌دهد که بتوانیم در جمع‌های بزرگتر سخنرانی واقعی داشته باشیم و برای این کار لازم است از هر فرصتی برای سخنرانی استفاده کنیم؛ یعنی هرجایی که جمع چند نفره را دیدیم میتوانیم همان‌جا یک سخنرانی داشته باشیم. گفتار خود را تقویت کنیم، خطاهای آن را پیدا کنیم و در جهت رفع آن قدم برداریم. داشتن لهجه می‌تواند تمرکز مخاطب را از روی محتوا بردارد و معطوف لهجه کند و باید لهجه خود را رفع کرد. ممکن است تکیه‌کلام‌هایی در سخنرانی داشته باشیم که موقع سخنرانی مشخص باشد و موجب شود مخاطب نتواند با سخنرانی ما ارتباط بگیرد.
مقدمه
فصل اول: ترس از سخنرانی و صحبت در جمع
ترس از بی‌توجهی به ما
بیش از اندازه به سخنرانی‌تان فکر نکنید
شناخت کافی از مخاطبان
تسلط کافی بر موضوع و محتوای سخنرانی
نفس عمیق بکشید
مهارت خود را افزایش دهید
شروع و پایان سخنرانی بسیار مهم می‌باشد
تمرین کردن
استفاده از پاورپوینت مناسب
به توانایی‌های خودتان ایمان داشته باشید
باورهای اشتباه
از صمیم قلب حرف بزنید
ورزش کنید
خلاصه فصل
فصل دوم: جذاب صحبت کردن
این کار مهم را انجام دهید
به تن صدا دقت کنید
کلام زنانه، کلام مردانه
اعتماد به نفس
مخاطب را درگیر کنید
سرحال و باروح باشید
حرفهای تازه بزنید
این کار را انجام ندهید
تمرین داشته باشید
شوخ‌طبع باشید
ارتباط چشمی قوی
خلاصه فصل
فصل سوم: سخنرانی بداهه
قوانین بداهه
بدن‌سازی ذهنی
صحبت کردن در مورد یک موضوع به مدت 5 دقیقه
ساختار سخنرانی بداهه
ساختار نکته، دلیل، مثال، نکته
ساختار گذشته، حال، آینده
خلاصه فصل
فصل چهارم:تمرین کنید
تمرین به صورت ذهنی
تمرین آینه
ضبط صدا
ضبط فیلم
تمرین در مقابل جمع
از هر فرصتی برای تمرین استفاده کنید
گفتار خود را تقویت کنید
داشتن لهجه
بالا یا پایین بودن سرعت گفتار
استفاده از تکیه‌کلام
عدم تلفظ صحیح کلمات
چگونه خطاهای گفتاری را بشناسیم و رفع کنیم؟
تقویت صدا
ضبط صدا
تمرین خودکار
تمرین تندگویی
خلاصه فصل
فصل پنجم: چطور توجه مخاطبان را به خود جلب کنیم؟
چه چیزهایی حواس مخاطب را پرت می‌کند؟
1. تکراری بودن حرفهای سخنران
2. شوخی نامناسب سخنران
3. دمای نامناسب سالن
عوامل حواس‌جمع کن سخنرانی
1-سؤال پرسیدن
2-تغییر موضوع
3-اشتراک صحنه
خلاصه فصل
فصل ششم: زبان بدن در سخنرانی
در همان ابتدا توجه همه را جلب کنید
فرمولی خارق‌العاده برای شما
یک جا نایستید، گاهی به سمت مخاطبان حرکت کنید
استفاده صحیح از دستان خود
لبخند بزنید
استفاده از فضا
حالات چهره
خلاصه فصل
فصل هفتم: شروع و خاتمه سخنرانی
شروع سخنرانی فقط کلماتی که می‌گویید، نیست
شروع سخنرانی با آمار عجیب یا حقیقتی شگفت‌انگیز
شروع سخنرانی با سؤال
شروع سخنرانی با طنز
درباره خودتان به آنها بگویید
چگونه سخنرانی را به پایان برسانیم
جمع‌بندی و ارائه خلاصه‌ای از مطالبی که ارائه شده
دعوت به اقدام واضح
خلاصه فصل
فصل هشتم: گوش دادن مؤثر
چگونه فعالانه گوش دهیم؟
فرق بین گوش دادن و شنیدن
توجه کنید
وسط حرف کسی نپرید
صبور باشید
هم‌دلی داشته باشید
خلاصه فصل
فصل نهم: کنترل دقیق محیط
به ترکیب سالن نظارت کنید
همه باید بتوانند شما را به راحتی ببینند
قاعده 5*5 را فراموش نکنید
دما را کنترل کنید
خلاصه فصل
صحبت آخر
یک پیشنهاد
برای دانلود کتاب چطور سخنران شویم؟ و دسترسی قانونی به هزاران کتاب و کتاب صوتی دیگر، اپلیکیشن کتابراه را نصب کنید.
ارسال کتابراه به دوستان از طریق پیامک یا ایمیل
اشتراک در تلگرام
اشتراک در توییتر
اشتراک در فیسبوک
اشتراک در واتس آپ
اشتراک در لینکداین
اشتراک در گوگل پلاس
کتابراه مرجع قانونی دانلود کتاب الکترونیکی و دانلود کتاب صوتی است که امکان دسترسی به هزاران کتاب، رمان، مجله و کتاب صوتی و همچنین خرید کتاب الکترونیک از طریق موبایل تبلت و رایانه برای شما فراهم می‌کند. شما با استفاده از کتابراه همیشه و همه جا به کتاب‌ها و کتابخانه خود دسترسی دارید و میتوانید به سادگی از هر فرصتی برای مطالعه استفاده کنید. در کتابراه برای همه سلیقه‌ها از داستان، رمان و شعر تا روانشناسی، تاریخی، علمی، موفقیت و… کتاب‌هایی پیدا می شود. همچنین در کتابراه هزاران کتاب رایگان نیز قابل دانلود است. اپلیکیشن کتابخوان کتابراه برای اندروید، IOS و ویندوز در دسترس است.
صبر کنید…
اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی
چطور فن بیان خوبی داشته باشیم و خوب صحبت کنیم؟
چگونه سخنران موفق باشیم
چطور فن بیان خوبی داشته باشیم و خوب صحبت کنیم؟ قبل از هر چیزی باید بگویم که اگر میخواهید خوب صحبت کنید بدون شک در دوره رایگان فن بیان و سخنرانی شرکت کنید.👇
به اعتقاد من، در دنیای فعلی، آنقدر موضوع خوب صحبت کردن و فن بیان خوب داشتن مهم است که شاید بهتر باشد مدارس و دانشگاه به جای این که 16 سال وقت دانش آموزان را به موضوع نوشتن اختصاص دهند و حتی دقیقه‌ای به مهارت صحبت کردنن نپردازند،با یک تغییر نگرش کلی، فرصت بسیاری را به مهارت صحبت کردن و فن بیان قوی اخصاص دهند.
هرچند در حال حاضر امکان این را نداریم که تغییری در سیستم آموزشی داشته باشیم، اما اهمیت این موضوع آنقدر بالاست که مجموعه مقاله‌های با عنوان مهارت‌های خوب صحبت کردن و مهارت‌های فن بیان برای شما عزیزان در سایت تدارک دیده‌ایم که به مرورر زمان تکمیل‌تر نیز خواهند شد.
این که چطور صحبت خوب کنیم، فن بیان خوبی داشته باشیم و اصلاً کلام ما به گونه‌ای باشد که بتوانیم نظر مخاطبان را جلب کنیم و به بهترین نحو صحبت کنیم، موضوع بسیار مهم است که هر فردی (به خصوص سخنرانان) باید به آن توجه کنند.
درصد قابل توجهی از ارتباطات ما در طول روز با ارتباطات کلامی توأم است! پس دلیلی وجود ندارد که بهترین فن بیان و بهترین مهارت‌های صحبت‌کردن و صحبت در جمع را نداشته باشیم! ما باید یاد بگیریم چگونه روابط عمومی بالا داشته باشیم؟ خوب و زیبا صحبت کردن و پر انرژی صبحت کردن بسیار مهم است.
هر روز این سوالات و سوالات بسیار دیگری به ذهن ما می رسد : از جمله سوالات دیگر این است:
برای آموزش مهارت های سخنرانی ویدیو زیر را ببینید
@}
مقاله مرتبط زیر را مطالعه کرده اید؟ اگر میخواهید بدانید «چطور سر صبحت را باز کنیم» مطالعه کنید:چگونه سر صحبت را باز کنیم
در هنگام ثبت نام کاربران برای کارگاه آموزشی «مهارت‌های فوق پیشرفته ترس از سخنرانی» متوجه موضوع جالبی شدم. این که بسیاری از کاربران، مشکلی کلی برای خوب صحبت کردند دارند و پیش از این که بخواهند ترس از سخنرانی خود را مدیریت کنند، به اینن موضوع فکر میکنند که چطور در زندگی روزمره خود بهتر صحبت کنند.
از همین رو تصمیم گرفتم در مجموعه مقالاتی (مثلاً 4 یا 5 قسمتی) به این موضوع بپردازم که به طور کلی چطور فن بیان و طرز بیان خود را بهبود ببخشیم و چطور خوب صحبت کنیم! قدرت بیان چقدر است؟ افزایش قدرت بیان چه راه هایی دارد؟
در طول روز همه ما بارها و بارها با محیط پیرامون خود ارتباط داریم و طبق تحقیقات انجام شده، به طور میانگین، 43 درصد از ارتباطات ما، صرف شنیدن و 32 درصد صرف صحبت کردن می‌شود! این عدد فوق‌العاده قابل تأمل است! 75 درصد ارتباطات ما،ارتباطات کلامی است و اگر فن بیان خوبی نداشته باشیم، مطمئناً نمی‌توانیم موفقیت‌های زیادی کسب کنیم زیرا ارتباطات ضعیفی خواهیم داشت.
مقاله دلایل کم حرفی را هم مطالعه کنید و از آن آگاه شوید
جالب است برخی تصور میکنند که فن بیان، فقط برای سخنرانان است و یا فقط محدود به کسانی است که کار مجری گری دارند و یا شغلشان روابط عمومی است! اما جالب است بدانید که اصلاً اینطور نیست! از آنجایی که بخش عمده ارتباطات ما به ارتباطات کلامی اختصاص دارد، همه و همه باید فن بیان خوبی داشته باشیم!
حتی در پایان کلاس‌های سخنرانی من نیز ارتباطات ادامه دارد!
چگونه سخنران موفق باشیم
چه سوال خوبی! اصلاً فن بیان چیست؟ شاید بهتر باشد به مقاله «فن بیان چیست» نگاهی داشته باشیم… مطمئناً شما تعاریف زیادی از فن بیان شنیده‌اید! فن بیان را می‌توان بسته به حیطه کاری به صورت‌های مختلفی تعریف کرد!
اگر یک مجری باشیم؛ فن بیان یعنی این که در صحنه همایش خوب صحبت کنیم، صدایی گیرا داشته باشیم و نظر مخاطبان را جلب کنیم و…
اگر یک گوینده باشیم؛ یعنی کلمات را درست ادا کنیم، با لحن و صدای خود توجه مخاطب را جلب کنیم و …
و هزاران تعریف دیگر که می‌توان از فن بیان داشت. اما اجازه دهید ما یک تعریف کلی در این زمینه داشته باشیم؛ یعنی فن بیان را برای همه حالات تعریف کنیم:
«فن بیان؛ در حقیقت فنون و مهارت‌هایی است که شما با استفاده از تمام اجزای ارتباطی خود (نه فقط دهان و زبان) برای ارتباطات کلامی خود به کار می‌برید»
اجازه بدهید این تعریف را کمی بیشتر توضیح دهیم؛ فن بیان فقط و فقط محدود به افراد خاص نیست.
مطمئناً شما به عنوان یک منشی، پزشک، خلبان، کارمند، دانشجو، دانش‌آموز، پدر و مادر و … در طول زندگی خود بارها و بارها نیاز است که صحبت‌های تأثیر گذاری داشته باشید و اگر فن بیان خوبی نداشته باشید و نتوانید خوب صحبت کنید، مطمئناً با شکست مواجه خواهید شد.
بنابراین شما باید بتوانید اولاً یک صحبت موثر در ذهن خود طراحی کنید و سپس به توانایی دست بیابید که بتوانید آنچه در ذهن دارید را به خوبی به زبان بیاورید!
تا به اینجای کار مقدماتی از فن بیان ارائه کردیم و گفتیم که اهمیت آن چقدر است (و واقعاً هم زیاد است!) اما حالا چه کنیم که فن بیان خوبی داشته باشیم؟ چگونه فن بیان خوبی داشته باشیم؟ چگونه خوب صحبت کنیم؟
حقیقت این است که بهبود فن بیان کار یک روز و یک هفته نیست! اصلاً اجازه بدهید یک اصلی خیلی مهم را مطرح کنم:
ما چیزی به عنوان فن بیان خوب نداریم! هر کسی باید در هر شرایطی که هست بیان خود را روز به روز بهتر کند.
شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید من روزانه حداقل 2 ساعت برای یادگیری و بهبود فن بیان خود وقت می‌گذارم!! (2 ساعت حداقل است) و تأثیر آن را هر روز در کار و زندگی خود بارها و بارها مشاهده می:کنم. پس باید توجه کنید که: شما در هر جایگاهی که هستید باید فن بیان خود را بهبود ببخشید و تمرین کنید.
بخوانید:👇
تقویت فن بیان نتیجه بهبود کدام مهارت است؟
سوال بسیار مهمی که وجود دارد و احتمال دارد که برای شما نیز پیش آمده باشد این است که آیا اصلاً می‌توان فن بیان خوبی داشت و خوب صحبت کرد یا این که این موضوع ذاتی است و امکان یادگیری ان وجود ندارد؟!
پاسخ این سوال دو جواب می‌تواند داشته باشد. جواب اول مثبت است که یعنی میتوانیم این مهارت‌ها را یاد بگیریم و جواب دوم منفی است که یعنی ما خودمان و هزاران شرکت کننده در دوره‌هایمان را سر کار گذاشته‌ایم!!
پاسخ من به این موضوع این است که برخی از افراد ممکن است به صورت ذاتی دارای مهارت‌های فن بیان و خوب صحبت کردن باشند اما واقعیت این است که تعداد قابل توجهی از افراد با تمرین و ممارست و آموزش درست توانسته‌اند به یادگیری مهارت‌های ارتباطی بپردازند. توضیحات زیر قطعاً می‌تواند به درک بهتری در این زمینه کمک کند:
چطور جذاب سخنرانی کنیم؟
برای یادگیری هر مهارتی، از جمله مهارت‌های کلامی و سخنرانی، گام‌هایی وجود دارد که اگر ما با این گام‌ها آشنا نباشیم، نه تنها رشد نخواهیم کرد، بلکه باعث می‌شود که پسرفت هم داشته باشیم و یا با داشتن توقعاتی نامعقول در مسیر رشد و بهبود قرار نگیریم.
اولین شرط در یادگیری هر مهارتی، این است که بدانیم باید تا حد ممکن تمرین کنیم و بدون تمرین کردن عملاً هیچ مهارتی کسب نمی‌شود. چه بهتر است که ما زمانی را به صورت روزانه در نظر بگیریم و تمرینات مربوطه را انجام دهیم.
در طول دوره‌هایی که برگزار می‌کنم – علی‌الخصوص دوره‌های بلند مدت یک ساله – موضوعی که برایم بسیار پررنگ است و البته عجیب! این است که گویا این موضوع در فرهنگ ما عادت شده که بدون تمرین کردن توقع داریم که نتیجه بگیریم!
حال با فرض این که دائماً در حال تمرین کردن هستیم، به گام‌های یادگیری یک مهارت جدید می‌پردازیم. به نظر می‌رسد که بهترین مثال برای یک مهارت جدید، «مهارت رانندگی» است زیرا برای همه ما ملموس است و به سادگی آن را درک می‌کنیم.
گام اول زمانی است که ما توانایی انجام مهارت را نداریم و البته نمی‌دانیم که این توانایی را نداریم. این وحشتناک‌ترین مرحله برای یادگیرنده است، زیرا گمان می‌کند که کارش خوب است ولی اصلاً اینطور نیست. بهترین مثال برای این موضوع نوجوانانی هستند که تا به حال رانندگی را تجربه نکرده‌اند و هرآنچه که در مورد رانندگی می‌دانند مربوط می‌شود به تصوّرات آنها و همچنین مشاهداتشان از فیلم‌ها و دیگران! این افراد تصوّر میکنند که رانندگان حرفه ای هستند اما وقتی که پشت فرمان اتوموبیل می‌نشینند…….
گام دوم زمانی است که ما توانایی انجام مهارتی را نداریم اما متوجه و آگاه می‌شویم که این توانایی را نداریم. زمانی که فردی در این مرحله قرار می‌گیرد، مطلع می‌شود که باید مهارت‌های خود را بهبود ببخشد و برای این کار اقدام می‌کند. درست مثل کسی که متوجه می‌شود برای یادگیری رانندگی نیاز است که به اقدام کند و به کلاس آموزشی می‌رود.
گام سوم زمانی است که ما توانایی انجام مهارت را به دست می‌آوریم اما تمام حرکات ما آگاهانه است. در مثال رانندگی، زمانی که در مرحله سوم قرار می‌گیریم، با رانندگی ارتباط برقرار کرده‌ایم، اما تمام حرکات ما خودآگاه است و نیاز به تمرکز و تلاش زیادی دارد و برای هر بار رانندگی باید انرژی زیادی صرف کنیم و زحمت زیادی متقبل شویم و حتی اگر لحظه‌ای حواسمان پرت شود، تعادل خود را از دست می‌دهیم.
به همین منظور کافیست به فردی که تازه گواهینامه خود را دریافت کرده است فکر کنید. او می‌تواند رانندگی کند اما نیاز به تمرکز بالایی دارد و به هر کاری که می‌کند فکر می‌کند. مثلاً اگر قرار است دنده را عوض کند، به این موضوع فکر می‌کند و آگاهانه تصمیم می‌گیرد.
گام چهارم زمانی است که ما توانایی انجام کار را به دست می‌آوریم و آنقدر آن را تمرین کرده‌ایم که به صورت ناخودآگاه و از روی عادت به فعالیت می‌پردازیم و در این صورت انرژی بسیار کمتری برای انجام مهارت صرف می‌کنیم و از همین رو انجام آن کار برای ما لذت بخش‌تر خواهد شد. درست مثل کسی که به خوبی رانندگی را یاد گرفته و چند ماهی است که هر روز چند مرتبه رانندگی می‌کند و عملاً این مهارت بخشی از وجود او شده و بدون فکر کردن به آن می‌تواند آن را انجام بدهد.
حال این چهار گام را در سخنرانی مرور می‌کنیم. در گام اول، اصلاً متوجه نیستیم که در این مهارت مشکل داریم و با اعتماد به نفس کاذب سخنرانی می‌کنیم و فقط باعث آزار و اذیت دیگران می‌شویم (فکر می‌کنم تعداد این نوع از سخنرانان بسیار زیاد است) در گام دوم، ما متوجه می‌شویم که توانمندی سخنرانی را نداریم و لازم است که آن را یاد بگیریم و در گام سوم، با تمرین و یادگیری به صورت خودآگاه میتوانیم این مهارت را اجرا کنیم اما برای انجام آن نیاز به زمان و فکر کردن بسیار زیادی داریم و البته از دید مخاطب نیز بسیار حرفهای به نظر نمی‌رسیم و در گام چهارم، سخنرانی بخشی از وجود ما خواهد شد و برای اجرای آن فکر نمی‌کنیم و بیشتر بر روی عمل متمرکز می‌شویم.
دوره غیر حضوری سخنرانی و فن بیان را از دست ندهید
باید این خبر خوب را به شما بدهم که وقتی شما این کتاب را مطالعه می‌کنید به این معنی است که شما مرحله اول (وحشتناک‌ترینن مرحله) را گذرانده‌اید و اکنون در یکی از سه مرحله آخر حضور دارید و امیدوارم که هرچه زودتر با ادامه دادن تمرینات به مرحله چهارم دست بیابید.
این شعر از «فخر رازی» بخش‌هایی از این چهار مرحله را به زیبایی مطرح می‌کند:
آن‌کس که بداند و بداند که بداند اسب خرد از گنبد گردون بجهاند
آن‌کس که بداند و نداند که بداند بیدار کنندش که بسی خفته نماند
آن‌کس که نداند و بداند که نداند لنگان خرک خویش به منزل برساند
آن‌کس که نداند و نداند که نداند در جهل مرکب ابدالدهر بماند
آن کس که نداند و نخواهد که بداند حیف است چنین جانوری زنده بماند!
یکی از تمرین‌های بسیار مهم که بارها و بارها با آن سرو کار خواهیم داشت، ضبط کردن صداست! شما باید «همین حالا» یک صحبت 5 دقیقه‌ای کوتاه داشته باشید و آن را ضبط کنید. سپس به آن گوش دهید و سعی کنید نقاط ضعف خود را پیدا کنید و مجدداً این فایل را ضبط کنید. این کار را حداقل 10 بار انجام دهید و فایل اول را با فایل دهم مقایسه کنید!
روی تصویر کلیک کنید 👇
این دوره به تازگی ضبط شده، کاربردی، علمی و کامل است!
بر اساس رای 1549 نفر از بازدیدکنندگان
87 امتیاز از 100
دنبال کننده
دنبال شونده
ماجرا
پیام بهرام پور
امیدوارم یه روزی در مدارس کشورمون، مهارت های زندگی آموزش بدن در مورد من: ✅دانشجوی علوم اعصاب کاربردی دانشگاه KCL لندن ✅موسس هلدینگ آموزشی بیشتر از یک نفر (1+) ✅نگارش بیش از 10 کتاب ✅مشاور سخنرانی برخی از غول‌های اقتصادی و نمایندگان مجلس ✅کارشناس50 برنامه تلویزیونی توضیحات بیشتر روی اسمم کلیک کن
امیدوارم یه روزی در مدارس کشورمون، مهارت های زندگی آموزش بدن در مورد من: ✅دانشجوی علوم اعصاب کاربردی دانشگاه KCL لندن ✅موسس هلدینگ آموزشی بیشتر از یک نفر (1+) ✅نگارش بیش از 10 کتاب ✅مشاور سخنرانی برخی از غول‌های اقتصادی و نمایندگان مجلس ✅کارشناس50 برنامه تلویزیونی توضیحات بیشتر روی اسمم کلیک کن
با زدن دکمه اینتر نظر شما ثبت می شود
با زدن دکمه اینتر نظر شما ثبت می شود
21 درس کاربردی در حیطه تفکر، مهارت های ارتباطی، فن بیان و سخنرانی
آموزش آماده شدن برای سخنرانی| شروع، پایان و پیکربندی سخنرانی
ایجاد تغییر در زندگی و کسب و کار با انعطاف پذیری عصبی
دوره صوتی کپسول تقویت حافظه
شناخت رسالت و معنا در زندگی و کسب و کار
بهترین سیستم های آموزشی دنیا چگونه کار می کنند؟ | سفرنامه پیام بهرام پور
استفاده از سایت مشروط بر قبول توافقنامه کاربری و حفظ حریم شخصی می باشد. تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به مجموعه بیشتر از یک نفر است.
پرداخت کارت به کارت
پرداخت از خارج ایران
گارانتی بازگشت وجه
تسهیل در خرید
راهنمای سایت
درخواست همکاری
دوره رایگان فن بیان
دعوت از اساتید سخنرانی
نیلوفر مرداب
خرید کتاب
تماس با ما-درباره ما
خوش آمدین، لطفا وارد حساب کاربری شوید
نُه
+
=
13
.hide-if-no-js {
display: none !important;
}
بازیابی رمز عبور
یک رمزعبور موقت، برایتان ایمیل خواهد شد.
SookhteJet.ir – انگیزشی ترین وبسایت برای جوان موفق
چگونه سخنران موفق باشیم
انسان فردیست اجتماعی و نیاز به برقراری ارتباط امریست اجتناب ناپذیر. هر نوع ارتباط یک سخنرانی محصوب می شود ، تمامی موفقیت های ما در گرو چگونه سخن گفتن است ، همه کارهای ما با سخن گفتن انجام می شود و بدونه آن میسر نیست ، خوب سخن گفتن می تواند باعث افزایش ، کاریزمای شخصیتی ، فروش وتامین کننده آینده خوب و بالعکس .
هر یک از ما به نوبه خود یک سخنران هاستیم فقط کافیست چند نکته ظریف ذیل را مدنظر داشته باشیم تا تبدیل به یک سخنران حرفه ای شویم تا در زندگی شخصی و کسب و کار خود از آن استفاده کنیم.
1) ظاهر مناسب
2) موضوع سخنرانی و گفتگو
3) نقش اطلاعات
4) طریقه جمع آوری اطلاعات
5) آماده سازی متن
6) تمرین و تکرار متن سخنرانی
7) کدینگ
8) اعتماد به نفس
9) آواء و تاثیرات آن
10) اعصاب و روان
1) ظاهر مناسب : چیزی که در برخورد اول مورد توجه قرار می گیرد ظاهر است و سخنرانی از این امر استعثنا نیست ، بلکه چون شما در مرکز دید هستید ظاهر شما و حرکات شما زیر زره بین است ودر عین حال در شنونده تاثیر گذارترند چون شما در تمامی افکار شنونده حضور دارید این دقیقاً همان چیزی است که ما به آن نیاز داریم .
2) موضوع سخنرانی و گفتگو : موضوع سخنرانی تائین کننده خط مش ماست و به سخنران می گوید چه اطلاعاتی جمع آوری و چه رفتاری داشته باشد و…..
3) نقش اطلاعات: اگر قصد دارید درتمامی محافل یک سخنران و یک گوینده خوب باشید سطح اطلاعات عمومی خود را بالا ببرید . در تمام زمینه ها کتاب بخوانید این کار موجب می شود بانک کلمات ثروتمند و اطلاعات عمومی قوی به همراه داشته باشید و در مواقع لزوم از آنها استفاده کنید و همچنین وصعت سخنرانی خود را در زمینه های مختلف افزایس دهید و شما در مکان های مختلف می توانید سخن بگویداین کار باعث افزایش جذابیت و اعتماد بنفس نیز می شود.
نکته ای که باید به آن توجه کرد داشتن اطلاعات صحیح از منابع موسق است.
4)طریقه بررسی کتاب و جمع آوری اطلاعات : به عنوان مثال کتاب آمادگی جسمانی تهیه کرده ایم و به مطالعه آن پرداخته ایم و اطلاعای از قبیل چگونگی اجراء حرکات جمع آوری نوده ایم (اما این اطلاعات کافی نیست) به کتوبی که در متن ذکر شده دقت کنید و برای تکمیل اطلاعات آنها را تهیه و مطالعه کنید . اطلاعات خود را کامل کنید تا با اعتماد به نفس وارد میدان شوید.
5)آماده سازی متن : پس از مشخص شدن موضوع سخنرانی سعی کنید اطلاعاتی جهت یاد آوری و یا تکمیل اطلاعات در خصوص موضوع سخنرانی جمع آوری کنید . متن اولیه را چندین و چند با بخوانید و یا حتی آن را ضبط و به آن به دقت گوش دهید . آیا به عنوان یک شنونده از آن لذت می برید ؟ آیا پیامهائی که انتظارش را داشتید از شنیدن سخنرانی دریافت نمودید ؟
درباره کلمه به کلمه متن فکر کنید ، ساده و شفافترین کلمات را انتخاب کنید که در عین حال بازگو کننده افکار شما باشد .
کلید طلائی یک ارتباط و فروش موفق در کلماتی است که حامل دقیق پیام شما باشد.
جمله ها ، شوخی ها و حرکات در زندگی روزانه بازتابی از افکار و ضمیر ناخودآگاه شماست که در گذر زمان از ذهن شما گذشته اند و یا آگاهانه یه آنها اندیشیده اید . کنترول این قانون را در دست خود بگیرید و هر آن چه که میخواهید آگاهانه منتقل کنید، این تفاوت شماست.
شما به عنوان یک سخنران و یک گوینده مسئول اصلی تفکر و براشت شنونده هستید . از بکاربردن کلمه های دولبه ، منفی و نیهی بپرهیزید . افکار خودتان را با جمله های تلقینی وبا استفاده از تکنیک های تلقینی به شنونده القا کنید به طوری که شنونده متوجه این موضوع نشود . استفاده از تکنیک هیپنوتیزم و آگاهی از آنها بی تاثیر نخواهد بود . متن سخنرانی را با در نظر گرفتن جو حاکم تهیه کنید (سن ، اقشار ، میزان تحصیلات مخاطبین و…)
6) تمرین و تکرار متن سخنرانی : پس از پختن شدن متن ، متن را چندین و چند بار بخوانید و در خلوت خود با درونتان و با متن گفتگو کنید فردی فرضی را تجسم کنید و با او به گفتگو بپردازید و متن را برای او بخوانید . متن سخنرانی خود را به صورت تمرینی ضبط کنید و با دقت به حرکات ، لحن و محتوای متن دقت کنید این کار باعث رشد باورنکردنی شما در سخنرانی و مخصوصاً کنترول حالات شما می شود .
7) کدینگ : قبل از سخنرانی متن خود را حفظ کنید و جهت یاد آوری قسمت های سخت ، متن را کدینگ کنید .
جهت یاد آوری کلمات نیازی به نوشتن کل کلمه نیست این کار باعت کند شدن ذهن شما می شود زیرا تمایل ذهن به خواندن کل کلمه را افزایش می دهد ، ضمیر ناخودآگاه ما بر اثر تمرینات ، خیلی سریعتر عکسالعمل نشان می دهد پس کافیست از یک لغت سه و یا دو کلمه آن را به ترتیب متن سخنرانی یادداشت کنیم به عنوان مثال در سخنرانی می خواهیم از کلمه Transparent به معنی شفافیت استفاده کنیم نوشتن سه یا چهار کلمه Tran برای یاد آوری کافیست البته این کار نیاز به تمرین بسیار دارد.
8) اعتماد به نفس : برای تقویت اعتماد به نفس و غلبه بر کمرویی خود سعی کنید هر گفتگو را یک سخنرانی فرض کنید که همینطور هم هست یک سخنرانی دوستانه ، عاشقانه ، رسمی و … .
از هیچ فرصتی برای بکارگیری فنون و آگاهی های خود و قابلیتهای جدیدی که در حال فراگیری آن هستید غافل نشوید.
سعی کنید در تمامی گفتگو ها شرکت کنید این گونه شما در کل روز در حال تمرین سخنرانی هستید ولی از بحث و گفتگو در مورد موضوعاتی که آگاهی کافی ندارید اجتناب کنید که باعث از دست رفتن اعتبار و کاهش اعتماد بنفس شما خواهد شد.
9) آوا و تاثیرات آن : یک شنونده انتظار دارد سخنان سخنران را واضع ، کامل و با آوای متناسب بشنود همانند یک بازیکر تائتر شما هم حالات آوائی متناسب با جمله را باید اجرا کنید و بر روی صحنه یک آرتیست واقعی باشید این کار باعث افزایش جذابیت می شود و کار سخنرانی را برای شما پر محتوا و هیجان انگیز می کند و به متن جان می بخشد ، گاهی زیر و گاهی بم، برای نیل به این هدف شرکت در کلاس های سلفژ برای زیبا سازی و رسا بودن صدا ، کلاس های ورزش های هوازی برای کمک به سیستم تنفسی و دیافراگم و کلاس تائتر بسیار مفید خواهد بود.
10)اعصاب و روان : به یاد داشته باشید که اعصاب و روان شما به هیچ وجه جدا از جسم شما نیست پس هر تغیر در سیستم روانی شما بازتاب در جسم شما خواهد داشت سعی کنید سیستم روانی خود را کنترول و با شرکت در کلاس های یوگا ، بازی شطرنج و باز های فکری دیگر تقویت کنید و عکسالعمل های کنترول شده داشته باشید و نگذارید هر فردی با سخنانش شما را تحت تاثیر قرار دهد زیرا بحث و گفتگو صحیح با اعصاب نا آرام امکان پذیر نخواهد بود و حتما در گفتگو شکست خواهید خورد.
در پایان چند توصیه برای کسانی که می خواهند در سخنرانی و کسب و کارشان موفق باشند دارم در این راستا مطالعه و تمرین مداوم لازمه و اساس کار است هیچ گاه از تمرین کردن و مطالع قافل نشوید و برای پیروزی و پیشرفت و تغییر در زندگی خود با داشتن هدف و اراده تا زمانی که نفس هست بجنگید.
رمز موفقیت شما تکرار ، تکرار و تکرار است
کار نکو کردن ، از پرکردن است
نویسنده : آرتین هوسپیان (کارشناس و مدیر فروش شرکت بین المللی Miele)
مقاله قبلی
چگونه با رعایت 7 مرحله طلائی فروش تبدیل به فوق ستاره فروش شویم
چگونه سخنران موفق باشیم
مقاله بعدی
با این 4 قدم کنترل ذهن دیگران را در دست بگیرید
چطور یک نقشه راه برای موفقیت در زندگی طراحی کنید؟
پیشنهاد اول را در مذاکره چه کسی و چطور باید بدهد؟ این تکنیک را باید یادبگیرید
بابا بیخیال دوستان ، مطالب را بچسبید ، اینقد ایراد نگیرید ، مهم اینه مطلب عالی بود و رسوند …
سپاس از حُسن گزینش موضوعتان، بنده سخنرانِ زبانِ عربی هستم و نکات جالب و آموزنده ای رو از این پست آموختم!
تشکر از نشر معلومات مفید تان،منتها مشکلات املایی را درنظر بګیرد
مجيد جان دلبندم، موثق درسته نه موسق
این مطن قلت املاعی ضیادی دارد لتفن آن را اسلاه فرمایید. با طشکر
با سلام
مقاله بسیار خوبیه ولی متاسفانه آنقدر تعداد اشتباهات املایی و نقطه گذاریش زیاده که فرد رو از خوندن منصرف می کنه!
مرسی ادمین جان بابت این مقاله خوبتون. فقط چند نکته رو لازم دیدم اشاره کنم. یکی اینکه غلط های املایی زیادی در متن هست که بهتره اصلاح بشه مثلا کلمات: قافل (صحیحش غافل هست) کنترول (درستش کنترل هست) خط مش (درستش خط مشی هست) و چند کلمه دیگه. موضوع دیگه مشخص بودن ترجمه بودن متن هست. لطفا ترجمه ها رو بعد از ترجمه دوباره مرور کنید تا بوی ترجمه ازش نیاد. همچنین بعضی وقت ها کلمه (and) به معنی “و” به کار نمی ره و باید به جاش بگیم ” در اینصورت” ، ” آنگاه ” و …
به هر حال مرسی
بسیار عالی
خواهش می کنم
دروود بر شما جناب آرتین بسیار عالی , معجز و کاربردی بود.سپاس
دیدگاه تان را با ما در میان بگذارید…
ما به دیدگاه شما احتیاج داریم؛ پس بیایید دیدگاه و نقطه نظرات مان را با همدیگر به اشتراک بگذاریم تا یک اجتماع موفق از افکار برنده با همدیگر بسازیم.
**به ازای هر یک دیدگاه سازنده، یک روز اشتراک رایگان پروژه سوخت جت دریافت کنید**
ذخیره نام و ایمیل برای دیدگاه‌گذاری‌های بعدی
خوش آمدین، لطفا وارد حساب کاربری شوید
نُه
+
=
13
.hide-if-no-js {
display: none !important;
}
بازیابی رمز عبور
یک رمزعبور موقت، برایتان ایمیل خواهد شد.
