اگر سلول های بدن انسان می توانستند غذا را به همان صورتی که خورده می شود، مصرف کنند دیگر نیازی به دستگاه گوارش غذا نبود. دستگاه گوارش، غذا را به شکلی درمی آورد که مورد استفاده سلول ها قرار گیرد و همین باعث وارد شدن مواد مغذی به جریان خون و انتقال آن در سراسر بدن می شود.
دستگاه گوارش شامل یک لوله ی بلند و ارگان هایی هستند که به آن متصل می باشند. این ارگان ها با تولید مواد شیمیایی (آنزیم و اسید) مواد غذایی را شکسته و به شکل ساده تری تبدیل می کنند تا عمل جذب از طریق دیواره روده و جریان خون انجام گیرد.
وظیفه ی دستگاه گوارش انجام چند عمل اصلی و مهم است که می تواند به ۴ گروه دسته بندی شود:
گوارش غذا عملی بسیار مهم است؛ زیرا بدن برای سالم ماندن و داشتن عملکردی صحیح نیاز به مواد مغذی مانند پروتئین، چربی، کربوهیدرات، ویتامین، مواد معدنی و آب دارد. دستگاه گوارش مواد مغذی را به قسمت های کوچک می شکند تا بدن بتواند آنها را جذب کند و برای انرژی، رشد و ترمیم سلول ها از آنها استفاده کند.
مواد غذایی پس از شکسته شدن شکل دیگری پیدا می کنند.
چگونه غذا جذب بدن میشود
غذا پس از ورود به دهان جویده شده و به قطعات کوچک تر تبدیل می شود. بزرگسالان ۳۲ دندان دارند که می توانند با آن انواع غذاها را خرد کنند، بجوند و پاره کنند. زبان یکی از ارگان های بدن است که شامل ماهیچه های اسکلتی است که غذا را در اطراف دهان به حرکت در آورده و باعث گوارش مکانیکی غذا می شود. غدد بزاقی که در زیر و پشت زبان قرار دارند، بزاق ترشح می کنند که موجب آسان تر شدن فرآیند بلع و آغاز گوارش مکانیکی می شود.
حلق یا گلو بخشی از دستگاه گوارش غذا است که غذا را از دهان دریافت می کند.حلق دارای دو انشعاب است. یکی از این انشعابات، لوله ای به نام مری است که غذا را به معده منتقل می کند و دیگری نای است که هوا را به ریه ها می رساند.
عمل بلع در حلق انجام می شود که نیمی از آن واکنشی غیر ارادی و نیمی دیگر ارادی است. زبان و نرم کامه (سقف دهان) غذا را به سمت حلق هدایت می کنند که این عمل باعث بسته شدن نای و ورود غذا به مری می شود.
معده غذا را با مخلوطی از آنزیم ها و اسید ها پوشش می دهد تا به خرد شدن بیشتر غذا کمک کند. یک لایه ی غشایی از دیواره ی معده در برابر آسیب این اسید ها محافظت می کند.
انتهای معده قابلیت انقباض دارد که می تواند سرعت گوارش غذا را افزایش دهد. زمانی که غذا به مقدار کافی خرد و له شد، معده محتوای خود را به درون دورازهه می ریزد.
روده ی کوچک به سه بخش تقسیم بندی می شود، دوازدهه که در ابتدای روده کوچک قرار دارد، تهی روده (jejunum) و دراز روده (ileum) که به ترتیب پس از دوازدهه قرار می گیرند.
با ورود غذا به درون دوازدهه، پانکراس آنزیم هایی ترشح می کند که به شکستن چربی، پروتئین و کربوهیدرات کمک می کند. کیسه صفرا نیز از خود صفرا ترشح می کند که توسط پانکراس تولید شده است. صفرا به شکسته شدن بیشتر چربی ها کمک می کند تا بتوانند از روده جذب شوند.
دیواره داخلی روده ی کوچک با برآمدگی های انگشت شکلی پوشیده شده که به آنها پرز یا ویلی گفته می شود. این پرز ها سطح فراوانی را برای بهبود عمل جذب مواد غذایی فراهم می کنند. موادی مانند کربوهیدرات ها، پروتئین ها و چربی ها که پس از جذب وارد جریان خون می شوند.
همچنین روده ی کوچک نقش مهمی در تنظیم سطح گلوکز (قند) خون ایفا می کند. روده کوچک دارای تعداد زیادی سلول پذیرنده است که حضور درشت مغذی ها (ماکرونوترینت(macronutrient)) را تشخیص می دهند و هورمون هایی ترشح می کنند. این هورمون ها به پانکراس دستور می دهند که چه میزان انسولین و گلوکاگون ترشح کند.
مواد زائد مانند بخش های غیر قابل هضم غذا، مایعات و سلول های فرسوده ی دیواره لوله ی گوارشی،که از فرآیند گوارش باقی مانده اند، وارد روده ی بزرگ می شوند. روده آب را جذب کرده و مواد زائد را با استفاده از مایعات به مدفوع تبدیل می کند. حرکات حلقوی، مدفوع را به سمت راست روده یا رکتوم هدایت می کنند. راست روده که قسمت انتهایی روده بزرگ محسوب می شود، مدفوع را تا زمانی که با حرکات روده از مقعد خارج شود، ذخیره می کند.
طول مدت گوارش در اشخاص مختلف و بین زنان و مردان متفاوت است. پس از خوردن غذا، ۶ تا ۸ ساعت طول می کشد که غذا از معده و روده کوچک عبور کند. سپس این غذا برای هضم بیشتر، جذب مایعات و نهایتا دفع غذاهای غیر قابل هضم وارد روده بزرگ می شود.
هورمون ها و اعصاب بدن برای کمک به کنترل فرآیند گوارش با یکدیگر همکاری می کنند. سیگنال ها در طول دستگاه گوارش و از آنجا به مغز در جریان هستند.
سلول های پوشاننده ی معده و روده کوچک، هورمون هایی را ساخته و ترشح می کنند؛ که وظیفه کنترل عملکرد دستگاه گوارش را بر عهده دارند. این هورمون ها به بدن دستور می دهند که چه زمان شیره ی گوارشی را بسازد و به مغز سیگنال گرسنه یا سیر بودن فرد را می فرستند. البته پانکراس نیز هورمون هایی را می سازد که در عملکرد دستگاه گوارش نقش مهمی دارند.
در بدن عصب هایی وجود دارد که سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاء) را به دستگاه گوارش متصل می کنند و برخی از اعمال گوارشی را کنترل می کنند. برای مثال، هنگامی که فرد بوی غذا را حس می کند یا آن را می بیند، مغز سیگنال هایی می فرستد که باعث ترشح بزاق از غدد بزاقی و آمادگی برای غذا خوردن می شود.
انسان همچنین دارای سیستم عصبی محیطی (عصب های درون دیواره های دستگاه گوارش) است. هنگامی که غذا برای عبور، به دیواره ی لوله گوارشی فشار وارد می کند، اعصاب محیطی مواد بسیاری را ترشح می کنند که باعث تند یا کند شدن حرکت غذا و تولید شیره گوارشی می شود. این اعصاب برای کنترل فعالیت ماهیچه های روده ( انقباض و انبساط برای جلو بردن غذا در روده) سیگنال هایی می فرستند.
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، تصور کنید سخت تلاش می کنید تا غذاهای سالم بخورید. هر روز مکمل هایی که توصیه شده است را استفاده می کنید، مرتب به ورزش می روید و حتی تلاش می کنید زیاد در معرض سموم قرار نگیرید. اما بعضی روزها به دلایلی جدای تلاشی که می کنید بی انرژی هستید و این حس بی حالی همه جا به دنبالتان می آید.
یا ممکن است نشانه های واضحی از کمبود ویتامین یا مواد معدنی داشته باشید، نظیر گرفتگی کلی عضلات یا احساس درد در مفاصل.
با اینکه تمام تلاشتان را کرده اید که از خود مراقبت کنید در این میان چه چیزی کم است؟
ممکن است جواب در اعماق روده تان باشد جایی که میکروب ها در آنجا زندگی می کنند.
همه چیز با روده ای سالم شروع می شود!
چگونه غذا جذب بدن میشود
یکی از اصلی ترین خدماتی که باکتری های روده ارائه می کنند سنتز کردن مواد مغذی غذایی است که می خورید. وقتی موضوع جذب مواد مغذی است، چیزی که می خورید زیاد مطرح نیست. موضوع این است که بدنتان چقدر خوب می تواند مواد مغذی ضروری را از برنامه غذایی و مکمل هایتان جذب کند – این یعنی حتی اگر چربی سالم و بی عیب و نقص هم بخورید باز ممکن است دچار سوء تغذیه شوید.
در یک تحقیق به دو گروه از موش ها رژیم یکسانی دادند. به یک گروه از این موش ها میکروب های روده کودکان سوء تغذیه ای را تزریق کرده بودند و به گروه دیگر میکروب های روده کودکان سالم را. نتیجه این تحقیق نشان داد گروه اول نسبت به گروه دوم ( با وجود رژیمی یکسان ) رشد کمتری داشتند. همچنین گروه موش هایی که از کودکان سالم باکتری دریافت کرده بودند تراکم استخوانی و بافت عضلانی بیشتری داشتند.
بنابراین حتی اگر مراقب هستید که زندگی سالمی داشته باشید و با آگاهی کامل بدنتان را تغذیه کنید، اگر بدنتان قادر نباشد آنچه را که می خورید به خوبی جذب کند در نتیجه نمی توانید از انتخاب صحیح غذایی هم آنطور که باید سود ببرید. چنین وضعیتی می تواند برای سلامتتان بسیار گران تمام شود ( همچنین جیبتان! )
راه هایی وجود دارد که می توانید با کمک آنها روده خود را تقویت کنید و میزان جذب غذا و مکملی که می خورید را بالا ببرید. در ادامه می خواهیم این روش ها را به شما معرفی کنیم:
1- دوباره پر کردن روده با پروبیوتیک
روده تان تیریلون ها باکتری در خود دارد، بسیاری از این باکتری ها سخت کار می کنند تا بسیاری از فرآیندهای بدنی را حمایت کنند و این فرآیندها شامل گوارش نیز می شود.
این باکتری های سودمند – پروبیوتیک نام دارند – نه تنها غذاها را به اجزاء کوچکتر می شکنند که بدن بتواند جذب کند، بلکه آنزیم هایی تولید می کنند که گوارش و جذب را بهبود می دهد. برای مثال، برخی پروبیوتیک ها لاکتاز تولید می کنند. لاکتاز به افرادی که مشکل عدم تحمل لاکتوز دارند کمک می کند لاکتوز را هضم کنند.
به طور معجزه آسایی، میکروب های روده حدود یک سوم ویتامین ها و مواد شیمیایی بدن را تامین می کنند، بنابراین اگر می خواهید توانایی جذب بدنتان را تقویت کنید، سعی کنید تا جای ممکن میزان این باکتری های خوب در بدنتان را افزایش دهید. برای دریافت پروبیوتیک می توانید از ماست، کفیر و غذاهای تخمیر شده مانند انواع شورها استفاده کنید.
2- حصار روده را حمایت کنید.
حصار روده مانند یک جداکننده بین جریان خون و محیط خارجی عمل می کند. قسمت شگفت انگیزش آنجاست که این حصار قابلیت انتخاب دارد، یعنی اجازه می دهد مواد مغذی وارد شوند و سموم، آنتی ژن ها و باکتری های بد را بیرون نگه می دارد.
با این حال اگر حصار معده به دلیل کمبود فلورا خوب کار نکند، بدن نمی تواند به اندازه کافی مواد مغذی جذب کند که در نتیجه باعث بروز مسائلی چون حساسیت و دیگر مشکلات ایمنی می شود. با خوردن غذاهای سرشار از گلوتامین ( مانند عصاره استخوان ) می توانید به افزایش جذب بدنتان و همچنین حفظ یکپارچگی حصار روده کمک کنید.
پروبیوتیک ها غذای باکتری های خوب معده هستند. با خوردن غذاهای سرشار از پروبیوتیک نه تنها به گوارش خود بلکه به تقویت حصار معده نیز کمک خواهید کرد.
3- آگاهی بیشتری در انتخاب غذاهای خود به کار ببرید.
متاسفانه برنامه های غذایی مدرن با چیزی انباشته شده اند که درست بر خلاف مواد مغذی است: غذاهای فرآوری شده، قند و مواد افزودنی مصنوعی که تاثیر بسیار بدی روی سلامت روده می گذارند، باکتری های خوب معده را ضعیف می کنند و گاهی به کلی آنها را از بین می برند.
بعلاوه ما می دانیم غذاهایی که می خوریم بسیار مهم هستند طوری که می توانند یک ساعت پس از خورده شدن باعث تغییر در باکتری های روده شوند. با استفاده از غذاهای کامل و گیاهی، ویتامین ها، مواد معدنی و چربی های سالم و پروبیوتیک ها می توانید همه چیز را دوباره تغییر دهید.
4- روزه داری متناوب را امتحان کنید.
بر اساس تحقیقات زمان غذا خوردن می تواند به اندازه آنچه می خورید روی باکتری های روده تاثیر بگذارد. می توانید با تنظیم زمان های غذا خوردن و غذا نخوردن تاثیر مثبتی روی باکتری های روده بگذارید.
چگونه عمل می کند؟ روزه گرفتن روزه به میکروب های روده و تمام سیستم گوارشی تان که سخت کار می کنند اجازه می دهد استراحت کنند و کاملا همه چیز را تمیز کنند. این زمان استراحت همچنین به فلورای روده فرصت می دهد روی وظایفی غیر از گوارش تمرکز کند.
روزه گرفتن همچنین به پیشگیری از حصار روده چکه کننده کمک می کند. تحقیقات روی موش ها نشان داده روزه گرفتن روزانه به تغییر ژنتیکی که حصار روده را در برابر باکتری های مضر قوی تر می نماید کمک می کند.
5- از خالی کننده های میکروب و عادات بهداشتی متعصبانه پرهیز کنید.
بسیاری از جنبه های زندگی مدرنمان از تمیز کننده های آنتی باکتریال و محصولات سمی در خانه تا آفت کش ها و داروهایی که اغلب استفاده می کنید، باعث از بین رفتن باکتری های خوبی می شود که برای گوارش، جذب مواد مغذی و سلامت کلی مان به آنها نیاز داریم.
برای مثال آنتی بیوتیک ها – هم در داروها و هم در غذاها – می توانند به یکباره باکتری های خوب و بد را با هم نابود کنند و باعث شوند روده فضایی بیمار به خود بگیرد و نتواند به درستی کارش را انجام دهد.
دیگر داروها نظیر داروهای ضد بارداری، آنتی اسیدها و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی می توانند برای فلورا که به روده کمک می کند بسیار بد باشند. و محصولات آنتی باکتریال ( که بیشتر در تمیز کننده ها و محصولات نظافت شخصی استفاده می شوند ) طوری طراحی شده اند که تمام باکتری ها را از بین ببرند بدون اینکه خوب یا بد بودن باکتری اهمیتی داشته باشد.
می توانید پروبیوتیک های ارزشمند خود را با پرهیز از هرگونه مواد و محصولاتی که وجودشان را تهدید می کند حفظ نمایید. تا جای ممکن از داروهای غیر ضروری و محصولات ضد باکتری دوری کنید.
6- کمتر استرس داشته باشید، بیشتر لذت ببرید.
یک حقیقت جالب: شرایط سیستم عصبی بدنمان تعیین می کند که چقدر خوب می توانیم یک غذا را گوارش کنیم. این یعنی اگر مرتب در حالت جنگ و گریز باشید بدنتان خود را آماده عکس العملی جدی می کند و خیلی از عملکردهایی که آن لحظه برای بقا زیاد مهم نیستند – مانند گوارش – کند یا متوقف خواهند شد تا بدنتان بتواند روی چیزهایی نظیر افزایش ضربان قلب کار کند.
مشکل این است که دائما دچار استرس شدن باعث بهم ریختگی کل سیستم بدن می شود ( علاوه بر میکروب های روده ). در نتیجه گوارش و جذب مواد مغذی نیز دچار مشکل می شود.
خوشبختانه می توانید به صورت آگاهانه بخش آرام بخش سیستم عصبی خود را فعال کنید، طوری که به حالت استراحت و گوارش بروید. این حالت همراه است با آزاد شدن آنزیم های بسیار مهم، افزایش بزاق، آرام شدن عضلات و حتی باکتری های روده سالم تر، همه اینها به معنای جذب مواد مغذی بیشتر است.
برای اینکه بدن تشویق شود بیشتر در حالت استراحت و گوارش بماند خود را بیشتر درگیر کارهایی کنید که باعث آرامش و شادی تان می شوند. این کار می تواند هر چیزی باشد از جمله یوگا، مدیتیشن، ورزش یا خندیدن.
منبع: سایت دکتر کرمانی
انتهای پیام/
غذایی که ما می خوریم توسط اعمال گوارشی به اجزای ساده تبدیل می شوند ، از دهانه روده کوچک جذب می شوند و سپس توسط خون و لنف حمل شده و توسط سلول های بدن برای تولید انرژی مورد استفاده قرار می گیرند.این ها در مجموع یعنی مراحل هضم و جذب غذا.غذاها بافت تازه ای را که مشخص هر اندام خاص است می سازند و قسمت های فرسوده اندام ها را ترمیم می کنند و به نگهداری، تحریک پذیری و قابلیت هدایت بافت عصبی و قابلیت انقباض بافت عضلانی کمک کرده و یک نقش اساسی در رشد عمومی و تغذیه بازی می کنند.
مراحل هضم غذا از دهان شروع می شود ، از غدد بزاقی دهان ، بزاق ترشح می شود که در هنگام جویدن غذا ، با آن ترکیب می شود تا بلع غذا را آسانتر نماید.بزاق حاوی آنزیمی به نامآمیلاز ( Amylase ) می باشد که باعث تجزیه غذاهای کربوهیدراتی نشاسته ای به قند های ساده تر می شود که بتوانند جذب بدن شوند.آنزیم آمیلاز فقط می تواند در یک محیط قلیایی عمل نماید.
وقتی که غذا بلعیده می شود ، از طریق مری پایین آمده و به سمت معده می رود.در محل ورود و خروج معده ، عضلات حلقوی وجود دارند که به آن ها اصطلاحا “اسفنکتر”( sphincter ) گفته می شود و به عنوان دریچه عمل می کنند. وقتی غذا به معده می رسد ، دریچه یا اسفنکتر بالایی معده باز شده و اجازه می دهد که غذا وارد معده شود، سپس این دریچه بسته می شود تا غذا و شیره گوارشی در معده نگهداری شوند . اگر این اسفنکتر خراب شود و یا نشتی داشته باشد ، شیره گوارشی که حاوی اسید معده نیز می باشد ، به سمت بالا رفته و وارد مری می گردد. وقتی چنین اتفاقی افتاد ، شما احساس سوزش سر معده خواهید کرد ( ترش کردن ) ، زیرا اسید معده شما باعث تحریک مری شما می گردد.
نمای از آناتومی دستگاه گوارش
چگونه غذا جذب بدن میشود
حرکاتی که در عمل گوارش دخالت دارند به جز چند استثناء توسط عضلات صاف انجام می شود. کنترل این حرکات نیز به همان اندازه کنترل ترشح آنزیم ها جالب توجه است.هنگامی که مشتقات غذا به طور مناسب هضم شدند به مخاط روده کوچک برای عمل جذب عرضه می گردند و باقیمانده آن ها به داخل روده بزرگ حرکت داده شده و از بدن به خارج دفع می گردند.اما قبل از آن اتفاقات دیگری هم رخ می دهید.
نقش روده کوچک
روده کوچک شما دارای سه قسمت می باشد. اولین قسمت روده کوچک که درست بعد از معده قرار دارد را اصطلاحا” اثنی عشر یا دوازدهه و یا “دئودنوم ” ( Duodenum ) می نامند، که کوتاهترین قسمت روده کوچک می باشد.دو قسمت دیگر روده کوچک که بعد از اثنی عشر قرار دارند به ترتیب عبارتند از ژژنم ( Jejunum ) و ایلئوم ( Ileum ) که به روده بزرگ متصل می گردد. وقتی غذا از معده وارد اثنی عشر می شود ، به علت مخلوط بودن با اسید معده ، هنوز اسیدی می باشد. در محل اثنی عشر ، یک شیره گوارشی قلیایی به این غذا اضافه می گردد تا حالت اسیدی آن را خنثی نماید.
این شیره گوارشی از عضوی که در قسمت زیر معده قرار دارد و به آن اصطلاحا ” لوزالمعده ” یا “پانکراس” ( Pancreas ) گفته می شود ترشح می گردد ، که حاوی آنزیم هایی است که باعث ادامه هضم غذا می شود. صفرا نیز در همین محل به غذا اضافه می گردد صفرا مایعی سبز رنگ است که در کبد شما ساخته می شود و سپس از کبد به کیسه صفرا وارد می گردد تا در آنجا ذخیره شود.این صفرا به حل شدن مواد غذایی چرب کمک می نماید. وقتی که شیره گوارشی وظیفه خود را انجام داد ، مواد غذایی اصلی به اجزا ساده تر خود تجزیه می شوند.یعنی مراحل هضم تمام شد و به مرحله جذب غذا رسیدیم.
مرحله جذب غذا
در قسمت های پایین تر روده کوچک ( یعنی در ژژنوم و ایلئوم )، محصولات نهایی غذای هضم شده از طریق دیواره روده کوچک به جریان خون جذب می گردند. در واقع بیشترین عمل جذب غذا در روده کوچک انجام می شود. بر اثر انقباضات موجی شکل عضلات دیواره روده ها غذا در طول روده حرکت کرده و به جلو می رود.این حرکت را اصطلاحا”پریستا لسیس ( peristalsis ) می نامند. دیواره روده ها صاف نمی باشد بلکه دارای میلیون ها برجستگی انگشت مانند به نام پرز (Villi)می باشد.این پرزها باعث می شود که سطح وسیعی در روده های شما ایجاد شود تا جذب غذاها بهتر صورت گیرد.ویتامین های محلول در آب و مواد معدنی در این مرحله،جذب جریان خون می شوند.
وقتی که مواد غذایی جذب جریان خون شد ، باقی مانده غذایی که هضم نشده است وارد روده بزرگ می گردد بدن شما می تواند بعضی از مواد غذایی ، مثل آن هایی که ایجاد انرژی می کنند و بعضی از ویتامین ها و مواد معدنی را ذخیره نماید. اضافی مواد غذایی که بدن نمی تواند آن ها را ذخیره نماید از طریق مدفوع از بدن خارج می گرد.
بعد از آنکه اجزای ساده غذا جذب شدند سلول های مختلف بدن آنچه را احتیاج دارند از خون می گیرند. مقدار کافی از این مواد غذایی می سوزد تا انرژی لازم برای کار را تأمین کرده و بدن را گرم نگه دارد. قسمتی از باقیمانده غذا به طور موقتی انبار شده و برحسب احتیاج برای نگاهداری قند خون در حد طبیعی به مصرف می رسد. هرگاه ما بیش از حد احتیاج غذا بخوریم مقدار اضافی ممکن است به صورت بافت چربی انبار شده و در موارد احتیاج هنگامی که مقدار ورودی غذا کاهش می یابد مورد استفاده قرار گیرد.
مصارف مختلف مواد غذایی بستگی به رسیدن مقدار کافی اکسیژن به سلول ها و همچنین وجود هورمون ها برای تنظیم توزیع مواد غذایی بر طبق احتیاج بدن است. به واسطه اعمال گوارش و تولید مجدد در سلول ها پروتئین و چربی غذا از هر منشأی که باشند می توانند به پروتئین و چربی خاص بدن انسان تغییر یابند. غذایی که ما می خوریم بعد از آنکه به هر ترتیبی که لازم بود به مصرف بدن رسید سرانجام اکسیده شده و مواد زاید آن به خارج دفع شده و انرژی حاصله به مصرف می رسد.
به عنوان مثال آب پرتغال،آلو،نان کره مالیده،تخم مرغ پخته و شیر که شما برای صبحانه مصرف می کنید(قبل از آنکه بدن را به صورت حرارت واندرید کربنیک و آب و فضولات نیتروژنی ترک کنند) ممکن است کبد شما را ترمیم کرده و انرژی کافی برای شرکت در امتحان به شما بدهند و حتی به صورت جزئی از هموگلوبین موجود در بعضی گویچه های سرخ در آیند.
تهیه و تدوین: elmevarzesh.com
نظرتان را برای ما بنویسید. اگر هم در خصوص موضوعی سوال دارید، چنانچه اطلاعات کافی در مورد آن داشته باشیم در طی 48 ساعت (سعی می کنیم) پاسخ خواهیم داد.
اگر به کامنت من پاسخ داده شد، به من ایمیل بزنید.
سلام خیلی خوب بود لطفا عکس بیشتر در این موضوع بزارید ممنون
سلام،متن خوبی گذاشته بودید ولی برا من یه سوال پیش اومده که ایا جذب در معده نیز انجام می شود یا نه ؟
سلام، نه، هضم از معده شروع میشه و جذب در روده کوچک
بله برخی از داروها از مخاط دهان و معده جذب میشوند.اما هیچگونه هیدرولیزی که منجر به ایجاد مونومر شود در معده صورت نمیگیرد تنها پروتیین ها به پپتید تبدیل میشوند یعنی نوعی هیدرولیز ناقص
تبارک الله احسن الخالقین
عالی بودممنون ازاطلاعات خوبتون
عالی بود
خیلی ممنونم اگه بشه یه دسته مطالب درباره ی ارتباطات دستگاه گردش خون با دستگاه لنفی و دستگاه گوارش هم بگذارید یا لطفا منبع یا کتابی در این مورد معرفی کنید ممنون . 🙂
کتابای کمپل می تونه اطلاعات زیادی درباره بدن انسان دراختیارتون بزاره.
ممنون … بسیار مفید بود … نسبت ب درونم اگاه شدم.!
خدا خیرتون بده
ساده و آموزنده … متشکر
ممنون
هر زمان که پوست بدن بیش از توانایی کلاژن سازیش کشیده شود، بین سلولهای پوستی فاصله می‌افتد که به این فاصله‌ها استرچ مارک یا ترک های پوستی می‌گویند. ترک های پوستی قرمز شایع‌ترین علامت ضایعات پوست هستند. در واقع دو نوع استرچ مارک یا ترک پوستی قرمز و ترک…
لاغر بودن صرفاً به معنی سالم بودن نیست. شما می‌توانید با وزن بالا سالم باشید و حتی با کمی چربی اضافه دور شکم در رنج طبیعی و سالم شاخص توده بدن (BMI) قرار بگیرید. شاید شما هم در اطراف‌تان افراد لاغر با شکم بزرگ را دیده‌اید یا آدم‌های را…
آیا طناب زدن روی افزایش قد تأثیر دارد؟ سوالی که باعث شده شما در پی آن باشید تا به پاسخ آن دست یابید. بارها با این سوال مواجه می شویم و بسیاری معتقد بوده اند که ورزش هایی مانند والیبال و بسکتبال باعث افزایش قد می شود و تعدادی…
مصرف 5 وعده یا بیشتر مشروبات الکلی در شبانه‌روز می‌تواند بر مغز و فعالیت ورزشی تا 3 روز تأثیر بگذارد. به هر حال، برخی از ورزشکاران الکل را برای هوشیاری بیشتر، آرام کردن اعصاب و کند کردن حس درد مصرف می‌کنند. در این مطلب مجله علم ورزش به بررسی…
مردهای زیادی هستند که خیل دوست دارند بهترین اندام را داشته باشد. این آرزو اغلب نیازمند تغذیه‌ی درست و ورزش است و همزمان لازم است فکری هم به حال موهای بدن بکنند! اگر بدن شما پوشیده از مو باشد، احتمالا هیچکس نمی‌تواند عضلات شکم‌تان را ببیند. به همین علت…
بعد از تمرینات خوب و سختی که موجب ترشح اندورفین زیاد در بدنتان شده‌اند؛ می‌دانید که باید حال خوبی داشته باشید اما چرا گاهی بعد از تمرین حالت تهوع به شما دست می‌دهد؟ گاهی هم ممکن است حالت تهوع بعد از ورزش سنگین پیش بیاید، مانند هنگام انجام اسکوات…
توجه به ورزش و تلاش بر توسعه آن در میان همه اقشار جامعه، به دلیل آثار سودمندی که دارد لازم و حیاتی است. فعالیت های بدنی باعث افزایش بنیه و قدرت شما می شود و در مواقع سختی و اضطراب توان شما را برای تحمل چنین وضعیت هایی افزایش…
سال 2020 احتمالاً به‌عنوان یکی از بهترین سال‌ها برای صنعت تجهیزات ورزشی خانگی در تاریخ ثبت خواهد شد. از آن‌جایی‌که بسیاری از افراد به دلیل شیوع بیماری همه‌گیر کرونا سعی در حفظ تناسب اندام و کنترل وزن خود هنگام تعطیلی باشگاه‌های بدنسازی دارند، بسیاری تصمیم به ساخت باشگاه خانگی…
اگر کودک شما به ورزش جوانان علاقه یا استعدادی نشان دهد، این سؤال به‌سرعت مطرح میشود: آیا زمان برای مشارکت در ورزش های رقابتی (یا مسابقه انفرادی) فرا رسیده است؟ پاسخ بسته به کودک متفاوت است. برخی از پاسخ‌ها تحت تأثیر فشار رقابتی هستند. هنگام تصمیم‌گیری این عوامل را…
چگونه غذا جذب بدن میشود
بولت (پیچ) نوعی بست از جنس میلگرد می باشد که در صنعت ساخت و ساز، جهت ایجاد اتصال بین صفحه زیر ستون و فونداسیون مورد استفاده قرار می گیرد. اصطلاحات پیچ و بولت در بعضی مواقع با هم قابل استفاده هستند و توضیح تفاوت هایی که بین آنها است…
بین درد و ناراحتی یک تفاوت اساسی وجود دارد، هر چند در بیشتر موارد این دو همراه هم و با بار منفی هستند. احساس ناراحتی، موقتی است؛ اما درد، همیشگی است. احساس ناراحتی و رنج می‌تواند باعث گیجی و ناموفقیت شود،اما درد می‌تواند ضربه‌ای باشد که هشیارتان کند. شما…
خانم ها سعی می‌کنند تمرین‌های‌شان را با دقت انتخاب کنند، الویت بندی کنند، شدت و فرکانس تمرین و شتاب آنها را نیز به خوبی تنظیم می‌کنند. اما وقتی به تمرینات شکم می‌رسند معمولا فقط یکی دو حرکت در پایان تمرین انجام می‌دهند و فکر می‌کنند همین خوب است، اما…
نوشیدنی‌های ورزشی می‌توانند بخشی اساسی در مدیریت تأمین آب برای بزرگسالان فعال و ورزشکاران باشند. تحقیقات نشان داده است که بسته به شدت و مدت فعالیت بدنی، نوشیدنی ورزشی ارگانیک یا غیر ارگانیک می‌توانند مکمل تغذیه‌ی ورزشی باشند. هدف آنها، برآورده سازی نیازهای متغیر ورزشکاران با ارائه‌ی یک محصول…
در دنیای امروز عادت کرده‌ایم و تحت فشار هستیم تا به همه چیز فوری و بی‌دردسر برسیم. کاهش وزن فوری هم از این قائده مستثنی نیست. ما دوست داریم هر چه سریع‌تر وزن کم کنیم و خیلی از برنامه‌های رژیمی و مکمل‌های کاهش وزن و … نیز ادعا می‌کنند…
با عضویت در خبرنامه مجله علم ورزش، جدیدترین مطالب به ایمیل شما ارسال میشود.
سئو سایت از آژانس دیجیتال مارکتینگ ترنجین
دستگاه گُوارش یکی از دستگاه‌های فعال در بدن انسان و بعضی از جانداران است. این دستگاه در انسان و مهره‌داران به صورت لولهٔ گوارشی، و در جانوران کمتر تکامل‌یافته مانند کیسه‌تنان از جمله هیدر، شقایق دریایی و عروس دریایی به صورت کیسهٔ گوارشی به نام حفره گوارشی وجود دارد. باید توجه داشت که دستگاه گوارش در جانوران براساس نوع غذایی که می‌خورند به شکل‌های مختلفی وجود دارد. اما به‌طور کلی دستگاه گوارش آنها از چهار بخش کلی بلع، گوارش مکانیکی و شیمیایی، جذب و دفع تشکیل شده‌است. بعضی از جانوران که به صورت انگل زندگی می‌کنند مانند کرم کدو اصلاً دستگاه گوارش ندارند و به‌طور مستقیم و با عمل واپخش (دیفوزیون) مواد غذایی تجزیه شده را از طریق پوست وارد بدن خود کرده و مورد استفادهٔ سلولهای خود قرار می‌دهند (مثل کرم کدو).[۱]
دستگاه گوارش انسان که از دهان تا مقعد امتداد دارد، از لولهٔ گوارشی و غده‌های گوارشی تشکیل شده‌است و حدود هفت متر طول دارد.
غدد گوارشی شامل غده‌های بزاقی، غده‌های دیوارهٔ معده و روده، پانکراس یا لوزالمعده و کبد است. لولهٔ گوارشی نیز شامل دهان، حلق، مری، معده، رودهٔ باریک، رودهٔ بزرگ و راست‌روده میشود.
هر چیزی که وارد معده میشود با آنزیمهای درون معده مخلوط می‌گردد تا به اجزا ساده‌تری تجزیه شود. سپس این مخلوط که کیموس نامیده میشود، از معده خارج شده و به روده‌ها می‌رود تا از آنجا، مواد غذایی تجزیه شده جذب جریان خون شوند. مواد غذایی تجزیه شده از طریق جریان خون در سیاهرگ باب کبدی ابتدا به کبد جریان یافته تا در آنجا برخی مواد در کبد ذخیره شوند و سپس برای مصرف در اختیار یاخته‌های بدن قرار می‌گیرند. اجزای غذایی که جذب نمی‌شوند از طریق مدفوع از بدن دفع می‌گردند.
از هنگام شروع به جویدن غذا، هضم غذا نیز شروع می‌گردد. دهان در اثر جویدن و آنزیمهای موجود در بزاق باعث گوارش مکانیکی (توسط [دندان]ها و ماهیچه‌های فک پایین) و شیمیایی میشود. بزاق مخلوطی از ترشحات سه جفت غدهٔ زیرزبانی، زیرآرواره‌ای و بناگوشی است. مادهٔ دیگری نیز در آن وجود دارد که موسین نام دارد و به هنگام مخلوط شدن با آب به مادهٔ چسبناک و قلیایی به نامموکوز تبدیل میشود و باعث چسبیده شدن ذرات جویده‌شده به هم و تسهیل در بلع میشود. غده‌های ترشح‌کنندهٔ موسین در سراسر لولهٔ گوارشی وجود دارند. در بزاق آنزیمی به نام پتیالین وجود دارد که یک آمیلاز ضعیف است و از غدد بناگوشی ترشح میشود. این آنزیم کربوهیدرات‌ها از جمله نشاسته را به مالتوز تبدیل می‌کند. آنزیم دیگر موجود در بزاق لیزوزیم است که باعث ضدعفونی دهان و از بین رفتن باکتریها میشود و همچنین ضد عفونی حفره دهان را به عهده می‌گیرد؛ بنابراین بزاق باعث گوارش، ضدعفونی حفرهٔ دهان، کمک به حس چشایی، مرطوب نگاه داشتن دهان و تسهیل سخن گفتن میشود. پس از جویده شدن، غذا در اثر عمل بلع به مری و از طریق آن به معده راه می‌یابد.
دهان اولین عضو دستگاه گوارش بدن است که غذا و آب برای گوارش اول وارد این عضو میشوند. دهان شامل حفره دهان، دندان‌ها، زبان، بزاق، لثه و سقف دهان است فک بالا ثابت است و حرکت نمی‌کند؛ ولی فک پائین حرکت دارد و عمل باز و بسته شدن دهان را انجام می‌دهد. در داخل استخوان هر فک حفره‌هایی وجود دارد که ریشه دندان‌ها در آن قرار می‌گیرد. در این حفرات دندان‌ها به وسیلهٔ الیاف دور دندان به استخوان فک متصل میشوند. روی آرواره‌ها و دور دندان را لثه می‌پوشاند. به آرواره لثه و الیاف نگهدارنده دور دندان بافت نگهدارنده دندان گفته میشود. دهان انسان در اعمال زیادی نظیر حرف زدن خندیدن، چشیدن، گاز گرفتن، جویدن و بلعیدن غذا شرکت دارد. اولین قدم در راه گوارش غذا، خرد کرد و جویدن مواد غذایی است که توسط دندان‌ها صورت می‌گیرد. هرکدام از دندان‌ها با شکل خاص خود به عمل جویدن کمک می‌کنند. دندان‌های پیشین برای بریدن، دندان‌های نیش برای پاره کردن و دندان‌های آسیا برای خرد کردن لقمه شکل گرفته‌است.
پس از جویده شدن غذا، زبان بالا می‌رود و به کام می‌چسبد. پس از آنکه گیرنده‌های مکانیکی گلو تحریک شدند زبان کوچک نیز بالا می‌رود و راه بینی را می‌بندد. اپی‌گلوت نیز راه نای را بسته و به این ترتیب غذا وارد مری میشود و توسط حرکات دودی ماهیچه‌های حلقوی مری به دهانهٔ معده می‌رسد. این بخش که کاردیا نام دارد در حالت عادی منقبض بوده و مانع بازگشت غذا از درون معده به مری میشود. وقتی امواج دودی به کاردیا می‌رسند باعث بازشدن آن و ورود غذا به درون معده میشوند. آنگاه معده توسط آنزیمها و حرکات خود غذا را به ماده‌ای خمیری به نام کیموس تبدیل می‌کنند.
مواد ترشح‌شده به درون معده عبارت اند از موسین (که با تشکیل لایه‌ای قلیایی از موکوز از دیواره معده در برابر شیرهٔ اسیدی معده محافظت می‌کند)، اسید کلریدریک(HCL)، فاکتور داخلی معده (که باعث جذب ویتامین B۱۲ میشود)، چند پروتئاز که به‌طور کلی پپسینوژن خوانده میشوند و باعث تجزیهٔ پروتئین ها به اسیدآمینه میشوند و گاسترین (محرک ترشح اسید کلریدریک) و (پپسینوژن).
چگونه غذا جذب بدن میشود
روده باریک دارای سه قسمت است. اولین قسمت که درست بعد از معده قرار دارد را ”
اثنی عشر «یا دوازدهه ویا» دئودنوم ” (Duodenum) می‌نامند، که کوتاهترین قسمت روده باریک است. دو قسمت دیگر روده باریک که بعد از دوازدهه (اثنی‌عشر) قرار دارند به ترتیب عبارت‌اند از تهی‌روده (Jejunum) و درازروده[۱] (Ileum) که به روده بزرگ متصل می‌گردد.
وقتی غذا از معده وارد دوازدهه میشود، به علت مخلوط بودن با اسید معده، هنوز اسیدی است. در محل دوازدهه، یک شیره گوارشی قلیایی به این غذا اضافه می‌گردد تا حالت اسیدی آن را خنثی کند. این شیره گوارشی از عضوی که در قسمت زیر معده قرار دارد و به آن لوزالمعده گفته میشود ترشح می‌گردد، که حاوی آنزیم‌هایی است که باعث ادامه هضم غذا میشود، همچنین سکرتین هورمونی است که از سلولهای بخش‌هایی از دوازدهه به خون ترشح و باعث افزایش ترشح بیکربنات (HCO3 یک بار منفی) از لوزالمعده میشود. صفرا نیز در همین محل به غذا اضافه می‌گردد. صفرا مایعی سبز رنگ است که در کبد شما ساخته میشود و سپس از کبد به کیسه صفرا وارد می‌گردد تا در آنجا ذخیره شود. این صفرا به حل شدن مواد غذایی چرب کمک می‌کند. علاوه بر اینها صفرا وظیفهٔ خارج کردن کلسترول اضافی بدن و بیلی روبین‌ها را دارد و سپس وقتی که شیره گوارشی وظیفه خود را انجام داد، مواد غذایی اصلی به اجزای ساده‌تر خود تجزیه میشوند که عبارت‌اند از:
در قسمت‌های پایین‌تر روده باریک (یعنی در تهی‌روده و درازروده)، فراورده نهایی غذای گوارده از طریق دیواره روده باریک به جریان خون جذب می‌گردند. بر اثر انقباضات موجی شکل عضلات دیواره روده‌ها، غذا در طول روده حرکت کرده و به جلو می‌رود. این حرکت را ”
پریستالسیس «(peristalsis) می‌نامند. دیواره روده‌ها صاف نیست بلکه دارای میلیون‌ها برجستگی انگشت مانند به نام»
پرز” (Villu) است. این پرزها باعث میشوند که سطح تماس وسیعی در روده‌ها ایجاد شود تا جذب غذاها بهتر صورت گیرد. ویتامین‌های محلول در آب با انشار و انتقال فعال و ویتامین‌های محلول در چربی (K, E, A, D) به همراه چربی‌ها جذب جریان خون میشوند. مواد معدنی نیز در این مرحله، جذب جریان خون میشوند.
وقتی که مواد غذایی جذب جریان خون شد، باقیمانده غذایی که هضم نشده‌است وارد روده بزرگ می‌گردد بدن هنوز می‌تواند بعضی از مواد غذایی، مثل آن‌هایی که ایجاد انرژی می‌کنند و بعضی از ویتامین‌ها و مواد معدنی را ذخیره و جذب کند. اضافی مواد غذایی که بدن نمی‌تواند آنها را ذخیره نماید از طریق مدفوع از بدن خارج می‌گردد.
سلولهای دیوارهٔ پرزها برجستگی‌های کوچک‌تری یه نام ریزپرز دارند.
روده بزرگ شامل کولون (Colon)، راست‌روده (Rectum) و مقعد می‌باشد. طول روده بزرگ حدود یک متر است. آبی که برای هضم غذاها مورد استفاده قرار گرفت بود در روده بزرگ باز جذب میشود و باعث میشود که مدفوع بدون آب و خشک ایجاد شود و شکل جامد به خود بگیرد.
هنگامی که مدفوع به راست روده می‌رسد، بر اثر انقباضات واکنشی که در راست‌روده ایجاد میشود و ماهیچه‌های دریچه یا اسفنکتر مقعد را شل می‌نماید، احساس دفع مدفوع به شخص دست می‌دهد. اسفنکترهای مقعد، ماهیچه‌های حلقوی شکلی می‌باشند که کنترل بازشدن و بسته شدن مقعد را در اختیار دارند.
معمولاً حدود یک تا سه روز طول می‌کشد که غذا از دهان تا مقعد برسد. بعضی از افراد روزی دو یا سه بار مدفوع می‌کنند، در حالیکه سایرین روزی یک بار و بعضی‌ها نیز هر دو یا سه روز یک بار مدفوع می‌کنند که تمام این موارد طبیعی هستند.
کوریون/آمنیون: کوریوآمنیونیت
فضاها: فضای دورحلقی Peripharyngeal (پشت‌حلقی Retropharyngeal، پراحلقی Parapharyngeal) • فضای پشت‌احشایی Retrovisceral (پشت‌حلقی، فضای خطر) • فضای پیش‌مهره‌ای Prevertebral
ستیغ بالی‌پایین‌آرواره‌ای Pterygomandibular raphe • ستیغ حلقی Pharyngeal raphe • نیام دهانی‌حلقی Buccopharyngeal fascia • نیام حلقی‌قاعده‌ای Pharyngobasilar fascia
بر پایه لایه‌ها: سروز • لایه ماهیچه‌ای (بنداره باب‌المعده) • زیرمخاطی • مخاط معدی (ماهیچه مخاطی، آژنگ معده Gastric rugae، حفره‌های معده، غدد معده • غدد دهانه معده • غدد طاقی Fundic glands • غدد باب‌المعدی)
ماهیچه بنداره درونی مقعد Sphincter ani internus muscle • شیار میان‌بنداره‌ای Intersphincteric groove • ماهیچه بنداره بیرونی مقعد Sphincter ani externus muscle
فتق مغبنی (فتق مغبنی غیر مستقیم، فتق مغبنی مستقیم) • فتق نافی • فتق رانی • فتق اوبتوراتور • فتق اشپیگل
فتق کمری (هرنی کوچک، Grynfeltt – Lesshaft فتق)
دستگاه گُوارش یکی از دستگاه‌های فعال در بدن انسان و بعضی از جانداران است. این دستگاه در انسان و مهره‌داران به صورت لولهٔ گوارشی، و در جانوران کمتر تکامل‌یافته مانند کیسه‌تنان از جمله هیدر، شقایق دریایی و عروس دریایی به صورت کیسهٔ گوارشی به نام حفره گوارشی وجود دارد. باید توجه داشت که دستگاه گوارش در جانوران براساس نوع غذایی که می‌خورند به شکل‌های مختلفی وجود دارد. اما به‌طور کلی دستگاه گوارش آنها از چهار بخش کلی بلع، گوارش مکانیکی و شیمیایی، جذب و دفع تشکیل شده‌است. بعضی از جانوران که به صورت انگل زندگی می‌کنند مانند کرم کدو اصلاً دستگاه گوارش ندارند و به‌طور مستقیم و با عمل واپخش (دیفوزیون) مواد غذایی تجزیه شده را از طریق پوست وارد بدن خود کرده و مورد استفادهٔ سلولهای خود قرار می‌دهند (مثل کرم کدو).[۱]
دستگاه گوارش انسان که از دهان تا مقعد امتداد دارد، از لولهٔ گوارشی و غده‌های گوارشی تشکیل شده‌است و حدود هفت متر طول دارد.
غدد گوارشی شامل غده‌های بزاقی، غده‌های دیوارهٔ معده و روده، پانکراس یا لوزالمعده و کبد است. لولهٔ گوارشی نیز شامل دهان، حلق، مری، معده، رودهٔ باریک، رودهٔ بزرگ و راست‌روده میشود.
هر چیزی که وارد معده میشود با آنزیمهای درون معده مخلوط می‌گردد تا به اجزا ساده‌تری تجزیه شود. سپس این مخلوط که کیموس نامیده میشود، از معده خارج شده و به روده‌ها می‌رود تا از آنجا، مواد غذایی تجزیه شده جذب جریان خون شوند. مواد غذایی تجزیه شده از طریق جریان خون در سیاهرگ باب کبدی ابتدا به کبد جریان یافته تا در آنجا برخی مواد در کبد ذخیره شوند و سپس برای مصرف در اختیار یاخته‌های بدن قرار می‌گیرند. اجزای غذایی که جذب نمی‌شوند از طریق مدفوع از بدن دفع می‌گردند.
از هنگام شروع به جویدن غذا، هضم غذا نیز شروع می‌گردد. دهان در اثر جویدن و آنزیمهای موجود در بزاق باعث گوارش مکانیکی (توسط [دندان]ها و ماهیچه‌های فک پایین) و شیمیایی میشود. بزاق مخلوطی از ترشحات سه جفت غدهٔ زیرزبانی، زیرآرواره‌ای و بناگوشی است. مادهٔ دیگری نیز در آن وجود دارد که موسین نام دارد و به هنگام مخلوط شدن با آب به مادهٔ چسبناک و قلیایی به نامموکوز تبدیل میشود و باعث چسبیده شدن ذرات جویده‌شده به هم و تسهیل در بلع میشود. غده‌های ترشح‌کنندهٔ موسین در سراسر لولهٔ گوارشی وجود دارند. در بزاق آنزیمی به نام پتیالین وجود دارد که یک آمیلاز ضعیف است و از غدد بناگوشی ترشح میشود. این آنزیم کربوهیدرات‌ها از جمله نشاسته را به مالتوز تبدیل می‌کند. آنزیم دیگر موجود در بزاق لیزوزیم است که باعث ضدعفونی دهان و از بین رفتن باکتریها میشود و همچنین ضد عفونی حفره دهان را به عهده می‌گیرد؛ بنابراین بزاق باعث گوارش، ضدعفونی حفرهٔ دهان، کمک به حس چشایی، مرطوب نگاه داشتن دهان و تسهیل سخن گفتن میشود. پس از جویده شدن، غذا در اثر عمل بلع به مری و از طریق آن به معده راه می‌یابد.
دهان اولین عضو دستگاه گوارش بدن است که غذا و آب برای گوارش اول وارد این عضو میشوند. دهان شامل حفره دهان، دندان‌ها، زبان، بزاق، لثه و سقف دهان است فک بالا ثابت است و حرکت نمی‌کند؛ ولی فک پائین حرکت دارد و عمل باز و بسته شدن دهان را انجام می‌دهد. در داخل استخوان هر فک حفره‌هایی وجود دارد که ریشه دندان‌ها در آن قرار می‌گیرد. در این حفرات دندان‌ها به وسیلهٔ الیاف دور دندان به استخوان فک متصل میشوند. روی آرواره‌ها و دور دندان را لثه می‌پوشاند. به آرواره لثه و الیاف نگهدارنده دور دندان بافت نگهدارنده دندان گفته میشود. دهان انسان در اعمال زیادی نظیر حرف زدن خندیدن، چشیدن، گاز گرفتن، جویدن و بلعیدن غذا شرکت دارد. اولین قدم در راه گوارش غذا، خرد کرد و جویدن مواد غذایی است که توسط دندان‌ها صورت می‌گیرد. هرکدام از دندان‌ها با شکل خاص خود به عمل جویدن کمک می‌کنند. دندان‌های پیشین برای بریدن، دندان‌های نیش برای پاره کردن و دندان‌های آسیا برای خرد کردن لقمه شکل گرفته‌است.
پس از جویده شدن غذا، زبان بالا می‌رود و به کام می‌چسبد. پس از آنکه گیرنده‌های مکانیکی گلو تحریک شدند زبان کوچک نیز بالا می‌رود و راه بینی را می‌بندد. اپی‌گلوت نیز راه نای را بسته و به این ترتیب غذا وارد مری میشود و توسط حرکات دودی ماهیچه‌های حلقوی مری به دهانهٔ معده می‌رسد. این بخش که کاردیا نام دارد در حالت عادی منقبض بوده و مانع بازگشت غذا از درون معده به مری میشود. وقتی امواج دودی به کاردیا می‌رسند باعث بازشدن آن و ورود غذا به درون معده میشوند. آنگاه معده توسط آنزیمها و حرکات خود غذا را به ماده‌ای خمیری به نام کیموس تبدیل می‌کنند.
مواد ترشح‌شده به درون معده عبارت اند از موسین (که با تشکیل لایه‌ای قلیایی از موکوز از دیواره معده در برابر شیرهٔ اسیدی معده محافظت می‌کند)، اسید کلریدریک(HCL)، فاکتور داخلی معده (که باعث جذب ویتامین B۱۲ میشود)، چند پروتئاز که به‌طور کلی پپسینوژن خوانده میشوند و باعث تجزیهٔ پروتئین ها به اسیدآمینه میشوند و گاسترین (محرک ترشح اسید کلریدریک) و (پپسینوژن).
چگونه غذا جذب بدن میشود
روده باریک دارای سه قسمت است. اولین قسمت که درست بعد از معده قرار دارد را ”
اثنی عشر «یا دوازدهه ویا» دئودنوم ” (Duodenum) می‌نامند، که کوتاهترین قسمت روده باریک است. دو قسمت دیگر روده باریک که بعد از دوازدهه (اثنی‌عشر) قرار دارند به ترتیب عبارت‌اند از تهی‌روده (Jejunum) و درازروده[۱] (Ileum) که به روده بزرگ متصل می‌گردد.
وقتی غذا از معده وارد دوازدهه میشود، به علت مخلوط بودن با اسید معده، هنوز اسیدی است. در محل دوازدهه، یک شیره گوارشی قلیایی به این غذا اضافه می‌گردد تا حالت اسیدی آن را خنثی کند. این شیره گوارشی از عضوی که در قسمت زیر معده قرار دارد و به آن لوزالمعده گفته میشود ترشح می‌گردد، که حاوی آنزیم‌هایی است که باعث ادامه هضم غذا میشود، همچنین سکرتین هورمونی است که از سلولهای بخش‌هایی از دوازدهه به خون ترشح و باعث افزایش ترشح بیکربنات (HCO3 یک بار منفی) از لوزالمعده میشود. صفرا نیز در همین محل به غذا اضافه می‌گردد. صفرا مایعی سبز رنگ است که در کبد شما ساخته میشود و سپس از کبد به کیسه صفرا وارد می‌گردد تا در آنجا ذخیره شود. این صفرا به حل شدن مواد غذایی چرب کمک می‌کند. علاوه بر اینها صفرا وظیفهٔ خارج کردن کلسترول اضافی بدن و بیلی روبین‌ها را دارد و سپس وقتی که شیره گوارشی وظیفه خود را انجام داد، مواد غذایی اصلی به اجزای ساده‌تر خود تجزیه میشوند که عبارت‌اند از:
در قسمت‌های پایین‌تر روده باریک (یعنی در تهی‌روده و درازروده)، فراورده نهایی غذای گوارده از طریق دیواره روده باریک به جریان خون جذب می‌گردند. بر اثر انقباضات موجی شکل عضلات دیواره روده‌ها، غذا در طول روده حرکت کرده و به جلو می‌رود. این حرکت را ”
پریستالسیس «(peristalsis) می‌نامند. دیواره روده‌ها صاف نیست بلکه دارای میلیون‌ها برجستگی انگشت مانند به نام»
پرز” (Villu) است. این پرزها باعث میشوند که سطح تماس وسیعی در روده‌ها ایجاد شود تا جذب غذاها بهتر صورت گیرد. ویتامین‌های محلول در آب با انشار و انتقال فعال و ویتامین‌های محلول در چربی (K, E, A, D) به همراه چربی‌ها جذب جریان خون میشوند. مواد معدنی نیز در این مرحله، جذب جریان خون میشوند.
وقتی که مواد غذایی جذب جریان خون شد، باقیمانده غذایی که هضم نشده‌است وارد روده بزرگ می‌گردد بدن هنوز می‌تواند بعضی از مواد غذایی، مثل آن‌هایی که ایجاد انرژی می‌کنند و بعضی از ویتامین‌ها و مواد معدنی را ذخیره و جذب کند. اضافی مواد غذایی که بدن نمی‌تواند آنها را ذخیره نماید از طریق مدفوع از بدن خارج می‌گردد.
سلولهای دیوارهٔ پرزها برجستگی‌های کوچک‌تری یه نام ریزپرز دارند.
روده بزرگ شامل کولون (Colon)، راست‌روده (Rectum) و مقعد می‌باشد. طول روده بزرگ حدود یک متر است. آبی که برای هضم غذاها مورد استفاده قرار گرفت بود در روده بزرگ باز جذب میشود و باعث میشود که مدفوع بدون آب و خشک ایجاد شود و شکل جامد به خود بگیرد.
هنگامی که مدفوع به راست روده می‌رسد، بر اثر انقباضات واکنشی که در راست‌روده ایجاد میشود و ماهیچه‌های دریچه یا اسفنکتر مقعد را شل می‌نماید، احساس دفع مدفوع به شخص دست می‌دهد. اسفنکترهای مقعد، ماهیچه‌های حلقوی شکلی می‌باشند که کنترل بازشدن و بسته شدن مقعد را در اختیار دارند.
معمولاً حدود یک تا سه روز طول می‌کشد که غذا از دهان تا مقعد برسد. بعضی از افراد روزی دو یا سه بار مدفوع می‌کنند، در حالیکه سایرین روزی یک بار و بعضی‌ها نیز هر دو یا سه روز یک بار مدفوع می‌کنند که تمام این موارد طبیعی هستند.
کوریون/آمنیون: کوریوآمنیونیت
فضاها: فضای دورحلقی Peripharyngeal (پشت‌حلقی Retropharyngeal، پراحلقی Parapharyngeal) • فضای پشت‌احشایی Retrovisceral (پشت‌حلقی، فضای خطر) • فضای پیش‌مهره‌ای Prevertebral
ستیغ بالی‌پایین‌آرواره‌ای Pterygomandibular raphe • ستیغ حلقی Pharyngeal raphe • نیام دهانی‌حلقی Buccopharyngeal fascia • نیام حلقی‌قاعده‌ای Pharyngobasilar fascia
بر پایه لایه‌ها: سروز • لایه ماهیچه‌ای (بنداره باب‌المعده) • زیرمخاطی • مخاط معدی (ماهیچه مخاطی، آژنگ معده Gastric rugae، حفره‌های معده، غدد معده • غدد دهانه معده • غدد طاقی Fundic glands • غدد باب‌المعدی)
ماهیچه بنداره درونی مقعد Sphincter ani internus muscle • شیار میان‌بنداره‌ای Intersphincteric groove • ماهیچه بنداره بیرونی مقعد Sphincter ani externus muscle
فتق مغبنی (فتق مغبنی غیر مستقیم، فتق مغبنی مستقیم) • فتق نافی • فتق رانی • فتق اوبتوراتور • فتق اشپیگل
فتق کمری (هرنی کوچک، Grynfeltt – Lesshaft فتق)
دستگاه گُوارش یکی از دستگاه‌های فعال در بدن انسان و بعضی از جانداران است. این دستگاه در انسان و مهره‌داران به صورت لولهٔ گوارشی، و در جانوران کمتر تکامل‌یافته مانند کیسه‌تنان از جمله هیدر، شقایق دریایی و عروس دریایی به صورت کیسهٔ گوارشی به نام حفره گوارشی وجود دارد. باید توجه داشت که دستگاه گوارش در جانوران براساس نوع غذایی که می‌خورند به شکل‌های مختلفی وجود دارد. اما به‌طور کلی دستگاه گوارش آنها از چهار بخش کلی بلع، گوارش مکانیکی و شیمیایی، جذب و دفع تشکیل شده‌است. بعضی از جانوران که به صورت انگل زندگی می‌کنند مانند کرم کدو اصلاً دستگاه گوارش ندارند و به‌طور مستقیم و با عمل واپخش (دیفوزیون) مواد غذایی تجزیه شده را از طریق پوست وارد بدن خود کرده و مورد استفادهٔ سلولهای خود قرار می‌دهند (مثل کرم کدو).[۱]
دستگاه گوارش انسان که از دهان تا مقعد امتداد دارد، از لولهٔ گوارشی و غده‌های گوارشی تشکیل شده‌است و حدود هفت متر طول دارد.
غدد گوارشی شامل غده‌های بزاقی، غده‌های دیوارهٔ معده و روده، پانکراس یا لوزالمعده و کبد است. لولهٔ گوارشی نیز شامل دهان، حلق، مری، معده، رودهٔ باریک، رودهٔ بزرگ و راست‌روده میشود.
هر چیزی که وارد معده میشود با آنزیمهای درون معده مخلوط می‌گردد تا به اجزا ساده‌تری تجزیه شود. سپس این مخلوط که کیموس نامیده میشود، از معده خارج شده و به روده‌ها می‌رود تا از آنجا، مواد غذایی تجزیه شده جذب جریان خون شوند. مواد غذایی تجزیه شده از طریق جریان خون در سیاهرگ باب کبدی ابتدا به کبد جریان یافته تا در آنجا برخی مواد در کبد ذخیره شوند و سپس برای مصرف در اختیار یاخته‌های بدن قرار می‌گیرند. اجزای غذایی که جذب نمی‌شوند از طریق مدفوع از بدن دفع می‌گردند.
از هنگام شروع به جویدن غذا، هضم غذا نیز شروع می‌گردد. دهان در اثر جویدن و آنزیمهای موجود در بزاق باعث گوارش مکانیکی (توسط [دندان]ها و ماهیچه‌های فک پایین) و شیمیایی میشود. بزاق مخلوطی از ترشحات سه جفت غدهٔ زیرزبانی، زیرآرواره‌ای و بناگوشی است. مادهٔ دیگری نیز در آن وجود دارد که موسین نام دارد و به هنگام مخلوط شدن با آب به مادهٔ چسبناک و قلیایی به نامموکوز تبدیل میشود و باعث چسبیده شدن ذرات جویده‌شده به هم و تسهیل در بلع میشود. غده‌های ترشح‌کنندهٔ موسین در سراسر لولهٔ گوارشی وجود دارند. در بزاق آنزیمی به نام پتیالین وجود دارد که یک آمیلاز ضعیف است و از غدد بناگوشی ترشح میشود. این آنزیم کربوهیدرات‌ها از جمله نشاسته را به مالتوز تبدیل می‌کند. آنزیم دیگر موجود در بزاق لیزوزیم است که باعث ضدعفونی دهان و از بین رفتن باکتریها میشود و همچنین ضد عفونی حفره دهان را به عهده می‌گیرد؛ بنابراین بزاق باعث گوارش، ضدعفونی حفرهٔ دهان، کمک به حس چشایی، مرطوب نگاه داشتن دهان و تسهیل سخن گفتن میشود. پس از جویده شدن، غذا در اثر عمل بلع به مری و از طریق آن به معده راه می‌یابد.
دهان اولین عضو دستگاه گوارش بدن است که غذا و آب برای گوارش اول وارد این عضو میشوند. دهان شامل حفره دهان، دندان‌ها، زبان، بزاق، لثه و سقف دهان است فک بالا ثابت است و حرکت نمی‌کند؛ ولی فک پائین حرکت دارد و عمل باز و بسته شدن دهان را انجام می‌دهد. در داخل استخوان هر فک حفره‌هایی وجود دارد که ریشه دندان‌ها در آن قرار می‌گیرد. در این حفرات دندان‌ها به وسیلهٔ الیاف دور دندان به استخوان فک متصل میشوند. روی آرواره‌ها و دور دندان را لثه می‌پوشاند. به آرواره لثه و الیاف نگهدارنده دور دندان بافت نگهدارنده دندان گفته میشود. دهان انسان در اعمال زیادی نظیر حرف زدن خندیدن، چشیدن، گاز گرفتن، جویدن و بلعیدن غذا شرکت دارد. اولین قدم در راه گوارش غذا، خرد کرد و جویدن مواد غذایی است که توسط دندان‌ها صورت می‌گیرد. هرکدام از دندان‌ها با شکل خاص خود به عمل جویدن کمک می‌کنند. دندان‌های پیشین برای بریدن، دندان‌های نیش برای پاره کردن و دندان‌های آسیا برای خرد کردن لقمه شکل گرفته‌است.
پس از جویده شدن غذا، زبان بالا می‌رود و به کام می‌چسبد. پس از آنکه گیرنده‌های مکانیکی گلو تحریک شدند زبان کوچک نیز بالا می‌رود و راه بینی را می‌بندد. اپی‌گلوت نیز راه نای را بسته و به این ترتیب غذا وارد مری میشود و توسط حرکات دودی ماهیچه‌های حلقوی مری به دهانهٔ معده می‌رسد. این بخش که کاردیا نام دارد در حالت عادی منقبض بوده و مانع بازگشت غذا از درون معده به مری میشود. وقتی امواج دودی به کاردیا می‌رسند باعث بازشدن آن و ورود غذا به درون معده میشوند. آنگاه معده توسط آنزیمها و حرکات خود غذا را به ماده‌ای خمیری به نام کیموس تبدیل می‌کنند.
مواد ترشح‌شده به درون معده عبارت اند از موسین (که با تشکیل لایه‌ای قلیایی از موکوز از دیواره معده در برابر شیرهٔ اسیدی معده محافظت می‌کند)، اسید کلریدریک(HCL)، فاکتور داخلی معده (که باعث جذب ویتامین B۱۲ میشود)، چند پروتئاز که به‌طور کلی پپسینوژن خوانده میشوند و باعث تجزیهٔ پروتئین ها به اسیدآمینه میشوند و گاسترین (محرک ترشح اسید کلریدریک) و (پپسینوژن).
چگونه غذا جذب بدن میشود
روده باریک دارای سه قسمت است. اولین قسمت که درست بعد از معده قرار دارد را ”
اثنی عشر «یا دوازدهه ویا» دئودنوم ” (Duodenum) می‌نامند، که کوتاهترین قسمت روده باریک است. دو قسمت دیگر روده باریک که بعد از دوازدهه (اثنی‌عشر) قرار دارند به ترتیب عبارت‌اند از تهی‌روده (Jejunum) و درازروده[۱] (Ileum) که به روده بزرگ متصل می‌گردد.
وقتی غذا از معده وارد دوازدهه میشود، به علت مخلوط بودن با اسید معده، هنوز اسیدی است. در محل دوازدهه، یک شیره گوارشی قلیایی به این غذا اضافه می‌گردد تا حالت اسیدی آن را خنثی کند. این شیره گوارشی از عضوی که در قسمت زیر معده قرار دارد و به آن لوزالمعده گفته میشود ترشح می‌گردد، که حاوی آنزیم‌هایی است که باعث ادامه هضم غذا میشود، همچنین سکرتین هورمونی است که از سلولهای بخش‌هایی از دوازدهه به خون ترشح و باعث افزایش ترشح بیکربنات (HCO3 یک بار منفی) از لوزالمعده میشود. صفرا نیز در همین محل به غذا اضافه می‌گردد. صفرا مایعی سبز رنگ است که در کبد شما ساخته میشود و سپس از کبد به کیسه صفرا وارد می‌گردد تا در آنجا ذخیره شود. این صفرا به حل شدن مواد غذایی چرب کمک می‌کند. علاوه بر اینها صفرا وظیفهٔ خارج کردن کلسترول اضافی بدن و بیلی روبین‌ها را دارد و سپس وقتی که شیره گوارشی وظیفه خود را انجام داد، مواد غذایی اصلی به اجزای ساده‌تر خود تجزیه میشوند که عبارت‌اند از:
در قسمت‌های پایین‌تر روده باریک (یعنی در تهی‌روده و درازروده)، فراورده نهایی غذای گوارده از طریق دیواره روده باریک به جریان خون جذب می‌گردند. بر اثر انقباضات موجی شکل عضلات دیواره روده‌ها، غذا در طول روده حرکت کرده و به جلو می‌رود. این حرکت را ”
پریستالسیس «(peristalsis) می‌نامند. دیواره روده‌ها صاف نیست بلکه دارای میلیون‌ها برجستگی انگشت مانند به نام»
پرز” (Villu) است. این پرزها باعث میشوند که سطح تماس وسیعی در روده‌ها ایجاد شود تا جذب غذاها بهتر صورت گیرد. ویتامین‌های محلول در آب با انشار و انتقال فعال و ویتامین‌های محلول در چربی (K, E, A, D) به همراه چربی‌ها جذب جریان خون میشوند. مواد معدنی نیز در این مرحله، جذب جریان خون میشوند.
وقتی که مواد غذایی جذب جریان خون شد، باقیمانده غذایی که هضم نشده‌است وارد روده بزرگ می‌گردد بدن هنوز می‌تواند بعضی از مواد غذایی، مثل آن‌هایی که ایجاد انرژی می‌کنند و بعضی از ویتامین‌ها و مواد معدنی را ذخیره و جذب کند. اضافی مواد غذایی که بدن نمی‌تواند آنها را ذخیره نماید از طریق مدفوع از بدن خارج می‌گردد.
سلولهای دیوارهٔ پرزها برجستگی‌های کوچک‌تری یه نام ریزپرز دارند.
روده بزرگ شامل کولون (Colon)، راست‌روده (Rectum) و مقعد می‌باشد. طول روده بزرگ حدود یک متر است. آبی که برای هضم غذاها مورد استفاده قرار گرفت بود در روده بزرگ باز جذب میشود و باعث میشود که مدفوع بدون آب و خشک ایجاد شود و شکل جامد به خود بگیرد.
هنگامی که مدفوع به راست روده می‌رسد، بر اثر انقباضات واکنشی که در راست‌روده ایجاد میشود و ماهیچه‌های دریچه یا اسفنکتر مقعد را شل می‌نماید، احساس دفع مدفوع به شخص دست می‌دهد. اسفنکترهای مقعد، ماهیچه‌های حلقوی شکلی می‌باشند که کنترل بازشدن و بسته شدن مقعد را در اختیار دارند.
معمولاً حدود یک تا سه روز طول می‌کشد که غذا از دهان تا مقعد برسد. بعضی از افراد روزی دو یا سه بار مدفوع می‌کنند، در حالیکه سایرین روزی یک بار و بعضی‌ها نیز هر دو یا سه روز یک بار مدفوع می‌کنند که تمام این موارد طبیعی هستند.
کوریون/آمنیون: کوریوآمنیونیت
فضاها: فضای دورحلقی Peripharyngeal (پشت‌حلقی Retropharyngeal، پراحلقی Parapharyngeal) • فضای پشت‌احشایی Retrovisceral (پشت‌حلقی، فضای خطر) • فضای پیش‌مهره‌ای Prevertebral
ستیغ بالی‌پایین‌آرواره‌ای Pterygomandibular raphe • ستیغ حلقی Pharyngeal raphe • نیام دهانی‌حلقی Buccopharyngeal fascia • نیام حلقی‌قاعده‌ای Pharyngobasilar fascia
بر پایه لایه‌ها: سروز • لایه ماهیچه‌ای (بنداره باب‌المعده) • زیرمخاطی • مخاط معدی (ماهیچه مخاطی، آژنگ معده Gastric rugae، حفره‌های معده، غدد معده • غدد دهانه معده • غدد طاقی Fundic glands • غدد باب‌المعدی)
ماهیچه بنداره درونی مقعد Sphincter ani internus muscle • شیار میان‌بنداره‌ای Intersphincteric groove • ماهیچه بنداره بیرونی مقعد Sphincter ani externus muscle
فتق مغبنی (فتق مغبنی غیر مستقیم، فتق مغبنی مستقیم) • فتق نافی • فتق رانی • فتق اوبتوراتور • فتق اشپیگل
فتق کمری (هرنی کوچک، Grynfeltt – Lesshaft فتق)
دستگاه گُوارش یکی از دستگاه‌های فعال در بدن انسان و بعضی از جانداران است. این دستگاه در انسان و مهره‌داران به صورت لولهٔ گوارشی، و در جانوران کمتر تکامل‌یافته مانند کیسه‌تنان از جمله هیدر، شقایق دریایی و عروس دریایی به صورت کیسهٔ گوارشی به نام حفره گوارشی وجود دارد. باید توجه داشت که دستگاه گوارش در جانوران براساس نوع غذایی که می‌خورند به شکل‌های مختلفی وجود دارد. اما به‌طور کلی دستگاه گوارش آنها از چهار بخش کلی بلع، گوارش مکانیکی و شیمیایی، جذب و دفع تشکیل شده‌است. بعضی از جانوران که به صورت انگل زندگی می‌کنند مانند کرم کدو اصلاً دستگاه گوارش ندارند و به‌طور مستقیم و با عمل واپخش (دیفوزیون) مواد غذایی تجزیه شده را از طریق پوست وارد بدن خود کرده و مورد استفادهٔ سلولهای خود قرار می‌دهند (مثل کرم کدو).[۱]
دستگاه گوارش انسان که از دهان تا مقعد امتداد دارد، از لولهٔ گوارشی و غده‌های گوارشی تشکیل شده‌است و حدود هفت متر طول دارد.
غدد گوارشی شامل غده‌های بزاقی، غده‌های دیوارهٔ معده و روده، پانکراس یا لوزالمعده و کبد است. لولهٔ گوارشی نیز شامل دهان، حلق، مری، معده، رودهٔ باریک، رودهٔ بزرگ و راست‌روده میشود.
هر چیزی که وارد معده میشود با آنزیمهای درون معده مخلوط می‌گردد تا به اجزا ساده‌تری تجزیه شود. سپس این مخلوط که کیموس نامیده میشود، از معده خارج شده و به روده‌ها می‌رود تا از آنجا، مواد غذایی تجزیه شده جذب جریان خون شوند. مواد غذایی تجزیه شده از طریق جریان خون در سیاهرگ باب کبدی ابتدا به کبد جریان یافته تا در آنجا برخی مواد در کبد ذخیره شوند و سپس برای مصرف در اختیار یاخته‌های بدن قرار می‌گیرند. اجزای غذایی که جذب نمی‌شوند از طریق مدفوع از بدن دفع می‌گردند.
از هنگام شروع به جویدن غذا، هضم غذا نیز شروع می‌گردد. دهان در اثر جویدن و آنزیمهای موجود در بزاق باعث گوارش مکانیکی (توسط [دندان]ها و ماهیچه‌های فک پایین) و شیمیایی میشود. بزاق مخلوطی از ترشحات سه جفت غدهٔ زیرزبانی، زیرآرواره‌ای و بناگوشی است. مادهٔ دیگری نیز در آن وجود دارد که موسین نام دارد و به هنگام مخلوط شدن با آب به مادهٔ چسبناک و قلیایی به نامموکوز تبدیل میشود و باعث چسبیده شدن ذرات جویده‌شده به هم و تسهیل در بلع میشود. غده‌های ترشح‌کنندهٔ موسین در سراسر لولهٔ گوارشی وجود دارند. در بزاق آنزیمی به نام پتیالین وجود دارد که یک آمیلاز ضعیف است و از غدد بناگوشی ترشح میشود. این آنزیم کربوهیدرات‌ها از جمله نشاسته را به مالتوز تبدیل می‌کند. آنزیم دیگر موجود در بزاق لیزوزیم است که باعث ضدعفونی دهان و از بین رفتن باکتریها میشود و همچنین ضد عفونی حفره دهان را به عهده می‌گیرد؛ بنابراین بزاق باعث گوارش، ضدعفونی حفرهٔ دهان، کمک به حس چشایی، مرطوب نگاه داشتن دهان و تسهیل سخن گفتن میشود. پس از جویده شدن، غذا در اثر عمل بلع به مری و از طریق آن به معده راه می‌یابد.
دهان اولین عضو دستگاه گوارش بدن است که غذا و آب برای گوارش اول وارد این عضو میشوند. دهان شامل حفره دهان، دندان‌ها، زبان، بزاق، لثه و سقف دهان است فک بالا ثابت است و حرکت نمی‌کند؛ ولی فک پائین حرکت دارد و عمل باز و بسته شدن دهان را انجام می‌دهد. در داخل استخوان هر فک حفره‌هایی وجود دارد که ریشه دندان‌ها در آن قرار می‌گیرد. در این حفرات دندان‌ها به وسیلهٔ الیاف دور دندان به استخوان فک متصل میشوند. روی آرواره‌ها و دور دندان را لثه می‌پوشاند. به آرواره لثه و الیاف نگهدارنده دور دندان بافت نگهدارنده دندان گفته میشود. دهان انسان در اعمال زیادی نظیر حرف زدن خندیدن، چشیدن، گاز گرفتن، جویدن و بلعیدن غذا شرکت دارد. اولین قدم در راه گوارش غذا، خرد کرد و جویدن مواد غذایی است که توسط دندان‌ها صورت می‌گیرد. هرکدام از دندان‌ها با شکل خاص خود به عمل جویدن کمک می‌کنند. دندان‌های پیشین برای بریدن، دندان‌های نیش برای پاره کردن و دندان‌های آسیا برای خرد کردن لقمه شکل گرفته‌است.
پس از جویده شدن غذا، زبان بالا می‌رود و به کام می‌چسبد. پس از آنکه گیرنده‌های مکانیکی گلو تحریک شدند زبان کوچک نیز بالا می‌رود و راه بینی را می‌بندد. اپی‌گلوت نیز راه نای را بسته و به این ترتیب غذا وارد مری میشود و توسط حرکات دودی ماهیچه‌های حلقوی مری به دهانهٔ معده می‌رسد. این بخش که کاردیا نام دارد در حالت عادی منقبض بوده و مانع بازگشت غذا از درون معده به مری میشود. وقتی امواج دودی به کاردیا می‌رسند باعث بازشدن آن و ورود غذا به درون معده میشوند. آنگاه معده توسط آنزیمها و حرکات خود غذا را به ماده‌ای خمیری به نام کیموس تبدیل می‌کنند.
مواد ترشح‌شده به درون معده عبارت اند از موسین (که با تشکیل لایه‌ای قلیایی از موکوز از دیواره معده در برابر شیرهٔ اسیدی معده محافظت می‌کند)، اسید کلریدریک(HCL)، فاکتور داخلی معده (که باعث جذب ویتامین B۱۲ میشود)، چند پروتئاز که به‌طور کلی پپسینوژن خوانده میشوند و باعث تجزیهٔ پروتئین ها به اسیدآمینه میشوند و گاسترین (محرک ترشح اسید کلریدریک) و (پپسینوژن).
چگونه غذا جذب بدن میشود
روده باریک دارای سه قسمت است. اولین قسمت که درست بعد از معده قرار دارد را ”
اثنی عشر «یا دوازدهه ویا» دئودنوم ” (Duodenum) می‌نامند، که کوتاهترین قسمت روده باریک است. دو قسمت دیگر روده باریک که بعد از دوازدهه (اثنی‌عشر) قرار دارند به ترتیب عبارت‌اند از تهی‌روده (Jejunum) و درازروده[۱] (Ileum) که به روده بزرگ متصل می‌گردد.
وقتی غذا از معده وارد دوازدهه میشود، به علت مخلوط بودن با اسید معده، هنوز اسیدی است. در محل دوازدهه، یک شیره گوارشی قلیایی به این غذا اضافه می‌گردد تا حالت اسیدی آن را خنثی کند. این شیره گوارشی از عضوی که در قسمت زیر معده قرار دارد و به آن لوزالمعده گفته میشود ترشح می‌گردد، که حاوی آنزیم‌هایی است که باعث ادامه هضم غذا میشود، همچنین سکرتین هورمونی است که از سلولهای بخش‌هایی از دوازدهه به خون ترشح و باعث افزایش ترشح بیکربنات (HCO3 یک بار منفی) از لوزالمعده میشود. صفرا نیز در همین محل به غذا اضافه می‌گردد. صفرا مایعی سبز رنگ است که در کبد شما ساخته میشود و سپس از کبد به کیسه صفرا وارد می‌گردد تا در آنجا ذخیره شود. این صفرا به حل شدن مواد غذایی چرب کمک می‌کند. علاوه بر اینها صفرا وظیفهٔ خارج کردن کلسترول اضافی بدن و بیلی روبین‌ها را دارد و سپس وقتی که شیره گوارشی وظیفه خود را انجام داد، مواد غذایی اصلی به اجزای ساده‌تر خود تجزیه میشوند که عبارت‌اند از:
در قسمت‌های پایین‌تر روده باریک (یعنی در تهی‌روده و درازروده)، فراورده نهایی غذای گوارده از طریق دیواره روده باریک به جریان خون جذب می‌گردند. بر اثر انقباضات موجی شکل عضلات دیواره روده‌ها، غذا در طول روده حرکت کرده و به جلو می‌رود. این حرکت را ”
پریستالسیس «(peristalsis) می‌نامند. دیواره روده‌ها صاف نیست بلکه دارای میلیون‌ها برجستگی انگشت مانند به نام»
پرز” (Villu) است. این پرزها باعث میشوند که سطح تماس وسیعی در روده‌ها ایجاد شود تا جذب غذاها بهتر صورت گیرد. ویتامین‌های محلول در آب با انشار و انتقال فعال و ویتامین‌های محلول در چربی (K, E, A, D) به همراه چربی‌ها جذب جریان خون میشوند. مواد معدنی نیز در این مرحله، جذب جریان خون میشوند.
وقتی که مواد غذایی جذب جریان خون شد، باقیمانده غذایی که هضم نشده‌است وارد روده بزرگ می‌گردد بدن هنوز می‌تواند بعضی از مواد غذایی، مثل آن‌هایی که ایجاد انرژی می‌کنند و بعضی از ویتامین‌ها و مواد معدنی را ذخیره و جذب کند. اضافی مواد غذایی که بدن نمی‌تواند آنها را ذخیره نماید از طریق مدفوع از بدن خارج می‌گردد.
سلولهای دیوارهٔ پرزها برجستگی‌های کوچک‌تری یه نام ریزپرز دارند.
روده بزرگ شامل کولون (Colon)، راست‌روده (Rectum) و مقعد می‌باشد. طول روده بزرگ حدود یک متر است. آبی که برای هضم غذاها مورد استفاده قرار گرفت بود در روده بزرگ باز جذب میشود و باعث میشود که مدفوع بدون آب و خشک ایجاد شود و شکل جامد به خود بگیرد.
هنگامی که مدفوع به راست روده می‌رسد، بر اثر انقباضات واکنشی که در راست‌روده ایجاد میشود و ماهیچه‌های دریچه یا اسفنکتر مقعد را شل می‌نماید، احساس دفع مدفوع به شخص دست می‌دهد. اسفنکترهای مقعد، ماهیچه‌های حلقوی شکلی می‌باشند که کنترل بازشدن و بسته شدن مقعد را در اختیار دارند.
معمولاً حدود یک تا سه روز طول می‌کشد که غذا از دهان تا مقعد برسد. بعضی از افراد روزی دو یا سه بار مدفوع می‌کنند، در حالیکه سایرین روزی یک بار و بعضی‌ها نیز هر دو یا سه روز یک بار مدفوع می‌کنند که تمام این موارد طبیعی هستند.
کوریون/آمنیون: کوریوآمنیونیت
فضاها: فضای دورحلقی Peripharyngeal (پشت‌حلقی Retropharyngeal، پراحلقی Parapharyngeal) • فضای پشت‌احشایی Retrovisceral (پشت‌حلقی، فضای خطر) • فضای پیش‌مهره‌ای Prevertebral
ستیغ بالی‌پایین‌آرواره‌ای Pterygomandibular raphe • ستیغ حلقی Pharyngeal raphe • نیام دهانی‌حلقی Buccopharyngeal fascia • نیام حلقی‌قاعده‌ای Pharyngobasilar fascia
بر پایه لایه‌ها: سروز • لایه ماهیچه‌ای (بنداره باب‌المعده) • زیرمخاطی • مخاط معدی (ماهیچه مخاطی، آژنگ معده Gastric rugae، حفره‌های معده، غدد معده • غدد دهانه معده • غدد طاقی Fundic glands • غدد باب‌المعدی)
ماهیچه بنداره درونی مقعد Sphincter ani internus muscle • شیار میان‌بنداره‌ای Intersphincteric groove • ماهیچه بنداره بیرونی مقعد Sphincter ani externus muscle
فتق مغبنی (فتق مغبنی غیر مستقیم، فتق مغبنی مستقیم) • فتق نافی • فتق رانی • فتق اوبتوراتور • فتق اشپیگل
فتق کمری (هرنی کوچک، Grynfeltt – Lesshaft فتق)
دستگاه گُوارش یکی از دستگاه‌های فعال در بدن انسان و بعضی از جانداران است. این دستگاه در انسان و مهره‌داران به صورت لولهٔ گوارشی، و در جانوران کمتر تکامل‌یافته مانند کیسه‌تنان از جمله هیدر، شقایق دریایی و عروس دریایی به صورت کیسهٔ گوارشی به نام حفره گوارشی وجود دارد. باید توجه داشت که دستگاه گوارش در جانوران براساس نوع غذایی که می‌خورند به شکل‌های مختلفی وجود دارد. اما به‌طور کلی دستگاه گوارش آنها از چهار بخش کلی بلع، گوارش مکانیکی و شیمیایی، جذب و دفع تشکیل شده‌است. بعضی از جانوران که به صورت انگل زندگی می‌کنند مانند کرم کدو اصلاً دستگاه گوارش ندارند و به‌طور مستقیم و با عمل واپخش (دیفوزیون) مواد غذایی تجزیه شده را از طریق پوست وارد بدن خود کرده و مورد استفادهٔ سلولهای خود قرار می‌دهند (مثل کرم کدو).[۱]
دستگاه گوارش انسان که از دهان تا مقعد امتداد دارد، از لولهٔ گوارشی و غده‌های گوارشی تشکیل شده‌است و حدود هفت متر طول دارد.
غدد گوارشی شامل غده‌های بزاقی، غده‌های دیوارهٔ معده و روده، پانکراس یا لوزالمعده و کبد است. لولهٔ گوارشی نیز شامل دهان، حلق، مری، معده، رودهٔ باریک، رودهٔ بزرگ و راست‌روده میشود.
هر چیزی که وارد معده میشود با آنزیمهای درون معده مخلوط می‌گردد تا به اجزا ساده‌تری تجزیه شود. سپس این مخلوط که کیموس نامیده میشود، از معده خارج شده و به روده‌ها می‌رود تا از آنجا، مواد غذایی تجزیه شده جذب جریان خون شوند. مواد غذایی تجزیه شده از طریق جریان خون در سیاهرگ باب کبدی ابتدا به کبد جریان یافته تا در آنجا برخی مواد در کبد ذخیره شوند و سپس برای مصرف در اختیار یاخته‌های بدن قرار می‌گیرند. اجزای غذایی که جذب نمی‌شوند از طریق مدفوع از بدن دفع می‌گردند.
از هنگام شروع به جویدن غذا، هضم غذا نیز شروع می‌گردد. دهان در اثر جویدن و آنزیمهای موجود در بزاق باعث گوارش مکانیکی (توسط [دندان]ها و ماهیچه‌های فک پایین) و شیمیایی میشود. بزاق مخلوطی از ترشحات سه جفت غدهٔ زیرزبانی، زیرآرواره‌ای و بناگوشی است. مادهٔ دیگری نیز در آن وجود دارد که موسین نام دارد و به هنگام مخلوط شدن با آب به مادهٔ چسبناک و قلیایی به نامموکوز تبدیل میشود و باعث چسبیده شدن ذرات جویده‌شده به هم و تسهیل در بلع میشود. غده‌های ترشح‌کنندهٔ موسین در سراسر لولهٔ گوارشی وجود دارند. در بزاق آنزیمی به نام پتیالین وجود دارد که یک آمیلاز ضعیف است و از غدد بناگوشی ترشح میشود. این آنزیم کربوهیدرات‌ها از جمله نشاسته را به مالتوز تبدیل می‌کند. آنزیم دیگر موجود در بزاق لیزوزیم است که باعث ضدعفونی دهان و از بین رفتن باکتریها میشود و همچنین ضد عفونی حفره دهان را به عهده می‌گیرد؛ بنابراین بزاق باعث گوارش، ضدعفونی حفرهٔ دهان، کمک به حس چشایی، مرطوب نگاه داشتن دهان و تسهیل سخن گفتن میشود. پس از جویده شدن، غذا در اثر عمل بلع به مری و از طریق آن به معده راه می‌یابد.
دهان اولین عضو دستگاه گوارش بدن است که غذا و آب برای گوارش اول وارد این عضو میشوند. دهان شامل حفره دهان، دندان‌ها، زبان، بزاق، لثه و سقف دهان است فک بالا ثابت است و حرکت نمی‌کند؛ ولی فک پائین حرکت دارد و عمل باز و بسته شدن دهان را انجام می‌دهد. در داخل استخوان هر فک حفره‌هایی وجود دارد که ریشه دندان‌ها در آن قرار می‌گیرد. در این حفرات دندان‌ها به وسیلهٔ الیاف دور دندان به استخوان فک متصل میشوند. روی آرواره‌ها و دور دندان را لثه می‌پوشاند. به آرواره لثه و الیاف نگهدارنده دور دندان بافت نگهدارنده دندان گفته میشود. دهان انسان در اعمال زیادی نظیر حرف زدن خندیدن، چشیدن، گاز گرفتن، جویدن و بلعیدن غذا شرکت دارد. اولین قدم در راه گوارش غذا، خرد کرد و جویدن مواد غذایی است که توسط دندان‌ها صورت می‌گیرد. هرکدام از دندان‌ها با شکل خاص خود به عمل جویدن کمک می‌کنند. دندان‌های پیشین برای بریدن، دندان‌های نیش برای پاره کردن و دندان‌های آسیا برای خرد کردن لقمه شکل گرفته‌است.
پس از جویده شدن غذا، زبان بالا می‌رود و به کام می‌چسبد. پس از آنکه گیرنده‌های مکانیکی گلو تحریک شدند زبان کوچک نیز بالا می‌رود و راه بینی را می‌بندد. اپی‌گلوت نیز راه نای را بسته و به این ترتیب غذا وارد مری میشود و توسط حرکات دودی ماهیچه‌های حلقوی مری به دهانهٔ معده می‌رسد. این بخش که کاردیا نام دارد در حالت عادی منقبض بوده و مانع بازگشت غذا از درون معده به مری میشود. وقتی امواج دودی به کاردیا می‌رسند باعث بازشدن آن و ورود غذا به درون معده میشوند. آنگاه معده توسط آنزیمها و حرکات خود غذا را به ماده‌ای خمیری به نام کیموس تبدیل می‌کنند.
مواد ترشح‌شده به درون معده عبارت اند از موسین (که با تشکیل لایه‌ای قلیایی از موکوز از دیواره معده در برابر شیرهٔ اسیدی معده محافظت می‌کند)، اسید کلریدریک(HCL)، فاکتور داخلی معده (که باعث جذب ویتامین B۱۲ میشود)، چند پروتئاز که به‌طور کلی پپسینوژن خوانده میشوند و باعث تجزیهٔ پروتئین ها به اسیدآمینه میشوند و گاسترین (محرک ترشح اسید کلریدریک) و (پپسینوژن).
چگونه غذا جذب بدن میشود
روده باریک دارای سه قسمت است. اولین قسمت که درست بعد از معده قرار دارد را ”
اثنی عشر «یا دوازدهه ویا» دئودنوم ” (Duodenum) می‌نامند، که کوتاهترین قسمت روده باریک است. دو قسمت دیگر روده باریک که بعد از دوازدهه (اثنی‌عشر) قرار دارند به ترتیب عبارت‌اند از تهی‌روده (Jejunum) و درازروده[۱] (Ileum) که به روده بزرگ متصل می‌گردد.
وقتی غذا از معده وارد دوازدهه میشود، به علت مخلوط بودن با اسید معده، هنوز اسیدی است. در محل دوازدهه، یک شیره گوارشی قلیایی به این غذا اضافه می‌گردد تا حالت اسیدی آن را خنثی کند. این شیره گوارشی از عضوی که در قسمت زیر معده قرار دارد و به آن لوزالمعده گفته میشود ترشح می‌گردد، که حاوی آنزیم‌هایی است که باعث ادامه هضم غذا میشود، همچنین سکرتین هورمونی است که از سلولهای بخش‌هایی از دوازدهه به خون ترشح و باعث افزایش ترشح بیکربنات (HCO3 یک بار منفی) از لوزالمعده میشود. صفرا نیز در همین محل به غذا اضافه می‌گردد. صفرا مایعی سبز رنگ است که در کبد شما ساخته میشود و سپس از کبد به کیسه صفرا وارد می‌گردد تا در آنجا ذخیره شود. این صفرا به حل شدن مواد غذایی چرب کمک می‌کند. علاوه بر اینها صفرا وظیفهٔ خارج کردن کلسترول اضافی بدن و بیلی روبین‌ها را دارد و سپس وقتی که شیره گوارشی وظیفه خود را انجام داد، مواد غذایی اصلی به اجزای ساده‌تر خود تجزیه میشوند که عبارت‌اند از:
در قسمت‌های پایین‌تر روده باریک (یعنی در تهی‌روده و درازروده)، فراورده نهایی غذای گوارده از طریق دیواره روده باریک به جریان خون جذب می‌گردند. بر اثر انقباضات موجی شکل عضلات دیواره روده‌ها، غذا در طول روده حرکت کرده و به جلو می‌رود. این حرکت را ”
پریستالسیس «(peristalsis) می‌نامند. دیواره روده‌ها صاف نیست بلکه دارای میلیون‌ها برجستگی انگشت مانند به نام»
پرز” (Villu) است. این پرزها باعث میشوند که سطح تماس وسیعی در روده‌ها ایجاد شود تا جذب غذاها بهتر صورت گیرد. ویتامین‌های محلول در آب با انشار و انتقال فعال و ویتامین‌های محلول در چربی (K, E, A, D) به همراه چربی‌ها جذب جریان خون میشوند. مواد معدنی نیز در این مرحله، جذب جریان خون میشوند.
وقتی که مواد غذایی جذب جریان خون شد، باقیمانده غذایی که هضم نشده‌است وارد روده بزرگ می‌گردد بدن هنوز می‌تواند بعضی از مواد غذایی، مثل آن‌هایی که ایجاد انرژی می‌کنند و بعضی از ویتامین‌ها و مواد معدنی را ذخیره و جذب کند. اضافی مواد غذایی که بدن نمی‌تواند آنها را ذخیره نماید از طریق مدفوع از بدن خارج می‌گردد.
سلولهای دیوارهٔ پرزها برجستگی‌های کوچک‌تری یه نام ریزپرز دارند.
روده بزرگ شامل کولون (Colon)، راست‌روده (Rectum) و مقعد می‌باشد. طول روده بزرگ حدود یک متر است. آبی که برای هضم غذاها مورد استفاده قرار گرفت بود در روده بزرگ باز جذب میشود و باعث میشود که مدفوع بدون آب و خشک ایجاد شود و شکل جامد به خود بگیرد.
هنگامی که مدفوع به راست روده می‌رسد، بر اثر انقباضات واکنشی که در راست‌روده ایجاد میشود و ماهیچه‌های دریچه یا اسفنکتر مقعد را شل می‌نماید، احساس دفع مدفوع به شخص دست می‌دهد. اسفنکترهای مقعد، ماهیچه‌های حلقوی شکلی می‌باشند که کنترل بازشدن و بسته شدن مقعد را در اختیار دارند.
معمولاً حدود یک تا سه روز طول می‌کشد که غذا از دهان تا مقعد برسد. بعضی از افراد روزی دو یا سه بار مدفوع می‌کنند، در حالیکه سایرین روزی یک بار و بعضی‌ها نیز هر دو یا سه روز یک بار مدفوع می‌کنند که تمام این موارد طبیعی هستند.
کوریون/آمنیون: کوریوآمنیونیت
فضاها: فضای دورحلقی Peripharyngeal (پشت‌حلقی Retropharyngeal، پراحلقی Parapharyngeal) • فضای پشت‌احشایی Retrovisceral (پشت‌حلقی، فضای خطر) • فضای پیش‌مهره‌ای Prevertebral
ستیغ بالی‌پایین‌آرواره‌ای Pterygomandibular raphe • ستیغ حلقی Pharyngeal raphe • نیام دهانی‌حلقی Buccopharyngeal fascia • نیام حلقی‌قاعده‌ای Pharyngobasilar fascia
بر پایه لایه‌ها: سروز • لایه ماهیچه‌ای (بنداره باب‌المعده) • زیرمخاطی • مخاط معدی (ماهیچه مخاطی، آژنگ معده Gastric rugae، حفره‌های معده، غدد معده • غدد دهانه معده • غدد طاقی Fundic glands • غدد باب‌المعدی)
ماهیچه بنداره درونی مقعد Sphincter ani internus muscle • شیار میان‌بنداره‌ای Intersphincteric groove • ماهیچه بنداره بیرونی مقعد Sphincter ani externus muscle
فتق مغبنی (فتق مغبنی غیر مستقیم، فتق مغبنی مستقیم) • فتق نافی • فتق رانی • فتق اوبتوراتور • فتق اشپیگل
فتق کمری (هرنی کوچک، Grynfeltt – Lesshaft فتق)
مطالب پر بازدید
هضم تجزیه مواد غذایی به ذرات کوچکتر و یا مواد مغذی است. هضم از طریق شش فرآیندهای اساسی، با کمک مایعات بدن به خصوص در دستگاه گوارش آب میوه هایی که از ترکیبات مانند بزاق، موکوس، آنزیم، اسید هیدروکلریک، بی کربنات، و صفرا ساخته شده است انجام میشود
غذایی که ما می خوریم توسط اعمال گوارشی به اجزای ساده تبدیل می شوند ، از دهانه روده کوچک جذب می شوند و سپس توسط خون و لنف حمل شده و توسط سلول های بدن برای تولید انرژی مورد استفاده قرار می گیرند.این ها در مجموع یعنی مراحل هضم و جذب غذا.غذاها بافت تازه ای را که مشخص هر اندام خاص است می سازند و قسمت های فرسوده اندام ها را ترمیم می کنند و به نگهداری، تحریک پذیری و قابلیت هدایت بافت عصبی و قابلیت انقباض بافت عضلانی کمک کرده و یک نقش اساسی در رشد عمومی و تغذیه بازی می کنند.
چگونه غذا جذب بدن میشود
مراحل هضم غذا از دهان شروع می شود ، از غدد بزاقی دهان ، بزاق ترشح می شود که در هنگام جویدن غذا ، با آن ترکیب می شود تا بلع غذا را آسانتر نماید.بزاق حاوی آنزیمی به نامآمیلاز ( Amylase ) می باشد که باعث تجزیه غذاهای کربوهیدراتی نشاسته ای به قند های ساده تر می شود که بتوانند جذب بدن شوند.آنزیم آمیلاز فقط می تواند در یک محیط قلیایی عمل نماید.
وقتی که غذا بلعیده می شود ، از طریق مری پایین آمده و به سمت معده می رود.در محل ورود و خروج معده ، عضلات حلقوی وجود دارند که به آن ها اصطلاحا “اسفنکتر”( sphincter ) گفته می شود و به عنوان دریچه عمل می کنند. وقتی غذا به معده می رسد ، دریچه یا اسفنکتر بالایی معده باز شده و اجازه می دهد که غذا وارد معده شود، سپس این دریچه بسته می شود تا غذا و شیره گوارشی در معده نگهداری شوند . اگر این اسفنکتر خراب شود و یا نشتی داشته باشد ، شیره گوارشی که حاوی اسید معده نیز می باشد ، به سمت بالا رفته و وارد مری می گردد. وقتی چنین اتفاقی افتاد ، شما احساس سوزش سر معده خواهید کرد ( ترش کردن ) ، زیرا اسید معده شما باعث تحریک مری شما می گردد.
نمای از آناتومی دستگاه گوارش
حرکاتی که در عمل گوارش دخالت دارند به جز چند استثناء توسط عضلات صاف انجام می شود. کنترل این حرکات نیز به همان اندازه کنترل ترشح آنزیم ها جالب توجه است.هنگامی که مشتقات غذا به طور مناسب هضم شدند به مخاط روده کوچک برای عمل جذب عرضه می گردند و باقیمانده آن ها به داخل روده بزرگ حرکت داده شده و از بدن به خارج دفع می گردند.اما قبل از آن اتفاقات دیگری هم رخ می دهید.
نقش روده کوچک
روده کوچک شما دارای سه قسمت می باشد. اولین قسمت روده کوچک که درست بعد از معده قرار دارد را اصطلاحا” اثنی عشر یا دوازدهه و یا “دئودنوم ” ( Duodenum ) می نامند، که کوتاهترین قسمت روده کوچک می باشد.دو قسمت دیگر روده کوچک که بعد از اثنی عشر قرار دارند به ترتیب عبارتند از ژژنم ( Jejunum ) و ایلئوم ( Ileum ) که به روده بزرگ متصل می گردد. وقتی غذا از معده وارد اثنی عشر می شود ، به علت مخلوط بودن با اسید معده ، هنوز اسیدی می باشد. در محل اثنی عشر ، یک شیره گوارشی قلیایی به این غذا اضافه می گردد تا حالت اسیدی آن را خنثی نماید.
این شیره گوارشی از عضوی که در قسمت زیر معده قرار دارد و به آن اصطلاحا ” لوزالمعده ” یا “پانکراس” ( Pancreas ) گفته می شود ترشح می گردد ، که حاوی آنزیم هایی است که باعث ادامه هضم غذا می شود. صفرا نیز در همین محل به غذا اضافه می گردد صفرا مایعی سبز رنگ است که در کبد شما ساخته می شود و سپس از کبد به کیسه صفرا وارد می گردد تا در آنجا ذخیره شود.این صفرا به حل شدن مواد غذایی چرب کمک می نماید. وقتی که شیره گوارشی وظیفه خود را انجام داد ، مواد غذایی اصلی به اجزا ساده تر خود تجزیه می شوند.یعنی مراحل هضم تمام شد و به مرحله جذب غذا رسیدیم.
در قسمت های پایین تر روده کوچک ( یعنی در ژژنوم و ایلئوم ) ، محصولات نهایی غذای هضم شده از طریق دیواره روده کوچک به جریان خون جذب می گردند. بر اثر انقباضات موجی شکل عضلات دیواره روده ها ، غذا در طول روده حرکت کرده و به جلو می رود.این حرکت را اصطلاحا”پریستا لسیس ( peristalsis ) می نامند. دیواره روده ها صاف نمی باشد بلکه دارای میلیون ها برجستگی انگشت مانند به نام پرز (Villi)می باشد.این پرزها باعث می شود که سطح وسیعی در روده های شما ایجاد شود تا جذب غذاها بهتر صورت گیرد.ویتامین های محلول در آب و مواد معدنی در این مرحله،جذب جریان خون می شوند.
وقتی که مواد غذایی جذب جریان خون شد ، باقی مانده غذایی که هضم نشده است وارد روده بزرگ می گردد بدن شما می تواند بعضی از مواد غذایی ، مثل آن هایی که ایجاد انرژی می کنند و بعضی از ویتامین ها و مواد معدنی را ذخیره نماید. اضافی مواد غذایی که بدن نمی تواند آن ها را ذخیره نماید از طریق مدفوع از بدن خارج می گرد.
بعد از آنکه اجزای ساده غذا جذب شدند سلول های مختلف بدن آنچه را احتیاج دارند از خون می گیرند. مقدار کافی از این مواد غذایی می سوزد تا انرژی لازم برای کار را تأمین کرده و بدن را گرم نگه دارد. قسمتی از باقیمانده غذا به طور موقتی انبار شده و برحسب احتیاج برای نگاهداری قند خون در حد طبیعی به مصرف می رسد. هرگاه ما بیش از حد احتیاج غذا بخوریم مقدار اضافی ممکن است به صورت بافت چربی انبار شده و در موارد احتیاج هنگامی که مقدار ورودی غذا کاهش می یابد مورد استفاده قرار گیرد.
مصارف مختلف مواد غذایی بستگی به رسیدن مقدار کافی اکسیژن به سلول ها و همچنین وجود هورمون ها برای تنظیم توزیع مواد غذایی بر طبق احتیاج بدن است. به واسطه اعمال گوارش و تولید مجدد در سلول ها پروتئین و چربی غذا از هر منشأی که باشند می توانند به پروتئین و چربی خاص بدن انسان تغییر یابند. غذایی که ما می خوریم بعد از آنکه به هر ترتیبی که لازم بود به مصرف بدن رسید سرانجام اکسیده شده و مواد زاید آن به خارج دفع شده و انرژی حاصله به مصرف می رسد.
به عنوان مثال آب پرتغال،آلو،نان کره مالیده،تخم مرغ پخته و شیر که شما برای صبحانه مصرف می کنید(قبل از آنکه بدن را به صورت حرارت واندرید کربنیک و آب و فضولات نیتروژنی ترک کنند) ممکن است کبد شما را ترمیم کرده و انرژی کافی برای شرکت در امتحان به شما بدهند و حتی به صورت جزئی از هموگلوبین موجود در بعضی گویچه های سرخ در آیند.
منبع-http://www.elmevarzesh.com
مطالب مرتبط
واقعا مفید و جامع بود. ممنون
هماهنگی جهت تبلیغات: 02123051172
مجری انحصاری نیتیو، سنجاق
کلیه حقوق محفوظ و متعلق به مجله پزشکی دکتر سلام است بازنشر مطالب فقط با ذکر لینک مستقیم مجاز است
گوارش غذا به تجزیه مولکول‌های بزرگ محلول در مواد غذایی، به مولکول‌های غذایی کوچک محلول در آب گفته میشود که می‌توانند از دیواره لوله گوارش غذا به پلاسمای خون جذب شوند و توسط سلول‌ها به مصرف برسند. در این مطلب ابتدا کمی در مورد دستگاه و لوله گوارش و بافت‌های مختلف آنها توضیح داده شده است و سپس مراحل مختلف هضم و جذب غذا بیان شده‌اند.
«گوارش غذا» (Digestion) نوعی کاتابولیسم است که اغلب بر اساس نحوه تجزیه غذا به دو فرآیند کلی تقسیم میشود:
در موجودات خاصی، مولکول‌های کوچک حاصل از گوارش غذا از طریق روده کوچک به جریان خون جذب میشوند. در سیستم گوارش انسان، غذا وارد دهان میشود و هضم مکانیکی آن با عمل جویدن (گوارش مکانیکی) و اولین مرحله هضم شیمیایی با تماس بزاق (گوارش شیمیایی) آغاز خواهد شد.
دستگاه گوارش غذا تمامی اجزایی را که از ابتدای خوردن غذا تا دفع درگیر هستند را در بر می‌گیرد. این اجزا عبارتند از:
علاوه بر این اجزا که به طور مستقیم با غذا در ارتباط هستند، لوله گوارش غذا در انسان اجزای دیگری نیز دارد که در ترشح اسید و آنزیمهای ترشحی دخیل هستند:
چگونه غذا جذب بدن میشود
دستگاه گوارش انسان حدود 9 متر طول دارد. فیزیولوژی هضم غذا بین افراد و با توجه به فاکتورهایی مانند نوع غذا و اندازه وعده غذایی متفاوت است اما روند هضم به طور معمول بین 24 تا 72 ساعت طول می‌کشد.
حداقل پنج هورمون وجود دارند که به سیستم هضم در پستانداران کمک و گوارش غذا را تنظیم می‌کنند. در مهره‌داران به عنوان مثال پرندگان، تنظیمات هورمونیِ گوارش غذا پیچیده هستند و جزئیات فراوانی دارند که هنوز در حال بررسی هستند. در سال‌های اخیر ارتباط بیشتری بین ترشح انسولین و تنظیم گلوکز کشف شده است. در ادامه به هورمون‌هایی که هضم و جذب غذا را تنظیم می‌کنند و به عملکرد آنها پرداخته‌ایم.
هضم فرآیند پیچیده‌ای است که توسط چندین عامل کنترل میشود. pH یا اسیدیته یکی از این عوامل است که با عملکرد طبیعی سیستم گوارشی ارتباط اساسی دارد. در دهان، حلق و مری، pH به طور معمول حدود 6/8، یعنی اسیدی ضعیف است. بزاق، pH را در این منطقه از دستگاه گوارش غذا کنترل می‌کند و آمیلاز بزاقی، در این اسیدیته تجزیه کربوهیدرات‌ها را به مونوساکاریدها آغاز خواهد کرد.
اکثر آنزیمهای گوارشی به pH حساس هستند و در یک محیط با pH بالا یا پایین ساختار غیرطبیعی و غیر فعال پیدا می‌کنند. اسیدیته بالای معده باعث تجزیه کربوهیدرات‌های موجود در آن میشود. این اسیدیته دو فایده به همراه دارد:
در روده کوچک و اثنی‌عشر، صفرا تعادل pH را برای فعال‌سازی آنزیمهای گوارش غذا فراهم می‌کند. کبد صفرا را در دوازدهه ترشح می‌کند تا شرایط اسیدی معده را خنثی کند و بیکربنات برای خنثی سازی کیموس اسیدی از مجرای لوزالمعده به دوازدهه تخلیه میشود، در نتیجه یک محیط خنثی ایجاد خواهد شد.
بافت مخاط روده کوچک، قلیایی و pH آن در حدود 7/5 است. pH به تدریج در روده کوچک از pH= 6 به حدود pH= 7/4 در ایلئوم انتهایی بیشتر میشود. pH در روده بزرگ به 5/7 کاهش می‌یابد اما دوباره به تدریج افزایش پیدا می‌کند و به pH= 6/7 در راست روده می رسد.
آنزیمهای گوارشی ماکرومولکول‌های پلمیری را برای تسهیل جذب آنها، به اجزای سازنده تجزیه می‌کنند. آنزیمهای گوارشی در دستگاه گوارش غذا و داخل سلول‌ها و به ویژه درون لیزوزوم، ذخیره میشوند. آنزیمهای گوارشی با ویژگی‌های متنوع در بزاق ترشح شده توسط غدد بزاقی، در ترشحات سلولهای پوشاننده معده، شیره گوارشی پانکراس و لوزالمعده و در ترشحات سلولهای روده کوچک و روده بزرگ وجود دارند.
آنزیمهای گوارش غذا بر اساس مولکول هدف خود نام‌گذاری و تقسیم‌بندی میشوند:
در دستگاه گوارش انسان، بخش‌های اصلی برای گوارش غذا دهان، معده و روده کوچک هستند. آنزیمهای گوارش غذا نیز توسط غدد درون‌ریز متعددی شامل موارد زیر ترشح میشوند:
غذایی که خورده میشود باید ابتدا به قطعات محلول، کوچک و قابل هضم تبدیل شود و میکروارگانیسم‌های بیماری‌زای آن تا حدی از بین بروند. این کار در دهان و با استفاده از آنزیمهای موجود در بزاق انجام میشود که عبارتند از:
دو نوع غده بزاقی در دهان وجود دارند:
آنزیم‌هایی که در معده ترشح میشوند «آنزیمهای معدی» (Gastric Enzymes) نام دارند. معده هم از نظر مکانیکی با مخلوط کردن و خرد کردن غذا و هم از نظر هضم شیمیایی با ترشح آنزیمها نقش اساسی را در هضم غذا بر عهده دارد. در ادامه آنزیمهای تولید شده توسط معده و عملکرد مربوط به آنها توضیح داده شده‌اند.
در معده هورمون‌های مهمی ترشح میشوند که در چگونگی، کیفیت و روند هضم غذا اهمیت فراوانی دارند:
تقسیم عملکرد بین سلولهای پوشاننده معده نکته قابل توجهی در روند گوارش غذا است. چهار نوع سلول ترشحی در معده وجود دارند:
ترشح توسط سلولهای قبلی توسط سیستم عصبی روده کنترل میشود. اتساع در معده یا عصب‌دهی توسط عصب واگ (از طریق تقسیم پاراسمپاتیک سیستم عصبی خودمختار) یا به اختصار ENS را فعال می‌کند و در نتیجه منجر به آزاد شدن استیل کولین میشود. پس از حضور، استیل‌کولین سلولهای G و سلولهای جداری را فعال می‌کند.
شیره پانکراسی از ترشحات سلولهای مجرایی و آسینار تشکیل شده و حاوی آنزیمهای زیر است:
پانکراس هم یک غده درون‌ریز (ترشح هورمون‌هایی مانند انسولین و گلوکاگون به خون) و هم یک غده برون‌ریز (ترشح آنزیمهای گوارشی) محسوب میشود. عملکرد گوارشی یا اگزوکرین پانکراس، شامل ترشح آنزیمهای تجزیه کننده و انتقال آنها از طریق مجرای پانکراسی به دوازدهه است. دو گروه از سلولهای پارانشیم در پانکراس، آنزیمهای گوارش غذا را تولید می‌کنند:
آنزیمها / هورمون‌های زیر در اثنی عشر تولید میشوند:
در سراسر پوشش روده کوچک، آنزیمهای حاشیه‌ای متعددی وجود دارند که عملکرد آنها تجزیه بیشتر کیموس آزاد شده از معده به ذرات قابل جذب است. این آنزیمها در حالی که پریستالیست رخ می‌دهد، جذب میشوند. برخی از این آنزیمها عبارتند از:
هضم پروتئین در معده و اثنی عشر رخ می‌دهد که در آنها 3 آنزیم اصلی وجود دارند:
این سه آنزیم، پروتئین‌های غذایی را به پلی‌پپتید تجزیه می‌کنند که سپس توسط انواع مختلف اکسوپپتیدازها و دیپپتیدازها به اسیدهای آمینه تجزیه میشوند. با این حال آنزیمهای گوارش غذا بیشتر به عنوان پیش‌ماده غیر فعال خود، یعنی زیموژن‌ها ترشح میشوند. به عنوان مثال، تریپسین توسط لوزالمعده به صورت تریپسینوژن ترشح میشود که توسط دوازدهه اثنی عشر توسط انتروکیناز فعال و تریپسین ایجاد میشود. تریپسین سپس پروتئین‌ها را به پلی‌پپتیدهای کوچکتر تبدیل می‌کند.
هضم برخی از چربی‌ها می‌تواند از دهان آغاز شوند، جایی که لیپاز لینگوال برخی لیپیدهای زنجیره کوتاه را به دی‌گلیسیرید تجزیه می‌کند. با این وجود چربی‌ها عمدتا در روده کوچک هضم میشوند. وجود چربی در روده کوچک باعث تولید هورمون‌هایی میشود که ترشح لیپاز از لوزالمعده و ترشح صفرا از کبد را تحریک می‌کنند.
این دو آنزیم به امولسیون چربی‌ها برای جذب اسیدهای چرب کمک می‌کنند. هضم کامل یک مولکول چربی (یک تری گلیسیرید) منجر به مخلوطی از اسیدهای چرب، مونو گلیسیرید و دی گلیسیرید و همچنین برخی از تری گلیسیریدهای هضم نشده میشود اما هیچ مولکول آزاد گلیسرولی وجود ندارد.
نشاسته‌های غذایی از واحدهای گلوکز تشکیل شده‌اند و در زنجیره‌های بلندی به نام آمیلوز، قرار گرفته‌اند. طی گوارش غذا پیوندهای بین مولکول‌های گلوکز توسط آمیلاز موجود در بزاق و پانکراس شکسته میشود و در نتیجه زنجیره‌های گلوکز به تدریج کوچکتر میشوند. نتیجه تولید قندهای ساده گلوکز و مالتوز (2 مولکول گلوکز) است که می‌توانند توسط روده کوچک جذب شوند. لاکتاز آنزیمی است که باعث تجزیه لاکتوز دی‌ساکارید به اجزای تشکیل‌دهنده آن، گلوکز و گالاکتوز میشود که توسط روده کوچک قابل جذب هستند.
تقریباً 65 درصد جمعیت بزرگسال فقط مقادیر کمی لاکتاز تولید می‌کنند و قادر به خوردن غذاهای بدون شیر تخمیر نیستند. این به طور معمول به عنوان عدم تحمل لاکتوز شناخته میشود. عدم تحمل لاکتوز از نظر میراث ژنتیکی بسیار متفاوت است.
بیش از 90 درصد مردم آسیای شرقی و 5 درصد از مردم اروپای شمالی، مبتلا به عدم تحمل لاکتوز هستند. سوکراز آنزیمی است که ساکارز دی‌ساکارید را تجزیه می‌کند که به طور معمول به آن قند سفره، نیشکر یا قند چغندر می‌گویند. هضم ساکارز باعث تولید قندهای فروکتوز و گلوکز میشود که به راحتی توسط روده کوچک قابل جذب هستند.
فیبر یا سلولز بخشی از گیاهان است که بدن ما در هنگام هضم تجزیه نمی‌کند بنابراین فیبر موجود در غذا به روده منتقل میشود و آب را جذب می‌کند. فیبر هضم نشده بسته‌ای از مواد باقیمانده به وجود می‌آورد و عضلات روده می‌توانند مواد زائد را از بدن خارج کنند. مواد معدنی، ویتامین‌ها و آب به اندازه کافی کوچک هستند که بدون تجزیه شدن توسط بدن جذب شوند، بنابراین روند هاضمه را طی نمی‌کنند.
برخی ریزمغذی‌ها مانند ویتامین B12 مولکول‌های پیچیده‌ای هستند که نمی‌توانند به واحدهای کوچک قابل استفاده برای سلول‌ها تبدیل شوند. برای هضم غیر مخرب ویتامین B12، «هاپتوکورین» (Haptocorrin) موجود در بزاق، مولکول‌های B12 را هنگام ورود به معده و جدا شدن از کمپلکسهای پروتئینی به شدت از اسید معده متصل و محافظت می‌کند.
پس از عبور کمپلکسهای B12- هاپتوکورین از معده از طریق پیلوروس به اثنی عشر، پروتئازهای پانکراس هاپتوکورین را از مولکول‌های B12 جدا می‌کنند که باعث تبدیل مجدد آن به فاکتور ذاتی (IF) میشود. این کمپلکسهای B12-IF به قسمت ایلئومِ روده کوچک می‌روند که گیرنده‌های کوبیلین امکان جذب و گردش کمپلکسهای B12 -IF در خون را فراهم می‌کنند.
اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد میشوند:
چگونه غذا جذب بدن میشود
مریم بصیری (+)
«مریم بصیری»، فارغ التحصیل مقطع کارشناسی ارشد رشته زیست شناسی-علوم سلولی و مولکولی، گرایش بیوشیمی و علاقه‌مند به مباحث روانشناسی و علوم اعصاب است. او در حال حاضر مطالب زیست شناسی، سلامت، پزشکی و روانشناسی مجله فرادرس را مینویسد.
بر اساس رای 11 نفر
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
سازمان علمی و آموزشی «فرادرس» (Faradars) از قدیمی‌ترین وب‌سایت‌های یادگیری آنلاین است که توانسته طی بیش از ده سال فعالیت خود بالغ بر ۱۲۰۰۰ ساعت آموزش ویدیویی در قالب فراتر از ۲۰۰۰ عنوان علمی، مهارتی و کاربردی را منتشر کند و به بزرگترین پلتفرم آموزشی ایران مبدل شود.
فرادرس با پایبندی به شعار «دانش در دسترس همه، همیشه و همه جا» با همکاری بیش از ۱۸۰۰ مدرس برجسته در زمینه‌های علمی گوناگون از جمله آمار و داده‌کاوی، هوش مصنوعی، برنامه‌نویسی، طراحی و گرافیک کامپیوتری، آموزش‌های دانشگاهی و تخصصی، آموزش نرم‌افزارهای گوناگون، دروس رسمی دبیرستان و پیش دانشگاهی، آموزش‌های دانش‌آموزی و نوجوانان، آموزش زبان‌های خارجی، مهندسی برق، الکترونیک و رباتیک، مهندسی کنترل، مهندسی مکانیک، مهندسی شیمی، مهندسی صنایع، مهندسی معماری و مهندسی عمران توانسته بستری را فراهم کند تا افراد با شرایط مختلف زمانی، مکانی و جسمانی بتوانند با بهره‌گیری از آموزش‌های با کیفیت، به روز و مهارت‌محور همواره به یادگیری بپردازند. شما هم با پیوستن به جمع بزرگ و بالغ بر ۶۰۰ هزار نفری دانشجویان و دانش‌آموزان فرادرس و با بهره‌گیری از آموزش‌های آن، می‌توانید تجربه‌ای متفاوت از علم و مهارت‌آموزی داشته باشید.
مشاهده بیشتر
هر گونه بهره‌گیری از مطالب مجله فرادرس به معنی پذیرش شرایط استفاده از آن بوده و کپی بخش یا کل هر کدام از مطالب، تنها با کسب مجوز مکتوب امکان پذیر است.
© فرادرس ۱۳۹۹
به نظر شما اولین مرحله هضم غذا چه زمانی است؟ شاید باور نکنید اما اولین مرحله هضم غذا قبل از خوردن غذاست! این مرحله زمانی اتفاق می‌افتد که بویغذا به مشامتان می‌رسد یا هنگامی‌که غذای مورد علاقه تان را می‌بینید. وقتی به اینکه یک بستنی شکلاتی چقدر خوشمزه است فکر می‌کنید یا حتی تصویر غذایی را می‌بینید بزاق دهانتان شروع به ترشح می‌کند و بدنتان برای هضم غذا آماده میشود. از آخرین باری که وعده غذایی میل می‌کنید ، دوباره احساس گرسنگی می‌کنید و هنگامی که بار دیگر تا وقت سیر شدن غذا می‌خورید و به کارهای روزمره تان ادامه می‌دهید ، بدنتان در حال هضم غذاست. در واقع هضم کامل یک وعده غذایی ۲۰ ساعت طول می‌کشد. غذا منبع انرژی ، سوخت بدن و رشد آن است ولی موضوع اینجاست که غذا توسط سیستم گوارشی بدن ، طی مراحلی به تکه‌های کوچک تبدیل میشود تا بدن بتواند آن را جذب کند. در فرآیند جذب ، مواد مغذی که از غذاها به دست می‌آیند ( مانند کربوهیدرات‌ها ، پروتئین‌ها ، چربی‌ها ، ویتامین‌ها ، مواد معدنی) از دیواره کانال‌های روده می‌گذرند و به سیستم گردش خون وارد میشوند. خون مواد مغذی را به بقیه قسمت‌های بدن پخش می‌کند. بقیه قسمت‌های غذا که بدن نمی‌تواند از آنها استفاده کند از بدن دفع میشوند. در سیستم هضم ، غذا باید به مواد مغذی تجزیه شود تا جذب بدن گردد. برای مثال در بدن انسان پروتئین تبدیل به آمینو اسید میشود، نشاسته تبدیل به شکر ساده میشود و چربی به اسید چرب و گلیسیرین تبدیل میشود . آب ، غذا و نوشیدنی‌ها نیز جذ ب بدن میشود و با گردش خون به تمام قسمت‌های بدن منتقل می‌گردد. سیستم هضم غذا شامل یک کانال غذایی و دیگر اندام‌های شکمی‌می‌شود که هر کدام نقشی در هضم غذا دارند. این اندام‌ها کبد ، لوزالمعده و … هستند. کانال غذایی که مجرای هضم غذا نیز نام دارد ، از اندام‌هایی مانند مری ، معده و روده‌ها تشکیل شده است.
دکتردکتر مجله اینترنتی دکتردکتر
حمایت از ساخت داروی درمان سرطان در ایران
سندروم سوء جذب چیست و چگونه تشخیص داده میشود، این بیماری چه نشانه ها و علائمی را دارد؟ در این مقاله به این سوالات پاسخ می‌دهیم.
نشامه‌های بیماری سوء جذب و پیامدها و عوارض آن می‌تواند خطرناک باشند. در ادامه درباره‌ی این موضوعات صحبت خواهیم کرد.
با داشتن یک رژیم غذایی سالم، بدن از ویتامین‌ها و املاح موجود در آن استفاده می‌کند. اما به دلیل عارضه‌ای به نام سندروم سوء جذب(malabsorption syndrome)، بدن قادر به دریافت مقدار کافی از مواد مغذی از غذاها نخواهد بود.
چگونه غذا جذب بدن میشود
مشکلات گوارشی باعث بروز علائمی همچون نفخ و اسهال خواهد شد. مهم‌تر از آن، سندروم سوء جذب باعث بروز مشکلات جدی‌تری همچون بالا رفتن خطر بروز عفونت و شکستگی استخوان میشود.
به صورت طبیعی، بیشتر مواد مغذی از طریق دیواره‌ی روده‌ی کوچک و در جریان گوارش مواد غذایی در دستگاه گوارش وارد جریان خون میشود. باقی مواد مغذی از طریق روده بزرگ جذب میشود. سپس خون مواد مغذی مانند کلسیم و پروتئین را به استخوان‌ها، عضلات و اندام‌های بدن می‌رساند. علاوه بر این مواد اضافی از طریق مدفوع از بدن خارج میشود.
چندین بیماری مختلف بر فرایند جذب مواد مغذی اثر می‌گذارند.
عفونت ناشی از باکتریها، ویروس‌ها و انگل‌ها به دیواره‌ی روده آسیب رسانده و به همین دلیل مواد غذایی قابلیت عبور از آن و وارد خون شدن را از دست می‌دهند، در این حالت مواد مغذی از طریق مدفوع از بدن خارج میشوند.
برخی دیگر از دلایل سوء جذب عبارتند از:
درک برخی از علت‌های بروز سندروم سوء جذب زمانی آسانتر میشود که بدانیم این عوامل چگونه روی سیستم گوارشی انسان اثر می‌گذارند
برای مثال، عمل جراحی برداشتن بخشی از روده باعث میشود که مساحت کمتری از روده قادر به جذب مواد مغذی باشد. بیماری سلیاک گاهی منجر به ایجاد زخم‌هایی در دستگاه گوارش میشود و همین موضوع جذب مواد غذایی درون خون را دشوار می‌کند.
سوء جذب باعث بروز ناراحتی در قسمت شکم مانند گاز و نفخ میشود. دیگر علائم آن عبارتند از:
اسهال مزمن یکی از شایع‌ترین علائم سوء جذب است. در صورت مشاهده و تجربه‌ی هر کدام از این علائم به پزشک مراجعه کنید.
اگر بدن به اندازه‌ی کافی ویتامین، املاح و دیگر مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت نکند با مشکلات بسیاری رو به رو خواهد شد.
گروهی از مواد مغذی مانند ویتامین آ و روی برای سلامت دستگاه ایمنی بدن و رشد بسیار حیاتی هستند. اگر بدن مقدار کافی از این مواد و دیگر ویتامین‌ها و املاح مهم را جذب نکند، سلامتی انسان در معرض خطر قرار خواهد گرفت.
کودکان مبتلا به گاستروانتریت معده (stomach flu) بیشتر از سایر کودکان در معرض خطر ابتلا به سندروم سوء جذب کوتاه مدت هستند. این نوع از بیماری معمولاً نیازی به درمان ندارد.
احتمال بروز نوع پیشرفته‌ی سندروم سوء جذب در صورت ابتلا به یکی از این بیماری‌های گوارشی بیشتر است:
دیگر عواملی که احتمال بروز این سندروم را در افراد بالا می‌برد، عبارتند از:
زمانی که پزشک مشکوک به بروز سندروم سوء جذب باشد، از بیمار در مورد علائمی که تجربه می‌کند و غذاهایی که میخورد سوال‌هایی خواهد پرسید. بعد از آن پزشک برای پی بردن به علت بروز مشکل، چندین آزمایش انجام خواهد داد. این آزمایش‌ها عبارتند از:
تست هیدروژن – لاکتوز تنفسی: برای اندازه‌گیری مقدار جذب مواد مغذی، بعد از اینکه بیمار یک محلول حاوی قند شیر یا لاکتوز نوشید، مقدار هیدروژن موجود در تنفس او اندازه گیری میشود.
تست عرق: بررسی نمونه عرق و سنجش میزان کلر آن به تشخیص سیستیک فیبروز کمک می‌کند. یکی از اثرات این بیماری فقدان آنزیمها برای گوارش صحیح غذا است.
درمان سندروم سوء جذب به علت آن بستگی دارد. گاهی ممکن است یک رژیم غذایی خاص، با هضم و جذب راحت‌تر و سریع‌تر برای بیمار طراحی شود. گاهی هم برای جبران کمبود مواد مغذی که به خوبی جذب نشده‌اند، مکمل‌های غذایی تجویز میشوند.
گاهی علت بروز سندروم سوء جذب، فعال بودن بیش از حد لوله‌ی گوارشی است. در این شرایط داروهای خاصی برای فرد تجویز میشود تا دستگاه گوارش آرام‌تر شده و مواد مغذی زمان بیشتری برای ورود به جریان خون داشته باشند. اگر دلیل بروز این بیماری یک عفونت باشد، برای فرد آنتی بیوتیک تجویز خواهد شد.
سندروم سوء جذب همیشه قابل پیشگیری نیست، خصوصاً زمانی که فرد به بیماری سلیاک، سیستیک فیبروز و یا دیگر بیماری‌های مزمن مبتلا باشد. بیماری مزمن نوعی از بیماری در حال پیشرفت و مدت دار است که فرد را برای چند ماه یا حتی تا پایان عمر درگیر می کند.
ولی فرد در صورت ابتلا به این بیماری‌ها و برای کنترل شدن بیماری باید نهایت همکاری با پزشک معالج خود را داشته باشد. بیمار با دقت و تنها در صورت نیاز باید داروهای ملین و آنتی بیوتیک مصرف کند.
در صورتی که برای بیمار یک رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی تجویز شده باشد، در صورت داشتن هر گونه سوالی می‌تواند با پزشک فوق تخصص گوارش، کارشناس تغذیه یا پرستار در میان گذارد.
منبع:
webmd
پرسش‌های پزشکی و دیدگاهتان درباره این مقاله را بنویسید؛ پزشکان و کارشناسان مجله پاسخ‌گوی شما عزیزان هستند.
دیدگاه
نام
ایمیل
سلام من هر غذایی می خورم سریع باید بام دستشویی حتی موز هم ک میگن خوبه بازم باید برم دستشویی ، مشکل چیه باید چیکار کنم؟
سلام حركت رودتون زياده به متخصص گوارش بريد تا درمانتون كنن لطفا
برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص گوارش مراجعه کنید.
سلام وقتتون بخیر من چند روزه که دچار نفخ شدم و با اینکه یه وعده غذایی رو کامل میخورم یک ساعت بعد معدم دچار ضعف شدید میشه روزی دو الی سه بار هم نیاز به اجابت مزاج دارم میخواستم بدونم ممکنه دچار سندروم سو جذب شده باشم؟! ممنون میشم راهنماییم کنید.
چگونه غذا جذب بدن میشود
سلام سندرم سو جذب خیر بعیده
سلام. من سه ساله ک دل درد های شدید و اسهال شدید دارم و با پیگیری ها ب هیچ جایی نرسیدم و هیچ کدوم از پروبیوتیک ها و دارو ها بهم جواب نداذه. باید چیکار کنم
سلام لطفا اين آزمايشات را بديد Cbc.diff esr crp S/E Calprotectin Ferritin و
برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص گوارش مراجعه کنید.
ر
سلام علائم سوی جذب دارم وزنم کم میشه اشتهام کم سردم میشه سینه ام دردمیگیره شکمم قرقر میکنه
سلام بايد از نظر بيماري سلياك يا حساسيت به لاكتوز يا اختلال پانمراس بررسي شيد به متخصص گوارش مراجعه كنيد
سلام.علائم سو جذب رو دارم.عضله ها و ماهیچه ها رو از دست دادم اصلا وزن زیاد نمیشه درصورتی که غذام خیلی خوبه
سلام بايد توسط متخصص گوارش ويزيت شويد و از مظر سلياك بررسيتون كنن اين آزمايشاتم بديد Cbc.diff esr crp anti-ttg Anti endomysial Ferritin 25ohvitD
سلام من از کودکی لاغر اندام بودم حتی خیلی لاغر تر از افراد اطرافم در صورتی که خوراک خوبی دارم ولی جذب بدنم نمیشود،الان ۲۷سال سن دارم ولی هنوز لاغر اندامم ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام از نظر پرماري تيروييد بررسي شيد و به متخصص غدد مراجعه كنيد تا معاينتون كنن درمان لازم براتون شروع كنن لطفا p> برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص غدد مراجعه کنید.
سلام شبتون خوش مدت دوماه که دل درد ودل پیچه های شدید دارم واز طرفی هم دچار اضطراب واسترس هستم وتپش قلب هم میگیرم احساس میکنم دچار سندرم سو جذب غذا شدم چون دفع ناقص دارم بصورت بلغمی و رنگ روشن
از دکترهای عزیز تقاضای کمک و راهنمایی دارم
مجله اینترنتی دکتردکتر در سال ۱۳۹۶ با هدف ایجاد بستر قابل اعتماد و کاملی از اطلاعات پزشکی راه‌اندازی شده است. در حال حاضر، تمرکز مجله دکتردکتر روی موضوعات متنی و ویدیویی معرفی بیماری‌ها، علائم، دلایل، روش‌های درمان، تشخیص و موضوعات ترند روز است. در طول مسیرِ سختِ درمان و تشخیص بیماری، سوالات و دغدغه‌های پزشکی زیادی هستند که می‌توانید برای دستیابی به پاسخ پزشکی درست از امکانات مجله مانند پرسش و پاسخ پزشکی، مشاوره تلفنی با پزشک و …. استفاده کنید.
با پزشک تلفنی صحبت کنید
از پزشک سوال بپرسید
دانلود رایگان کتابچه بیماری‌های درد شکمی
هر آنچه که درباره پلاکت خون باید بدانید
گوارش غذا از دهان شروع شده و بعد از هدایت شدن از مری به معده به صورت
مکانیکی شکسته و خرد میشود تا مواد پروتئینی گوارش شود. بعد از معده، روده کوچک
مواد غذایی را به صورت شیمیایی خرد می‌کند و مواد مغذی را جذب می‌کند. اما اصول و
عملکرد دستگاه گوارش و مراحل هضم غذا به همین خلاصگی نیست. این دستگاه فعال در بدن
انسان ساز و کاری پیچیده دارد که در ادامه مفصل‌تر به آن خواهیم پرداخت.
دستگاه گوارش بدن انسان دستگاهی در میانه بدن است که وظیفه جذب مواد مغذی و
هضم مواد زائد از بدن را دارد. این دستگاه که طول آن از دهان تا مقعد ادامه دارد
شامل اندام‌هایی مثل دهان، مری، معده، روده کوچک، روده بزرگ و لوزالمعده، کبد و
کیسه صفرا است. دهان، مری، معده، روده کوچک، روده بزرگ و مقعد از اندام‌های تو
خالی این سیستم بزرگ هستند و در مقابل کبد، ، لوزالمعده و کیسه صفرا از اندام‌های
پیچیده‌تر دستگاه گوارش بدن انسان‌اند.
روده باریک از معده شروع شده و تا روده بزرگ ادامه دارد. طول این روده تقریبا به ۶ متر می‌رسد و از سه قسمت دوازدهه یا اثنی عشر، تهی روده (ژژنوم) و درازروده (ایلئوم) تشکیل شده است. دوازدهه حدود ۲۵ سانتی‌متر اولیه از روده کوچک را تشکیل می‌دهد. جدار این روده چین‌خوردگی‌های زیادی دارد که از برجستگی‌های زیادی به اسم پرز پوشیده شدند. پرزهای روده کوچک باعث افزایش جذب مواد غذایی میشوند.
روده بزرگ شامل سکوم ، کلون و رکتوم است. آپاندیس یک کیسه انگشتی شکل است که در انتهای سکوم قرار دارد. دیواره روده بزرگ شامل سه لایه مخاطی، عضلانی و خارجی است. دیواره این روده مثل روده کوچک هیچ گونه پرزی ندارد؛ بعد از این که عمل جذب توسط روده کوچک انجام میشود، باقیمانده مواد وارد روده بزرگ شده و بعد از جذب مقدار زیادی آب، ماده دفعی در قسمت راست روده باقی می‌ماند تا در زمان درست دفع شود.
باکتری‌های موجود در دستگاه گوارش شما، که به آن فلورروده یا میکروبیوم هم می‌گویند ، در هضم غذا کمک می‌کنند. بخش‌هایی از سیستم های عصبی و گردش خون شما هم در عمل هضم نقش بسزایی دارند. با هم کار کردن اعصاب، هورمون‌ها، باکتریها، خون و اندام‌های دستگاه گوارش شما غذاها و مایعاتی را که هر روز می‌خورید یا می‌نوشید ، هضم می‌کند.
چگونه غذا جذب بدن میشود
هضم غذا عملی بسیار مهم و حیاتی است چون بدن شما به مواد مغذی مواد غذایی و نوشیدنی‌ها نیاز دارد تا به درستی کار کند و سالم بماند. پروتئین‌ها، چربی‌ها ، کربوهیدرات‌ها ، ویتامین‌ها، مواد معدنی و آب جز مواد مغذی هستند. دستگاه گوارش مواد مغذی را به قسمت‌های کوچک تقسیم می‌کند تا به بدن در تولید انرژی، رشد و ترمیم سلولهای جذب کمک کند.
عمل گوارش اول از دهان شروع میشود. در دهان علاوه بر این که غذا جویده شده و
خرد میشود، ذرات کوچکتر با بزاق دهان مخلوط میشوند. بزاق حاوی ماده‌ای به اسم
پنیالین است که
نشاسته غذا را به قند تبدیل می‌کند. بعد از گذشتن غذا از حلق و مری به معده می‌رسد.
شیره معده که شامل آب، نمک‌های معدنی، اسید هیدروکلریک و آنزیمی بنام پپسین است با
مواد مخلوط میشود و مولکول‌های پروتئینی را به پیتونی تبدیل می‌کند.
بعد از این مرحله مولکول‌های مواد غذایی به سمت روده کوچک سرازیر میشوند. وظیفه روده کوچک هضم و جذب غذاست. در این روده مواد با سه شیره گوارشی یعنی شیره صفرا، شیره لوزالمعده و روده مخلوط میشود. وظیفه صفرا حذف چربی‌ها و وظیفه شیره لوزالمعده تجزیه پروتئین‌ها به اسیدهای آمینه است. شیره روده هم قندهای مختلف را به گلوکز تبدیل می‌کند. بنابراین قسمت بزرگی از کار هضم غذا به عهده روده کوچک است. بعد از عملیات هضم پرزهای روده عمل جذب پروتئین‌ها، قندها و چربی‌ها را انجام می‌دهند و مواد غذایی مورد نیاز وارد بدن میشوند. از طرفی مواد زائد غذایی به طرف روده بزرگ رفته و به صورت مدفوع خارج میشوند.
مواد غذایی از طریق دستگاه گوارش شما با فرایندی به نام پریستالالیس حرکت می‌کنند. اندام‌های بزرگ و توخالی دستگاه گوارش شما حاوی لایه‌ای از ماهیچه است که باعث میشود دیواره‌های آنها حرکت کند. به این ترتیب دستگاه گوارش شما غذا و مایعات را حرکت می‌دهد تا همزمان آنزیمها و شیره‌های مختلف با غذا ترکیب شوند. هنگام حرکت مواد غذایی به صورت خودکار ماهیچه‌های عقب‌تر از مواد غذایی منقبض شده و غذا را به سمت جلو هل می‌دهند، همزمان ماهیچه‌های جلوتر منبسط میشوند و اجازه می‌دهند تا غذا به سمت جلوتر هدایت شود.
دستگاه گوارش ما برای این که بتواند عملکرد بهتری داشته باشد، باید نکاتی را همواره برای بهبود عملکرد آن رعایت کنیم تا تمام مراحل هضم که در بالا به آن اشاره کردیم به بهترین شکل انجام شود.
چند نکته برای سلامت دستگاه گوارش
امتیاز:
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
دیدگاه
نام *
ایمیل *
ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی می‌نویسم.
تمام حقوق این وبسایت برای گروه صنایع غذایی سولیکو
محفوظ می باشد.
