Carl Ransom Rogers (January 8, 1902 – February 4, 1987) was an American psychologist and among the founders of the humanistic approach (or client-centered approach) to psychology. Rogers is widely considered to be one of the founding fathers of psychotherapy research and was honored for his pioneering research with the Award for Distinguished Scientific Contributions by the American Psychological Association (APA) in 1956.
The person-centered approach, his own unique approach to understanding personality and human relationships, found wide application in various domains such as psychotherapy and counseling (client-centered therapy), education (student-centered learning), organizations, and other group settings. For his professional work he was bestowed the Award for Distinguished Professional Contributions to Psychology by the APA in 1972. In a study by Steven J. Haggbloom and colleagues using six criteria such as citations and recognition, Rogers was found to be the sixth most eminent psychologist of the 20th century and second, among clinicians,[1] only to Sigmund Freud.[2]
Rogers was born on January 8, 1902, in Oak Park, Illinois, a suburb of Chicago. His father, Walter A. Rogers, was a civil engineer, a Congregationalist by denomination. His mother, Julia M. Cushing,[3][4] was a homemaker and devout Baptist. Carl was the fourth of their six children.[5]
Rogers was intelligent and could read well before kindergarten. Following an education in a strict religious and ethical environment as an altar boy at the vicarage of Jimpley, he became a rather isolated, independent and disciplined person, and acquired a knowledge and an appreciation for the scientific method in a practical world. His first career choice was agriculture, at the University of Wisconsin–Madison, where he was a part of the fraternity of Alpha Kappa Lambda, followed by history and then religion. At age 20, following his 1922 trip to Peking, China, for an international Christian conference, he started to doubt his religious convictions. To help him clarify his career choice, he attended a seminar entitled Why am I entering the Ministry?, after which he decided to change his career. In 1924, he graduated from University of Wisconsin and enrolled at Union Theological Seminary (New York City). Sometime afterwards he became an atheist.[6] Although referred to as an atheist early in his career, Rogers eventually came to be described as agnostic. However, in his later years it is reported he spoke about spirituality. Thorne, who knew Rogers and worked with him on a number of occasions during his final ten years, writes that, “in his later years his openness to experience compelled him to acknowledge the existence of a dimension to which he attached such adjectives as mystical, spiritual, and transcendental.”[7] Rogers concluded that there is a realm “beyond” scientific psychology, a realm which he came to prize as “the indescribable, the spiritual.”[8]
After two years he left the seminary to attend Teachers College, Columbia University, obtaining an M.A. in 1928 and a Ph.D. in 1931. While completing his doctoral work, he engaged in child study. In 1930, Rogers served as director of the Society for the Prevention of Cruelty to Children in Rochester, New York. From 1935 to 1940 he lectured at the University of Rochester and wrote The Clinical Treatment of the Problem Child (1939), based on his experience in working with troubled children. He was strongly influenced in constructing his client-centered approach by the post-Freudian psychotherapeutic practice of Otto Rank,[9] especially as embodied in the work of Rank’s disciple, noted clinician and social work educator Jessie Taft.[10][11] In 1940 Rogers became professor of clinical psychology at Ohio State University, where he wrote his second book, Counseling and Psychotherapy (1942). In it, Rogers suggested that the client, by establishing a relationship with an understanding, accepting therapist, can resolve difficulties and gain the insight necessary to restructure their life.
زندگینامه راجرز روانشناس
In 1945, he was invited to set up a counselling center at the University of Chicago. In 1947 he was elected President of the American Psychological Association.[12] While a professor of psychology at the University of Chicago (1945–57), Rogers helped to establish a counselling center connected with the university and there conducted studies to determine the effectiveness of his methods. His findings and theories appeared in Client-Centered Therapy (1951) and Psychotherapy and Personality Change (1954). One of his graduate students at the University of Chicago, Thomas Gordon, established the Parent Effectiveness Training (P.E.T.) movement. Another student, Eugene T. Gendlin, who was getting his Ph.D. in philosophy, developed the practice of Focusing based on Rogerian listening. In 1956, Rogers became the first President of the American Academy of Psychotherapists.[13] He taught psychology at the University of Wisconsin, Madison (1957–63), during which time he wrote one of his best-known books, On Becoming Person (1961). A student of his there, Marshall Rosenberg, would go on to develop Nonviolent Communication.[14] Carl Rogers and Abraham Maslow (1908–70) pioneered a movement called humanistic psychology which reached its peak in the 1960s. In 1961, he was elected a Fellow of the American Academy of Arts and Sciences.[15] Carl Rogers was also one of the people who questioned the rise of McCarthyism in the 1950s. Through articles, he criticized society for its backward-looking affinities.[16]
Rogers continued teaching at University of Wisconsin until 1963, when he became a resident at the new Western Behavioral Sciences Institute (WBSI) in La Jolla, California. Rogers left the WBSI to help found the Center for Studies of the Person in 1968. His later books include Carl Rogers on Personal Power (1977) and Freedom to Learn for the 80’s (1983). He remained a resident of La Jolla for the rest of his life, doing therapy, giving speeches and writing.
Rogers’s last years were devoted to applying his theories in situations of political oppression and national social conflict, traveling worldwide to do so. In Belfast, Northern Ireland, he brought together influential Protestants and Catholics; in South Africa, blacks and whites; in Brazil people emerging from dictatorship to democracy; in the United States, consumers and providers in the health field. His last trip, at age 85, was to the Soviet Union, where he lectured and facilitated intensive experiential workshops fostering communication and creativity. He was astonished at the numbers of Russians who knew of his work.
Between 1974 and 1984, Rogers, together with his daughter Natalie Rogers, and psychologists Maria Bowen, Maureen O’Hara, and John K. Wood, convened a series of residential programs in the US, Europe, Brazil and Japan, the Person-Centered Approach Workshops, which focused on cross-cultural communications, personal growth, self-empowerment, and learning for social change.
In 1987, Rogers suffered a fall that resulted in a fractured pelvis: he had life alert and was able to contact paramedics. He had a successful operation, but his pancreas failed the next night and he died a few days later after a heart attack.[17]
Rogers’ theory of the self is considered to be humanistic, existential, and phenomenological.[18] His theory is based directly on the “phenomenal field” personality theory of Combs and Snygg (1949).[19] Rogers’ elaboration of his own theory is extensive. He wrote 16 books and many more journal articles describing it. Prochaska and Norcross (2003) states Rogers “consistently stood for an empirical evaluation of psychotherapy. He and his followers have demonstrated a humanistic approach to conducting therapy and a scientific approach to evaluating therapy need not be incompatible.”
His theory (as of 1951) was based on 19 propositions:[20]
In relation to No. 17, Rogers is known for practicing “unconditional positive regard”, which is defined as accepting a person “without negative judgment of …. [a person’s] basic worth”.[21]
With regard to development, Rogers described principles rather than stages. The main issue is the development of a self-concept and the progress from an undifferentiated self to being fully differentiated.
Self Concept … the organized consistent conceptual gestalt composed of perceptions of the characteristics of ‘I’ or ‘me’ and the perceptions of the relationships of the ‘I’ or ‘me’ to others and to various aspects of life, together with the values attached to these perceptions. It is a gestalt which is available to awareness though not necessarily in awareness. It is a fluid and changing gestalt, a process, but at any given moment it is a specific entity. (Rogers, 1959)[22]
In the development of the self-concept, he saw conditional and unconditional positive regard as key. Those raised in an environment of unconditional positive regard have the opportunity to fully actualize themselves. Those raised in an environment of conditional positive regard feel worthy only if they match conditions (what Rogers describes as conditions of worth) that have been laid down for them by others.
Optimal development, as referred to in proposition 14, results in a certain process rather than static state. He describes this as the good life, where the organism continually aims to fulfill its full potential. He listed the characteristics of a fully functioning person (Rogers 1961):[23]
This process of the good life is not, I am convinced, a life for the faint-hearted. It involves the stretching and growing of becoming more and more of one’s potentialities. It involves the courage to be. It means launching oneself fully into the stream of life. (Rogers 1961)[23]
Rogers identified the “real self” as the aspect of one’s being that is founded in the actualizing tendency, follows organismic valuing, needs and receives positive regard and self-regard. It is the “you” that, if all goes well, you will become. On the other hand, to the extent that our society is out of sync with the actualizing tendency, and we are forced to live with conditions of worth that are out of step with organismic valuing, and receive only conditional positive regard and self-regard, we develop instead an “ideal self”. By ideal, Rogers is suggesting something not real, something that is always out of our reach, the standard we cannot meet. This gap between the real self and the ideal self, the “I am” and the “I should” is called incongruity.
Rogers described the concepts of congruence and incongruence as important ideas in his theory. In proposition #6, he refers to the actualizing tendency. At the same time, he recognized the need for positive regard. In a fully congruent person, realizing their potential is not at the expense of experiencing positive regard. They are able to lead lives that are authentic and genuine. Incongruent individuals, in their pursuit of positive regard, lead lives that include falseness and do not realize their potential. Conditions put on them by those around them make it necessary for them to forgo their genuine, authentic lives to meet with the approval of others. They live lives that are not true to themselves, to who they are on the inside out.
Rogers suggested that the incongruent individual, who is always on the defensive and cannot be open to all experiences, is not functioning ideally and may even be malfunctioning. They work hard at maintaining and protecting their self-concept. Because their lives are not authentic this is a difficult task and they are under constant threat. They deploy defense mechanisms to achieve this. He describes two mechanisms: distortion and denial. Distortion occurs when the individual perceives a threat to their self-concept. They distort the perception until it fits their self-concept.
This defensive behavior reduces the consciousness of the threat but not the threat itself. And so, as the threats mount, the work of protecting the self-concept becomes more difficult and the individual becomes more defensive and rigid in their self structure. If the incongruence is immoderate this process may lead the individual to a state that would typically be described as neurotic. Their functioning becomes precarious and psychologically vulnerable. If the situation worsens it is possible that the defenses cease to function altogether and the individual becomes aware of the incongruence of their situation. Their personality becomes disorganised and bizarre; irrational behavior, associated with earlier denied aspects of self, may erupt uncontrollably.
Rogers originally developed his theory to be the foundation for a system of therapy. He initially called this “non-directive therapy” but later replaced the term “non-directive” with the term “client-centered” and then later used the term “person-centered”. Even before the publication of Client-Centered Therapy in 1951, Rogers believed that the principles he was describing could be applied in a variety of contexts and not just in the therapy situation. As a result, he started to use the term person-centered approach later in his life to describe his overall theory. Person-centered therapy is the application of the person-centered approach to the therapy situation. Other applications include a theory of personality, interpersonal relations, education, nursing, cross-cultural relations and other “helping” professions and situations. In 1946 Rogers co-authored “Counseling with Returned Servicemen” with John L. Wallen (the creator of the behavioral model known as The Interpersonal Gap),[24] documenting the application of person-centered approach to counseling military personnel returning from the second world war.
The first empirical evidence of the effectiveness of the client-centered approach was published in 1941 at the Ohio State University by Elias Porter, using the recordings of therapeutic sessions between Carl Rogers and his clients.[25] Porter used Rogers’ transcripts to devise a system to measure the degree of directiveness or non-directiveness a counselor employed.[26] The attitude and orientation of the counselor were demonstrated to be instrumental in the decisions made by the client.[27][28]
The application to education has a large robust research tradition similar to that of therapy with studies having begun in the late 1930s and continuing today (Cornelius-White, 2007). Rogers described the approach to education in Client-Centered Therapy and wrote Freedom to Learn devoted exclusively to the subject in 1969. Freedom to Learn was revised two times. The new Learner-Centered Model is similar in many regards to this classical person-centered approach to education.
Rogers and Harold Lyon began a book prior to Rogers death, entitled On Becoming an Effective Teacher—Person-centered Teaching, Psychology, Philosophy, and Dialogues with Carl R. Rogers and Harold Lyon, which was completed by Lyon and Reinhard Tausch and published in 2013 containing Rogers last unpublished writings on person-centered teaching.[29] Rogers had the following five hypotheses regarding learner-centered education:
In 1970, Richard Young, Alton L. Becker, and Kenneth Pike published Rhetoric: Discovery and Change, a widely influential college writing textbook that used a Rogerian approach to communication to revise the traditional Aristotelian framework for rhetoric. The Rogerian method of argument involves each side restating the other’s position to the satisfaction of the other. In a paper, it can be expressed by carefully acknowledging and understanding the opposition, rather than dismissing them.[30]
The application to cross-cultural relations has involved workshops in highly stressful situations and global locations including conflicts and challenges in South Africa, Central America, and Ireland.[31] Along with Alberto Zucconi and Charles Devonshire, he co-founded the Istituto dell’Approccio Centrato sulla Persona (Person-Centered Approach Institute) in Rome, Italy.
His international work for peace culminated in the Rust Peace Workshop which took place in November 1985 in Rust, Austria. Leaders from 17 nations convened to discuss the topic “The Central America Challenge”. The meeting was notable for several reasons: it brought national figures together as people (not as their positions), it was a private event, and was an overwhelming positive experience where members heard one another and established real personal ties, as opposed to stiffly formal and regulated diplomatic meetings.[32]
Some scholars believe there is a politics implicit in Rogers’s approach to psychotherapy.[33][34] Toward the end of his life, Rogers came to that view himself.[35] The central tenet of a Rogerian, person-centered politics is that public life does not have to consist of an endless series of winner-take-all battles among sworn opponents; rather, it can and should consist of an ongoing dialogue among all parties. Such dialogue would be characterized by respect among the parties, authentic speaking by each party, and – ultimately – empathic understanding among all parties. Out of such understanding, mutually acceptable solutions would (or at least could) flow.[33][36]
During his last decade, Rogers facilitated or participated in a wide variety of dialogic activities among politicians, activists, and other social leaders, often outside the U.S.[36] In addition, he lent his support to several non-traditional U.S. political initiatives, including the “12-Hour Political Party” of the Association for Humanistic Psychology[37] and the founding of a “transformational” political organization, the New World Alliance.[38] By the 21st century, interest in dialogic approaches to political engagement and change had become widespread, especially among academics and activists.[39] Theorists of a specifically Rogerian, person-centered approach to politics as dialogue have made substantial contributions to that project.[34][40]
Carl Rogers served on the board of the Human Ecology Fund from the late 50s into the 60s, which was a CIA-funded organization that provided grants to researchers looking into personality. In addition, he and other people in the field of personality and psychotherapy were given a lot of information about Khrushchev. “We were asked to figure out what we thought of him and what would be the best way of dealing with him. And that seemed to be an entirely principled and legitimate aspect. I don’t think we contributed very much, but, anyway, we tried.”[41]
“The 100 most eminent psychologists of the 20th century”
“Book of Members, 1780-2010: Chapter R”
A Report on AHP’s 12-Hour Political Party
کارل راجرز (به انگلیسی: Carl Rogers) (زاده ۸ ژانویهٔ ۱۹۰۲ – مرگ ۴ فوریهٔ ۱۹۸۷)، روانشناس آمریکایی، یکی از نظریهپردازان معروف شخصیت و یکی از چهرههای اصلی در رویکرد روانشناسی انسانگرایانه و اگزیستانسیالیستی در روانشناسی است.
راجرز به عنوان یکی از پدرهای تحقیقات رواندرمانی شناخته میشود و به دلیل تحقیقات پیشرویی که انجام دادهاست، نشانِ مشارکت علمی برجسته از سوی انجمن روانشناسی آمریکا در سال ۱۹۵۶ به او تعلق گرفت.
او موضعی پرسشگر و جرأت ورزانه به سوی قلمرو ناشناخته هم به عنوان یک فرد متخصص و و هم عادی داشت.[۲]
رویکرد فرد محور به عنوان رویکرد منحصربهفرد او در شناخت شخصیت و روابط انسانی، کاربردهای بسیاری در حوزههای مختلف از جمله مشاوره و رواندرمانی (درمان مخاطب محور)، آموزش (آموزش دانشآموز محور) و دیگر سازمانهای گروهی مورد استفاده قرار گرفت. در سال ۱۹۷۲ راجرز به دلیل کارهای حرفهایاش، از سوی انجمن روانشناسی آمریکا به عنوان شایستهترین فرد برای دریافت نشان مشارکت حرفهای برجسته انتخاب شد. او پیش از مرگش در سال ۱۹۸۷ به پاس فعالیتهایش در زمینهٔ درگیریهای داخلی آفریقای جنوبی و ایرلند شمالی، نامزد دریافت جایزهٔ صلح نوبل شد.
کارل راجرز در ۸ ژانویهٔ ۱۹۰۲ در اوک پارک در حومهٔ شیکاگو به دنیا آمد. نام پدرش والتر و نام مادرش جولیا بود. آنها شش فرزند بودند و راجرز چهارمین بود. پدرش مهندس عمران و پیمانکار بسیار موفقی بود، و به همین دلیل، راجرز در کودکی هیچ مشکل مالی نداشت. راجرز خودش را به این صورت توصیف میکند: «فرزند میانی در خانوادهای بزرگ و بسیار در هم بافته، که سخت کوشی و مسیحیت (پروتستان اصول گرا، حتی افراطی)، در آن ارزشمند بود.» راجرز میگوید که «بچههایم باورشان نمیشود که آن زمان حتی آب گازدار نیز نوشابهای مکروه محسوب میشد. یادم میآید که وقتی اولین نوشابهٔ گازدار را نوشیدم، احساس گناه به من دست داد.» والدین راجرز به او و دیگر بچهها اجازه نمیدادند با بچههای غریبه دوست شوند زیرا هر کسی به غیر از خویشاوندان، به کارهای مشکوک مشغول بودند.
زندگینامه راجرز روانشناس
در نتیجهٔ این پیش ذهنیت نسبت به «غیر خودیها»، راجرز مدت زمان زیادی را به تنهایی میگذراند، هر چه دم دستش میرسید را میخواند، از جمله دائرةالمعارفها و لغتنامههای مختلف. در اوک پارک، خانوادهٔ راجرز در محلهای نسبتاً مرفهنشین زندگی میکردند. در همانجا راجرز به مدرسهٔ ابتدایی هولمز رفت، همکلاسیهایش عبارت بودند از ارنست همینگوی (که دو سال از او بزرگتر بود) و فرزندان فرانک لوید رایت، آرشیتکت معروف آمریکا.
راجرز در دوازده سالگی به همراه خانواده اش به مزرعهای در ۵۰ کیلومتری شیکاگو نقل مکان کرد. زندگی در مزرعه به این معنا نبود که آنها سبک زندگی نسبتاً لوکس و مرفه خود را کنار بگذارند. همه میدانند که راجرز در مزرعه بزرگ شدهاست، اما کمتر کسی میداند که خانهٔ آنها در مزرعه، سقف آردواز، کف کاشیکاری، هشت اتاق، و پنج حمام داشت. در پشت خانه، یک زمین تنیس خاکی قرار داشت. در همین مزرعه بود که راجرز برای اولین بار به علوم علاقهمند شد. پدرش اصرار داشت که مزرعه طبق اصول علمی اداره شود، به همین دلیل، در بارهٔ بسیاری آزمایشهای علمی در بارهٔ کشاورزی مطالعه کرد. از روی این مطالعات، او به بید[۳] علاقهمند شد. او آنها را میگرفت، بزرگ میکرد، و تولید مثلشان میداد. علاقه به علم هرگز در راجرز از بین نرفت، هرچند که در تمام عمر، در یکی از غیرعینیترین زمینههای روانشناسی فعالیت کرد.
تمایل راجرز به تنهایی در دبیرستان ادامه یافت. در این مدت او فقط دو دوست داشت. او دانش آموزی ممتاز بود و تقریباً همیشه A میگرفت. دروس مورد علاقه اش، انگلیسی و علوم بود.
در ۱۹۱۹، راجرز در دانشگاه ویسکانسین، در رشتهٔ کشاورزی ثبت نام کرد. این همان دانشگاهی بود که هم پدر و هم مادرش، دو برادر و یک خواهرش در آنجا درس خوانده بودند. راجرز در سالهای اول دانشگاه در امور مذهبی بسیار فعال بود. در ۱۹۲۲ با نُه نفر دیگر از دانشجویان برای شرکت در کنفرانس WSCFC به پکن (چین) اعزام شد. این سفر ششماهه تأثیر عمیقی روی راجرز گذاشت. او بدون واسطه و بهطور مستقیم با مردمی از فرهنگها و مذاهب مختلف آشنا شد. راجرز در بازگشت از چین، در کشتی، ناگهان به ذهنش رسید که مسیح نباید خدا باشد، بلکه باید انسانی مثل انسانهای دیگر باشد. او تصمیم گرفت که دیگر به خانه برنگردد و در نامهای به والدینش نوشت که دیگر نمیخواهد به مذهب پروتانیسم آنها مقید باشد. راجرز از مذهب افراطی پروتستانیسم انصراف داد ولی ظاهراً میبایست بابت این آزادی هزینه میپرداخت. در بازگشت از چین، او به دردهای معدوی شدیدی دچار میشد که سرانجام زخم معده اثنا عشری تشخیص داده شد. راجرز چندین هفته بستری شد و شش ماه تمام تحت مراقبت شدید قرار داشت. غیر از او، دو تن دیگر از خواهران و برادرانش (۵۰٪ فرزندان) در مرحلهای از زندگی خود زخم معده گرفتند. در بازگشت به دانشگاه، راجرز از کشاورزی به تاریخ تغییر رشته داد. او در ۱۹۲۴ مدرک لیسانس گرفت.
بعد از فارغالتحصیلی، راجرز با دوست دوران کودکی خود، هلن الیوت، ازدواج کرد، هر چند که والدینش با این کار بسیار مخالف بودند. آنها دو فرزند به دنیا آوردند (دیوید، ۱۹۲۶، و ناتالی، ۱۹۲۸). جالب این است که وقتی دیوید به دنیا آمد، راجرز میخواست او را طبق اصول رفتارگرایی واتسونی بزرگ کند. خوشبختانه، و به قول خود راجرز، همسرش هلن به اندازهٔ کافی عقل سلیم داشت تا به رغم همهٔ «دانش» روانشناسی راجرز، که بسیار مخرب بود، مادر خوبی برای فرزندانشان شود. راجرز میگوید که مشاهدهٔ بزرگ شدن فرزندانش به او در بارهٔ انسانها، رشد انسان، و روابط میان فردی آنها چیزهایی یاد دادهاست که آموختن آنها از طریق شغلی و حرفهای غیرممکن بود. بعد از فارغالتحصیلی از دانشگاه، راجرز در LUTS در نیویورک ثبت نام کرد. اما احساس میکرد که به غیر از کمکهای مذهبی، باید روش دیگری برای کمک به مردم وجود داشته باشد. بعد از دو سال فعالیت در این سمینار، او به دانشگاه کلمبیا رفت و در رشتهٔ روانشناسی بالینی به تحصیل پرداخت و در ۱۹۲۸ فوق لیسانس، و در ۱۹۳۱ دکترا گرفت. تز دکترای وی در بارهٔ اندازهگیری تنظیم یا سازگاری شخصیت در کودکان بود.
بعد از دریافت مدرک دکتری، راجرز به عنوان روانشناس در دپارتمان مطالعات کودکان در انجمن پیشگیری خشونت با کودکان در رُچستر، نیویورک، مشغول به کار شد. او در طول تحصیلات دکترا، در همین انجمن به عنوان همکار فعالیت داشت. در همانجا بود که راجرز با چنیدن تجربه مواجه شد که بعدها بر نظریهٔ شخصیت، و رویکرد وی به روان درمانی به شدت تأثیر گذاشتند. اولاً او متوجه شد که روانکاوی، که رویکرد غالب در این انجمن بود، بیشتر اوقات ناموثر است. ثانیاً، متوجه شد که صاحب نظران مطرح در روانشناسی، در این مورد که برای درمان افراد مبتلا به اختلالات روانی کدام روش بهتر است، اختلاف نظر داشته، و نمیتوانند به توافق برسند. ثالثاً، متوجه شد که گشتن به دنبال یک «بینش» (بصیرت یا شهود) به مشکلات روانی، معمولاً راه به جایی نمیبرد و باعث دلسردی میشود. تقریباً در همین زمان بود که راجرز تحت تأثیر آلفرد آدلر قرار گرفت. او از آدلر آموخت که مطالعات موردی طولانی، موضوعاتی سرد، مکانیکی، و غیرضروری هستند. او همچنین متوجه شد که روان درمانگران مجبور نیستند وقتشان را در تحقیق و تفحص در گذشتهٔ بیماران صرف کنند. به جای آن، آنها باید به زمان حال بیماران (محیط بلافاصله و بلاواسطهٔ) بپردازند و ببینند که بیماران در حال حاضر در چه شرایطی قرار دارند.
راجرز اولین کتاب خود به نام «درمان بالینی کودکان دشوار» را در سال ۱۹۳۹، زمانی که هنوز در دپارتمان مطالعات کودکان بود، نوشت. در ۱۹۴۰، او از کار عملی به کار آکادمیک تغییر فعالیت داد. در این سال، راجرز در دانشگاه اوهایو سمت استادی روانشناسی بالینی را به عهده گرفت. در همانجا بود که راجرز به فرمولبندی و امتحان رویکرد خودش به روان درمانی پرداخت. در ۱۹۴۲، کتاب «مشاوره و روان درمانی: مفاهیم عملی نوین تر» را نوشت. در این کتاب، او اولین جایگزین عمده برای روانکاوی را توصیف کرد. ناشر کتاب ابتدا تمایلی به چاپ آن نداشت، زیرا فکر میکرد که تیراژ ۲۰۰۰ نسخهای آن به فروش نخواهد رفت. این تیراژ فقط برای پوشش هزینههای چاپ کافی بود. تا سال ۱۹۶۱، این کتاب ۷۰۰۰۰ نسخه فروش داشت و هنوز هم فروش خوبی دارد.
در ۱۹۴۴، به عنوان بخشی از فعالیتهای مربوط به جنگ، راجرز ایالت اوهایو را ترک کرد و به نیویورک رفت. در آنجا در سازمان USO به عنوان مدیر خدمات مشاوره به کار مشغول گشت. بعد از یک سال، به دانشگاه شیکاگو رفت و در آنجا به عنوان استاد روانشناسی و مدیر مشاوره منصوب گشت. در همین دوران در دانشگاه شیکاگو بود که راجرز مهمترین کتاب خود را نوشت: «روان درمانی مراجع-محوری: مفاهیم، شیوهها، و کاربردها» (۱۹۵۱).
در ۱۹۵۷، راجرز دانشگاه شیکاگو را ترک کرد و به دانشگاه ویسکانسین رفت. در آنجا او، هم به عنوان استاد روانشناسی و هم به عنوان استاد روان پزشکی مشغول به کار شد. راجرز متوجه شد که در دانشگاه ویسکانسین جوّ حاکم، بیشتر رقابتی است تا رفاقتی. او از همه بیشتر از نحوهٔ برخورد غیرانسانی (به زعم وی) با دانشجویان فوق لیسانس ناراحت بود، و چون نتوانست وضعیت را بهبود دهد، از آنجا استعفا داد. راجرز بعد از استعفا از دانشگاه ویسکانسین به لا هویا در کالیفرنیا رفت و به عضویت انستیتو علوم رفتاری غربی[۴] درآمد. در ۱۹۶۸، راجرز و تنی چند از دیگر اعضایی که رویکردی انسانگرایانه تری داشتند، انستیتو علوم رفتاری غربی را ترک کردند تا مرکز مطالعات شخص را، باز هم در لا هویا، تأسیس کنند.
بسیاری از تغییر مسیرهای راجرز با یک تغییر جهت در علایق، تکنیکها، یا فلسفه، همراه بودند. آخرین تغییر مسیر وی، علاقهٔ راجرز به «فرد، در همان زمانی که دنیا را تجربه میکند» را نشان میدهد. راجرز میگفت که او به «شخص» علاقهمند است، ولی از روشهای قدیمی که انسان را به عنوان «موضوع» تحقیق مورد مطالعه قرار میدهند منزجر است. در سالهای بعد، راجرز با گروههای رویارویی کار میکرد و به آنها آموزش حساسیت تدریس میکرد. او بیشتر به این موضوع علاقه داشت که شرایطی را کشف کند که شخص در آنها میتواند پتانسیلهای خود را کاملاً به فعل درآورد. همچنین، در اواخر فعالیت حرفهای خود، راجرز به ارتقای صلح جهانی علاقهمند شد. او پروژهٔ صلح ژنو را در سال ۱۹۸۵ سازمان دهی کرد. در سال ۱۹۸۶ نیز چندین ورکشاپ صلح در مسکو را رهبری کرد. او تا روز ۴ فوریهٔ ۱۹۸۷ به این فعالیتها ادامه داد. در این روز، او به علت ایست قلبی در گذشت. او ۸۵ سال داشت.
فرضیههای نظریهٔ راجرز آشکارا نشان میدهد که او در مطالعهٔ شخصیت، شخص[۵] را مرکز توجه قرار دادهاست. به همین دلیل، نظریهٔ وی در روان درمانی، روان درمانی شخص-محور[۶] نام دارد.
گنجی، حمزه (۲۰۱۲). نظریههای شخصیت. انتشارات ساوالان..mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:”””””””‘””‘”}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url(“//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png”)no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url(“//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png”)no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url(“//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png”)no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}
کری، جرالد؛ ترجمه: سید محمدی، یحیی. نظریه و کاربست مشاوره و روان درمانی، ویراست هفتم. انتشارات ارسباران، زمستان ۱۳۹۰
روانشناسی یا سایکولوژی (به انگلیسی: Psychology) علمی است که با استفاده از روش علمی به پژوهش و مطالعهٔ روان (ذهن)، فرایند ذهنی و رفتار در موجودات زنده میپردازد.[۱] به عبارت دیگر، روانشناسی به مباحث رفتار و فرایندهای روانی میپردازد. منظور از «رفتار»، کلیهٔ حرکات، اعمال و رفتار قابل مشاهدهٔ مستقیم و غیرمستقیم است؛ و منظور از «فرایندهای روانی»، مباحثی همانند احساس، ادراک، اندیشه (تفکر)، هوش، شخصیت، هیجان و انگیزش، حافظه و… است.[۲]
آغاز پژوهشهای روانشناختی بهشکل علمی و آکادمیک، به اواخر قرن هفدهم و اوایل قرن هجدهم بازمیگردد؛ میتوان گفت اکتشافات و تحقیقات قابل توجه در روانشناسی، تنها از حدود ۱۵۰ سال پیش شروع شدهاست، و این درحالی است که علوم تجربی دیگر از تاریخچهای بلندتر و پربارتر برخوردارند. البته مباحث مربوط به ذهن و روان قرنهاست که ذهن متفکران را به خود مشغول کرده و آثار مکتوب آن از دانشمندان یونان باستان و متفکرانی چون سقراط، افلاطون و ارسطو نیز در دست است، اما این شاخه از علم تا پیش از روانشناسی جدید، بهصورت مدون و آکادمیک مورد مطالعه قرار نگرفته بود.[۳]
واژهٔ
Psychology
با
آوایش انگلیسی: /saɪˈkɑlədʒi/ ( بشنوید)
مستقیماً از عبارت یونانی
Ψυχολογία
وام گرفته شده؛ این عبارت از دو واژهٔ
ψυχή
و
λόγος
تشکیل میشود؛ که با کمی اغماض، آن را میتوان به صورت «مطالعهٔ روح»
(به انگلیسی: Study of Soul)
برگرداند.[۴]
جالب توجه است که واژهٔ Psyche
(به یونانی: ψυχή)
در زبان یونانی مطلقاً «روح»
(به انگلیسی: Soul)
معنا میدهد، و مفهوم «ذهن» یا «عقل»
(به انگلیسی: Mind)
را در بر نمیگیرد[۵]
، اما بر اساس اشتباه رایج، در انگلیسی، واژهٔ یونانیِ Psyche تقریباً معادل Mind گرفته میشود[۶]
«روان» در اکثر منابع، معادل واژهٔ عربی «روح» گرفته شدهاست[۷]؛
لذا همانند معادل انگلیسیاش، واژه روانشناسی در زبان فارسی نیز واژهای ناقص برای تعریف این علم است.
زندگینامه راجرز روانشناس
از آنجا که جزء «شناس» در «روانشناسی»، صفت فاعلی است، این واژه الزاماً جدا و با فاصلهٔ مجازی نوشته میشود.[۸]
از سوی دیگر «شناس» در بسیاری از منبعها، پسوند صفت ساز در نظر گرفته شده که به واژه پیشین خود میپیوندد.
روانشناسی طی تاریخچهٔ کوتاه خود به گونههای متفاوتی تعریف شدهاست. اولین دسته از روانشناسان حوزه کار خود را مطالعه فعالیت ذهنی میدانستند. با توسعه رفتارگرایی در آغاز قرن حاضر و تأکید آن بر مطالعه انحصاری پدیدههای قابل اندازهگیری عینی، روانشناسی به عنوان بررسی رفتار تعریف شد.
این تعریف معمولاً هم شامل مطالعه رفتار حیوانها بود و هم رفتار آدمیان، با این فرضها که:
از سال ۱۹۳۰ تا ۱۹۶۰ در بسیاری از کتابها درسی روانشناسی همین تعریف ارائه میشد. اما با توسعه روانشناسی پدیدارشناختی و روانشناسیشناختی بار دیگر به تعریف قبلی رسیدهایم و در حال حاضر در تعاریف روانشناسی هم به رفتار اشاره میشود و هم به فرایندهای ذهنی.
از نظر ما روانشناسی را میتوانیم چنین تعریف کنیم: مطالعه علمی رفتار و فرایندهای روانی. این تعریف هم توجه روانشناسی را به مطالعه عینی رفتار قابل مشاهده نمایان میسازد و هم به فهم و درک فرایندهای ذهنی که مستقیماً قابل مشاهده نیست و بر اساس دادههای رفتاری و عصب-زیستشناختی قابل استنباط است، عنایت دارد.[۹]
میتوان گفت پیشینه روانشناسی از تمام نظامهای علمی موجود قدمت بیشتری دارد. ریشههای آن را میتوان تا سده چهارم و پنجم پیش از میلاد با دانشمندانی چون افلاطون و ارسطو دنبال نمود؛ ولی به قول هرمن ابینگهوس، قرن ۱۹، ”روانشناسی پیشینهای دراز اما تاریخچهای کوتاه دارد (شولتز و شولتز، ۱۳۷۲، ص ۱۸).
یک فیلسوف تحصیل کرده آلمانی بنام رادولف گوسلنیوس ابداعکننده اصطلاح «روانشناسی» است (۱۹۵۰). تا حدود اواخر سده نوزدهم، روانشناسی به عنوان شاخهای از علم فلسفه شناخته میشد؛ و همچنین به عنوان یک کیش در برخی فرهنگها در نظر گرفته میشد که شامل تهاجم افکار و نابودی یگانگی درونی میگردید.
ساختارگرایی اشاره به «تئوری آگاهی» دارد که توسط ویلهلم وونت مطرح شد. در سال ۱۸۷۹ شخصی بنام ویلهلم وونت (که به پدر روانشناسی آزمایشی نیز معروف است) اقدام به تأسیس یک آزمایشگاه در دانشگاه شهر لایپزیک آلمان نمود که تمرکز اصلی آن بر مطالعات روانشناسی قرار داشت. ویلهلم وونت خودش یک ساختارگرا نبود اما از شاگردان وی و فردی بنام ادوارد بردفورد تیچنر که یکی از نخستین روانشناسان آمریکا شد، از فعالان رویکرد ساختارگرا در برابر رویکرد کارکردگرایی بود. مطالعات ویلهلم وونت بر شکست ساختار جز به جز فرایندهای ذهنی متمرکز بود.
در مجموع رویکرد کارکردگرایی در مقابل رویکرد ساختارگرایی شکل گرفت. این رویکرد به شدت تحت تأثیر کار و مطالعات فیلسوف، دانشمند و روانشناس آمریکایی بنام ویلیام جیمز استوار بود. وی باور داشت که علم روانشناسی میبایست ارزش کاربردی داشته باشد و دریابد که ذهن چطور میتواند به منفعت فرد عمل کند. در سال ۱۸۹۰ ویلیام جیمز درکتاب خود با نام «اصول روانشناسی» به بسیاری از پرسشهای مطرح شده در باب بنیادهای روانشناسی که تا سالها بعد توسط روانشناسان مطرح میشدند، پاسخ داد. از دیگر محققان مکتب کارکردگرایی میتوان به جان دیویی و هاروی کار اشاره کرد.
همچنین میبایست به دانشمند آلمانی بنام هرمان ابینگ هاوس اشاره کرد. فردی که پیشرو انجام آزمایشهایی دربارهٔ حافظه بود. وی در این مطالعات که در دانشگاه برلین انجام میگرفت، مدل روش تحقیق کمی دربارهٔ یادگیری و فراموشی را ارائه کرد. در همین زمان دانشمند روسی با نام ایوان پاولف (شخصی که مبتکر فرایند یادگیری شرطی شدن کلاسیک است) نیز آزمایشها خود را بر روی سگها انجام میداد که بعدها به عنوان مفهوم شرطی شدن کلاسیک از آن یاد شد.
اما در سالهای ابتدایی دهه ۱۹۵۰ میلادی تمامی تکنیکهای بکار گرفته شده و توسعه یافته شده توسط ویلهلم وونت، ویلیام جیمز، جان دیویی، هرمان ابینگ هاوس و بقیه این دسته از دانشمندان- تخت عنوان روانشناسی آزمایشی- که به شدت به دستههای اطلاعات ذهنی و پردازش آنها مربوط میشدند، شاخهای از مباحث مربوط به روانشناسی شناختی شده بودند.
به عنوان بخشی از عکسالعمل نسبت به طبیعت فردی و درون نگر روانشناسی و وابستگی انحصاری آن به جمعآوری مجدد تجارب مبهم و دوردست کودکی، مکتب رفتارگرایی به منزله روش راهنمائی تئوری روانشناسی معروف گردید. روانشناسانی همچون جان بی. واتسون، ادوارد لی سرندایک و بی.اف. اسکینر به عنوان پیشتازان این مکتب بودند. رفتارگرایان اعتقاد داشتند که روانشناسی باید تبدیل به علم رفتارشناسی گردد و نه ذهن. آنها این نظر را که وضعیتهای درون ذهنی مانند اعتقادات، تمایلات یا اهداف را میتوان به صورت علمی مورد تحقیق قرار داد را رد نمودند. در سال (۱۹۱۳) واتسون در نوشتاری با نام «روانشناسی از دیدگاه رفتارگرا» اظهار داشت که روانشناسی رشتهای کاملاً تجربی از علوم طبیعی است، اشکال درونگرایی از اجزای لازم این روشها محسوب نمیگردند، و اینکه رفتارگرایان مرزی بین انسان و حیوان صفتی قائل نیستند.
رفتارگرایی در تمامی سالهای آغازین سده بیستم به عنوان مدل غالب روانشناسی مطرح بود. دلیل عمده این سرآمد بودن خلق و کاربرد موفق (نه حداقل از آنچه به نام تبلیغ) تئوریهای شرطی شدن به عنوان مدلهای علمی رفتار انسان بود. بههرحال، کمکم مشخص شد که علیرغم آنکه رفتارگرایی اکتشافات مهمی صورت داده بود ولی به عنوان یک تئوری راهنمای رفتار انسان نا کارآمد بهنظر میرسید. بازبینی کتاب”رفتار کلامی اثر اسکینر توسط نوام چامسکی (با هدف توضیح فرایند اکتساب زبان در یک چهار چوب رفتارگرایی) بهعنوان یکی از عوامل اصلی ختمکننده دوران رفتارگرایی بهشمار میآید.
چامسکی اثبات نمود که زبان را نمیتوان بهصورت انحصاری از طریق شرطی شدن آموخت؛ زیرا مردم قادرند جملاتی بیهمتا در ساختار و معنا را بیان کنند که بتنهایی از طریق تجارب روزمره زندگی قابل تولید نیستند. این مباحث مؤید آنست که فرایندهای درونی ذهن که رفتارگرایان آنها را تحت عنوان توهم رد میکردند، واقعاً وجود دارند. به همین شکل، کار آلبرت بندورا نشان داد که کودکان قادرند یادگیری از طریق مشاهدات اجتماعی را بدون تغییر در رفتار علنی بیاموزند و بنابراین بیشتر بروی بازنماییهای درونی حساب باز نمایند.
‘روانشناسی بشر دوستانه’ در سال ۱۹۵۰ بهوجود آمد و بهعنوان عکسالعملی نسبت به مثبتگرایی و تحقیقات علمی ذهن بکار خود ادامه داد. تأکید این روانشناسی بر نظریه پدیدار شناختی تجارب انسانی بوده و در جستجوی فهم ابناء بشر و رفتار آنها از طریق انجام تحقیقات کیفی برآمد. ریشههای تفکرات بشر دوستانه در اگزستانسیالیستها و فلسفه پدیدار شناختی بوده و بسیاری از روانشناسان بشری روش علمی را کاملاً رد نموده و اعتقاد داشتند که سعی در تبدیل تجارب انسان به واحدهای اندازهگیری باعث تخلیه کلیه معانی و ارتباطات او بهعنوان موجودی زنده خواهد گشت.
برخی دیگر از تئوریسینهای این مکتب فکری عبارتند از آبراهام مازلو مبتکر سلسله نیازهای انسانی، کارل راجرز مبتکر درمان مشتری مداری و فیتز پرلز مبتکر و بسط دهنده درمان گشتالت.
ظهور فناوری رایانهای نیز به پیشرفت استعاره عملکرد ذهنی به پردازش اطلاعات کمک نمود. این فناوری بههمراه تحقیقات علمی در زمینه مطالعه ذهن و همچنین اعتقاد به وضعیت داخلی ذهن به پیدایش روانشناسی شناختی بهعنوان مدل برجسته ذهن کمک نمود.
ارتباطات بین مغز و عملکرد دستگاه عصبی نیز متداول گردید. دلیل این رایج شدن قسمتی به آزمایشهای افرادی مانند چارلز شرینگتون و دونالد هب و قسمتی به مطالعات دانشمندان در خصوص جراحت مغزی (همچنین بخش روانشناسی شناختگرا را ببینید) برمیگشت. با توسعه فناوریهای اندازهگیری عملکرد مغز، روانشناسی اعصاب و علوم مربوط به اعصاب بخشهای فعال در روانشناسی امروزی گردیدند.
با درگیری علوم دیگر (از جمله فلسفه، دانش رایانه و علوم مربوط به اعصاب) جهت شناخت و فهم ذهن، چتری از علوم شناختی بهعنوان ابزار تمرکز تلاشها در مسیری سازنده تشکیل گردید.
بههرحال، بسیاری از روانشناسان از آنچه بهعنوان مدلهای «مکانیکی» ذهن انسان و طبیعت او مطرح بود، دلخوشی نداشتند. حلقه کامل افراد این دست، میتوان به روانشناسی تبدیل شخصیت و روانشناسی تحلیلی کارل یونگ اشاره نمود که در طلب برگشت روانشناسی به ریشههای روحانی خود بودند. دیگران مانند سرگئی موسکویکی و گرهارد داوین اعتقاد داشتند که رفتار و فکر در ذات خود الزاماً با هم تعامل داشته و در جستجوی قالبگذاری روانشناسی در قالب وسیعتر مطالعات علوم اجتماعی بودند که این علوم نیز در ارتباط مستقیم با مفهوم اجتماعی تجربه و رفتار هستند.
اخیراً مشکلات سلامت روان بیشتر شده یا اینکه بشر بیشتر به آن توجه کردهاست.
رسیدن به آرامش و اطمینان و دوری از افسردگی و اضطراب از اساسیترین نیازهای سرشتین آدمی و از دیرباز جزو مسائل اساسی بشر بودهاست. همین مسئله موجب شده تا در ادیان و آیینهای کهن بشری، ضمن تشریح علل آرامش روحی و روانی، راهکارهایی برای پاسخ به این نیاز اساسی بشر ارائه شود.
از طرف دیگر، بهداشت و سلامت روانی یکی از نیازهای اجتماعی نیز هست؛ چراکه عملکرد مطلوب جامعه مستلزم برخورداری از افرادی است که از نظر سلامت و بهداشت روانی در وضعیت مطلوبی قرار داشته باشند.
درمان شناختی-رفتاری یا CBT) Cognitive Behavior Therapy) از شهرتی فزاینده برخوردار شده و به عنوان یک روش درمانی مؤثر و بادوام برای درمان بسیاری از اختلالات شناخته شدهاست.
درمان شناختی رفتاری یا رفتاری-شناختی هدفش کمک به کسانی است که با مشکلاتی مواجه شدهاند. بعد شناختی اشاره به فکر دارد. بعد رفتار شامل هر کاری است که انجام میدهید. درمان شناختی رفتاری بر این بعد متکی است که هر طور فکر کنید احساس کرده و رفتار میکنید. پس اگر سالم فکر کنید زندگی شادمانی خواهید داشت.
روانشناسی تشریحکننده تلاشهای توصیفکننده هوشیاری، رفتار و تأثیرات متقابل اجتماعی میباشد. منظور ابتدائی روانشناسی تجربی توضیح تجربه و رفتار انسان به همان صورتی که رخ میدهد بود. در حدود بیست سال گذشته روانشناسی به بررسی ارتباط هوشیاری و مغز یا دستگاه عصبی پرداخت. هنوز مشخص نیست اینها به چه صورتهایی با هم در ارتباط هستند: آیا هوشیاری تعیینکننده وضعیت مغز است یا وضعیت مغز تعیینکننده هوشیاریست یا اینکه هر دو اینها روشهای خاص خود را دارند؟ احتمالاً برای فهم این ارتباطات میباید ابتدا با تعاریف «هوشیاری» و «وضعیت مغز» آشنا گردید – یا اینکه آیا هوشیاری نوعی «وهم و خیال» پیچیدهاست که هیچ ارتباطی با فرایندهای عصبی ندارد؟ فهم عملکرد مغز نیز بهصورتی فزاینده در تئوری و تمرین روانشناسی خصوصاً در بخشهایی مانند هوش مصنوعی، روانشناسی شناخت اعصاب و علوم شناختگرای اعصاب داخل شدهاست.
بحث اکثر مکاتب فکری بر سر استفاده از یک مدل خاص بهعنوان تئوری راهنما بود که از طریق آن بتوان کلیه، یا اکثریت رفتارهای انسانی را توضیح داد. محبوبیت این مکاتب در طول زمان کم و زیاد میشدهاست. ممکن است برخی از روانشناسان تصور کنند که پیرو مکتب خاصی بوده و مابقی را رد نمودهاند، اگرچه اکثر افراد هر کدام از این مکاتب را روشی برای فهم ذهن و نه لزوماً تئوریهای انحصاری متقابل در نظر میگیرند.
زمینه روانشناسی بسیار گسترده و شامل روشهای متفاوت مطالعه فرایندهای ذهنی و رفتاری میگردد. در زیر حوزههای اصلی بررسی و تحقیق روانشناسی به آگاهی میرسند. فهرست کامل و جامع عناوین زیر مجموعه و حوزههای علم روانشناسی را میتوانید در فهرست سر فصلهای روانشناسی و فهرست رشتههای علمی روانشناسی پیدا و ملاحظه نمائید.
روانشناسی یک دانش یا علم خالص نیست بلکه رشته علمی بین رشتهای از ترکیب دانش فلسفه و فیزیولوژی بدن
انسان با تأکید بر فیزیولوژی و عملکرد مغز است از آنجاییکه در غرب تربیت یک متخصص روانپزشکی یا متخصص
مغز و اعصاب یا نورولوژیست پرهزینه بودهاست و در همه روستاها یا شهرهای کوچک دور افتاده نمیتوانستند از
خدمات این افراد استفاده نمایند ابتدا آلمانیها و بعد سایر کشورها رشتههای پیرا پزشکی چون روانشناسی دستیار روانپزشک، مامایی دستیار متخصص زنان و زایمان و بینایی سنج دستیار متخصص چشم پزشکی را تربیت
نمودند به جای ۶ سال پزشکی و ۴ سال تخصص پزشکی با یک صرفه جویی ۶ سال با یک دوره کارشناسی چهارساله نیروی مورد نیاز در بخش درمان را تأمین نمودند[نیازمند منبع]
تحقیقات روانشناسی بر طبق استانداردهای روش علمی انجام و هم شامل کیفی کردارشناسی و هم وجوه آمار کمی گردیده تا به تولید و ارزیابی توضیحی فرضیات در ارتباط با پدیدههای روانشناسی بپردازد. در جایی که تحقیقات اخلاقی و حالت توسعه در یک دامنه فرضی تحقیق مجاز انجام گردد، پژوهش از طریق پروتکلهای آزمایشیدنبال میشوند. تمایل روانشناسی به التقاطی بودن باعث اقتباس دانش علمی از دیگر رشتهها برای کمک به توضیح و درک پدیدههای روانشناسی گردید.
تحقیقات کمی روانشناسی باعث ایجاد طیفی وسیع از روشهای مشاهدهای شامل تحقیقات عمل، کردارشناسی، قوم نگاری، توضیحات آماری، ساختاری شده و بدون ساختار مصاحبهها و مشاهدات شرکتکنندگان گردید که منظور آن گردآوری اطلاعات غنی بدون غرض حاصل از آزمایشهای سنتی بود. ادامه تحقیقات عام روانشناسی انسانی با تحقیق در روشهای قوم نگار، تاریخی و تاریخنگار ادامه یافت.
تست جنبههای مختلف عملکرد روانشناسی زمینهای فوقالعاده از روانشناسی معاصر است. روان سنجی و روشهای آماری غالب شامل انواع معروف تستهای استاندارد شده و همچنین آنهایی که بهطور اتفاقی به مقتضی وضعیت و آزمایش شکل گرفتهاند، میباشند.
تمرکز روانشناسان آکادمیک احتمالاً بهطور خالص بروی تحقیق و تئوری روانشناسی با هدف فهم بیشتر روانشناسانه در زمینهای مشخص قرار دارد، این در حالیست که دیگر روانشناسان بروی روانشناسی کاربردی کار کرده تا چنین دانشی را برای سود آوری سریع و عملی گسترش دهند. بههرحال، این دیدگاهها بهطور متقابل انحصاری نبوده و بیشتر روانشناسان هم درگیر تحقیقات و هم در بکار بردن روانشناسی در مقاطع خاص کار خود مشغول بودهاند. در میان بسیاری از انواع رشتههای روانشناسی، هدف روانشناسی بالینی توسعه کاربرد دانش روانشناسان و تجارب پژوهشها و روشهای آزمایشها که آنها به ساخت و بکار بستن ادامه دادند و همچنین بکارگیری موضوعات روانشناسی انفرادی یا استفاده از روانشناسی جهت کمک به دیگران میباشد.
زمانیکه زمینه رغبت نیاز به آموزش خاص و دانش تخصصی خصوصاً در زمینههای کاربردی دارد، تداعیات روانشناسی بهطور عادی به ایجاد سازمانی حاکم جهت مدیریت نیازهای آموزشی میپردازد. به همین شکل، نیازمندیها احتمالاً در درجات دانشگاهی روانشناسی قرار دارند، طوریکه دانش آموزان بتوانند به کسب علم کافی در زمینههای مختلف اقدام نمایند. در کل، زمینههای روانشناسی عملی که در آن روانشناسان درمان را به دیگران توصیه میکنند، همچنین نیاز به اعطای پروانه از سازمانهای منظم دولتی به روانشناسان نیز احساس میشود.
تحقیقات روانشناسی آزمایشی در داخل لابراتوار و تحت شرایط کنترل شده انجام میپذیرند. تلاش این متد تحقیقات تکیه انحصاری بر کاربرد روشهای علمی بر ابناء بشر برای فهم رفتار میباشد. نمونههای چنین معیارهای سنجش رفتاری شامل زمان عکسالعمل و انواع معیاریهای روان سنجی میگردد. آزمایشها جهت آزمودن یک فرضیه خاص انجام میپذیرند.
بهعنوان یک مثال روانشناسی آزمایشی، ممکن است ادراک مردم را در زمینه تنهای صدا بسنجد. خصوصاً، ممکن است سؤال زیر پرسیده شود: آیا برای مردم آسانتر نیست که بین یک جفت تن صدا تفاوت قائل شده و آن را از دیگر اصوات بر مبنای تکرار آنها تشخیص دهند؟ برای پاسخ به این سؤال امکان عدم اثبات این فرضیه که کلیه اصوات صرفنظر از فرکانس آنها، بهطور یکسان قابل تشخیص هستند وجود دارد (همچنین بخش تست فرضیه برای توضیح اینکه چرا شخص بهجای اثبات فرضیه به عدم اثبات آن میپردازد، را ببینید) جهت تست این فرضیه میباید یک شرکتکننده در یک اتاق نشانده شده و به یک سری اصوات گوش دهد. چنانچه شرکتکننده بخواهد نسبت به یک صوت عکسالعمل نشان دهد (مثلاً از طریق فشار دادن یک دکمه)،
در صورتیکه فکر کنند که تن آواها شامل دو صدای متفاوت بوده و یک عکسالعمل دیگر اگر فکر کنند که همان صدا را شنیدهاند. نسبت پاسخهای صحیح بهعنوان معیار سنجش اینکه آیا کلیه تنهای آواها بهصورت یکسان قابل تشخیص بوده یا خیر، بکار میرود. نتیجه این آزمایش بخصوص نشانگر بهتر تفاوت اصوات خاص بر پایه درگاه شنیداری انسان میباشد.
یک مطالعه همبستگی از آمارها جهت تعیین اینکه اگر یک متغیر بههمراه متغیر دیگر مجدداً رخ میدهد یا خیر، استفاده مینماید. بهعنوان مثال، ممکن است یک شخص علاقه داشته باشد که بداند آیا سیگار کشیدن با احتمال ابتلاء به سرطان ریه در ارتباط هست یا خیر. یک راه ساده پاسخ گفتن به این سؤال آنست که گروهی از افراد سیگاری را در نظر گرفته و نسبت آنهایی را که در یک مدت زمان مشخص به سرطان ریه مبتلا گشتهاند را برآورد نمائیم. در این مورد خاص، ممکن است نتیجه حاصله حاکی از همبستگی بالای این دو عامل با یکدیگر باشد. (قبلاً ثابت شدهاست که توتون اثرات زیانباری بر ریه انسان وارد میسازد). بههرحال، تنها بر پایه همین رابطه همبستگی، نمیتوان بهطور قاطع قضاوت نمود که کشیدن سیگار «علت» ابتلاء به سرطان ریهاست. فقط میتوان گفت آنهایی که مستعد سرطان هستند بیشتر آنهایی هستند که سیگار نیز میکشند. جایگزین سوم آنست که یک متغیر دیگر باعث ایجاد هر دو وضعیت گردد. با مثال روشن نمودن این واقعیت که همبستگی بر علیت دلالت ندارد این مورد را به یکی از اصلیترین محدودیتهای مطالعات همبستگی تبدیل مینماید.
مطالعات طولی نوعی روش تحقیق است که به مشاهده یک گروه در یک دوره زمانی مشخص میپردازد. بهعنوان مثال، ممکن است شخصی در نظر داشته باشد که پدیده اختلال در یک زبان مشخص (اس.ال. آی) را از طریق مشاهده یک گروه از افراد تحت شرایطی خاص و در یک دوره زمانی مورد مطالعه قرار دهد. مزیت این روش آن است که میتوان چگونگی تأثیرگذاری یک وضعیت در افراد را طی مدت زمان طولانی مورد نظر قرار داد؛ ولی در هر صورت، از آنجا که نمیتوان تفاوتهای فردی اعضاء گروه را کنترل نمود، نتیجهگیری دربارهٔ کل گروه مشکل خواهد بود.
موضوع روانشناسی اعصاب هم بررسی افراد سالم و هم افراد بیمار که بهطور عام از جراحت مغزی یا بیماریهای ذهنی رنج میبرند، میباشد.
موضوع بررسی رشتههای روانشناسی اعصاب شناختگرا و پزشکی اعصاب و روان شناختگرا بیماریهای عصبی یا ذهنی از طریق تلاش در استنتاج تئوریهای عملکرد عادی ذهن و مغز میباشد. فعالیت این رشته بهطور عادی شامل مشاهده تفاوتهای موجود در زمینههای توانائی باقیمانده (که بنام «عملکرد عدم همکاری» شناخته میشود) است که میتواند پاسخی به این سؤال باشد که آیا توانائیها از عملکردهای جزئی تری تشکیل شده یا توسط یک مکانیسم شناختگرای واحد کنترل میگردند.
زندگینامه راجرز روانشناس
در کل، تکنیکهای آزمایشهایی اغلب مورد استفاده قرار میگیرند که بر مطالعات روانشناسی اعصاب افراد سالم نیز صدق میکنند. این تکنیکها شامل آزمایشهای رفتاری، اسکن مغز یا تصویرسازی اعصاب از منظر عملکرد – برای بررسی فعالیت مغز در حین انجام عملی خاص، و تکنیکهایی مانند شبیهسازی مغناطیسی انتقال جمجمه، که بهصورتی مطمئن به تغییر عملکرد بخشهای کوچک مغز جهت بررسی اهمیت آنها در عملیات ذهنی میپردازد. تکنیکهای آزمایش در روانشناسی اعصاب میتواند شامل آزمونهایی نیز باشد که به این هدف تهیه و تدوین شدهاند.
شیبهسازی رایانهای
ابزاری است که اغلب در روانشناسی شناختگرا جهت شبیهسازی رفتاری خاص با استفاده از یک رایانه بکار میرود. این مدل مزیتهای زیادی دارد. نظر به اینکه رایانههای مدرن از سرعتی فوقالعاده بالا برخوردار هستند، بسیاری از فرایندهای شبیهسازی را میتوان در مدت اندک اجرا نمود که این خود توان آماری ما را به مقدار بسیار زیاد افزایش خواهد داد. همچنین با استفاده از مدلسازی، روانشناسان قادر به تجسم فرضیات در خصوص سازمان عملکردی وقایع ذهنی میگردند که این امر بهصورت مستقیم در انسان قابل رویت نیست.
انواع متعددی از مدلسازی در مطالعه رفتار مورد استفاده قرار میگیرد. پیوندگرایی از شبکههای عصبی جهت شبیهسازی مغز بهره میجوید. روش دیگر مدلسازی سمبلیک است که اشیاء ذهنی مختلف را با استفاده از متغیرها و قوانین به نمایش درمیآورد. انواع دیگر مدلسازی عبارتند از سیستمهای پویا و اتفاقی.
اگرچه جریان روانشناسی مدرن بهطور گسترده در مسیر تلاشهای علمی قرار دارد، ولیکن این مسیر سابقه مناقشات تاریخی دارد. زمینه برخی از انتقادات روانشناسی بر پایه اخلاقیات و فلسفه استوار گردیدهاست. برخی معتقدند روانشناسان با در مرکز قرار دادن ذهن انسان در آزمایشها و مطالعات آماری، بهشکل دهی ماهیت آنها پرداختهاند؛ زیرا این روشها با انسان بمانند اشیاء بیجان و چیزهایی که با آزمایش مورد بررسی قرار گرفته برخورد میکنند. گاهی اوقات روانشناسی بهعنوان ابزار از بین بردن خصایص انسانی، بیتوجهی یا بیارزش کردن هر آنچه برای ابناء بشر لازم است، تلقی میگردد.[نیازمند منبع]
یک انتقاد مشترک از روانشناسی به نامتعادل بودن آن بهعنوان یک علم بر میگردد. نظر به اینکه تکیه بعضی از زمینههای روانشناسی بر روشهای تحقیقات «ضعیف» از قبیل زمینهیابی و پرسشنامه قرار دارد، برخی گفتهاند که این زمینههای روانشناسی بهاندازهای که خود روانشناسی ادعا میکند علمی نیستند. روشهایی از قبیل درونگرایی و تحلیل متخصص، که توسط برخی روانشناسان مورد بهرهبرداری قرار دارند، بهصورت باز با مسئله ذهنیت برخورد نموده و بر پایه مشاهده قرار دارند. در اینجا سؤال مطروحه آنست که آیا بایست روانشناسی را بهعنوان علم طبقهبندی نمود یا خیر زیرا عواملی مانند عینیت، اعتبار، جامدیت بهعنوان معیارهای کلیدی وجوب تجربه و علم بهشمار میآیند. از این جهت برخی شاخههای روانشناسی دارای این معیارها نیستند. از سوی دیگر، استفاده گستردهتر از کنترلهای آماری و طراحیهای تحقیقات که بهصورت فزایندهای پیچیده میگردند، تحلیلها، روشهای آماری و همچنین عدم استفاده از روشهای مشکل دارتر مانند درونگرایی، حداقل در بخشهای روانشناسی دانشگاهها، باعث کاهش سطح انتقاد نسبت به آنچه درگذشته بود گردیدهاست.[نیازمند منبع]
برخی سؤال میکنند که آیا ذهن تابع تحقیقات کمی علمیخواهد شد؛ و برخی منتقدین نیز به طرح تنوع زیاد تئوریهای روانشناسی که مخالف سر سخت نحوه کارکرد ذهن هستند، پرداختند. انتقاد وارده شده دیگر بر روانشناسی مدرن بی اعتنایی آن به روحانیت و خود روح است.[نیازمند منبع]
همچنین انتقاداتی از سوی پژوهندگان تجربی روانشناسی در خصوص شکاف میان تحقیق و تمرینات بالینی در روانشناسی طرح گردیدهاست. یک روند جدید شامل رشد درمانهای غیر علمی مانند برنامهریزی زبانشناختی عصبی، تولد مجدد و درمان آغازین میگردد که توسط برخی سازمانهای روان درمانی توسعه مییابند. سازمانهایی از قبیل مرکز بررسی علمی تمرینات سلامت ذهن برای افزایش سطح آگاهی و تحقیق در خصوص این رشته بهوجود آمدهاند.[نیازمند منبع]
اصلیترین تفاوت این است که روانشناسان برای درمان بیشتر از تکنیکهای روان درمانی کمک میگیرند و اجازه تجویز دارو ندارند. در مقابل، روانپزشک میتواند از درمانهای پزشکی و دارویی و همچنین روان درمانی کمک بگیرد. روانشناسی و روانپزشکی دو تخصص مکمل هستند و روانشناسان و روانپزشکان در قالب یک تیم با هم همکاری میکنند. از نظر تحصیلات، روانپزشک در واقع ابتدا در رشته پزشکی عمومی تحصیل میکند و سپس دوره تخصص خود را در رشته روانپزشکی طی میکند و بنابراین یک پزشک محسوب میشود. اما روانشناسان دورههای چهار ساله کارشناسی، دوساله کارشناسی ارشد و چهار ساله دکتری تخصصی را میگذرانند و به صورت تخصصی بر روی ارزیابی و درمانهای غیردارویی متمرکز هستند.
!(function (w, d) { ‘use strict’; var ad = {zone: “brtrha1”, user: “1565432215”, width: 728, height: 90, id: ‘adro-246454’}, h = d.head || d.getElementsByTagName(‘head’)[0]; if (typeof w.adroParams != ‘object’) w.adroParams = {}; w.adroParams[ad.id] = ad; var script = document.createElement(“script”); script.type = “text/javascript”; script.async = 1; script.src = “//static-cdn.adro.ir/dlvr/rsdnt.js”; h.appendChild(script); })(this, document);!function(e,t,n,s){var a=t.createElement(“script”),r=new Date;a.src=”https://cdn.sanjagh.com/assets/sdk/notif.js?t=”+r.getFullYear().toString()+r.getMonth()+r.getDate()+r.getHours(),a.async=!0,a.defer=!0,e.snj_notif={publisher_id:”5e47f2302e1c53039258f742″,delay:5};var i=t.getElementsByTagName(“script”)[0];i.parentNode.insertBefore(a,i)}(window,document); now = new Date(); var head = document.getElementsByTagName(‘head’)[0]; var script = document.createElement(‘script’); script.async = true; script.type = ‘text/javascript’; var script_address = ‘https://cdn.yektanet.com/template/bnrs/yn_bnr.min.js’; script.src = script_address + ‘?v=’ + now.getFullYear().toString() + ‘0’ + now.getMonth() + ‘0’ + now.getDate() + ‘0’ + now.getHours(); head.appendChild(script); var head = document.getElementsByTagName(“head”)[0]; var script = document.createElement(“script”); script.type = “text/javascript”; script.async=1; script.src = “https://s1.mediaad.org/serve/bartarinha.ir/loader.js” ; head.appendChild(script);
دانشنامه روانشناسی مردمی – علیرضا نوربخش مقدم
روش سقراطی در روان درمانی
ناخودآگاه متعالی
مفاهیم نظریه اتو رانک
مفاهیم نظریه اتو رانک
زندگینامه راجرز روانشناس
منش انقلابی
روانکاوی انسان گرایی فروم
پاسخ تشریحی دکتری ۹۹
جرات مندی چیست؟
خشم فروخورده چیست؟
تاثیرات ترومای رشدی بر روان
اختلال اضطراب بیماری
ارزیابی روان شناختی
سکس گروهی
رابطه جنسی مقعدی
سبک های هویتی برزونسکی
ماشین رفتار در نظریه انتخاب
تضاد در نیازهای اصلی انسان
نیازهای اصلی انسان بر اساس نظریه انتخاب
راههای افزایش تمایزیافتگی
نظریات پل اکمن
خانواده درمانی آکرمن
وقتی به دنیا نگاه میکنم، بدبینم ولی وقتی به مردم نگاه میکنم، خوش بینم. (کارل راجرز)
کارل رانسوم راجرز در هشتم ژانویه سال ۱۹۰۲ در اوک پارک از توابع شیکاگو متولد شد و در چهارم فوریه سال ۱۹۸۷ در سن ۸۵ سالگی متعاقب یک عمل جراحی که روی شکستگی لگن خاصره اش انجام شد ، در اثر حمله قلبی در کالیفرنیا در گذشت . راجرز وصیت کرده بود جسد وی بدون هیچ گونه تشریفاتی سوزانده شود. والدینش تمایلات مذهبی داشتند ، ولی مادرش در اعتقادات خود راسخ تر بود . اعضاء خانواده بسیار به هم نزدیک بودند . راجرز خاطر نشان می کند که والدینش « ایثارگر و مهربان ، اهل عمل ، واقع گرا ، و متواضع بودند» . تعداد فرزندان خانواده شش نفر بود که از این تعداد پنج نفرشان پسر بودند .
وقتی راجرز ۱۲ ساله بود ، والدینش مزرعه ای در ۳۰ مایلی شیکاگو خریدند . در طول سال های دبیرستان مسئولیت مزرعه با او بود . نمراتش خیلی خوب بود . در سال ۱۹۱۹ به دانشگاه ویسکانسین راه یافت . در آن دانشگاه در فعالیتهای بسیاری شرکت جست ، از جمله به عنوان نماینده در کنفرانس جهانی فدراسیون دانشجویان مسیحی به چین سفر کرد. راجرز ابتدا در رشته کشاورزی و بعد با تغییر رشته به یادگیری مسائل دینی روی آورد ، بعدا به روانشناسی علاقمند گشت. راجرز در ۱۹۲۴ در حالی که فقط یک درس روان شناسی گذرانده بود ، به دریافت درجه لیسانس تاریخ نایل آمده و در همین سال نیز ازدواج کرد . همسر راجرز در ۱۹۷۹ وفات یافت . حاصل این ازدواج دو فرزند به نام های ناتالی و دیوید بود .
مطالعات دانشگاهی راجرز در اتحادیه مدارس الهیات نیویورک شروع شد . با اینکه راجرز مطالعات خود را در این مؤسسه بسیار شوق انگیز یافت . باز به این نتیجه رسید که مایل نیست به اصول عقیدتی مذهب خاصی وابسته باشد . راجرز در نهایت برای ادامه تحصیل در روان شناسی بالینی به کالج تربیت معلم دانشگاه کلمبیا نقل مکان کرد و در ۱۹۳۱ به دریافت phd از این مؤسسه نایل آمد . راجرز کارش را در ۱۹۲۸ و پیش از دریافت دکترای خود در راچستر نیویورک با کودکان بزهکار و محروم و تنگدست شروع کرد . این کودکان را دادگاه ها و نمایندگی ها به بخش مطالعات “انجمن پیشگیری از تعدی نسبت به کودکان” معرفی می کردند .
راجرز برای مدت کوتاهی مدیریت مرکز مشاوره را به عهده گرفت . او در ۱۹۴۰ در سمت استادی به دانشگاه ایالتی اوهایو رفت و از ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۷ با مرکز مشاوره دانشگاه شیکاگو همکاری کرد . پس از این راجرز به دانشگاه ویسکانسین نقل مکان کرد و در ۱۹۶۴ به عنوان عضو دایم به مؤسسه علوم رفتاری وسترن پیوست . وی از ۱۹۶۸ تا زمان وفاتش عضو ثابت مرکز مطالعات انسانی در لاجولای کالیفرنیا بود . کارل راجرز در سال ۱۹۴۶ به عنوان رئیس انجمن روانشناسی آمریکا ( APA ) برگزیده شد و در سال ۱۹۸۷، نامزد دریافت جایزهی صلح نوبل گردید.
در طی این سالها بود که راجرز، روش درمانی ویژهی خود را به وجود آورد. این روش در ابتدا “درمان غیرمستقیم” خوانده میشد. این رویکرد که در آن درمانگر در نقش یک آسانکننده پدیدار میشد تا یک هدایتگر، سرانجام، نام “درمان بیمار محور” را به خود گرفت. کارل راجرز تا زمان مرگش در ۱۹۸۷ به کارهای خود در زمینهی “درمان بیمار محور” ادامه داد. تاکید بنیادی این روانشناس آمریکایی، بر کارآمدی شگفت تواناییهای نهفتهی انسان بر روانشناسی و آموزش است. کارل راجرز یکی از مهمترین اندیشمندان انسانگرا بوده و روش درمان ابتکاری او که “درمان مراجعین” نام گرفته، کارآیی بسیاری در روشهای درمانی داشته است.
راجرز را مبتکر رویکرد معروف به رواندرمانی دانستهاند که در آغاز به درمان بیرهنمود (Nondirective therapy) یا درمان متمرکز بر درمانجو معروف بود و اخیرا به درمان متمرکز بر شخص شهرت یافته است. این شیوه رواندرمانی پژوهشهای زیادی را سبب شده و کاربرد وسیعی را در درمان اختلالات روانی پیدا کرده است. راجرز معتقد بود که، تنها راه کشف و ارزیابی شخصیت بر اساس تجربههای ذهنی فرد است. یعنی، از طریق مطالعه میدان تجربه او. اگر چه راجرز این ارزیابی حوزه میدان تجربی شخص را تنها رویکرد ارزشمند میداند، اما بلافاصله اشاره میکند که این روش مصون از خطا نیست.
پدیدار شناسی اساس مشاوره و روان درمانی مراجع محوری را تشکیل می دهد . پدیدار شناسی عبارت است از اینکه هر پدیده ای اعم از اینکه شی باشد یا شخص باشد یا ماده ای باشد یا جنبه ای از شی یا ماده باشد ، یک واقعیت عینی و قابل مشاهده دارد که از طریق حواس انسان قابل احساس و قابل درک است . زمانی که چنین شی یا چنین پدیده ای توسط یکی از حواس ما احساس می شود ، با تفکر خود ، با افکار خود و با نگرش خود آن احساس را درک می کنیم. بعد از درک ، آن شی را تعبیر و تفسیر کرده و به آن معنی می دهیم. بنابراین ادراک ما از یک پدیده فی الواقع حاصل تجارب گذشته ما و ذهنیت ما از شی یا ماده است ، این ویژگی یعنی درک (شناخت) شخصی فرد از اشیاء و پدیده ها و افراد ، مرکز اصلی رویکردهای پدیدار شناسی است .
راجرز نیز معتقد بود که آگاهی از نحوه ادراک و تلقی افراد از واقعیت ها ، برای درک و فهم رفتار آنان ضروری است . او بر این باور بود که هر یک از ما بر اساس ذهنیتی که از خود و جهان خود داریم ، رفتار می کنیم . مفهوم ضمنی این گفته این است که واقعیت های عینی هر چه باشد شاخص مهم تعیین رفتار نیست. مهم نگرش و طرز تلقی انسان به آن واقعیت هاست. راجرز اساساً نسبت به توانش های بالقوه انسان خوشبین بود. به نظر وی چنانچه آدم ها از قید عوامل اجتماعی محدود و تباه کننده رها شوند ، می توانند در روابط شخصی و درون فردی به مدارج عالی برسند و از تحریف واقعیت ها که مانع دستیابی به رشد و تکامل (خود شکوفایی) فزاینده می شود اجتناب کنند.
مفاهیم مهم در نظریه فرد مدار
۱-گرایش تکوینی : در تمام ماده ها، ارگانیک و غیر ارگانیک، گرایش به سمت تکامل یافتن از شکل ساده به پیچیده وجود دارد. درکل جهان به جای فرآیند متلاشی کننده فرآینده سازنده در جریان است.
۲- گرایش شکوفا شدن : به تجربیات ارگانیزمی فرد یعنی به شخص کامل ، هشیار و ناهشیار، فیزیولوژیکی و شناختی اشاره دارد. گرایشی در درون تمام انسانها برای پیش روی به سمت کمال و تحقق بخشیدن استعدادهای فرد است. منبع رشد روانی و پختگی در درون فرد قرار دارد و در نیروهای بیرونی یافت نمی شود. افراد برای اینکه به سمت شکوفایی پیش بروند نیازی به هدایت، کنترل، تشویق یا دستکاری ندارد. گرایش شکوفایی انسان تحت شرایط خاص تحقق می یابد، که مهم ترین این شرایط عبارت اند از : ۱- رابطه همخوان و اصیل ۲- همدلی ۳- توجه مثبت نامشروط .
این گرایش از نظر راجرز فطری است و فرد را به آرامی به سمت استعداد هایی که به صورت ارثی تعیین شده اند، هدایت می کند. این گرایش فرد را با انگیزه می کند که به تجربیات تازه و چالش انگیز دست بزند.
۳- فرایند ارزشگذاری ارگانیزمی: راجرز معتقد بود که، مردم در سرتاسر زندگی چیزی را که او فرایند ارزشگذاری ارگانیزمی مینامد، به نمایش میگذارند. منظور او از این اصطلاح این است که همه تجربههای زندگی برحسب اینکه تا چه اندازه در خدمت تمایل به شکوفایی هستند، ارزشیابی میشوند. تجربههایی را که انسان آنها را ترقی دهنده یا تسهیل کننده شکوفایی میداند، خوب و مطلق تلقی میشوند و بنابراین ارزشهای مثبت به آنها اختصاص مییابند. در نتیجه فرد گرایش به تکرار آن تجربهها پیدا میکند. برعکس، تجربههایی که به عنوان بازدارنده شکوفایی شناخته شوند، نامطلوب تلقی میشوند و فرد از آنها اجتناب میکند.
۴- پیدایش خود : با رشد فرد، پرورش «خود» آغاز می شود. همچنین، تأکید فعلیت بخشیدن از جنبه ی جسمانی متوجه جنبه های روانی می گردد. آنگاه که بدن و اندامها، شکل خاص خود را یافت و کامل شد، رشد و کمال متوجه شخصیت می شود. راجرز، زمان این تحول را معلوم نمی کند، ولی از نوشته هایش چنین برمی آید که این تحول از دوران کودکی آغاز می شود و در اواخر نوجوانی تکمیل می گردد.
همینکه خود پدیدار گشت، گرایش تحقق خود نمایان می شود. این فرایند که در سراسر زندگی ادامه می یابد، مهمترین هدف زندگی انسان است. تحقق خود، روند خود شدن و پرورش ویژگیها و استعدادهای یکتای فرد است. به اعتقاد راجرز، در بشر میلی ذاتی برای آفرینندگی هست و مهمترین آفریده ی هر انسان، خود اوست. این همان هدفی است که غالباً اشخاص سالم، نه کسانی که روانی بیمار دارند، بدان دست می یابند.
۵- خودشکوفایی (Self actualization): گرایش شکوفا کردن خود به صورتی که در آگاهی درک شود. راجرز معتقد بود که، انسانها یک انگیزش مهم و برجسته دارند که هنگام تولد مجهز به آن به دنیا میآیند. این نیروی انگیزشی اساسی که هدف غایی زندگی همه انسانها محسوب میشود، تمایل به شکوفا شدن است. یعنی میل به رشد و توسعه دادن همه تواناییها و توانهای بالقوه، از تواناییهای زیستشناختی گرفته تا پیچیدهترین جنبههای روانشناختی هستی.
زندگینامه راجرز روانشناس
به عقیده راجرز، تمایل به خودشکوفایی عمدتا معطوف به نیازهای فیزیولوژیکی است که رشد و نمو انسان را تسهیل میکند و مسئول پختگی، یعنی رشد اندامها و فرایندهای بدنی ژنتیکی است. تمایل به خودشکوفایی که در تمام موجودات زنده وجود دارد، مستلزم کوشش و ناراحتی است. مثلا وقتی که کودک نخستین گامهای خود را برمیدارد، میافتد و صدمه میبیند. اگر او در مرحله خزیدن باقی بماند ناراحتی کمتر است، اما کودک پافشاری میکند. او میافتد و گریه میکند، اما هنوز ادامه میدهد. کودک به گفته راجرز، علیرغم این ناراحتیها ثابتقدم باقی میماند. زیرا تمایل به شکوفایی و رشد و نمو، قویتر از هر نوع ترغیبی برای عقبگرد است که ناشی از رنج حاصل از رشد است.
خودشکوفایی لزوما به سلامتی و رشد منجر نمی شود. سلامتی و رشد در صورتی وجود دارند که گرایش شکوفا شدن و گرایش خودشکوفایی هماهنگ باشند.
۶- شرایط ارزش: به عقیده راجرز ما در دو دنیا زندگی می کنیم : دنیای درونی ارزشگذاری ارگانیزمی و دنیای بیرونی شرایط ارزش . توانایی فرد در درونی کردن شرایط ارزش بیرونی در فرایند ارزش گذاری ارگانیزمی او موثر است. اگر شرایط ارزش وجود نداشته باشد، گرایش شکوفا شدن با گرایش خودشکوفایی تعارضی ندارد و این دو گرایش متحد می مانند.
۷- توجه مثبت (positive regard) : همراه با شکلگیری خود یا خویشتن، نیاز دیگری نیز در نوزاد رشد میکند که پایدار است و در همه انسانها یافت میشود. راجرز این نیاز را که شامل پذیرش عشق و تایید از سوی دیگران بخصوص مادر است، توجه مثبت نامیده است. راجرز اهمیت رابطه مادر و کودک را به صورت عاملی که بر احساس کودک از بالندگی خویش تاثیر میگذارد، مورد تاکید قرار میدهد. اگر مادر نیاز کودک به محبت را ارضا کند، یعنی توجه مثبت خود را نثار وی کند، در این صورت کودک گرایش خواهد داشت که به صورت شخصیتی سالم رشد کند. در غیر این صورت، تمایل نوزاد به سوی شکوفایی و رشد خویشتن متوقف میشود.
هنگامی که مادر محبت خود نسبت به کودک را به رفتارهای مناسب خاصی مشروط کند، یعنی کودک تنها تحت شرایط خاصی توجه مادر را دریافت کند(توجه مثبت مشروط)، سعی میکند از رفتارهایی که عدم تایید مادر را در پیدارند، بپرهیزد. در این حالت، کودک نگرش مادر را درونی میکند و در صورت انجام چنین رفتارهایی، به همان شکل که مادر او را تنبیه میکرده، خود را تنبیه میکند. در واقع کودک خود را وقتی دوست خواهد داشت که رفتارهایش به شیوهای باشد که تایید مادر را به همراه بیاورد. بدین ترتیب خود، به صورت یک جایگزین مادر عمل میکند. حاصل چنین موقعیتی، رشد شرایط ارزشمندی در کودک است. یعنی کودک خود را تنها تحت شرایط خاصی با ارزش میبیند. در نتیجه نمیتواند با آزادی کامل عمل کند و از رشد یا شکوفایی خود بازداشته میشود.
به همین دلیل، راجرز معتقد بود که نخستین شرط لازم برای تحقق سلامت روانی، دریافت توجه مثبت غیرمشروط در دوره کودکی است. یعنی هنگامی که مادر محبت و پذیرش کامل خود را بدون توجه به رفتار کودک، به وی ابراز میکند. در این صورت کودک ارزش را در خود پرورش نمیدهد و بنابراین مجبور نخواهد بود که تظاهرات هیچ یک از جنبههای خود را سرکوب کند.به عقیده راجرز، تنها از این راه است که میتوان به وضعیت خودشکوفایی دست یافت.
۸- خودپنداره و خودآرمانی : به نظر راجرز، انسان رویدادها و عوامل محیط خود را درک کرده و در ذهن خود به آنها معنی میدهد. مجموعه این سیستم ادراکی و معنایی، میدان پدیداری فرد را به وجود میآورد. قسمتی از این میدان که از بقیه تجربیات فرد متمایز است به وسیله واژههایی چون من، مرا و خودم تعریف میشود. این بخش همان خودپنداره است. خودپنداره تصویر یا برداشت شخص است از آن چیزی که هست. به اعتقاد راجرز، خودپنداره فرد بر ادراکش از جهان و رفتارش تاثیر میگذارد. مفهوم ساختاری دیگر در این مورد، خود آرمانی (Ideal self) است. خودآرمانی، خودپندارهای است که انسان آرزو میکند داشته باشد و شامل معانی و ادراکاتی است که فرد برای آنها ارزش زیادی قایل است.
۹- ناهمخوانی و ناهماهنگی خود: به نظر راجرز، فرد همه تجارب خویش را با خودپندارهاش مقایسه میکند. در واقع افراد تمایل دارند به گونهای رفتار کنند که با خودپنداره آنها همخوانی داشته باشد. هنگامی که بین خودپنداره و تجربه واقعی (خود ارگانیزمی) اختلاف وجود داشته باشد، فرد ناهمخوانی را تجربه میکند. برای مثال، اگر خود را فردی عاری از نفرت بدانید، ولی نفرت را تجربه کنید، دچار حالت ناهمخوانی میشوید. در این حالت فرد دچار تنش و اضطراب میشود.
در صورت بروز چنین ناهمخوانی و تضادی، فرد از خود واکنش دفاعی نشان میدهد. راجرز در این زمینه دو روند دفاعی مهم را ذکر میکند که یکی از آنها، تحریف کردن، به معنای تجربهای است که با خودپنداره شخص در تضاد است و دیگری، انکار آن تجربه است. در روند تحریف کردن، ذهن به تجربه متضاد اجازه میدهد تا به ضمیر خودآگاه بیاید. البته باید چنان مسخ شده باشد که با خودپنداره فرد هماهنگ شود. برای مثال؛ اگر چه در خودپنداره دانشجویی این مفهوم وجود داشته باشد که او آدم با استعدادی نیست، هنگامی که در یک درس نمره خوبی بگیرد، برای هماهنگ کردن این تجربه متضاد با خودپندارهای که دارد، به خود میگوید: «شانس آوردم که نمره خوبی گرفتم.»
شخص به وسیله مکانیسم انکار، با دور نگهداشتن تجربه از ضمیر خودآگاه، وجود آن را به کلی نفی میکند. یعنی او این امکان را که خطری برای ساختمان خویشتن به وجود بیاید، از بین میبرد. به این ترتیب، شخص نه تنها هماهنگی را برآورده میسازد، بلکه ثبات خودپنداره را نیز تضمین میکند. هر چه تجاربی که فرد به دلیل ناهمخوانی با خودپندارهاش انکار میکند بیشتر باشد، فاصله و شکاف بین خود و واقعیت افزونتر و احتمال ناسازگاری فرد بیشتر میشود. همچنین ممکن است به اضطراب شدید و سایر آشفتگیهای هیجانی بیانجامد.
نوع دیگری از ناهمخوانی، ناهمخوانی میان خود واقعی و خود آرمانی است. تفاوت زیاد میان این دو نوع خود، منجر به ناشادی و نارضایتی فرد، همچنین اعتماد به نفس پایین و بیارزش شمردن خویش میشود.
راجرز رویداد های انکار شده، رویدادهای تحریف شده و آشفتگی را ، سه سطح آگاهی عنوان کرد.
۱۰- جهان تجربی (Experimental world) : راجرز معتقد بود واقعیت محیط شخص، چگونگی درک او از محیط است. درک فرد از واقعیت ممکن است با واقعیت عینی منطبق نباشد. همچنین افراد مختلف از وجود یک واقعیت، درک متفاوتی دارند. به عقیده راجرز چارچوب داوری و قضاوت هر شخص، میدان تجربی اوست که شامل تجربههای کنونی، محرکهایی که فرد از آنها اگاهی ندارد و همچنین خاطرههای تجارب گذشته است. فرد بر اساس جهان تجربی خود نسبت به محیط و موقعیتها واکنش نشان میدهد و رفتار میکند.
فرد کامل از دیدگاه راجرز
فرد کامل کسی است که رابطه تنگاتنگی با فرایند ارزش گذاری ارگانیزمی دارد. به نظر راجرز ، فرد کامل کسی است که به طور خود انگیخته تکانه درونی خود را به صورت کلامی و غیر کلامی انتقال می دهد . او نسبت به تجربیات گشوده است . تجربیات را همان گونه که هستند می پذیرد و این تجربیات را به صورت تحریف نشده و صادقانه ابراز می کند .
به نظر راجرز ارتقا انسان به فردی با کارکرد کامل هدف نهایی رشد روانشناختی و تکامل اجتماعی است . ویژگی های اصلی یک انسان خود شکوفا با کارکرد کامل عبارتند از :
۱- آگاهی از همه تجربه ها : هیچ تجربه ای به هیچ وجه قطع ،تحریف یا انکار نمی شود ، همه آن از طریق خود پالایش می شود . هیچگونه حالت تدافعی وجود ندارد چون چیزی وجود ندارد که دفاعی در برابر آن لازم باشد . تهدید علیه خود پنداره شخص وجود ندارد . شخص آزاد بوده و نسبت به هر چیزی پذیرا است . چه احساس های مثبت مانند تشویق و محبت آمیز بودن ، و چه احساس های منفی مانند ترس و درد . چنین شخصی بیشتر هیجانی است به این معنی که او نه فقط گستره وسیعی از هیجانهای مثبت و منفی را تجربه می کند، بلکه آنها را شدیدتر از فردی تجربه می کند که دارای حالت دفاعی است.
۲- تمایل و توانایی فرد به کمال و غنی زندگی کردن در هر لحظه : برای فرد کامل هر لحظه و تجربه ای که می تواند با خود بیاورد تازه و جدید است . از این رو هر لحظه قابل پیش بینی و پیشگوییی نیست . بنابراین او در اینجا و اکنون زندگی می کند و هیچ گونه انعطاف ناپذیری و خشکی وجود ندارد ، و هیچ گونه ساختار و چهار چوب غیر منعطف بر تجربه شخص تحمیل نمی شود . ساختار او یک سازمان سیال و دائماً در حال تغییر است . و از تجربه او نشأت می گیرد . در افراد ناسالم همه تجربه ها در باور های از پیش ساخته ، طبقه بندی و تحریف می شوند .
۳- اعتماد به ارگانیسم فرد: یعنی به جای اینکه فرد توسط قضاوتهای دیگران هدایت شود ، یا با توجه به یک هنجار از قبل تنظیم شده اجتماعی یا قضاوت عقلانی جهت گیری شود ، به احساس های خود و واکنش های شخصی خویش اعتماد دارد . راجرز می گوید « من آموخته ام که کل احساس ارگانیسم من از یک موقعیت قابل اعتمادتر از عقل من است » یعنی رفتار کردن فرد به شیوه ای که احساس می کند درست است . البته این بدان معنا نیست که شخص خود شکوفا به طور کامل اطلاعات رسیده از عقل خود یا از سوی دیگران را نادیده می گیرد بلکه منظور این است که همه این گونه داده ها یا تجربه ها با خودانگاره شخص همخوانی دارند. آنان تهدید کننده نیستند و می توانند به درستی درک شده و مطابق با آن درک مورد ارزشیابی و درجه بندی قرار بگیرند .
۴- احساس آزادی : افراد کامل و خود شکوفا احساس آزادی اصیل دارند تا به هر جهتی که میل دارند حرکت کنند و بدون اجبار دست به انتخاب بزنند . در نتیجه آنها احساسی از قدرت شخصی را درباره زندگی خود تجربه می کنند زیرا می دانند که آینده بستگی به عمل آنها دارد و به وسیله اوضاع و احوال ، رویدادهای گذشته و مردمان دیگر تعیین نمی شود . آنها از سوی دیگران احساس اجبار نمی کنند .آنها در وضعیت خودشان احساس مسئولیت می کنند. راجرز معتقد است که فردی با شخصیت سالم ، فردی خلاق است که با وجود اینکه ممکن است شرایط محیطی تغییر کند ، به طور خلاق و سازگار زندگی می کند . او همواره با این خلاقیت احساس خود انگیختکی دارد . او می تواند به طور انعطاف پذیر با تجربه ها و چالش های تازه سازگار شده و آنها را بیابد . او نیاز به قابل پیش بینی بود امنیت یا حالتی عادی از تنش ندارد .
۵- تجربه های افراد کامل عبارتند از : غنی کننده ، هیجان انگیز ، پاداش دهنده ،چالش انگیز و با معنی . راجرز صفتهایی نظیر شاد ، سعادتمند یا خرسند را برای توصیف افراد کامل و خود شکوفا به کار نمی برد زیرا اینها برچسب های پویا نیستند . اگرچه افراد کامل در مواقعی این احساس ها را دارا هستند .
در رواندرمانی مراجع – محور، درمانگر باید دارای سه ویژگی اساسی باشد:
۱) صداقت (genuineness)
۲) توجه مثبت غیرمشروط (unconditional positive regard)
۳) درک همدلانه (empathic)
صداقت: که گاهی “همخوانی” نیز خوانده میشود، شامل خودانگیخته بودن(spontaneity)، پذیرا بودن(openness)، روراستی(authenticity)، اصیل و واقعی بودن، کامل و منسجم بودن، است. درمانگر، جلوه ساختگی و حرفهای ندارد. یعنی احساسات و اندیشههایش را به سادگی و بدون ریا با مراجع در میان میگذارد. درمانگر، تا اندازهای با خودافشاگری صادقانه، الگویی را برای مراجع فراهم میآورد تا او نیز بتواند احساساتش را لمس و ابراز کند و مسئولیت آنها را بپذیرد.
همخوانی از توجه مثبت نامشروط و گوش دادن همدلانه اساسی تر است. درمانگر همخوان صرفا فردی مهربان و بامحبت نیست بلکه او انسان کاملی است که از احساس های شادی و خشم و سردرگمی و ناکامی برخوردار است.
توجه مثبت نامشروط: این همان چیزی است که راجرز آن را “شرطهای ارزشمندی” مینامد. درمانگر مراجع محوری، مراجعان را آن طور که هستند میپذیرد، برای آنان ارزش قایل میشود و صمیمیت خالصانهای ابراز میکند. حتی اگر رفتار آنان مورد تایید وی نباشد، تنها دلیل ارزشمند بودن مردم را، به سبب انسان بودن آنها می داند.
توجه مثبت نامشروط دو حالت را توصیف می کند :
۱- موضع غیر قضاوتمندانه گرفتن و یا بدون شرط پذیرش
۲- توجه مثبت یا درجه ای از حمایت یا عشق.
درک همدلانه: همدلی به گوش کردن به پیام دیگران و درک آنها اشاره دارد. همدلی عبارت است از توانایی مشاهده لحظه به لحظه جهان از دریچه چشمان مراجع و درک احساسات آن. همدلی زمانی وجود دارد که درمانگران به دقت احساسات درمانجویان را بفهمند، به طوری که درمانجو احساس کند فردی دیگر بدون تعصب، فرافکنی و ارزیابی وارد عالم احساسات آنها شده است. همدلی به این معنا نیست که احساسات درمانگر با درمانجو مشابه است. یعنی درمانگر به احساسات شناختی و هیجانی درمانجو واکنش نشان می دهد اما این احساسها به درمانجو تعلق دارد نه درمانگر.
به نظر راجرز، برداشت از خویشتن، مرکز ثقل شخصیت مراجع است. اگر مراجع برداشت منفی از خویشتن داشته باشد و احساس کند که ارزشی ندارد، ادراک او محدود شده و تنها بر جنبههایی که او را تهدید میکند پاسخ میدهد. وقتی تهدید وجود داشته باشد، مراجع به دفاع از خود میپردازد. در مشاوره شخصمدار به مراجع کمک میشود تا برخورد توام با همدلی و احترام را تجربه کند. برخوردی که در آن بتواند برای وجود خود معنایی بیابد و از توانمندیهای خود آگاه شده و مسئولیت انتخاب راه خویش را بپذیرد.
تکنیک ها و ابزار مشاوره مراجع محوری راجرز
۱- پذیرش : راجرز معتقد است وقتی شخصیت افراد را بر مبنای پاداش پرورش می دهیم ، ارزش های برگزیده آنها دیگر با امکانات و توانائی های بالقوه شان هماهنگ نخواهد شد . ولی فکر نمی کنم اگر افراد را در جوی آزاد بار بیاوریم به کلاهبرداری ، قتل و دزدی کشیده شوند .به نظر راجرز پذیرش یا اعتماد به واقعیت دیگری به معنای موافقت با آن یا تأییدش نیست . بلکه به معنای تصدیق مشروط ادراک های اوست . پذیرش یعنی گوش دادن نامشروط. درمانگر می تواند ابراز نظر کند به شرطی که آن نظر را فقط نظر خودش جلوه دهد ، درمانگر نباید بگوید «تو اشتباه می کنی» باید بگوید : «من نظرت را قبول ندارم ، به نظر من پلیس قصد دستگیر کردن تو را ندارد .» این پاسخ به طور تلویحی دیدگاه مراجع را محترم می شمارد و آن را درک می کند.
۲- درک توأم با هم فهمی : درمانگر باید گفتار و احساسات مراجع را بدان گونه که مطرح می گردد دریابد و بتواند خود را در جهان پدیداری مراجع قرار دهد و موقعیت او را احساس کند . درمانگر باید جهان درون مراجع را از دریچه چشم مراجع نظاره کند . درک توأم با هم فهمی ، زمانی به وجود می آید که اولاً درمانگر به مراجع فعالانه گوش فرا دهد و موقعیتی فراهم آورد که مراجع احساسات و افکارش را به راحتی در جلسه روان درمانی مطرح سازد . ثانیاً درمانگر ، مراجع را به عنوان موجودی منحصر به فرد که احساسات و افکار و خصوصیات ویژه و جهانی متفاوت با دیگران دارد ، بپذیرد . ثالثاً درمانگر رابطه ای عمیق و دوستانه و عاری از تهدید با مراجع برقرار سازد .
به تعبیر راجرز (۱۹۸۰) همدلی یعنی درک احساسات دیگران آن چنان که گویی احساسات خود ماست.
۳-انعکاس احساس : فنی است که در دهه ۱۹۵۰ برای نشان دادن درک همدلانه درمانگر ابداع شد . انعکاس ها معمولاً اینگونه می شوند «بنظر می رسد ، احساس می کنید ، یا می خواهید بگویید .
همدلی و انعکاس احساس به دلایل زیر درمانبخش هستند : ۱- همدلی توأم با گرمی ، اعتماد ساز است . ۲- معمولاً احساس درک شدن به خودی خود درمانبخش است . ۳- همدلی و انعکاس ، باعث متمرکز شدن حواس مراجعان بر تجارب درونی شان می شود .
۴- خلوص : خلوص عبارت است از خود بودن درمانگر در ارتباط با مراجع ، بدین معنی که درمانگر در جریان روان درمانی ، بدان گونه که خود هست عمل می کند ، بین آنچه که هست و آنچه که می گوید اختلافی وجود نداشته باشد ، در گفتار و رفتارش ثبات وجود دارد ، نقش شخص دیگری را ایفا نمی کند و در موارد ضروری تجربیات خود را آگاهانه و صادقانه با مراجع مطرح می سازد . برای انجام این کار درمانگر باید بیاموزد چگونه می تواند به دیگران احترام گذارد ، به چه طریقی دیگران را به سخن گویی بیشتر تشویق کند ، به چه شیوه ای به جریان درون دیگران وارد شود ، به چه نحوی ترس دیگران را بکاهد و چگونه از قضاوت درباره دیگران بپرهیزد .
مراحل روان درمانی مراجع محوری
هفت بخش رفتاری را می توان در مراجع در جریان درمان مشاهده کرد:
۱- گسستن از احساسات قبلی : در مرحله اول که مراجع و درمانگر بطور سطحی درباره مسائل متعدد زندگی روزمره به گفتگو می پردازند ، مراجع مسائل و مشکلات خود را مطرح نمی سازد . از آنجا که رابطه صمیمی بین مراجع و درمانگر هنوز بوجود نیامده است ، بحث بیشتر جنبه عقلی دارد ،آنها اگر ارتباطی برقرار کنند بیشتر درباره موضوعات بیرونی خواهد بود. درمانگر از طریق گوش دادن فعال به مراجع و استفاده از کلماتی نظیر بلی ، می فهمم و . . . او را به سخن گویی بیشتر تشویق می کند .
۲- تغییر در روش تجربه کردن : پس از ایجاد رابطه دوستانه نسبی بین مراجع و درمانگر ، مراجع درباره احساسات خود کم و بیش گفتگو می کند اما مسئولیت رفتار و احساسات خویش را نمی پذیرد و عوامل بیرونی و دیگران را موجد پریشانی و نابسامانی خود می داند . در گفتار و عقاید مراجع می توان مطالب ضد و نقیض دید و موضوعاتی ممکن است مطرح گردد که به مراجع و مشکل او ارتباط چندانی نداشته باشد . مراجع بحث را حتی الامکان عقلی می کند و از جنبه های عاطفی بحث طفره می رود ، در عین حال بطور ضمنی خود را با مشکلی مواجه می داند. در این مرحله نیز از طریق بازگو کردن و دوباره گویی کلمات ، مراجع باید به سخن گویی بیشتر تشویق شود .
۳- تغییر از همخوانی : پس از ایجاد رابطه عمیق تری بین مراجع و درمانگر ، بحث درباره احساسات و عواطف آغاز می گردد و گفتگو کم کم جنبه عاطفی به خود می گیرد و از جنبه عقلی آن بتدریج کاسته می شود ،آنها آزادانه درباره احساسات گذشته خود سخن می گویند ، اما احساسات جاری خود را یا انکار می کنند یا پست و بی اعتبار می دانند. هنوز هم مراجع مشکل را گاه گاهی به عوامل بیرونی مربوط می داند و خود را مسئول آنها نمی شناسد . درمانگر در این مرحله نیز باید به مراجع گوش فرا دهد و با تحکیم و تقویت رابطه ، مراجع را به ادامۀ بحث تشویق کند .
۴- تغییر در روش و گسترش انتقال : پس از برقراری رابطه صمیمانه تر و عمیق تر بین مراجع و درمانگر ، مراجع برخی از مشکلات خود را صادقانه با درمانگر مطرح می سازد و احساس واقعی خود را در ارتباط با مشکلات بروز می دهد و تا حدودی مسئولیت اعمال و رفتارش را می پذیرد. مراجعان در این مرحله قدرت شناخت احساسات شدید مربوط به گذشته را دارند اما احساسات کنونی آنها غیر شخصی و یا بیرونی است. در این مرحله نیز موضوع پذیرش و انعکاس احساسات ، مراجع را در خودشناسی و قبول مسئولیت یاری بیشتری می دهد .
۵- رهایی از تجربیات قبلی : در مرحله پنجم احساست آزادانه و در زمان حال بیان می شود اما به هر حال وقتی این احساسات آزادانه بیان می شود همراه با ترس و وحشت است. مراجع با صداقت فراوان تری درباره احساسات و رفتار خود با درمانگر صحبت می کند و مسئولیت کامل آنها را می پذیرد . مراجع برخی از افکار و عقاید خود را مورد سئوال قرار می دهد و می پذیرد که خود برای تغییر آنها اقدام کند.
۶- تغییر در روابط فردی برای حل مشکل : ویژگی این مرحله آزاد شدن احساسات حبس شده است ، احساسی که قبلا در درون فرد بود هم اکنون به طور آنی به تجربه در می آید و مراجع نتایج آن را به خوبی می بیند ، مراجع هم اکنون با تجربه و احساساتش زندگی می کند.
۷- تغییر در روش برقراری ارتباط با دیگران : در مرحله هفتم مراجع به زندگی عادی خود ادامه می دهد و نتایج آن را در جلسه درمان به مشاور اطلاع می دهد . مراجع تغییر احساسات را می پذیرد آنها را متعلق به خود می داند و به راحتی با مسایل درونی و بیرونی مواجه می شود. ساختار خشک و انعطاف ناپذیر جای خود را به یک جریان آزاد آگاهی ذهنی از تجربه می دهد.
منابع :
موسس وب سایت روانشناسی مردمی – روانشناس بالینی – سابقه 5 سال روان درمانی و مشاوره در مرکز آرین – سابقه 4 سال روانشناس بالینی در بیمارستان روانپزشکی ایرانیان.
آدرس: تهرانپارس، رسالت شرق، بین باقری و رشید، پلاک ۲۰۲، مرکز مشاوره پیشرو. (تلفن:09120728712)
مطلب قبلی
معنی درمانی فرانکل
مطلب بعدی
اختلال شخصیت وابسته
فرایند درمان راجرزی
رشد شخصیت از دید راجرز
اصطلاحات رواندرمانی مراجع محور
کارل راجرز
اساس روان درمانی مراجع محور
دنیای پدیدار شناختی از دیدگاه راجرز
سلام بابت وبسایت خوبتون ممنون خیلی کامل و جامع است من همیشه مطالبتونو میخونم
درود . نظر لطف شما هست . با تشکر از شما
سلام. این مطالب مفید و کمیاب رو چرا نمیشه کپی کرد؟
درود. به راحتی می توانید با کلید Ctrl + p از صفحات وب، نسخه pdf دریافت نمایید ، سپس از pdf کپی نمایید.
با سلام
بی نهایت از مطالب مفید و کاربردی سایت شما استفاده میکنم و لذت میبرم
خسته نباشید
درود . ممنون از همراهی شما . سپاسگزارم
روانکاوی در مورد بعضی از مسایل برای درمانجو خیلی دردناک و رنج اوره ، مهارت درمانگر هم خیلی نقش داره ، احترام ، حمایت و همدلی درمانگر خیلی مهمه که معمولا در ایران اتفاق نمیفته
کاملا درست می فرمایید. شاید دردناک ترین مسئله ای که با آن روبرو بوده ام، آسیبی است که درمانجویان از درمان های بد و درمانگرانی غیر متعهد، می بینند. مهارت درمانگر عامل مهمی است در بهبودی حال مراجع. درمان های آسیب زننده معمولاً دسترنج درمانگرانی است ناپخته، غیر حرفه ای و اغلب خودشیفته که خود را روانکاو می نامند بدون اینکه خودشان درمان شده باشند، بدون اینکه در این حوزه آموزش های تخصصی دیده باشند.
سندرم برچسب و انگ ، بزرگترین مانع برسر راه مــراجعه به کلینیک، توسط مددجو است.
بله . برچسب روانی که توسط افراد ناآگاه به بیماران روانی می خورد به شدت اثرات منفی در بهبودی آنها دارد. این انگ ها، گاهی از خود اختلال مخرب تر است. بیماران روانی نیز به علت ترس از برخوردهای منفی و انگ، بیماری خود را پنهان می کنند و برای کمک گرفتن از دیگران تردید دارند.
سلام. ممنون از سایت خوبتون بدردم خورد . امیدوارم فرصت بشه بیشتر از مطالب علمیتون استفاده کنم.
سلام. زحمت کشیدید. موفق باشید
بسیار عالی از سایت تون، خیلی مفیده , موفق و پایدار باشبد
درود. ممنون
فک کنم همه پیش از تشکیل خانواده باید روانشناس باشن، واقعاً.
باسلام وخسته نباشید آقای دکتر نوربخش مقدم واقعا مطالب آموزنده ومفید هستن باتشکر از زحمات شما سپاس .🙏🙏
سلام خسته نباشید جناب نوربخش عزیز…
بابت مطالبتون بی نهایت سپاسگذارم….
سلام, ممنون بابت اطلاعات خوبی که در اختیارمون میگذارید. امکان داره درباره گفتگوی آزاد و پرسشگری سقراطی هم مطالبی بگذارید, با تشکر
درود. در مورد پرسشگری سقراطی مطلبی روی سایت قرار داده شد:https://public-psychology.ir/1399/05/socratic-questioning/
آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.
مقالات پر بازدید ماه
انواع انتقال متقابل از دید کرنبرگ
اختلال اضطراب بیماری
پیدایش حیات در زمین
سلسله مراتب لذت ها
انسان در جستجوی خویشتن
تله های زندگی
تله زندگی آسیب پذیری
تغییر تله زندگی محرومیت هیجانی
تله زندگی رهاشدگی
تله زندگی وابستگی
درک تله های زندگی
ذهنیت های طرحواره ای
رهاشدگی و روابط صمیمی
تله زندگی شکست
طرحواره تنبیه
تله زندگی نقص/ شرم
تله زندگی محرومیت هیجانی
سه سبک مقابله با تله های زندگی
تغییر تله زندگی رهاشدگی
تله زندگی اطاعت
حوزه های طرحواره های ناسازگار اولیه
تله زندگی طرد اجتماعی
بحث برانگیزترین مقالات
انحراف جنسی یادگارخواهی
نظریه روانکاوی فروید
پرسشنامه هراس اجتماعی
چکیده ای از نظریه TA
آخرین مقالات را در ایمیل خود دریافت کنید
تمرکز سایت دانشنامه روانشناسی مردمی درباره موضوعاتی است که میتواند برای خوانندگان اطلاعات و رفتار معاصرتری را به ارمغان بیاورد. امیدواریم شکل گیری و شکوفایی دانشنامه روانشناسی مردمی را مترادف با انگیزههای فرهنگی و اجتماعی خودتان بدانید.
با آرزوی بهترینها برای سیاره کوچک ما.
مشاوره گرفتن، تلاش برای داشتن زندگی بهتر و کمک به خود، برای حل مشکلات زندگی است.
آدرس1: تهرانپارس، رسالت شرق، بین باقری و رشید، پلاک ۲۰۲، مرکز مشاوره پیشرو. (تلفن:09120728712)
آدرس2: سعادت آباد، ابتدای بلوار دریا، مطهری شمالی، کوچه گل آذین، پلاک 30، واحد 9، مرکز مشاوره بهراز.
نوشته های تازه
پاسخ تشریحی دکتری ۹۹
ماشین رفتار در نظریه انتخاب
جرات مندی چیست؟
علیرضا نوربخش مقدم (مشاور فردی و درمانگر اختلالات روانی – طراح سایت های روانشناسی)
روش سقراطی در روان درمانی
ناخودآگاه متعالی
مفاهیم نظریه اتو رانک
منش انقلابی
روانکاوی انسان گرایی فروم
زندگی نامه کارل یونگ
خشم فروخورده چیست؟
فقر، احمق می کند
نظریات پل اکمن
تاثیرات ترومای رشدی بر روان
ارزیابی روان شناختی
روابط جنسی در شخصیت مرزی
سکس گروهی
رابطه جنسی مقعدی
سبک های هویتی برزونسکی
تضاد در نیازهای اصلی انسان
نیازهای اصلی انسان بر اساس نظریه انتخاب
شناخت عواطف و احساسات
راههای افزایش تمایزیافتگی
خانواده درمانی آکرمن
خانواده درمانی ویرجینیا ستیر
۱۲,۰۰۰ تومان
پاورپوینت زندگینامه کارل راجرز در 30 اسلاید بسیار زیبا و قابل ویرایش آماده ارائه با اسلایدشو با فرمت pptx و رعایت تمامی استانداردهای زبان فارسی.
فهرست مطالب
مقدمه
زندگی نامه کارل راجرز
زندگینامه راجرز روانشناس
کارل راجرز ، روانشناس معروف
کارل راجرز کیست
کتاب های کارل راجرز
مرگ کارل راجرز
نظریه شخصیت کارل راجرز
بخشی از متن
مقدمه
کارل راجرز (Carl Rogers) (زاده ۸ ژانویهٔ ۱۹۰۲ – مرگ ۴ فوریهٔ ۱۹۸۷)، روانشناس آمریکایی، یکی از نظریهپردازان معروف شخصیت و یکی از چهرههای اصلی در رویکرد روانشناسی انسانگرایانه و اگزیستانسیالیستی در روانشناسی است. راجرز به عنوان یکی از پدرهای تحقیقات روان درمانی شناخته میشود و به دلیل تحقیقات پیشرویی که انجام دادهاست، نشانِ مشارکت علمی برجسته از سوی انجمن روانشناسی آمریکا در سال ۱۹۵۶ به او تعلق گرفت.
رویکرد فرد محور به عنوان رویکرد منحصربهفرد او در شناخت شخصیت و روابط انسانی، کاربردهای بسیاری در حوزههای مختلف از جمله مشاوره و رواندرمانی (درمان مخاطب محور)، آموزش (آموزش دانش آموز محور) و دیگر سازمانهای گروهی مورد استفاده قرار گرفت. در سال ۱۹۷۲ راجرز به دلیل کارهای حرفهایاش، از سوی انجمن روانشناسی آمریکا به عنوان شایستهترین فرد برای دریافت نشان مشارکت حرفهای برجسته انتخاب شد. او پیش از مرگش در سال ۱۹۸۷ به پاس فعالیتهایش در زمینهٔ درگیریهای داخلی آفریقای جنوبی و ایرلند شمالی، نامزد دریافت جایزه ی صلح نوبل شد.
و …
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *
امتیاز شمارای دهیدعالیخوبمتوسطنه خیلی بدبد
دیدگاه شما *
نام *
رایانامه *
۱۲,۰۰۰ تومان
۱۲,۰۰۰ تومان
این محصول با شناسه انحصاری 25639 نزد سامانه فروش فایل فاپول و به شماره مجوز 4032 نشر بر خط، نزد وزارت ارشاد به ثبت رسیده است. کپی برداری و بازنشر این اثر به هر نحو، منجر به شکایت رسمی فاپول و پیگرد قانونی خواهد شد.
درمان مراجع محور کارل راجرز یا فرد، محور درمانی است که در دهه ی ۱۹۴۰ تا ۱۹۵۰ توسط روانشناس انسانگرا، کارل راجرز، ابداع شد و امروزه به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد…
شرح حال کارل راجرز
«برای من هیچ چیز با ارزش تر از تجربه نیست. محک و معیار درستی هر چیز برای من، تجربه شخصی خود من است. نه ایده های کسان دیگر و نه حتی هیچ یک از ایده های خودم، معتبرتر از تجربیاتم نیستند. این تجربیات است که باید بارها و بارها به آن رجوع کنم تا به تقریب نزدیک تری از حقیقت دست یابم. تنها به این ترتیب است که آن حقیقت جزئی از وجودم می شود.»
(کارل راجرز)
عناوین مهم داخل مقاله
زندگینامه راجرز روانشناس
كارل رانسوم راجرز پدر جنبش استعداد های بالقوه بشر و يكی از سه روان درمانگر معتبر و برجسته زمان، در هشتم ژانويه سال ۱۹۰۲ در اوک پارک از توابع شيكاگو متولد شد.
پدرش مهندس مقاطعه كار بود. والدينش تمايلات مذهبی داشتند، ولي مادرش در اعتقادات خود راسخ تر بود. اعضاء خانواده بسيار به هم نزديک بودند. راجرز خاطر نشان می كند كه والدينش «ايثارگر و مهربان، اهل عمل، واقع گرا، و متواضع بودند». تعداد فرزندان خانواده شش نفر بود كه از اين تعداد پنج نفرشان پسر بودند. وقتی راجرز ۱۲ ساله بود، والدينش مزرعه ای در ۳۰ مايلی شيكاگو خريدند. در طول سال های دبيرستان مسئوليت مزرعه با او بود. نمراتش خيلی خوب بود. در سال ۱۹۱۹ به دانشگاه ويسكانسين راه يافت. در آن دانشگاه در فعاليت های بسياری شركت جست، از جمله به عنوان نماينده در كنفرانس جهانی فدراسيون دانشجويان مسيحی به چين سفر كرد. زخم اثنی عشر او را برای مدتی از دانشگاه باز داشت. راجرز در ۱۹۲۴ در حالی كه فقط يك درس روان شناسی گذرانده بود، به دريافت درجه ليسانس تاريخ نايل آمده و در همين سال نيز ازدواج كرد. همسر راجرز در ۱۹۷۹ وفات يافت. حاصل اين ازدواج دو فرزند به نام های ناتالی و ديويد بود. دخترش گاهی اوقات او را در انجام طرح های پژوهشی ياری می كرد، پسرش به حرفه پزشكی روی آورد.
مطالعات دانشگاهی راجرز در اتحاديه مدارس الهيات نيويورک شروع شد. با اينكه راجرز مطالعات خود را در اين مؤسسه بسيار شوق انگيز يافت. باز به اين نتيجه رسيد كه مايل نيست به اصول عقيدتی مذهب خاصی وابسته باشد. راجرز كارش را در ۱۹۲۸ و پيش از دريافت دكترای خود در راچستر نيويورک با كودكان بزهكار و محروم و تنگدست شروع كرد. اين كودكان را دادگاه ها و نمايندگی ها به بخش مطالعات “انجمن پيشگيری از تعدی نسبت به كودكان” معرفی می كردند. راجرز در نهايت برای ادامه تحصيل در روان شناسی بالينی به كالج تربيت معلم دانشگاه كلمبيا نقل مكان كرد و در ۱۹۳۱ به دريافت PH.D از اين مؤسسه نايل آمد. راجرز برای مدت كوتاهی مديريت مركز مشاوره را به عهده گرفت. او در ۱۹۴۰ در سمت استادی به دانشگاه ايالتی اوهايو رفت و از ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۷ با مركز مشاوره دانشگاه شيكاگو همكاری كرد. پس از اين راجرز به دانشگاه ويسكانسين نقل مكان كرد و در ۱۹۶۴ به عنوان عضو دايم به مؤسسه علوم رفتاری وسترن پيوست. وی از ۱۹۶۸ تا زمان وفاتش عضو ثابت مرکز مطالعات انسانی در لاجولای كاليفرنيا بود و در چهارم فوريه سال ۱۹۸۷ در سن ۸۵ سالگی متعاقب يک عمل جراحی كه روی شكستگی لگن خاصره اش انجام شد، در اثر حمله قلبی در لاجولای كاليفرنيا در گذشت. راجرز وصيت كرده بود جسد وی بدون هيچ گونه تشريفاتی سوزانده شود.
دو مجموعه از كارهای راجرز که توسط هاوارد گراشنبام و والری لندرسن ويراستار گرديده بعد از وفاتش انتشار يافته است عبارتند از: نوشتارهای كارل راجرز و گفتمان های كارل راجرز.
راجرز برای انستیتوی رفتاری غربی، فيلمی از گروه درمانی تهيه كرد كه برنده جايزه آكادميک، در موضوعات كوتاه شد؛ کارل راجرز در سال ۱۹۴۶ به عنوان رئیس انجمن روان شناسی آمریکا (APA)، انتخاب گردید. وی اولين برنده جايزه كمک های حرفه ای برجسته، از مجمع روان شناختی آمريكا شد و در سال ۱۹۸۷ نامزد دریافت جایزه صلح نوبل شد.
کارل راجرز یکی از با نفوذترین روانشناسان قرن بیستم بود. او متفکری بود که اعتقاد داشت انسان ها در ذات خود و اساسا خوب هستند. همچنین او اعتقاد داشت انسان ها تمایل دارند تا به استعدادهای و خواسته های بالقوه ی خود را به بهترین شکل بالفعل کنند.
او در ابتدا درمان خود را با نام درمان غیر جهت دار شروع کرد، ولی بعدا نام روش خود را روش مراجع محور نامید. امروزه هر دو نام به کار برده می شود. همچنین در بیانی ساده می توان این نوع درمان را، درمان راجرزی نامید.
همچنین باید توجه داشت که راجرز به طور عمد از واژه ی مراجع به جای بیمار استفاده کرد. واژه ی بیمار به این معنی است که شخص مریض است و برای درمان مریضی خود به دنبال درمانگر است. ولی راجرز با کاربرد واژه ی مراجع تاکید کرد، که فرد با مراجع به درمانگر به دنبال کمک، کنترل سرنوشت خویش و غلبه بر مشکلات خویش است.
خود جهت دهی بخش خیلی مهمی در درمان مراجع محور است.
بسیار شبیه فروید، راجرز نیز اعتقاد داشت رابطه ی درمانی خوب با مراجع می تواند به بینش و تغییرات پایدار در مراجع منجر شود. در حالی که فروید به ارائه ی تفسیر هایی می پرداخت که معتقد بود تعارضات ناخودآگاه است، راجرز معتقد بود که درمانگر تاثیرش را غیر مستقیم می گزارد، نباید بر احساسات مراجع قضاوتی کرد و نباید راه حل یا پیشنهادی ارائه داد. در عوض مراجع باید بر خود کنترل داشته باشد.
به نظر راجرز انسان های كارآمد فرایند گرا هستند.فرآیند گرایی دو معنا دارد: نخست این كه آن ها زندگی را فرایند شدن می دانند و بر انجام دادن تمركز دارند. انسان ها ماهیتاً تغییر پذیرند به همین دلیل انسان های كارآمد آماده اند در ارزش ها، اهداف و نگرش های خود تجدید نظر كنند. در نتیجه چنین افرادی دارای «خود» ثابتی نیستند. همگام با رشد و تغییر این افراد، سازمان دهی «خود» آنان نیز پیچیده تر و متمایز تر می شود.فرایند گرایی معنای دیگری نیز دارد و آن عبارت است از تمركز بر انجام دادن تا تمركز بر نتایج.انسان هایی كه خیلی به نتیجه عملكردشان فكر می كنند مدام به این قضیه فكر می كنند كه خوب بوده اند یا بد. به نظر راجرز هیچكس حق ندارد برای دیگران طرز زندگی تجویز كند. این قضیه شامل والدین، نظام آموزشی و مراجع قدرت است. آیا از مراجع قدرت نباید تبعیت كرد؟ خیر، ولی آنها نباید حرف مراجع قدرت را بی هیچ چون و چرایی به صرف اینكه قدرتمندند، بپذیرند. قبول افكار مراجع قدرت به صرف اینكه معلم، پدر و مادر و… هستند، بین ارزش های اقتباس شده و احساس واقعی شخص، تعارض ایجاد می كند.تأكید خوشبینانه راجرز بر جنبه های مثبت طبیعت انسان لااقل بین كسانی كه در دیدگاه امید بخش وی شریک هستند بر معروفیت وی افزوده است. رویكرد وی به نسیم تازه ای تشبیه شده است كه نشاط آور و فرح افزاست.
انسان ها وقتی مؤثر عمل نمی كنند كه به تجارب شان گوش ندهند و در نتیجه نتوانند به تفاوت های موقعیتی كه در آن به سر می برند توجه كنند. تمامی آسیب های روانی از جمله اضطراب ریشه در این ناهمخوانی دارند یعنی ناهمخوانی بین آنچه فكر می كنند باید باشند با تجربه شان. یعنی خود واقعی و خود آرمانی، بنابراین آسیب روانی محصول نپذیرفتن و گوش ندادن به یكی از منابع مهم اطلاعاتی موجود در مورد موقعیت خودمان در دنیا است كه تجربه شخصی نام دارد.طبق دیدگاه راجرز برخی انسان ها یک ایده را اقتباس كرده و برای رسیدن به این هدف دایم احساسات و تجربیاتشان را انكار می كنند. آن ها در واقع آنچه را دوست دارند و برایشان با معنا هستند منكر می شوند. همین قضیه نیز كل شخصیتشان را تحت تأثیر قرار می دهد.اما چرا مردم به تجارب شان گوش نمی دهند؟ به نظر راجرز انسان ها در دوران كودكی خویش طوری بار می آیند كه مقبولیت و ارزش آنان به رعایت كردن شرایط و ضوابط دیگران بستگی دارد. كودكان از همان ابتدا با فرایند ارزش گذاری ارگانیسمی البته در شكل ابتدایی و مبهم خودش زاده می شوند.حتی مواقعی كه كودكان مجبورند از یک قانون و قاعده خاص بی هیچ چون و چرایی پیروی كنند، حداقل كاری كه والدینشان می توانند انجام بدهند این است كه به فرزندشان توجه مثبت نمایند و تجربه فرزندشان را رد نكنند.اضطراب در نظریه راجرز عبارت است از وجود تجارت و ادراكات ناهماهنگ با خود پنداره فرد. به عقیده راجرز فرد روان نژند (روان رنجور) مضطرب فردی است كه تجارت زندگی او با خویشتن پنداره او گاهی ناهماهنگ و گاهی حتی در تضاد است. به همین دلیل راجرز معتقد است برای جلوگیری و كاهش اضطراب، فرد مضطرب از طریق استفاده از دو مكانیزم انكار و تحریف سعی می كند بین خود واقعی و زمینۀ تجربی خود تعادل ایجاد كند.
در این نوع درمان درک توام با همدلی دقیق و حساس روان درمانگر، واقعی بودن (به معنای صداقت در احساس و رفتار) روان درمانگر، خلوص و فهم دقیق و بیقید و شرط مراجع از اهیت بالایی بر خوردار است.لازم به گفتن است كه راجرز هیچ گاه از كلمه بیمار در نظریات خود استفاده نكردهاست و همیشه از مددجو و یا مراجع نام میبرد. همچنین كلمه بیماری جای خود را به آزرده گی روانی داده است.در روان درمانی نحوه استفاده از كلمات، برجسته كردن احساسات و هیجان ها حول سه اصلی صورت می گیرند كه در ابتدا به آن ها اشاره شد. مساله مهم به هیچ وجه كشف ناخود آگاه و یا یادگیری جدید نیست بلكه مراجع توسط روان درمانگر طوری هدایت می شود كه خود به شناخت از چیزهایی كه برایش منجر به آزرده گی روانی شده اند برسد و خود راه های مواجه با آن را بیابد. برای همین هم در جریان درمان مراجع تعیین می كند كه درباره چه چیزی می خواهد صحبت كند و روان درمانگر در این روش گفته های مراجع را با كلماتی كه بار عاطفی گفته های مراجع را مشخص تر می كند به وی می گوید و تصمیم گیرنده كه آیا این گفته همان چیزی است كه مراجع گفته است یا خیر تنها خود مراجع است. در این حال است كه هرچه توان درک توام با همدلی و حساسیت روان درمانگر بهتر باشد نه تنها منجر به شناخت بهتر روان درمانگر از مراجع می شود، بلكه به شناخت عمیق تر مراجع نیز از خود می انجامد.در كنار این نظرگاه ها در روان درمانی شیوه های درمانی دیگری نیز وجود دارند كه به تنهایی و برای مورد های بسیار مشخصی از آن ها استفاده می كنند. از آن جمله می توان به هیپنوتیزم، تمرین های لَختی عضلانی، آتوگین ترینینگ، بیوفیدبک و تصویرسازی ذهنی اشاره كرد.هیچ یک از شیوه های روان درمانی، به اندازه شیوه مراجع محوری بر توفیق كار مشاوره تأثیر نداشته است. دیدگاه مثبت و عملی روان درمانی مراجع محوری موجب نفوذ فراوان آن در میان مشاوران مدارس گردیده است. كارل راجرز نخست كار خود را با روانكاوی آغاز كرد، اما در سال ۱۹۳۷ در راه شكل گیری نظریه معروف خویش در روان درمانی فعالانه كوشید. در سال ۱۹۴۰ پس از انتقال به دانشگاه ایالتی اوهایو، در ضمن تدریس به دانشجویان دوره های فوق لیسانس و دكتری، در اندیشه یافتن علل تغییر در جریان روان درمانی بود. از این رو، نوارهای ضبط شده از جلسات روان درمانی را با دقت مورد بررسی و مطالعه قرار داد و بر اساس نتایج این بررسی ها، بتدریج به ارائه روان درمانی مراجع محوری موفق شد.در نظریه مراجع محوری راجرز، نقش درمانگر مراجع محوری، سیری تحولی داشته است. در دهه ۱۹۴۰ درمانگر سعی می كرد نسبتاً ناشناس بماند و جوی توأم با گرمی و پذیرش ایجاد كند تا در این جو، مراجع با آرامش هر چه تمامتر خودكاوی كند. در دهه ۱۹۵۰ بر همدلی تأكید می شد. در این دوران درمانگر نه تنها موظف بود گرم باشد، بلكه سعی می كرد تجارب ذهنی مراجعانش را درک كند. در همین دوران فنی به نام «انعكاس احساسات» ابداع شد. در این فن، درمانگر برداشت خودش را از تجارب ذهنی مراجعان مثل آینه به آن ها منعکس می کرد. تصویر قالبی رایج در مورد درمانگر مراجع محور نیز در همین دوران ترسیم شد. در دهه ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۰ تحولات و پیشرفت های بیشتری رخ داد. راجرز (۱۹۷۵) مقاله ای منتشر کرد که در آن مدعی شده بود این خود رابطه درمانی است که درمانبخش می باشد. برخی خصایص و ویژگی های شخص درمانگر مهمتر از آموزش حرفه ای درمانگر و دیدگاه نظری و فنون است. درمانگرانی كه این خصایص را دارند موفق و موثرتر خواهند بود.راجرز در بین كسانی كه در سطح دكترای روان شناسی آموزش حرفه ای ندیده اند، پیروان پر و پا قرصی دارد. این موضوع راجرز كه «متخصصان همیشه شایسته ترین فرد برای كمک به دیگران نیستند.» بر محبوبیت او افزوده است. او بر این باور بود كه شرایط لازم برای پذیرش غیر مشروط، همدلی و اصالت را اغلب كسانی كه یا اصلاً آموزش ندیده یا آموزش اندكی دیده اند می توانند فراهم كنند.که از جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود:
توجه مثبت نامشروط، بها دادن، پذیرش، احترام، توجه یا حتی عشق بدون مالكیت. توجه از این جهت می تواند درمانبخش باشد كه اعتماد ساز است و در مراجع ایجاد انگیزه می كند. مراجعان در برابر كسی كه به آن ها توجه می كند بیشتر احتمال دارد خود افشایی كنند.
معانی درک همدلانه:
الف: مشاركت هیجانی دو انسانب: گرم بودن، توجه، نگرانی، نشان دادن توجهج: در درمان مراجع محور، درک نقطه نظر دیگراندرک همدلانه، نفوذ به دنیای مراجع و دیدن دنیا از زاویه دید او است. البته این كار خیلی سخت تر از آن است كه در نگاه اول به نظر می رسد. برای اینكه خوب همدلی كنیم باید به قول پیاژه، از لاک خودمان بیرون بیاییم. از لاک خود بیرون آمدن یعنی كنار گذاشتن نقطه نظرات خودمان و تجسم و حدس زدن نقطه نظرات و احساس دیگران از زاویه دید آن ها. درک همدلانه نفوذ به دنیای مراجع و دیدن دنیا از زاویه دید او است. مشاوران باید مراقب باشند كه همدلی در گرو كنار نهادن تجارب خودشان است.
مفهوم اصلی در درمان مراجع محوری، احترام قایل شدن برای رشد و كمالی است كه خود فرد بانی و مولدش باشد. درمانگر مراجع محور توصیه خاصی به مراجعانش جهت حل مشكلاتشان نمی كند.
۱- مثلاً از آن ها نمی پرسد «چرا سعی نمی كنی با او صادق باشی؟»
۲- راهبرد خاصی را برای زندگی به مراجعانش توصیه نمی كند. مثلاً به آن ها نمی گوید: «باید این مكانی و این زمانی زندگی كنی.»
۳- از قضاوت یا سرزنش كردن پرهیز می كند: «حق داری از مادرت عصبانی شوی»
۴- به مراجعانش بر چسب نمی زند: «تو روان پریش هستی.»
۵- برای مراجع طرح درمان نمی ریزد «ابتدا روی جسور نبودن كار می كنیم بعد می پردازیم به اضطرابت.»
۶- درمانگر به تفسیر معنای تجارب مراجعانش نمی پردازد. مثلاً به آنها نمی گوید «تو واقعاً از من عصبانی نیستی، تو در واقع از پدرت عصبانی هستی».این مفهوم كه درمانگر باید به رشد كمالی كه خود فرد بانی و مولدش است احترام بگذارد بر دو فرض استوار است:۱- واقعیت ها برای افراد مختلف متفاوتند، یعنی هیچ كس نمی تواند در مقام قضاوت بر آید كه واقعیت فلان انسان در مقایسه با واقعیت دیگر نادرست، تحریف شده یا غیر رضایت بخش است.۲- دومین فرض این است كه اگر به واقعیت های دیگران احترام بگذاریم و اعتماد اساسی خود را به آنان نشان بدهیم، رشد و كمال خود خواسته مورد نظر در مسیر مثبت زندگی بخش خواهد افتاد.به طور كلی در درمان مراجع محور اولویت با پذیرش و احترام گذاشتن به تجارب مراجع است، یعنی اینكه درمانگر باید قبول داشته باشد برای نگاه كردن به واقعیت، راه های مختلفی وجود دارد. پذیرش به معنای تأیید نقطه نظر مراجع یا اعمال وی و موافقت با او نیست.به نظر راجرز هدف از روان درمانی، باز گرداندن این توانایی در فرد است كه با تمام وجودش با مشكلات زندگی مقابله ای خلاقانه و هوشمندانه انجام دهد. این نیز اصولاً از طریق خود پذیری حاصل می شود. اگر مراجعان نگرش غیر قضاوتی در مورد خودشان داشته باشند و خودشان را بپذیرند آنگاه می توانند دوباره با تجارب خویش ارتباط برقرار كنند. به دنبال این جریان، محتاطانه با سازه های خویش برخورد می كنند و سازه های انعطاف پذیری با ساختار بیشتر برای خویش تدارک می بیند. افراد خود شكوفا برای حل مشكلات جدید زندگی و ادامه دادن آن به استقبال اضطراب و بی نظمی و آشفتگی می روند. البته به جای استفاده از تعبیر «خود شكوفا» بهتر است اصطلاح «در حال خود شكوفایی» را در مورد آنان به كار ببریم.راجرز می گفت «به نظر من اگر بگوییم آدم های سازگاری هستند در واقع به آن ها اهانت كرده ایم. اگر هم بگوییم آدم های شاد قانع یا حتی خود شكوفایی می باشند، خودشان این نظریات را رد می كنند.» به نظر راجرز، اختلافات هیجانی معلول نوعی فرزند پروری است كه در آن اثری از توجه مثبت به كودكان دیده نمی شود. والدین با شرایط قایل شدن در مورد ارزشمندی فرزندشان، وی را مجبور می کنند ارزش گذاری ارگانیسمی خود را نادیده بگیرد و در او ناهمخوانی ایجاد می کنند.به نظر راجرز یکی از ابعاد مهم درمان عبارت است از فرایند خلاقانه ترکیب شیوه های جدید پیچیده تر و منسجم تر ادراک و تجربه کردن خود و دنیا در یکدیگر.هدف از این نوع درمان، آزاد كردن و ممكن ساختن خلاقیت مراجعان است. مراجعان در این نوع درمان راه حل های جدیدی برای مسایل زندگی خود می یابند، راه حل هایی كه پیش از آن نه درمانگر به آن فكر كرده است نه خود مراجع.به طور كلی فرایند روان درمانی از دو جزء تشكیل می شود. ابتدا مراجع راه و رسم گوش دادن به تجربه و پذیرش آن را می آموزد. با این كار انعطاف پذیری و خود گردانی او بیشتر می شود و در مورد سازه های خویش جانب احتیاط را رعایت می كند. سپس پذیرش كامل تجربه درونی، ظرفیت خلاقیت، متكامل تر شدن و ترمیم را در مراجعان بسیج می كند و مراجع را به سوی راه حل های جدید خلاقانه هدایت می كند و به او اجازه می دهد برخورد جدید و منسجم تری با زندگی داشته باشد.در مشاوره مراجع محوری، مشاوران سعی می كنند «مونس» مراجعان خویش باشند نه «تعمیر كار» آنان.
در روان درمانی مراجع محوری، درمانگر و مراجع در محیطی مملو از صفا و صمیمیت و آگاهانه و صادقانه با یكدیگر تعامل كلامی، غیر كلامی، عاطفی و عقلی دارند. برای آنكه روان درمانی موثر باشد، رابطه پذیرا و عاطفی بین درمانگر و مراجع ضرورت تام دارد و از دانش و مهارت عملی درمانگر بسیار مهمتر تلقی می شود. به بیانی دیگر، آنچه كه تغییر مراجع را امكان پذیر و تسریع می كند حسن نیت و خلوص درمانگر و درك توأم با هم فهمی مراجع در جریان روان درمانی است.روان درمانی مراجع محوری سه نوع هدف آنی، میانی و نهایی دارد. اهداف آنی موجب تحریک و انگیزش مراجع در جلسه روان درمانی و تداوم آن می شود و به اهداف میانی و سپس نهایی می انجامد. ایجاد رابطه پذیرا، اعتقاد به روان درمانی و اعتماد به درمانگر از جمله اهداف آنی محسوب می شود. اهداف میانی، فرد را در نیل به اهداف نهایی یاری می دهد. بعنوان مثال، كاهش اضطراب و نگرانی و خصومت را می توان از جمله اهداف میانی به حساب آورد. اهداف نهائی وسعت و كلیت دارد و عواقب دراز مدت روان درمانی را شامل می شود و بر كل شخصیت فرد تاثیر می گذارد. به عنوان نمونه، نظر مراجع بر اینكه دوست دارد در آینده چه نوع فردی باشد و چگونه زندگیش را ادامه دهد در زمره اهداف نهایی قرار می گیرد.ایجاد تعادل روانی و شناخت توانائی ها به منظور تشخیص و قبول واقعیت (یعنی همان چیزی كه خود ادراک و تجربه می كند) از اهداف نهائی روان درمانی مراجع محوری بشمار می آید. هدف اصلی روان درمانی مراجع ــ محوری، كمک به فرد برای كاهش اضطراب و افزایش خودآگاهی و خودشناسی و نهایتاً نیل به خود شكوفائی است كه چنین ویژگی هایی را به همراه دارد: احساس آرامش در زندگی، قبول خود و دیگران، وجود انگیزه درونی برای تلاش و فعالیت سازنده، ستایش و تمجید زیبایی ها و اقدام به كارهای مفید، برقراری روابط عاطفی با دیگران، داشتن اهداف سازنده در زندگی و قبول مسئولیت نسبت به رفتار خویش.برای تغییر ادراكات و رفتار مراجع در جهت مطلوب و مقبول، در جریان روان درمانی مراجع محوری باید اولاً بین مراجع و درمانگر رابطه عمیقی برقرار شود. مراجع با نوعی ناراحتی روانی نظیر اضطراب و نگرانی مواجه است و درمانگر در جریان روان درمانی، تعادل روانی دارد و هماهنگ با احساس خویش رفتار می كند و هیچگونه تظاهر و وانمود سازی در اعمالش وجود ندارد. ثانیاً درمانگر برای مراجع احترام خاصی قائل است و هیچگونه شرطی را برای پذیرش او مطرح نمی سازد. ثانیاً درمانگر، مراجع و مشكل او را درک می كند و به هم فهمی او می پردازد و می كوشد تا مشكلات را حتی الامكان از دریچه چشم مراجع بنگرد و خود را به جای مراجع قرار دهد.
روان درمانی مراجع محوری، مراحلی دارد. در مرحله اول كه مراجع و درمانگر بطور سطحی درباره مسائل متعدد زندگی روزمره به گفتگو می پردازند، مراجع مسائل و مشكلات خود را مطرح نمی سازد. از آنجا كه رابطه صمیمی بین مراجع و درمانگر هنوز به وجود نیامده است، بحث بیشتر جنبه عقلی دارد. درمانگر از طریق گوش دادن فعال به مراجع و استفاده از كلماتی نظیر بلی، می فهمم و… او را به سخن گویی بیشتر تشویق می كند.در مرحله دوم، پس از ایجاد رابطه دوستانه نسبی بین مراجع و درمانگر، مراجع درباره احساسات خود كم و بیش گفتگو می كند اما مسئولیت رفتار و احساسات خویش را نمی پذیرد و عوامل بیرونی و دیگران را موجد پریشانی و نابسامانی خود می داند. در گفتار و عقاید مراجع می توان مطالب ضد و نقیض دید و موضوعاتی ممكن است مطرح گردد كه به مراجع و مشكل او ارتباط چندانی نداشته باشد. مراجع بحث را حتی الامكان عقلی می كند و از جنبه های عاطفی بحث طفره می رود، در عین حال بطور ضمنی خود را با مشكلی مواجه می داند. در این مرحله نیز از طریق بازگو كردن و دوباره گویی كلمات، مراجع باید به سخن گویی بیشتر تشویق شود.در مرحله سوم، پس از ایجاد رابطه عمیق تری بین مراجع و درمانگر، بحث درباره احساسات و عواطف آغاز می گردد و گفتگو كم كم جنبه عاطفی به خود می گیرد و از جنبه عقلی آن بتدریج كاسته می شود. هنوز هم مراجع مشكل را گاه گاهی به عوامل بیرونی مربوط می داند و خود را مسئول آن ها نمی شناسد. درمانگر در این مرحله نیز باید به مراجع گوش فرا دهد و با تحكیم و تقویت رابطه، مراجع را به ادامۀ بحث تشویق كند.در مرحله چهارم، پس از برقراری رابطه صمیمانه تر و عمیق تر بین مراجع و درمانگر، مراجع برخی از مشكلات خود را صادقانه با درمانگر مطرح می سازد و احساس واقعی خود را در ارتباط با مشكلات بروز می دهد و مسئولیت اعمال و رفتارش را می پذیرد. در این مرحله نیز موضوع پذیرش و انعكاس احساسات، مراجع را در خودشناسی و قبول مسئولیت یاری بیشتری می دهد.در مرحله پنجم مراجع با صداقت فراوان تری درباره احساسات و رفتار خود با درمانگر صحبت می كند و مسئولیت كامل آنها را می پذیرد. مراجع برخی از افكار و عقاید خود را مورد سئوال قرار می دهد و می پذیرد كه خود برای تغییر آنها اقدام كند. بر اثر درك توأم با همفهمی، احترام بی قید و شرط و خلوصی كه بر جلسه روان درمانی حاكم است مراجع به تلاش و فعالیت تشویق می شود و گام های مثبتی در جهت تغییر عوامل نامطلوب بر می دارد و بتدریج با تغییر نگرش های خویش، مشكل را پشت سر می نهد و زندگی شادی را تجربه می كند.روان درمانی مراجع محوری به صورت انفرادی و گروهی، در مكانی آرام و ساكت اجرا می شود. درمانگر به استفاده از آزمون های روانی اعتقاد چندانی ندارد و حتی الامكان از كاربرد آنها خودداری می كند. به نظر راجرز، هر نوع مشكلی از طریق روان درمانی مراجع محوری درمان پذیر است (به طوری كه وی در سال ۱۹۵۷ بیماران اسكیزوفرن را با توفیق درمان كرد). ابتكار عمل و اداره جلسه با مراجع است و درمانگر از قضاوت و تحمیل ارزش هایش به مراجع امتناع می ورزد. مراجع به شناسایی و تشخیص تجارب درونی خویش موفق می شود و آنها را در جهت سازگاری تغییر می دهد. در جریان درمان از فنون انعكاس، تصریح، گوش دادن فعال، تكرار گفتار مراجع و تشویق مراجع به سخن گویی بیشتر استفاده می شود.
راجرز معتقد است وقتی شخصیت افراد را بر مبنای پاداش پرورش می دهیم، ارزش های برگزیده آنها دیگر با امكانات و توانائی های بالقوه شان هماهنگ نخواهد شد. ولی فكر نمی كنم اگر افراد را در جوی آزاد بار بیاوریم به كلاهبرداری، قتل و دزدی كشیده شوند.به نظر راجرز پذیرش یا اعتماد به واقعیت دیگری به معنای موافقت با آن یا تأییدش نیست. بلكه به معنای تصدیق مشروط ادراك های اوست. پذیرش یعنی گوش دادن نامشروط.درمانگر می تواند ابراز نظر كند به شرطی كه آن نظر را فقط نظر خودش جلوه دهد، درمانگر نباید بگوید «تو اشتباه می كنی» باید بگوید: «من نظرت را قبول ندارم، به نظر من پلیس قصد دستگیر كردن تو را ندارد.» این پاسخ به طور تلویحی دیدگاه مراجع را محترم می شمارد و آن را درك می كند.
همدلی یعنی دیدن اشیاء از زاویه دید فردی دیگر یا دیدن جهان از چشم دیگران یا به قول سرخپوستان آمریكا «با كفش دیگران راه رفتن».به تعبیر راجرز (۱۹۸۰) همدلی یعنی درك احساسات دیگران آن چنان كه گویی احساسات خود ماست، با تأكید در معنای واژه «گویی».همدلی با همدردی تفاوت دارد. همدردی به معنای «احساس برای كسی» و همدلی به معنای «احساس با كسی» است. بالتون (۱۹۷۹) در توضیح خود، همدلی را به عنوان داشتن درك دقیق احساسات و افكار شخصی دیگر ضمن حفظ جدایی از او ذكر كرده است. او همدلی را مهمترین ویژگی در غنی سازی ارتباط میان فردی و افزایش رشد شخصی می داند.
فنی است كه در دهه 1950 برای نشان دادن درك همدلانه درمانگر ابداع شد. انعكاس ها معمولاً اینگونه می شوند «بنظر می رسد، احساس می كنید، یا می خواهید بگویید…»همدلی و انعكاس احساس به دلایل زیر درمانبخش هستند:
۱- همدلی توأم با گرمی، اعتماد ساز است.
۲- معمولاً احساس درك شدن به خودی خود درمانبخش است.
۳- همدلی و انعكاس، باعث متمركز شدن حواس مراجعان بر تجارب درونی شان می شود.
درمانگر باید گفتار و احساسات مراجع را بدان گونه كه مطرح می گردد دریابد و بتواند خود را در جهان پدیداری مراجع قرار دهد و موقعیت او را احساس كند. درمانگر باید جهان درون مراجع را از دریچه چشم مراجع نظاره كند. درك توأم با همفهمی، زمانی به وجود می آید كه اولاً درمانگر به مراجع فعالانه گوش فرا دهد و موقعیتی فراهم آورد كه مراجع احساسات و افكارش را به راحتی در جلسه روان درمانی مطرح سازد. ثانیاً درمانگر مراجع را به عنوان موجودی منحصر به فرد كه احساسات و افكار و خصوصیات ویژه و جهانی متفاوت با دیگران دارد، بپذیرد. ثالثاً درمانگر رابطه ای عمیق و دوستانه و عاری از تهدید با مراجع برقرار سازد.
زندگینامه راجرز روانشناس
احترام بدون قید و شرط به مراجع و توجه به افكار و احساسات او، موجب مشاركت فعال مراجع و طرح مشكل در جلسه روان درمانی می گردد. در عین حال كه درمانگر، مراجع را به عنوان یك انسان و با ارزش های یك انسان می پذیرد، اما در رفتارها و افكار احتمالی نامطلوب وی جای بحث می گذارد و در خلال روان درمانی در موقعیت های مناسب، مراجع را به تغییر افكار و رفتارهای نامطلوب خود تشویق می كند.
خلوص عبارت است از خود بودن درمانگر در ارتباط با مراجع. بدین معنی كه درمانگر در جریان روان درمانی، بدان گونه كه خود هست عمل می كند، در گفتار و رفتارش ثبات وجود دارد، نقش شخص دیگری را ایفا نمی كند و در موارد ضروری تجربیات خود را آگاهانه و صادقانه با مراجع مطرح می سازد. برای انجام این كار، درمانگر باید بیاموزد چگونه می تواند به دیگران احترام گذارد، به چه طریقی دیگران را به سخن گویی بیشتر تشویق كند، به چه شیوه ای به جریان درون دیگران وارد شود، به چه نحوی ترس دیگران را بكاهد و چگونه از قضاوت درباره دیگران بپرهیزد.
چندین مطالعه در مقیاس بزرگ نشان داده اند که 3 عنصری که راجرز تاکید کرده است به طور قطع کارآمد هستند. همچنین برخی مطالعات نشان داده اند که این 3 عنصر به تنهایی برای ایجاد تغییر در مراجع کافی نیست.
منابع:
اسكات، تی. می یر: اركان اساسی مشاوره. ترجمه یوسفعلی عطاری. 1376. انتشارات اندیش ورزانتادجودیت: اصول روان شناسی بالینی و مشاوره. ترجمه مهرداد فیروز بخت. 1379. انتشارات رساراجرز، كارل: مشاوره و روان درمانی مراجع محوری. ترجمه سید عبدالله احمدی قلعه.1382. انتشارات فراروانراجرز، كارل: هنر انسان شدن. ترجمه مهین میلانی. 1376. انتشارات فاختهساعتچی، محمود: مشاوره و روان درمانی. مؤسسه نشر ویرایششارف، ریچارد: نظریه های روان درمانی و مشاوره. ترجمه مهرداد فیروز بخت. 1381. انتشارات رساشفیع آبادی، عبدالله و غلامرضا ناصری: نظریه های مشاوره و روان درمانی. تهران. مركز نشر دانشگاهیشفیع آبادی، عبدالله: روان درمانی مراجع محوری. مجله علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه تهران. سال نهم. شماره 1 الی 4شیلینگ، لوئیس: نظریه های مشاروه. ترجمه خدیجه آرین. مؤسسه اطلاعاتنای، رابرت: سه مكتب روان شناسی. ترجمه سید احمد جلالی.1381. انتشارات پادار
Boeree, C. G. (2006) Carl Rogers: 1902-1987. Retrieved from http://webspace.ship.edu/cgboer/rogers.html
Cooper, M., Watson, J. C., & Hoeldampf, D. (2010). Person-centered and experiential therapies work: A review of the research on counseling, psychotherapy and related practices. Ross-on-Wye, UK: PCCS Books.
Rogers, C. (1951). Client-centered psychotherapy. Boston: Houghton-Mifflin.
Rogers, C. (1977). Carl Rogers on personal power: Inner strength and its revolutionary impact. New York: Delacorte Press.
Rogers, C. (1980). A way of being. Boston: Houghton-Mifflin.
Sachse, R., & Elliott, R. (2002). Process-outcome research on humanistic therapy variables. In David J. Cain & Jules Seeman (Eds.). Humanistic psychotherapies: Handbook of research and practice. Washington, DC: American Psychological Association.
[email protected]
[email protected]
