چگونه در نماز حضور ذهن داشته باشیم

هرچه سعی میکنم در نماز حضور قلب داشته باشم نمیشه نا خواسته ذهنم متوجه کسی میشه که به او علاقه مندم این وضعییت حسابی رنجم میده لطفا کمک کنید

پرسشگر گرامي ضمن تبريك به خاطر اينكه در پي نماز با حضور قلب و با معنويت بيشتري هستيدبه چند نكته توجه كنيد:
اول: اینکه مشکل اساسی همان علاقه ای است که ذکر کردید چرا که علاقه اگر خدایی باشد در نماز مانع از حضور قلب نخواهد بود. ولی اگر علاقه به فرد علاقه ای مشروع نباشد. یعنی مثلا به نامحرم علاقه وجود دارد این علاقه مانع از تمرکز و توجه به خدا خواهد بود و خدا هم در قرآن به این نکته اشاره می فرماید: :”ما جعل الله لرجل من قلبین فی جوفه
خدای برای هیچ کس دو دل درونش نیافریده (1)
پس باید سعی کنید این علاقه را از دل بیرون کنید یا این علاقه را تبدیل به علاقه ای خداپسندانه کنید مثلا همان علاقه به نامحرم را اگر ممکن است با ازدواج خدایی کنید.
دوم: اما برای اینکه راه های تمرکز در نماز را بهتر بدانید،می گوییم که بزرگان برای به دست آوردن حضور قلب در نماز عواملی را ذکر کرده اند که مهم ترین آن ها عبارتند از:
1- اهمیت دادن به نماز:
کسانى که نماز را سرسرى مى گیرند و نسبت به آن بى توجه هستند و به اهمیت نماز توجهى ندارند، حضور قلب نخواهند داشت. بر عکس کسانى که به نماز اهمیت مى دهند و براى آن سرمایه گذارى مى کنند و آن را ستون دین مى دانند و وقت و فرصت بیش ترى را صرف نماز مى کنند، حضور قلب بیش ترى خواهند داشت.
2- شناخت و آگاهی:
هر مقدار معرفت انسان به حق تعالی بیش تر باشد، احساس او نیز بیش تر خواهد بود. در برابر پروردگار خاضع و خاشع خواهد بود. خداوند را ناظر و حاضر خواهد دید.
3- فهم معانی نماز:
در نماز باید مراقب کلمات بود. با تمرین بیش تر، کلمات بیش تری را با معانی آن ادا نمایید.
4- آمادگی قبل از نماز:
کسی که می خواهد در نماز حضور قلب داشته باشد، لازم است به مقدمات نماز توجه داشته باشد. وضو را به صورت کامل انجام دهد. قبل از نماز لحظاتی را با خدا خلوت کند. امام صادق (ع) می فرماید:
إِذَا اسْتَقْبَلْتَ الْقِبْلَةَ فَانْسَ الدُّنْيَا وَ مَا فِيهَا وَ الْخَلْقَ وَ مَا هُمْ فِيهِ (وَ اسْتَفْرِغْ قَلْبَكَ مِنْ كُلِّ شَاغِلٍ يَشْغَلُكَ عَنِ اللَّهِ) وَ عَايِنْ بِسِرِّكَ عَظَمَةَ اللَّهِ وَ اذْكُرْ وُقُوفَكَ بَيْنَ يَدَيْهِ يَوْمَ تَبْلُو كُلُّ نَفْسٍ مَا أَسْلَفَت
«هنگامی که به قصد نماز به جانب قبله ایستادی، دنیا و آن چه در آن است و مردم و احوال آن ها را فراموش کن. قلبت را از هر شاغلی که تو را از یاد خدا باز می دارد، فارغ ساز. با چشم باطن، عظمت و جلال خدا را مشاهده کن. به یاد آور توقف خودت را در برابر خدا، در روزی که هر انسانی اعمال از پیش فرستاده اش را آشکار می سازد ». (2)
5- رعایت مستحبات نماز:
از اسباب حضور قلب، رعایت احکام و آداب نماز است، مانند نگاه کردن به محل سجده در حال قیام، نگاه کردن بین دو پا در حال رکوع، نگاه کردن به دامن در حال تشهد و سلام و چسباندن دست ها به بدن در حال قیام و غیره.
از هنگام وضو ساختن، دل را به خدا بسپار . با گفتن اذان و اقامه و توجه به معانى و مفاهیم بلند آن، جان و روح و قلب را به آن خط نورى ملکوتى اتصال بده که از کعبه تا عرش و از آن جا تا حقیقت اسما و صفات و از آن فراتر تا «ذات احدیّت» امتداد دارد.
پس از اقامه گفتن و قبل از ورود به نماز، به ابراهیم خلیل تأسى کن و بگو:
«انّى وجهت وجهى للذى فطر السموات و الارض حنیفاً و ما انا من المشرکین»؛(3) روى خود را به سوى کسى کردم که آسمان‏ها و زمین را آفریده، من در ایمان خود خالصم و از مشرکان نیستم.
سپس با حضور قلب و توجه به معانى الفاظ بگو: «انّ صلوتى و نسکى و محیاى و مماتى للَّه ربّ العالمین»؛(4) نماز و تمام عبادات من، زندگى و مرگ من، همه براى خداوند پروردگار جهانیان است.
آن گاه که در آستانه تکبیر قرار گرفتى، گناهان خویش را به یاد آور و به عظمت خالق توجه نما و حقارت خویش را در نظر آور و بگو:
«یا محسن قد اتاک المسى و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسى انت المحسن و انا المسى بحق محمد و آل محمد صل على محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منّى؛
اى خداى نیکوکار! بنده گناهکارت به در خانه تو آمده، امر کرده‏اى که نیکوکار از گناهکار بگذرد. تو نیکوکارى و من گناهکارم. به حق محمد و آل محمد، رحمتت را بر محمد آل محمد بفرست و از کارهاى زشتى که مى‏دانى از من سر زده بگذر».
6- انتخاب مکان مخصوص و اختصاص وقت مناسب برای نماز.
7- فراغت قلب:
یکی از مهم ترین اسباب حضور قلب، فراغت قلب است.
تا بر نخیزی از سر دنیا و هر چه هست با یار خویشتن نتوانی دمی نشست
8- رفع موانع:
پرخوری، جلوگیری از ادرار، کسالت و خستگی، سر و صدا و نگاه به اطراف، مانع حضور قلب در نماز می شود. رفع این موانع در حضور قلب مؤثر است.
موانع تا نگردانى ز خود دور درون خانه دل نایدت نور
9ـ احساس و درک عظمت و بزرگى خدا.
درک عظمت و بزرگى هر کسى بستگى به مقدار شناخت و معرفت به او دارد. هر مقدار این شناخت بیش تر شود، ‌بزرگى و عظمت او بیش تر جلوه گر خواهد شد. اگر کسى به عظمت و بزرگى خدا پی ببرد، ‌طبعاً‌ خضوع و خشوع بیش ترى در پرستش و عبادت خواهد داشت.
امیرالمؤمنین(ع) در وصف عارفان و خدا پرستان واقعى فرمود: «عظم الخالق فى أنفسهم فصغر ما دونه فى أعینهم؛(5) آنان خدا را به عظمت و بزرگی شناخته اند. بنابراین هر چه غیر او است، در نظرشان کوچک جلوه می‌کند».
10ـ جلوگیرى از هرزگى قوه خیال:
یکى از بزرگ ترین عوامل حواس پرتى در نماز، ‌هرزگى و پراکندگى قوه خیال است. اگر قبل از نماز چند دقیقه اى به وسیله ذکر خدا و مناجات و خواندن نمازهاى مستحبى و تلاوت قرآن، خود را آماده نماز کنیم، ‌ذهن از حواس پرتى و پراکندگى و از توجه به کثرت، به سوى وحدت متوجه مى شود، ‌در نتیجه در نماز فکر انسان به این طرف و آن طرف متوجه نمی شود. کسى که قبل از نماز با دیگرى بگو مگو و بحث داشته یا خوشحال یا ناراحت شده، اگر فوراً وارد نماز شود، نمازش تحت تأثیر آن افکار خواهد بود و حضور قلب نخواهد داشت.
11ـ طول دادن و با تأنى خواندن نماز:
اگر کسى رکوع و سجود را مقدارى طولانى کند و با حال خوشی اذکار و سجود را بگوید، در حضور قلب مؤثر خواهد بود.
12ـ حالت خاصی در نماز که بیانگر خضوع است، در خشوع که حالت قلبى است، تأثیر مى گذارد.
13 -بعضى از آداب نماز مانند سر وقت خواندن و مواظبت بر وقت نماز و به حالت کسالت داخل نماز نشدن و. . . در نماز مؤثر است.
14 -دوری از غذاهای شبهه ناک و حرام و اموالی که از طریق غیر مشروع به دست می آید، در حضور قلب و ایجاد آمادگی درونی برای نماز و سخن گفتن با خدا بسیار موثر است.
15 -رعایت آدابی از قبیل مسواک زدن، ‌انگشتر به دست کردن، ‌عطر زدن و. . . که باعث آمادگی و تمیزی و پاکی انسان می شود. این کارها موجب بهره برداری هر چه بیش تر از برکات معنوی نماز می شود.
16 -ترک گناه:
کسى که به خیانت به مردم، کلاه برداری، رشوه خواری، اختلاس، ‌تهمت، غیبت و غیره فکر مى کند، براى او قلبى نمانده است تا در آن خدا جلوه کند. هر چه هست ،غیر خدا است.
دل ز دل بردار اگر بایست دلبر داشتن دلبر و دل داشتن نَبْوَد طریق عاشقان
گناه لذت مناجات را از انسان مى گیرد و با گرفتن لذت شیرینى عبادت، حضور قلب هم خواهد رفت.
سوم : شکر نعمت های خدا هم با نماز و توجه در نماز تحقق پیدا می کند و هم با زبان میسر است. ولی از همه مهمتر شکر عملی است و آن این است که از هر نعمت استفاده صحیح و به جا و مشروع بشود مثلا از نعمت استعداد بینایی و شنوایی و نعمت های دیگر د رحرام استفاده نشود. این تشکر عملی است که در کنار تشکر زبانی بسیار تاثیر گذار است.
پی نوشت ها :
1.حجرات(33)آیه 4.
2-مستدرك الوسائل، محدث النوري، 18 جلد، مؤسسة آل البيت (ع) – قم، 1408 ه. ق.جلد4،صفحه95
3. انعام (6)، آیه 79.
4. همان، آیه 162.
5. نهج البلاغه؛ انتشارات دار الهجره قم،خطبه 193معروف به متقین، صفحه : 303.

با توجه به عدم امکان پاسخگویی در بخش نظرات لطفا سوالات خود را در سامانه «ارسال پرسش» یا بخش «پاسخگویی آنلاین» مطرح نمائیدچگونه در نماز حضور ذهن داشته باشیم

درباره ما

کلیه حقوق متعلق به مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی می باشد ©

1. توجه به عظمت بی نهایت خداوند

2. توجه به لطف بی نهایت پروردگار به انسان ها

3. توجه به عظمت پذیرش بنده از سوی خداوند

4. توسل به اهلبیت علیهم السلام

احتمال بودن آخرین نماز

چگونه در نماز حضور ذهن داشته باشیم

نماز ، ملاقات با بزرگ ترین بزرگ

گاهی اوقات در حال نماز خواندن به چیزهای دیگری فکر می کنم و در نماز اشتباه می کنم ولی متاسفانه هر چه می خواهم در نماز تمرکز کنم نمی توانم افکاری دیگری وجودم را می گیرند راهنمایی کنید

هرگز حدیث حاضر غایب شنیده‏ای       من در میان جمع و دلم جای دیگر است‏ چگونه در نماز حضور ذهن داشته باشیم

 

 

پاسخ به این پرسش را با یک سؤال آغاز می‏کنم:

تمرکز حواس چیست؟ یکی از مهم‏ترین عوامل یادگیری و یاد سپاری و باز یافت اطلاعات، تمرکز حواس است. اساس تمرکز حواس هماهنگی ذهنی است، یعنی اراده معطوف به هدف؛ و به زبان ساده‏تر، به خود یاد آوری کنیم چه کار یا هدفی را پی می‏گیریم. این مشکل را بزرگی که مدرّس قرآن بود می فرمود: وقتی نوجوان بودم، عدم حضور قلب در نماز یا نداشتن حواس متمرکز بر عبادت نگرانم می‏ساخت و چاره کار را در این می دید که: قبل از نیت و تکبیرة الاحرام، به خود تلقین کن در این لحظات در برابر مهم‏ترین کار قرارداری و باید آن را در مدّت معیّن و شرایط خاص به نحو احسن انجام دهی. در وسط عبادت و نماز هم چند بار به خودیاد آوری کن. بعد از مدتی این رفتار یا تلقین درونی می‏گردد. سپس تمرین دوم را انجام بده و آن تامل بر کلمات و عبارات نماز یا دعا است. بنده سال‏ها است از این تجربه گرانبها استفاده می‏کنم و لذّت می‏برم. اگر چه فکر کردن در نماز از لحاظ فقهی مشکل ندارد یعنی نماز در این حالت صحیح است. در این زمینه بحثهایی است که خدمتتان عرض می کنیم:

اما عوامل ایجاد تمرکز حواس‏:

1. قصد: تا انگیزه و نیاز به چیزی نباشد، تمرکز حواس و توجّه به آن امر دقیق نخواهد بود. برای آن که به چیزی توجّه پیدا کنیم، باید انگیزه‏ای نسبت به آن در ما پدید آید. در خصوص امور درسی و تحصیلی مقاصدی چون پیشرفت، موفقیت، رقابت سالم، اتمام تحصیل، یافتن شغل، مقام و منزلت اجتماعی، رفع نیازهای مادّی زندگی، ازدواج و… می‏تواند موجب تمرکز حواس گردد.

2. پرهیز از خیالبافی‏: خیالبافی، غرق شدن در خاطرات گذشته و یاد کرد مشکلات از عوامل مُخلّ تمرکز است عبادت ارجمند و هدفمند اجازه خیالبافی نمی‏دهد.

3. تعارض انگیزه‏ها: برای داشتن تمرکز حواس، باید به بلا تکلیفی خود پایان دهیم؛ از میان انگیزه‏های مختلف و متنوعی که ما را احاطه کرده‏اند، با انتخاب درست، یکی را برگزینیم و بقیه را به حاشیه ذهن برانیم. 

تمرینات تقویت حافظه و تمرکز بسیار سومند است. این تمرینات بارها در کارگاه‏های فراوان به فراگیران آموزش داده شده و به رضایت بسیار آن‏ها انجامیده است.

تقویت حافظه: «عدم تمرکز حواس»، موضوعی است که بسیاری از جوانان از آن رنج می‏برند و دلایل مختلف و متعددی دارد. همان طور که خود می‏دانید، تمرکز حواس در هر کاری از جمله دعا و عبادت – لازم است. تمرکز حواس، حالتی ذهنی و روانی است که در آن حالت، تمام قوای حسی، روانی و فکری انسان روی موضوع خاصی متمرکز می‏شود و تضمین کننده امر یادگیری و انجام صحیح کارها و رهایی از خطرات احتمالی است. به هر حال در یک جمع‏بندی کلی، می‏توان گفت: بیشتر افراد به دلایل عمده زیر، با عدم تمرکز فکر و حواس مواجه می‏شوند:

1. کسانی که خود را به انجام دادن کار یا مطالعه یا خواندن نماز و دعا مجبور می‏کنند؛ در حالی که تمایل درونی چندانی به آن ندارند. در این صورت تمام قوای ذهنی و روانی‏شان به طور خودکار از آن موضوع پرت می‏شود و دچار حواس‏پرتی می‏گردند. چنین افرادی ممکن است مدت‏ها با بی‏علاقگی کارهایی انجام می‏دهند و به عبارت دیگر خود را مجبور به انجام دادن آن کار می‏بینند.

2. فشارهای روانی نیز از عوامل عمده تشتت فکری است. بیشتر افراد زمانی که با مسأله‏ای مواجه می‏شوند، اگر معتقد باشند زمان کافی برای حل آن ندارند و یا توانایی حل مسأله و کسب توفیق را در خود نبینند، دچار نگرانی و اضطراب می‏شوند و در نتیجه این نگرانی‏ها، ترس از شکست، افکار منفی عدم اعتماد به نفس و خیال‏بافی‏های منفی‏گرایانه، توان عمل و ابتکار و خلاقیت را از آنان سلب می‏کند و به جای اینکه روی موضوع خاص تمرکز کنند، بر ترس و احتمال شکست خود تمرکز می‏کنند و یأس و ناامیدی بر آنها چیره شده و موجب حواس‏پرتی می‏شود.

3. گاهی برخی حوادث و اتفاقات، فضای روانی فرد را دچار اختلال می‏کند (نظیر آنچه در زندگی شخصی، تحصیلی، خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی و… رخ می‏دهد)، امکان تمرکز حواس را از بین می‏برد.

4. تکثر و تعدد فعالیت‏های فرد مخصوصا اگر در توان انسان نباشد، باعث عدم تمرکز حواس می‏شود.

5. اگر مشکلات شخصی، اجتماعی، خانوادگی و… باعث عدم تمرکز حواستان می‏شود؛ بدانید که:

الف. زندگی فردی هیچ‏کس، خالی از مشکل نیست و ذهن هیچ فردی خالی محض نیست. از طرف دیگر با صرف فکر کردن و مشغولیت ذهنی درباره چنین مشکلاتی، هیچ دردی دوا نخواهد شد. پس به خود تلقین کنید که هنگام نماز یا دعا، ذهن خود را از آن مسائل برهانید.

ب. به هنگام مزاحمت آن افکار، به خود قول بدهید در این باره خواهم اندیشید (و زمانی را برای این کار در شبانه‏روز اختصاص دهید).

ج. در صورتی که موضوع یا موضوعات خاص و محدودی، باعث حواس‏پرتی شما می‏شود، به دنبال راه حل مناسب آن باشید؛ چرا که آن موضوع خاص، در حکم علت عدم تمرکز حواس شما است. پس برای مقابله با آن باید ابتدا علت و عامل اصلی را شناسایی کنید و در پی حذف یا تقلیل آن برآیید، ولی اگر موضوعات متعدد مختلف باعث حواس‏پرتی می‏شود. به نکات بالا توجه نمایید.

چگونه در نماز حضور ذهن داشته باشیم

افکار بد و آلوده بدون شک امری مذموم و نامطلوب است و باید به این نکته توجه داشت که افکار ذهنی انسان خود نوعی عمل محسوب می‏شوند که اعمال درونی و یا جوانحی نامیده می‏شوند در مقابل اعمال خارجی که توسط اعضای انسان مثل دست و پا و چشم و گوش و زبان انجام می‏شود و به آنهااعمال جوارحی گفته می‏شود.

اولیای الهی در اثر توجه کامل به مبدأ قدرت و هستی، خداوند را در تمام حالات حاضر و ناظر اعمال می بینند و حتی فکر گناه و اندیشه بد نیز در آنها راه نمی‏یابد تا چه رسد به گناه بیرونی و خارجی ولی چنین توجهی برای ما عملاً ممکن نیست و لذا گاهی اوقات در اثر غفلت از یاد خداوند و فراموش کردن حضور او گاهی افکار آلوده به ذهنمان خطور می‏کند ولی خداوند متعال که به همه اعمال درونی و بیرونی ما آگاه است به لطف و کرمش این گونه افکار ناشایست را برما می‏بخشد و اگر لطف او نمی‏بود استحقاق عقاب و مجازات را بر چنین افکاری داشتیم چون خداوند تبارک و تعالی از سودای قلب ما و پنهان‏ترین خطورات قلبی ما که گاهی خود نیز از آن بی خبریم آگاه است چنانچه در آیه 284 بقره می‏فرماید: «و ان تبدوا ما فی انفسکم او تخفوه یحاسبکم به الله؛ امور درونی و افکار و نیات شما بر خداوند آشکار است چه آنها را پنهان کنید و چه آشکار سازید و خداوند در مورد آنها از شما حسابرسی می‏کند».

البته روایات متعددی که می‏گویند: فکر گناه، گناه نیست در حکم استثنا از این آیه کریمه است و احتمال دارد مورد آیه آن گونه افکاری است که خود نوعی عمل قلبی به شمار می‏آیند در مقابل اعمالی که فکر، مقدمه انجام آنها در خارج و بیرون است مثلاً سوء ظن گناهی است که مربوط به درون و قلب و فکر انسان است و مستقیما ربطی به بیرون و خارج ندارد و بر خلاف حسادت که ظهور آن در خارج گناه است و فکر درونی در باره آن و لو مذموم و زشت است ولی گناه محسوب نمی‏گردد مثلاً اگر من در ذهنم برای کسی توطئه‏چینی کنم تا آبرویش را بریزم و یا ضربه‏ای به او بزنم به خاطر حقد و کینه و حسادت این فکر به خودی خود تا در خارج پیاده نشده گناه محسوب نمی‏گردد و لذا خداوند متعال در پایان آخرین سوره قرآن کریم یعنی سوره ناس می‏فرماید: «و من شر حاسد اذا حسد؛ ای پیامبر ما بگو به خداوند پناه می‏برم از شر انسان حسود وقتی که حسادتش را آشکار سازد و بروز دهد»

در پایان ذکر این نکته لازم است که غالبا افکار مشوش و آلوده از بازی‏های شیطان و وسوسه‏های نفس است که هدف از آن سرگرم کردن انسان و باز داشتن او از توجه به عبادت خدا و انجام اعمال نیک است و انسان باید در برابر این نوع افکار و هجوم آن بی اعتنا باشد و با پرکردن فضای قلب و سینه از یاد خداوند و ذکر او و تفکر در شگفتی‏های خلقت او جایی خالی برای شیطنت شیطان در قلب خود باقی نگذارد.

کنترل افکار (خواطر) راه های متعددی دارد ولی نباید پنداشت که با اولین گام همه چیز درست می شود.  کسی که می خواهد زمام افکار خویش را به کف گیرد باید با تمام توان به خودسازی بپردازد و با جدیت این راه را دنبال نموده تا تدریجا به هدف نزدیک گردد:

1- راه دل و عشق : ذهن و فکر انسان همواره متوجه چیزی است که به آن عشق می ورزد چنان که عاشق آنی از فکر معشوق خود بیرون نمی رود. این که مثلا ما همیشه در نمازهای خود به یاد دیگر مسائل می افتیم به جهت تعلق نفس به آنها و عدم آشنایی با محبوب حقیقی است . لیکن عاشق دلباخته ذات جمیل علی الاطلاق در همه حال به یاد خداست چنان که گویی همیشه درنماز است . پس باید دل را از تعلق به کثرات پالایید و منزلگه عشق ربوبی ساخت تا اندیشه نیز بدان سوی توجه یابد.

2- ضبط قوه خیال : پرنده لجام گسیخته خیال چون چکاوکی است که هر دم بر سرشاخساری نشسته و به زودی به شاخه دیگر پرواز می کند. از این رو افکار انسان خود ناساخته قرار و آرامی ندارد. آن گاه اگر آدمی با دقت در کنترل آن بکوشد; یعنی , همواره از آن مراقبت نموده و هرگاه به این سوی و آن سوی گریخت بلافاصله آن را به امور شریفه متوجه گرداند, کم کم رام و مطیع می گردد.

3- انس دادن ذهن : با داشتن برنامه منظم و پیوسته , می توان ذهن را به سمت خاصی جهت داد; مثلا” داشتن برنامه های منظم همه روزه دعا و قرآن , مطالعه کتاب هایی پیرامون:  اخلاق , معاد, خداشناسی , عواقب گناه و حداقل روزی یک ساعت شرکت منظم و پیوسته در مجالس دینی .

4- کنترل حواس: گرچه ذهن انسان این توانایی را دارد که حتی بدون استفاده از حواس ظاهری افکاری را تولید کند ولی عمده آن چیزهایی که انسان در مورد آن فکر می کند اعم از چیزهای خوب یا بد. داده های حواس ظاهری او است لذا باید مجاری ورودی ذهن را که همان حواس ظاهری است کنترل کرد؛ یعنی چشم، گوش، زبان و لامسه و…

 قرآن در این زمینه می فرماید: «ولا تقف ما لیس لک به علم ان السمع والبصر والفؤاد کل اولئک کان عنه مسؤولا؛ و هرگز آنچه را علم و اطمینان به آن نداری دنبال مکن که (در پیشگاه حکم خدا) چشم و گوش و دل ها همه مسؤولند»[1]. بنابراین یکی از مهمترین راه های کنترل فکر، کنترل حواس ظاهری است.[2]

برای آگاهی بیشتر ر.ک :

–  آداب الصلوه یا پرواز در ملکوت (حضرت امام خمینی «ره»)

– مراحل اخلاق در قرآن (آیت الله جوادی آملی)

[1] . اسراء، آیه 36.

[2] . برگرفته از سایت پاسخگو وابسته به نهاد مقام معظم رهبری.

ذکر قنوت، دعا و سلام های پایان نماز

باسلام و خسته نباشید. لطفا، ذکر دعا هایی که در هنگام قنوت و پایان نماز و سلامی که در انتهای نماز برای ائمه اطهار به طور ایستاده، فرستاده می شود را توضیح دهی…

کیفیت نماز برای والدین

کیفیت به جا آوردن نماز فرزندان برای والدین چگونه است؟

نماز فرزندان برای والدین، به چند صورت در روایات ذکر شده است که مرحوم حاج شی…

از آنجایی که روح و حقیقت نماز، بر وجود حضور قلب استوار است و آثار و فوایدی که برای نماز در آیات و روایات آمده، مخصوص نماز با حضور قلب است، لذا ائمه معصومین ـ علیهم السلام ـ در روایات متعددی بر این مسئ…

برای درمان آسیب اجتماعی نمازگریزی، کارهای مختلف و متنوع باید انجام شود. یکی از مهم‌ترین و محوری‌ترین راه‌های درمان این است که فرهنگ نماز بر جامعه حاکم شود. امّا این‌که چگونه فرهنگ نماز را در جامعه حاک…

گریه کردن هنگام نیایش، برترین ادب نزد پروردگار است، چرا که اوج هیجان و احساسات و عشق و علاقه در این هنگام بروز می‌کند و خبر از نرمی دل و خشوع قلب می‌دهد و آن هم دلیل پاک دلی و صفای باطن فرد گریه‌کننده…

برخورد انسان با شخص بی توجه به نماز با در نظر گرفتن علل متعدد، متفاوت خواهد بود. پیداکردن مناسب‌ترین و مؤثرترین شیوه برخورد هنگامی میسر خواهد بود که علت را شناسایی کرده باشیم، از آنجا که مشخصات شخص سه…

حوادث ناگوار و حتی جنایت های دهشتناک این چند وقت اخیر مانند سیل، زلزله، قتل و کشتار مسلمانان و جنگ و خونریزی در نقاط مختلف جهان و اتفاقات اخیری که در یک سال گذشته رخ داده است، موجب شده که هر از گاهی د…

در مورد یاد شده کینه به دل داشتن کار درستی نیست و گناه محسوب می‌شود. باید سعی شود هرطوری شده مشکل حل شود و نسبت به رفتارها و تهمت‌ها عفو را پیشه‌ خویش قرار داد. زیرا عفو و گذشت خصلت انسان‌های شایسته ا…

بی تردید با آشنایی با علل لجاجت می توان مسیر درمان آن را هموار کرد. به طور کلی علل لجاجت گاهی ریشه در فرد لجوج دارد و گاهی ریشه در فرد مقابل و گاهی در هر دو. اما این علل می تواند یک یا چند تا از عوامل…

ما مکلفیم عقلاً و شرعاً به این که اصلح را بشناسیم؛ اصلح از لحاظ علم، از لحاظ تقوا، از لحاظ مدیریت و آن مواردی که در پستی که می خواهد عهده دار شود دخالت دارد. صرف این که آن فرد در فقه اعلم باشد، کفایت …

امام فرمودند: اگر رئیس جمهور به نصب ولی فقیه نباشد، غیرمشروع است، وقتی غیرمشروع شد، طاغوت است، اطاعت او اطاعت طاغوت است. معنای این جمله چیست؟… مگر مردم با خلفای بنی امیه و یا بنی عباس بیعت نکردند؟ آ…

دوستی با جن های مسلمان و استفاده از آنهاآیا می توان با جن های مسلمان دوست شد و آنها را بعنوان استاد برای درمان بیماریها استفاده کرد؟

در عقیده اسل…

زندگی نامه شهید بهشتی

آیا می توانید زندگی نامه شهید بهشتی را برایم ارسال کنید؟

شهید سید محمدحسین بهشتی در دوم آبان 1307 هجری شمسی در اصفهان چشم به جهان گشود. پدرش ا…

نام کتاب های پیامبران در قرآن

نام کتاب های پیامبران که در قرآن کریم آمده است، چیست؟

در هر جاى قرآن كريم، كه كتاب به انبيا (ع) نسبت داده شده مقصود صحفى است كه شرايع دينى در آن…

---

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

نماز فرصتی است تا بنده با مولای خود سخن بگوید و تا اوج بندگی به پرواز در آید.

 

نماز  فرصتی است  تا بنده با مولای خود سخن بگوید و تا اوج بندگی به پرواز در آید. نماز تکرار عشق است تا دلگویه های عشق و عاشقی بین مولا و بنده  عینیت یابد و عبد هرآنچه غیر از خداست را به سویی نهد و با او به نجوا برخیزد و ابلیس که رانده درگاه خداست این محبت و عاشقی را برنمی تابد و همواره سعی می کند تا بین بنده و مولا فاصله ایجاد کند و عدم حضور قلب هنگام نماز وپریشانی ذهن و فکر از این دست آفت هاست.حجت‌الاسلام والمسلمین حسین انصاریان با بیان چند گام برای تحصیل حضور قلب ، راهکاری را در این خصوص ارائه داده است :اوّلا: براي تحصيل حضور قلب ممارست و تمرين کنيد و شرائطي که براي حضور قلب مؤثر است را رعايت نماييد تا به تدريج اين حالت براي شما حاصل گردد. ثانيا: براي تحصيل حضور قلب در نماز، به اين نکات توجه فرماييد:1ـ بايد چنان معرفتي بدست آوريد كه دنيا را در نظرتان كوچك و خدا را در نظرتان بزرگ كند ، تا هيچ كار دنيوي نتواند به هنگام راز و نياز با معبود ، نظرتان را به خود جلب و از خدا منصرف سازد2. توجه به كارهاي پراكنده و مختلف ، معمولاً مانع تمركز حواس است و هر قدر انسان توفيق پيدا كند كه مشغله هاي مشوّش و پراكنده را كم كند ، به حضور قلب خود در نماز و ساير عبادات كمك كرده است .3ـ انتخاب مكان و محل نماز و ساير عبادات نيز در اين امر مؤثر است و لذا نماز خواندن در برابر اشياء و چيزهايي كه ذهن انسان را به خود مشغول مي سازد ، مكروه است .4ـ پرهيز از گناه نيز عامل مؤثري است ، زيرا گناه قلب را از خدا دور مي سازد و از حضور قلب مي كاهد . 5ـ آشنايي به معناي نماز و فلسفه افعال و اذكار آن ، عامل مؤثري در حضور قلب است .6ـ انجام مستحبات نماز و آداب مخصوص آن ، چه در مقدمات و چه در اصل نماز ، توصيه مي شود .7ـ از همه اينها گذشته، عبادت هم مانند هر كار ديگر نياز به مراقبت و تمرين و استمرار دارد و اگر مدتي به همين شيوه عمل كنيد ، كم كم تمركز و حضور قلب در نماز براي شما حاصل مي شود . و اگر با روي هم گذاشتن چشمان در نماز ، حضور قلب بهتري پيدا مي كنيد ، مانعي ندارد ، تا زماني كه اين حضور قلب براي شما عادت شود.

_____

حوزه

0