چگونه قلب خود را سنگ کنیم

 
helpkade
چگونه قلب خود را سنگ کنیم
چگونه قلب خود را سنگ کنیم


خدمات ایمپلنت بدون آسیب رساندن به لثه


مشاوره تلفنی طلاق

آنچه در پیش رو دارید قسمتی از روایات اهل بیت علیهم السلام است که در ارتباط با آیات شریف قرآن کریم بیان شده است. این روایات گذشته از پیام مستقلی که خود دارند، ما را به فهم و درک بهتر معنای آیه رهنمون می سازند.ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُکُمْ مِنْ بَعْدِ ذلِکَ فَهِیَ کَالْحِجارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً (74/ بقره)سپس دل‌های شما بعد از آن (معجزه و عدم تسلیم در برابر آن) سخت شد همچون سنگ یا سخت تر. عوامل قساوت قلب (سنگدلی)رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:لَا تُکْثِرُوا الْکَلَامَ بِغَیْرِ ذِکْرِ اللَّهِ، فَإِنَّ کَثْرَةَ الْکَلَامِ بِغَیْرِ ذِکْرِ اللَّهِ قَسْوَةُ الْقَلْبِ، إِنَّ أَبْعَدَ النَّاسِ مِنَ اللَّهِ الْقَلْبُ الْقَاسِیدر غیر یاد خدا پُرگویی نکنید؛ زیرا پُرگویی  در غیر یاد خدا، سنگدلی می‌آورد و دورترینِ مردم از خدا هم شخص سنگ‌دل است. [1]توضیح:منظور از ذکر و یاد خدا  فقط اذکاری مانند سبحان الله و الحمدلله نیست، بلکه هر سخنی که سبب نزدیک شدن بنده به خدا شود ذکر خداست؛ مانند گفتگو درباره احکام و معارف دین. سه مورد دیگرامام صادق علیه السلام فرمود: از اموری که رسول خدا صلی الله علیه و آله به امیرالمومنین علیه السلام سفارش کرد این بود:ثَلَاثَةٌ یُقَسِّینَ الْقَلْبَ اسْتِمَاعُ اللَّهْوِ وَ طَلَبُ الصَّیْدِ وَ إِتْیَانُ بَابِ السُّلْطَانسه چیز، دل را سخت می‌گردانَد: شنیدن سخنان بیهوده، شکار کردن و آمد و شد به دربار سلطان [2]توضیح:کسی که شغل خود را کشتن حیوانات قرار دهد و پیوسته مشغول این کار باشد، به مرور ترحم  از دلش رفته و سنگدلی جای آن را می گیرد و نیز کسی که مدام به مرکز قدرتی رفت و آمد داشته باشد که در آن حق کشی شده و با چشم خود ببیند که چگونه به مردم ظلم می شود، به مرور این حالت برای او عادی شده و دیگر از این امور متأثّر نمی شود. ترک یاد خداامام صادق علیه السلام فرمود: خداوند به حضرت موسی علیه السلام وحی کرد که ای موسی!لا تَفرَح بِکَثرَةِ المالِ و لا تَدَع ذِکری عَلی کُلِّ حالٍ؛ فَإِنَّ کَثرَةَ المالِ تُنسِی الذُّنوبَ و إنَّ تَرکَ ذِکری یُقسِی القُلوببه دارایی بسیار، شادمان نشو و در هر حالی که هستی دست از یاد من بر ندار؛ زیرا دارایی بسیار، [زشتی] گناهان را از یاد می‌برَد، و ترک یاد من، دل‌ها را سخت می‌گردانَد. [3]توجه: کسانی که غرق در ثروتند و اعمال ناشایست هستند، خود را به هیچ عنوان بَد نمی دانند و نیز کسانی مانند صهیونیست های آدم کش که در واکنش به کشتار زنان و کودکان بی گناه لبخند می زنند معنای این روایت را به خوبی برای ما روشن می کنند. رابطه اشک و قلب و گناهامیرالمومنین علیه السلام فرمود:مَا جَفَّتِ الدُّمُوعُ إِلَّا لِقَسْوَةِ الْقُلُوبِ وَ مَا قَسَتِ الْقُلُوبُ إِلَّا لِکَثْرَةِ الذُّنُوباشک ها نخشکید، مگر به سبب سختی دل ها و دل ها سخت نشد، مگر به سبب کثرت گناه. [4]پس گناه زیاد انسان را سنگدل می کند؛ درون سنگ هم که آبی نیست تا از چشمه چشم بجوشد و بر گونه فرو غلطد. سرگرم شدن به آرزوهای دست نایافتنیعلی بن عیسی از امام معصوم علیه السلام نقل می کند: از نجواهای خداوند متعال با موسی علیه السلام این بود:یا موسی! لَا تُطَوِّلْ فِی الدُّنْیَا أَمَلَکَ فَیَقْسُوَ قَلْبُکَ وَ الْقَاسِی الْقَلْبِ مِنِّی بَعِیدٌای موسی! در دنیا، آرزویِ دراز در سر مپروران که دلت سخت می‌شود و سخت‌دل، از من دور است. [5]توضیح:داشتن برنامه در زندگی و ترسیم اهداف ممکن و قابل دسترسی، نه تنها نکوهیده نیست بلکه بسیار پسندیده هم هست.آنچه در این گونه روایات مذمت شده، آرزوهای دست نایافتنی است. این نوع آرزوها که در واقع نوعی خیال پردازی است، انسان را به خود سرگرم کرده و او را از مسیر اصلی و واقعی زندگی جدا می کند و در نهایت سبب می شود که فرد از هدف اصلی زندگی که رسیدن به قرب الهی است باز بماند.به نظر می رسد یکی از دلایلی که خدا چنین کسی را به دور از خود خوانده است همین باشد.الَّذینَ آتَیْناهُمُ الْکِتابَ یَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ أُولئِکَ یُۆْمِنُونَ بِه (121/ بقره)کسانی که کتاب [آسمانی] به آنان داده‌ایم، آن را به طوری که شایسته آن است می‌خوانند آنانند که به آن ایمان می‌آورند.تلاوت کتاب یعنی پی در پی قرار دادن (خواندن) حروف و کلمات آن. [6]حق تلاوتکسانی که پیوسته قرآن می خوانند سه دسته اند:1. گروهی تمام اصرارشان بر ادای الفاظ و حروف از مخارج آن است. آنها دائماً در فکر وقف و وصل و حروف یرملون و مقدار کشش مدّند و کمترین اهمیتی به محتوا و معنی نمی دهند، تا چه رسد به عمل کردن آن.قرآن کریم این دسته را باربران کتاب می خواند. [7]2. گروهی دیگر، از الفاظ فراتر رفته و در معانی دقت می‌کنند و در ریزه‌کاری ها و نکات قرآن می‌اندیشند و از علوم آن آگاهند؛ اما از عمل خبری نیست!3. ولی گروه سومی هستند که قرآن را به عنوان یک کتاب عمل و یک برنامه کامل زندگی پذیرفته‌اند.ایشان خواندن الفاظ و اندیشه در معانی و درک مفاهیم این کتاب بزرگ را مقدمه‌ای برای عمل می‌دانند؛ از این رو هرگاه که قرآن می‌خوانند، روح تازه‌ای برای عمل در کالبدشان دمیده می‌شود.قرآن این دسته را مومنین راستین معرفی کرده و قرآن خواندنشان را حق تلاوت می داند. [8]امام صادق علیه السلام درباره این حق تلاوت فرمود:إِنَّمَا تَدَبُّرُ آیَاتِهِ وَ الْعَمَلُ بِأَحْکَامِهمنظور از حق تلاوت، تدبر در آیات قرآن  و عمل به احکام آن است. [9]حضرت در همین روایت سوگند یاد می کند که منظور از حق تلاوت، حفظ الفاظ قرآن و تلاوت سوره های آن با بی توجهی به معارف و احکام آن نیست.

==================================

چگونه قلب خود را سنگ کنیم

 پی نوشت ها:1.       امالی طوسی (ره)، 32.       خصال 1/1263.       کافی 2/4974.       علل الشرایع 1/815.       کافی 2/3296.       تلا الشی‌ء: تبعه تلواً (العین 8/134) و فقط برای خواندن کتابهای آسمانی به کار برده می شود؛ نه خوانده هر نوشته ای (المفردات 1/167)7.       5/ سوره جمعه8.       برگرفته از تفسیر نمونه 1/4319.       إرشاد القلوب إلی الصواب 1/78

در ادامه بخوانید


درمان اختلالات روحی بدون دارو و عارضه


پاکسازی و رفع آلودگی هوای خانه


خاص ترین کیف ها را از سیلارشاپ بخواهید

ازکجالوازم خانگی رو باقیمت مطمئن خریدکنیم؟


واسه همه چی جا هست!


آشپزی بدون دغدغه کثیفی گاز

بلیط ارزان تهران به مشهد|پشتیبانی 24ساعته


معرفی بهترین کتاب‌های کودک برای خرید


عصرای جمعه دیگه حوصلت سر نمیره!

جستجوی انواع بهترین ونزدیکترین مراکزخدماتی

طرح فروش اقساط(بدون پیش پرداخت)لوازم خانگی


بهترین قیمت بلیط اتوبوس-خریدآنلاین


اسباب بازی فکری و آموزشی به تفکیک سنین

تور ارزان کیش با رزرواسیون بهترین هتل ها

Makan Inc.| All Rights Reserved – © 2013 – 2021

حوزه/ همه موجودات هستى، حتّى سنگِ سخت و بیجان، در برابر قوانینى كه خداوند براى اداره این هستى وضع كرده، خاضع وتسلیم‏ اند.

به گزارش سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری«حوزه»، استاد محسن قرائتی در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود با موضوع تفسیر قطره ای به بیان آموزه های آیه هفتاد و چهارم سوره بقره پرداخته است.

«ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُمْ مِنْ بَعْدِ ذلِكَ فَهِيَ كَالْحِجارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً وَ إِنَّ مِنَ الْحِجارَةِ لَما يَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهارُ وَ إِنَّ مِنْها لَما يَشَّقَّقُ فَيَخْرُجُ مِنْهُ الْماءُ وَ إِنَّ مِنْها لَما يَهْبِطُ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ وَ مَا اللَّهُ بِغافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ» (بقره، 74)

ترجمه: پس دل‏ هاى شما بعد از این ماجرا، سخت شد، همچون سنگ یا سخت ‏تر از آن. زیرا از برخى سنگ ‏ها نهرها و چشمه ‏ها مى ‏جوشد و برخى از آنها شكاف خورده و آب از آن خارج مى ‏شود و برخى از آنها از خوف خدا (از كوه) سقوط مى كند، (اما دل‏ هاى شما هیچ تأثیر نمى پذیرد) و خداوند از كارهاى شما غافل نیست.

از آیه 49 تا اینجا، موارد بسیارى از الطاف الهى بر بنى ‏اسرائیل بیان شد، از جمله: نجات از سلطه فرعونیان، شكافته شدن دریا، قبول توبه گوساله پرستى، نزول غذاهاى آسمانى، سایبان ‏شدن ابرها، و آخرین مورد، كشف قاتل به روشى اعجازآمیز بود.

چگونه قلب خود را سنگ کنیم

اما آنان با دیدن این همه آیات و معجزات، در برابر حكم خدا تسلیم نبوده و همواره دنبال بهانه‏ اى براى فرار بودند، كه قرآن از آن تعبیر به قساوت قلب و سنگدلى مى كند.

انسان گاهى چنان سقوط مى كند كه همچون حیوان، بلكه پست ‏تر از آن، و یا چون جماد بلكه سخت ‏تر از آن مى ‏گردد. زیرا سنگِ سخت، گاه مى شكافد و آب از آن جارى مى شود و یا لااقل حركتى كرده و رو به پایین مى‏ رود.

اما دلِ بعضى انسان ‏ها از سنگ هم سخت ‏تر است، نه از روى عشق و محبت مى ‏جوشد، كه در فكر كار نیك و خیررسانى به دیگران باشد، و نه از ترس خدا مى ‏تپد كه این ترس، موجب خضوع و تسلیم در برابر احكام الهى گردد.

از این آیه مى ‏آموزیم كه:

همه موجودات هستى، حتّى سنگِ سخت و بیجان، در برابر قوانینى كه خداوند براى اداره این هستى وضع كرده، خاضع وتسلیم‏ اند، پس اگر انسان از فرمان الهى سركشى و تجاوز نماید، قلب و روح او از سنگ هم پست ‏تر و سخت ‏تر است.

تمامی حقوق این سایت برای خبرگزاری حوزه محفوظ است. ۱۳۹۸©
بازنشر مطالب خبرگزاری حوزه در سایر خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها بدون ذکر منبع آزاد است.

قساوت قلب و درمان آن

۱۳۹۲/۰۹/۱۹


۲۳۵۶ بازدید

نقل مطالب در مطبوعات و نشریات با ذکر منبع بلامانع است.
اداره تبلیغ نوین نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها

سلام دوستان همه ادم ها تو زندگی هاشون سختی دارن ، میشه از تجربیاتتون بگید، اینکه چه جوری کنار اومدید، چه جوری تحمل کردی …ریال با زخم زبون دیگران چه جوری کنار اومدید؟! 

میشه کلا برام مفصل توضیح بدید؟!

می دونید من یه مشکلی داشتم بعد ۲۰ سال حل شد. خدا رو شکرریال یه مشکل دیگه ام داشتم بعد ۱۱ سال حل شد. ولی یه مشکلی دارم قابل گفتن نیست این ۱۲ ساله اذیتم میکنه …ریال الان خیلی سردرگمم خیلی خودم خودمو زجر میدم. دیگه مثل قبل اعصابم نمیکشهریال ظرفیتم تکمیله…، خیلی خود خوری میکنم.  

یه خورده بهم توضیح بدید چه جوری سنگ دل باشم، چه جوری انقدر زود دلم نسوزه. مثلا دستفروش کنار خیابون میبینم دلم آتیش میگیره تو سرما نشسته. البته مشکلم این نیست. این مثال بود. بهم یاد بدید چه جوری مقاوم باشم … 

لطفا مفصل مفصل مفصل توضیح بدید…. 

چگونه قلب خود را سنگ کنیم

و برای اینم راهکار بدید : این خیلی برام غیر قابل هضمه جدیدا وقتی مشکلی برام پیش میاد دو تا قطره اشک میریزم بعد کلا قفل میکنم دیگه اشکم در نمیاد یه چیزی مثل سنگ میمونه رو حلقم …. اینو چجوری حل کنم 🙁

مرتبط :

تیکه و کنایه از هر فردی شنیدم همون فرد ازم زده جلو

چطور نسبت به رفتار بد دیگران بی خیال باشم؟

بلد نیستم جواب کسانی رو که تیکه میندازن بدم

چطوری جواب متلک های خاله ام رو بدم که بی احترامی نشه؟

با افرادی که بی دلیل از ما بدشون میاد چه برخوردی بکنیم ؟

برای حاضر جواب شدن چیکار میشه کرد؟

بهترین عکس العمل در موقعی که کسی جلو چند نفر خیطت میکنه چیه ؟

مشکلم اینه که در لحظه، واکنش مناسب رو پیدا نمی کنم

از هر چی حسادت و فضولیه حالم به هم می خوره

با حسادت ها و توهین های فامیل چه کنیم ؟

جواب آدم های پر روی فامیل رو چه جوری بدیم ؟

وقتی کسی مسخره مون می کنه باید چکار کنیم ؟

من هم یه زمانی خیلی مهربون و خوب بودم. به همه محبت و خوبی می کردم.

اما از همه آدمها ضربه خوردم. کم کم سنگ شدم خیلی سنگ شدم.

الآن سنگدل بودنم رو دوست دارم. چون باعث شده خودم رو حفظ کنم و دیگه ضربه نخورم.

یه توصیه دارم که می دونم بد هست ولی موثر هست.

فیلمهایی که داعش از جنایت هاشون می گیرن رو نگاه کن. چند بار که نگاه کنی، مثل اون از خدا بی خبرها سنگدل میشی.

سنگدل بودن باید زاتی باشه مثل خود من دست خودم نیست نمیتونم نگران کسی بشم نمیتونستم به کسی ابراز احساسات کنم حتی پدرو مادرم و بعد یکی دوهفته میدیدم دلتنگشون نمیشدم تا اینکه به یه نفر همه ی این احسایاتو داشتم تصور کنید کسی که همه بهش میگفتن بی احساس و سنگدل 

دلتنگ شد نگران شد احساس پیدا کرد به جنس مخالف خودش اما اون چی کار کرد به بدترین شیوه ممکن خوردش کرد لهش کرد 

الان دوباره برگشتم به حالت اولیه خودم اما بدتر دیگه حتی از پدر خودمم بدم میاد از تمام جنس مذکرا بیزارم سنگدل بودن خمیشه بهتر از احساساتی بودنه

سنگدل بودن باید زاتی باشه مثل خود من دست خودم نیست نمیتونم نگران کسی بشم نمیتونستم به کسی ابراز احساسات کنم حتی پدرو مادرم و بعد یکی دوهفته میدیدم دلتنگشون نمیشدم تا اینکه به یه نفر همه ی این احسایاتو داشتم تصور کنید کسی که همه بهش میگفتن بی احساس و سنگدل 

دلتنگ شد نگران شد احساس پیدا کرد به جنس مخالف خودش اما اون چی کار کرد به بدترین شیوه ممکن خوردش کرد لهش کرد 

الان دوباره برگشتم به حالت اولیه خودم اما بدتر دیگه حتی از پدر خودمم بدم میاد از تمام جنس مذکرا بیزارم سنگدل بودن خمیشه بهتر از احساساتی بودنه


ذخیره مقاله با فرمت پی دی افDownloads-icon

تبیان، دستیار هوشمند زندگی

پل های ارتباطی

بلوار کشاورز،خیابان نادری،نبش حجت دوست،پلاک 12

public@tebyan.com

چگونه قلب خود را سنگ کنیم

02181200000

دسترسی سریع

محصولات و خدمات

اشتراک در خبرنامه

کلیه حقوق این سایت مربوط به موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان می‌باشد.

Mohaddesi@Porseman.net

به نام خدایی که نام او مایه خشیت و خشوع دل های با ایمان است و قلب موءمن با آیات او روشن و زنده می شود. اگر دل، سنگ
گردد، زندگی هم پر از ننگ گردد و اگر قلب، نرم و رام و فروتن شود، چشمه حکمت ها می شود و بستر رحمت ها.

از موهبت های الهی، داشتن دلی «خاشع» است، یعنی قلبی پرسوز و گداز، پراشتیاق و با حال، اثرپذیر و نرم و متواضع. در
چنین دلی هم «بذر حکمت» می روید، هم «خوف الهی» آشیانه می کند.

چگونه قلب خود را سنگ کنیم

از موعظه های حضرت عیسی علیه السلام این بود که:

«گیاه در زمین هموار و نرم می روید، نه در سنگلاخ! حکمت هم در قلب متواضع، آباد می گردد نه در قلب متکبر. آیا نمی بیند که
هر کس سر برافرازد تا سقف، سرش می شکند. اما آن که گردن را پایین بگیرد، در پناه و سایه سقف قرار می گیرد؟»1

سینه سنگی ما،

از چه از شور و شررها خالی است؟

دیده و این همه خشک؟

نفس و این همه سرد؟

تو و این سنگدلی؟… من و این بی دردی؟!

چگونه می توان به این خشوع قلبی و نرم دلی دست یافت؟

یکی از کلیدهای گشایش دل، «ذکر» است، آن هم همراه با صدق و خلوص و در خلوت الهی.

حضرت باقر علیه السلام فرمود:

«تعرض لرقّة القلب بکثرة الذکر فی الخلوات؛2

در خلوت ها خدا را بسیار یاد کن، تا رقت قلب برایت پدید آید».

بسیاری از بزرگان به تعبیر علامه طباطبایی برنامه ای به نام «کشیک دل» یا همان «مراقبت» داشته اند و لحظات انس با محبوب
و خلوت با معبود و ذکر زبانی و قلبی او را وسیله ای برای پالایش دل از کدورت ها قرار داده اند و از معاشرت های بی ثمر و
دوستان ناباب و مجالس لهو، پرهیز کرده اند، که مایه مرگ دل ها است.

این درست است که دل، گاهی سفت و سخت می شود، سخت تر از سنگ، که هیچ ردپایی از احساس، عاطفه، محبت، شوق،
حرارت، ایمان، غم و حزن در آن یافت نمی شود، که البته عواملی دارد و باید شناخت و درمان کرد.

قرآن کریم، از این گونه «دل های سنگی» یاد می کند و می فرماید: «فهی کالحجارة او اشد قسوة و ان من الحجارة لما یتفجّر منه
الانهار و ان منها لما یشّقّق فیخرج منه الماء؛3

برخی از دل ها همچون سنگ یا سخت ترند، از بعضی سنگ ها که شکافته می شود، نهرها می جوشد و از برخی سنگ ها که
می شکافد آب بیرون می آید، گاهی برخی از سنگ ها و کوه ها از خشیت الهی فرو می ریزد…».

آیا این یک مصیبت و بلا نیست؟ این واژگون شدن قلب نیست؟

در احادیث، قساوت قلب به عنوان یک تنبیه خدایی به شمار آمده است، کیفری نه در جسم و بدن بلکه در دل و جان و البته
ریشه اش در تبهکاری خود انسان است. چه می شود که این پایگاه، سقوط می کند و از دست «جنود الرحمان» بیرون آمده،
«پایگاه ابلیس» می شود و دیگر هیچ آیه و حدیثی، موعظه و حکمتی، هشدار و انذاری در آن اثر نمی کند؟

از امیرموءمنان علیه السلام اگر بپرسیم، پاسخ او چنین است:

«ما جفّت الدموع الا لقسوة القلوب و ما قسّت القلوب الا لکثرة الذنوب؛4

اشک ها جز به خاطر قساوت دل ها خشک نمی شود و دل ها را جز گناهان زیاد، به قساوت نمی کشد».

عصیان و گناه، پرتگاه دل ماست

مسدود به روی عقل، راه دل ماست

خشکیدن اشک گرم از چشمه چشم

گویای سقوط پایگاه دل ماست5

کشف معادله های دل، بسیار مهم است و در عین حال ضروری.

گاهی خود انسان نمی داند که چرا چنین است و این «حال»، ریشه در کدام «عمل» دارد، اما خوشبختانه حکیمان روان شناسی
چون امامان معصوم علیهم السلام که از هزار توی دل و پیچ و خم روح آگاهند، گوشه ای از ابعاد پنهان دل را رازگشایی کرده اند و
کتاب قلب را برای ما و به روی ما گشوده اند.

این که آزوهای دور و دراز، قساوت قلب می آورد، یکی از آنهاست.

این کلام پیامبرانه که: اگر مَرکب دل را با یاد مرگ، رام نسازی چموش و سرکش می شود، یکی دیگر است.

و این که گوش دادن به ساز و آواز، شکار رفتن، رفت و آمد به دربارها، دل را سنگی می کند و ترک عبادت، جان را می میراند و
ثروت زیاد و هم نشینی با پولداران قساوت دل می آورد و ترک رفت و آمد با بستگان دل را سخت می کند و… نمونه های دیگر.

حال که خدا در قلب های خاشع جا دارد و سنگ دلی انسان را از خدا دور می سازد، چه کنیم که این گوهر را به دست آوریم؟

آن چه عاطفه را تحریک می کند، مایه نرمش دل است. نباید گذاشت این دل که خانه مهر و عطوفت است، از سرشت اصلی خود
دور شد.

مردی خدمت حضرت رسول صلی الله علیه وآله از سنگ دلی خود شکایت کرد. روش درمانی پیامبر خدا صلی الله علیه وآله چنین بود که فرمود:

چگونه قلب خود را سنگ کنیم

هر گاه خواستی قلبت نرم شود، به بینوا طعام بده و دست محبت و نوازش بر سر یتیم بکش.6

در سخنی دیگر فرمود: دل هایتان را به رقت و نازکی و مهرورزی عادت دهید، زیاد تفکر کنید و از خوف خدا گریه کنید.7

حضرت علی علیه السلام در نامه بلندی که پندهای گران بهای او به فرزندش امام حسن مجتبی علیه السلام است، از جمله درباره مراقبت
از قلب و تربیت دل و حیات بخشی به جان توصیه می فرماید: «و ذلله بذکر الموت؛8 دل را با یاد مرگ، رام و آرام کن».

اینها بهره گرفتن از عواملی است که غرور را می زداید و فطرت را بیدار می سازد و دل را به سرشت اولیه اش نزدیک تر
می سازد.

سرزدن به بیمارستان ها، سرکشی به محله های فقیرنشین و حلبی آباد، رفت و آمد با خانواده های یتیم و بی سرپرست،
زیارت قبور و حضور در گورستان ها، تأمل در حالات پیشینیان و یادآوری آنان که با ما بودند و اکنون از جمع ما رفته اند،
گوش دادن به درد دل های گرفتاران دردمند، ساده زیستی و ساده پوشی، روزه داری و تحمل رنج گرسنگی و تشنگی و…
می تواند دل ها را از قساوت برهاند و اگر دچار آن شده است، به رقت آورد.

این نکته نیز از سیره مولایمان امیر الموءمنین علیه السلام آموختنی است:

او را دیدند که جامه ای کهنه و وصله دار پوشیده است. در این مورد از او سوءال کردند، حضرت فرمود: «یخشع له القلب، و تذل
به النفس و یقتدی به الموءمنون؛9

مایه خشوع قلب و رام شدن نفس می شود، موءمنان نیز به آن اقتدا می کنند».

شاعری خوش ذوق، این مضمون را چنین به نظم کشیده است:

با علی گفتا یکی در رهگذار

جامه تو از چه باشد وصله دار؟

تو امیری و شهی و سروری

بر جمیع رادمردان رهبری

ای امیر تیز رأی تیز هوش

جامه ای چون جامه شاهان بپوش

گفت: صاحب جامه را بین، جامه چیست؟

دید باید در درون خانه کیست؟

صورت زیبا نمی آید به کار

حرفی از معنی اگر داری بیار

کار ما در راه حق کوشیدن است

جامه تقوا به تن پوشیدن است

از حال دل خویش غافل نشویم و سرنوشت قلب را به دست هوس نسپاریم.

Mohaddesi@Porseman.net

به نام خدایی که نام او مایه خشیت و خشوع دل های با ایمان است و قلب موءمن با آیات او روشن و زنده می شود. اگر دل، سنگ@@N@@گردد، زندگی هم پر از ننگ گردد و اگر قلب، نرم و رام و فروتن شود، چشمه حکمت ها می شود و بستر رحمت ها.

از موهبت های الهی، داشتن دلی «خاشع» است، یعنی قلبی پرسوز و گداز، پراشتیاق و با حال، اثرپذیر و نرم و متواضع. در@@N@@چنین دلی هم «بذر حکمت» می روید، هم «خوف الهی» آشیانه می کند.

از موعظه های حضرت عیسی علیه السلام این بود که:

«گیاه در زمین هموار و نرم می روید، نه در سنگلاخ! حکمت هم در قلب متواضع، آباد می گردد نه در قلب متکبر. آیا نمی بیند که@@N@@هر کس سر برافرازد تا سقف، سرش می شکند. اما آن که گردن را پایین بگیرد، در پناه و سایه سقف قرار می گیرد؟»1

سینه سنگی ما،

از چه از شور و شررها خالی است؟

دیده و این همه خشک؟

نفس و این همه سرد؟

تو و این سنگدلی؟… من و این بی دردی؟!

چگونه می توان به این خشوع قلبی و نرم دلی دست یافت؟

یکی از کلیدهای گشایش دل، «ذکر» است، آن هم همراه با صدق و خلوص و در خلوت الهی.

حضرت باقر علیه السلام فرمود:

«تعرض لرقّة القلب بکثرة الذکر فی الخلوات؛2

در خلوت ها خدا را بسیار یاد کن، تا رقت قلب برایت پدید آید».

بسیاری از بزرگان به تعبیر علامه طباطبایی برنامه ای به نام «کشیک دل» یا همان «مراقبت» داشته اند و لحظات انس با محبوب@@N@@و خلوت با معبود و ذکر زبانی و قلبی او را وسیله ای برای پالایش دل از کدورت ها قرار داده اند و از معاشرت های بی ثمر و@@N@@دوستان ناباب و مجالس لهو، پرهیز کرده اند، که مایه مرگ دل ها است.

این درست است که دل، گاهی سفت و سخت می شود، سخت تر از سنگ، که هیچ ردپایی از احساس، عاطفه، محبت، شوق،@@N@@حرارت، ایمان، غم و حزن در آن یافت نمی شود، که البته عواملی دارد و باید شناخت و درمان کرد.

قرآن کریم، از این گونه «دل های سنگی» یاد می کند و می فرماید: «فهی کالحجارة او اشد قسوة و ان من الحجارة لما یتفجّر منه@@N@@الانهار و ان منها لما یشّقّق فیخرج منه الماء؛3

برخی از دل ها همچون سنگ یا سخت ترند، از بعضی سنگ ها که شکافته می شود، نهرها می جوشد و از برخی سنگ ها که@@N@@می شکافد آب بیرون می آید، گاهی برخی از سنگ ها و کوه ها از خشیت الهی فرو می ریزد…».

آیا این یک مصیبت و بلا نیست؟ این واژگون شدن قلب نیست؟

در احادیث، قساوت قلب به عنوان یک تنبیه خدایی به شمار آمده است، کیفری نه در جسم و بدن بلکه در دل و جان و البته@@N@@ریشه اش در تبهکاری خود انسان است. چه می شود که این پایگاه، سقوط می کند و از دست «جنود الرحمان» بیرون آمده،@@N@@«پایگاه ابلیس» می شود و دیگر هیچ آیه و حدیثی، موعظه و حکمتی، هشدار و انذاری در آن اثر نمی کند؟

از امیرموءمنان علیه السلام اگر بپرسیم، پاسخ او چنین است:

«ما جفّت الدموع الا لقسوة القلوب و ما قسّت القلوب الا لکثرة الذنوب؛4

اشک ها جز به خاطر قساوت دل ها خشک نمی شود و دل ها را جز گناهان زیاد، به قساوت نمی کشد».

عصیان و گناه، پرتگاه دل ماست

مسدود به روی عقل، راه دل ماست

خشکیدن اشک گرم از چشمه چشم

گویای سقوط پایگاه دل ماست5

کشف معادله های دل، بسیار مهم است و در عین حال ضروری.

گاهی خود انسان نمی داند که چرا چنین است و این «حال»، ریشه در کدام «عمل» دارد، اما خوشبختانه حکیمان روان شناسی@@N@@چون امامان معصوم علیهم السلام که از هزار توی دل و پیچ و خم روح آگاهند، گوشه ای از ابعاد پنهان دل را رازگشایی کرده اند و@@N@@کتاب قلب را برای ما و به روی ما گشوده اند.

این که آزوهای دور و دراز، قساوت قلب می آورد، یکی از آنهاست.

این کلام پیامبرانه که: اگر مَرکب دل را با یاد مرگ، رام نسازی چموش و سرکش می شود، یکی دیگر است.

و این که گوش دادن به ساز و آواز، شکار رفتن، رفت و آمد به دربارها، دل را سنگی می کند و ترک عبادت، جان را می میراند و@@N@@ثروت زیاد و هم نشینی با پولداران قساوت دل می آورد و ترک رفت و آمد با بستگان دل را سخت می کند و… نمونه های دیگر.

حال که خدا در قلب های خاشع جا دارد و سنگ دلی انسان را از خدا دور می سازد، چه کنیم که این گوهر را به دست آوریم؟

آن چه عاطفه را تحریک می کند، مایه نرمش دل است. نباید گذاشت این دل که خانه مهر و عطوفت است، از سرشت اصلی خود@@N@@دور شد.

مردی خدمت حضرت رسول صلی الله علیه وآله از سنگ دلی خود شکایت کرد. روش درمانی پیامبر خدا صلی الله علیه وآله چنین بود که فرمود:

هر گاه خواستی قلبت نرم شود، به بینوا طعام بده و دست محبت و نوازش بر سر یتیم بکش.6

در سخنی دیگر فرمود: دل هایتان را به رقت و نازکی و مهرورزی عادت دهید، زیاد تفکر کنید و از خوف خدا گریه کنید.7

حضرت علی علیه السلام در نامه بلندی که پندهای گران بهای او به فرزندش امام حسن مجتبی علیه السلام است، از جمله درباره مراقبت@@N@@از قلب و تربیت دل و حیات بخشی به جان توصیه می فرماید: «و ذلله بذکر الموت؛8 دل را با یاد مرگ، رام و آرام کن».

اینها بهره گرفتن از عواملی است که غرور را می زداید و فطرت را بیدار می سازد و دل را به سرشت اولیه اش نزدیک تر@@N@@می سازد.

سرزدن به بیمارستان ها، سرکشی به محله های فقیرنشین و حلبی آباد، رفت و آمد با خانواده های یتیم و بی سرپرست،@@N@@زیارت قبور و حضور در گورستان ها، تأمل در حالات پیشینیان و یادآوری آنان که با ما بودند و اکنون از جمع ما رفته اند،@@N@@گوش دادن به درد دل های گرفتاران دردمند، ساده زیستی و ساده پوشی، روزه داری و تحمل رنج گرسنگی و تشنگی و…@@N@@می تواند دل ها را از قساوت برهاند و اگر دچار آن شده است، به رقت آورد.

این نکته نیز از سیره مولایمان امیر الموءمنین علیه السلام آموختنی است:

او را دیدند که جامه ای کهنه و وصله دار پوشیده است. در این مورد از او سوءال کردند، حضرت فرمود: «یخشع له القلب، و تذل@@N@@به النفس و یقتدی به الموءمنون؛9

مایه خشوع قلب و رام شدن نفس می شود، موءمنان نیز به آن اقتدا می کنند».

شاعری خوش ذوق، این مضمون را چنین به نظم کشیده است:

با علی گفتا یکی در رهگذار

جامه تو از چه باشد وصله دار؟

تو امیری و شهی و سروری

بر جمیع رادمردان رهبری

ای امیر تیز رأی تیز هوش

جامه ای چون جامه شاهان بپوش

گفت: صاحب جامه را بین، جامه چیست؟

دید باید در درون خانه کیست؟

صورت زیبا نمی آید به کار

حرفی از معنی اگر داری بیار

کار ما در راه حق کوشیدن است

جامه تقوا به تن پوشیدن است

از حال دل خویش غافل نشویم و سرنوشت قلب را به دست هوس نسپاریم.

این مجله مخصوص کودک و نوجوان می باشد.

پیام زن
ویژه مسائل زنان و خانواده

دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
محمد جعفری گیلانی
سید ضیاء مرتضوی

3

7733305
7738743
7733305
payam-zan_man@aalulbayt.org

قم، صندوق پستی 371…

پرسمان
فرهنگی، اجتماعی، دانشجویی

مرکز فرهنگی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری
سید محمدرضا فقیهی
محمد باقر پور امینی
1380
3

7747240
7735473
7743816
info@porseman.net
www.porseman.n…

مبلغان
فرهنگی – تبلیغی
حوزه

1385/6/1
3
mbl

چگونه قلب خود را سنگ کنیم
چگونه قلب خود را سنگ کنیم
0

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *