صَرع یا اپیلپسی (در عربی صرع به معنای کشمکش است)(به انگلیسی: epilepsy) (از زبان یونانی باستان ἐπιλαμβάνειν به معنی «تصرف کردن، تملک داشتن، یا پریشان کردن») عبارت است از مجموعهای از اختلالات عصبی مزمن پزشکی یا بلند مدت که با حمله صرعی مشخص میشود.[۱] این حملات ممکن است بسیار خفیف و تقریباً غیرقابل شناسایی بوده یا برعکس طولانی مدت و با لرزش شدید همراه باشد.[۲] در صرع حملات بهطور مکرر روی میدهد و هیچ دلیل ثابت و مشخصی ندارد، در حالی که حملاتی را که به دلایل خاص روی میدهد، نباید به عنوان حمله صرعی تلقی کرد.[۳]
در بیشتر موارد دلیل نامشخص است، اما صرع در برخی افراد به دلیل آسیب مغزی، سرطان مغز، و سوء مصرف دارو و الکل، و دلایل دیگر ایجاد میشود. حملات صرعی نتیجه فعالیت سلولی بیش از حد و غیرعادی عصب کورتیکال یا غشایی در مغز است.[۳] فرایند تشخیص معمولاً شامل حذف تمام شرایطی است که ممکن است علائم مشابهی نظیر سنکوپ را ایجاد کند، و نیز بررسی اینکه آیا هیچ دلیل لحظهای دیگری وجود داشتهاست یا خیر. صرع را میتوان با گرفتن نوار مغزی یا الکتروانسفالوگرافی نیز تأیید کرد.
صرع را نمیتوان درمان کرد، اما حملات را میتوان با دارو تا حدود ۷۰ درصد موارد کنترل کرد.[۴] در افرادی که حملات به دارو پاسخ نمیدهند،جراحی، تحریک عصبی یا تغییر در رژیم غذایی را میتوان در نظر گرفت. تمامی سندرمهای صرع مادام العمر نیستند و اکثر افراد تا جایی بهبود مییابند که دیگر نیازی به دارو ندارند.
حدود ۱٪ درصد از جمعیت مردم جهان (۶۵ میلیون نفر) صرع دارند،[۵] و تقریباً ۸۰٪ موارد در کشورهای در حال توسعه روی میدهند.[۲] صرع در افراد مسنتر رایجتر است.[۶][۷] در کشورهای توسعه یافته، شیوع موارد جدید بیشتر در نوزادان و سالمندان است؛[۸] در کشورهای در حال توسعه این بیماری در کودکان بزرگتر و بزرگسالان جوانتر دیده میشود،[۹] که دلیل آن تفاوت در فراوانی دلایل اصلی است. حدود ۵ تا ۱۰٪ از تمامی افراد یک حمله بیدلیل تا سن ۸۰ سالگی دارند،[۱۰] و احتمال وقوع حمله دوم نیز بین ۴۰ و ۵۰٪ است.[۱۱] در بسیاری از نقاط دنیا افراد مبتلا به صرع حق رانندگی مشروط داشته یا کلا حق رانندگی ندارند،[۱۲] اما بیشتر این افراد بعد از یک مدت بدون حمله میتوانند رانندگی را مجدداً آغاز کنند.
متخصصان معتقدند حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد بیماری صرع پس از دو سال معالجه، بهطور کامل درمان میشود و پزشک معالج میتواند داروی بیمار را قطع کند.[۱۳]
صرع با ریسک حملات متناوب بلند مدت شناخته میشود.[۱۴] این حملات بسته به اینکه کدام بخش از مغز تحت تأثیر قرار گرفته و بسته به سن فرد، ممکن است به شیوههای مختلفی ظاهر شود.[۱۴][۱۵]بیماری صرع چگونه تشخیص داده میشود
رایجترین نوع حملات (۶۰٪ موارد) تشنج است.[۱۵] از آنها، دو سوم به صورت حمله صرعی موضعی ظاهر میشوند که بعداً به حمله عمومی تبدیل میشوند در حالیکه یک سوم به صورت حمله عمومی ظاهر میشود.[۱۵] ۴۰٪ حملات باقیمانده غیر تشنجی هستند. یک نمونه از این نوع حمله غایب که به صورت سطح پایین هوشیاری روی میدهد و معمولاً ۱۰ ثانیه طول میکشد.[۱۶][۱۷]
حملات موضعی اغلب بعد از برخی تجربیات مشخص روی میدهد که با عنوان پیشدرآمد شناخته میشوند.[۱۸] این تجربیات ممکن است شامل پدیدههای حسی (بصری، شنیداری یا بویایی)، روانی، ارادی، یا جنبشی باشد.[۱۶] پرش ممکن است در یک گروه ماهیچهای خاص شروع شده و به گروههای ماهیچهای اطراف گسترش یابد که در این مورد با عنوان مارش جکسون شناخته میشود.[۱۹] حرکت غیرارادی نیز ممکن است روی دهد؛ که منظور از آن فعالیتهای غیرارادی و جنبشهای اغلب سادهای نظیر ملچ ملوچ لبها یا فعالیتهای پیچیده تری نظیر تلاش برای برداشتن چیزی است.[۱۹]
شش نوع مهم حمله عمومی وجود دارد: صرع همراه با تشنج و غش، تونیک، صرع تونیک، همراه با تشنج و غش، تنش ماهیچهای، پریشانی، و حملات ضعیف.[۲۰] تمامی این حملات شامل از دست رفتن هوشیاری بوده و معمولاً بدون هشدار روی میدهند. حملات کششی-ارتجاعی همراه با انقباض اندامها و سپس کشیدگی آنها و قوس همزمان کمر است که ۱۰ تا ۳۰ ثانیه طول میکشد (فاز کششی). شاید در اثر انقباض ماهیچههای سینه صدای یک فریاد شنیده شود. سپس لرزش هماهنگ اندامها روی میدهد (فاز ارتجاعی). حملات کششی انقباضات یکنواخت ماهیچهها را موجب میشوند. فرد معمولاً هنگامی که تنفسش قطع میشود، کبود میشود. در حملات ارتجاعی لرزش یکنواخت اندام روی میدهد. پس از اینکه لرزش متوقف شد، ۱۰ تا ۳۰ دقیقه طول میکشد تا فرد به حالت عادی برگردد. این دوره فاز پس از تشنج نام دارد.
از دست دادن کنترل روده یا مثانه شاید در طول حمله روی دهد.[۲] نوک یا گوشههای زبان ممکن است در طول حمله گاز گرفته شود.[۲۱] در حمله کششی-ارتجاعی گاز گرفتن لبههای زبان رایج تر است.[۲۱] گاز گرفتن زبان همچنین در حملههای غیر صرعی روان زاد نیز رایج است.[۲۱]
حملات ماهیچهای شامل گرفتگی ماهیچهها در برخی یا در همه نواحی است.[۲۲] حملات پریشانی میتوانند نامحسوس بوده و فقط شامل گردش ملایم سر یا چشمک زدن چشمها باشند.[۱۶] فرد نمیافتد و پس از پایان این دوره به حالت عادی بازمیگردد.[۱۶] حملات ضعیف شامل از دست دادن فعالیت ماهیچه برای مدت بیش از یک ثانیه است.[۱۹] این مورد در هر دو طرف بدن روی میدهد.[۱۹]
حدود ۶٪ از افرادی که صرع دارند حملاتی دارند که با رویدادهای خاصی تحریک میشوند و به حمله انعکاسی معروف هستند.[۲۳] افراد مبتلا به صرع انعکاسی حملاتی دارند که تنها با محرکهای خاصی تحریک میشوند.[۲۴] محرکهای معمول شامل درخشش چراغ و صداهای ناگهانی است.[۲۳] در انواع خاصی از صرع، حملات اغلب در طول خواب روی میدهند.[۲۵] و در دیگر انواع آن، حملات تنها در خواب روی میدهند.[۲۶]
پس از بخش فعال حمله، معمولاً دورهای از گیجی وجود دارد که با عنوان دوره پس از حمله شناخته میشود که پیش از بازگشت سطح هوشیاری عادی است.[۱۸] این دوره معمولاً ۳ تا ۱۵ دقیقه طول میکشد[۲۷] اما شاید تا چهار ساعت هم طول بکشد.[۲۸] دیگر علائم رایج عبارت است از: احساس خستگی، سردرد، صحبت کردن به سختی، و رفتار غیرعادی.[۲۸]روانپریشی بعد از یک حمله معمولاً رایج است، که در ۶ تا ۱۰٪ افراد روی میدهد.[۲۹] افراد اغلب به خاطر نمیآورند در این مدت زمان چه اتفاقی افتادهاست.[۲۸] ضعف موضعی، که با نام فلج تاد شناخته میشود، نیز ممکن است در یک حمله موضعی روی دهد. وقتی این حمله روی میدهد، معمولاً از چند ثانیه تا چند دقیقه طول میکشد، اما به ندرت یک یا دو روز طول ادامه دارد.[۳۰]
صرع میتواند اثرات مضری روی رفاه روانی-اجتماعی داشته باشد.[۱۵] این اثرات احتمالاً شامل انزوای اجتماعی، بدنام شدن، یا ناتوانی است.[۱۵] این اثرات ممکن است منجر به عملکرد تحصیلی ضعیفتر و مشکلات شغلی وخیمتر شود.[۱۵] سختیهای یادگیری در آنهایی که چنین شرایطی دارند رایج است، مخصوصاً میان کودکان مبتلا به صرع.[۱۵] بدنامی صرع همچنین میتواند خانوادههای افراد مبتلا به صرع را نیز تحت تأثیر قرار دهد.[۲]
اختلالات خاصی در افراد مبتلا به صرع بیشتر روی میدهد، که تا حدودی به سندرم صرع موجود دارد. این اختلالات شامل عبارتند از: اختلال افسردگی اساسی، اختلال اضطراب و میگرن.[۳۱]اختلال کمتوجهی – بیشفعالی کودکان مبتلا به صرع را سه تا پنج برابر بیشتر از کودکان عادی در جامعه عمومی تحت تأثیر قرار میدهد.[۳۲] ADHD و صرع پیامدهای قابل توجهی روی رشد رفتاری، یادگیری و اجتماعی کودک دارند.[۳۳] صرع همچنین در افراد مبتلا به درخودماندگی رایج تر است.[۳۴]
صرع تنها یک بیماری نیست بلکه یک نشانه بیماری است که میتواند بر اثر اختلالات متعددی به وجود آید.[۱۵] تشنجها خود به خود و بدون علت خاصی مانند بیماری شدید اتفاق میافتند.[۵] علت اصلی رخ دادن صرع میتواند عوامل ژنتیکی یا مشکلات ساختاری یا متابولیک باشد، این در حالی است که در ۶۰٪[۲][۱۵] موارد، علت آن نامشخص است.[۳۵] شرایط بیماری ژنتیکی، بیماری مادرزادی و اختلال رشد در افراد جوان شایع است، این در حالی است که تومور مغزی و سکته مغزی در افراد مسن رایج است.[۱۵] تشنجها همچنین میتوانند بر اثر مشکلات بهداشتی دیگر رخ دهند؛[۲۰] اگر آنها به علت خاصی مانند سکته، صدمه به سر، خوردن مواد سمی یا مشکلات متابولیک رخ دهند، به جای صرع به آنها تشنج علامتی حاد گفته میشود و در دستهبندی بالاتر اختلالات مرتبط با تشنج قرار میگیرند.[۵][۳۶] اکثر عوامل تشنج علامتی حاد باعث به وجود آمدن تشنجهای بعدی میشوند که به آنها صرع ثانویه گفته میشود.[۲]
محققان معتقدند ژنتیک، چه بهطور مستقیم و چه غیرمستقیم در اکثر موارد صرع نقش دارد.[۳۷] بعضی از موارد صرع به دلیل بیماری تک ژنی (۱–۲٪) است، اکثر آنها به دلیل تعامل ژنهای چندگانه و عوامل محیطی هستند.[۳۷] این بیماریهای تک ژنی، با بیش از ۲۰۰ مورد در تمام موارد صرع ذکر شده، بسیار نادر هستند.[۳۸] برخی از این ژنها بر کانالهای یونی، آنزیمها، گیرندههای گابا و گیرنده متصل به پروتئین جی تأثیر میگذارند.[۲۲]
در دوقلوها، اگر یکی از آنها دچار این بیماری شود، احتمال آنکه نفر دیگر نیز به این بیماری دچار شود ۶۰–۵۰درصد است.[۳۷] در دوقلوهای ناهمسان این احتمال ۱۵درصد است.[۳۷] این احتمال در این افرادی بیشتر تشنج عمومی است تا تشنج موضعی.[۳۷] اگر هر دوی این دوقلوها دچار این بیماری باشند، در اکثر مواقع (۹۰–۷۰درصد) آنها دارای سندرمهای صرعی یکسان هستند.[۳۷] احتمال بروز صرع در اقوام درجه اول فردی که دچار این بیماری است پنج برابر افراد دیگر است.[۳۹] بین ۱ تا ۱۰ درصد با نشانگان داون و ۹۰ درصد سندرم آنجلمن دارای صرع هستند.[۳۹]
صرع ممکن است بر اثر شرایط دیگر از جمله: تومور، سکته مغزی، تروما به سر، عفونت سیستم عصبی مرکزی، اختلالات ژنتیکی و نیز بر اثر آسیب به مغز در هنگام تولد رخ دهد.[۲][۲۰] از بین افرادی که تومور مغزی دارند، تقریباً ۳۰ درصد دچار صرع هستند که این تعداد در حدود ۴ درصد موارد صرع را شامل میشود. احتمال بروز صرع در مواردی که تومور در لوب گیجگاهی قرار دارد و در افراد دارای سرعت رشد اندک تومور، بیشتر است.[۳۹] احتمال به وجود آمدن ضایعات تودهای دیگر نظیر ضایعه شریانی مغزی و همانژیوم کاورنوی سیستم عصبی مرکزی ۴۰–۶۰ درصد در افرادی است که سکته مغزی داشتهاند[۳۹] و ۴–۲ درصد موارد صرع را به خود اختصاص میدهد.[۳۹] در انگلیس، سکته مغزی ۱۵ درصد موارد را به خود اختصاص میدهد،[۱۵] این در حالی است که این رقم در سالمندان ۳۰ درصد است.[۳۹] محققان بر این باورند که ۶ تا ۲۰ درصد موارد صرع بر اثر تروما به سر است.[۳۹]آسیب ملایم به مغز باعث دوبرابر شدن احتمال به وجود آمدن صرع میشود، این در حالی است که آسیب شدید به مغز باعث هفت برابر شدن احتمال به وجود آمدن صرع میشود.[۳۹] این احتمال در افرادی که گلوله به سرشان اصابت کرده، در حدود ۵۰ درصد است.[۳۹]
احتمال به وجود آمدن صرع بعد از مننژیت کمتر از ۱۰ درصد است؛ این بیماری بهطور معمول باعث به وجود آمدن تشنج در زمان ابتلا به این بیماری میشود.[۳۹] در التهاب تبخال مغزی، احتمال تشنج حدود ۵۰ درصد است؛[۳۹] و باعث افزایش احتمال صرع در آینده (تا ۲۵ درصد) میشود.[۴۰][۴۱] ابتلا به تنیا سولیوم، که میتواند به سیستی سرکوزیس منجر شود، عامل بیش از نیمی از موارد صرع در مناطقی است که در آن موارد انگل رایج است.[۳۹] صرع ممکن است بعد از عفونتهای مغزی دیگر نظیر مالاریا، توکسوپلاسموز و توکسوکاریازیس رخ دهد.[۳۹] مصرف همیشگی الکل باعث افزایش احتمال صرع میشود: احتمال صرع در افرادی که روزانه شش واحد الکل مینوشند دو برابر میشود. خطرات دیگر شامل بیماری آلزایمر، فلج چندگانه، توبروز اسکلروزیس و التهاب خودایمنی مغز میباشد.[۳۹] واکسن زدن باعث افزایش احتمال ابتلا به صرع نمیشود.[۳۹]سوءتغذیه یک عامل ریسک است که اغلب در کشورهای در حال توسعه مشاهده میشود، این در حالی است که مشخص نیست آیا این عامل علت مستقیم صرع است یا با آن ارتباط دارد.[۹]
چندین نشانه صرع وجود دارد که بر اساس سن شروع گروهبندی میشوند: دوره نوزادی، کودکی، بزرگسالی و موارد بدون ارتباط سنی چشمگیر.[۲۰] علاوه بر این، گروههایی وجود دارد که دارای ترکیبی از این نشانهها هستند، برخی از این نشانهها بر اثر دلایل ساختاری با متابولیک خاص و برخی بدون هیچ دلیل خاصی هستند.[۲۰] توانایی محققان در گروهبندی یک نوع صرع به سندرمهای خاص بیشتر در رابطه با کودکان اتفاق میافتد.[۳۶] برخی از انواع آن عبارت است از: صرع رولاندیک خوشخیم (۲٫۸ در هر ۱۰۰۰۰۰نفر)، صرع غائب دوران کودکی (۰٫۸ در هر ۱۰۰۰۰۰ نفر) و صرع میوکلونیک نوجوانی (۰٫۷ در هر ۱۰۰۰۰۰ نفر).[۳۶]تشنج ناشی از تب و تشنجهای نوزادی خوشخیم صرع محسوب نمیشوند.[۲۰]
بهطور معمول فعالیت الکتریکی مغز همزمان اتفاق نمیافتد.[۱۶] در تشنجهای صرعی، بر اثر مشکلات ساختاری با عملکردی مغز،[۲] گروهی از نرونها بهطور غیرطبیعی، بیش از حد[۱۵] و هماهنگ فعالیت میکنند.[۱۶] این امر منجر به موجی از دپولاریزاسیون میشود که به جابجایی دپلاریزان حملهای معروف است.[۴۲]
بهطور معمول، پس از شروع به فعالیت کردن نورون برانگیخته، برای مدتی در برابر فعالیت مقاومت میکند.[۱۶] علت آن تأثیر نورونهای مهاری، تغییرات الکتریکی در نورون برانگیخته و اثرات منفی آدنوزین میباشد.[۱۶] در صرع، مقاومت نرونهای برانگیخته در برابر فعالیت در طول این دوره کاهش پیدا میکند.[۱۶] این امر باعث تغییر در کانال یون یا باعث عمل نکردن صحیح نرونهای مهاری میشود. بعد از آن، مناطق خاصی به وجود میآیند، که به آنها «کانون تشنج» گفته میشود، و ممکن است باعث گسترش تشنج شوند.[۱۶] سازوکار دیگر صرع میتواند تنظیم افزایشی مدارهای تحریک یا تنظیم کاهشی مدارهای مهار بعد از ضربه به مغز باشد.[۱۶][۴۳] این صرعهای ثانویه در طول فرآیندی به نام روند ایجاد تشنج رخ میدهند.[۱۶][۴۳] ناتوانی سد خونی مغزی نیز ممکن است یک مکانیزم علی باشد زیرا ممکن است اجازه دهد مواد از خون وارد مغز شوند.[۴۴] تشنجهای فوکال در یکی از نیمکره مغزی هنگامی که تشنجهای عمومی در هر دو نمکره شروع میشود.[۲۰] برخی از تشنجها ممکن است باعث تغییر ساختار مغز شود، این در حالی است که تشنجهای دیگر اثر اندکی بر مغز میگذارند.[۴۵]گلیوز، خیز مغذی و فرسایش برخی از قسمتهای مغز به صرع ربط داده میشود اما مشخص نیست صرع باعث این تغییرات میشود یا این تغییرات باعث به وجود آمدن صرع میشود.[۴۵]
تشخیص صرع بهطور کلی بر اساس توصیف تشنجها و اتفاقات جانبی میباشد.[۱۵]الکتروانسفالوگرافی و تصویربرداری از سیستم عصبی نیز بخشی از عملیات تشخیصی است.[۱۵] همواره پیدا کردن سندروم صرعی خاص امکانپذیر نیست.[۱۵]تست نوار مغز طولانی مدت همراه با ویدئو نیز ممکن است در برخی موارد مفید باشد.[۴۶]
صرع در عمل به عنوان دو یا چند تشنج صرعی تعریف میشود که فاصله آنها ۲۴ ساعت است و دلیل خاصی ندارد؛ این درحالی است که حمله صرعی به عنوان نشانه یا عاملی تعریف میشود که بر اثر فعالیت الکتریکی غیرعادی مغز به وجود میآید.[۵] حمله صرعی همچنین میتواند به عنوان اختلالی در نظر گرفته شود که در آن فرد حداقل یک تشنج صرعی داشته و احتمال افزایش این تشنجها وجود دارد.[۵]لیگ بینالمللی ضد صرع و دفتر بینالمللی صرع، همکاران سازمان بهداشت جهانی در ارزیابی سال ۲۰۰۵ خود صرع را به عنوان «اختلال مغز که به وسیله در معرض قرارگیری همیشگی در برابر به وجود آمدن تشنجهای صرعی و پیامدهای زیست شناختی، شناختی، روانشناختی و اجتماعی این شرایط توصیف میشود. تعریف صرع نیازمند رخ دادن حداقل یک تشنج است.»[۴۷][۴۸]
افرادی که دچار تشنج میشوند را میتوان بر اساس نوع تشنج، عامل تشنج، سندرم صرع و اتفاقات رخ داده هنگام و حوالی رخ دادن صرع دستهبندی کرد. نوع تشنج را میتوان براساس اینکه منشأ صرع درون مغز محلی (تشنج فوکال) یا توزیع شدهاست (تشنج کلی) طبقهبندی کرد.[۲۰] تشنجهای کلی بر اساس تأثیر بدن طبقهبندی میشود و شامل موارد زیر است: تشنجهای تونیک-کلونیک (صرع همراه با تشنج و ش)، تشنج غائب (تشنج ابسنس صرع کوچک)، نوع تشنج، تشنج تونیک و تشنج عضلات.[۲۰][۴۹] نوع برخی از تشنجها مانند گرفتگی عضلات نامشخص است.[۲۰]
تشنجهای فوکال (که قبلاً به عنوان تشنجهای منطقهای شناخته میشدند[۱۵]) به تشنجهای تشنج جزئی ساده و تشنج جزئی پیچیده تقسیم میشوند.[۲۰] این تقسیمبندی دیگر توصیه نمیشود و در عوض ترجیح داده میشود آنچه که طول تشنج رخ میدهد توصیف شود.
در مورد افراد بالغ، آزمایش الکترولیت، قند خون و سطح کلسیم برای از بین بردن مشکلات این عوامل مهم است.[۴۶] گرفتن نوار قلب میتواند مشکلات ضربان قلب را برطرف کند.[۴۶] پونکسیون کمری میتواند در تشخیص عفونت دستگاه عصبی مرکزی مفید باشد اما بهطور معمول مورد نیاز نیست. آزمایشهای بیشتر مانند آزمایش بیوشیمی ادرار و آزمایش خون در کودکان نیاز است تا بیماریهای متابولیک تشخیص داده شود.[۴۶][۵۰]
سطح پرولاکتین بالای خون در ۲۰ دقیقه اول بعد از تشنج برای تعیین اینکه تشنج صرعی یا غیر صرعی است بسیار مفید است.[۵۱][۵۲] سطح پرولاکتین سروم خون در تشخیص تشنجهای موضعی کمتر مفید واقع میشود.[۵۳] اگر عادی باشد، احتمال بروز تشنج غیر صرعی وجود دارد[۵۲] و سروم پروکلاتین تشنجهای صرعی را از سنکوپ متمایز نمیکند.[۵۴] و بخشی از تشخیص صرع به حساب نمیآید.[۴۶]
الکتروانسفالوگرافی (EEG) میتواند به نشان دادن فعالیت مغز که نشان دهنده افزایش ریسک صرع است کمک کند. این روش تنها برای افرادی توصیه میشود که تشنج صرعی بر اساس نشانههای آن را تجربه کردهاند. در تشخصی صرع، الکتروانسفالوگرافی ممکن است به تشخیص نوع تشنج یا سندروم موجود کمک کند. در کودکان تنها پس از تشنج دوم به این روش نیاز است. این روش نمیتواند به جای تشخیص استفاده شود و در مواردی ممکن است نتیجه آن برای افرادی که دچار این بیماری نیستند مثبت نشان داده شود. در برخی شرایط، هنگامی که شخص خواب است یا دچار بی خوابی است، انجام EEG مفید است.[۴۶]
تصویر برداری تشخیصی به وسیله سیتی اسکن و امآرآی بعد از تشنج بدون تب اول توصیه میشود تا مشکلات ساختاری در اطراف و درون مغز مشخص شود.[۴۶] ام آر آی بهطور کلی برای تصویربرداری بهتر است مگر در شرایطی که احتمال داده میشود که فرد خونریزی دارد، در این شرایط سی تی اسکن نتیجه بهتری دارد و به آسانی در دسترس است.[۱۰] اگر شخصی به دلیل صرع به اورژانس مراجعه کند و به سرعت به حالت طبیعی بازگردد، بهتر است تصویربرداری پس از گذشت مدتی انجام شود.[۱۰] اگر تصویربرداریهای قبلی مشخص شود شخصی دارای صرع است، حتی با وجود تشنجهای بعدی دیگر نیازی به تصویربرداری مجدد نیست.
تشخیص صرع ممکن است دشوار باشد و تشخیص اشتباه بسیار رخ میدهد (در حدود 5 تا 30 درصد موارد).[۱۵] شرایط دیگر ممکن است نشانهها و علائم مشابه صرع داشته باشند، از جمله: سنکوپ، هیپرونتیلاسیون، میگرن، حمله خواب، وحشتزدگی و تشنج غیرصرعی روانزا (PNES).[۵۵][۵۶] تقریباً یک پنجم افرادی که به کلینیکهای صرع مراجعه میکنند دچار PNES هستند.[۱۰] و از این تعداد حدود ۱۰ درصد نیز صرع دارند.[۵۷] در اکثر موارد تفکیک این دو بر اساس حملات تشنج و بدون آزمایش بیشتر دشوار است.[۵۷]
کودکان ممکن است دارای رفتارهایی باشند که اشتباهاً به عنوان تشنجات صرعی در نظر گرفته میشوند. این رفتارها شامل: حملات ریسه، شبادراری، هراس شبانه، تیک و میوکلونس میباشد. بازگشت اسید به مری ممکن است باعث درد در کمر شود و کژگردنی در نوزادان ممکن است اشتباهاً به جای تشنج تونیک-کلونیک تشخیص داده شود.[۵۶]
اگرچه اکثر موارد صرع قابل پیشگیری نیست، اما اقدامات برای کاهش آسیب به سر، مراقبت لازم در زمان تولد و کاهش انگلهای محیطی مانند تنیا سولیوم ممکن است در پیشگیری از صرع مفید باشد.[۲] اقداماتی برای کاهش نرخ تنیا سولیوم در یک بخش از آمریکای مرکزی به کاهش ۵۰ درصدی موارد جدید صرع منجر شد.[۹]
سبک زندگی سالم و عادات غذایی مناسب در کنترل بهینه تشنج بسیار مهم است، نکته مهم در رژیم غذایی این بیماران اطمینان از مصرف ریزمغذیها در سبدغذایی است، سردسته این مواد شامل: اسیدفولیک (سبزی و میوهها خام و کمی پخته) ، کلسیم و منیزیوم (فرآوردههای لبنی)، ویتامین ب ۱۲ (در فرآوردههای لبنی و حیوانی)، ویتامینK (سبزیجات دارای برگهای سبز، غلات و حبوبات) و ویتامین دی (روغن گوشت ماهی و قرارگیری پوست در مقابل خورشید) است.
[۵۸]
بسیاری از متخصصان بیماریهای مغز و اعصاب بر مهار صرع تأکید و باور دارند که هفت ساعت خواب و مصرف منظم سه وعده غذا از جمله راهکارهایی برای مهار این بیماری است. حدود ۷۶ درصد بیماران مبتلا به صرع اگر بهطور مرتب داروهای خود را مصرف کنند و در نتیجه آن، جواب ام آر آی آنها طبیعی شود، میتوانند بنا به صلاحدید پزشک، بعد از سه تا پنج سال از زمان شروع بیماری داروها را قطع کنند.[۵۹]
صرع معمولاً بعد از تشنج اول با داروی شیمیایی روزانه درمان میشود،[۱۵][۴۶] اما در افرادی که دارای ریسک بالا هستند، درمان دارویی میتواند بعد از تشنج اول آغاز شود.[۴۶] در برخی موارد ممکن است به یک رژیم غذایی خاص، استفاده از یک محرک عصبی، یا جراحی مغز و اعصاب نیاز باشد.
به نظر متخصصان بیماری صرع درمان پذیر است و طول درمان صرع بستگی به نوع آن دارد که از دو تا پنج سال به طول میانجامد.[۶۰]
برپایه آمار اکنون ۸۰۰ هزار نفر در ایران به صرع مبتلا هستند به همین دلیل توصیه میشود اگر بیماری را مشاهده کردید که دچار حمله صرع شده، اولین اقدام این است که خونسرد باشید و سپس وسایل خطرناک چون عینک، کلید و سایر وسایل تیز و شکننده را از بیمار دور کنید.[۶۱]
چرخاندن بیمار دارای تشنج تونیک-کلونیک به پهلو و حالت احیا از رفتن مایعات به ریهها جلوگیری میکند.[۶۲] قرار دادن انگشتها، بایت بلاک یا زبان بند درون دهان توصیه نمیشود زیرا انجام این کارها ممکن است باعث استفراغ بیمار شود یا باعث شود بیمار ناخواسته فرد کمک دهنده را گاز بگیرد.[۱۸][۶۲] باید برای جلوگیری از صدمه به خود اقداماتی انجام داد.[۱۸] بهطور کلی به ثابت نگه داشتن ستون فقرات نیاز نیست.
در صورتی که تشنج بیشتر از ۵ دقیقه طول کشید یا در عرض یک ساعت بیش از دو تشنج بدون برگشت به حالت طبیعی رخ داد، این حالت به عنوان فوریت پزشکی در نظر گرفته میشود که به آن بحران صرعی میگویند.[۴۶][۶۳] این حالت ممکن است نیازمند کمک پزشکی برای محافظت و باز نگه داشتن مجاری تنفسی باشد؛[۴۶] ممکن است استفاده از راه هوایی ناروفارنکس برای این حالت مفید باشد.[۶۲]میدازولام درمان اولیه توصیه شده برای تشنج طولانی مدت در خانه است که در دهان قرار داده میشود.[۶۴]دیازپام نیز میتواند به صورت شیاف استفاده شود.[۴۶] در بیمارستان، اکثراً از لورازپام درون سیاهرگی استفاده میشود.[۴۶] اگر دو دوز از بنزودیازپینها مؤثر نبود، درمانهای دیگر نظیر فنی توئین توصیه میشود.[۴۶] صرع همراه با تشنج که به درمان اولیه پاسخ نداد به انتقال بیمار به بخش مراقبتهای ویژه و درمان با داروهای قوی تر نظیر تیوپنتال سدیم یا پروپوفول نیاز دارد.[۴۶]
ضد تشنج درمان اصلی صرع است و احتمالاً برای همیشه باید استفاده شود.[۱۵] انتخاب ضد تشنج بر اساس نوع تشنج، سندروم صرع، درمانهای استفاده شده دیگر، مشکلات سلامت دیگر و سن و سبک زندگی فرد میباشد.[۶۴] در مرحله اول یک درمان توصیه میشود؛[۶۵] اگر این روش درمانی تأثیر نداشت، توصیه میشود درمان دیگری آغاز شود.[۴۶] دو روش درمانی در یک زمان تنها در صورتی که یک روش درمانی مؤثر نباشد توصیه میشود.[۴۶] در نیمی از موارد، عامل اول مؤثر واقع میشود، عامل دوم حدود ۱۳ درصد کمک میکند و عامل سوم یا دو عامل در یک زمان ممکن است حدود ۴ درصد بیشتر کمک کند.[۶۶] حدود ۳۰ درصد افراد علیرغم مصرف ضد تشنج دارای تشنج هست. تعدادی درمان برای تشنج وجود دارد. فنی توئین، کاربامازپین و والپروات سدیم برای درمان تشنجهای فوکال و عمومی بهطور یکسان مؤثر هستند.[۶۷][۶۸] به نظر میرسد دارورسانی هدفمند کاربامازپین علاوه بر آزادسازی سریع کاربامازپین دارای اثرات جانبی کمتری باشد.[۶۹] در انگلیس، کاربامازپین یا لاموتریژین به عنوان درمان اولیه برای تشنجهای فوکال توصیه میشوند؛ علاوه بر اینها، لوتیراستام و والپروئیک اسید به دلیل گرانی و اثرات جانبی آنها در رده دوم قرار میگیرند.[۴۶] برای تشنجهای عمومی، در مرحله اول والپروئیک اسید و در مرحله دوم لاموتریژین توصیه میشود.[۴۶] در افرادی که دچار تشنجهای نهفته هستند، اتوسوکزوماید یا والپروئیک اسید توصیه میشود؛ والپروئیک اسید در تشنج میوکلونیک و تشنجهای تونیک یا اتونیک مؤثر است.[۴۶] در صورتی که تشنج در یک روش درمانی خاص بهطور کامل درمان شد، معمولاً به کنترل مداوم سطوح درمان در خون نیاز نیست. ارزانترین ضدتشنج فنوباربیتال نام دارد که هزینه آن ۵ دلار در سال است.[۹] این دارو توصیه سازمان بهداشت جهانی برای کشورهای در حال توسعه است و بهطور معمول در این کشورها استفاده میشود.[۷۰][۷۱] در برخی از کشورها دسترسی به این دارو دشوار است زیرا این دارو در این کشورها به عنوان داروی کنترل شده در نظر گرفته میشود. در ۱۰ تا ۹۰ درصد افراد اثرات سوء این دارو گزارش شدهاست، و این موضوع به زمان، فرد یا سازمان گزارش گیرنده و تاریخ گزارش بستگی دارد.[۷۲] اکثر این اثرات سوء به میزان استفاده دارو بستگی دارد و شدید نیستند.[۷۲] به عنوان مثال تغییر در رفتار، خواب آلودگی یا ناهماهنگی در راه رفتن از اثرات سوء مصرف این دارو میباشند. بعضی از اثرات مانند جوش، عفونت کبد یا کمخونی آپلاستیک به میزان استفاده بستگی ندارد.[۷۲] تا ۲۵ درصد افراد به دلیل این اثرات سوء از ادامه درمان با این دارو صرف نظر میکنند.[۷۲] بعضی از روشهای درمانی در هنگام بارداری با بیماری مادرزادی در ارتباط است.[۷۳] والپروئیک اسید نگرانی اصلی است، به ویژه در طول سهماهه اول بارداری.[۷۳] علیرغم این، درمان هنگامی که مؤثر باشد ادامه پیدا میکند، زیرا خطرات صرع درمان نشده بیشتر از خطرات روشهای درمانی است.[۷۳]
توقف تدریجی روشهای درمانی در افرادی که برای دو تا چهار سال تشنج نداشتهاند منطقی است، بازگشت تشنج در حدود یک سوم افراد مشاهده میشود که اغلب در طول شش ماه اول اتفاق میافتد.[۴۶][۷۴] توقف در ۷۰٪ کودکان و ۶۰٪ افراد بالغ امکانپذیر است.[۲]
جراحی صرع میتواند گزینهای باشد برای کسانیکه بهرغم انجام سایر درمانها کماکان دچار حملات صرعی موضعی میشوند.[۷۵] این درمانها حداقل شامل یک یا دو نوع درمان دارویی است.[۷۶] هدف جراحی کنترل کامل حملهها است[۷۷] و این هدف ممکن است در ۶۰–۷۰٪ موارد دستیافتنی باشد.[۷۶] شیوههای رایج عبارتند از: جدا کردن اسبک مغز از طریق برش یک لوب گیجگاهی پیشین، خارج کردن تومورها، و برداشتن بخشهایی از نوقشر.[۷۶] برخی شیوهها مانند کولوستومی بافت پنبهای بیشتر به منظور کم کردن تعداد حملهها استفاده میشوند تا درمان بیماری.[۷۶] در بسیاری از موارد میتوان پس از جراحی، استعمال دارو را به تدریج متوقف کرد.[۷۶]تحریک عصبی میتواند گزینه دیگری باشد برای کسانیکه تمایل به جراحی ندارند.[۴۶] سه نوع آن برای کسانیکه به درمان دارویی واکنش نشان ندادهاند، تأثیراتی داشتهاست: تحریک عصب واگوس، تحریک تالاموس پیشین و تحریک واکنشی حلقه بسته.[۷۸]
به نظر میرسد یک رژیم کتونزا (پر چربی، کم کربوهیدرات، پروتئین مناسب) تعداد حملهها را در کودکان حدود ۳۰–۴۰٪ کاهش میدهد.[۷۹] حدود ۱۰٪ چند سال به این رژیم ادامه میدهند، ۳۰٪ یبوست داشتند، و همچنین عوارض مضر دیگری هم مشاهده شدهاست.[۷۹] رژیمهای کمتر سختگیرانه را آسانتر میتوان تحمل کرد و ممکن است مؤثر هم باشند.[۷۹] مشخص نیست چرا این رژیم مؤثر است.[۸۰] ورزش کردن برای احتمال تأثیر در پیشگیری از حملهها توصیه شدهاست[۸۱] و دادههایی هم در تأیید این ادعا وجود دارد.[۸۲]
پرهیزدرمانی شامل کمینه کردن یا از بین بردن محرکها است. مثلاً کسانیکه به نور حساس هستند، استفاده از تلویزیونهای کوچک، پرهیز از بازیهای رایانهای یا استفاده از عینکهای تیره ممکن است مؤثر باشد.[۸۳] برخی ادعا میکنند که سگ واکنشدهنده به حمله، گونهای از سگ کمکی، میتوانند حملهها را پیشبینی کنند. البته شواهد در این زمینه ضعیف است.[۸۴]بازخورد زیستی مبتنی بر کنشگر برمبنای امواج EEG به برخی که به درمان دارویی واکنش نشان نمیدهند کمک میکند.[۸۵] البته نباید روشهای روانشناسانه را جایگزین درمانهای دارویی کرد.[۴۶]
برای درمانهای فرعی شامل طب سوزنی،[۸۶] مداخلههای روانشناسی،[۸۷]ویتامین،[۸۸] و یوگا[۸۹] هیچ شاهد معتبری وجود ندارد که کاربرد آنها را برای صرع تأیید کند. هیچ مدرکی برای استفاده از ماریجوانا وجود ندارد.[۹۰] شواهد کافی برای ملاتونین نیز موجود نیست.[۹۱]
تا چندی پیش بسیاری از زنان مبتلا به بیماری صرع بهعلت باورهای غلط تمایلی به بارداری نداشتند. به عنوان مثال، ترس از انتقال صرع از مادر به فرزند، بروز مشکل در نوزاد بهخاطر مصرف دارو توسط مادر، مشکلات حین زایمان برای افراد مبتلا به صرع یا بسیاری موارد دیگر نمونههایی از عدم دانش کافی افراد نسبت به این بیماری بود. خوشبختانه امروزه بهلطف راهکارهای پزشکی و درمانی ارائه شده برای مقابله با این بیماری، بیش از 90 درصد از زنان مبتلا به صرع، بارداری خود را با موفقیت طی میکنند و زایمانی موفقیتآمیز همراه با فرزندانی سالم دارند. با این حال زنانی که قصد باردارشدن دارند لازم است چند ماه قبل از اقدام به بارداری با پزشک معالج خود مشورت نمایند. این مراجعه و مشاوره پیش از بارداری برای کنترل تشنجها در سطح مطلوب، بررسی مجدد سوابق پزشکی بیمار و تصمیمگیری در رابطه با قطع یا تغییر داروهای مورد استفاده بیمار در طی دوران بارداری صورت میگیرد. هر چقدر کنترل حملات قبل بارداری بهتر انجام شده باشد، احتمال تشنج طی بارداری و در زمان زایمان کمتر است. با این حال عمدتا تعداد حملات در 50 درصد موارد بارداری بدون تغییر باقی میماند، در 30 درصد موارد تشدید میشود و در حدود 20 درصد کاهش مییابد. انتخاب درمان صحیح، عوارض احتمالی ایجاد شده در جنین را به کمترین میزان ممکن میرساند. شایان ذکر است که امکان بروز ضایعات جنینی در خانمهای سالم نیز وجود دارد اما این احتمال در بیماران مبتلا به صرع به میزان اندکی بهعلت مصرف دارو افزایش مییابد که با انتخاب صحیح دارو به کمترین حد خود میرسد. خانمهایی که تحت درمان هستند مانند سایر زنان باردار در دوران بارداری نیاز به استراحت و خواب کافی، تغذیه مناسب، فعالیت بدنی مناسب و پرهیز از هر گونه استرس و ناراحتی دارند. علاوه بر موارد درمانی ذکر شده، بررسی عادات غذایی و زندگی بیمار در این دوران دارای اهمیت بسیار زیادی است و هم چنین همکاری صمیمانه همسر بیمار برای راحتتر سپری کردن این مدت میتواند بسیار مؤثر باشد.
طبق منابع موجود، تمامی داروهای مورد استفاده در درمان صرع از شیر مادر عبور میکنند و برای تصمیمگیری در مورد شیردهی باید منافع و مضرات موجود برای مادر و نوزاد را همزمان سنجید. اما در مجموع شیردهی برای مادران مبتلا به صرع ممنوع نیست و میتوانند مانند تمامی مادران شیردهی را انجام دهند.
صرع قابل درمان نیست، اما فقط با مصرف دارو میتوان حملهها را به شکل مؤثری در حدود ۷۰٪ موارد کنترل کرد.[۴] از افرادی که دچار حملههای صرعی فراگیر میشوند، میتوان بیش از ۸۰٪ را با دارو به خوبی کنترل کرد، در حالیکه این میزان در افراد دچار حملههای موضعی فقط ۵۰٪ است.[۷۸] یکی از روشهای پیشبینی نتایج درازمدت، تعداد حملههایی است که در شش ماه اول رخ میدهد.[۱۵] سایر عواملی که موجب افزایش نتایج ضعیف میشوند عبارتند از: پاسخ ضعیف به درمانهای اولیه، حملههای صرعی فراگیر، وجود سابقه صرع در سایر افراد خانواده، مشکلات روانپزشکی، امواج روی EEG که نشاندهنده فعالیت فراگیر صرعی شکل باشد.[۹۲] در کشورهای در حال توسعه، ۷۵٪ مبتلایان یا اصلاً درمان نمیشوند یا درمان مناسبی دریافت نمیکنند.[۲] در آفریقا، ۹۰٪ مبتلایان درمان نمیشوند.[۲] یکی از دلایل این امر نبود داروهای مناسب یا قیمتهای بالای آنهاست.[۲]بیماری صرع چگونه تشخیص داده میشود
خطر مرگ در افراد مبتلا به صرع افزایش مییابد.[۹۳] این افزایش بین ۱٫۶ تا ۴٫۱ برابر جمعیت عادی است[۹۴] و معمولاً مربوط میشود به: دلیل نهفتهٔ حملهها، بحران صرعی، خودکشی، تروما، و مرگ ناگهانی ناشی از صرع (SUDEP).[۹۳] مرگ ناشی از بحران صرعی در درجهٔ اول به دلیل مشکلی نهفتهاست تا به دلیل کمبود مصرف دارو.[۹۳] خطر خودکشی در افراد مبتلا به صرع بین دو تا شش برابر بیشتر از سایرین است.[۹۵][۹۶] دلیل این مسئله نامشخص است.[۹۵] به نظر میرسد، SUDEP تاحدی مربوط به بسامد حملههای فراگیر تونیک-کلونیک است[۹۷] و دلیل حدود ۱۵٪ از مرگ و میر ناشی از صرع میباشد.[۹۲] روش کاهش این خطر نامشخص است.[۹۷] بیشترین افزایش مرگ و میر ناشی از صرع در میان سالمندان است.[۹۴] کسانیکه مبتلا به صرع با ریشهٔ ناشناخته هستند، کمترین افزایش خطر را دارند.[۹۴] در بریتانیا برآورد شدهاست که ۴۰–۶۰٪ مرگ و میرها احتمالاً قابل پیشگیری است.[۱۵] در کشورهای در حال توسعه بسیار از مرگ و میرها به دلیل درمان نشدن صرع است که منجر به سقوط یا بحران صرعی میشود.[۹]
صرع یکی از رایجترین اختلالهای شدید عصبشناختی است[۹۸] که در دنیا حدود ۶۵ میلیون نفر را درگیر کردهاست.[۵] این بیماری ۱٪ جمعیت را در ۲۰ سالگی و ۳٪ جمعیت را در ۷۵ سالگی درگیر میکند.[۷] این بیماری در مردان رایجتر از زنان است البته تفاوت کلی ناچیز است.[۹][۳۶] اکثر مبتلایان (۸۰٪) در کشورهای درحال توسعه زندگی میکنند.[۲]
تعداد افرادی که در حال حاضر مبتلا به صرع فعال هستند حدود ۵–۱۰ نفر در ۱۰۰۰ نفر است با این توضیح که صرع فعال یعنی فرد در پنج سال گذشته حداقل یک بار دچار حمله شده باشد.[۳۶][۹۹] هرساله صرع در ۴۰–۷۰ نفر در ۱۰۰٬۰۰۰ نفر در کشورهای توسعهیافته و در ۸۰–۱۴۰ نفر در ۱۰۰٬۰۰۰ نفر در کشورهای در حال توسعه شروع میشود.[۲] فقر یکی از خطرات است و هم شامل سکونت در یک کشور فقیر میشود و هم شامل فقیر بودن نسبت به دیگران درون یک کشور.[۹] در کشورهای توسعهیافته، صرع یا در افراد مسن ظهور پیدا میکند یا در جوانان.[۹] در کشورهای در حال توسعه، آغاز آن بیشتر در کودکان بزرگتر و نوجوانان است و دلیل آن هم نرخ بالاتر تروما و بیماریهای عفونی است.[۹] در کشورهای توسعهیافته، بین سالهای ۱۹۷۰ تا ۲۰۰۳ تعداد موارد سالانه در کودکان کاهش یافته و در میان کهنسالان افزایش یافتهاست.[۹۹] یکی از دلایل این امر بهبود افزایش نجات کهنسالان پس از سکتهها است.[۳۶]
قدیمیترین پروندههای پزشکی نشان میدهد که ابتلا به صرع از ابتدای ثبت تاریخ وجود داشتهاست.[۱۰۰] در طول تاریخ باستان گمان میشد که این اختلال حالتی روحی است.[۱۰۰] کهنترین توصیف یک حملهٔ صرعی در دنیا در متنی به زبان اکدی موجود است (زبانی که در میانرودان باستان استفاده میشدهاست) و در حدود سال ۲۰۰۰ پیش از میلاد نوشته شدهاست.[۱۰۱] شخصی که در این متن توصیف شده، تحت تأثیر الههٔ ماه تشخیص داده شدهاست و تحت جنگیری قرار گرفتهاست.[۱۰۱] حملههای صرعی در قانون حمورابی (حدود ۱۷۹۰ پیش از میلاد) به عنوان دلیلی برای برگرداندن بردهٔ خریداریشده و پس گرفتن پول آن عنوان شدهاست،[۱۰۱] و در پاپیروس ادوین اسمیت (حدود ۱۷۰۰ پیش از میلاد) مواردی از افراد با تشنج صرعی توصیف شدهاست.[۱۰۱]
کهنترین گزارش دقیق شناختهشده از خود بیماری در ساکیکو، یک متن پزشکی بابلی به خط میخی مربوط به ۱۰۶۷–۱۰۴۶ پیش از میلاد است.[۱۰۰] در این متن نشانهها و علائم، جزئیات درمان و نتایج احتمالی آمدهاست،[۱۰۱] و در آن بسیاری از ویژگیهای انواع حملهها توصیف شدهاست.[۱۰۰] چون بابلیان درکی زیستپزشکی از ماهیت این بیماری نداشتند، حملهها را به حضور ارواح خبیث نسبت میدادند و درمان وضعیت را از طریق روشهای روحانی میسر میدانستند.[۱۰۰] حدود سال ۹۰۰ پیش از میلاد، پونارواسو آتریا صرع را به عنوان زوال حواس توصیف میکند؛[۱۰۲] این تعریف به متن آیورودای به نام چاراکا سامهیتا (حدود ۴۰۰ پیش از میلاد) راه یافتهاست.[۱۰۳]
در یونان باستان دیدگاههای مختلفی در مورد این بیماری داشتند. آنها به صرع به عنوان تسخیر روح مینگریستند و آن را با جن و پدیدههای الهی ربط میدادند. یکی از نامهایی که به این بیماری دادند «بیماری مقدس» بود. صرع در اسطورهشناسی یونان خود را نشان میدهد: این بیماری با الهه ماه سلنه و آرتمیس که آنهایی که او را ناراحت میکنند را به این حالت درمیآورد ارتباط دارد. یونانیها فکر میکردند افراد مهم مانند ژولیوس سزار و هرکول این بیماری را داشتهاند.[۱۰۱] مورد استثنا در این دیدگاه الهی و روحی مکتب بقراط بود. در سال پنجم قبل از میلاد، بقراط این ایده که بیماری بر اثر ارواح به وجود میآید را رد کرد. در این کار تحولی درباره بیماریهای مقدس، او گفت که صرع منشأ الهی ندارد و در عوض یک مشکل قابل درمان با دارو است که منشأ آن مغز است.[۱۰۱][۱۰۰] او افرادی که دلیل مقدس و روحانی را به این بیماری ربط داده بودند را به گسترش ناآگاهی از طریق باور به جادوی ساختگی متهم کرد. بقراط گفت وراثت یکی از عوامل مهم این بیماری است و اگر بیماری در سنین کودکی باشد عوارض بدتری دارد، او ویژگیهای فیزیکی و شرمساری اجتماعی مرتبط با این بیماری را بیان کرد.[۱۰۱] او به جای استفاده از «بیماری مقدس» از واژه «بیماری بزرگ» استفاده کرد و باعث ساخت واژه امروزی «grand mal» شد که برای تشنجهای عمومی استفاده میشود. علیرغم کارش در بیان کردن جزئیات منشاءهای فیزیکی این بیماری، دیدگاه او در آن زمان پذیرفته نشد.[۱۰۰] حداقل تا قرن ۱۷ ارواح خبیث عامل این بیماری شناخته میشد.[۱۰۰]
در اکثر فرهنگها، افراد دارای بیماری صرع بدنام میشدند، از جامعه طرد میشدند یا حتی به زندان انداخته میشدند؛ در سالپتریر، مهد عصبشناسی مدرن، ژان-مارتن شارکو افراد دارای صرع، بیماران روانی، افراد دارای سیفلیس مزمن و افرادی که از لحاظ جنایی دیوانه بودند را شناسایی کرد.[۱۰۴] در روم باستان، صرع با نام «Morbus Comitialis» (بیماری تالار گردهمایی) شناخته میشد و به عنوان نفرینی از جانب خدا به آن مینگریستند. در ایتالیای شمالی، صرع زمانی به عنوان بیماری ولنتاین مقدس شناخته میشد.[۱۰۵]
در اواسط قرن نوزدهم، برمید، اولین درمان دارویی مؤثر ضد صرع معرفی شد.[۷۲]فنوباربیتال، اولین روش درمانی مدرن در سال ۱۹۱۲ عرضه شد، فنیتیون در سال ۱۹۳۸ مورد استفاده قرار گرفت.[۱۰۶]
در ایران باستان کمبوجیه دوم فرزند ارشد کوروش کبیر نیز مبتلا با بیماری صرع بود اما با این حال به دلیل هوش و شجاعت بسیاری که داشت پادشاه ایران شد.
در سرتاسر جهان افرادی که دچار صرع هستند بدنامی را تجربه میکنند.[۱۰۷] این وضع از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر این افراد تأثیر میگذارد.[۱۰۷] در هند و چین، صرع به عنوان توجیهی برای ازدواج نکردن استفاده میشد.[۲] مردم بعضی مناطق هنوز بر این باورند افرادی که دچار صرع هستند نفرینشدهاند.[۹] در تانزانیا، همانند نقاط دیگر آفریقا، صرع به تسخیر فرد توسط ارواح شیطانی، جادوگری یا مسمومیت ربط داده میشود و اکثر مردم فکر میکنند این بیماری واگیردار است، گرچه هیچ مدرکی برای اثبات این موضوع وجود ندارد.[۹] قبل از سال ۱۹۷۰، در انگلیس قانونی وجود داشت که بر اساس آن افراد دارای صرع نمیتوانند ازدواج کنند.[۲] این بدنامی باعث میشد افرادی که دچار صرع هستند این موضوع که آنها دچار تشنج میشوند را انکار کنند.[۳۶]
تشنج در آمریکا باعث به وجود آمدن تقریباً یک میلیارد دلار هزینه اقتصادی مستقیم میشود.[۱۰] صرع در سال ۲۰۰۴ در اروپا باعث به وجود آمدن حدود ۱۵٫۵ میلیارد یورو هزینه اقتصادی شد.[۱۵] صرع در هند باعث به وجود آمدن ۱٫۷ میلیارد دلار هزینه اقتصادی یا ۰٫۵٪ تولید ناخالص داخلی میشود.[۲] در آمریکا، این بیماری علت ۱٪ از مراجعات به اورژانس (۲٪ برای اورژانس کودکان) میباشد.[۱۰۸]
احتمال تصادف رانندگی در افرادی که دچار صرع هستند دو برابر است و به همین دلیل در بیشتر نقاط جهان آنها اجازه ندارند رانندگی کنند یا تنها در صورتی که شرایط خاصی داشته باشند مجاز به رانندگی هستند.[۱۲] در برخی نقاط پزشکان موظفند در صورت مشاهده فردی که تشنج دارد آن را به اداره مربوط به صدور گواهینامه گزارش دهند، این در حالی است که در برخی نقاط آنها موظفند این افراد را ترغیب کنند تا خود این مورد را گزارش دهند.[۱۲] کشورهایی که در آن پزشکان موظفند این موارد را گزارش دهند عبارتند از سوئد، اتریش، دانمارک و اسپانیا.[۱۲] کشورهایی که در آن فرد ملزم به گزارش این وضعیت است عبارتند از انگلیس و نیوزلند و پزشکان باید در صورتی که فرد گزارش ندهد این وضعیت را گزارش دهند.[۱۲] در کانادا، آمریکا و استرالیا قانون گزارش دادن در هر استان یا ایالت فرق دارد.[۱۲] اگر تشنج تحت کنترل باشد اکثراً بر این باورند که فرد میتواند رانندگی کند.[۱۰۹] زمان رهایی از تشنج قبل از اینکه افراد بتوانند رانندگی کنند در کشورهای مختلف با هم فرق دارد.[۱۰۹] در بسیاری از کشورها فرد دچار صرع میبایست یک تا سه سال تشنج نداشته باشد.[۱۰۹] در آمریکا زمان مورد نیاز بدون تشنج توسط هر ایالت تعیین میشود و بین سه ماه تا یک سال است.[۱۰۹]
به افراد دچار صرع یا تشنج بهطور معمول گواهی خلبانی داده نمیشود.[۱۱۰] در کانادا اگر فردی بیش از یک تشنج نداشته باشد و تمام آزمایش معمولی بود، بعد از پنج سال گواهینامه محدود به او داده میشود.[۱۱۱] افرادی که دارای تشنج همراه با تب و تشنج مرتبط با مصرف مواد هستند نیز ممکن است برای دریافت گواهینامه در نظر گرفته شوند.[۱۱۱] در آمریکا، اداره هوانوردی فدرال برای افرادی که دچار صرع هستند گواهی خلبانی بازرگانی صادر نمیکند.[۱۱۲] در موارد بسیار نادری، میتوان برای افرادی که یک تشنج همراه با تب یا یک تشنج داشتهاند و بدون درمان تا نوجوانی هیچ تشنجی نداشته باشند استثنا قائل شد.[۱۱۳] در انگلیس، گواهینامه خلبانی شخصی ملی کامل نیازمند استانداردهای گواهینامه رانندگی حرفهای است.[۱۱۴] این امر نیازمند این است فرد در طول دورهای ده ساله بدون مصرف دارو تشنج نداشته باشد.[۱۱۵] افرادی که این شرایط را نداشته باشند و در طول پنج سال تشنج نداشته باشند میتوانند گواهینامه محدود دریافت کنند.[۱۱۴]
صرع در ایران از شایعترین بیماری مغز و اعصاب محسوب میشود و شیوع آن از استاندارد جهانی بیشتراست.[۱۱۶] بررسیهای علمی نشان میدهد اکنون نزدیک به یک تا یک و نیم درصد مردم ایران صرع دارند (تقریبا ۸۴۰ هزار نفر از کل جمعیت ایران طبق آخرین آمار ارائه شده[۱۱۷]) که این آمار حاکی از حدود سه برابر بودن بیماران صرعی درایران به نسبت اروپا است. دکتر کوروش قره گوزلی رئیس هیئت مدیره انجمن صرع ایران در این زمینه گفت این آمار نسبت به آمار کشورهای منطقه قابل قبول اما از آمار مبتلایان به صرع در اروپا بیشتر است؛ چرا که به عنوان مثال در نروژ تعداد مبتلایان به صرع حدود نیم درصد و در انگلستان کمتر از نیم درصد کل جمعیت کشور است.[۱۱۸]
انجمن صرع ایران متولی حمایت از بیماران مصروع در ایران است.
سازمانهای غیرانتفاعی زیادی وجود دارد که افراد و خانوادههایی که با صرع دست و پنجه نرم میکنند را حمایت میکنند. در انگلیس، این سازمانها شامل شورای مشترک صرع بریتانیا و ایرلند میشود.[۴۶]روز بنفش در سال ۲۰۰۸ به منظور افزایش آگاهی در مورد صرع بنا شد و در ۲۸ مارس برگزار میشود.[۱۱۹] اقدامات دیگر برای افزایش آگاهی شامل کمپین «بیرون از سایه»، اقدام مشترک سازمان بهداشت جهانی، لیگ بینالمللی در برابر صرع و کمیته بینالمللی صرع میشود.[۲]
پیشبینی تشنج به اقدامات صورت گرفته برای پیشبینی تشنجهای صرعی بر اساس EEG و قبل از وقوع تشنج گفته میشود.[۱۲۰] از سال ۲۰۱۱، مکانیزم مؤثری برای پیشبینی تشنجها به وجود نیامد.[۱۲۰] پدیده آتش زنه، که در آن در معرض قرارگیری مداوم با اتفاقاتی که میتواند باعث تشنج شود استفاده میشود تا مدلهای حیوانی صرع را به وجود آورد.[۱۲۱]ژندرمانی در برخی از انواع صرع مورد مطالعه قرار میگیرد.[۱۲۲] براساس شواهد روشهای درمانی نظیر ایمونو گلوبولین که عملکرد ایمنی را تغییر میدهند زیاد طرفدار ندارند.[۱۲۳] از سال ۲۰۱۲، جراحی پرتویی استریوتکتیک نادرون رو برای برخی از انواع صرع با جراحی استاندارد مقایسه میشود.[۱۲۴]
صرع در بعضی از حیوانات دیگر مانند سگ و گربه نیز رخ میدهد و رایجترین اختلال مغز در سگ هاست.[۱۲۵] این موارد معمولاً با ضد تشنجهایی نظیر فنوباربیتال یا برمید در سگ و فنوباربیتال در گربهها درمان میشود.[۱۲۶] اگرچه تشخیص تشنجهای عمومی در اسبها بسیار آسان است، اما تشنجهای غیر عمومی بسیار دشوار است و ممکن است به EEG نیاز باشد.[۱۲۷]
Atlas: Epilepsy Care in the World
“For Medical Practitioners: At a glance Guide to the current Medical Standards of Fitness to Drive”
Atlas, epilepsy care in the world, 2005
تمامی مطالب علمی این سایت، به تایید تیم علمی پزشکی داروسازی دکتر عبیدی رسیده است.
مغز و اعصاب
بیماری صرع نوعی بیماری مزمن و چهارمین بیماری شایع در جهان است که در طبقهبندی بیماریهای مغز و اعصاب قرار میگیرد. در ایران مبتلایان به صرع حدود یک درصد از جمعیت کل کشور را تشکیل میدهند.
بیشتر مبتلایان به این بیماری، سن پایین (به خصوص سال اول زندگی) دارند یا در سنین سالمندی خود به سر میبرند.
متأسفانه به دلیل نداشتن آگاهی کافی نسبت به بیماری صرع، مبتلایان هزینههای اجتماعی، روانی، خانوادگی و فردی زیادی را متحمل میشوند.بیماری صرع چگونه تشخیص داده میشود
در این مطلب قصد داریم تا درباره بیماری صرع، علائم و روشهای درمان آن صحبت کنیم.
پیش از آنکه درباره علل بروز صرع صحبت کنیم، باید بدانیم که صرع و تشنج دو مفهوم متفاوت هستند.
تشنج یعنی همان حملهای که به فرد دست میدهد و صرع نام کلی بیماری است که تشنج میتواند یکی از علائم یا گاهی تنها علامت آن باشد. باید بدانیم هر کسی دچار تشنج میشود لزوماً صرع ندارد و اگر فرد یک یا دو بار تشنج کرده است بهتر است برای تشخیص درست بیماری، به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کند.
جالب است بدانیم که سیستم مغز و اعصاب از سلولهای عصبی تشکیل شده است. این سلولها دارای ارتباطات بسیار قوی با یکدیگر هستند که باعث انتقال پیامهای عصبی از تمامی نقاط بدن به مغز و بردن پاسخهای مناسب از مغز به تمامی نقاط بدن میشوند.
تمامی این فرآیندها، با کمک انتقالدهندههای عصبی و الکترولیتهای بدن مانند سدیم و کلسیم صورت میگیرد. درواقع، این فرایندها نوعی فعالیت الکتریکی ایجاد میکنند. زمانی که فعالیت الکتریکی مغز بیش از اندازه میشود، تشنج رخ میدهد.
در شرایطی که عامل ایجاد تشنج تشخیص داده شود، مانند موارد زیر، دیگر از واژه صرع استفاده نمیکنیم. اما اگر علت خاصی برای بروز تشنجها مشخص نشود، بیماری صرع تشخیص داده خواهد شد.
از جمله شرایط ایجادکننده تشنج که علت مشخصی داردند میتوان به علل زیر اشاره کرد:
تشخیص صرع بر اساس نتیجه معاینه و دقت پزشک، آزمایشهای خونی، تصویربرداری از مغز مانند سیتی اسکن، ام آر آی و نوار مغز انجام میشود.
نوع دیگری از بررسی به نام بررسی ویدیویی طولانی مدت هم وجود دارد که در بیمارانی انجام میشود که به درمان مقاوم هستند یا برای درمان صرع، به جراحی نیاز دارند. بررسی ویدیویی این امکان را به پزشک میدهد که از نوع صرع و محل ایجاد تشنج در مغز اطمینان حاصل کند.
بهطور معمول اگر بیمار طی 10 سال گذشته تشنج نداشته و از این 10 سال، 5 سال بدون مصرف دارو، تشنجش متوقف شده باشد، میتوان گفت که صرع بهبود یافته است.
با اینحال هنوز تعریف دقیق علمی در این زمینه ارائه نشده و قطع درمان دارویی فقط با صلاح دید پزشک صورت گیرد.
در خانوادهای که صرع در یکی از فرزندان تشخیص داده میشود، احتمال وجود صرع در فرزندان دیگر در مقایسه با خانوادهای که به این بیماری مبتلا نیستند، کمی بیشتر است.
از طرف دیگر، اگر مادر یا پدر کودک صرع داشته باشند، احتمال ابتلا فرزند به بیماری کمی بیشتر است.
در نتیجه، ابتلای پدر یا مادر به صرع، دلیل منطقی و علمی برای بچهدار نشدن نیست.
زمانی که تشخیص صرع قطعی میشود، پزشک بهترین درمان را بر اساس نوع صرع، سن، جنسیت، شغل و شرایط اجتماعی و اقتصادی بیمار آغاز میکند.
در بیشتر موارد، درمان با یک داروی ضد صرع آغاز میشود. حدود نیمی از بیماران با درمان تک دارویی کنترل میشوند. حدود 30 درصد از بیماران برای کنترل تشنجها نیاز به درمان دو دارویی یا سه دارویی دارند و مابقی بیماران که نسبت به درمانهای خوراکی ضدصرع مقاوم هستند به درمانهای دیگری از جمله عمل جراحی نیاز پیدا میکنند.
علاوه بر این درمانها، بیمار هم باید تمامی عادات اشتباه زندگی را تغییر دهد.
بیخوابی زیاد، گرسنگی طولانیمدت، استرس و اضطراب زیاد، عدم نوشیدن آب به مقدار کافی، مصرف مشروبات الکلی و مواد تحریککننده مانند اکستازی و کوکایین، عدم پایبندی به مصرف داروهای تجویز شده در زمان مناسب و مقدار تجویز شده میتوانند احتمال حمله تشنج را بالا ببرد.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *
نام و نامخانوادگی *
ایمیل *
دیدگاه
یه سوال داشتم زیاد تشنج کردن چه ضرری برای من که از بچگی صرع دارم داره
درود. حمله تشنج اگر با از دست دادن تعادل همراه باشد، خطرات سقوط را به دنبال دارد. در غیر این صورت، خود تشنج به طور معمول خطرناک نیست. البته باعث خستگی، کوفتگی عضلات یا گاهی عدم امکان شرکت در برخی فعالیت های زندگی می شود. امروزه بسیاری از انواع صرع با روش های درمانی بسیار متنوع از جمله داروها توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب کنترل می شود.
سلام من برای گواهینامه اقدام کردم ولی به علت صرع در مدت 10 سال گذشته 3بار رفتم کمیسیون و رای بر سالم بودن من دادن. هرچند از زمان 2 سالگی تا الان که 28 سال دارم تشنج نکردم. آیا دلیل پزشکی وجود دارد برای اثبات خوب شدن من؟
درود. بسیار خرسندیم که طی مدت طولانی تشنج شما کنترل شده است. صرع یک تشخیص پزشکی است که بر مبنای نوع حمله و به طور معمول با نوار مغزی به اثبات میرسد. صرع انواع گوناگون دارد. تشنج گاهی اوقات به علل موقتی هم اتفاق می افتد.
بیماری صرع چگونه تشخیص داده میشود
اینستاگرام داروسازی دکتر عبیدی
با کیفیت زندگی کنیم
نخستین داروسازی ایران با بیش از هفتاد سال سابقه درخشان، میراث دار کیفیت و نوآوری در صنعت کشور محسوب می شود. داروسازی دکتر عبیدی با رعایت دقیق همه موارد موثر در کیفیت دارو و ساخت راهکارهای درمانی موثر و مورد نیاز، همواره و در هر شرایطی برای ارتقای سطح سلامتی جامعه در کنار همه ایرانیان بوده و خواهد بود.
ارتباط علمی داروسازی دکتر عبیدی با کادر درمانی بهداشتی کشور گزینهای است که در نهایت منجر به ارائه راهکارهای درمانی بهتر و ارتقاء سطح سلامت جامعه میشود. بخش علمی وبسایت ویژه پزشکان، داروسازان، پرستاران و سایر اعضای محترم کادر درمانی بهداشتی در حال آمادهسازی است. به زودی در این بخش با مطالب علمی گردآوری شده از منابع علمی معتبر جهان در خدمت شما فرهیختگان گرامی خواهیم بود.
حملات ناگهانی تشنجی و زمین خوردن، تصویری است که اغلب مردم نسبت به بیماری صرع دارند. اما خوب است بدانید که بیماری صرع انواع مختلفی دارد که حتی برخی از آنها بدون تشنج بروز پیدا میکنند. برخی از تشنجهای صرع حتی توسط خود بیمار نیز احساس میشوند. این بیماری اختلالی است که رابطه مستقیمی با پرخاشگری در فرد دارد. جدای از عوامل جسمی، فشارها و استرسها نیز ممکن است باعث آسیب دیدن سلولهای عصبی مغز شده و عملکرد مغز را مختل کند. بنابراین با اطلاع از این عوامل خطرساز و دوری از آنها میتوان از بروز و تشدید نشانههای صرع جلوگیری کرد و به کاهش و کنترل علائم پرداخت.
بیماری صرع یک اختلال در سیستم عصبی مرکزی است که در آن فعالیت مغز غیر طبیعی میشود. این بیماری باعث تشنج، دورههای رفتاری غیر معمول و گاهی اوقات از دست دادن آگاهی میشود. تخلیه الکتریکی ناگهانی نورونهای مغزی باعث بروز علائمی مثل تشنج و بیهوشی میشود. علائم تشنج ممکن است به طور گستردهای متفاوت باشد. برخی از افراد مبتلا به صرع، ممکن است به مدت چند ثانیه به مکانی خیره شوند و واکنشی به حرکات مقابل چشم نشان ندهند.
داشتن یک تشنج به تنهایی نشانه این بیماری نیست. به طور کلی حداقل دو تشنج غیر قابل تشخیص برای صرع مورد نیاز است. درمان دارویی یا جراحی گاهی اوقات میتواند تشنج را کنترل کند. بعضیها نیز برای کنترل تشنجها نیاز به درمان مادام العمر دارند و در بعضیها تشنجها به مرور از بین میروند. برخی از کودکان مبتلا به تشنج نیز ممکن است با افزایش سن، علائم نیز در آنها رشد کند. این بیماری گاه همراه با اختلالات عصبی رشدی بروز پیدا میکند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه انواع اختلالات عصبی رشدی کلیک کنید.
اصلیترین نشانه صرع تشنج است. ذهن تمام فعالیتهای خود را به وسیله فعالیت الکتریکی ناشی از تغییرات شیمیایی سلولها انجام میدهد. تشنج زمانی اتفاق میافتد که این تغییرات شیمیایی سلولها باعث افزایش بیش از حد فعالیت الکتریکی سلول عصبی شود. با تخلیه بار الکتریکی بیش از حد در مغز تشنج رخ میدهد. تشنج بیماری نیست، بلکه نشانهای از اختلالات مختلف است.بیماری صرع چگونه تشخیص داده میشود
از آنجا که صرع ناشی از فعالیت غیر طبیعی مغز است، تشنجها میتواند روی هماهنگی و عملکرد مغز شما تاثیر بگذارد. نشانهها و علائم تشنج ممکن است شامل موارد زیر باشد:
_ شروع و پایان ناگهانی
_ سردرگمی و گیجی موقت
_ دورههای خیرگی چشم
_ حرکات غیر قابل کنترل دست و پا
_ از دست دادن هوشیاری
_ علائم روانی مثل ترس، اضطراب یا دژاوو (برای کسب اطلاعات در زمینه دژاوو کلیک کنید.)
نکته: علائم بسته به نوع تشنج متفاوت است. اغلب بیماران در هر بار تشنج علائم مشابهی دارند.
علل اصلی بیماری مشخص نیست. اما اصلیترین علل بیماری صرع عوامل زیر است:
تاثیر ژنتیک: برخی از انواع صرع و تشنجهایی که تجربه میکنید سابقه ژنتیک دارند. داشتن سابقه خانوادگی خطر ابتلا ر ابالا میبرد. برخی ژنها ناقل این بیماری هستند. و برخی ژنها فرد را به شرایط محیطی حساس میکند که باعث ایجاد تشنج میشود.
استرس و فشار روانی شدید: یکی از علل مهم بروز تشنج و صرع، بروز یک حادثه آسیب زا بر روی روان فرد است. چالشهای شدید عاطفی، فشار بحرانهای مالی و استرسهای روزمره میتواند روی عملکرد سیستم مغزی تاثیر بگذارد و پیش زمینه مهمی برای بروز بیماری باشد.
بودن در محیطی سالم باعث کاهش محرکهای تشنج میشود. یکی از مهمترین راههای کنترل حملات تشنجی درمان و کنترل استرس است. مقاله های درمان استرس و کنترل استرس را بخوانید.
آسیب سر: ضربه مغزی به علت یک تصادف رانندگی یا آسیبهای دیگر میتواند باعث بیماری صرع شود.
شرایط مغز: آسیبهای مغزی ناشی از شرایط جسمی مانند تومور مغزی یا سکته مغزی از جمله علل صرع هستند. سکته مغزی یکی از علل اصلی بروز این بیماری در بزرگسالان بالای 35 سال است.
بیماریهای عفونی: بیماریهای عفونی مانند مننژیت و ایدز میتواند باعث صرع شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ایدز کلیک کنید.
آسیب پیش از تولد: قبل از تولد، نوزادان به آسیبهای مغزی حساس هستند که میتواند به علت عوامل متعددی مانند عفونت مادر، فقر تغذیه یا کمبود اکسیژن ایجاد شود. این آسیبهای مغزی ممکن است باعث صرع یا فلج مغزی شوند.
اختلالات رشدی: این بیماری گاهی اوقات با اختلالات عصبی رشدی مانند اوتیسم و نوروفیبروماتوز همراه میشود. برای اطلاع از بیماری اوتیسم کلیک کنید.
همانطور که گفته شد تشنج نشانهای از صرع است و در صورت داشتن تشنج نمیتوانیم تشخیص بیماری را بدهیم. در اینجا به برخی از نشانههایی که احتمال ابتلا به صرع را بالا میبرند اشاره کردهایم:
_ حدود نیمی از افرادی که یک تشنج بدون علت روشن دارند، در عرض 6 ماه یک حمله دیگر را هم تجربه میکنند.
_ اگر یک علت شناخته شده برای تشنج شما وجود دارد، پس شما دو برابر احتمال تشنج دوباره دارید.
_ اگر دو تشنج را تجربه کردهاید، به احتمال 80% احتمال وقوع مجدد وجود دارد.
_ اگر اولین تشنج در زمان آسیب یا عفونت مغزی رخ داده باشد احتمال وقوع مجدد آن بیشتر است.
از طریق آزمایشات EEG میتوان به فعالیتهای الکتریکی مغز و الگوهای مغزی هشدار دهنده دسترسی پیدا کرد.
چندین نوع بیماری صرع وجود دارد که هرکدام علل خاص خود را دارند. اما به طور کلی صرعها بر اساس نوع و منطقه مغزی که تشنج در آن اتفاق میافتد تشخیص داده میشود. انواع اصلی این بیماری بر اساس نوع و محل تشنج عبارتند از:
_ صرع منتشر
_ صرع کانونی
_ صرع ترکیبی
_ صرع ناشناخته
در صرع منتشر، تشنجها در هر دو طرف مغز اتفاق میافتد یا به سرعت از طریق شبکه سلولهای مغزی به طرف مقابل منتقل میشود. تشنج حرکتی منتشر و غیر منتشر دو نوع اصلی این نوع تشنج هستند، انواع صرع منتشر شامل موارد زیر میشوند:
این نوع تشنج اغلب به عنوان تشنج بزرگ شناخته میشوند. در نوع حرکتی منتشر، بدن شما به طوری که شما روی آن کنترل ندارید به سمت مسیر خاصی حرکت میکند، که گاهی واقعا عجیب به نظر میرسد. بدن سفت شده، هوشیاری از دست میرود و عضلات از کنترل خارج میشود.
قبلا به تشنج غیر حرکتی منتشر صرع مختصر میگفتند. در تشنج غیر حرکتی منتشر، شما ممکن است کاری که دارید انجام میدهید را ناگهان متوقف کنید، از فضایی که در آن هستید خارج شوید و هوشیاری شما از بین برود. یا ممکن است یک حرکت تکراری مثل لبخند زدن را به طور مکرر انجام دهید. این نوع تشنج به عنوان تشنج غایب شناخته میشود چون شخص در این مورد واقعا انگار در آن زمان و مکان وجود ندارد.
این نوع تشنج سبب سفت شدن عضلات میشود. معمولا روی عضلات پشت، دستها و پاها تاثیر میگذارد و ممکن است باعث زمین خوردن شما شود. در این نوع تشنج ممکن است فرد هوشیاری خود را از دست بدهد و زمانی که ایستاده بر زمین بیوفتد. در این حالت ممکن است چشمهایش به بالا و عقب برگردد. گاه به دلیل بسته شدن طنابهای صوتی صداهایی مانند فریاد زدن در فرد بروز پیدا میکند.
این نوع تشنج باعث از دست دادن کنترل عضلات شده و باعث زمین خوردن ناگهانی فرد میشود. آتونیک اغلب در سن 6 ماهگی تا 7 سالگی اتفاق میافتد و فرد از جلو به زمین میافتد ولی ممکن است بلافاصله بلند شود.
این نوع تشنج با حرکات عضلانی تکراری یا ریتمیک همراه است که معمولا روی گردن، صورت و بازوها تاثیر میگذارد. در کولیک فرد احساس لررزش در اندامهای بدن میکند، اطراف دهان بزاق جمع میشود، نفس کشیدن بیمار تند میشود و ممکن است خرخر کند. در این نوع تشنج ممکن است زبان بیمار بین دندانها گیر کند و زخم شود. همچنین بیاختیاری در دفع ادرار دیده میشود.
این نوع تشنج به طور معمول به صورت تکانهای ناگهانی دست و پا ظاهر میشود. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه انواع صرع منتشر و تشنجهای آن پیشنهاد میکنیم مقاله صرع بزرگ را مطالعه کنید.بیماری صرع چگونه تشخیص داده میشود
این نوع تشنجها به عنوان تشنجهای بزرگ شناخته میشوند. این تشنجها با از دست دادن ناگهانی هوشیاری، سفت شدن و تکان شدید بدن و گاهی با از دست دادن کنترل مثانه یا جویدن زبان میشود.
در نوع کانونی این بیماری، تشنجها در یک منطقه خاص در یک سمت از مغز اتفاق میافتد که به آن صرع جزیی نیز گفته میشود. صرعهای کانونی چهار دسته اند:
تشنج آگاهانه: شما میدانید که چه چیزی در طول تشنج اتفاق میافتد و از آن آگاه هستید. به آن تشنج جزئی ساده نیز میگویند.
تشنج با آگاهی ضعیف: وقتی شما گیج هستید یا نمیدانید چه چیزی در طول تشنج اتفاق میافتد یا آن را به یاد نمیآورید. به این نوع تشنج، تشنج جزئی پیچیده نیز میگویند.
تشنج کانونی محرک: در تشنج کانونی محرک در بدن شما حرکاتی مثل مالش دستها، انقباض عضلات یا راه رفتن به یک سمت اتفاق میافتد. به علاوه شما ممکن است احساسات عجیب و شدید مثل احساس موج سرما یا گرمای زیاد یا احساس ضربه محکم را تجربه کنید.
همانطور که از نامش پیداست، ترکیبی از دو نوع صرع کانونی و منتشر است که تشنجهای این دو دسته برای فرد اتفاق میافتد. در هر بار تشنج بخشهای مختلف مغز دچار تخلیه الکتریکی میشوند.
در صرع ناشناخته تشخیص صرع تویط پزشک داده شده است اما نوع آن مشخص نیست. این حالت بیشتر زمانی اتفاق میافتد که هنگام تشنج کسی در کنار بیمار نبوده است. و کسی نمیداند چه اتفاق برای فرد افتاده. آزمایشها نیز نتایج مشخصی ارائه ندادهاند.
علاوه بر انواع صرع، فرد میتواند مبتلا به سندروم صرع باشد. سندروم یعنی مجموعهای از عوامل که در ایجاد اختلالی مؤثرند. عواملی که برای تشخیص سندروم صرع لازم است به شرح زیر هستند:
_ نوع تشنج
_ سن شروع تشنجها
_ علل بروز تشنج
_ ارثی بودن تشنجها
_ قسمتی از مغز که درگیر میشود
_ عواملی که باعث تحریک بروز تشنج میشود
_ الگوهای زمانی روزانه برای تشنج
_ الگوهای خاص فعالیت الکتریکی مغز که توسط EEG یا الکتروآنسفالوگرام در زمان بروز تشنج به دست میآید
_اختلالاتی که همزمان با تشنجها وجود دارد.
هر سندروم با تمام این موارد شناخته نمیشود، بلکه داشتن تعدادی از آنها نیز برای تشخیص کافی است. تشخیص درست نوع صرع به درمان بهتر و موثرتر کمک میکند. چندین نوع سندروم صرع وجود دارد. برخی از آنان شامل صرع مقاوم، صرع حساس به نور، صرع شکمی، صرع رولاندیک خوش خیم، صرع میانکولیک نوجوانی، سندروم داوز، لینوکس گاشتات و… میشود.
_ طولانی شدن تشنج بیش از 5 دقیقه
_ عدم بازگشت آگاهی یا تنفس بعد از توقف تشنج
_ تشنج دوم بلافاصله اتفاق بیفتد
_ داشتن تب بالا
_ احساس شدید گرما
_ بارداری
_ داشتن دیابت (برای آشنایی با نشانههای دیابت کلیک کنید)
برخی عوامل ممکن است خطر ابتلا به صرع را افزایش دهند. عواملی مثل:
سن: سن شروع بیماری صرع در کودکان و افراد مسن بیشتر است.
سابقه خانوادگی: داشتن سابقه خانوادگی احتمال بروز بیماری را بیشتر میکند.
جراحت سر: آسیبهای سر و صورت احتمال ابتلا به صرع را افزایش میدهد. بنابراین هنگام رانندگی یا ورزشهای با خطر بالا، حتما از لوازم ایمنی استفاده کنید.
سکته مغزی و سایر بیماریهای عروقی: این بیماریها میتواند منجر به آسیب مغز و در ادامه صرع شود. محدود کردن مصرف الکل و مواد مخدر، اجتناب از سیگار، تغذیه سالم و ورزش منظم از عوامل پیشگیری در این زمینه است. برای کسب اطلاعات در زمینه ترک سیگار کلیک کنید.
استرس شدید: قرار گرفتن در معرض استرسهای شدید میتواند عوامل جسمی ابتلا به صرع را حمایت کند. بهتر است علائم استرس بشناسید و از خود دور کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه علائم استرس کلیک کنید.
کم خونی: کم خونی میتواند خطر ابتلا به صرع را در افراد مسن افزایش دهد.
عفونت مغزی: عفونتهایی مانند مننژیت که موجب التهاب مغز یا نخاع میشود، میتواند خطر ابتلا به صرع را افزایش دهد.
تشنج در کودکی: تبهای شدید در دوران کودکی گاهی ممکن است با تشنج همراه شود. تشنج به علت تب زیاد معمولا باعث صرع نمی شود اما اگر کودک یک تشنج طولانی، شرایط خاص سیستم اعصاب یا سابقه خانوادگی دارد، احتمال بروز صرع به علت تشنج ناشی از تب بیشتر است.
داشتن صرع و حمله تشنج در زمانهای مشخص میتواند منجر به شرایطی شود که برای خود و دیگران خطرناک است.
سقوط: اگر در حین تشنج، سقوط کنید باعث آسیبهای شدیدتر میشود. بنابراین سعی کنید از احتمال آن جلوگیری کنید.
غرق شدن: اگر صرع دارید احتمال تشنج در آب وجود دارد. احتمال غرق شدن در افراد مبتلا 15 تا 19 برابر بیشتر از افراد سالم است.
تصادفات اتوموبیل: تشنج سبب از دست دادن آگاهی و کنترل میشود، بنابراین رانندگی یا استفاده از ماشین آلات خطرناک بسیار خطر آفرین است.
عوارض بارداری: تشنج در طول بارداری باعث آسیب به مادر و کودک میشود. همچنین برخی از داروهای ضد صرع نیز آسیب زاست. اکثر زنان مبتلا به صرع میتوانند باردار شوند اما باید در طول بارداری تحت نظر منظم پزشک قرار گرفته و داروها تنظیم شوند. برای اطلاع از بایدها و نبایدهای دوران بارداری کلیک کنید.
مسائل سلامت روان: افراد مبتلا به صرع بیشتر احتمال ابتلا به مشکلات روحی به ویژه افسردگی، اضطراب و افکار خودکشی را دارند. بنابراین بسیار مهم است که در روند درمان پزشکی، نسبت به درمان روانشناختی و قرارگرفتن زیر نظر یک مشاوره روانشناسی اهمیت داده شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه افسردگی و خودکشی کلیک کنید.
اکثر بیماران مبتلا به صرع نسبت به دارو واکنش مثبت نشان میدهند. البته داروهای ضد صرع بیماری را درمان نمیکنند و تنها از بروز تشنج جلوگیری میکنند. داروهای ضدتشنج بسیار متنوع هستند و با توجه به نوع بیماری فرد مورد استفاده قرار میگیرند. برخی افراد نسبت به دارو واکنش منفی نشان میدهند و یا دارو به بهبود شرایط آنها کمکی نمیکند. در این شرایط گزینه های دیگر درمانی همچون عمل جراحی، تحریک عصب واگ و یا رژیم غذایی مورد استفاده قرار میگیرد.
گیاه درمانی یکی از شایع ترین و موثرترین درمانها میباشد و تحقیقات نشان داده است که اکثر مبتلایان علاوه بر مصرف دارو، همزمان از گیاهان دارویی هم استفاده میکنند. برخی از گیاهان موثر در درمان صرع عبارتند از پونه، والریان، بوش سوزان، درخت بهشت، لیلی دره، هیدروکوتایل، آدم خزانه دار، مگورث و… . هریک از این گیاهان به طرق مختلف میتوانند در بهبود تشنجها موثر واقع شوند.
کنترل فعالیت مغز به جلوگیری از وقوع تشنج ناشی از صرع کمک میکند. به طور معمول 20 دقیقه قبل از شروع تشنج، فرد میتواند علائم بروز آن را احساس کند. حتی در برخی مواقع چند روز قبل تشنج نیز قابل تشخیص میباشد. از علائم بروز تشنج میتوان به سردرد، خستگی، اضطراب، افسردگی و غیره اشاره کرد. با آگاهی از این علائم و با روش کنترل ذهن میتوان تشنج را تا حدودی کنترل کرد. از روشهای کنترل ذهن میتوان به مدیتیشن، ورزش، بوکردن عطرهای شدید و غیره اشاره کرد. لازم به ذکر است که کنترل ذهن یک روش کاملا تضمین شده نیست و برخی مواقع با وجود انجام این کارها نیز تشنج اتفاق میافتد.
برخی از ویتامینها همچون ویتامین E، D، B6، فولیک اسید و غیره به بهبود بیماری صرع کمک میکنند. توجه داشته باشید که مصرف ویتامین به تنهایی کمکی نمیکند و برای موثر بودن لازم است که با تجویز پزشک و همراه با دیگر داروها استفاده شود.
بیوفیدبک یک روش درمانی است که طی آن امواج مغزی با استفاده از سنسورهای الکتریکی، دستکاری شده و تحت کنترل درمیآیند. در این روش هدف درمانگر این است که فعالیت مغز فرد مبتلا به صرع را مدیریت کند. برای استفاده از این روش لازم است که حتما با پزشک معالج خود مشورت کرده تا بررسی شرایط شما استفاده از این روش درمانی را تائید کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه بیوفیدبک کلیک کنید.
طب سوزنی یک روش موثر در بهبود تشنجهای ناشی از بیماری صرع میباشد. به این صورت که با قرار دادن سوزن در نواحی خاصی از بدن، فعالیت مغز را تحت کنترل قرار میدهند. همچنین طب سنتی برای درمان دردهای مزمن و بیماریهای جسمی دیگر مورد استفاده قرار میگیرد.
برای دریافت مشاوره در زمینه راه های مقابله با استرس مرتبط با بیماری های جسمانی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
هنر زندگی اولین سامانه مشاوره روانشناسی تخصصی کشور با مجرب ترین مشاوران روانشناسی پاسخگوی سوالات و مشکلات شما در زمینه های مشاوره خانواده ، ازدواج ، طلاق ، تربیت کودک ، جوانان ، مهارت های ارتباطی ، ترک اعتیاد ، مشاوره روانشناسی ، روان درمانی و … می باشد. به امید زندگی شاد و سالم برای یکایک مردم ایران…
با عضویت در خبرنامه، از جدیدترین و بهترین کتاب ها و مقالات روانشناسی اطلاع پیدا کنید…
© کلیه حقوق برای حامی هنر زندگی محفوظ می باشد. انتشار مقالات با ذکر منبع بلامانع می باشد.
بیماری صرع که با اختلال در عملکرد سلولهای عصبی مغز همراه است، باعث ایجاد تشنج یا دورههایی از رفتار و احساس غیر عادی برای فرد میشود که گاهی اوقات میتواند با از دست دادن هوشیاری یا غش کردن برای فرد همراه باشد. علائم صرع در افراد میتواند بسیار متفاوت باشد. برخی افراد دچار این مشکل به سادگی برای چند ثانیه در طول صرع به یک نقطه خالی زل میزنند، در حالی که سایر افراد با تکانهای شدید و تکراری دستها و پاهای خود در هنگام حمله بیماری مواجه میگردند.
تقریباً 10 درصد افراد بدون عامل محرک دچار تشنج ساده میشوند. به هر حال، ایجاد شرایط تشنج همواره به معنی ابتلای فرد به صرع نیست. در این شرایط حداقل دو مورد حمله لازم است تا ابتلا به صرع برای فرد تشخیص داده شده و از روشهای درمان عصبی برای وی استفاده شود.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#87bdec”]
در صورت دچار شدن به تشنج برای یک بار، از توصیههای پزشکی برای رفع مشکل استفاده کنید. توجه داشته باشید حتی تشنج خفیف نیز میتواند در هنگام انجام فعالیتهایی مثل رانندگی یا شنا کردن برای فرد خطرناک باشد و به همین خاطر نباید به این مشکل بیتوجهی شود. امروزه از روشهای درمان مختلف همچون مصرف دارو و نیز عمل جراحی میتوان برای درمان 80 درصد موارد ابتلا به صرع استفاده کرد. علاوه بر این برخی کودکان مبتلا به صرع ممکن است با مشکلات رشد به خاطر این شرایط مواجه شده و مشکل آنها با گذشت زمان تشدید گردد.بیماری صرع چگونه تشخیص داده میشود
جهت طرح پرسشهای خود درباره مراحل تشخیص و درمان مشکل تشنج و حملات صرع خود یا نزدیکانتان و نیز کنترل آن در مواقع اضطراری میتوانید با ما از طریق شماره تلفن 02188415320تماس حاصل فرمایید.[/alert]
فهرست مطالب
بیماری صرع به دو نوع اصلی عمومی و کانونی (که در اصطلاح به آن پارتیال میگویند) طبقهبندی میشود. در صورت ابتلای فرد به بیماری صرع، معمولاً حالتهای مشابه تشنج برای وی به صورت مکرر ایجاد میشود. به هر حال، برخی از افراد ممکن است با حالتهای مختلف تشنج در زمانهای خاص مواجه شوند.
این شرایط در صورتی ایجاد میشود که یک فعالیت الکتریکی غیر عادی بر تمام مغز یا بخش عمده آن تاثیر گذارد. علائم این مشکل عمومی بوده و بخش زیادی از بدن را تحت تاثیر خود قرار میدهد. انواع مختلف این مشکل به شرح زیر هستند:
در موارد ابتلا به صرع کانونی اختلال در فعالیتهای الکتریکی در یک نقطه مغز آغاز شده و در همان نقطه باقی میماند. بنابراین، در این حالت فرد علائم تشنج را در نقاط خاص بدن با توجه به نقطه تحریک شده از مغز مشاهده خواهد کرد. صرع کانونی دارای حالتهای اصلی به شرح زیر است:
توجه داشته باشید گاهی اوقات تشنج کانونی میتواند به تشنج عمومی تبدیل شود که در اصطلاح به آن تشنج عمومی ثانویه گفته میشود.
در بسیاری از موارد، هیچ دلیل مشخصی نمیتوان برای بیماری صرع پیدا کرد. در این شرایط فعالیت الکتریکی غیر عادی در مغز به دلایل ناشناخته ایجاد شده و دلیل شروع این شرایط یا ادامه یافتن آن مشخص نیست. عوامل ارثی (ژنتیک) میتوانند در برخی از موارد در ارتباط با این مشکل تاثیرگذار باشند. افرادی مبتلا به صرع ایدیوپاتیک معمولاً مشکلات دیگر مغزی ندارند.
در برخی موارد، یک مشکل یا آسیب خاص مغزی باعث ابتلا به صرع میشود. برخی از این مشکلات در هنگام تولد برای کودک ایجاد شده و برخی از آنها در سایر مراحل زندگی ایجاد میشوند. این مشکل دارای بسیاری دلایل همچون موارد زیر است:
این شرایط میتواند باعث وارد شدن آسیب به سلولهای مغزی شده و ابتلا به صرع را برای فرد به همراه داشته باشد. برخی از این عوامل باعث ایجاد مشکلات دیگر به غیر از صرع برای فرد نمیشود. این شرایط در حالی است که در سایر موارد، عامل تحریک کننده میتواند باعث ایجاد سایر مشکلات یا ناتوانیها برای فرد (علاوه بر بیماری صرع) شود.
برخی افراد با گذشت زمان متوجه میشوند برخی عوامل خاص با تحریک مشاهده علائم صرع برای آنها همراه هستند. این شرایط علت ابتلا به صرع نیستند، بلکه گاهی اوقات تحریک بیماری و مشاهده علائم آن را برای فرد به همراه دارند. عوامل احتمالی مشاهده علائم این بیماری به شرح زیر هستند:
امروزه از آزمایشهای مختلف برای تشخیص ابتلا به صرع و تعیین علت آن به شرح زیر استفاده میشود:
علاوه بر این پزشک احتمالاً به بیمار توصیه میکند برای شناسایی مشکلات مغزی از آزمایشهای زیر استفاده کند:
متخصصین ما در کلینیک مغز و اعصاب معمولاً فرآیند درمان صرع را با تجویز دارو شروع میکنند. به هر حال در صورتی که مصرف دارو نتواند به مقدار کافی به رفع مشکل کمک کند، احتمالاً از عمل جراحی یا سایر روشهای درمان برای فرد استفاده خواهد شد.
اکثر افراد مبتلا به صرع میتوانند با مصرف یک داروی ضد تشنج به نام داروی ضد صرع از این مشکل خلاص شوند. سایر افراد میتوانند تعداد و شدت موارد تشنج خود را با استفاده ترکیبی از داروها درمان کنند. به این ترتیب پزشک توصیههای لازم را درباره زمان توقف مصرف دارو در اختیار شما قرار خواهد داد.
آگاهی از نوع داروی مناسب و دوز صحیح مصرف آن گاهی اوقات میتواند پیچیده باشد. در حقیقت این شرایط به وضعیت بیمار، تعداد دفعات تشنج، سن فرد و سایر عوامل مانند آن بستگی دارد. توجه داشته باشید مصرف داروهای ضد تشنج میتواند عوارض خاص برای فرد به همراه داشته باشد. عوارض جانبی معمول مصرف این داروها به شرح زیر هستند:
عوارض شدید نادر مصرف این داروها به شرح زیر هستند:
به منظور دستیابی به بهترین سطح کنترل تشنج با دارو، لازم است مراحل زیر دنبال شود:
عمل جراحی در اکثر موارد زمانی انجام میشود که نتایج آزمایشها نشان دهد علت تشنج محدود بوده و یک ناحیه مشخص از مغز که با عملکردهای حیاتی همچون صحبت کردن، کنترل اعضا، بینایی یا شنوایی ارتباط ندارد را تحت تاثیر قرار داده باشد. در این عمل جراحی، پزشک ناحیهای از مغز که باعث ایجاد شرایط تشنج شده است را بر میدارد.
در تعداد کمی از موارد، استفاده از عمل جراحی برای بیماری صرع میتواند عوارض جانبی همچون ایجاد تغییرات دائمی در توانایی ادراک (تفکر) برای فرد به همراه داشته باشد. به همین خاطر لازم است قبل از این درمان با جراح درباره شانس موفقیت و عوارض جانبی احتمالی آن صحبت شود.
در صورت دچار شدن فرد به تشنج چه اقداماتی باید انجام داد؟
در صورتی که فرد دچار تشنج ناشی از صرع شود لازم است اقدامات زیر برای وی انجام شود:
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *
فرستادن دیدگاه
ارتباط باما
تهران،انتهای خ استاد مطهری،نرسیده به خ دکتر شریعتی،ساختمان سجاد(پلاک15)طبقه اول واحد2
تماس باما
شماره تماس 02188415320
ایمیل drsakha2013@gmail.com
آزمون های EEG یا تست نوار مغز صرع که برای تشخیص بیماری هایی از جمله صرع یا اپیلپسی کاربرد دارد ممکن است در بیمارستان، در یک کلینیک سرپایی توسط یک متخصص آموزش دیده به نام نوروفیزیولوژیست بالینی انجام شود.
گاهی اوقات، ممکن است این کار در خانه انجام شود. به فرد نشان داده خواهد شد
چگونه این کار را انجام دهد.
در موارد زیر، ممکن است پزشک از بیمار انجام تست نوار مغز را بخواهد:
گاهی تست نوار مغز به منظور بررسی ابتلای فرد به صرع پایدار غیر تشنجی انجام می شود.
صرع پایدار غیر تشنجی می تواند سطح هوشیاری فرد را تغییر
دهد یا باعث گیجی شود، اما بدون EEG، ممکن نیست به عنوان یک حمله شناسایی شود.بیماری صرع چگونه تشخیص داده میشود
نتایج نوار مغز می تواند به پزشکان در تشخیص درست و انتخاب بهترین درمان کمک کند.
این نتایج، همواره باید توسط افرادی که در خواندن نتایج نوار مغز تخصص دارند، تفسیر شود.
به این خاطر که اشتباه خواندن EEG، یکی از شایع
ترین دلایل تشخیص نادرست بیماری است.
مغز به طور مداوم، سیگنال های الکتریکی کوچک تولید می کند.
در طول تست نوار مغز صرع ، سنسورهای کوچکی به نام الکترود، روی جمجمه قرار می گیرند. آن ها به کمک یک چسب مخصوص، متصل می شوند.
این الکترودها توسط سیم هایی به یک دستگاه ثبت EEG اتصال پیدا می
کنند.
الکترودها، سیگنال های الکتریکی را از مغز می گیرند و آن ها
را در یک کامپیوتر ثبت می کنند.
الکترودها، تنها سیگنال ها را می گیرند. آن ها هیچ اثری روی
مغز نمی گذارند و منجر به هیچ دردی نمی شوند.
سیگنال های الکتریکی شبیه خطوط موجی هستند و این خطوط موجی،
الگوی امواج مغزی را نشان می دهند.
تست نوار مغز ، تنها می تواند در زمان اجرای تست، الگوی امواج مغزی را نشان دهد.
در زمان های مختلف، ممکن است الگوی امواج مغزی متفاوت باشد.
الگوی امواج مغزی اغلب افراد، شبیه به الگوی دیگران به نظر
می رسد.
گاهی این تست، نشان می دهد که فردی، الگوی امواج مغزی متفاوتی نسبت به دیگران دارد.
این امر ناشی از فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در مغز آن ها
است. گاهی این تست، اما نه همیشه، می تواند نشان دهد فرد، مبتلا به صرع است.
تست نوار مغز یا EEG، اطلاعاتی راجع به فعالیت الکتریکی درون مغز در زمان انجام تست، می دهد.
در انواع مختلف صرع، فرد تنها هنگام داشتن حمله، فعالیت
الکتریکی غیرطبیعی در مغز خود دارد. سایر اوقات، فعالیت مغز، طبیعی است.
بنابراین، اگر تست نوار مغز صرع هیچ گونه فعالیت غیرطبیعی را نشان ندهد، معمولا به معنی این است که هیچ فعالیت صرعی در زمان انجام تست، در مغز وجود ندارد.
این نتیجه، ثابت نمی کند که فرد در سایر اوقات نیز در مغز
خود، فعالیت صرعی ندارد و به این معنی نیست که فرد صرع ندارد.
در برخی از انواع صرع، افراد همواره در مغز خود، فعالیت
الکتریکی غیرطبیعی دارند، حتی زمانی که درگیر حمله نیستند.
زمانی که تست نوار مغز روی آنها انجام می شود، نتایج می تواند الگوهای امواج مغزی خاصی را آشکار کند که پزشک ها آن را شناسایی کنند.
این اطلاعات برای پزشکان، هنگام تشخیص، بسیار مفید است.
تعداد اندکی از افراد، حتی با اینکه هیچ گاه حمله ای نداشته اند و اصلا صرع ندارند، نتایج تست نوار مغز غیرطبیعی دارند.
این اتفاق می تواند ناشی از عارضه های پزشکی دیگر، مشکلات
بینایی یا آسیب مغزی باشد.
بنابراین، یک تست نوار مغز که الگوی امواج مغزی غیرطبیعی را نشان می دهد، همیشه به معنی ابتلا به صرع نیست.
زمانی که تست EEG، فعالیت الکتریکی غیرطبیعی را دریافت می کند، ناحیه مغزی مبدا را
نشان می دهد و می تواند برخی از انواع حملات را نیز نشان دهد.
اما ممکن است برخی از حملات موضعی (جزئی) را نشان ندهد، مگر
اینکه حملات، شامل از دست دادن هوشیاری باشند.
یک تست نوار مغز ، تنها اطلاعاتی در مورد فعالیت الکتریکی درون مغز در اختیار قرار می دهد.
این تست، وجود آسیب یا ناهنجاری فیزیکی را در مغز نشان نمی
دهد.
ریسک بسیار پایینی وجود دارد که فرد در طول تست نوار مغز ، دچار حملات صرع شود.
این اتفاق می تواند ناشی از نگاه کردن به چراغ چشمک زن یا
تنفس عمیق باشد. این فعالیت ها معمولا بخشی از آزمون هستند.
ممکن است پزشک پیش از انجام برخی از انواع تست EEG، از فرد بخواهد
داروی صرع خود را کاهش دهد یا کمتر از حد معمول بخوابد.
این کار نیز، خطر ابتلا به حمله در زمان انجام تست را
افزایش خواهد داد.
معمولا فرد باید رضایت دهد که تست نوار مغز انجام شود. این بدین خاطر است که خطر ابتلا به حمله، در طول تست وجود دارد.
معمولا در طول تست EEG، ضبط ویدئویی انجام می شود. رضایت
فرد برای این کار نیز مورد نیاز است.
وابسته به بیمارستان، ممکن است از فرد خواسته شود رضایت خود
را از روش های زیر اعلام کند:بیماری صرع چگونه تشخیص داده میشود
اگر فرد رضایت دهد، اما سپس نظر خود را عوض کند، می تواند رضایت خود را در هر زمانی پس بگیرد.
اگر فرد گواهینامه رانندگی دارد، ابتلا به حمله، به معنی
این است که باید رانندگی را کنار بگذارد، تا زمانی که 12 ماه را بدون حمله سپری
کند.
اگر فرد نگران خطر ابتلا به حمله است، باید با پزشکی که
دستور انجام تست را داده است، صحبت کند.
روش های متعددی برای انجام تست نوار مغز وجود دارد.
اگر تست نوار مغز صرع ، هیچ گونه فعالیت الکتریکی غیر طبیعی را در مغز نشان ندهد، ممکن است پزشک دستور انجام دوباره ی آن را دهد.
اگر امکان داشته باشد، انجام تست EEG در زمانی که
احتمال وقوع حمله بیشتر است، می تواند مفید باشد.
برای مثال، این اتفاق ممکن است در صبح زود رخ دهد. در برخی
زنان، ممکن است نزدیک دوره ی قاعدگی آن ها باشد.
معمولا تست نوار مغز استاندارد،به صورت سرپایی در بیمارستان انجام می شود.
در طول تست، فرد می نشیند یا دراز می کشد. ممکن است از وی
خواسته شود چند دقیقه نفس عمیق بکشد و به یک چراغ چشمک زن نیز نگاه کند.
این فعالیت ها می تواند فعالیت الکتریکی مغز را تغییر دهد و
این تغییر بر روی کامپیوتر نمایش داده خواهد شد.
این کار به پزشک در تشخیص کمک می کند.
از فرد خواسته خواهد شد تا در حد امکان در طول تست ثابت بماند. هر حرکتی می تواند فعالیت الکتریکی درون مغز را تغییر دهد که خود، نتایج را تحت تاثیر قرار می دهد.
EEG های معمولی،
معمولا 20 تا 40 دقیقه طول می کشند، اگرچه قرار ملاقات حدود یک ساعت، شامل زمان
آماده شدن در ابتدا و زمانی نیز در انتها، طول خواهد کشید.
انواع دیگر EEG، ممکن است بیشتر طول
بکشند. فرد می تواند به محض تمام شدن تست به خانه برود.
ممکن است پزشک از فرد بخواهد هنگام خواب، تست نوار مغز انجام دهد.
این کار می تواند به خاطر این باشد که حملات فرد در خواب
اتفاق می افتند.
یا ممکن است فرد در بیداری یک تست EEG استاندارد
انجام داده است اما هیچ فعالیت الکتریکی غیر معمولی نشان داده نشده است.
هنگام خواب، الگوی امواج مغزی تغییر می کنند و ممکن است
فعالیت الکتریکی غیر طبیعی بیشتری نشان دهند.
انواعی از حملات نیز وجود دارند که عمدتا در خواب اتفاق می
افتند.
تست خواب EEG، معمولا در بیمارستان، با استفاده از دستگاه EEG استاندارد
انجام می شود.
پیش از تست، ممکن است داروهایی به فرد داده شود تا به خواب
رود.
تست، یک تا دو ساعت طول می کشد و معمولا پس از بیدار شدن،
فرد به خانه می رود.
EEG های خواب، به
خصوص می توانند در کودکان زیر 5 سال مشکوک به صرع، مفید باشند.
به این خاطر که انواعی از صرع وجود دارد که در کودکان شایع است
و در آن، حملات عمدتا در خواب رخ می دهند.
در برخی افراد مسن تر، EEG خواب می تواند
از این نظر نیز مفید باشد که احتمال دیده شدن الگوهای امواج مغزی مربوط به حملات
جزئی، در خواب بیشتر است.
حملات جزئی، شایع ترین نوع حمله در افراد مسن تر هستند.
یک تست نوار مغز با بی خوابی، زمانی انجام می شود که فرد کمتر از حد معمول خوابیده است.
در هنگام خستگی، شانس وجود فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در مغز
بیشتر است.
ممکن است پزشک در صورتی که فردی تست EEG استاندارد را
انجام داده است و هیچ گونه فعالیت الکتریکی غیرطبیعی دیده نشده است، از وی بخواهد
این تست را انجام دهد.
EEG با کمبود خواب، می تواند حملات ظریفی مثل حملات غیابی، انقباضی ماهیچه ای یا موضعی (جزئی) را نشان دهد.
پیش از انجام تست EEG هنگام کسرخواب، ممکن است پزشک از فرد بخواهد، شب قبل اصلا نخوابد.
یا ممکن است از او خواسته شود خیلی زودتر از همیشه بیدار
شود.
آغاز تست EEG با کمبود خواب، مشابه تست EEG استاندارد است. پس از آن ممکن است در حالی که EEG، فعالیت درون مغز را ثبت می کند، فرد بخوابد یا چرت بزند.
این تست چند ساعت طول می کشد و معمولا فرد پس از بیدار شدن،
به خانه می رود.
سیار به معنی طراحی شده برای راه رفتن است. بنابراین فرد می تواند در حالی که راه می رود، تست نوار مغز سیار انجام دهد.
تست نوار مغز سیار، برای ثبت فعالیت مغزی به مدت بیش از چند ساعت، روز یا هفته طراحی شده است.
این به معنی شانس بیشتر برای ثبت فعالیت الکتریکی غیرطبیعی
مغزی، نسبت به تست EEG استاندارد یا EEG خواب است.
نوار مغز سیار، از الکترودهایی مشابه تست نوار مغز استاندارد استفاده می کند.
اگرچه، الکترودهایی که به سر چسبانده شده اند، به یک دستگاه
کوچک که نتایج را ثبت می کند، متصل شده اند.
می توان دستگاه را روی کمربند پوشید، بنابراین فرد قادر است
به کار روزانه خود بپردازد.
معمولا فرد در طول انجام تست، در بیمارستان نمی ماند.
پزشک از فرد می خواهد، هنگام پوشیدن نوار مغز سیار، یادداشتی از فعالیت هایی مثل خوابیدن و خوردن تهیه کند.
آن ها همچنین از فرد یا کسی که همراه اوست، می خواهند تمام
حملات را با جزئیات ثبت کند.
سپس آن ها قادر خواهند بود موارد اتفاق افتاده را با نتایج فعالیت امواج مغزی به دست آمده از تست EEG، انطباق دهند.
در طول تست دورسنجی ویدئویی (vEEG) یا تست نوار مغز ویدیویی، فرد باید در بیمارستان بماند. vEEG، مستلزم پوشیدن EEG سیار است.
به طور هم زمان، تمام حرکات، توسط یک دوربین ویدئویی ثبت می
شود.
معمولا تست، بیش از چند روز به طول می انجامد. گاهی اوقات، داروی صرع بیمار، کاهش داده یا قطع می شود تا شانس ابتلا به حمله و ضبط آن، افزایش یابد.
پس از تست، پزشکان، ویدئو را نگاه می کنند تا هرگونه حمله
را ببینند.
آن ها همچنین می توانند نتایج آزمون نوار مغز را در زمانی که فرد درگیر حمله شده است، نیز نگاه کنند.
این کار به آن ها در مورد هرگونه تغییر در الگوهای امواج
مغزی، در زمان وقوع حمله، اطلاعات می دهد.
دورسنجی ویدئویی در خانه، می تواند مشابه نوار مغز سیار در خانه انجام شود.
به فرد نشان داده خواهد شد چگونه تجهیزات را که شامل یک ضبط
کننده ویدئویی است، تنظیم کند.
معمولا پیش از انجام vEEG، فرد، سایر
انواع تست های EEG را انجام داده است.
در اینجا مثال هایی آورده شده است که چرا ممکن است پزشک از
فرد بخواهد vEEG انجام دهد:
برخی از افرادی که در صف جراحی قرار دارند، دورسنجی EEG تهاجمی (iEEG) خواهند داشت.
یک جراح عصبی، عملی را برای قرار دادن مستقیم الکترودهای EEG بر روی سطح مغز
یا داخل مغز، انجام خواهد داد.
الکترودها، الکترودهای “نواری” یا “شبکه
ای” یا “فضایی” نامیده می شوند.
دلیل انجام iEEG، یافتن منشا دقیق حملات است. بخش دیگری از این تست، “نقشه
برداری مغزی” نام دارد.
نقشه برداری مغزی، با این هدف انجام می شود که دقیقا معلوم
شود کدام قسمت از مغز، مسئول مواردی مثل حافظه و تکلم است.
این کار برای کاهش خطر عوارض پس از جراحی، انجام می شود.
اگر فرد، قبل از تست، هر سوال دیگری دارد، می تواند از پزشک خانوادگی، پرستار متخصص صرع یا فردی که تست را اجرا خواهد کرد، بپرسد.
برای انجام تست نوار مغز صرع یا EEG، نوار عصب و عضله و یا تست نوار مثانه با شمارههای ۰۲۱۸۸۰۷۴۱۹۶ و ۰۲۱۸۸۰۸۸۵۴۱ با کلینیک یادمان تماس بگیرید.
آدرس و اطلاعات تماس با کلینیک یادمان تب
کلینیک تست نوار مغز یادمان در شهرک غرب
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *
ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی مینویسم.
30 دی , 1399
کرایوتراپی زگیل تناسلی راه درمانی سریع
23 دی , 1399
با توانایی های متخصص اورولوژی آشنا شوید
17 دی , 1398
تست یورودینامیک
21 آبان , 1398
کلینیک تست نوار مثانه در تهران
19 مهر , 1399
تست نوار مغز در تهران، شهرک غرب
کلینیک یادمان در سال ۱۳۹۰ و با تلاش تیم متخصص زبده در مرکز پزشکی چند تخصصی یادمان واقع در غرب تهران و شهرک غرب افتتاح شد.
تمامی حقوق مادی و معنوی این وب سایت محفوظ و متعلق به کلینیک یادمان می باشد
صرع و آزمایش خون یک رابطه خاصی با هم دارند. هرچند برای تشخیص بیماری صرع یکی از آزمایش های متداول، آزمایش خون است اما انواع آزمایش های دیگری نیز است که به آنها اشاره می کنیم. در گذشته های دور بیماری صرع به عنوان یک بیماری مقدس، تلقی می شد. در یونان باستان آن ها تصور می کردند این بیماری مقدس است و تجلی یکی از خدایان در وجود فرد است که باعث سقوط شخص بیمار روی زمین و حتی لرزش های شدید بدنی می شود و فرد را قبل از مرگ کامل، دوباره احیا می کند. بقراط نخستین فردی بود که با این نظر مخالفت کرد. وی در حدود 2450 سال قبل می زیسته و پزشکی ماهر بوده است که اعتقاد دارد، منشاء صرع اختلالات مغزی می باشد.
صرع و آزمایش خون به همدیگر کاملا مرتبط هستند به گونه ای که پزشک برای تشخیص صرع، آزمایش خون تجویز می کند. صرع هنگامی ایجاد می شود که فرد بدون عامل برانگیزاننده خاصی مثل افت قند خون، تب، کمبود کلسیم و … مکرراً دچار حملات تشنج شود. به عبارت دیگر بیماری صرع، با اختلال در الگوهای طبیعی فعالیت نورونها ایجاد می شود و تشنج، گرفتگی عضلانی و از دست دادن هوشیاری را به همراه دارد. آزمایش های خون متعددی برای تشخیص و درمان بیماری صرع وجود دارد. این آزمایش های خون موجب می شود که پزشک دید کلی نسبت به وضعیت بیمار داشته باشد و داروهای مناسبی را برای درمان وی تجویز کند.
انواع بیماری صرع :
بیماری صرع دارای سه نوع رایج می باشد که در ذیل به بیان این سه نوع صرع می پردازیم.بیماری صرع چگونه تشخیص داده میشود
روشهای تشخیص بیماری صرع:
مشاهده حمله توسط پزشک، چه به طور مستقیم و چه از طریق فیلم گرفته شده توسط اطرافیان بیمار میتواند کمک زیادی به تشخیص تشنج کند. به همین دلیل در برخی مواقع که پزشک نسبت به نوع تشنج بیمار مردد است اقدام به بستری نمودن او در ویدئومانیتورینگ میکند. در این نوع بستری یکسری الکترودهای نوار مغزی بر روی سر بیمار گذاشته میشود و سپس به وسیله دوربین فیلم برداری همه لحظات بیمار ثبت میگردد که در صورت بروز حمله، هم نوار مغزی بیمار گرفته شده و هم فیلم تشنج وی در آن لحظات ضبط میشود. این امر کمک زیادی به پزشک در تشخیص درست بیماری و نوع آن میکند. به طور کلی پزشک برای تشخیص علل تشنج و تجویز مناسب دارو اقداماتی را انجام میدهد که مهمترین آنها عبارتند از: نوار مغزی، ام آر آی، تستهای عملکرد کلیه و کبد و همینطور یکسری از آزمایشهای خونی که در ادامه در مورد آنها بیشتر توضیح داده خواهد شد.
انواع آزمایش های خون جهت درمان بیماری صرع (رابطه صرع و آزمایش خون):
در ذیل تعدادی آزمایش مشاهده می شود که بیانگر ارتباط خاص صرع و آزمایش خون است. تعدادی آزمایش خون برای درمان بیماری صرع انجام می شود که مهمترین آنها عبارتند از آزمایش شمارش کامل گلبول های خون (CBC)، آزمایش های بیوشیمیایی و آزمایش های متابولیک.
آزمایش خون CBC از طریق اندازه گیری گلبول های سفید و قرمز خون، پلاکت ها، هموگلوبین، هماتوکریت و اندازه متوسط سلولی یک دید کلی از وضعیت بیمار به پزشک می دهد و موجب تشخیص عفونت و همچنین آلرژیها و مقادیر غیرنرمال می گردد. این امر به پزشک در انتخاب داروهای ضد تشنج و درمان بیماری صرع کمک میکند. در آزمایش های بیوشیمیایی نیز مقادیری همچون سدیم، پتاسیم و قند خون اندازه گیری می شوند. به منظور تشخیص اختلالات الکترولیتی مثل سدیم، آسیب های کبدی و کلیوی و دیابت که هر کدام از آنها می تواند دلیل ایجاد تشنج در فرد باشد آزمایش های متابولیکی در قالب تست عملکرد کلیه و کبد انجام میگردد. در صورت بروز عوارض جانبی دارو و همچنین ادامه تشنج ها، آزمایش های دیگری نیز از قبیل اندازه گیری سطح خونی دارویی انجام میشود.
نحوه انجام این آزمایشها:
این آزمایشها به همان طریق متداول سایر آزمایشهای خون انجام می پذیرد. یعنی در ابتدا یک تورنیکه بر روی بازوی فرد بسته شده تا جلوی جریان خون گرفته شده و رگ بزرگتر شود. سپس پرستار محل مورد نظر را با استفاده از ضدعفونی کننده تمیز کرده و سوزن را وارد رگ فرد میکند و خون فرد را برای انجام تست های مربوطه درون دو لوله مجزا جمع آوری می کند. در نهایت نیز تورنیکه از بازوی فرد باز شده، سوزن خارج و محل مورد نظر نیز بانداژ میشود.
علت انجام انواع آزمایش های خونی جهت تشخیص صرع (صرع و آزمایش خون):
غالبا این نوع از آزمایش ها بدین منظور صورت می گیرد که پزشک، یک دید کلی و کاملی نسبت به وضعیت بیمار پیدا کند و عواملی که باعث تشدید تشنج میشوند را بیابد، این عوامل می تواند عفونت، آلرژی، کم خونی، اختلالات الکترولیتی، دیابت و … باشد که شناسایی این عوامل در انتخاب دارو به پزشک یاری می رساند. این آزمایشها می بایست در طول دوره درمان نیز انجام گیرند تا آسیب های کبدی و کلیوی ایجاد شده در اثر عوارض دارو شناسایی شده و رفع گردند.
توصیه کلی:
عدم درمان سریع و به موقع صرع باعث تغییرات ساختمانی در بخش های بافت مغز گردیده و نواحی دیگر مغز را نیز درگیر کرده و دچار اختلالات و نیز کارکرد فکری فرد را کاهش می دهد. بنابراین توصیه میشود افرادی که به این بیماری مبتلا هستند هر چه سریعتر برای درمان بیماری خود اقدامات لازم را انجام دهند. به طور کلی بیماری صرع درمان پذیر و خوش خیم می باشد و درمان آن نیز با توجه به وضعیت بیمار به دو صورت دارویی و غیردارویی انجام می شود که در هر دو صورت جای نگرانی وجود ندارد و حتی خانم های باردار نیز می توانند از داروهای ضد صرع استفاده نمایند. طول درمان صرع نیز دو تا سه سال میباشد و اکثر افرادی (بیش از 95 درصد اشخاص) که طول دوره درمان را طی کرده اند، درمان خواهند شد.
شما می توانید به راحتی از طریق آزمایش آنلاین به صورت آنلاین آزمایش های مختلف را درخواست دهید.
جهت درخواست اینجا کلیک کنید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *
دیدگاه
نام *
ایمیل *
وب سایت
ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی مینویسم.
— بارگیری کد امنیتی –به منظور تصویب CAPTCHA لطفا جاوا اسکریپت را فعال کنید.
آزمایش آنلاین این امکان را به شما می دهد تا آزمایش خود را در منزل، محل کار و … و در زمان مورد
نظر خود بدهید. همکاران ما پس از ثبت سفارش به محل مورد نظر شما آمده و پس از بررسی نسخه، نمونه
گیری می کنند. تیم متخصص ما با آزمایشگاه های خوب تهران قرارداد همکاری دارد.
تمامی فعالیت های این مجموعه توسط مراکز خدمات بالینی و پزشکی در منزل مجاز و دارای مجوز از وزارت
بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشد.
هرگونه کپی برداری ممنوع و حقوق برای سایت آزمایش آنلاین محفوظ میباشد
© 13990