چگونه میشود با خدا دوست شد

براي راهيابي به جواب مناسب توجه به نکته هاي ذيل مفيد است: بهترين راه ارتباط قلبي با خدا كه از آن به تقرّب الهي نيز ياد مي شود، همان راه هاي فكري و اعتقادي و عملي است كه در شرع مقدس بازگو شده. برخي از اين راه ها و روش هاي انجام اعمال واجب و بعضي ديگر انجام اعمال مستحب است. اگر كسي بخواهد با خالق هستي بخش خود ارتباط برقرار نمايد، مي تواند با آن اعمال با او به نجوي بپردازد.  نيايش در اينجا به چند نمونه از آن اعمال اشاره مي شود:1. نماز شب: در روايتي آمده كه خداي متعال به حضرت موسي فرمود: «اي فرزند عمران، دروغ مي گويد آن كس كه گمان مي كند مرا دوست دارد و همين كه شب مي رسد از من روي مي گرداند و مي خوابد، مگر نه اين است كه هر محبي خلوت با محبوب خويش را مي خواهد؟  هان اي فرزند عمران، بدان كه من بر دوستان خود مطلع هستم، آن گاه كه تاريكي شب آنان را فرا مي گيرد، چشمان دل آنان را به سوي خود بر مي گردانم و عقوبت هجران و سخط خويش را در برابر چشمانش مجسم مي نمايم، از روي مشاهده با من خطاب مي كند و از روي حضور با من سخن مي گويد. اي فرزند عمران، در تاريكي شب ها از قلب خويش خشوع را نثار كن و از بدن خويش خضوع را، و از چشمانت اشك را، كه تو مرا نزديك خواهي يافت.»از اين روايت بخوبي بدست مي آيد كه يكي از بهترين راه هاي ايجاد ارتباط قلبي با خداوند، نماز شب است كه انسان در خلوت تاريكي شب، با محبوبش راز و نياز نمايد.[1]2. عمل ديگر كه براساس روايات تأثير فراواني در ارتباط قلبي با خدا دارد، تلاوت قرآن كريم است. تأكيدات آيات و روايات به تلاوت قرآن به خوبي نشان مي دهد كه آثار و بركات اين كتاب نوراني در موارد مختلف از جمله در ايجاد ارتباط با خداوند نقش اساسي دارد.[2]3. مداومت بر تسبيح حضرت زهرا ـ سلام الله عليها ـ ، بعد از نمازهاي واجب نيز در ايجاد ارتباط قلبي انسان با خداوند مؤثر است.4. يكي از بهترين گزينه ها براي ايجاد ارتباط با خداوند، نماز است. گذشته از آن كه در روايات بر اين گزينه فراوان تأكيد شده، در ميان ساير عبادات نيز، آسان ترين راهي است كه انسان مي تواند از آن طريق با خداوندش ارتباط برقرار كند.امام صادق ـ عليه السلام ـ  فرمود: «خداوند سبحان فرمود: نزديك نمي كند به سوي من، بنده اي از بندگانم را چيزي كه محبوب تر باشد نزد من از نماز واجب، و بنده مي بايد، تقرّب بجويد به سوي من با خواندن نماز نافله (نمازهاي مستحبي مانند نوافل روزانه) تا او را دوست بدارم، هرگاه او را دوست داشتم من سامعة او كه با آن مي شنود و باصرة او كه با آن مي بيند و زبان او كه با آن سخن مي گويد، ‌و دست او كه با آن كارهايي انجام مي دهد خواهم شد، اگر مرا بخواند او را اجابت مي كنم و اگر از من چيزي بخواهد به او مي دهم.»[3]5. راه ديگر ذكر مداوم سبب ارتباط قلبي انسان با خداوند مي شود چنان خود فرمود: (أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ)[4] آگاه باشيد با ياد خدا، قلب ها آرامش پيدا مي كند. مراد آيه آن است كه ذكر خدا موجب ارتباط قلبي انسان با خدا مي شود و ارتباط قلبي با خدا مايه آرامش انسان مي گردد. و در آيه ي ديگر فرمود: (فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ)[5] يعني مرا ياد كنيد، شما را ياد مي كنم.نكته اساسي در همه اين امور آن است كه بايد اعمالي كه انسان انجام مي دهد، به طور مداوم باشد تا اثر معنوي آن ظاهر گردد وگرنه با چند بار معلوم نيست، آن نورانيت مورد نظر و فوايد مترتب بر آنها در انسان پديد آيد. در روايات معصومين ـ عليهم السلام ـ هم به اين مسئله تصريح شده که خداوند عبادت مستمر و مداوم را گرچه کم باشد خيلي دوست دارد.در پايان: اگر در اين راه مجاهدت وتلاش كنيد، به طور يقين نتيجه خواهيد گرفت. اما به شرط آن كه هرگز افراط و زياده روي نكنيد، بخصوص در مراحل آغاز كار، بايد به تدريج پيش برويد و اعتدال را حفظ نمائيد و خود را زياد خسته نكنيد و سعي نماييد كيفيت اعمال را بالا ببريد، نه كميت  آن ها را و يقين بدانيد كه اگر به طور اعتدال و مداوم به اعمال خود ادامه بدهيد، به تدريج نورانيت قلب در شما پديد خواهد آمد و به هدف خود خواهيد رسيد. پي نوشت ها:[1] . شجاعي، محمد، مقالات، نشر صدا و سيما، چاپ دوم، 1375 ش، ج3، ص 81.[2] . همان، ص 150.[3] . حر عاملي، محمد بن حسن، وسايل الشيعه، كتاب الصلوة، قم، نشر مؤسسه اهل البيت، 1416 ق، ج 4، ص 72، باب 17.[4] . رعد/ 28.[5] . بقره/ 152.

با سلام و احترام

ان شاء الله كه مادرشوهرتان چنین كار نكرده باشد؛ اما ایمان داشته باشیدكه گرهی وجود ندارد كه خداوند و مقدسات نتوانند بگشایند؛ لذا با اعتماد بنفس و توكل به خداوند با پرهیز از رفتارهای نامعقول و ریختن دعا در غذا و … تلاش كنید مطابق میل شوهرتان عمل كنید و اداره امور زندگی را محكم در دست داشته باشید؛ از دعا و توسل غفلت نكنید، خداوند بهترین یاریگر است.

با تشكر

با سلام و احترام

مباحث عقیدتی بسیار ظریف و حساس هستند و لازم است مراقب باشید تا در تله شیبطین نیفتید كه با گفتن جملات زیبا عقاید را فاسد می كنند

دعایی كه نوشتید اصل و اساسی ندارد

اساس دعا حتی این جمله ای كه نوشتید به معنای نیاز است؛ ما ممكن الوجود هستیم و وجود امكانی مساوی است با نیاز.

خداوند ما را نیازمند و محتاج آفریده است اما دوست دارد ما فقط به سوی او دست نیاز دراز كنیم.

در برخی روایات دعا بالاترین عبادت به حساب آمده است چون خداوند دوست دارد بنده خواسته هایش را از او بخواهد.

لذا بر خلاف باور متصوفه ما اهل دعا هستیم و نیاز خود را به درگاه الهی عرضه میكنیم.

صحیفه سجادیه را مطالعه كنید و ببینید امام علیه السلام برای نجات از بیماری، بدهكاری، جور ظالم و حتی برای دوستان و همسایگان و فرزندانشان دعا می كنند.

پس این روحیه خوب را حفظ كرده و در مسیر صحیح جاری كنید

با تشكر

با سلام و احترام

مشكل اصلی ما عدم درك واقعیت این جهان است

1- هر آنچه در این دنیا است فانی است و از دست خواهد رفت

2- خوب است كه انسان برای رسیدن به خواسته هایش تلاش كند اما بدانیم تا به چیزی نرسیدیم گمان میكنیم بسیار خاص است اما وقتی می رسیم متوجه می شویم این هم مانند مشابه های خودش است

3- هدف از این دنیا آن است كه انسان مورد آزمایش قرار بگیرد و نهایتا پس از مرگ جایگاهش مشخص شود 

4- قبل از ما میبیاردها آدم با میلیاردها خواسته و آرزوی رسیده و نرسیده آمده و رفته اند و هیچ اتفاقی نیفتاده است

5- ما هم خواهیم رفت پس بهتر است برای رسیدن به بهشت تلاش كنیم

با سلام و احترام

خداوند هم رحمان است و هم رحیم یعنی برای همه بندگانش بخشنده و مهربان است.

ممكن است حتی شما نمازخوان باشید و دعا كنید اما خداوند دعا را استجابت نكند و طبق حكمتی خواست شما را برآورده ننماید.

اما خوب است توبه كنید و نماز و احكامتان را انجام دهید و از خداوند بخواهید كه تفضل نموده دعایتان را مستجاب كند قطعا دعای فردی كه توبه كرده و تصمیم گرفته به سوی خدا برود زودتر مستجاب می شود چون خداوند توبه كنندگان را دوست دارد.

با تشكر

با سلام و احترام
ما برای شما دعا میكنیم شما هم برای ما و مخصوصا والدینتان دعا كنید یكی از عوالم عدم استجابت دعا و ابتلا به مشكلات دعای خیر نكردن در حق والدین هست و هرگز از رحمت الهی ناامید نشید، راضی باشید به رضای اون و دلتون رو با خدا صاف كنید مطمئن باشید دعاتون رو میشنوه.
از خدا می خواهیم با رحمت و تفضلش مشكلات شما رو حل كنه.

چگونه میشود با خدا دوست شد

با تشكر

با سلام و احترام

دوران سختی را پشت سر میگذاریم كه همه دچار مشكلات عدیده اقتصادی هستیم

دعا میكنیم خداوند شما و همه كسانی را كه نیازمند هستند مورد لطف و عنایتش قرار دهد

از مطلبی كه نوشته اید معلوم میشود كه رابطه خود و خدا را درست نفهمیده اید

ما نماز نمی خوانیم تا خداوند دعایمان را بپذیرد یا نماز دستمزد خداوند برای كارهایی كه در حقمان میكند نیست كه حالا (العیاذ بالله) شما با نمازنخواندن خداوند را تنبیه كنید!

ما نماز میخوانیم تا به تكلیف خود در برابر آفریدگار جهان عمل كرده باشیم و خداوند نیازی به نماز ما ندارد تا نماز نخواندن ما تاثیری بر او داشته باشد

ابتدا رابطه خودتان را با خداوند اصلاح كنید و بعد خاضعانه از درگاهش طلب مغفرت كنید و از گناهانتان توبه كنید آنگاه خاضعانه اعتراف كنید كه تحمل امتحان سخت را ندارید و برای آن ضعیف هستید و خداوند را به صفات رحمانیش قسم دهید و معصومین را واسطه قرار دهید تا فرجی حاصل شود

ان شاء الله با كمی صبر و توكل بر خدا گشایشی حاصل می شود.

موفق باشید

با سلام و احترام
جهت مشاوره مشكل خود را از طریق درگاه پاسخگویی در بالای صفحه ارسال فرمایید تا كارشناسان ما پاسخگوی شما باشند.
با تشكر

ما چگونه می توانیم با خدا دوست شویم؟

در قرآن آمده است که اگر خدا را دوست دارید از پیامبر(صلی الله علیه و آله ) تبعیت کنید تا خدا هم شما را دوست بدارد . اینچنین می توانید با خدا رابطه ی دوستی برقرار کنید و در کارهایتان هم از او کمک بگیرید.

  پیامبر(ص) حبیب خدا و «دوست اوست» و بدیهی است که دوستی با دوست یار، دوستی با «او»ست. علاوه بر این که پیامبر(ص) و امامان(ع) به عنوان واسطه فیض و در ورودی نیز مطرح می باشند، چنان که پیامبر(ص) فرموده است: «انا مدینه العلم و علی بابها؛ من شهر علمم و علی در آن است» خداوند متعال نیز برای رسیدن بندگان به فیض خویش، مراجعه به پیامبر(ص) را اجازه داده است.

چگونه میشود با خدا دوست شد

«ولو انهم اذ ظلموا انفسهم جاءوک…؛ و اگر آنان وقتی به خود ستم کرده بودند پیش تو می آمدندو از خدا آمرزش می خواستند و پیامبر [نیز] برای آنان طلب آمرزش می کرد، قطعا خدا را توبه پذیر مهربان می یافتند» (نساء، آیه 64).

بنابراین سخن گفتن با پیامبر(ص) به عنوان واسطه فیض خدا نه تنها مشکلی ندارد بلکه چه بسا نزد خدا دوست داشتنی تر نیز باشد. برای توضیح بیشتر توجه شما را به مطالب زیر جلب می کنیم.

 

با توسن خیال به هر سو شتافتیم     از دوست غیر نام و نشان نیافتیم

دلبر نشسته در دل و ما بی خبر ز او            بیهوده به دشت و بیابان شتافتیم

 

سخن بر سر ذکر و ذاکر و مذکور است؛

 ذکر (یاد خدا) را آدابی است ظاهری و باطنی؛

ادب ظاهری ذکر آن است که «ذاکر» در مرحله نخست حدود و اندازه های هر چیزی را مراعات کند بعد به مناجات بپردازد.

یکی از حدود، طهارت ظاهری است. از جسم گرفته تا لباس و نیز محیط اطراف، لوازم و اسباب، همه و همه در حالت های «ذاکر» و کیفیت ارتباط او با «مذکور» (خداوند متعال) مؤثرند. پس شایسته است در قدم اول به پاکسازی برون بپردازیم تا لایق حضور شویم.

 

در دیر می زدم من که ندا ز در درآمد که تو در برون چه کردی که درون خانه آیی

 (عراقی)

حدود دیگری که برای «ذاکر» ضروری است، اداء حقوق واجب خداوند، مراعات حقوق خویش و نیز مردم است.

مراعات این حدود در باریابی به آستان محبوب و مذکور، بسیار مؤثر است، گویی آستان یار را نگهبانانی است که از یک یک حدود و حقوق پرسند. چون شخص – با احساس مسؤولیت – پاسخ آورد و گوید: هر چیزی را بر سر جای خود قرار دادم، آنگاه به دیدار یار شتافتم؛ در بر او گشاینده و گویند: «لبیک، لبیک» و اگر نه چون او را بی مسؤولیت یابند، به قول مولوی «رد بابش» کنند.

و ادب باطنی زمانی حاصل آید که ذاکر تمام وجود خود را در محضر «مذکور» بیابد. به این معنی که قوا و اعضایش به وقت مناجات حاضر باشند نه غایب:

 

چشم دل باز کن که جان بینی        آنچه نادیدنی است آن بینی 

… هر چه داری اگر به عشق دهی  کافرم گر جوی زیان بینی

جان گدازی اگر به آتش عشق         عشق را کیمیای جان بینی

از مضیق جهات در گذری    وسعت ملک لا مکان بینی

آنچه نشنیده گوشت آن شنوی       و آنچه نادیده چشمت آن بینی

 تا به جایی رساندت که یکی          از جهان و جهانیان بینی

با یکی عشق ورز از دل وجان          تا به عین الیقین عیان بینی

که یکی هست و هیچ نیست جز او  وحده لا اله الا هو

(دیوان هاتف اصفهانی)

آری برای حضور در پیشگاه محبوب، وحدت درون لازم است با کشمکش ها و تمایلات گوناگون، که هر یک دل را به سویی کشند، «ادب باطنی» حاصل نیاید.

ادب ظاهری ما را یک رنگ می سازد و ادب باطنی، یک دل؛ «مذکور» و «محبوب»، «واحد» است و «احد» شایسته است ذاکر هم با وحدت درون و بیرون، زبان به ذکر گشاید.

چون کار بدینجا رسید همه اولیاء و پاکان، همدل و همراز و همراه و همکار تو باشند. ایشان موحداند، ریسمان وصل را آویخته اند و دیگر واصلان را یار و یاورند؛ دور است از آستان ایشان که مانع ذکر باشند.

درباره آیه شریفه: «یا ایها الذین آمنوا اتقوا الله و ابتغوا الیه الوسیله؛ ای کسانی که ایمان آورده اید، از مخالفت پروردگار بپرهیزید و باری تقرب به او وسیله ای تدارک ببینید»(مائده، آیه 35)فرمودند: وسیله ما (اهل بیت) هستیم»

 

 

سعی کنید نمازتان را به موقع و با توجه بخوانید ، و زیاد دعا کنید ، هرچه می خواهید از خدا بخواهید تا خدا به شما عطا فرماید ؛ همین دعا کردن باعث بیشتر شدن رابطه ی دوستی بین شما و خدا می شود (البته اگر دعایتان مستجاب نشد صبر کنید و تحمل داشته باشید شاید خدا بهتر از آنرا می خواهد به شمابدهد و یا اینکه فعلاً به صلاحتان نیست که به دعایتان برسید زیرا خدا صلاح ما را بهتر از خودمان می داند) سعی کنید هیچ گناهی نکنید و اگر خدای نکرده گناهی کردید فوراً توبه کنید چرا که قلب شما سفید است و نورانی، اگر گناهی کردید یک لکه ی سیاه روی آن می آید و با توبه این لکه پاک می شود ولی اگر توبه نکنید این لکه ها روی قلبتان را می گیرد تا سیاه و تاریک شود و آنوقت دیگر نمی توانید دوست خدا باشید .

هر چه هست باید از چشم خود ببینیم        یک قدم بر خویشتن نه! آن دگر بر کوی دوست

 

چگونه میشود با خدا دوست شد

 

سلام و عرض ادب

خسته نباشید

از مطالب شما همیشه استفاده می کنیم

با تشکر

حوزه/ خدا چه نیازی به محبت ما دارد که دستور می‌دهد مرا دوست بدارید؟ شاید بعضی از کسانی که معرفت‌شان نسبت به خدا و اولیای خدا خیلی ضعیف باشد، خیال ‌کنند که خداوند نیز همانند ما انسان‌هاست که دوست داریم در جامعه محبوب باشیم و برایمان شعار بدهند و احترام‌مان بکنند؛ اما هر کس خدا را می‌شناسد، دست‌کم باید این را بداند که خداوند به چیزی احتیاج ندارد.

به گزارش خبرگزاری «حوزه»، آیت الله مصباح یزدی در رمضان ۱۴۳۵ پیرامون موضوع «محبت خدا» سخنانی را در دفتر مقام معظم رهبری ایراد کردند که گزیده ای از این مباحث در شماره های مختلف خدمت علاقمندان عرضه خواهد شد.

* جلسه پانزدهم: عوامل و موانع محبت خدا

چگونه میشود با خدا دوست شد

– اشاره

موضوع بحث ‌ما محبت خدا بود. در تعریف محبت گفتیم که روشن است که آن‌چه ما وجدانا در خود می‌یابیم و به اصطلاح به آن‌ها علم حضوری داریم، به تعریف نیاز ندارد.

دوست داشتن نیز همین‌گونه است و همه آن را داریم و می‌دانیم چیست، اما از آن‌جا که گاهی در مقام تفسیر، بحث و انتقال یافته‌های حضوری، اشتباهاتی پیش می‌آید، کوشیدیم تعریفی از محبت ارائه بدهیم؛ البته در این گونه تعریف‌ها دست تعریف کننده تا حدودی باز است و می‌تواند مفهوم را وسیع یا محدودتر بگیرد.

در توضیح مفهوم محبت گفتیم کسی که محبت دارد، احساس می‌کند که به طرف محبوب کشیده می‌شود و محبوب همانند مغناطیسی محب را به طرف خود جذب می‌کند.   به دنبال این حالت انسان میل پیدا می‌کند که با محبوب بیشتر ارتباط برقرار کند و فاصله‌اش را با او کم کند تا این‌که هیچ واسطه‌ای بین او و محبوبش باقی نماند. البته باید توجه داشت که این انجذاب، انجذابی ادراکی است و انجذاب بدون ادراک و علم، محبت نیست.

برخی‌ تعریف محبت را به بسیاری از چیزهایی که شعوری ندارند، توسعه داده‌اند. مثلا حکما می‌گویند «هیولای اولی» عاشق و طالب صورت است و می‌خواهد صورت را به طرف خودش جذب کند. روشن است که هیولای اولی موجود بالفعلی نیست و شعور و درکی ندارد و معنای محبت درباره آن حقیقتا صدق نمی‌کند و در این‌جا نوعی توسعه در مفهوم و تجوّز صورت گرفته است. به هر حال در محبت انسان احساس می‌کند که به طرف فرد یا چیزی کشیده می‌شود و ناخودآگاه دوست دارد به آن نزدیک بشود و از این کار احساس لذت می‌کند.

متعلقات محبت

هر موجود دارای شعوری، اصالتا و بالذات ابتدا خود و سپس کمالاتش را دوست می‌دارد؛ البته این حب کمال از همان حب ذات نشأت می‌گیرد و از آن‌جا که خودش را دوست دارد، می‌خواهد کامل‌تر شود. به دنبال این محبت، محبت چیزهایی که سبب پیدایش این کمال می‌شود نیز می‌آید. فرض کنید انسان از آن‌جا که معتقد است علم کمال اوست، آن را دوست می‌دارد، سپس چون معلم، کتاب و مدرسه  وسیله‌هایی برای رسیدن به کمال هستند، ‌آن‌ها را نیز دوست می‌دارد. اگر انسان موجود بسیطی بود و کمالش یک چیز بود، همیشه فقط همان چیز را دوست می‌داشت و محبتش اصالتا به چیز دیگری تعلق پیدا نمی‌کرد، ولی انسان موجودی چند بعدی است و ابعاد طولی و عرضی بسیاری دارد، این است که کمال خودش را نیز به حسب این مراتب  و عرصه‌های وجود می‌شناسد.

کمال  قوای جسمانی، قوه واهمه و قوه عقلانی ما با هم متفاوت است و مثلا درک معانی کلی عقلی برای چشم ما کمال نیست. آن‌چه با چشم ارتباط دارد، دیدنی‌هاست و اگر انسان فقط چشم بود، هر چه به چشمش خوش می‌آمد، آن را دوست می‌داشت وآن  کمال چشمش بود. ولی انسان قوای بسیار متفاوتی دارد و حتی قوای جسمانی انسان نیز با هم بسیار متفاوت است و  گاهی بین این امور نوعی تضاد به وجود می‌آید.

ویژگی انسان همین است. همین اختلاف قوا، استعدادها و عوامل مختلف است که زمینه کارهای مختلف و بالاخره زمینه امتحان و انتخاب را فراهم می‌کند.

انسان موجودی است که باید خود گزینش کند که دنبال چه برود و چقدر تلاش کند و اگر او را به اجبار به راهی بکشند، به کمال انسانی نمی‌رسد.

خداوند متعال نیز می‌فرماید: لَّوْ یَشَاء اللّهُ لَهَدَی النَّاسَ جَمِیعًا؛ [۱] خداوند به جبر هدایت نمی‌کند، به‌گونه‌ای هدایت می‌کند که جای انتخاب بماند، «فَمَن شَاء فَلْیُؤْمِن وَمَن شَاء فَلْیَکْفُرْ».[۲]  آن ویژگی انسان که موجب می‌شود او به مقام خلیفه خداوند در زمین برسد، این است که باید در هنگام تزاحم، خود گزینش کند.

باید بین چند چیز تصمیم بگیرد و یکی را عمل کند. بالاخره لذت‌های گوناگونی برای انسان حاصل می‌شود که همه این‌ها موجب کمال او نخواهد شد. برخی از آن‌ها ممکن است ضرر نیز داشته باشد؛ چشم ما از هر چیز زیبایی لذت می‌برد [۳] ولی دیدن هر چیز زیبایی موجب کمال ما نخواهد شد. دیدن برخی چیزها لوازمی دارد و ما را به راه‌هایی می‌کشاند که از سعادت دنیا و آخرت محروم می‌شویم. این جاست که باید چشم را بست؛ قُل لِّلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ. [۴] با این‌که دیدن چیزهای زیبا برای چشم لذت‌بخش است، اما این ماییم که باید تصمیم بگیریم که چه چیز را چقدر ببینیم و چه را بر چه ترجیح بدهیم.

قرب خدا؛ کمال حقیقی انسان

ما به حسب شناختی که از دین فراگرفته‌ایم می‌دانیم که باید همه قوا و امکانات ما در راه قرب خدا صرف شود. کمال حقیقی ما در قرب به خداست و ما بر حسب درک عقلی بالاترین چیزی که دوست می‌داریم، باید بیشترین کمال را داشته باشد. بنابراین به حسب دلیل عقلی باید هدف اصلی ما این باشد که خدا را دوست بداریم، و باید چیزی را که با محبت خدا در تضاد است، طرد کنیم. چنین چیزی با کمال ما منافات دارد و  موجب نقص و سقوط ما می‌شود. اما کسانی که این معرفت الهی را ندارند و طبق گرایش‌های مختلف اومانیستی برای انسان اصالت قائلند، می‌گویند هرچه انسان دارد، خوب است و باید همه چیز دیگر نیز در راه انسان قرار بگیرد؛ حتی برخی گرایش‌های تند مذهب انسان‌پرستی را به وجود آورده‌اند.

این‌گونه گرایش‌ها هر محبتی را مقدس ‌می‌دانند و می‌گویند انسان هر که را به هر صورتی دوست بدارد، مقدس است. اما در مذاهب توحیدی این چنین نیست و اگر محبتی با محبت خدا منافات داشت، مذموم است و حتی اگر لازمه محبت خداوند، بغض کسانی بود، آن بغض را باید کسب کرد. اما می‌بینیم که ما حتی پس از تربیت دینی و آشنایی با کلمات بزرگان این‌گونه نیستیم.

حال این پرسش مطرح می‌شود که چرا ما این‌گونه‌ایم؟ این آسیب از کجا به ما می‌رسد که نمی‌توانیم طبق آن‌چه عقل به ما می‌گوید و بیانات قرآن و روایات نیز آن‌را تأیید می‌کنند، خدا را دوست بداریم؟

کسب مقدمات اختیاری محبت

مسأله دیگر درباره اختیاری یا غیر اختیاری بودن محبت است. وقتی ما به خودمان مراجعه می‌کنیم، می‌بینیم این‌گونه نیست که هرگاه بخواهیم بتوانیم هر کسی را دوست بداریم و هر وقت نخواهیم دشمن بداریم. بلکه به اصطلاح اهل معقول محبت کیفیتی نفسانی است که از راه مقدمات و اسبابی فراهم می‌شود.  

بنابراین اگر از راه عقل یا شرع  دانستیم که محبت کمال است و باید این محبت را کسب کنیم، ابتدا باید ببینیم راه کسب این محبت چیست و چه چیزهایی موجب پیدایش آن می‌شود. به عبارت دیگر درست است که اختیار محبت به دست ما نیست که هر وقت بخواهیم هر چه را دوست داشته و هر وقت نخواهیم دوست نداشته باشیم، اما برخی از اسبابی که موجب پیدایش محبت می‌شود، در اختیار ماست و از این‌جاست که ما به کسب محبت مکلف می‌شویم. بنابراین تکلیف ما این است که مقدمات اختیاری محبت را که به دست ماست، ایجاد کنیم وگرنه نسبت به اسباب غیراختیاری محبت، تکلیفی نمی‌توانیم داشته باشیم.

گفتیم که انسان  از روی فطرت، خود و کمالش را دوست دارد و وقتی فهمید چیزی موجب کمالش می‌شود آن را دوست خواهد داشت. حال که دانستیم محبت خدا، کیمیای گران‌بهایی است و بالاترین کمالی است که انسان به آن می‌رسد، باید علاوه بر شناخت راه کسب آن، موانع آن را نیز بشناسیم؛ چون با وجود موانع، استفاده از راه نیز نتیجه‌ای نمی‌دهد و بسیاری از چیزهاست که مانع پیدایش کمالات می‌شود، باید آن‌ها را شناخت و ابتدا دل را از آن‌ها زدود. سپس خود را برای کسب چیزهای مطلوب و ارزشمند آماده کرد.

کسب محبت از راه شناخت نعمت‌های خدا

یکی از راه‌های طبیعی کسب محبت که در روایات نیز بر آن تأکید شده، شده تفکر در افعال الهی و شناخت نعمت‌های اوست.

علاقه انسان نسبت به چیزی که موجب کمالش می‌شود، فطری است و نعمت‌های خداوند موجب بقای وجود، رشد و بالاخره کمال روح انسان است. بنابراین هر قدر ارزش این نعمت‌ها را بیشتر درک کنیم، به طور طبیعی خدا را بیشتر دوست می‌داریم. خداوند در چندین روایت که همه‌ حدیث قدسی است، از برخی از پیامبران خود می‌خواهد که احبّنی وحبّبنی الی خلقی؛ مرا دوست بدار و دیگران را نیز دوست‌دار من قرار بده!

وقتی آن پیامبر بزرگوار عرض می‌کند: خدایا! تو می‌دانی که من چقدر تو را دوست دارم،   اما دل‌های دیگران به دست من نیست، چگونه دیگران را دوست‌دار تو کنم، خداوند در پاسخ می‌فرماید: ذکّرهم بآلائی؛ نعمت‌های من را به یادشان بیاور. این‌ها را من طوری آفریده‌ام که کسی را که به آن‌ها نعمت می‌دهد، دوست می‌دارند؛ وقتی توجه پیدا کنند که خداست که هر دوست‌داشتنی را به آن‌ها داده است و بعد از این هم هر چه در سعادت دنیا و آخرت‌شان مؤثر باشد خدا می‌تواند به آن‌ها بدهد، من را دوست خواهند داشت.

چرا خدا دوست دارد که او را دوست بداریم؟

حال پرسشی درباره این‌گونه روایات مطرح می‌شود که خدا چه نیازی به محبت ما دارد که دستور می‌دهد مرا دوست بدارید؟ شاید بعضی از کسانی که معرفت‌شان نسبت به خدا و اولیای خدا خیلی ضعیف باشد، خیال ‌کنند که خداوند نیز همانند ما انسان‌هاست که دوست داریم در جامعه محبوب باشیم و برایمان شعار بدهند و احترام‌مان بکنند؛ اما هر کس خدا را می‌شناسد، دست‌کم باید این را بداند که خداوند به چیزی احتیاج ندارد.

خداوند نه به عبادت ما احتیاج دارد و نه به محبت ما. با محبت ما چیزی بر ذات خدا افزوده نمی‌شود و به واسطه کار ما مقامی پیدا نمی‌کند. البته همه موحدان اجمالا این را می‌دانند، اما کسانی که بیشتر درس خوانده و بر این مسائل دقت کرده و با معارف اهل‌بیت بیشتر آشنا هستند، به این نکات بیشتر پی می‌برند که در ذات خدای متعال هیچ گونه کمبودی وجود ندارد و چیزی نمی‌تواند در ذات او اثر بگذارد و حتی چیزی نمی‌تواند او را مسرور کند و یا موجب غضب او شود.

چگونه میشود با خدا دوست شد

تعبیراتی از قبیل این‌که خداوند بر قومی غضب کرد یا از قومی راضی شد، متناسب با فهم ما و برای انگیزش ما گفته شده است و روح و حقیقت این‌ها بسیار فراتر از این‌معناست. این گونه تعبیرات، تعبیرات متشابهی است که باید از لوازم نقص تجرید شود و به خدا نسبت داده بشود.

در برخی از روایات، حتی دعاها، مناجات‌ها و خطبه‌های نهج‌البلاغه نیز اشاره شده است که این‌گونه تعبیرات یک نوع مجازگویی است.

شاید معروف‌ترین بیان، این فراز از دعای عرفه است که می‌فرماید: الهی تقدّست رضاک ان تکون له علة منک فکیف یکون له علة منی. وجود رضایت در ذات الهی، حتی معلول علتی نیست که خود خدا آن را آفریده باشد، چه رسد به این‌که من کاری کنم که موجب پیدایش رضایت در ذات او بشود. من کیستم و چه دارم که موجب رضایت خدا شوم!؟ این‌که خدا می‌خواهد ما او را دوست بداریم، به این برمی‌گردد ‌که کمال ما این است که خدا را دوست بداریم و خدا دوست دارد که ما کامل بشویم.

لازمه کمال ذات خدا این است که کمالات آثار ذات خود را نیز دوست بدارد. محبت همانند نور است، و نور در نقطه‌ای که پدید می‌آید حداکثر روشنایی خود را دارد و سپس کم‌کم به اطراف می‌تابد و فراتر می‌رود. حتی ممکن است به اتاق دیگری نیز سرایت کند. اصلا نور یعنی این. ذات نور این است که وقتی از مبدأی می‌تابد، اطراف و متعلقاتش را روشن می‌کند. محبت نیز نوری [۵] است که وقتی پیدا می‌شود، به متعلقاتش نیز سرایت می‌کند.

این سخن کاملا قابل تجربه است؛ وقتی انسان کسی را دوست می‌دارد، لباس، خانه، اسم و کتابش را نیز دوست می‌دارد و هر قدر این محبت شدیدتر باشد، به متعلقات دورتر نیز سرایت می‌کند. اصلا خاصیت محبت این است و اگر این طور نباشد، محبت نیست.

خدای متعال خودش را از هر چیزی بیشتر دوست دارد و بلکه محبتش نسبت به ذات خودش بی‌نهایت است زیرا کمال خداوند بی‌نهایت است. بنابراین چیزی دوست‌داشتنی‌تر از خدا وجود ندارد و خدایی که آگاه به همه چیز است و خودش را بهتر از همه می‌شناسد، طبعا خودش را از همه بیشتر دوست می‌دارد و چون محبت به آثار سرایت می‌کند، هر چه به خدا نزدیک‌تر باشد، خدا او را بیشتر دوست می‌دارد.

بنابراین محبوب‌ترین مخلوقات خدا، وجود مقدس پیغمبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله است. محبت الهی مربوط به ذات خود اوست و وقتی به آثارش می‌تابد، هر اندازه‌ که کمال حقیقی داشته باشند، مشمول این محبت می‌شوند و حتی دورترین موجودات از لحاظ کمال نیز از محبت خدا به‌کلی محروم نیستند.

به عبارت دیگر، خدا چون خودش را دوست دارد، کمالات مربوط به ذات خودش را نیز که کمالاتی حقیقی است، دوست می‌دارد و هر موجودی که بیشتر واجد آن کمالات بشود، بیشتر دوست می‌دارد. بنابراین خدا هر انسانی که به او نزدیک‌تر شود و با او ارتباط بیشتری داشته باشد، را بیشتر دوست می‌دارد.

این‌که خداوند می‌گوید من را دوست بدارید از این‌روست که این محبت ما باعث قرب ما به خدا می‌شود و او هر چه به خودش نزدیک‌تر باشد، بیشتر دوست می‌دارد. این همان کمال مطلوبی است که شعاعی از کمال الهی است. خدا خودش را دوست دارد و همه این کمالات را نیز دوست دارد و می‌خواهد که ما واجد این کمالات بشویم و او را دوست بداریم و او را عبادت و شکر کنیم تا کامل‌تر شویم. تعبیر ساده‌تر این مطلب همان شعر معروف مولوی است که:

من نکردم خلق تا سودی کنم                         بلکه تا بر بندگان جودی کنم

 او کمال ما را می‌خواهد. این‌که می‌گوید شکر کنید، عبادت کنید، و من را دوست بدارید برای این است که می‌خواهد ما تکامل پیدا کنیم، نه این‌که چیزی بر کمالات او  افزوده ‌شود. هر چه امکان وجود داشته باشد، ملک خداست و چیزی نیز بر او افزوده نمی‌شود و هر چه او بیافریند، وجود پیدا می‌کند.

بنابراین دلیل این‌که خداوند از پیغمبرش می‌خواهد که مرا محبوب مردم قرار بده! این است که کمال بندگان در این است که من را دوست بدارند و چون دوست دارم که آن‌ها به کمال برسند، توصیه می‌کنم که کاری کن که آن‌ها بیشتر مرا دوست بدارند. از این‌جا زمینه‌ای فراهم می‌شود که ما درباره راه‌های محبت خدا و و متقابلا آسیب‌شناسی موانع این محبت ‌بیشتر بیاندیشیم و از فرمایشات اهل‌بیت صلوات‌الله‌علیهم‌اجمعین بهره بیشتری ببریم.

 وفقنا ‌الله وایاکم ان‌شاءالله

———-

پاورقی:

[۱]. رعد، ۳۱

[۲]. کهف، ۲۹

[۳]. البته این تعبیر با مسامحه صحیح است. چشم خود لذت نمی‌برد و روح ماست که از راه چشم لذت می‌برد.

[۴]. نور، ۳۰

[۵]. اتفاقا همین تعبیر نور در روایات نیز هست.

تمامی حقوق این سایت برای خبرگزاری حوزه محفوظ است. ۱۳۹۸©
بازنشر مطالب خبرگزاری حوزه در سایر خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها بدون ذکر منبع آزاد است.

0