تشخیص سرطان خون چگونه است

سلامت نیاز نخست

انواع دیگر سرطان

10 آبان 1399

تشخیص سرطان خون معمولاً با مراجعه به پزشک یا هنگامی که یک آزمایش معمولی، مشکل خونی را نشان می دهد آغاز می شود. پزشک در مورد علائمی که دارید از شما سوال می کند و ممکن است معاینه بدنی انجام دهد. بر اساس این اطلاعات، پزشک ممکن است شما را به متخصص ارجاع دهد یا آزمایش هایی را برای بررسی سرطان خون یا سایر مشکلات سلامتی تجویز نماید.

روند تشخیص سرطان خون ممکن است طولانی و ناامید کننده به نظر برسد. نگرانی شما طبیعی است، اما به یاد داشته باشید که سایر شرایط سلامتی می توانند علائمی مشابه علائم و نشانه های سرطان خون را ایجاد کنند. برای تیم مراقبتی بسیار مهم است که قبل از تشخیص سرطان خون، دلایل دیگر مشکلات سلامتی را بررسی و رد نماید.

تشخیص سرطان خون چگونه است

آزمایش های تشخیص سرطان خون با تشخیص ناهنجاری ظاهری سلول ها، تغییر در تعداد یا اندازه آنها، تغییر در مغز استخوان یا تغییرات خاص در ترکیب ژنتیکی و مولکولی سلول های بیمار به تشخیص سرطان خون کمک می کنند.

هنگامی که علائم شدید است، تشخیص لوسمی حاد ممکن است به سرعت انجام شود، فرد به سرعت در بیمارستان بستری شده و درمان ها سریع شروع شود. آزمایش هایی که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت، معمولاً برای رد یا تشخیص سرطان خون استفاده می شود. بسیاری از آزمایش های مشابه که برای تشخیص سرطان خون استفاده می شود، برای کشف مرحله و میزان پیشرفت سرطان خون نیز کاربردی می باشد. همچنین، پزشک ممکن است آزمایش های دیگری را برای بررسی سلامت عمومی شما و کمک به برنامه ریزی برای درمان انجام دهد.

روش های تشخیص سرطان خون شامل تست ها و آزمایش هایی می شود که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت:

سابقه سلامتی شما در واقع ثبت علائم و نشانه ها، عوامل خطر و تمام وقایع پزشکی و مشکلاتی است که در گذشته داشته اید. در گرفتن سابقه سلامتی، پزشک در مورد سابقه شخصی شما در مورد موارد زیر سوالاتی را می پرسد:

همچنین، ممکن است پزشک در مورد سابقه خانوادگی سرطان خون سوال کند.

معاینه فیزیکی به پزشک اجازه می دهد تا نشانه های سرطان خون را بررسی کند. در طول معاینه فیزیکی پزشک ممکن است:

CBC تعداد و کیفیت گلبول های سفید، گلبول های قرمز و پلاکت ها را اندازه گیری می کند. سرطان خون و سایر بیماری ها می توانند علت شمارش غیرطبیعی سلول های خونی باشند. سلول های خونی نابالغ (به نام سلول های لوسمی یا بلاست) به طور معمول در خون دیده نمی شوند، بنابراین پزشکان در صورت وجود بلاست یا طبیعی نیودن سلول های خونی، به لوسمی مشکوک می شود.

آزمایش های شیمی خون مواد شیمیایی خاصی را در خون اندازه گیری می کند. آنها نشان می دهند که برخی از اندام های خاص چگونه کار می کنند و می توانند به یافتن ناهنجاری کمک کنند. آنها به پزشکان کمک می کنند تا مشکلاتی در کبد یا کلیه پیدا کنند که ناشی از گسترش سلول های سرطان خون است. آنها همچنین می توانند به پزشکان کمک کنند تا میزان پیشرفت سرطان خون را تعیین کنند. سطح مواد شیمیایی زیر ممکن است با وجود سرطان خون، بالاتر از حد طبیعی باشد:

آزمایش ها فاکتورهای لخته شدن خون را اندازه گیری می کنند تا ببینند بدن تا چه اندازه می تواند خون را لخته کند. ممکن است با لوسمی سطح غیرطبیعی عوامل لخته شدن خون ایجاد شود. آنها با استفاده از آزمایش های زیر اندازه گیری می شوند:

سیتوشیمی از لکه ها یا رنگ ها برای شناسایی ساختارها و اجزای بافتی در سلول های خون یا مغز استخوان استفاده می نماید. لکه های خاصی جذب بعضی از مواد موجود در برخی از انواع سلول های لوسمی یا بلاست می شود. نتایج آزمایش را می توان در زیر میکروسکوپ مشاهده کرد. سیتوشیمی به پزشکان کمک می کند نوع سلول های موجود را تعیین کنند.

ایمونوفنوتیپ، مطالعه پروتئین های مرتبط با سلول ها می باشد و برای تعیین نوع سرطان خون استفاده می شود. ایمونوفنوتیپ برای شناسایی پروتئین ها در بافت ها یا سلول ها از یک واکنش آنتی ژن-آنتی بادی بسیار خاص استفاده می کند. از آنتی بادی های مونوکلونال استفاده می شود که با برچسب فلورسنت یا برچسب آنزیم خاصی مشخص شده اند و فقط به آنتی ژن های خاص (پروتئین ها) متصل می شوند. برچسب فلورسنت یا آنزیم به پزشکان اجازه می دهد سلول های سرطان خون (که بلاست نیز نامیده می شوند) را ببینند. ایمونوهیستوشیمی و فلوسیتومتری 2 نوع از متداول ترین روش های مورد استفاده در ایمونوفنوتیپ برای سرطان خون هستند. ایمونوهیستوشیمی برای مشاهده برچسب های ایمونوپراکسید از از میکروسکوپ استفاده می کند. همچنین به پزشکان این امکان را می دهد تا سلول ها و اطراف آنها را بررسی کنند.

فلوسیتومتری تکنیکی است که برای مرتب سازی و طبقه بندی سلول ها با استفاده از برچسب های فلورسنت روی سطح آنها استفاده می شود. سلول ها در معرض لیزر قرار می گیرند و همین امر باعث می شود تا نوری ایجاد کنند. نور توسط کامپیوتر اندازه گیری و تحلیل می شود. فلوسیتومتری به پزشکان امکان می دهد بسیاری از آنتی بادی ها را همزمان ببینند و به سرعت از هزاران سلول در یک نمونه داده جمع آوری کنند.

فلوسیتومتری به تعریف ویژگی های منحصر به فرد سلول های لوسمی یا بلاست کمک می کند. این ویژگی ها می تواند به پزشکان کمک کند تا پیش آگهی ایجاد کرده و پاسخ به درمان را با استفاده از حداقل بیماری باقی مانده (MRD) اندازه گیری کنند. MRD به این معنی است که بلاست هایی در مغز استخوان وجود دارد که با استفاده از تست های آزمایشگاهی استاندارد (مانند میکروسکوپ) یافت نمی شود، اما با استفاده از تست های حساس تر (مانند فلوسیتومتری یا واکنش زنجیره ای پلیمراز) یافت می شود.

سیتوژنتیک تجزیه و تحلیل کروموزوم های سلول است، از جمله تعداد، اندازه، شکل و نحوه چیدمان آنها.

مطالعات کاریوتیپ سیتوژنتیک، ناهنجاری های کروموزومی را نشان می دهد که به پزشکان کمک می کند تا کسی که مبتلا به سرطان خون باشد و نوع یا زیر نوع سرطان خون را کشف کند. نتایج مطالعات سیتوژنتیک همچنین به پزشکان کمک می کند تا درمان را برنامه ریزی کرده و میزان درمان را پیش بینی کنند.

برخی از ناهنجاری های بزرگ کروموزومی را می توان با مشاهده سلول های زیر میکروسکوپ مشاهده کرد. اما بیشتر تغییرات در DNA نیاز به تجزیه و تحلیل دقیق تر با سایر مطالعات مولکولی از جمله فلورسانس در هیبریداسیون درجا (FISH) و واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) دارد.

فلورسانس در هیبریداسیون درجا (FISH)، یک آزمایش ژنتیکی مولکولی است که برای شناسایی ناهنجاری های کروموزومی و سایر تغییرات ژنتیکی در سلول های لوسمی یا بلاست ها استفاده می شود. از پروب های DNA ویژه ای استفاده می کند که دارای رنگ های فلورسنت هستند. از FISH برای تشخیص لوسمی هایی که ظاهری یکسان دارند اما دارای ناهنجاری های ژنتیکی مختلف هستند استفاده می شود و ممکن است نیاز به درمان متفاوت باشد.

واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR)، روشی است که برای تهیه نسخه های زیادی از یک قطعه ژنی خاص استفاده می شود تا بتوان آن را در آزمایشگاه آزمایش کرد. PCR برای یافتن جهش ، وارونگی یا حذف DNA که با انواع خاصی از سرطان خون مرتبط است استفاده می شود.

در طی آسپیراسیون مغز استخوان و نمونه برداری، سلول ها از مغز استخوان خارج می شوند تا بتوانند در آزمایشگاه آزمایش شوند. گزارش از آزمایشگاه وجود سلول های سرطان خون در نمونه و یا در صورت وجود نوع سرطان خون را تایید می کند.

لومبار پانکچر یا ضربه نخاعی، مقدار کمی مایع مغزی نخاعی (CSF) را از فضای اطراف ستون فقرات خارج می کند تا زیر میکروسکوپ به آن نگاه کند. CSF مایعی است که مغز و نخاع را احاطه کرده است. برای بررسی اینکه آیا سرطان به مایع نخاع گسترش یافته است یا خیر، لومبار پانکچر انجام می شود.

نمونه برداری از غدد لنفاوی نوعی بیوپسی جراحی است. به این روش بیوپسی برشی گفته می شود، زیرا گره لنفاوی کاملاً برداشته شده است. بعضی اوقات نمی توان غده لنفاوی را به طور کامل از بین برد. در عوض بخشی از گره لنفاوی به عنوان بیوپسی هسته برداشته می شود. سپس پزشکان (آسیب شناسان) به غده لنفاوی زیر میکروسکوپ نگاه می کنند تا بفهمند سلول های سرطانی در آن وجود دارد، نوع سرطان را شناسایی کرده و به سرعت به رشد سلول های سرطانی پی می برند.

در اشعه ایکس از دوزهای کم تابش برای ایجاد تصویری از ساختارهای بدن روی فیلم استفاده می شود و برای جستجوی موارد زیر استفاده می شود:

در اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) از تجهیزات ویژه اشعه ایکس برای تهیه تصاویر 3 بعدی و مقطعی از اندام ها، بافت ها، استخوان ها و رگ های خونی داخل بدن استفاده می شود. رایانه تصاویر را به تصاویر دقیق تبدیل می کند. برای بررسی طحال و کبد ممکن است از سی تی اسکن استفاده شود تا ببیند از حد طبیعی بزرگ شده اند. همچنین، می توان برای بزرگ شدن غدد لنفاوی اطراف قلب، نزدیک نای (لوله تنفسی) یا پشت شکم استفاده کرد.

در تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) با استفاده از نیروهای مغناطیسی قدرتمند و امواج فرکانس رادیویی تصاویر مقطعی از اندام ها، بافت ها، استخوان ها و رگ های خونی ایجاد می شود. رایانه تصاویر را به تصاویر سه بعدی تبدیل می کند. MRI اغلب هنگامی استفاده می شود که پزشکان فکر می کنند سرطان خون به مغز گسترش یافته است.

سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویر از ساختارهای بدن استفاده می کند. برای دیدن اینکه آیا اندام های داخلی مانند کلیه ها، کبد یا طحال تحت تأثیر سرطان خون قرار گرفته اند، استفاده می شود.

تشخیص سرطان خون، همانند دیگر سرطان ها، شامل انجام یک سری آزمایش ها و تست ها می شود. در صورت تشخیص به موقع و زودهنگام سرطان خون می توان هر چه سریع تر در راستای درمان سرطان اقدام نمود و به اثربخش بودن آن امیدوار بود. شما می توانید با مراجعه به انستیتو کانسر پردیس شیراز، از تجهیزات پیشرفته این مرکز درمان سرطان بهره مند شده و در راستای تشخیص و درمان سرطان خون اقدام نمایید.

ارسال نظر

نام

ایمیل

نظر

تشخیص سرطان خون چگونه است

جست و جو

دسته بندی مطالب

بیشترین بازدید

علائم سرطان روده بسته به مرحله و شدت سرطان می تواندمتفاوت باشد.در این مطلب،با علائم سرطان روده از علائم اولیه گرفته تا علائم سرطان متاستاتیک روده آشنا خواهید شد

پیشگیری از سرطان سینه مجموعه اقداماتی است که در راستای کاهش خطر ابتلا به این سرطان انجام می پذیرد. با ریسک فاکتورها و راهکارهای پیشگیری از سرطان سینه آشنا شوید

انواع سرطان خون بر اساس نوع گلبول های سفید خون که تحت تأثیر قرار گرفته و سرعت پیشرفت بیماری طبقه بندی می شود. انواع لوسمی، نشانه ها و درمان آنها را بشناسید

مجموعه درمانی پردیس شیراز در سال هشتاد وچهار با شعار سلامت نیاز نخست و با هدف ارتقاء سلامت شهروندان در فضایی به وسعت چهارصد متر مربع و با بخشهای اورژانس، داروخانه و دندان پزشکی در شیراز آغاز بکار نمود.

شیراز ، تقاطع باهنر جنوبی ، ابتدای بلوار رحمت ، انستیتو کانسر پردیس برنامه کاری مرکز : شنبه تا چهار شنبه ساعت 8 تا 20 پنج شنبه 8 تا 13 شماره تماس مستقیم مشاوره : 09200713880

071-3880

سرطان خون یا چنگار خون یا لوسمی یا لوکمیا (به انگلیسی: Leukemia یا Leukaemia) گروهی از انواع سرطان است که معمولاً از مغز استخوان شروع می‌شود و باعث شکل‌گیری تعداد زیادی گلبول سفید غیرطبیعی می‌گردد.[۱] این گلبول‌های سفید خونی به صورت کامل تشکیل نشده‌اند و به آن‌ها بلاست یا سلول‌های لوکمی یا سرطان خون گفته می‌شود.[۲] نشانه‌های این بیماری شامل مشکلات خونریزی و کبودشدگی، احساس خستگی شدید، تب و خطر افزایش عفونت می‌شود.[۲] این نشانه‌ها به دلیل نبودِ سلول‌های خونی طبیعی ایجاد می‌شوند.[۲] تشخیص این بیماری با استفاده از آزمایش خون و بیوپسی مغز استخوان صورت می‌گیرد.[۲]

در حالی که عامل اصلی و واقعی بیماری سرطان خون ناشناخته است؛ اما دانشمندان و پزشکان بر این باورند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در این بیماری نقش دارند.[۳] عوامل خطر شامل مواردی همچون سیگار کشیدن، پرتو یونی، برخی مواد شیمیایی (از قبیل بنزین)، سابقهٔ شیمی‌درمانی و نشانگان داون می‌شود.[۳][۴] افرادی که در خانوادهٔ خود سابقهٔ بیماری سرطان خون را داشته‌اند، بیشتر در خطر ابتلا به سرطان خون قرار دارند.[۴]
استفاده از حشره کش‌های خانگی احتمال ابتلای کودکان به سرطان خون را ۴۷ درصد و لنفوم را ۴۳ درصد افزایش می‌دهند. مطالعات محققان مدرسه بهداشت عمومی بوستون آمریکا نشان می‌دهد که تأثیر مخرب آفت کش‌ها بر بدن کودکان بیشتر از بزرگسالان است؛ زیرا سیستم ایمنی کودکان هنوز به‌طور کامل رشد نکرده‌است و نمی‌تواند سم زدایی کند.[۵]

چهار نوع اصلی سرطان خون: لوسمی حاد لنفوئیدی (ALL)، لوسمی حاد میلوئیدی (AML)، لوسمی مزمن لنفوئیدی (CLL) و لوسمی مزمن میلوئیدی (CML). همچنین انواع دیگری هم هستند که رواج کمتری دارند.[۴][۶] سرطان خون بخشی از یک گروه وسیع‌تر به نام نئوپلاسم است که شامل خون، مغز استخوان و سیستم لنفوئیدی می‌شود که به تومورهای بافت‌های خون‌ساز و لنفوئیدی معروف هستند.[۷][۸]

درمان این بیماری شامل ترکیب‌هایی از روش‌های شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، درمان هدفمند، پیوند مغز استخوان و همچنین مراقبت تسکینی می‌شود. انواع خاص بیماری سرطان خون با انتظار هوشیارانه درمان می‌شود.[۴]خون یا فرآورده پلاکتی و همچنین کلینیک درد ممکن است مورد نیاز باشد.[۲] این امکان وجود دارد که مراقبت تسکینی «با» یا «بدون» تلاش برای کنترل بیماری لازم باشد.[۹] موفقیت در درمان به نوع سرطان خون و سن شخص بستگی دارد. نتیجه درمان در کشورهای توسعه‌یافته بهبود یافته‌است.[۶] میانگین میزان بقای پنج ساله در ایالات متحده ۵۷٪ است.[۱۰] در کودکان کمتر از پانزده سال، میزان بقای پنج ساله بیش از ۶۰٪ تا ۸۵٪ است که این امر به نوع سرطان خون بستگی داردو در مردان و زنان بالغ بین ۴۰‎٪ تا ۵۰‎٪ است.[۱۱] در افرادی که دچار لوسمی حاد هستند و بعد از پنج سال از سرطان رهایی می‌یابند، امکان بازگشت سرطان نامحتمل است.[۱۱]

در سال ۲۰۱۲ سرطان خون در ۳۵۲ هزار نفر در سراسر دنیا ایجاد شد و از این میان باعث مرگ ۲۶۵ هزار نفر گردید.[۶] این بیماری معمول‌ترین نوع سرطان در میان کودکان است که سه چهارم موارد سرطان خون در کودکان اتفاق می‌افتد و همگی از نوع لوسمی لنفوبلاستی حاد (ALL) است. اما تقریباً ۹۰٪ انواع سرطان خون در بزرگسالان تشخیص داده می‌شود که انواع لوسمی حاد میلوئیدی (AML) و لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) معمول‌ترین انواع در بزرگسالان می‌باشند.[۴] این بیماری در کشورهای توسعه‌یافته بیشتر اتفاق می‌افتد.[۶]

تشخیص سرطان خون چگونه است

نشانه‌های نمادین لوکمی موارد زیر می‌باشند: اختلالات خونی که با رنگ پریدگی و سستی یا خستگی مشخص می‌شود، کبودی پوست، تهوع، لثه‌های متورم و خونین در دوره‌های مختلف، تب خفیف (۳۸/۵ درجه سانتی گراد). غده‌های لنفاوی متورم (با اینکه غده‌ها نه دردناک و نه قرمز می‌باشند). درد استخوان، خونریزی شدید و پی در پی از بینی به صورت رقیق همراه با لخته‌های نرم متعاقب آن سرگیجه و کاهش تدریجی وزن.

علائم عمده سرطان خون عبارتند از:

درد استخوان:
سلول‌های بدخیم در مغز استخوان ساخته می‌شوند، بنابراین درد خفیف تا شدید در استخوان‌ها میتواند نشانه ای از لوکمی باشد.

ورم غدد لنفاوی:
گردن، زیر بغل، کشاله ران و مناطق دیگر بدن را جهت پیدا کردن ورم قابل توجه، اما بدون درد غدد لنفاوی بررسی کنید. برای غدد در طول یک عفونت طبیعی است که متورم شوند، اما باقی ماندن در این حالت و یا رشد روز به روز می‌تواند نشانه‌ی لوسمی و یا لنفوم باشد.

خونریزی غیرمعمول:
خونریزی غیرعادی از بینی، لثه، روده، ریه و یا حتی سر ممکن است نشانه کمبود پلاکت و مشکلات انعقاد خون و نوع حاد سرطان خون باشد.

بثورات پوستی:
لوسمی پوست یا بثورات، ناشی از سندروم شیرین هستند که معمولاً با سرطان خون در ارتباط است. لوسمی پوست تقریباً همیشه طوری به نظر می‌رسد که در زیر پوستتان یک توده قرار دارد و این توده شروع به رشد می‌کند و گاهی شبیه پلاک می‌شود.

از سوی دیگر، بثورات سندروم شیرین به نظر خشن و قرمز می‌آیند، درست شبیه یک واکنش آلرژیک. اگرچه بثورات در تمام بیماری‌ها از نظر خارش و اندازه مشترک هستند، اما راش‌های مرتبط با سرطان خون روز به روز گسترش می‌یابند و رشد می‌کنند.

خستگی و ضعف:
شایع‌ترین علامت انواع سرطان خون است و به دنبال کمبود گلبول‌های قرمز خون ایجاد می‌شود و ترکیبی از خستگی‌های جسمی را به وجود می‌آورد. خستگی ناشی از سرطان خون به مرور زمان میل به وخیم‌تر شدن دارد.

تنگی نفس:
این علامت نتیجه کم خونی و یا در موارد نادر نتیجه وجود توده در قفسه سینه است. افراد مبتلا در این شرایط برای تنفس دچار مشکل جدی می‌شوند و ممکن است راه رفتن کوتاه مدت هم برایشان زجرآور باشد. تنگی نفس همچنین می‌تواند در اثر سرطان ریه باشد.

کبودی خود به خودی و طولانی مدت:
کبودی‌های بدون دلیل ممکن است نشانه سرطان خون باشد. این کبودی‌ها ممکن است در هر جای بدن وجود داشته باشند، اما بیشتر در پا‌ها و دست‌ها دیده می‌شوند.

لثه‌های متورم:
معمولاً یکی از بارزترین نشانه‌های ابتلا به بیماری لوسمی حاد است. لوسمی یک نوع سرطان خون است که باعث تولید غیرطبیعی و بیش از حد سلول‌های سفید خونی می‌شود.

احساس پف کردن:
یکی از نشانه‌های نوع مزمن لوسمی، بزرگ شدن طحال است که ممکن است منجر به کاهش اشتهای فرد مبتلا شود، زیرا به دلیل فشار وارده از سمت طحال به معده، فرد احساس سیری می‌کند و مواد غذایی کمتری مصرف می‌نماید.

درد در قسمت بالایی سمت چپ شکم:
بزرگ شدن طحال ناشی از سرطان خون منجر به درد شدید در شکم می‌شود. از آنجا که طحال در قسمت چپ و بالای شکم قرار گرفته است، درد در این ناحیه احساس می‌شود.

تب یا لرز:
بی‌قراری و لرز معمولاً در یک‌چهارم افراد مبتلا به لوسمی حاد دیده می‌شوند. در اغلب موارد، تب مکرر درجه پایین نشانه عفونت و ضعف سیستم ایمنی است که ممکن است ناشی از سرطان خون باشد.

تعریق شبانه:
این نوع تعریق آن‌قدر زیاد است که بستر فرد خیس می‌شود.

سردرد ضربان دار:
این نشانه اگرچه معمول نیست، اما ممکن است نشانه کم خونی ناشی از لوسمی و یا یک مشکل تهدیدکننده حیات مانند خونریزی سر باشد.

رنگ پریدگی شدید:
رنگ پریدگی غیرمعمول ممکن است نشانه‌ای از کم خونی در نوع حاد لوسمی و در برخی انواع مزمن آن باشد.

نشانه‌هایی همانند علائم لوکمی می‌توانند در افرادی که از اختلالات گوناگون دیگری رنج می‌برند نیز ظاهر شوند. پزشکان وقتی به لوکمی مشکوک می‌شوند که نشانه‌ها نمادین آن با بزرگی لوزه در سنین بالای ۱۸ سال رخ دهد به طوری که فرد نیاز مبرم به جراحی لوزه پیدا خواهد کرد. هنگامی شک بیشتر می‌شود که سلول‌های سفید سرطانی در لام خون محیطی دیده شود. تشخیص با آزمایش مغز استخوان قطعی می‌شود.

لوسمی بر اساس نوع گویچه سفید خون که دچار تراریختگی (ترانس‌ژن) و سرطان شده به دو دسته تقسیم می‌شود:

همچنین هر دو دسته لوسمی به دو نوع حاد و مزمن تقسیم می‌شوند لذا چهار نوع کلی لوسمی داریم لوسمی مزمن میلوئیدی، لوسمی حاد میلوئیدی، لوسمی مزمن لنفوئیدی و لوسمی حاد لنفوئیدی (ALL, CLL, AML, CML)

پزشکان علت دقیق لوسمی را نمی‌دانند. به نظر می‌رسد عوامل ژنتیکی و محیطی در بوجود آمدن این بیماری نقش داشته باشند. مانند هر سرطان دیگری، عامل مستعد و پیشتاز در ایجاد لوسمی به هم خوردن نظم تقسیم سلولی است. پژوهش‌های انجام شده روند بدخیمی بیماری لوسمی را به این عوامل ارتباط می‌دهند:

بیماری می‌تواند با شتاب یا به کندی پیشرفت کند. نزدیک ۲۵ درصد گونه‌های لوکمی در جریان یک معاینه بالینی معمولی و پیش از اینکه نشانه‌ها بیماری ظاهر شوند تشخیص داده می‌شوند. [نیازمند منبع]پزشکان معمولاً لوکمی مزمن را با آزمایش خون ساده قبل از شروع علائم تشخیص می‌دهند. روند تشخیص می‌تواند دربرگیرنده موارد زیر باشد:

برای تأیید تشخیص لوکمی و تعیین نوع و میزان پیشرفت آن در بدن، نیاز به آزمایش‌های بیشتر است.

در سال‌های اخیر، با به کارگیری داروهای ضد سرطان مؤثرتر، طول عمر بیماران مبتلا به لوکمی افزایش پیدا کرده‌است. این داروها موجب فروکش کردن نشانه‌های بیماری می‌گردند به طوریکه نشانه‌ها در جریان درمان بیماری بدتر نمی‌شود و حتی بیماران تا اندازه‌ای درمان می‌شوند. درمان لوسمی بستگی به نوع لوسمی، وضعیت بیماری در شروع درمان، سن، سلامت عمومی و چگونگی واکنش بیمار به نوع درمان دارد که گاهی منجر به سلامت کامل این بیماران می‌شود. از مهم‌ترین عوامل در بهبود بیماری برخوردار بودن بیمار از روحیه بالا جهت مقابله با این بیماری است.

شیوه درمان این بیماری می‌تواند شامل موارد زیر نیز باشد:

یافته‌های اخیر محققان دانشگاه کرنل نشان داد که با استفاده از فناوری نانولوله می‌توان سلول‌های سرطانی موجود در جریان خون را به دام انداخت.
آزمایشگاه مایل کینگ این دانشگاه روی سلول‌های سرطانی تحقیق می‌کند و اخیراً از نانولوله‌های هالویسایت (HNT) به عنوان نانوساختاری برای به دام اندازی سلول‌های تومور موجود در خون استفاده کرده‌است، این سلول‌ها موجب گسترش سرطان در بدن می‌شوند.[۱۲] این دستاورد علمی موجب شده‌است تا امیدهای زیادی برای درمان انواع مختلف سرطان ایجاد شود.

نشریه نیچر نتایج یک مطالعه پزشکی در مورد لوسمی میلوئید مزمن (CML) که از نادرترین انواع سرطان خون است را منتشر و اعلام کرد که ترکیب یکی از داروهای دیابت با داروهای استاندارد درمان سرطان خون، در درمان بهتر بیماران مؤثر است. در این مطالعه ۲۴ بیمار مبتلا به CML که به درمان‌های رایج پاسخ نداده بودند، با ترکیب داروی ضد دیابت پیوگلیتازون و داروهای رایج شیمی درمانی، مجدداً درمان شدند. پس از ۱۲ ماه بیش از ۵۰ درصد داوطلبان بهبود یافتند و بیماری ۳ نفر پس از گذشت ۵ سال عود مجدد نداشت و ظاهراً درمان شده بود.[۱۳]

بتازگی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) داروی جدید درمان سرطان خون را تأیید کرد. این دارو Empliciti نام دارد و محصول شرکت‌های دارویی Bristol-Myers و AbbVie است و سیستم ایمنی بدن را به گونه‌ای تربیت می‌کند که با سخت‌ترین نوع بیماری سرطان خون مبارزه کند.[۱۴]

https://web.archive.org/web/20191002140708/https://article.tebyan.net/]

سرطان خون یا چنگار خون یا لوسمی یا لوکمیا (به انگلیسی: Leukemia یا Leukaemia) گروهی از انواع سرطان است که معمولاً از مغز استخوان شروع می‌شود و باعث شکل‌گیری تعداد زیادی گلبول سفید غیرطبیعی می‌گردد.[۱] این گلبول‌های سفید خونی به صورت کامل تشکیل نشده‌اند و به آن‌ها بلاست یا سلول‌های لوکمی یا سرطان خون گفته می‌شود.[۲] نشانه‌های این بیماری شامل مشکلات خونریزی و کبودشدگی، احساس خستگی شدید، تب و خطر افزایش عفونت می‌شود.[۲] این نشانه‌ها به دلیل نبودِ سلول‌های خونی طبیعی ایجاد می‌شوند.[۲] تشخیص این بیماری با استفاده از آزمایش خون و بیوپسی مغز استخوان صورت می‌گیرد.[۲]

در حالی که عامل اصلی و واقعی بیماری سرطان خون ناشناخته است؛ اما دانشمندان و پزشکان بر این باورند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در این بیماری نقش دارند.[۳] عوامل خطر شامل مواردی همچون سیگار کشیدن، پرتو یونی، برخی مواد شیمیایی (از قبیل بنزین)، سابقهٔ شیمی‌درمانی و نشانگان داون می‌شود.[۳][۴] افرادی که در خانوادهٔ خود سابقهٔ بیماری سرطان خون را داشته‌اند، بیشتر در خطر ابتلا به سرطان خون قرار دارند.[۴]
استفاده از حشره کش‌های خانگی احتمال ابتلای کودکان به سرطان خون را ۴۷ درصد و لنفوم را ۴۳ درصد افزایش می‌دهند. مطالعات محققان مدرسه بهداشت عمومی بوستون آمریکا نشان می‌دهد که تأثیر مخرب آفت کش‌ها بر بدن کودکان بیشتر از بزرگسالان است؛ زیرا سیستم ایمنی کودکان هنوز به‌طور کامل رشد نکرده‌است و نمی‌تواند سم زدایی کند.[۵]

چهار نوع اصلی سرطان خون: لوسمی حاد لنفوئیدی (ALL)، لوسمی حاد میلوئیدی (AML)، لوسمی مزمن لنفوئیدی (CLL) و لوسمی مزمن میلوئیدی (CML). همچنین انواع دیگری هم هستند که رواج کمتری دارند.[۴][۶] سرطان خون بخشی از یک گروه وسیع‌تر به نام نئوپلاسم است که شامل خون، مغز استخوان و سیستم لنفوئیدی می‌شود که به تومورهای بافت‌های خون‌ساز و لنفوئیدی معروف هستند.[۷][۸]

درمان این بیماری شامل ترکیب‌هایی از روش‌های شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، درمان هدفمند، پیوند مغز استخوان و همچنین مراقبت تسکینی می‌شود. انواع خاص بیماری سرطان خون با انتظار هوشیارانه درمان می‌شود.[۴]خون یا فرآورده پلاکتی و همچنین کلینیک درد ممکن است مورد نیاز باشد.[۲] این امکان وجود دارد که مراقبت تسکینی «با» یا «بدون» تلاش برای کنترل بیماری لازم باشد.[۹] موفقیت در درمان به نوع سرطان خون و سن شخص بستگی دارد. نتیجه درمان در کشورهای توسعه‌یافته بهبود یافته‌است.[۶] میانگین میزان بقای پنج ساله در ایالات متحده ۵۷٪ است.[۱۰] در کودکان کمتر از پانزده سال، میزان بقای پنج ساله بیش از ۶۰٪ تا ۸۵٪ است که این امر به نوع سرطان خون بستگی داردو در مردان و زنان بالغ بین ۴۰‎٪ تا ۵۰‎٪ است.[۱۱] در افرادی که دچار لوسمی حاد هستند و بعد از پنج سال از سرطان رهایی می‌یابند، امکان بازگشت سرطان نامحتمل است.[۱۱]

در سال ۲۰۱۲ سرطان خون در ۳۵۲ هزار نفر در سراسر دنیا ایجاد شد و از این میان باعث مرگ ۲۶۵ هزار نفر گردید.[۶] این بیماری معمول‌ترین نوع سرطان در میان کودکان است که سه چهارم موارد سرطان خون در کودکان اتفاق می‌افتد و همگی از نوع لوسمی لنفوبلاستی حاد (ALL) است. اما تقریباً ۹۰٪ انواع سرطان خون در بزرگسالان تشخیص داده می‌شود که انواع لوسمی حاد میلوئیدی (AML) و لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) معمول‌ترین انواع در بزرگسالان می‌باشند.[۴] این بیماری در کشورهای توسعه‌یافته بیشتر اتفاق می‌افتد.[۶]

تشخیص سرطان خون چگونه است

نشانه‌های نمادین لوکمی موارد زیر می‌باشند: اختلالات خونی که با رنگ پریدگی و سستی یا خستگی مشخص می‌شود، کبودی پوست، تهوع، لثه‌های متورم و خونین در دوره‌های مختلف، تب خفیف (۳۸/۵ درجه سانتی گراد). غده‌های لنفاوی متورم (با اینکه غده‌ها نه دردناک و نه قرمز می‌باشند). درد استخوان، خونریزی شدید و پی در پی از بینی به صورت رقیق همراه با لخته‌های نرم متعاقب آن سرگیجه و کاهش تدریجی وزن.

علائم عمده سرطان خون عبارتند از:

درد استخوان:
سلول‌های بدخیم در مغز استخوان ساخته می‌شوند، بنابراین درد خفیف تا شدید در استخوان‌ها میتواند نشانه ای از لوکمی باشد.

ورم غدد لنفاوی:
گردن، زیر بغل، کشاله ران و مناطق دیگر بدن را جهت پیدا کردن ورم قابل توجه، اما بدون درد غدد لنفاوی بررسی کنید. برای غدد در طول یک عفونت طبیعی است که متورم شوند، اما باقی ماندن در این حالت و یا رشد روز به روز می‌تواند نشانه‌ی لوسمی و یا لنفوم باشد.

خونریزی غیرمعمول:
خونریزی غیرعادی از بینی، لثه، روده، ریه و یا حتی سر ممکن است نشانه کمبود پلاکت و مشکلات انعقاد خون و نوع حاد سرطان خون باشد.

بثورات پوستی:
لوسمی پوست یا بثورات، ناشی از سندروم شیرین هستند که معمولاً با سرطان خون در ارتباط است. لوسمی پوست تقریباً همیشه طوری به نظر می‌رسد که در زیر پوستتان یک توده قرار دارد و این توده شروع به رشد می‌کند و گاهی شبیه پلاک می‌شود.

از سوی دیگر، بثورات سندروم شیرین به نظر خشن و قرمز می‌آیند، درست شبیه یک واکنش آلرژیک. اگرچه بثورات در تمام بیماری‌ها از نظر خارش و اندازه مشترک هستند، اما راش‌های مرتبط با سرطان خون روز به روز گسترش می‌یابند و رشد می‌کنند.

خستگی و ضعف:
شایع‌ترین علامت انواع سرطان خون است و به دنبال کمبود گلبول‌های قرمز خون ایجاد می‌شود و ترکیبی از خستگی‌های جسمی را به وجود می‌آورد. خستگی ناشی از سرطان خون به مرور زمان میل به وخیم‌تر شدن دارد.

تنگی نفس:
این علامت نتیجه کم خونی و یا در موارد نادر نتیجه وجود توده در قفسه سینه است. افراد مبتلا در این شرایط برای تنفس دچار مشکل جدی می‌شوند و ممکن است راه رفتن کوتاه مدت هم برایشان زجرآور باشد. تنگی نفس همچنین می‌تواند در اثر سرطان ریه باشد.

کبودی خود به خودی و طولانی مدت:
کبودی‌های بدون دلیل ممکن است نشانه سرطان خون باشد. این کبودی‌ها ممکن است در هر جای بدن وجود داشته باشند، اما بیشتر در پا‌ها و دست‌ها دیده می‌شوند.

لثه‌های متورم:
معمولاً یکی از بارزترین نشانه‌های ابتلا به بیماری لوسمی حاد است. لوسمی یک نوع سرطان خون است که باعث تولید غیرطبیعی و بیش از حد سلول‌های سفید خونی می‌شود.

احساس پف کردن:
یکی از نشانه‌های نوع مزمن لوسمی، بزرگ شدن طحال است که ممکن است منجر به کاهش اشتهای فرد مبتلا شود، زیرا به دلیل فشار وارده از سمت طحال به معده، فرد احساس سیری می‌کند و مواد غذایی کمتری مصرف می‌نماید.

درد در قسمت بالایی سمت چپ شکم:
بزرگ شدن طحال ناشی از سرطان خون منجر به درد شدید در شکم می‌شود. از آنجا که طحال در قسمت چپ و بالای شکم قرار گرفته است، درد در این ناحیه احساس می‌شود.

تب یا لرز:
بی‌قراری و لرز معمولاً در یک‌چهارم افراد مبتلا به لوسمی حاد دیده می‌شوند. در اغلب موارد، تب مکرر درجه پایین نشانه عفونت و ضعف سیستم ایمنی است که ممکن است ناشی از سرطان خون باشد.

تعریق شبانه:
این نوع تعریق آن‌قدر زیاد است که بستر فرد خیس می‌شود.

سردرد ضربان دار:
این نشانه اگرچه معمول نیست، اما ممکن است نشانه کم خونی ناشی از لوسمی و یا یک مشکل تهدیدکننده حیات مانند خونریزی سر باشد.

رنگ پریدگی شدید:
رنگ پریدگی غیرمعمول ممکن است نشانه‌ای از کم خونی در نوع حاد لوسمی و در برخی انواع مزمن آن باشد.

نشانه‌هایی همانند علائم لوکمی می‌توانند در افرادی که از اختلالات گوناگون دیگری رنج می‌برند نیز ظاهر شوند. پزشکان وقتی به لوکمی مشکوک می‌شوند که نشانه‌ها نمادین آن با بزرگی لوزه در سنین بالای ۱۸ سال رخ دهد به طوری که فرد نیاز مبرم به جراحی لوزه پیدا خواهد کرد. هنگامی شک بیشتر می‌شود که سلول‌های سفید سرطانی در لام خون محیطی دیده شود. تشخیص با آزمایش مغز استخوان قطعی می‌شود.

لوسمی بر اساس نوع گویچه سفید خون که دچار تراریختگی (ترانس‌ژن) و سرطان شده به دو دسته تقسیم می‌شود:

همچنین هر دو دسته لوسمی به دو نوع حاد و مزمن تقسیم می‌شوند لذا چهار نوع کلی لوسمی داریم لوسمی مزمن میلوئیدی، لوسمی حاد میلوئیدی، لوسمی مزمن لنفوئیدی و لوسمی حاد لنفوئیدی (ALL, CLL, AML, CML)

پزشکان علت دقیق لوسمی را نمی‌دانند. به نظر می‌رسد عوامل ژنتیکی و محیطی در بوجود آمدن این بیماری نقش داشته باشند. مانند هر سرطان دیگری، عامل مستعد و پیشتاز در ایجاد لوسمی به هم خوردن نظم تقسیم سلولی است. پژوهش‌های انجام شده روند بدخیمی بیماری لوسمی را به این عوامل ارتباط می‌دهند:

بیماری می‌تواند با شتاب یا به کندی پیشرفت کند. نزدیک ۲۵ درصد گونه‌های لوکمی در جریان یک معاینه بالینی معمولی و پیش از اینکه نشانه‌ها بیماری ظاهر شوند تشخیص داده می‌شوند. [نیازمند منبع]پزشکان معمولاً لوکمی مزمن را با آزمایش خون ساده قبل از شروع علائم تشخیص می‌دهند. روند تشخیص می‌تواند دربرگیرنده موارد زیر باشد:

برای تأیید تشخیص لوکمی و تعیین نوع و میزان پیشرفت آن در بدن، نیاز به آزمایش‌های بیشتر است.

در سال‌های اخیر، با به کارگیری داروهای ضد سرطان مؤثرتر، طول عمر بیماران مبتلا به لوکمی افزایش پیدا کرده‌است. این داروها موجب فروکش کردن نشانه‌های بیماری می‌گردند به طوریکه نشانه‌ها در جریان درمان بیماری بدتر نمی‌شود و حتی بیماران تا اندازه‌ای درمان می‌شوند. درمان لوسمی بستگی به نوع لوسمی، وضعیت بیماری در شروع درمان، سن، سلامت عمومی و چگونگی واکنش بیمار به نوع درمان دارد که گاهی منجر به سلامت کامل این بیماران می‌شود. از مهم‌ترین عوامل در بهبود بیماری برخوردار بودن بیمار از روحیه بالا جهت مقابله با این بیماری است.

شیوه درمان این بیماری می‌تواند شامل موارد زیر نیز باشد:

یافته‌های اخیر محققان دانشگاه کرنل نشان داد که با استفاده از فناوری نانولوله می‌توان سلول‌های سرطانی موجود در جریان خون را به دام انداخت.
آزمایشگاه مایل کینگ این دانشگاه روی سلول‌های سرطانی تحقیق می‌کند و اخیراً از نانولوله‌های هالویسایت (HNT) به عنوان نانوساختاری برای به دام اندازی سلول‌های تومور موجود در خون استفاده کرده‌است، این سلول‌ها موجب گسترش سرطان در بدن می‌شوند.[۱۲] این دستاورد علمی موجب شده‌است تا امیدهای زیادی برای درمان انواع مختلف سرطان ایجاد شود.

نشریه نیچر نتایج یک مطالعه پزشکی در مورد لوسمی میلوئید مزمن (CML) که از نادرترین انواع سرطان خون است را منتشر و اعلام کرد که ترکیب یکی از داروهای دیابت با داروهای استاندارد درمان سرطان خون، در درمان بهتر بیماران مؤثر است. در این مطالعه ۲۴ بیمار مبتلا به CML که به درمان‌های رایج پاسخ نداده بودند، با ترکیب داروی ضد دیابت پیوگلیتازون و داروهای رایج شیمی درمانی، مجدداً درمان شدند. پس از ۱۲ ماه بیش از ۵۰ درصد داوطلبان بهبود یافتند و بیماری ۳ نفر پس از گذشت ۵ سال عود مجدد نداشت و ظاهراً درمان شده بود.[۱۳]

بتازگی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) داروی جدید درمان سرطان خون را تأیید کرد. این دارو Empliciti نام دارد و محصول شرکت‌های دارویی Bristol-Myers و AbbVie است و سیستم ایمنی بدن را به گونه‌ای تربیت می‌کند که با سخت‌ترین نوع بیماری سرطان خون مبارزه کند.[۱۴]

https://web.archive.org/web/20191002140708/https://article.tebyan.net/]

سرطان خون یا چنگار خون یا لوسمی یا لوکمیا (به انگلیسی: Leukemia یا Leukaemia) گروهی از انواع سرطان است که معمولاً از مغز استخوان شروع می‌شود و باعث شکل‌گیری تعداد زیادی گلبول سفید غیرطبیعی می‌گردد.[۱] این گلبول‌های سفید خونی به صورت کامل تشکیل نشده‌اند و به آن‌ها بلاست یا سلول‌های لوکمی یا سرطان خون گفته می‌شود.[۲] نشانه‌های این بیماری شامل مشکلات خونریزی و کبودشدگی، احساس خستگی شدید، تب و خطر افزایش عفونت می‌شود.[۲] این نشانه‌ها به دلیل نبودِ سلول‌های خونی طبیعی ایجاد می‌شوند.[۲] تشخیص این بیماری با استفاده از آزمایش خون و بیوپسی مغز استخوان صورت می‌گیرد.[۲]

در حالی که عامل اصلی و واقعی بیماری سرطان خون ناشناخته است؛ اما دانشمندان و پزشکان بر این باورند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در این بیماری نقش دارند.[۳] عوامل خطر شامل مواردی همچون سیگار کشیدن، پرتو یونی، برخی مواد شیمیایی (از قبیل بنزین)، سابقهٔ شیمی‌درمانی و نشانگان داون می‌شود.[۳][۴] افرادی که در خانوادهٔ خود سابقهٔ بیماری سرطان خون را داشته‌اند، بیشتر در خطر ابتلا به سرطان خون قرار دارند.[۴]
استفاده از حشره کش‌های خانگی احتمال ابتلای کودکان به سرطان خون را ۴۷ درصد و لنفوم را ۴۳ درصد افزایش می‌دهند. مطالعات محققان مدرسه بهداشت عمومی بوستون آمریکا نشان می‌دهد که تأثیر مخرب آفت کش‌ها بر بدن کودکان بیشتر از بزرگسالان است؛ زیرا سیستم ایمنی کودکان هنوز به‌طور کامل رشد نکرده‌است و نمی‌تواند سم زدایی کند.[۵]

چهار نوع اصلی سرطان خون: لوسمی حاد لنفوئیدی (ALL)، لوسمی حاد میلوئیدی (AML)، لوسمی مزمن لنفوئیدی (CLL) و لوسمی مزمن میلوئیدی (CML). همچنین انواع دیگری هم هستند که رواج کمتری دارند.[۴][۶] سرطان خون بخشی از یک گروه وسیع‌تر به نام نئوپلاسم است که شامل خون، مغز استخوان و سیستم لنفوئیدی می‌شود که به تومورهای بافت‌های خون‌ساز و لنفوئیدی معروف هستند.[۷][۸]

درمان این بیماری شامل ترکیب‌هایی از روش‌های شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، درمان هدفمند، پیوند مغز استخوان و همچنین مراقبت تسکینی می‌شود. انواع خاص بیماری سرطان خون با انتظار هوشیارانه درمان می‌شود.[۴]خون یا فرآورده پلاکتی و همچنین کلینیک درد ممکن است مورد نیاز باشد.[۲] این امکان وجود دارد که مراقبت تسکینی «با» یا «بدون» تلاش برای کنترل بیماری لازم باشد.[۹] موفقیت در درمان به نوع سرطان خون و سن شخص بستگی دارد. نتیجه درمان در کشورهای توسعه‌یافته بهبود یافته‌است.[۶] میانگین میزان بقای پنج ساله در ایالات متحده ۵۷٪ است.[۱۰] در کودکان کمتر از پانزده سال، میزان بقای پنج ساله بیش از ۶۰٪ تا ۸۵٪ است که این امر به نوع سرطان خون بستگی داردو در مردان و زنان بالغ بین ۴۰‎٪ تا ۵۰‎٪ است.[۱۱] در افرادی که دچار لوسمی حاد هستند و بعد از پنج سال از سرطان رهایی می‌یابند، امکان بازگشت سرطان نامحتمل است.[۱۱]

در سال ۲۰۱۲ سرطان خون در ۳۵۲ هزار نفر در سراسر دنیا ایجاد شد و از این میان باعث مرگ ۲۶۵ هزار نفر گردید.[۶] این بیماری معمول‌ترین نوع سرطان در میان کودکان است که سه چهارم موارد سرطان خون در کودکان اتفاق می‌افتد و همگی از نوع لوسمی لنفوبلاستی حاد (ALL) است. اما تقریباً ۹۰٪ انواع سرطان خون در بزرگسالان تشخیص داده می‌شود که انواع لوسمی حاد میلوئیدی (AML) و لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) معمول‌ترین انواع در بزرگسالان می‌باشند.[۴] این بیماری در کشورهای توسعه‌یافته بیشتر اتفاق می‌افتد.[۶]

تشخیص سرطان خون چگونه است

نشانه‌های نمادین لوکمی موارد زیر می‌باشند: اختلالات خونی که با رنگ پریدگی و سستی یا خستگی مشخص می‌شود، کبودی پوست، تهوع، لثه‌های متورم و خونین در دوره‌های مختلف، تب خفیف (۳۸/۵ درجه سانتی گراد). غده‌های لنفاوی متورم (با اینکه غده‌ها نه دردناک و نه قرمز می‌باشند). درد استخوان، خونریزی شدید و پی در پی از بینی به صورت رقیق همراه با لخته‌های نرم متعاقب آن سرگیجه و کاهش تدریجی وزن.

علائم عمده سرطان خون عبارتند از:

درد استخوان:
سلول‌های بدخیم در مغز استخوان ساخته می‌شوند، بنابراین درد خفیف تا شدید در استخوان‌ها میتواند نشانه ای از لوکمی باشد.

ورم غدد لنفاوی:
گردن، زیر بغل، کشاله ران و مناطق دیگر بدن را جهت پیدا کردن ورم قابل توجه، اما بدون درد غدد لنفاوی بررسی کنید. برای غدد در طول یک عفونت طبیعی است که متورم شوند، اما باقی ماندن در این حالت و یا رشد روز به روز می‌تواند نشانه‌ی لوسمی و یا لنفوم باشد.

خونریزی غیرمعمول:
خونریزی غیرعادی از بینی، لثه، روده، ریه و یا حتی سر ممکن است نشانه کمبود پلاکت و مشکلات انعقاد خون و نوع حاد سرطان خون باشد.

بثورات پوستی:
لوسمی پوست یا بثورات، ناشی از سندروم شیرین هستند که معمولاً با سرطان خون در ارتباط است. لوسمی پوست تقریباً همیشه طوری به نظر می‌رسد که در زیر پوستتان یک توده قرار دارد و این توده شروع به رشد می‌کند و گاهی شبیه پلاک می‌شود.

از سوی دیگر، بثورات سندروم شیرین به نظر خشن و قرمز می‌آیند، درست شبیه یک واکنش آلرژیک. اگرچه بثورات در تمام بیماری‌ها از نظر خارش و اندازه مشترک هستند، اما راش‌های مرتبط با سرطان خون روز به روز گسترش می‌یابند و رشد می‌کنند.

خستگی و ضعف:
شایع‌ترین علامت انواع سرطان خون است و به دنبال کمبود گلبول‌های قرمز خون ایجاد می‌شود و ترکیبی از خستگی‌های جسمی را به وجود می‌آورد. خستگی ناشی از سرطان خون به مرور زمان میل به وخیم‌تر شدن دارد.

تنگی نفس:
این علامت نتیجه کم خونی و یا در موارد نادر نتیجه وجود توده در قفسه سینه است. افراد مبتلا در این شرایط برای تنفس دچار مشکل جدی می‌شوند و ممکن است راه رفتن کوتاه مدت هم برایشان زجرآور باشد. تنگی نفس همچنین می‌تواند در اثر سرطان ریه باشد.

کبودی خود به خودی و طولانی مدت:
کبودی‌های بدون دلیل ممکن است نشانه سرطان خون باشد. این کبودی‌ها ممکن است در هر جای بدن وجود داشته باشند، اما بیشتر در پا‌ها و دست‌ها دیده می‌شوند.

لثه‌های متورم:
معمولاً یکی از بارزترین نشانه‌های ابتلا به بیماری لوسمی حاد است. لوسمی یک نوع سرطان خون است که باعث تولید غیرطبیعی و بیش از حد سلول‌های سفید خونی می‌شود.

احساس پف کردن:
یکی از نشانه‌های نوع مزمن لوسمی، بزرگ شدن طحال است که ممکن است منجر به کاهش اشتهای فرد مبتلا شود، زیرا به دلیل فشار وارده از سمت طحال به معده، فرد احساس سیری می‌کند و مواد غذایی کمتری مصرف می‌نماید.

درد در قسمت بالایی سمت چپ شکم:
بزرگ شدن طحال ناشی از سرطان خون منجر به درد شدید در شکم می‌شود. از آنجا که طحال در قسمت چپ و بالای شکم قرار گرفته است، درد در این ناحیه احساس می‌شود.

تب یا لرز:
بی‌قراری و لرز معمولاً در یک‌چهارم افراد مبتلا به لوسمی حاد دیده می‌شوند. در اغلب موارد، تب مکرر درجه پایین نشانه عفونت و ضعف سیستم ایمنی است که ممکن است ناشی از سرطان خون باشد.

تعریق شبانه:
این نوع تعریق آن‌قدر زیاد است که بستر فرد خیس می‌شود.

سردرد ضربان دار:
این نشانه اگرچه معمول نیست، اما ممکن است نشانه کم خونی ناشی از لوسمی و یا یک مشکل تهدیدکننده حیات مانند خونریزی سر باشد.

رنگ پریدگی شدید:
رنگ پریدگی غیرمعمول ممکن است نشانه‌ای از کم خونی در نوع حاد لوسمی و در برخی انواع مزمن آن باشد.

نشانه‌هایی همانند علائم لوکمی می‌توانند در افرادی که از اختلالات گوناگون دیگری رنج می‌برند نیز ظاهر شوند. پزشکان وقتی به لوکمی مشکوک می‌شوند که نشانه‌ها نمادین آن با بزرگی لوزه در سنین بالای ۱۸ سال رخ دهد به طوری که فرد نیاز مبرم به جراحی لوزه پیدا خواهد کرد. هنگامی شک بیشتر می‌شود که سلول‌های سفید سرطانی در لام خون محیطی دیده شود. تشخیص با آزمایش مغز استخوان قطعی می‌شود.

لوسمی بر اساس نوع گویچه سفید خون که دچار تراریختگی (ترانس‌ژن) و سرطان شده به دو دسته تقسیم می‌شود:

همچنین هر دو دسته لوسمی به دو نوع حاد و مزمن تقسیم می‌شوند لذا چهار نوع کلی لوسمی داریم لوسمی مزمن میلوئیدی، لوسمی حاد میلوئیدی، لوسمی مزمن لنفوئیدی و لوسمی حاد لنفوئیدی (ALL, CLL, AML, CML)

پزشکان علت دقیق لوسمی را نمی‌دانند. به نظر می‌رسد عوامل ژنتیکی و محیطی در بوجود آمدن این بیماری نقش داشته باشند. مانند هر سرطان دیگری، عامل مستعد و پیشتاز در ایجاد لوسمی به هم خوردن نظم تقسیم سلولی است. پژوهش‌های انجام شده روند بدخیمی بیماری لوسمی را به این عوامل ارتباط می‌دهند:

بیماری می‌تواند با شتاب یا به کندی پیشرفت کند. نزدیک ۲۵ درصد گونه‌های لوکمی در جریان یک معاینه بالینی معمولی و پیش از اینکه نشانه‌ها بیماری ظاهر شوند تشخیص داده می‌شوند. [نیازمند منبع]پزشکان معمولاً لوکمی مزمن را با آزمایش خون ساده قبل از شروع علائم تشخیص می‌دهند. روند تشخیص می‌تواند دربرگیرنده موارد زیر باشد:

برای تأیید تشخیص لوکمی و تعیین نوع و میزان پیشرفت آن در بدن، نیاز به آزمایش‌های بیشتر است.

در سال‌های اخیر، با به کارگیری داروهای ضد سرطان مؤثرتر، طول عمر بیماران مبتلا به لوکمی افزایش پیدا کرده‌است. این داروها موجب فروکش کردن نشانه‌های بیماری می‌گردند به طوریکه نشانه‌ها در جریان درمان بیماری بدتر نمی‌شود و حتی بیماران تا اندازه‌ای درمان می‌شوند. درمان لوسمی بستگی به نوع لوسمی، وضعیت بیماری در شروع درمان، سن، سلامت عمومی و چگونگی واکنش بیمار به نوع درمان دارد که گاهی منجر به سلامت کامل این بیماران می‌شود. از مهم‌ترین عوامل در بهبود بیماری برخوردار بودن بیمار از روحیه بالا جهت مقابله با این بیماری است.

شیوه درمان این بیماری می‌تواند شامل موارد زیر نیز باشد:

یافته‌های اخیر محققان دانشگاه کرنل نشان داد که با استفاده از فناوری نانولوله می‌توان سلول‌های سرطانی موجود در جریان خون را به دام انداخت.
آزمایشگاه مایل کینگ این دانشگاه روی سلول‌های سرطانی تحقیق می‌کند و اخیراً از نانولوله‌های هالویسایت (HNT) به عنوان نانوساختاری برای به دام اندازی سلول‌های تومور موجود در خون استفاده کرده‌است، این سلول‌ها موجب گسترش سرطان در بدن می‌شوند.[۱۲] این دستاورد علمی موجب شده‌است تا امیدهای زیادی برای درمان انواع مختلف سرطان ایجاد شود.

نشریه نیچر نتایج یک مطالعه پزشکی در مورد لوسمی میلوئید مزمن (CML) که از نادرترین انواع سرطان خون است را منتشر و اعلام کرد که ترکیب یکی از داروهای دیابت با داروهای استاندارد درمان سرطان خون، در درمان بهتر بیماران مؤثر است. در این مطالعه ۲۴ بیمار مبتلا به CML که به درمان‌های رایج پاسخ نداده بودند، با ترکیب داروی ضد دیابت پیوگلیتازون و داروهای رایج شیمی درمانی، مجدداً درمان شدند. پس از ۱۲ ماه بیش از ۵۰ درصد داوطلبان بهبود یافتند و بیماری ۳ نفر پس از گذشت ۵ سال عود مجدد نداشت و ظاهراً درمان شده بود.[۱۳]

بتازگی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) داروی جدید درمان سرطان خون را تأیید کرد. این دارو Empliciti نام دارد و محصول شرکت‌های دارویی Bristol-Myers و AbbVie است و سیستم ایمنی بدن را به گونه‌ای تربیت می‌کند که با سخت‌ترین نوع بیماری سرطان خون مبارزه کند.[۱۴]

https://web.archive.org/web/20191002140708/https://article.tebyan.net/]

سرطان خون یا چنگار خون یا لوسمی یا لوکمیا (به انگلیسی: Leukemia یا Leukaemia) گروهی از انواع سرطان است که معمولاً از مغز استخوان شروع می‌شود و باعث شکل‌گیری تعداد زیادی گلبول سفید غیرطبیعی می‌گردد.[۱] این گلبول‌های سفید خونی به صورت کامل تشکیل نشده‌اند و به آن‌ها بلاست یا سلول‌های لوکمی یا سرطان خون گفته می‌شود.[۲] نشانه‌های این بیماری شامل مشکلات خونریزی و کبودشدگی، احساس خستگی شدید، تب و خطر افزایش عفونت می‌شود.[۲] این نشانه‌ها به دلیل نبودِ سلول‌های خونی طبیعی ایجاد می‌شوند.[۲] تشخیص این بیماری با استفاده از آزمایش خون و بیوپسی مغز استخوان صورت می‌گیرد.[۲]

در حالی که عامل اصلی و واقعی بیماری سرطان خون ناشناخته است؛ اما دانشمندان و پزشکان بر این باورند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در این بیماری نقش دارند.[۳] عوامل خطر شامل مواردی همچون سیگار کشیدن، پرتو یونی، برخی مواد شیمیایی (از قبیل بنزین)، سابقهٔ شیمی‌درمانی و نشانگان داون می‌شود.[۳][۴] افرادی که در خانوادهٔ خود سابقهٔ بیماری سرطان خون را داشته‌اند، بیشتر در خطر ابتلا به سرطان خون قرار دارند.[۴]
استفاده از حشره کش‌های خانگی احتمال ابتلای کودکان به سرطان خون را ۴۷ درصد و لنفوم را ۴۳ درصد افزایش می‌دهند. مطالعات محققان مدرسه بهداشت عمومی بوستون آمریکا نشان می‌دهد که تأثیر مخرب آفت کش‌ها بر بدن کودکان بیشتر از بزرگسالان است؛ زیرا سیستم ایمنی کودکان هنوز به‌طور کامل رشد نکرده‌است و نمی‌تواند سم زدایی کند.[۵]

چهار نوع اصلی سرطان خون: لوسمی حاد لنفوئیدی (ALL)، لوسمی حاد میلوئیدی (AML)، لوسمی مزمن لنفوئیدی (CLL) و لوسمی مزمن میلوئیدی (CML). همچنین انواع دیگری هم هستند که رواج کمتری دارند.[۴][۶] سرطان خون بخشی از یک گروه وسیع‌تر به نام نئوپلاسم است که شامل خون، مغز استخوان و سیستم لنفوئیدی می‌شود که به تومورهای بافت‌های خون‌ساز و لنفوئیدی معروف هستند.[۷][۸]

درمان این بیماری شامل ترکیب‌هایی از روش‌های شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، درمان هدفمند، پیوند مغز استخوان و همچنین مراقبت تسکینی می‌شود. انواع خاص بیماری سرطان خون با انتظار هوشیارانه درمان می‌شود.[۴]خون یا فرآورده پلاکتی و همچنین کلینیک درد ممکن است مورد نیاز باشد.[۲] این امکان وجود دارد که مراقبت تسکینی «با» یا «بدون» تلاش برای کنترل بیماری لازم باشد.[۹] موفقیت در درمان به نوع سرطان خون و سن شخص بستگی دارد. نتیجه درمان در کشورهای توسعه‌یافته بهبود یافته‌است.[۶] میانگین میزان بقای پنج ساله در ایالات متحده ۵۷٪ است.[۱۰] در کودکان کمتر از پانزده سال، میزان بقای پنج ساله بیش از ۶۰٪ تا ۸۵٪ است که این امر به نوع سرطان خون بستگی داردو در مردان و زنان بالغ بین ۴۰‎٪ تا ۵۰‎٪ است.[۱۱] در افرادی که دچار لوسمی حاد هستند و بعد از پنج سال از سرطان رهایی می‌یابند، امکان بازگشت سرطان نامحتمل است.[۱۱]

در سال ۲۰۱۲ سرطان خون در ۳۵۲ هزار نفر در سراسر دنیا ایجاد شد و از این میان باعث مرگ ۲۶۵ هزار نفر گردید.[۶] این بیماری معمول‌ترین نوع سرطان در میان کودکان است که سه چهارم موارد سرطان خون در کودکان اتفاق می‌افتد و همگی از نوع لوسمی لنفوبلاستی حاد (ALL) است. اما تقریباً ۹۰٪ انواع سرطان خون در بزرگسالان تشخیص داده می‌شود که انواع لوسمی حاد میلوئیدی (AML) و لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) معمول‌ترین انواع در بزرگسالان می‌باشند.[۴] این بیماری در کشورهای توسعه‌یافته بیشتر اتفاق می‌افتد.[۶]

تشخیص سرطان خون چگونه است

نشانه‌های نمادین لوکمی موارد زیر می‌باشند: اختلالات خونی که با رنگ پریدگی و سستی یا خستگی مشخص می‌شود، کبودی پوست، تهوع، لثه‌های متورم و خونین در دوره‌های مختلف، تب خفیف (۳۸/۵ درجه سانتی گراد). غده‌های لنفاوی متورم (با اینکه غده‌ها نه دردناک و نه قرمز می‌باشند). درد استخوان، خونریزی شدید و پی در پی از بینی به صورت رقیق همراه با لخته‌های نرم متعاقب آن سرگیجه و کاهش تدریجی وزن.

علائم عمده سرطان خون عبارتند از:

درد استخوان:
سلول‌های بدخیم در مغز استخوان ساخته می‌شوند، بنابراین درد خفیف تا شدید در استخوان‌ها میتواند نشانه ای از لوکمی باشد.

ورم غدد لنفاوی:
گردن، زیر بغل، کشاله ران و مناطق دیگر بدن را جهت پیدا کردن ورم قابل توجه، اما بدون درد غدد لنفاوی بررسی کنید. برای غدد در طول یک عفونت طبیعی است که متورم شوند، اما باقی ماندن در این حالت و یا رشد روز به روز می‌تواند نشانه‌ی لوسمی و یا لنفوم باشد.

خونریزی غیرمعمول:
خونریزی غیرعادی از بینی، لثه، روده، ریه و یا حتی سر ممکن است نشانه کمبود پلاکت و مشکلات انعقاد خون و نوع حاد سرطان خون باشد.

بثورات پوستی:
لوسمی پوست یا بثورات، ناشی از سندروم شیرین هستند که معمولاً با سرطان خون در ارتباط است. لوسمی پوست تقریباً همیشه طوری به نظر می‌رسد که در زیر پوستتان یک توده قرار دارد و این توده شروع به رشد می‌کند و گاهی شبیه پلاک می‌شود.

از سوی دیگر، بثورات سندروم شیرین به نظر خشن و قرمز می‌آیند، درست شبیه یک واکنش آلرژیک. اگرچه بثورات در تمام بیماری‌ها از نظر خارش و اندازه مشترک هستند، اما راش‌های مرتبط با سرطان خون روز به روز گسترش می‌یابند و رشد می‌کنند.

خستگی و ضعف:
شایع‌ترین علامت انواع سرطان خون است و به دنبال کمبود گلبول‌های قرمز خون ایجاد می‌شود و ترکیبی از خستگی‌های جسمی را به وجود می‌آورد. خستگی ناشی از سرطان خون به مرور زمان میل به وخیم‌تر شدن دارد.

تنگی نفس:
این علامت نتیجه کم خونی و یا در موارد نادر نتیجه وجود توده در قفسه سینه است. افراد مبتلا در این شرایط برای تنفس دچار مشکل جدی می‌شوند و ممکن است راه رفتن کوتاه مدت هم برایشان زجرآور باشد. تنگی نفس همچنین می‌تواند در اثر سرطان ریه باشد.

کبودی خود به خودی و طولانی مدت:
کبودی‌های بدون دلیل ممکن است نشانه سرطان خون باشد. این کبودی‌ها ممکن است در هر جای بدن وجود داشته باشند، اما بیشتر در پا‌ها و دست‌ها دیده می‌شوند.

لثه‌های متورم:
معمولاً یکی از بارزترین نشانه‌های ابتلا به بیماری لوسمی حاد است. لوسمی یک نوع سرطان خون است که باعث تولید غیرطبیعی و بیش از حد سلول‌های سفید خونی می‌شود.

احساس پف کردن:
یکی از نشانه‌های نوع مزمن لوسمی، بزرگ شدن طحال است که ممکن است منجر به کاهش اشتهای فرد مبتلا شود، زیرا به دلیل فشار وارده از سمت طحال به معده، فرد احساس سیری می‌کند و مواد غذایی کمتری مصرف می‌نماید.

درد در قسمت بالایی سمت چپ شکم:
بزرگ شدن طحال ناشی از سرطان خون منجر به درد شدید در شکم می‌شود. از آنجا که طحال در قسمت چپ و بالای شکم قرار گرفته است، درد در این ناحیه احساس می‌شود.

تب یا لرز:
بی‌قراری و لرز معمولاً در یک‌چهارم افراد مبتلا به لوسمی حاد دیده می‌شوند. در اغلب موارد، تب مکرر درجه پایین نشانه عفونت و ضعف سیستم ایمنی است که ممکن است ناشی از سرطان خون باشد.

تعریق شبانه:
این نوع تعریق آن‌قدر زیاد است که بستر فرد خیس می‌شود.

سردرد ضربان دار:
این نشانه اگرچه معمول نیست، اما ممکن است نشانه کم خونی ناشی از لوسمی و یا یک مشکل تهدیدکننده حیات مانند خونریزی سر باشد.

رنگ پریدگی شدید:
رنگ پریدگی غیرمعمول ممکن است نشانه‌ای از کم خونی در نوع حاد لوسمی و در برخی انواع مزمن آن باشد.

نشانه‌هایی همانند علائم لوکمی می‌توانند در افرادی که از اختلالات گوناگون دیگری رنج می‌برند نیز ظاهر شوند. پزشکان وقتی به لوکمی مشکوک می‌شوند که نشانه‌ها نمادین آن با بزرگی لوزه در سنین بالای ۱۸ سال رخ دهد به طوری که فرد نیاز مبرم به جراحی لوزه پیدا خواهد کرد. هنگامی شک بیشتر می‌شود که سلول‌های سفید سرطانی در لام خون محیطی دیده شود. تشخیص با آزمایش مغز استخوان قطعی می‌شود.

لوسمی بر اساس نوع گویچه سفید خون که دچار تراریختگی (ترانس‌ژن) و سرطان شده به دو دسته تقسیم می‌شود:

همچنین هر دو دسته لوسمی به دو نوع حاد و مزمن تقسیم می‌شوند لذا چهار نوع کلی لوسمی داریم لوسمی مزمن میلوئیدی، لوسمی حاد میلوئیدی، لوسمی مزمن لنفوئیدی و لوسمی حاد لنفوئیدی (ALL, CLL, AML, CML)

پزشکان علت دقیق لوسمی را نمی‌دانند. به نظر می‌رسد عوامل ژنتیکی و محیطی در بوجود آمدن این بیماری نقش داشته باشند. مانند هر سرطان دیگری، عامل مستعد و پیشتاز در ایجاد لوسمی به هم خوردن نظم تقسیم سلولی است. پژوهش‌های انجام شده روند بدخیمی بیماری لوسمی را به این عوامل ارتباط می‌دهند:

بیماری می‌تواند با شتاب یا به کندی پیشرفت کند. نزدیک ۲۵ درصد گونه‌های لوکمی در جریان یک معاینه بالینی معمولی و پیش از اینکه نشانه‌ها بیماری ظاهر شوند تشخیص داده می‌شوند. [نیازمند منبع]پزشکان معمولاً لوکمی مزمن را با آزمایش خون ساده قبل از شروع علائم تشخیص می‌دهند. روند تشخیص می‌تواند دربرگیرنده موارد زیر باشد:

برای تأیید تشخیص لوکمی و تعیین نوع و میزان پیشرفت آن در بدن، نیاز به آزمایش‌های بیشتر است.

در سال‌های اخیر، با به کارگیری داروهای ضد سرطان مؤثرتر، طول عمر بیماران مبتلا به لوکمی افزایش پیدا کرده‌است. این داروها موجب فروکش کردن نشانه‌های بیماری می‌گردند به طوریکه نشانه‌ها در جریان درمان بیماری بدتر نمی‌شود و حتی بیماران تا اندازه‌ای درمان می‌شوند. درمان لوسمی بستگی به نوع لوسمی، وضعیت بیماری در شروع درمان، سن، سلامت عمومی و چگونگی واکنش بیمار به نوع درمان دارد که گاهی منجر به سلامت کامل این بیماران می‌شود. از مهم‌ترین عوامل در بهبود بیماری برخوردار بودن بیمار از روحیه بالا جهت مقابله با این بیماری است.

شیوه درمان این بیماری می‌تواند شامل موارد زیر نیز باشد:

یافته‌های اخیر محققان دانشگاه کرنل نشان داد که با استفاده از فناوری نانولوله می‌توان سلول‌های سرطانی موجود در جریان خون را به دام انداخت.
آزمایشگاه مایل کینگ این دانشگاه روی سلول‌های سرطانی تحقیق می‌کند و اخیراً از نانولوله‌های هالویسایت (HNT) به عنوان نانوساختاری برای به دام اندازی سلول‌های تومور موجود در خون استفاده کرده‌است، این سلول‌ها موجب گسترش سرطان در بدن می‌شوند.[۱۲] این دستاورد علمی موجب شده‌است تا امیدهای زیادی برای درمان انواع مختلف سرطان ایجاد شود.

نشریه نیچر نتایج یک مطالعه پزشکی در مورد لوسمی میلوئید مزمن (CML) که از نادرترین انواع سرطان خون است را منتشر و اعلام کرد که ترکیب یکی از داروهای دیابت با داروهای استاندارد درمان سرطان خون، در درمان بهتر بیماران مؤثر است. در این مطالعه ۲۴ بیمار مبتلا به CML که به درمان‌های رایج پاسخ نداده بودند، با ترکیب داروی ضد دیابت پیوگلیتازون و داروهای رایج شیمی درمانی، مجدداً درمان شدند. پس از ۱۲ ماه بیش از ۵۰ درصد داوطلبان بهبود یافتند و بیماری ۳ نفر پس از گذشت ۵ سال عود مجدد نداشت و ظاهراً درمان شده بود.[۱۳]

بتازگی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) داروی جدید درمان سرطان خون را تأیید کرد. این دارو Empliciti نام دارد و محصول شرکت‌های دارویی Bristol-Myers و AbbVie است و سیستم ایمنی بدن را به گونه‌ای تربیت می‌کند که با سخت‌ترین نوع بیماری سرطان خون مبارزه کند.[۱۴]

https://web.archive.org/web/20191002140708/https://article.tebyan.net/]

سرطان نام بیماریی است که طی آن رشد یک یا مجموعه‌ای از سلول‌ها از کنترل بدن خارج شده و توده یاخته (سلول‌های سرطانی) یا تومور شکل می‌گیرد. سرطان خون، به مجموعه بیماری‌هایی گفته می‌شود که سلول‌های نافرمان، جزو مجموعه دستگاه گردش خون بدن انسان هستند.

مغز استخوان و گره‌های لنفاوی که وظیفه تولید و تمایز سلول‌های خونی را بر عهده دارند، اصلی‌ترین مراکز آغاز سرطان خون می‌باشند. دلیل اصلی ابتلا به سرطان خون هنوز مشخص نیست؛ اما گفته می‌شود ژنتیک و محیط، تأثیراتی به‌سزا در ایجاد سرطان خون دارند. افراد مبتلا به سرطان خون در درجه اول با خستگی و بی‌حالی، خونریزی‌های غیر معمول، عفونت‌های مکرر، ایجاد کبودی و تورم غدد لنفاوی رو به رو می‌شوند.

سرطان خون به دو نوع کلی لنفوم (سرطان سلول‌های لنفاوی) و لوسمی (سرطان سلول‌های مغز استخوان) تقسیم می‌شود که هر کدام زیرمجموعه‌های دیگری نیز دارند. علل ایجاد هر نوع از سرطان خون با دیگری متفاوت است و بر همین اساس مبنای درمان متفاوتی هم دارند. اما به طور کلی از روش‌های شیمی درمانی و پرتو درمانی برای درمان این نوع سرطان استفاده می‌شود. هر کدام از این درمان‌ها شامل انواع مختلفی می‌شوند که بسته به سن و شرایط و نوع بیماری، بیمار تحت درمان قرار می‌گیرد.

پیوند مغز استخوان و درمان‌های هدفمند و مکمل نیز جزو روش‌های درمانی جدیدی هستند که گاهاً در کنار دو روش اصلی، جهت بهتر شدن نتیجه درمان مورد استفاده قرار می‌گیرند.

بیماری که تحت درمان قرار می‌گیرد، با توجه به نوع بیماری و درمان، ممکن است با چالش‌هایی از قبیل عوارض جانبی داروهای مورد استفاده در درمان رو به رو شود و برای مدتی از زندگی عادی فاصله بگیرد. مواردی مانند خستگی، خشکی پوست، ریزش مو و تأثیراتی که داروها روی مغز استخوان و دستگاه عصبی می‌گذارند. گاهی ممکن است سرطان خون با بارداری همراه باشد که به نوع سرطان خون و مدت بارداری بستگی دارد. امروزه با وجود پیشرفت هر روزه علم پزشکی و مهندسی پزشکی، در صورت رعایت نکات مربوط به بیماری، مادران باردار می‌توانند نوزادانی سالم و بدون عوارض جانبی به دنیا بیاورند.

تشخیص سرطان خون چگونه است

لوکمی اولین بار توسط آناتومیست و جراح آلفرد وِلپی (Alfred-Armand-Louis-Marie Velpeau) در سال 1827 توصیف شد. حدود ده سال بعد، پاتولوژیست ارنست نویمان (Franz Ernst Christian) دریافت که مغز استخوان یک فرد مبتلا به لوکمی بر خلاف رنگ قرمز عادی، رنگ “کثیف سبز – زرد” دارد. این یافته منجر به نتیجه‌گیری نویمان مبنی بر این شد که مشکل مغز استخوان منجر به خون غیرطبیعی در افراد مبتلا به لوکمی می‌شود.

در سال 1947 آسیب‌شناسان بوستون سیدنی فاربر با توجه به تجربیات گذشته معتقد بودند که آمینوپترین می تواند به طور بالقوه باعث درمان لوکمی در کودکان شود. اکثر کودکان مبتلا به لوسمی حاد لنفاوی که مورد آزمایش قرار گرفتند، علائم بهبودی مغز استخوان را نشان دادند.

در سال 1962، محققان امیل جی فریایریم، جونیور و امیل فربی سوم از شیمی درمانی استفاده کردند تا به تلاش برای درمان لوکمی کمک کنند. این آزمایش‌ها با برخی از افرادی که مدت‌ها پس از آزمایش زنده ماندند، موفقیت آمیز بود.

با مشاهده تعداد غیرعادی گلبول‌های سفید خون یک فرد، دانشمندی به نام ویرچو (Virchow) نام آن را Leukämie (به آلمانی) گذاشت، که او از دو کلمه یونانی leukos به معنی “سفید” و haima به معنی “خون” تشکیل شده است.[1]

در حالی که عامل اصلی و واقعی بیماری سرطان خون ناشناخته است؛ اما دانشمندان و پزشکان بر این باورند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در این بیماری نقش دارند.[3] تعداد کمی از علل شناخته شده، که به طور کلی تحت کنترل عمومی فرد نیستند. انواع مختلف لوکمی علت‌های مختلفی هم دارند.

لوکمی نیز مانند سایر سرطان‌ها، ناشی از جهش در DNA است. جهش‌های خاصی می‌توانند با فعال کردن آنکوژن یا غیرفعال کردن ژن‌های سرکوب کننده تومور، باعث ایجاد اختلال در سلول‌های سرطانی شوند، و بنابراین در اصل باعث اختلال در تنظیم مرگ، تمایز و تقسیم سلول‌ها شوند.[1]

عوامل خطر شامل مواردی همچون سیگار کشیدن، پرتو یونی، برخی مواد شیمیایی (از قبیل بنزین و بنزن)، سابقه شیمی ‌درمانی، چند ویروس مانند ویروس T-lymphotropic و نشانگان داون ‌می‌شود. افرادی که در خانواده خود سابقه بیماری سرطان خون را داشته‌اند، بیشتر در خطر ابتلا به سرطان خون قرار دارند.[2]

استفاده از تنباکو با افزایش اندک خطر ابتلا به لوسمی حاد مایلوئیدی در بزرگسالان همراه است. مطالعات Cohort و Case-Control نشان داده‌اند قرار گرفتن در معرض برخی از مواد پتروشیمی و رنگ مو به ایجاد برخی از انواع لوکمی مرتبط است. رژیم غذایی بسیار محدود است یا هیچ اثری ندارد، گر چه خوردن سبزیجات بیشتر، ممکن است باعث حفاظت هر چند به مقدار کم، شود.[1]

استفاده از حشره کش‌های خانگی احتمال ابتلای کودکان به سرطان خون را ۴۷ درصد و لنفوم را ۴۳ درصد افزایش می‌دهند. مطالعات محققان مدرسه بهداشت عمومی بوستون آمریکا نشان می‌دهد که تأثیر مخرب آفت کش‌ها بر بدن کودکان بیشتر از بزرگسالان است؛ زیرا سیستم ایمنی کودکان هنوز به‌طور کامل رشد نکرده‌است و نمی‌تواند سم زدایی کند.[2]

چند مورد انتقال مادرزادی جنین (یک نوزاد به علت اینکه مادرش در دوران بارداری دارای لوکمی است مبتلا به لوکمی می‌شود) گزارش شده است. کودکان متولد شده از مادرانی که از داروهای باروری برای ایجاد تخمک گذاری استفاده می‌کنند، بیش از دو برابر احتمال ابتلا به سرطان خون در دوران کودکی را دارند.[2]

این که آیا تابش غیر یونیزه باعث لوکمی می شود یا نه، چندین دهه مورد مطالعه قرار گرفته است. آنها نتیجه گرفتند شواهد محدودی وجود دارد که سطح بالایی از میدان های مغناطیسی ELF (و نه الکتریکی) ممکن است سبب ایجاد برخی از موارد لوکمی در دوران کودکی شود.

دوزهای بالا از انتشار Sr-90 با نام مستعار «جستجوگر استخوان» از حوادث راکتور هسته‌ای، خطر ابتلا به سرطان استخوان و لوکمی را در انسان و حیوانات افزایش می‌دهد.

از آنجائیکه قرار گرفتن در معرض این مقدار از میدان مغناطیسی ELF نسبتاً غیرمعمول است، سازمان بهداشت جهانی نتیجه گرفت که قرار گرفتن در معرض ELF، اگر جزو عوامل ایجاد کننده اطلاق شود، سالانه فقط 100 تا 2400 مورد در سراسر جهان را شامل می‌شود، که نشان دهنده 0.2 تا 4.9 درصد از کل کودکان مبتلا به لوکمی در آن سال است (حدود 0.03 تا 0.9٪ از همه انواع لوکمی).[1]

برخی افراد استعداد ژنتیکی ابتلا به لوکمی را دارند. این استعداد توسط تاریخچه خانواده و مطالعات روی دوقلوها نشان داده شده است. افراد مبتلا ممکن است در یک ژن یا ژن‌های متعدد شریک باشند. در برخی موارد خانواده‌ها همان گونه از نوع لوکمی را به اعضای دیگر به ارث می‌رسانند که خودشان مبتلا هستند؛ در خانواده های دیگر، افراد مبتلا ممکن است انواع مختلفی از سرطان خون را ایجاد کنند.

علاوه بر این مسائل ژنتیکی، افراد مبتلا به اختلالات کروموزومی یا برخی دیگر از شرایط ژنتیکی، در معرض بیشترین خطر ابتلا به سرطان خون هستند. به عنوان مثال، افراد مبتلا به سندرم داون خطر ابتلا به سرطان لوکمی حاد (به ویژه لوکمی حاد میلوئیدی) را افزایش می‌دهند و آنمی فانکنی یک عامل خطر برای ایجاد لوکمی حاد میلوئیدی است.

جهش در ژن SPRED1 با استعداد ابتلا به لوکمی در دوران کودکی همراه است.

همچنین لوسمی مزمن میلوئیدی با یک اختلال ژنتیکی به نام انتقال فیلادلفیا همراه است؛ 95٪ افراد مبتلا به لوسمی مزمن میلوئیدی جهش فیلادلفیا را دارند، اگر چه این در این نوع لوسمی منحصر به فرد نیست و می تواند در افراد مبتلا به سایر انواع لوکمی هم دیده شود.[1]

نشانه‌های ظاهری سرطان خون شامل موارد زیر می‌شود: احساس ناراحتی و بیماری در کل بدن، کم خونی که با رنگ پریدگی و سستی یا خستگی مشخص می‌شود، کبودی پوست، تهوع، لثه‌های متورم و خونین، تب خفیف (۳۸/۵ درجه سانتی گراد)، تپش قلب، سرگیجه، غده‌های لنفاوی متورم، درد استخوان، خونریزی شدید و پی در پی، کاهش وزن. نشانه‌هایی همانند علایم سرطان خون می‌توانند در کودکان و افرادی که از اختلالات گوناگون دیگری رنج می‌برند نیز ظاهر شوند.[2]

شایع ترین علائم در کودکان کبودی غیرعادی، رنگ پریدگی، تب، طحال یا کبد بزرگ است.

آسیب به مغز استخوان، به دلیل جایگزینی سلول‌های مغز استخوان طبیعی با گلبول‌های سفید خون غیر طبیعی، باعث کمبود پلاکت خون می‌شود که در روند لخته شدن خون مهم است. این روند سبب می‌شود افرادی که مبتلا به لوسمی هستند در معرض خونریزی‌های بیش از حد قرار بگیرند، بدن‌شان به راحتی کبود شود و دچار پتشیا (Petechiae: لکه‌های قرمز کوچک در زیر پوست ناشی از خونریزی) شوند.

سلول‌های سفید خون که در مبارزه با بیماری‌ها نقش دارند ممکن است سرکوب شده یا ناکارآمد باشند. این باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن قادر به مبارزه با یک عفونت ساده و یا حمله به دیگر سلول‌های غیر طبیعی بدن نباشد. از آنجایی که لوسمی مانع از کارکرد سیستم ایمنی بدن می‌شود، برخی از افراد عفونت مکرر را تجربه می‌کنند، از جمله لوزه‌های آلوده، زخم‌های دهان و یا عفونت‌های فرصت طلب. کمبود گلبول قرمز نیز منجر به کم خونی می شود که ممکن است باعث تنگی نفس و رنگ پریدگی شود.

بعضی از افراد علائم دیگر مانند احساس درد، تب، لرز، تعریق شبانه، احساس خستگی و سایر نشانه های آنفولانزا را تجربه می کنند. بعضی از افراد به دلیل بزرگ شدن کبد و طحال، تهوع و یا احساس پُری را تجربه می‌کند؛ این می تواند منجر به کاهش وزن ناخواسته شود (زیرا به دلیل فشار وارده از سمت طحال به معده، فرد احساس سیری و پف کردن می‌کند و مواد غذایی کمتری مصرف می‌نماید.) گاهی ممکن است سلول‌های سرطانی در کبد یا گره‌های لنفاوی تجمع یابند و موجب تورم در این اندام‌ها و تهوع شوند.

اگر سلول‌های لوسمی به سیستم عصبی مرکزی حمله کنند، علائم عصبی (به ویژه سردرد) می‌توانند رخ دهند. علائم عصبی غیرمعمول مانند میگرن، تشنج یا کما ممکن است به علت فشار به ساقه مغز رخ دهد.

تمام نشانه‌های مرتبط با لوسمی را می توان به بیماری‌های دیگر نسبت داد. در نتیجه، لوسمی همیشه از طریق آزمایش‌های پزشکی تشخیص داده می‌شود. کلمه لوسمی، که به معنی “خون سفید” است، با مشاهده و شمارش تعداد زیادی سلول‌های سفید خون غیر طبیعی تشخیص داده می‌شود.

برخی از افراد مبتلا به لوسمی دارای تعداد عادی گلبول‌های سفید خون طبیعی که در طول شمارش خون دیده می شوند، نیستند. این وضعیت که رایج نیست aleukemia نامیده می‌شود. در این وضعیت مغز استخوان هنوز حاوی گلبول‌های سفید خون سرطانی است که تولید طبیعی سلول‌های خونی را مختل می‌کند، اما آن‌ها به جای ورود به جریان خون (جایی که در آزمایش خون دیده می شوند) در مغز استخوان باقی می‌مانند. برای یک فرد مبتلا به aleukemia، گلبول های سفید خون در جریان خون می تواند طبیعی یا کم باشد. این وضعیت غیر متداول ممکن است در هر یک از چهار نوع لوسمی رخ دهد که به خصوص در لوسمی سلول مویی شایع است.[1]

اگر بخواهیم به صورت خلاصه‌تر ارتباط بین انواع سرطان خون و علائم آن را بیان کنیم:

تشخیص سرطان خون

تشخیص معمولاً بر اساس تکرار تعداد آزمایش کامل خون و یک معاینه از مغز استخوان پس از مشاهدات علائم است. گاهی اوقات، آزمایش خون ممکن است نشان دهد که یک فرد مبتلا به لوکمی، به خصوص در مراحل اولیه بیماری یا در زمان بهبودی است. بیوپسی (نمونه برداری از بافت) گره لنفاوی می‌تواند برای تشخیص نوع خاصی از لوکمی در شرایط خاص انجام شود.

پس از تشخیص، آزمایش‌های خون شیمیایی می‌تواند برای تعیین درجه آسیب کبد و کلیه و یا اثرات شیمی درمانی به فرد مورد استفاده قرار گیرد. هنگامی که نگرانی در مورد سایر آسیب‌های ناشی از سرطان خون رخ می‌دهد، پزشکان می‌توانند از اشعه X، MRI یا سونوگرافی استفاده کنند. این روش‌ها می‌تواند به طور بالقوه اثرات لوکمی را بر روی قسمت‌های بدن مانند استخوان (اشعه ایکس)، مغز (MRI) یا کلیه‌ها، طحال و کبد (سونوگرافی) نشان دهد. CT اسکن نیز می‌تواند برای بررسی گره‌های لنفاوی در قفسه سینه مورد استفاده قرار گیرد، هر چند این روش غیر معمول است.[1]

پزشک به منظور تشخیص نوع سرطان خون معمولاً آزمایش‌های زیر را انجام می دهد:

سیتوژنتیک: آزمایش سیتوژنتیک (که همچنین آنالیز کروموزم‌ها نیز نامیده می‌شود) بر روی یک نمونه از مغز استخوان و به منظور بررسی امکان اصلاح کروموزوم انجام می‌شود. کروموزوم‌ها قسمتی از سلول هستند که اطلاعات ژنتیکی هر فرد در آن وجود دارد. تشخیص انواع سرطان خون اغلب به کمک بررسی اختلالات خاص که منجر به تغییر در کروموزوم‌ها می‌شود، انجام می‌شود. این آزمایش‌ها کمک می‌کند نوع سرطان خون و درنتیجه درمان مورد نیاز بیمار مشخص شود.

نمونه برداری: این آزمایش به منظور تأیید تشخیص قطعی سرطان خون انجام می‌شود. برای تشخیص سرطان خون، نمونه‌ای از سلول‌های مغز استخوان (معمولاً از استخوان لگن) جمع آوری و در زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود. اگر سلول‌های سرطانی در این نمونه وجود داشته باشد، لازم است سرعت تکثیر آن‌ها نیز مشخص شود. دو روش برای نمونه‌گیری از مغز استخوان وجود دارد:

در هر دو روش نیاز به بی‌حسی موضعی وجود دارد. احتمال احساس درد کردن در لحظه‌ای که سلول ها به داخل سرنگ کشیده می‌شوند، وجود دارد، اما این ناراحتی فقط چند ثانیه طول می‌کشد. نمونه‌گیری از مغز استخوان معمولاً در کلینیک یا بیمارستان انجام می‌شود و سرپایی است.

نمونه‌برداری از غدد لنفاوی: اگر غدد لنفاوی بزرگ شده باشند، پزشک از غدد لنفاوی نمونه‌برداری می‌کند. غدد لنفاوی در قسمت‌های مختلف بدن قرار دارند و بخشی از سیستم لنفوئیدی و ایمنی بدن هستند. در طی نمونه‌گیری، پزشک ممکن است یک قسمت یا کل غده را خارج کند. اگر دسترسی به غده لنفاوی متورم به کمک سرنگ ممکن باشد، نمونه‌گیری فقط با بی‌حسی موضعی صورت می‌گیرد. اما اگر غده مورد نظر در قسمت‌های داخلی‌تر قفسه سینه یا شکم قرار داشته باشد، نیاز است که نمونه‌برداری تحت بیهوشی کامل انجام شود.

روش‌های عکسبرداری: این روش‌ها امکان بررسی جزئی‌تر بافت‌ها، اندام‌ها و استخوان‌ها را فراهم می‌کند. به کمک رادیوگرافی، CT اسکن، MRI و سونوگرافی، گروه درمانی می‌تواند تصویری واضح‌تر از ناحیه‌ای از بدن که به سرطان مبتلا شده، بدست بیاورد و اندام‌هایی را که امکان درگیر شدن‌شان وجود دارد، مشاهده کند. این تصویربرداری‌ها معمولاً بدون درد است و بدون نیاز به بیهوشی یا بی‌حسی انجام می‌شود.

تشخیص سرطان خون چگونه است

آزمایش‌های مکمل: پزشک ممکن است به منظور تشخیص میزان گسترش سرطان در بدن بررسی‌های دیگری را نیز لازم بداند.[3]

از آزمایش‌هایی شامل معاینه خون و مغز استخوان برای یافتن ابتلا و تشخیص نوع سرطان خون لوسمی حاد میلوئیدی بزرگسالان استفاده می‌کنند.

شیمی سلولی: بعد از نمونه‌برداری، سلول‌ها بر روی ورقه‌های میکروسکوپی شیشه‌ای به نام اسلاید قرار گرفته و در معرض رنگ‌های شیمیایی (دای) قرار داده می‌شوند تا این رنگ را جذب یا منعکس کنند . به عنوان مثال یک رنگ شیمیایی موجب می‌شود که گرانول‌های اکثر سلول‌های لوسمی حاد میلوئیدی به صورت نقاط سیاهرنگی در زیر میکروسکوپ دیده شوند اما در سلول‌های لوسمی حاد لنفاوی تغییر رنگی ایجاد نمی‌کند.

فلوسیتومتری: از این تکنیک برای بررسی سلول‌های مغز استخوان ، گره‌های لنفاوی و نمونه‌های خون استفاده می‌شود. این روش برای تعیین نوع لوسمی بسیار دقیق است . یک نمونه سلولی که با آنتی بادی‌های خاصی نشان‌دار شده‌است از مقابل دسته نور لیزر عبور داده می‌شود هر آنتی بادی به نوع خاصی از سلول‌های لوسمیک متصل می‌شود . اگر در نمونه مورد نظر این سلول‌ها وجود داشته باشند لیزر سبب خواهد شد که از این سلول‌ها نوری منعکس شود که توسط یک کامپیوتر اندازه‌گیری و تجزیه می‌شود . گروه‌هایی از سلول‌ها توسط این روش می‌توانند جدا شده و شمارش شوند.

ایمونوسیتوشیمی: مانند روش فلوسیتومتری سلول‌هایی که از آسپیراسیون یا بیوپسی مغز استخوان به دست می‌آیند توسط آنتی بادی‌هایی اختصاصی نشاندار می‌شوند، اما به جای لیزر و کامپیوتر برای تجزیه، نمونه‌های نشاندار شده دچار تغییر رنگ‌های خاصی خواهند شد که در زیر میکروسکوپ قابل رؤیت است.

ژنتیک سلولی: مواد اختصاصی به نام‌های گیرنده‌های آنتی ژنی بر روی سطح لنفوسیت‌ها وجود دارند .سلول‌های لنفوئید طبیعی تعداد زیادی از گیرنده‌های آنتی ژنی متفاوت را دارند که در پاسخ بدن به انواع بسیاری از عفونت‌ها کمک می‌کنند. لوسمی حاد لنفاوی از یک سلول غیرطبیعی لنفوسیت شروع می‌شود بنابراین همه سلول‌ها در بیمار لوسمیک، گیرنده آنتی ژنی مشابهی دارند.[2]

سرطان خون از سلول‌های بنیادی مغز استخوان آغاز می‌شود. مغز استخوان ماده‌ای نرم و اسفنجی است که در مرکز بسیاری از استخوان های بدن وجود دارد و تولید سلول‌های خونی در این قسمت از بدن صورت می‌گیرد. خون شامل سه بخش است؛ گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز و پلاکت‌ها. گلبول‌های سفید یا همان سربازان بدن، وظیفه دفاع از بدن در مقابل عوامل خارجی را به عهده دارند. گلبول‌های قرمز، اکسیژن را به بافت‌های بدن رسانده و مواد زاید را از بافت‌ها جمع می‌کنند و پلاکت‌ها وظیفه انعقاد خون را بر عهده دارند.

سلول‌های بنیادی خون (که هنوز بالغ نشده اند) می‌توانند به سلول‌های بنیادی میلوئید یا سلول‌های بنیادی لنفاوی تبدیل شوند. سلول‌های بنیادی میلوئید به شکل سه دسته مختلف از سلول‌های خونی بالغ رشد می‌کنند: گلبول‌های قرمز، پلاکت‌ها و گلبول‌های سفید.

سلول‌های بنیادی لنفاوی به لنفوسیت‌ها تبدیل می‌شوند. لنفوسیت‌ها نوع دیگری از گلبول سفید هستند که معمولاً در غدد لنفاوی و سیستم لنفوئیدی (به‌ویژه در طحال و خون) وجود دارند. لنفوسیت‌ها برای مبارزه با عفونت‌ها، پادتن (آنتی بادی) تولید می‌کنند. در بیماری سرطان خون، این روند شکل غیر عادی به خود گرفته و تولید بی رویه سلول‌های خونی، کار سلول‌های طبیعی خون، مثل مبارزه با عفونت‌ها یا جلوگیری از خونریزی‌ها را مختل می‌کند. سرطان خون به دو نوع لوسمی و لنفوم تقسیم می‌شود.[2]

لنفوم، سرطان سیستم لنفاوی است. لنفوم (به انگلیسی: Lymphoma) گروهی از تومورهای یاخته‌های خونی است که از لنفوسیت‌ها به وجود می‌آید. گاهی واژه لنفوم تنها به تومورهای سرطانی اشاره دارد و به همه تومورها اطلاق نمی‌شود.

علائم این بیماری شامل این موارد هستند: بزرگ شدن غدد لنفاوی که معمولاً بدون درد هستند، تب، تعرق، خارش، کاهش وزن، احساس خستگی و دیگر علائم؛ تعرق معمولاً در شب صورت می‌گیرد.

دو گونه عمده لنفوم، لنفوم هاجکین (HL) و لنفوم غیر هاجکین (NHL) می‌باشند. این بیماری شامل دو نوع دیگر نیز می‌باشد. میلوم و بیماری‌های نئوپلاسم بیش‌تکثیری مغز استخوان نیز از سوی سازمان بهداشت جهانی (WHO) جزء این دسته شناخته شده‌اند. حدود ۹۰٪ بیماران دچار لنفوم غیر هاجکین هستند که زیر مجموعه‌های بسیاری را در بر می‌گیرد مثل لنفوم جلدی سلول T.

در میان کودکان، این گروه سومین نوع رایج سرطان است. شیوع بیماری در کشورهای توسعه یافته بیشتر از کشورهای در حال توسعه است.[2]

ویژگی معروف لنفوم هاجکین وجود نوعی لنفوسیت غیرعادی تمایزیافته به نام سلول رید اشتنبرگ (Reed-Sternberg) است. سلول رید اشتنبرگ لنفوسیت‌هایی بزرگ و چند هسته‌ای اغلب با منشأ لنفوسیت نوع B هستند. احتمالاً عفونتی با ویروس EBV در ایجاد این بیماری نقش دارد.

سلول‌های رید اشتنبرگ سلول‌هایی چندهسته‌ای یا تک هسته‌ای هستند که هسته تک آن‌ها دو لپه‌ای است. اندازه سلول‌ها بزرگ و حدود ۳۰ تا ۵۰ میکرون می‌باشد. هسته‌ها ائوزینوفیلیک هستند. نمای معروف «چشم جغد» به علت همین مشخصات هسته در میکروسکوپ نوری دیده می‌شود. وجود این سلول‌ها برای تشخیص لنفوم هاجکین ضروری می‌باشد.

علت این بیماری مشخص نیست. ممکن است عواملی از محیط، خصوصیات ژنتیک فرد و همچنین عوامل عفونی در ایجاد بیماری نقش داشته باشند.

سیر بیماری لنفوم از یک غده لنفاوی که بصورت پایدار بزرگ شده‌است شروع می‌شود. رشد این غده به آهستگی ادامه می یابد و به تدریج غدد اطراف خود را نیز درگیر می‌نماید. هاجکین می‌تواند باعث درگیری ریه، اعضاء داخل شکم و استخوان‌ها شود.

با گسترش بیماری، گویچه‌های سفید طبیعی کاهش یافته، در مقابله با عفونت‌ها اختلال ایجاد می‌شود. بنابراین بیماران مبتلا به هاجکین ممکن است مستعد ابتلا به عفونت‌های گوناگون گردند. در موارد پیشرفته، با ورود سلول‌های بدخیم به جریان خون، طحال، کبد و مغز استخوان نیز ممکن است درگیر شوند.

برحسب ویژگی سلول‌های سرطانی لنفوم هاجکین به چهار زیرگروه تقسیم می‌شود (سلول‌های سرطانی شکل متفاوتی دارند و گاه مارکرهای لنفوسیت‌های نوع B یا T را بروز می‌دهند). از انواع لنفوم هاجکین‌ها نوع Nodular sclerosis شایع‌ترین فرم این بیماری است.

علائم این نوع لنفوم عبارتند از: بزرگی بدون درد غدد لنفاوی به خصوص غدد لنفاوی گردن، زیربغل یا فوق ترقوه‌ای، تب، تعریق شبانه، خارش، دردهای غیرطبیعی پشت یا شکم، کاهش وزن غیرطبیعی، کبودی و بزرگ شدن طحال یا کبد. در اکثریت موارد، تشخیص دقیق منوط به تکه‌برداری غدد لنفاوی بزرگ‌شده (بیوپسی) است.[2]

لنفوم غیر هاجکین (NHL) یک گروه از سرطان‌های خون است که دربرگیرنده همه انواع لنفوم به جز هاجکین است. علائم آن عبارتند از: بزرگ شدن غدد لنفاوی همراه با تب، تعریق شبانه ،کاهش وزن و خستگی. سایر علائم ممکن است شامل درد استخوان، درد قفسه سینه، یا خارش باشد.

این نوع لنفوم شامل دو نوع است که برخی از انواع این بیماری رشدی آهسته دارند در حالی که برخی دیگر رشدی سریع دارند. عوامل خطرزای لنفوم غیر هاجکین شامل این موارد می‌شوند:

تشخیص این سرطان با بررسی مغز استخوان یا بیوپسی از غدد لنفاوی است. تصویربرداری پزشکی نیز برای تعیین و مرحله بندی سرطان انجام می‌گیرد. همچنین شایع‌ترین سن تشخیص میان ۶۵ و ۷۵ سال است. درمان این سرطان بستگی به نوع لنفوم دارد و اینکه محدود در یک ناحیه است یا بسیاری از نواحی را فرا گرفته ‌است.[2]

میلوم، رشد ناهنجار پلاسماسل‌ها در مغز استخوان است که از یک کلون منفرد ایجاد می‌شود. مغز استخوان، سلول‌های بنیادی را تولید می‌کند. این سلول‌ها، سلول‌های نابالغی هستند که به سه نوع سلول خونی یعنی سلول‌های سفید، قرمز و پلاکت‌ها تمایز پیدا می‌کنند.

رشدهای ناهنجار پلاسماسل، بیماری‌هایی هستند که در آن‌ها نوع خاصی از سلول‌های خونی به نام «سلول‌های پلاسمایی (Plasma Cell)» سرطانی می‌شوند. این سلول‌ها از نوعی گلبول‌های سفید خون بنام لنفوسیت B ساخته می‌شوند. سلول‌های پلاسمایی سازنده‌ی ایمونوگلوبولین‌هایی هستند که با نام آنتی‌بادی یا پادتن نیز شناخته می‌شوند. این آنتی‌بادی‌ها با جریان خون حرکت کرده و به ویروس‌ها و باکتری‌ها حمله می‌کنند.

هنگامی که این سلول‌ها سرطانی می‌شوند معمولاً فقط یک نوع ایمونوگلوبولین غیرطبیعی تولید می‌کنند. به این ملکول، پروتئین-M یا پاراپروتئین گفته می‌شود. این ایمونوگلوبولین قادر نیست در برابر عفونت مبارزه کند و اغلب موجب کاهش میزان تولید ایمونوگلوبولین‌های طبیعی می‌شود که در خون و ادرار یافت می‌شود. این سلول‌ها می‌توانند از مغز استخوان به بخش‌های مختلفی از بدن انتشار پیدا کنند. به همین خاطر است که گاهی به این بیماری، میلوم چندگانه یا Multiple myeloma نیز گفته می‌شود.

پنج نوع ایمونوگلوبولین وجود دارند که با نام‌های IgG ،IgA ،IgD ،IgE و IgM شناخته می‌شوند. Ig به معنای ایمونوگلوبولین است.

انواع متعددی از بدخیمی‌های پلاسماسل وجود دارد. شایع‌ترین آن «میلوم چندگانه» نامیده می‌شود. نوع میلوم معمولاً تأثیری بر روش درمان ندارد اما چگونگی تاثیر آن روی بدن بیمار متفاوت است. پلاسماسل‌های بدخیم می‌توانند در استخوان تجمع کرده و توده‌های کوچکی به‌نام «پلاسموسیتوم» به‌وجود آورند.

در میلوم، افزایش سلول‌های سرطانی به دلیل رشد بی‌رویه باعث کاهش سلول‌های خونی و نهایتاً کم‌خونی می‌شود. همچنین ممکن است پلاسماسل‌ها باعث شکسته شدن استخوان شوند. علائم شایع درد شدید و عمیق در استخوان‌های درگیر، نارسایی کلیه، استعداد به عفونت، کم خونی، کاهش وزن، علایم کم‌خونی نظیر ضعف، رنگ پریدگی، خستگی و تنگی نفس است.

این بیماری می‌تواند مغز همه استخوان‌ها را درگیر سازد ولی شایع‌ترین مکان‌های درگیری عبارتند از ران، کمر، لگن یا بالای بازو. این بیماری در مردان سنین ۷۰–۵۰ سال شایع‌تر است.[2]

بیماری میلوما دارای مراحل گوناگونی است که هر مرحله دارای ویژگی هایی است و با توجه به میزان سلول‌های سرطانی، تشخیص داده می‌شود؛ مرحله بندی میلوم بر اساس میزان گسترش سرطان در بدن است:

مرحله I: در این مرحله، نسبتاً تعداد کمی از سلول‌های سرطانی در بدن پخش شده‌ اند. تعداد گلبول‌های قرمز خون و میزان کلسیم خون طبیعی است. هیچ توده‌ای (پلاسموسیتوم) در استخوان یافت نمی‌شود. مقدار پروتئین-M در خون و ادرار بسیار ناچیز است. ممکن است بیماری علامت و نشانه بالینی نداشته باشد.

مرحله II: در این مرحله سلول‌های سرطانی به تعداد نه کم و نه زیاد در بدن پخش شده‌اند.

مرحله III: تعداد نسبتاً زیادی سلول‌های سرطانی در بدن پخش شده‌ اند. همچنین ممکن است یک یا تعداد بیشتری از موارد زیر دیده شود:

۱- کاهش تعداد گلبول‌های قرمز که منجر به کم خونی شده‌است.

۲- میزان کلسیم خون به دلیل آسیب استخوان‌ها بسیار افزایش یافته‌است.

۳- بیش از ۳ توده استخوانی (پلاسماسیتوم) یافت می‌شود.

۴- مقادیر بالای پروتئین-M در خون یا ادرار دیده می‌شود.[2]

نئوپلاسم بیش تکثیری مغز استخوان (Myeloproliferative neoplasm یا MPNs) شامل گروهی از بیماری های مربوط به مغز استخوان می‌باشد که در آنها تعداد بیش از حد معمولی یاخته در مغز استخوان تولید می‌شود. جهش اکتسابی تیروزین کیناز JAK2V617F سبب اصلی ایجاد این بیماری است. این جهش در سلول‌های اجدادی خون‌ساز سبب افزایش حساسیت به فاکتورهای رشد و سیتوکین‌ها شده و ایجاد ناهنجاری در پروتئین تیروزین کیناز و فسفاتاز می‌کند.

این بیماری ها با بیماری هایی چون سندرم میلودیسپلاستیک، لوسمی حاد میلوئیدی و لوسمی مزمن میلوئیدی رابطه مستقیم دارند و در برخی شرایط می‌توانند به این بیماری‌ها نیز تبدیل شوند.

عبارت بیماری‌های بیش تکثیری مغز استخوان نخستین بار توسط ویلیام دیمشک خون شناس آمریکایی در سال ۱۹۵۱ میلادی مطرح شد، اما بعدها، این عبارت به منظور نشان دادن اهمیت تغییرات ژنتیکی کلونال موجود در این دسته از بیماری‌ها توسط سازمان بهداشت جهانی به عبارت نئوپلاسم بیش تکثیری مغز استخوان تغییر یافت.

از رایج ترین نشانه‌های این دسته از بیماری‌ها می‌توان به بروز ترومبوز (و اغلب ترومبوز سیاهرگی)، افزایش تعداد یاخته‌های خونی و بازوفیلی اشاره نمود.

این نوع سرطان خون شامل پلی‌سیتمی‌ورا، ترومبوسیتمی اولیه و میلوفیبروز می‌شود.[2]

پلی‌سیتمی‌ورا (PV: Polycythaemia Vera)

این بیماری، بیماری نادری است که در طول آن تعداد بسیار زیادی سلول قرمز خون تولید شده و خون را غلیظ می‌کند که حتی ممکن است به افزایش تولید گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها نیز منجر شود.

این نوع نئوپلاسم، در افراد مسن شایع‌تر است و ممکن است علائمی داشته باشد یا بدون علامت باشد. پلی‌سیتمی‌ورا نوعی پُرخونی است که در آن، بیش از یک سوم افراد از خارش رنج می‌برند. علائم و نشانه‌های رایج دیگر شامل درد شدید یا سوزش در دست یا پا است که معمولاً با رنگ قرمزی یا کبودی پوست همراه است.[1,2]

ترومبوسیتمی اولیه (ET: Essential Thrombocythaemia)

ترومبوسیتمی اولیه یک بیماری خونی نادر مزمن است که با تولید بیش از اندازه پلاکت‌ها در مغز استخوان ایجاد می‌شود. این بیماری به ندرت ممکن است به لوسمی حاد میلوئیدی یا میلوفیبروز تبدیل شود.

اکثر افراد مبتلا به این بیماری در هنگام تشخیص بدون علائم هستند، که معمولاً پس از مشخص شدن سطح بالایی از پلاکت در یک شمارش کامل خون (CBC) مشخص می شود. شایع‌ترین علائم آن، خونریزی (به علت پلاکت های ناکافی)، لخته شدن خون، سردرد، تهوع، استفراغ، درد شکم، اختلالات دید، سرگیجه، غش کردن و بی‌حسی در اندام‌ها است. همچنین نشانه‌های غیر ظاهری آن شامل افزایش تعداد گلبول های سفید، کاهش تعداد گلبول قرمز و طحال بزرگ است.

برای تشخیص این بیماری، آزمایش خون ویژه‌ای انجام می‌شود. در این آزمایش تغییرات ژنی که منجر به این بیماری شده است، مشخص می‌شود. همچنین ممکن است یک آزمایش مغز استخوان انجام شود.[1]

میلوفیبروز (MF: Myelofibrosis)

میلوفیبروز یا میلوفیبروز اولیه یک سرطان مغز استخوان نسبتاً نادر است که طی آن، تکثیر کلون غیر طبیعی سلول‌های بنیادی خون در مغز استخوان و سایر موقعیت‌ها باعث جایگزینی مغز استخوان با بافت‌های ترمیم کننده زخم می‌شود.

علائم آن عبارتند از: طحال بزرگ، درد استخوان، کبودی و خونریزی آسان به علت تعداد نامناسب پلاکت‌ها، از دست دادن اشتها، کاهش وزن، خستگی، نقرس و سطوح اسید اوریک بالا، افزایش حساسیت به عفونت، تنگی نفس به علت کم‌خونی.[1]

لوسمی گروهی از انواع سرطان است که معمولاً از مغز استخوان شروع می‌شود و باعث شکل‌گیری تعداد زیادی گلبول سفید غیر طبیعی می‌شود. این گلبول‌های سفید خونی به صورت کامل تشکیل نشده‌ اند و به آن‌ها، بلاست یا سلول‌های لوسمی گفته می‌شود. این سلول‌ها با سلول‌های خون نرمال و عادی متفاوت هستند و درست عمل نمی‌کنند. در نتیجه، تولید سلول‌های سفید خون طبیعی را متوقف کرده و توانایی فرد را در مقابله با بیماری‌ها از بین می‌برند.

سلول‌های لوسمی همچنین بر تولید سایر انواع سلول‌های خونی که توسط مغز استخوان ساخته می‌شود ازجمله گلبول‌های قرمز خون که اکسیژن را به بافت‌های بدن می‌رسانند، و پلاکت‌های خونی که از لخته شدن خون جلوگیری می‌کنند، اثر منفی می‌گذارند. بنابراین در انواع لوسمی، ضعف ایمنی، کم خونی و اختلال انعقاد خون داریم. لوسمی یکی از سرطان‌های شایع در میان کودکان است.

نشانه‌های این بیماری شامل خونریزی و کبود شدگی، احساس خستگی شدید، تب و خطر افزایش عفونت می‌شود. تشخیص این بیماری با استفاده از آزمایش خون و بیوپسی مغز استخوان صورت می‌گیرد.

پزشکان علت دقیق لوسمی را نمی‌دانند؛ به نظر می‌رسد عوامل ژنتیکی و محیطی در به‌وجود آمدن این بیماری نقش داشته باشند. مانند هر سرطان دیگری، عامل مستعد و پیشتاز در ایجاد لوسمی به هم خوردن نظم تقسیم سلولی است. پژوهش‌های انجام شده روند بدخیمی بیماری لوسمی را به این عوامل ارتباط می‌دهند:

ژنتیک: ناهنجاری‌های ژنتیکی نقش بسیار مهمی در رشد لوسمی در بدن دارد. برخی بیماری‌های ژنتیکی مثل سندرم داون، احتمال ابتلا به لوسمی را بالا می‌برد.

قرار گرفتن در معرض پرتوهای یونیزه کننده و برخی مواد شیمیایی خاص: افرادی که در معرض پرتوهای شدید قرار گیرند مانند بازماندگان بعد از حملات اتمی یا رویدادهای رآکتورهای هسته‌ای، احتمال دچار شدن به لوسمی در آن‌ها بیشتر است. قرار گرفتن در معرض برخی موادشیمیایی خاص مانند بنزن نیز می‌تواند احتمال ابتلا به لوسمی را افزایش دهد.

نارسایی سیستم ایمنی طبیعی بدن

سن در میان بزرگسالان: آمادگی ابتلا به لوسمی با افزایش سن ارتباط مستقیم دارد. افراد بالای ۵۵ سال باید بیشتر مراقب علایم هشدار دهنده این بیماری باشند. با این حال لوسمی می‌تواند کودکان را هم در هر سنی گرفتار کند ولی بیشتر در سنین سه تا چهار سال اتفاق می‌افتد.

لوسمی در وهله اول بر اساس نوع گویچه سفید خون که دچار تراریختگی (ترانس‌ژن) و سرطان شده به دو دسته تقسیم می‌شود:

لنفوئیدی یا لنفوبلاستی: این نوع لوسمی سلول‌های لنفاوی یا لنفوسیت‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد که بافت‌های لنفاوی را می‌سازند. این بافت جزء اصلی سیستم ایمنی بدن است و در قسمت‌های مختلف بدن از جمله غدد لنفاوی، طحال یا لوزه‌ها یافت می‌شود.

میلوئیدی یا مغز استخوانی: این نوع لوسمی سلول‌های مغز استخوانی (گلبول‌های سفید نوع گرانولوسیت‌ها) را تحت تأثیر قرار می‌دهند. سلول‌های مغز استخوان شامل سلول‌هایی است که بعداً به گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و سلول‌های پلاکت ساز تبدیل می‌شوند.

هریک از این دو نوع سرطان خون، براساس سرعت پیشرفت و بیماری پیش زمینه‌اش، دارای زیرشاخه‌هایی هستند:

سرطان خون حاد که به صورت ناگهانی ظاهر می‌شود و طی چند روز یا چند هفته به‌سرعت پیشرفت می‌کند. تعداد سلول‌های سرطانی با سرعت زیادی افزایش می‌یابند و خون دیگر قادر به انجام دادن وظایفش نیست. وضعیت بیمار معمولاً روز به روز وخیم‌تر می‌شود و درمان بیمار باید بدون وقفه بعد از تشخیص آغاز شود. البته تشخیص زودهنگام سرطان خون حاد، در سال‌های اخیر به طور قابل توجهی بهتر شده است.

سرطان خون مزمن به آرامی و در طول ماه‌ها یا حتی سال‌ها رشد می‌کند و گاهی در ابتدا هیچ علامت خاصی ندارد. علائم معمولاً به‌تدریج با افزایش تعداد سلول‌های سرطانی در خون یا مغز استخوان ظاهر می‌شوند.

انواع مهم لوسمی عبارتند از:

هر کدام از انواع لوسمی دارای ویژگی‌ها و روش‌های درمانی مختص به خود هستند.[2]

لوسمی حاد لنفوئیدی یا به اختصار ALL یکی از انواع سرطان خون است که منشأ سلول‌های سرطانی، رده لنفوسیت‌ها به‌خصوص لنفوسیت‌های B می‌باشد. افراد مبتلا به لوسمی حاد لنفاوی، سلول‌های نابالغ خونی زیادی تولید می‌کنند که لنفوبلاست (یا بلاست) نامیده می‌شود. از آن جایی که لنفوبلاست‌ها به بلوغ نمی‌رسند، مانند سلول‌های سفید طبیعی قادر به مبارزه در برابر عفونت هم نیستند.[2]

نشانه‌های عمده‌ لوسمی لنفاوی حاد در اثر وجود تعداد بسیار زیادی از سلول‌های بلاستی در مغز استخوان و تعداد بسیار کم سلول‌های طبیعی خون ایجاد می‌شوند. این علایم ممکن است شامل موارد زیر باشند:

تشخیص ALL با یک تاریخچه پزشکی کامل، معاینه فیزیکی، شمارش کامل خون آغاز می شود. بسیاری از نشانه‌های این بیماری را می‌توان در بیماری‌های شایع یافت. بیوپسی مغز استخوان، اثبات قطعی ALL است.

سازمان جهانی بهداشت در سال 2008 لوسمی حاد لنفاوی را به انواع مختلفی تقسیم‌بندی کرد: سه نوع بیماری لوسمی حاد لنفاوی عبارتند از لوسمی لنفوبلاستی B و لوسمی لنفوبلاستی T و لوسمی حاد با منشأ ناشناخته.[1]

در لوسمی حاد میلوئیدی یا به اختصار AML، سلول‌های مغز استخوان یا میلوسیت‌ها تحت تأثیر قرار می‌گیرند. در این بیماری مغز استخوان، میلوبلاست‌ها (نوعی گلبول سفید)، گلبول‌های قرمز یا پلاکت‌های غیرطبیعی می‌سازد. میلوسیت‌ها، گلبول‌های قرمز، پلاکت‌ها یا سایر گلبول‌های سفید به جز لنفوسیت‌ها مانند گرانولوسیت‌ها و مونوسیت‌ها را می‌سازند.

کشیدن سیگار، سابقه درمان به روش شیمی ‌درمانی و قرار داشتن در معرض تابش اشعه خطر ابتلا به سرطان خون AML بزرگسالان را بیش‌تر می‌کند. نشانه‌های احتمالی سرطان خون AML بزرگسالان عبارتند از تب، احساس خستگی و به آسانی دچار خون‌ریزی یا خون‌مردگی شدن.[2]

دو نوع AML با ناهنجاری‌های ژنتیکی تکرار شونده و AML با تغییرات مربوط به میلو دیسپلازی توسط سازمان جهانی بهداشت جزو انواع مهم این نوع لوسمی دسته بندی شده‌اند.[1]

لوسمی مزمن لنفاوی رایج‌ترین فرم لوسمی است. این بیماری در افراد مسن شایع‌تر است. در لوسمی مزمن، سلول‌های خونی ظاهراً بالغ می‌شوند اما کاملاً طبیعی نیستند و نمی‌توانند مانند سلول‌های سفید خون طبیعی با عفونت‌ها مقابله کنند. همانطور که گفته شد در لوسمی لنفوئیدی منشأ سلول‌های سرطانی، رده لنفوسیت‌ها به‌خصوص لنفوسیت‌های B می‌باشند.[2]

نشانه‌های لوسمی مزمن لنفاوی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

CLL به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: افراد با ژن IGHV جهش یافته و کسانی که فاقد آن هستند. تشخیص معمولاً بر اساس آزمایش خون است.[1]

در سیستم بینت (BINET)، لوسمی مزمن لنفاوی بر اساس تعداد گروه‌های بافت لنفوئید درگیر (گروه‌های بافت لنفاوی که در غدد لنفی گردن، کشاله ران، زیر بغل و طحال هستند) و وجود کم‌خونی یا ترومبوسیتوپنی مرحله بندی می‌شود.

مرحله A: بزرگ شدگی بافت لنفاوی در کمتر از ۳ منطقه.
مرحله B: بزرگ شدگی قابل لمس بافت لنفاوی در بیش از ۳ منطقه.
مرحله C: کم‌خونی و کاهش پلاکت.[2]

مراحل پیش‌‌آگهی کننده

CML یک نوع از لوسمی است که با افزایش غلظت و رشد سلول‌های میلوئیدی در مغز استخوان و انباشت این سلول‌ها در خون مشخص می‌شود. CML یک اختلال سلول بنیادی مغز استخوان کلونال است که در آن، تکثیر گرانولوسیت‌های بالغ (نوتروفیل‌ها، ائوزینوفیل‌ها و بازوفیل‌ها) و پیش سازهای آن‌ها رخ می‌دهد.

علت ایجاد این نوع از لوسمی مزمن، وجود یک کروموزم غیر طبیعی کوچک در خون و مغز استخوان این افراد است که این کروموزم فیلادلفیا یا Ph1 نام دارد. کروموزم فیلادلفیا به دلیل جابجایی بازوی بلند کروموزم 22 با بازوی بلند کروموزم 9 در جریان تقسیم هسته سلول به وجود می‌آید.

روند پیشرفت این بیماری معمولاً آهسته است. در مورد بیشتر افراد این بیماری به خوبی قابل کنترل بوده و مبتلایان طول عمر طبیعی خواهند داشت.

علائمی که با آن CML ظاهر می‌شود بستگی به مرحله بیماری دارد. اکثر بیماران (حدود 90٪) در مرحله مزمن تشخیص داده می‌شوند که اغلب بدون علامت است. در این موارد ممکن است بیماری به‌طور تصادفی با مشاهده تعداد زیادی از گلبول‌های سفید خون طی یک آزمایش روزمره تشخیص داده شود. طحال بزرگ ممکن است بر روی معده فشار آورد و باعث کاهش اشتها و کاهش وزن شود. همچنین ممکن است بیماران با تب خفیف و تعریق شبانه به دلیل افزایش سطح متابولیسم پایه مواجه شوند.

بعضی (<10٪) در مرحله تشدید یافته تشخیص داده می‌شوند که اغلب خونریزی و پتشی را نشان می‌دهند. در این بیماران تب اغلب به علت عفونت‌های فرصت‌طلب است. برخی از بیماران در ابتدا در مرحله بلاست تشخیص داده می‌شوند که در آن علائم احتمالا تب، درد استخوان و افزایش فیبروز مغز استخوان است. در اغلب موارد علت مشخصی برای CML شناخته نشده است.

فاز مزمن: در این فاز بیماران کمتر از ۵٪ بلاست و پرومیلوسیت (سلول‌های نابالغ با قدرت تکثیر) در خون و مغز استخوان دارند. معمولاً این گروه از بیماران، علایم خفیفی دارند و به درمان استاندارد پاسخ می‌دهند.

فاز تشدید یافته: مغز استخوان و خون بین ۵٪ تا ۳۰٪ بلاست دارد. بیماران در اغلب موارد تب، فقدان اشتها و کاهش وزن را تجربه می‌کنند و علائم و شمارش گلبولی مانند فاز مزمن به درمان پاسخ گو نیستند. سلول‌های لوسمیک تغییرات کروموزمی جدیدی غیر از کروموزوم فیلادلفیا دارند.

فاز بلاست: در مغز استخوان یا در خون بیمار بیش از ۳۰٪ بلاست دیده می‌شود. این بلاست‌ها به بافت‌ها و اعضای وابسته به مغز استخوان پخش می‌شوند. در این مرحله لوسمی مزمن بسیار تهاجمی است و به سمت لوسمی حاد پیش می‌رود.[2]

مراحل پیش‌آگهی کننده

این نوع لوسمی گاهی به عنوان زیرمجموعه‌ای از لوسمی مزمن لنفاوی در نظر گرفته می‌شود، اما متعلق به آن نیست. هشتاد درصد مبتلایان به این بیماری را افراد بالغ تشکیل می‌دهند و گزارشی مبنی بر ابتلای کودکان به آن وجود ندارد. لوسمی سلول مویی تنها لنفوسیت‌های B را درگیر می‌کند و قابل درمان است. نام این بیماری از ظاهر “مودار” سلول‌های بدخیم B زیر یک میکروسکوپ مشتق شده است.[1]

بیماران بدون علامت نیاز به درمان ندارند و فقط باید هر چند ماه، از جهت پیشرفت بیماری و بروز علایم جدید تحت معاینه قرار گیرند. بیمارانی که احساس ناراحتی به علت بزرگ شدگی طحال دارند باید تحت عمل جراحی برداشت طحال قرار گیرند. این عمل اسپلنکتومی نام دارد و یکی از درمان‌های اصلی در بیماران HCL است که با عوارض ناشی از کاهش تعداد سلول‌های خونی مانند خستگی، عفونت مکرر و کبود شدگی یا خون‌ریزی آسان، همراه است.[2]

لوسمی پرولنفوسیتیک سلول تی (T-PLL: T-cell Prolymphocytic Leukemia)

لوسمی پرولنفوسیتیک سلول تی، بیماری نادر و خطرناکی است که افراد بالغ را بیمار می‌کند. تعداد مردان مبتلا بیش از زنان است. علیرغم نادر بودن آن، این نوع لوسمی شایع‌ترین نوع بیماری لنفوسیت T بالغ است. در اکثر بیماری‌های دیگر لنفوسیت B درگیر می‌شود. این بیماری به سختی درمان می‌شود و میزان درمان‌پذیری آن در طول زمان مشخص می‌شود.[1]

این نوع لوسمی توسط ویروس T-lymphotropic virus یا HTLV، یک ویروس شبیه به HIV ایجاد می شود. HTLV مانند HIV، سلول‌های تی +CD را آلوده می‌کند و درون آنها تکرار می‌شود؛ اما بر خلاف HIV، آن‌ها را نابود نمی‌کند. در عوض، HTLV سلول‌های T آلوده‌شده را به اصطلاح جاودانه می‌کند و به آنها توانایی رشد و گسترش غیر طبیعی را می‌دهد.[1]

لوسمی لنفاوی بزرگ دانه‌ای ممکن است مربوط به سلول‌های T یا سلول‌های NK (لنفوسیت‌هایی از سیستم ایمنی بدن هستند که در ایمنی سلولی و ایمنی ذاتی (Innate immune system) دخیل هستند. این سلول‌ها جزء سیستم ایمنی ذاتی بدن هستند.) باشد. این نوع لوسمی هم مانند لوسمی سلول مویی که تنها سلول‌های B را شامل می شود، یک لوسمی نادر قابل درمان است.[1]

لوسمی ائوزینوفیل‌ کلونال که همچنین به نام هیپر ائوزینوفیل کلونال هم شناخته می‌شود، یک گروه از اختلالات خون است که توسط رشد ائوزینوفیل‌ها در مغز استخوان، خون و یا بافت‌های دیگر مشخص می‌شود. ائوزینوفیل‌های کلونال شامل یک “کلون” از ائوزینوفیل‌ها، یعنی یک گروه از ائوزینوفیل‌ها با ژنتیک یکسان است که همه از همان سلول اجدادی جهش یافته رشد می‌کنند.

این اختلالات ممکن است به لوسمی مزمن ائوزینوفیلیک تبدیل شوند یا ممکن است با اشکال مختلف نئوپلاسم‌های میلوئید، نئوپلاسم‌های لنفوئیدی، میلوفیبروز یا سندرم میلودیسپلاستیک بروز کنند.[1]

بیماری میلوپرولیفراتیو گذرا، که همچنین به نام پیش لوسمی و لوسمی گذرا نیز شناخته می‌شود، شامل گسترش غیرعادی یک کلون از مگاکاریوبلاست‌های غیر سرطانی می‌شود.

این بیماری به افراد مبتلا به سندرم داون یا تغییرات ژنتیکی مشابه افراد مبتلا به سندرم داون محدود می‌شود، که در دوران بارداری یا مدت کوتاهی پس از تولد در نوزاد ایجاد می‌شود و در عرض 3 ماه از بین می‌رود و یا در حدود 10٪ موارد به لوسمی مگاکاریوبلاستی حاد می‌رسد.[1]

سندرم میلودیسپلاستیک، ناهنجاری در تقسیم سلول بنیادی خون از نظر کمی و کیفی است. MDS معمولاً در کم‌خونی‌ای که نیاز به تزریق خون مزمن داشته باشد دیده می‌شود. در بیشتر مواقع به دلیل افزایش نارسایی مغز استخوان، ممکن است بدن دچار کمبود هر یک از سلول‌های خونی گلبول قرمز، گلبول سفید یا پلاکت شود.

بیشتر افراد مبتلا بین ۶۰ تا ۷۵ سال سن دارند ولی این بیماری در سنین کم‌تر از ۵۰ سال هم دیده شده و در میان کودکان نادر است. مردان، کمی بیشتر از زنان دچار این بیماری می‌شوند. بسیاری از بیماران بدون نشانه هستند و باید ازطریق آزمایش خون امکان وجود این بیماری را بررسی کرد. برخی از نشانه‌ها عبارتند از:

گروه درمانی براساس سلامت کلی بیمار و نوع سرطان درمان‌های مناسب را برای او شروع می‌کند. معمولاً قبل از شروع درمان، روش‌های درنظر گرفته شده را با بیمار یا اطرافیان او مطرح می‌کنند. قبل از شروع درمان، باید از پزشک در مورد تأثیر روش درمان بر قدرت باروری پرسیده شود چرا که برخی از روش‌های درمانی، بر قدرت باروری تأثیر می‌گذارند.

از دست دادن قدرت باروری در بعضی از روش‌ها براساس سن و نوع پرتودرمانی تجویزی، موقتی و در برخی دائمی است. پبوند سلول‌های بنیادی و همچنین برخی از داروهای مورد استفاده از شیمی ‌درمانی نیز ممکن است، اختلالاتی را برای باروری ایجاد کنند. قبل از شروع درمان بهتر است در مورد شرایطی که به کمک آن‌ها می توان قدرت باروری را حفظ کرد، از پزشک کمک خواست.[3]

در سال‌های اخیر، با به کارگیری داروهای ضد سرطانِ مؤثرتر، طول عمر بیماران مبتلا به لوکمی افزایش پیدا کرده‌ است. این داروها موجب فروکش کردن نشانه‌های بیماری می‌گردند به‌طوری که نشانه‌ها در جریان درمان بیماری بدتر نمی‌شود و حتی بیماران تا اندازه‌ای درمان می‌شوند.

یافته‌های اخیر محققان دانشگاه کرنل نشان داد که بااستفاده از فناوری نانولوله می‌توان سلول‌های سرطانی موجود در جریان خون را به دام انداخت. آزمایشگاه مایل کینگ این دانشگاه برروی سلول‌های سرطانی تحقیق می‌کند و اخیراً از نانولوله‌های هالویسایت (HNT) به عنوان نانوساختاری برای به دام اندازی سلول‌های تومور موجود در خون استفاده کرده‌ است، این سلول‌ها موجب گسترش سرطان در بدن می‌شوند. این دستاورد علمی موجب شده‌است تا امیدهای زیادی برای درمان انواع مختلف سرطان ایجاد شود.[2]

یک یا چند روش از گزینه‌های زیر ممکن است در درمان سرطان خون استفاده شود:

شیمی‌درمانی (chemotherapy) یکی از روش‌های درمان سرطان یا کاهش پیشرفت موقتی آن با استفاده از برخی داروهای خاص است که در اصطلاح پزشکی به آن‌ها شیمی درمانی گفته می‌شود. کار اصلی این داروهای خاص از بین بردن سلول‌های بیمار بدون صدمه به بافت‌های مجاور آن است. این نوع از درمان اثراتی هم بر روی سلول‌ها و بافت‌های بدن دارد. یکی از این اثرات ریزش موهای بدن، خشک شدن پوست و لاغری است.

شیمی درمانی یک شیوه رایج در معالجه بیماری‌هاست که سلول‌ها و به‌خصوص سلول‌های میکروارگانیسم‌ها و سلول‌های سرطانی را با استفاده از داروهای شیمیای و مواد شیمیایی از بین می‌برد. معنی «شیمی درمانی» تنها به داروهایی که برای درمان غدد سرطانی استفاده می‌شود محدود نمی‌شود بلکه آنتی‌بیوتیک‌ها را نیز در بر می‌گیرد.[2]

سرطان اصولاً یک روند رشد در تولید مثل سلول‌هاست که قابل کنترل نیست و همراه با رفتارهای خطرناک و هجومی این توده سلولی می‌باشد. به‌طور کلی بسیاری از داروهای شیمیایی که به منظور شیمی درمانی سرطان به کار برده می‌شوند بر روی تقسیم سلولی ِسلول‌های سرطانی اثر می‌گذارند؛ به خصوص در مورد آن دسته از سرطان‌هایی که سرعت تقسیم سلولی در آن‌ها بسیار بالاست. این داروها که سبب آسیب رساندن به سلول می‌شوند، سایتوتوکسیک نامیده می‌شوند. برخی از این داروها باعث می‌شوند که سلول دستخوش تغییرات اساسی شده و رشد آن متوقف شود که به «برنامه‌ریزی برای مرگ سلول» نیز معروف است.

دانشمندان هنوز در حال بررسی و مطالعه ویژگی‌های منحصربه‌فرد سلول‌های سرطانی خطرناک و مقاوم هستند تا بتوانند آن‌ها را به‌طور ویژه مورد هدف قرار دهند. این کار به این دلیل است که در طول فرایند شیمی درمانی، علاوه بر سلول‌های سرطانی، سلول‌های دیگر مانند سلول‌های مربوط به رشد مو و سلول‌های داخلی روده که سرعت رشد بالایی دارند مورد حمله قرار می‌گیرند و جریان رشد آن‌ها نیز متوقف می‌شود که باعث اختلال در امور بیمار می‌شود. داروهای مورد استفاده در این روشف بر روی تومورهای جوان بسیار بهتر عمل می‌کند.[2]

میزان اثرگذاری شیمی درمانی به عوامل فردی متکی است. عواملی مانند:

اگر سرطان در مراحل پیشرفته باشد، شیمی درمانی سرعت پیشرفت بیماری و علایم آن را کم می‌کند؛ حتی اگر امیدی به بهبودی کامل نباشد. به این روش، شیمی درمانی تسکینی گفته می‌شود.[4]

کاربرد داروهای شیمیایی به هند باستان بازمی‌گردد. هندی‌ها سیستمی از داروهای شیمیایی که «آیورودا» نامیده می‌شد را طراحی کردند که در آن، بعضی از فلزات همراه با برخی از گیاهان برای معالجه طیف وسیعی از بیماری‌ها به کار برده می‌شد.

اولین نوع مدرن ماده شیمی درمانی ارسفنامین بود که به پاول ارلیخ برمی‌گردد و همچنین ترکیبات آرسنیکی که در سال ۱۹۰۹ کشف شد و برای معالجه سیفلیس به کار برده شد. اصول علم شیمی درمانی، عمدتاً در طول سال‌های ۱۹۳۵–۱۹۱۹ برقرار گردید؛ ولی فقط از این موقع و به‌خصوص با ظهور سولفونامیدها توسط دومگ و آنتی‌بیوتیک‌ها بود که استفاده از این مواد به عنوان محصولات مفید طبی واقعیت یافت.[2]

داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی از راه‌های مختلفی موجب پیشگیری از رشد بی رویه تومور می‌شوند. برای مثال برخی از آن‌ها تقسیم سلولی را معیوب یا از آن جلوگیری می‌کنند، این روشی است که داروهایی با سمیت سلولی انجام می‌دهند. در مواردی دیگر منبع غذای سلول را هدف قرار می‌دهند و اجازه نمی‌دهند هورمون‌ها و آنزیم‌های لازم به سلول سرطانی برسد. گاهی ممکن است سلول‌های سرطانی را ترغیب به خودکشی کنند. در اصطلاح پزشکی به این امر خزان یاخته‌ای می‌گویند.

دانشمندان اظهار کرده‌اند که اگر پروتئین‌هایی را هدف قرار بدهیم که توسط سرطان گسترش داده شده‌ اند، می‌توانیم خطر مقاومت در برابر درمان یا احتمال متاستاز را کاهش دهیم.[4]

مواد شیمی درمانی می‌توانند بر حسب بیماری‌ها و عفونت‌هایی که در درمان آن‌ها مصرف می‌شوند یا بر اساس فرمول شیمیایی و ترکیبات وابسته به هم رده‌بندی گردند. اغلب این داروها بر روی تقسیم سلولی اثر می‌گذارد و یا مانع سنتز شدن DNA می‌شوند. یک سیستم طبقه‌بندی و کدبندی برای مواد شیمی درمانی وجود دارد که این مواد را به گروه‌های مختلفی تقسیم می‌کند که به اختصار به آن می‌پردازیم.

مثال‌هایی از این دسته داروها: سیس پلاتین، کربو پلاتین، اکسالی پلاتین؛ مکلورتامین، سیکلوفسفامید، کلرامبوسیل، تیتوپاپا و بوسولفان.

از آن‌جایی که داروهای مورد استفاده در درمان سرطان خون باید بیشترین آسیب را به سلول‌های سرطانی و کمترین عوارض را برای سلول‌های عادی بدن داشته باشند، باید دارای ویژگی‌های منحصر به فردی باشند:

با توجه به نوع سرطان، بیمار ممکن است میزان داروی تعیین شده را به صورت خوراکی دریافت کند یا دارو در رگ یا قسمت دیگری از بدن او تزریق شود.

دریافت خوراکی دارو: اگر سطح سلامتی بیمار اجازه دهد، دارو می‌تواند در خانه خورده شود. در هر حال او باید به صورت منظم به بیمارستان مراجعه کند تا سطح سلامتی خود و اثربخشی دارو را بررسی کند. داروی خوراکی ممکن است به صورت قرص، کپسول یا شربت باشد.

دریافت دارو از طریق تزریق داخل وریدی: در این روش دارو ممکن است مستقیم داخل رگ تزریق شود یا از راه سرم وارد خون شود.[4]

شیمی درمانی ممکن است به منظور معالجه برای شفای بیمار یا به منظور طولانی کردن عمر بیمار و تسکین درد بیمار به کار برده شود. پزشکان معمولاً پس از بررسی عواملی مانند نوع و میزان پیشرفت سرطان، داشتن یا نداشتن سابقه شیمی درمانی و بیماری‌هایی مانند دیابت روش مناسب شیمی درمانی را تجویز می‌کنند.

از داروهای شیمیای همراه با دیگر درمان‌های سرطان از قبیل پرتو درمانی یا عمل جراحی استفاده می‌شود. در حال حاضر بسیاری از سرطان‌ها بدین گونه معالجه می‌شوند؛ این نوع درمان مانند این است که بیمار را هم‌ زمان با استفاده از چند دارو معالجه کنند. این داروها در نحوه عمل و مکانیسم متفاوت هستند. مهم‌ترین منفعت این روش کاهش مقاومت سلول‌های سرطانی در مقابل هر نوع از این داروها است.

شیمی درمانی نئوآدجوونت یا درمان پیش معالج، روشی است که در آن، دارو به منظور کوچک کردن و کم حجم کردن تومور اولیه مورد استفاده قرار می‌گیرد و زمینه را برای درمان موضعی (جراحی و پرتو درمانی) آماده می‌کند و خطرات ناشی از این نوع معالجه‌ها را کاهش می‌دهد.

شیمی درمانی آدجوونت زمانی کاربرد دارد که شواهد کمی از حضور سرطان وجود داشته باشد ولی ریسک عود کردن سرطان هم وجود داشته باشد. داروها کمک می‌کنند که مقاومت سرطان در مقابل دیگر داروها کاهش یابد و همچنین می‌تواند سلول‌های سرطانی را که در دیگر بخش‌های بدن پخش شده‌است، بکشد.

این نوع درمان بیشتر در تومورهای تازه که سرعت رشد آن‌ها زیاد است سودمند است زیرا زمینه را برای معالجه دارویی فراهم می‌کند. البته باید توجه کرد که تمام دوره‌ها و رده‌های شیمی درمانی به وضعیت بیمار و مستعد بودن بیمار برای نوع معالجه بستگی دارد. وضعیت عملکرد دارو معمولاً به عنوان معیار برای اینکه آیا بیمار می‌تواند داروی شیمیایی مصرف کند یا اینکه کاهش در مقدار مصرف یا افزایش آن باید چگونه باشد استفاده می‌شود.[2]

آزمایش‌های خون، قبل و در طول شیمی درمانی

آزمایش خون برای این‌که پزشک بداند آیا بیمار توانایی دریافت شیمی درمانی و تحمل عوارض جانبی آن را دارد یا خیر، ضروری است. به طور مثال داروهای شیمی درمانی در کبد شکسته و آماده‌ی جذب می‌شوند. اگر کبد آسیب دیده باشد خود می‌تواند عوارض جانبی بیشتری را ایجاد کند.

اگر آزمایش خون قبل از شروع شیمی درمانی نشان دهد تعداد گلبول‌های قرمز یا سفید خون کم است، پزشک ممکن است درمان را به تعویق بیندازد. آزمایش خون به صورت منظم طی دوره‌ شیمی درمانی تکرار می‌شود که عملکرد و سلامت کبد و خون بررسی شود و همچنین میزان اثرگذاری درمان کنترل شود.[4]

داروهای شیمی درمانی از طریق خون به سلول‌های سرطانی و تمام قسمت‌های بدن منتقل می‌شوند. این داروها بر روی سلول‌های سالم هم اثر تخریبی دارند که به‌صورت عوارض جانبی بروز می‌کند؛ این عوارض، موقتی هستند و با پایان درمان قطع می‌شوند. با توجه به نوع و گستردگی درمان و برخی عوامل فردی دیگر، این عوارض جانبی ممکن است خفیف یا شدید باشند. بعضی افراد هم هیچ عوارض جانبی را تجربه نمی‌کنند.[4]

زمانی که شیمی درمانی شروع می‌شود سیستم ایمنی بدن ضعیف می‌شود زیرا تعداد گلبول‌های سفید خون کم می‌شود. به این عارضه نوتروپنی می‌گویند. گلبول‌های سفید خون بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند که با عوامل عفونت‌زا مبارزه می‌کنند؛ به همین دلیل شخص ممکن است در برابر عفونت‌ها آسیب‌پذیرتر بشود. استفاده از داروهای آنتی بیوتیک می‌تواند در گذر از این مرحله کمک کند.

این عارضه که به نام ترومبوسیتوپنی هم شناخته می‌شود ممکن است مشکلاتی در رابطه با لخته شدن خون ایجاد کند. پلاکت‌ها آن دسته از سلول‌های خونی هستند که به لخته شدن خون کمک می‌کنند. در صورتی که تعداد این پلاکت‌ها کم شود ممکن است مشکلاتی نظیر خونریزی بینی و لثه یا بند نیامدن خون از زخم‌ها به وجود بیاید. اگر پلاکت‌ها از میزان معینی کمتر شوند، بیمار به انتقال خون نیاز پیدا می‌کند.

گلبول‌های قرمز خون، اکسیژن را به تمام بافت‌های بدن می‌رسانند. کم شدن تعداد این گلبول‌ها به کم‌خونی یا آنمی منجر می‌شود و نشانه‌هایی مانند خستگی، نفس کم آوردن و تپش قلب به همراه دارد. شخصی که دچار کم خونی شدید است به سرعت نیاز به انتقال و تزریق خون دارد.

خستگی مفرط یکی از عوارض جانبی شایع است. این خستگی ممکن است مداوم بوده یا فقط پس از یک سری از فعالیت‌های خاص نمایان شود. بیمار باید زمان زیادی را استراحت کند و از فعالیت‌های سنگین بدنی اجتناب کند. البته خستگی‌های بسیار شدید ممکن است نشانه‌ای از کم شدن گلبول‌های قرمز خون باشد و باید به پزشک معالج گزارش داده شود.

مو چند هفته پس از شروع برخی از شیمی درمانی‌ها می‌ریزد یا نازک و شکننده می‌شود. ریزش مو در هر منطقه از بدن مانند ابرو و مژه ممکن است رخ بدهد. ریزش مو هیچ عوارضی برای سلامتی به همراه ندارد اما باعث ناراحتی و فشار ذهنی بیمار می‌شود. از دست دادن موی سر یک مسئله موقتی است. پس از اتمام کامل درمان، مو مجدد رشد می‌کند.

خشکی پوست یکی از عوارض شایع شیمی‌درمانی است که دلیل اصلی آن کم‌آبی سلول‌های بدن ناشی از مصرف داروهاست. همچنین شیمی درمانی می‌تواند باعث التهاب در مخاط پوست شود و هر بخش از دستگاه گوارش مانند دهان، معده، روده‌ها، رکتوم و مقعد را درگیر کند. شدت این عارضه به قدرت و دوز داروهای شیمی درمانی بستگی دارد. التهاب غشاء مخاطی یکی دو هفته پس از پایان شیمی درمانی از بین می‌رود.

تهوع با یا بدون استفراغ، از عوارض شایع جراحی، شیمی درمانی و پرتو درمانی می‌باشد. حالت تهوع و استفراغ برای ۷۰٪ از بیماران پیش می‌آید. داروهای ضدتهوع می‌توانند به آن‌ها کمک کنند. عده‌ای درست بعد از شروع درمان، و برخی 2 تا 3 روز بعد از درمان حالت تهوع یا استفراغ پیدا می‌کنند.

شیمی درمانی یا خود بیماری سرطان، روی سطح سوخت و ساز بدن اثر می‌گذارند و منجر به کاهش اشتها و کاهش وزن می‌شوند. این عارضه ممکن است تا زمان بهبود بیماری و تمام شدن درمان ادامه پیدا کند. شدت بی‌اشتهایی به نوع سرطان و شیمی درمانی بستگی دارد.

بروز اسهال طبیعی است، چون مقدار زیادی از سلول‌های مرده و آسیب‌دیده باید از بدن دفع شوند. یبوست هم عارضه شایع دیگری است. این عوارض ممکن است چند روز پس از شروع درمان حادث شوند.

با توجه به نوع دارویی که مصرف می‌شود، شیمی درمانی ممکن است با تخریب عملکرد تخمدان و بیضه، برروی باروری زنان و مردان اثر منفی بگذارد که منجر به افزایش خطر نازایی می‌شود. پس از تکمیل درمان قدرت باروری معمولاً (نه همیشه) به حالت قبل بازمی‌گردد.

بسیاری از بیماران در طول دوره‌ شیمی درمانی تمایل خود را به رابطه‌ جنسی از دست می‌دهند؛ اما این مشکل پس از اتمام درمان برطرف می‌شود.

حدود ۷۵٪ از بیماران مشکلاتی مانند عدم تمرکز، تفکر منسجم و اشکال در حافظه‌ کوتاه‌ مدت را در حین دوره‌ی شیمی درمانی گزارش می‌دهند. برای ۳۵٪ از آن‌ها این مشکلات ممکن است تا چند ماه یا چند سال پس از پایان درمان هم ادامه پیدا کند.[4]

دستگاه‌ها و ابزارهای مختلف و گوناگونی برای درمان و توانبخشی بیمار توسط مهندسان پزشکی ساخته شده و در اختیار پزشکان قرار گرفته‌ است. یکی از این دستگاه‌های مهم و پرکاربرد، دستگاه‌های رادیو تراپی یا پرتو درمانی می‌باشد.

پرتو درمانی یا رادیو تراپی (radiotherapy) یکی از مهم‌ترین شاخه‌های فیزیک پزشکی است که به درمان بیماری با استفاده از پرتوهای نافذ مانند پرتوهای ایکس و آلفا و بتا و گاما که یا از دستگاه تابیده می‌شوند یا از داروهای حاوی مواد نشان‌دار شده ساطع می‌شوند، می‌گویند.

رادیو تراپی ممکن است برای درمان انواع تومورهای جامد شامل تومورهای مغز، پستان، دهانه رحم (Cervix)، حنجره، ریه، پانکراس، پروستات، پوست، نخاع، معده، رحم یا سارکومای بافت نرم و استخوان درمان لوسمی و لنفوم و برخی تومورهای خوش خیم به کار رود. مقدار دوز مورد استفاده در پرتو درمانی به نوع تومور و بافت یا اندام‌های درمعرض آسیب بستگی دارد.

پرتو درمانی، استفاده از پرتوهای یون‌ساز برای از بین بردن یا کوچک کردن بافت‌های سرطانی است. در این روش در اثر آسیب DNA، سلول‌های ناحیه درمان (بافت هدف) تخریب شده و ادامه رشد و تقسیم غیرممکن می‌شود. اگرچه پرتو علاوه بر سلول‌های سرطانی به سلول‌های سالم نیز آسیب می‌رساند ولی اکثر سلول‌های سالم بهبودی خود را دوباره به‌دست می‌آورند. هدف از پرتو درمانی از بین بردن حداکثر سلول‌های سرطانی با حداقل آسیب به بافت‌های سالم است.[2]

رادیو تراپی گاهی درمان قطعی یا اصطلاحاً radical و گاهی تسکینی یا paliative است. در روش تسکینی، هدف، کوچک کردن تومور و کاهش علائم سرطان نظیر دردهای شدید به همراه افزایش طول عمر است. برای بعضی از تومورها، پرتودهی به نواحی غیر تومورال برای جلوگیری از رشد مجدد سلول‌های سرطانی صورت می‌گیرد. این تکنیک، پرتو درمانی پیشگیری‌کننده (Prophylactic) نامیده می‌شود.

پرتو درمانی ممکن است به صورت منفرد یا همراه با دیگر روش‌های درمان (شیمی درمانی یا جراحی) مورد استفاده قرار گیرد. حتی دربعضی موارد ممکن است بیش از یک روش پرتو درمانی به کار گرفته شود. از رادیوتراپی قبل از جراحی یا قبل و همراه شیمی درمانی برای کوچک شدن تومور و یا بعد از جراحی و شیمی درمانی برای نابودی سلول‌های سرطانی باقی مانده کمک می‌گیرند.[5]

رادیو تراپی همچنین برای پیشگیری گسترش ضایعات اعضا نیز به کار برده می‌شود. اصولاً در این دستگاه‌ها برای شناسایی و مکان یابی تومور و بافت مورد نظر برای دریافت پرتو از انواع مختلف پرتونگاری استفاده می‌شود که شاید بتوان مرسوم‌ترین آن‌ها را پرتونگاری مقطعی تخمینی (CT)، تصاویر رزونانس مغناطیسی (MRI) و اخیراً پرتونگاری مقطعی نشر پوزیترون (PET) معرفی نمود.

رادیو تراپی با دو روش تابش از خارج و از داخل بدن انجام می‌شود. تابش از خارج بدن معمولاً در مدت چند هفته ولی تابش ازداخل بدن در یک مرحله یا تعداد محدود دفعات انجام می‌شود.[2]

طی دو دهه نخست سده بیستم، رشته رادیوتراپی انکولوژی تغییرات چشمگیری را پشت سر گذاشته ‌است. در آن زمان متخصصین رادیوتراپی انکولوژی برای برنامه‌ریزی و درمان بیماران با استفاده از آنچه روش دو بعدی (2D) نامیده می‌شد، آموزش دیده بودند. مبنای استفاده این روش، یک شبیه ساز مرسوم اشعه ایکس برای طراحی پرتال‌های پرتویی است که براساس تکنیک‌های ترکیب اشعه‌ای استاندارد و استفاده از بوکمارک‌های استخوانی تجسم شده بر روی صفحه رادیوگرافی، هستند. این روش در حالی که هنوز توسط برخی کلینیک‌ها استفاده می‌شود به‌طور گسترده با یک روش سه بعدی (3D) در کلینیک‌های پرتو درمانی مدرن جایگزین شده‌است.

مشخص نیست که چه کسی برای نخستین مرتبه در تاریخ از پرتوهای یونیزان برای مقاصد درمانی استفاده کرد، اما یکی از اولین کوشش‌های این چنینی متعلق به سال ۱۸۹۶ است که ویکتور دسپن به طور ناموفقی سعی در درمان سرطان معده با پرتوهای ایکس نمود. در آن زمان پرتوها دارای انرژی کافی نبودند و لذا پرتو درمانی را فقط برای غده‌های سطوحی امکان‌پذیر می‌نمودند.[2]

پرتودهی ممکن است توسط دستگاهی خارج از بدن (رادیو تراپی خارجی) یا توسط منبع پرتو در داخل بدن (رادیو تراپی داخلی) یا توسط مواد رادیواکتیو باز در داخل بدن انجام شود (رادیو تراپی سیستمیک).

نوع پرتو دهی به نوع تومور، تحمل بافت‌های سالم اطراف محل آن، مسافتی که پرتو باید در داخل بدن طی کند، سلامت عمومی بیمار، تاریخچه بیماری و اینکه آیا بیمار از روش‌های دیگر درمان استفاده خواهد کرد یا نه و مجموعه‌ای عوامل دیگر بستگی دارد. در بیشتر بیماران از روش پرتو درمانی خارجی و در تعداری از بیماران از سه روش پرتو درمانی خارجی، داخلی، سیستمیک همراه با هم و یا جداگانه استفاده می‌شود.[2]

پرتو درمانی یا رادیو تراپی خارجی معمولاً در بیماران سرپایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بیشتر این بیماران نیاز به بستری شدن در بیمارستان نیست. رادیوتراپی خارجی ممکن است برای کاهش دردهای متاستاتیک یا مشکلات دیگر ناشی از گسترش تومورها مورد استفاده قرار گیرد. دو نمونه از انواع پرتو درمانی خارجی که برای درمان سرطان خون به کار می‌رود، به شرح زیر است:

پرتو درمانی حین عمل جراحی (IORT: Intraoperative Radiotherapy)

این روش نوعی پرتو درمانی خارجی همراه با جراحی است. IORT برای درمان تومورهای متمرکز که نمی‌توان آن‌ها را به‌طور کامل خارج کرد یا ریسک عود مجدد (متاستاز) وجود دارد استفاده می‌شود. بعد از خارج کردن تمام یا بیشتر بافت تومورال یک دوز زیاد با انرژی بالا مستقیماً به محل تومور در حین جراحی داده می‌شود (بافت‌های سالم اطراف به وسیله شیلدهای مخصوصی حفاظت می‌شوند).

رادیو تراپی تطبیقی برخلاف طرح درمان‌های قدیمی سه بعدی است و از کامپیوتر برای هدف‌گیری دقیق‌تر تومور استفاده می‌شود. تصاویر سه بعدی CT، MRI، PET و یا SPECT تهیه و به کمک نرم‌افزارهای مخصوص، پرتوهایی که با شکل تومور مطابقت دارند طراحی می‌شود. چون در این تکنیک بافت سالم اطراف تومور به ‌طور وسیع از تشعشع دور است از دوزهای بالاتر برای درمان تومور می‌توان استفاده کرد.[2]

در این روش که با نام BrachyTherapy هم شناخته می‌شود، منبع رادیویی در داخل یا اطراف منطقه مورد نیاز برای درمان اعمال می‌شود. به بیان دیگر در براکی تراپی، منابع تابش دقیقاً در محل تومور سرطانی قرار دارند. این بدان معنی است که تابش تنها بر یک ناحیه تعیین شده و متمرکز تأثیر می‌گذارد که با کاهش قرار گرفتن بافت های سالم در معرض تابش (که از منبع تابش دورتر هشتند) همراه است. این ویژگی، رادیو تراپی داخلی را روشی با نتیجه‌های بهتر در مقابل رادیو تراپی خارجی قرار می‌دهد. در این روش به راحتی می‌توان تومور را با دوزهای بسیار بالایی از تابش موضعی درمان کرد، در حالی‌که احتمال آسیب غیر ضروری به بافت‌های سالم کاهش می‌یابد.[1]

منبع تشعشع که در یک پوشش نگهدارنده کوچک پیچیده شده، در داخل تومور و یا بسیار نزدیک به آن قرار می‌گیرد و Implant یا ماده کاشتنی نامیده می‌شود. مواد کاشتنی ممکن است در شکل‌های مختلف مانند سیم‌های کوچک، تیوب‌های پلاستیکی (کاتترها)، رشته‌ای (ribbans)، کپسول یا به شکل دانه‌ای وجود داشته باشد. مواد کاشتنی مستقیماً در داخل بدن گذاشته می‌شوند. در رادیو تراپی داخلی ممکن است بیمار نیاز به بستری داشته باشد.[2]

یک دوره براکی تراپی اغلب می‌تواند در زمان کمتری نسبت به سایر روش‌های پرتو درمانی کامل شود. این می‌تواند به کاهش احتمال بروز سلول‌های سرطانی که در فواصل بین هر دوز پرتو درمانی، تقسیم و رشد می‌کنند، کمک کند.[1]

رادیوایزوتوپ سیستمیک (RIT) یک نوع درمان هدفمند است. هدف می‌تواند توسط خواص شیمیایی ایزوتوپ‌ها مانند رادیو اکتیو بودن مشخص شود که به طور خاص تولد غده تیروئید، هزاران بار بیشتر از سایر اندام‌ها جذب می‌شوند. همچنین می‌تواند توسط اتصال ایزوتوپ رادیویی به مولکول یا آنتی بادی دیگری برای هدایت آن به بافت هدف حاصل شود.[1] در این روش از مواد رادیواکتیو مانند I 131 Strontium 89 به صورت خوراکی یا تزریقی استفاده می‌شود.[2]

در سال 2002، اداره غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تأیید کرد که (ibritumomab tiuxetan (Zevalin یک آنتی بادی مونوکلونال ضد CD20 است که به yttrium-90 متصل است. یک سال بعد در سال 2003، FDA رژیم توزیوتومومب/ید (131I) تسوتیوموماب (Bexxar) را تأیید کرد که ترکیبی از آنتی بادی مونوکلونال ضد CD20 بدون برچسب است. این داروها اولین عامل‌هایی بودند که به عنوان رادیو ایمونوتراپی شناخته می‌شدند و برای درمان لنفوم غیر هاجکین مقاوم به درمان مورد تأیید قرار گرفتند.[1]

امروزه روش‌های جدید رادیوتراپی، در حال مطالعه هستند که در اینجا به بررسی چند نمونه پرداخته می‌شود. گرما درمانی (استفاده از حرارت) همراه با رادیو تراپی، یکی از این روش‌های نوین درحال مطالعه است؛ محققان دریافته‌اند، ترکیب حرارت و پرتو می‌تواند میزان پاسخ دهی بعضی تومورها را افزایش دهد.

محققین همچنین در حال مطالعه درباره استفاده از آنتی بادی‌های نشان دار برای انتقال تشعشع به‌‌طور مستقیم و صحیح به محل تومور هستند که رادیوایمونوتراپی (Radio immunotherapy) نامیده می‌شود. آنتی‌بادی‌ها، پروتئین‌های مخصوصی هستند که به وسیله بدن در پاسخ به حضور آنتی ژن‌هاساخته می‌شوند. این آنتی بادی‌ها می‌توانند در آزمایشگاه و در اتصال با مواد رادیواکتیو (طی روندی که نشان دار کردن نامیده می‌شود) ساخته شوند.

این مواد به داخل بدن تزریق شده و به‌دنبال سلول‌های سرطانی تخریب شده می‌گردند. این روش می‌تواند ریسک آسیب پرتویی سلول‌های سالم را به حداقل برساند. موفقیت در این تکنیک به تشخیص صحیح ماده رادیواکتیو و مشخص کردن دز مؤثر و ایمن مورد استفاده در این شیوه بستگی دارد.[2]

در پرتو درمانی از شتاب‌دهنده‌هایی ویژه برای تولید الکترون، جهت نفوذ به درون بدن بیمار استفاده می‌شود. از پرتوهای فوتونی پرانرژی نیز استفاده می‌شود. برای نمونه می‌توان از سیستم‌های چاقوی گاما، سایبر نایف، لیناک و توموتراپی نام برد. اما گاهی نیز از تکنیک‌های کاشت رادیو ایزوتوپ، همانند برکیتراپی نیز استفاده می‌شود.

در روش‌های پرتو درمانی نوین از پرتوهایی با انرژی بالا، نظیر پروتون یا نوترون استفاده می‌شود که به آن پروتون درمانی و درمان با گیراندازی نوترون بور گویند .استفاده از یون‌های سنگین‌تر نیز در مرحله تحقیقات است.[2]

منابع پرتودهی مورد استفاده در رادیو تراپی خارجی ممکن است شامل انواع زیر باشد:

اشعه گاما یا x: این پرتوها از نوع تشعشع الکترومغناطیس محسوب می‌شوند، اما طریقه تولید آن‌ها متفاوت است. پرتوهای x می‌توانند یک ناحیه بزرگ را مورد تشعشع قرار دهند. پرتوهای گاما از رادیو ایزوتوپ‌هایی مثل ایدیدیوم Ir و CO60 منتشر می‌شوند.

تشعشعات ذره‌ای (Particle beams): در این روش از ذرات هسته‌ای پر انرژی به جای فوتون استفاده می‌شود. این روش درمانی، رادیو تراپی ذره‌ای یا تشعشع ذره‌ای نامیده می‌شود. تشعشعات ذره‌ای به وسیله شتاب دهنده‌های خطی، سنکروترن و سیکلوترون تولید می‌شود. ذرات شتابدار عبارتند از: الکترون که به وسیله تیوب اشعه X تولید می‌شود، نوترون‌ که به وسیله عناصر رادیواکتیو و تجهیزات مخصوص تولید می‌شوند. یون‌های سنگین مثل پروتون‌ها، هلیوم و ذرات باردار کوچک یعنی مزون که به وسیله شتابدهنده و یک سیستم مغناطیسی تولید می‌شوند. برخلاف پرتوهای ایکس و گاما، پرتوهای ذره‌ای قدرت نفوذ کم دارند، بنابراین از این پرتوها معمولاً برای درمان تومورهای سطحی یا زیرجلدی استفاده می‌شوند.

درمان با پرتوی کربن (carbon beam therapy): در این روش از پرتوهای یون‌های کربن استفاده می‌شود که انرژی خود را در یک ناحیه کوچک (Bragg peak) همانند پروتون از دست می‌دهند، و حداقل آسیب به بافت‌های سالم را در پی خواهد داشت. به علت هزینه بالای شتاب دهنده‌های تولیدکننده یون‌های کربن با سرعت بالا، به کارگیری این روش درمانی با محدودیت زیادی روبه‌رو است.

منابع تشعشع مورد استفاده در رادیو تراپی داخلی عبارتند از:

ایزوتوپ‌های رادیواکتیو مانند (I131) وSr89، فسفر،palladium ، سزیم، ایریدیوم، فسفات یا کبالت. منابع دیگری هم در دست بررسی هستند.[2]

حساس و محافظت‌کننده‌های پرتویی مواد شیمیایی هستند که پاسخ سلول به تشعشع را تغییر می‌دهند. حساس‌کننده‌های پرتویی (Radiosensitizers) داروهایی هستند که سلول‌های سرطانی را نسبت به تشعشع حساس‌تر می‌کنند. برخی از این ترکیبات تحت مطالعه هستند.

علاوه بر این تعدادی از داروهای ضد سرطان مثل 5-flaurouracil و Cisplatin سلول‌های سرطانی را نسبت به رادیوتراپی حساس‌تر می‌کنند. محافظت‌کننده‌های پرتویی که Radioprotectors هم نامیده می‌شوند داروهایی هستند که سلول‌های سالم را از آسیب ایجاد شده توسط تشعشع محافظت می‌کنند. این مواد ترمیم سلول‌های غیر سرطانی آسیب دیده را تسهیل می‌کنند.

Amifostine تنها دارویی است که توسط اداره دارو و غذای ایالات متحده آمریکا (FDA) به عنوان محافظت‌کننده پرتویی تأیید شده‌ است. این دارو به کاهش خشک شدگی دهان ناشی از دریافت تشعشع زیاد در تومور غده پاروتید (بنا گوشی) است، کمک می‌کند.[2]

در هر بیمار، طراحی درمان برای محافظت بافت‌های سالم تا حد امکان انجام می‌شود. به دلیل تنوع روش‌های پرتودهی طراحی درمان یک گام اولیه و مهم برای درمان هر بیمار تحت پرتو درمانی است. قبل از پرتو درمانی، گروه رادیوتراپی، میزان و نوع پرتو را مشخص خواهند کرد.

درمان دارای مراحل مختلفی است که هرکدام دارای خصوصیات و ویژگی‌هایی سات. در اینجا به مراحل مختلف درمان می‌پردازیم:

اگر بیمار باید تحت پرتو درمانی خارجی قرار گیرد رادیوتراپیست از روشی به نام Simulation (شبیه سازی) برای مشخص کردن هدف پرتویی استفاده می‌کند.

شبیه ‌سازی همچنین ممکن است شامل CT یا سایر روش‌های تصویربرداری برای کمک به پرتوکار در جهت طراحی پرتودهی باشد. نواحی که باید تحت پرتودهی قرار گیرند توسط یک مارکر دائمی یا موقتی (ناتوی کوچک) مثل خالکوبی مشخص می‌شود.

این نشانه‌ها در اولین جلسه درمان برای تعیین محل دقیق پرتو دهی به کار می‌رود. حال پس از شناسایی موقعیت بافت مورد نظر بایستی مرحله شبیه‌سازی را شروع نمود که بر اساس آناتومی بیمار برنامه‌ریزی می‌شود.

زمانی که شبیه‌ سازی کامل شد تیم رادیوتراپی برای تصمیم‌گیری درباره میزان مقاومت بدن بیمار، مقدار، دوز مورد نیاز، چگونگی رساندن آن به محل مورد نظر و درمان‌هایی که درباره بیمار باید انجام گیرد، تصمیم‌گیری می‌کند.

با ابزار مخصوص که انجام عمل پرتو درمانی را برای بیمار و پزشکان آسان‌‌تر می‌کند.

عوارض جانبی پرتو درمانی

پرتودرمانی دارای عوارضی نیز می‌باشد، به عنوان مثال باعث سوختگی پوست می‌شود (مشابه آفتاب سوختگی). معمولاً در طول دوره رادیوتراپی استحمام مجاز نمی‌باشد. به‌طور کلی پرتودرمانی موجب ریزش مو نمی‌شود ولی اگر پرتودهی در ناحیه سر باشد می‌تواند باعث ریزش موی سر شود.

اشتغال در پرتودرمانی

در سال ۲۰۰۴، ۲۹۹۷۰ متخصص در زمینه پرتودرمانی در آمریکا در حال کار بودند که این تعداد در مقایسه با سال ۲۰۰۳ حدود ۳٪ افزایش داشت.[2]

پیوند مغز استخوان و پیوند سلول‌های بنیادی، جایگزینی مغز استخوان فرد بیمار با مغز استخوان سالم است تا بیمار بتواند مقادیر بالای داروهای شیمی درمانی یا پرتو درمانی را دریافت کند.[2] پیوند مغز استخوان برای بیماران، به اشکال مختلفی صورت می‌گیرد.

امروزه اشکال مختلفی برای پیوند مغز استخوان وجود دارد که درواقع تفاوت آنها در دهنده می‌باشد؛ شایع‌ترین اشکال پیوند مغز استخوان عبارت‌اند از:

طی این نوع پیوند بیمار، بافت پیوندی (مغز استخوان خود) را دریافت می‌کند. در این روش مغز استخوان بیمار را خارج و آن را در معرض داروهای ضد سرطان قرار می‌دهند تا یاخته‌های بدخیم کشته شوند. سپس محصول به‌دست آمده را منجمد و نگهداری می‌کنند. در این حالت سلول مغز استخوان بیمار را که قبلاً جمع‌آوری کرده‌ ایم به خودش برمی‌گردانیم تا در مغز استخوان لانه‌گزینی کند و دوباره خون‌سازی از سر گرفته شود. پیوند اتولوگ وقتی انجام می‌شود که شیمی‌درمانی با دوز بالا، آسیب برگشت‌ناپذیری به بیمار وارد می‌کند.

بیمار، بافت پیوندی را از عضو دیگر دو قلوی مشابه خود دریافت می‌کند. در این روش ابتدا به‌وسیله مقادیر زیادی از داروهای ضد سرطان همراه یا بدون پرتو درمانی، تمام مغز استخوان موجود در بدن بیمار را از بین می‌برند. سپس از عضو دیگر دو قلوی مشابه که شباهت بافتی زیادی با بدن بیمار دارد، مغز استخوان سالمی را تهیه می‌کنند .

بیمار بافت پیوندی را از فردی غیر از خود یا دو قلوی مشابه خود (مثل برادر، خواهر، یا هر یک از والدین یا فردی که هیچگونه نسبتی با بیمار ندارد) دریافت می‌کند. این فرد باید سازگاری بافتی نزدیک با بدن بیمار داشته باشد. احتمال برگشت بیماری در پیوند اتولوگ بیشتر و در آلوژنیک کمتر است.[2]

امروزه روش‌های مختلف پیوند برای سرطان خون وجود دارد؛ این روش‌ها شامل پیوند از مغز استخوان و پیوند از خون (که امروزه این روش رایج‌تر است) و دیگری پیوند سلول‌های بند ناف نوزادی است که سلول‌هایش جدا و نگهداری می‌شود و برای بیماران کم سن و سال می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

پس از تهیه بافت پیوندی از روش‌هایی که گفته شد، به بیمار مقادیر بالای داروهای شیمی درمانی همراه یا بدون پرتو درمانی می‌دهند تا باقی‌مانده مغز استخوان وی تخریب شود. در مرحله آخر، مغز استخوان سالم را گرم کرده و به‌وسیله یک سوزن و از طریق سیاهرگ به بیمار تزریق می‌کنند تا جانشین مغز استخوان تخریب شده شود. پس از ورود بافت پیوندی به جریان خون، یاخته‌های پیوند زده شده به مغز استخوان هدایت شده و به تولید گویچه‌های سفید خون، گویچه‌های قرمز خون و پلاکت‌های جدید می‌پردازند.[2]

ایران در زمینه پیوند مغز استخوان دومین کشور پس از ایتالیا (از نظر تعداد پیوند) در جهان است. عوارض روش پیوند مغز استخوان ایران از مراکز پیشرفته خارجی کمتر است.[2]

از جمله‌ بهترین راهکارها برای دفاع هوشمندانه، درمان هدفمند است، به این معنی که هدف گیری نقاط ضعف سلول‌های نئوپلاستیک (سرطانی) و استفاده از آن برای ساخت داروهاست که در این حالت، سلول‌های سرطانی با احتمال به‌نسبت بالا، فرصت مقابله نخواهند داشت. به مجموع تلاش‌هایی که برای این کار انجام می‌گیرد «درمان هدفدار سرطان» (Target Therapy) گفته می‌شود. این رویکرد درمانی معمولاً شامل دو رویکرد متفاوت است:

هدف نهایی این تحقیقات جدید، ارائه درمان‌های شخصی به هر بیمار بر اساس علت زمینه‌ای بیماری وی است که علم پزشکی را وارد حوزه‌ پزشکی فرد محور خواهد نمود.[6]

دارو‌های هدفمند همانند سایر داروهایی که برای درمان سرطان استفاده می‌شوند، شیمی ‌درمانی محسوب می‌شوند؛ اما شیوه‌ عمل این داروها دقیقاً مشابه دارو‌های استاندارد شیمی ‌درمانی نیست. برای مثال، بسیاری از دارو‌های درمان هدفمند عملکرد داخلی سلول‌های سرطانی را، که برنامه‌ریزی آن‌ها برای تمایز یافتن از سلول‌های طبیعی و سالم می‌باشد، نشانه می‌روند؛ در حالی که بسیاری دیگر از سلول‌های سالم را تحت تأثیر قرار نمی‌دهند. همین موضوع موجب ساخت داروهایی شده است که این تفاوت‌ها را «هدف‌» قرار می‌دهند.

داروها‌ی ‌درمان هدفمند می‌توانند به عنوان درمان اصلی برخی از سرطان‌ها به کار بروند، اما در بسیاری از موارد، همراه سایر درمان‌ها، نظیر شیمی ‌درمانی، جراحی و پرتودرمانی استفاده می‌شوند.[7]

داروهای درمان هدفمند مانند شیمی ‌درمانی عمل نمی‌کنند. این داروها بخش‌های خاصی از سلول‌های سرطانی و برخی تغییراتی را، که آن‌ها را از سایر سلول‌ها متمایز می‌سازد، هدف قرار می‌دهند. برای مثال، آن‌ها بخش‌های به‌خصوصی از سلول‌های سرطانی را که امکان رشد سریع و غیرطبیعی را می‌دهد، نشانه می‌گیرند.

برای درمان هدفمند سرطان بر اساس نوع جهش‌های ژنتیکی بیمار، داروهای مخصوصی را جهت درمان وی انتخاب می‌کنند. همچنین ایمونوتراپی درمانی است که از قسمت‌های مشخص دستگاه ایمنی فرد، برای مبارزه با بیماری‌هایی مانند سرطان، از طریق تحریک بدن فرد بیمار استفاده می‌کنند.[7]

منظور از درمان مکمل (طب جایگزین/ alternative medicine) کلیه روش‌های درمانی است که در حیطه پزشکی رسمی (مدرن) قرار نگرفته است یا اثر بخشی آن‌ها اثبات نشده است، مردود شده، غیرقابل اثبات و یا زیان بخش است. انسان در درازای تاریخ شیوه‌های گوناگونی برای درمان و بهداشت به‌کار برده‌است؛ از پزشکی سنتی تا هومیوپاتی، گیاه‌درمانی، سنگ‌درمانی، آب‌درمانی، فرادرمانی، انرژی‌درمانی، پزشکی کهن ایرانی (اوستا، ابوعلی سینا، ابوریحان بیرونی)، مصری و چینی و پزشکی سلولی.

درمان‌های مکمل مشخصاً روش‌هایی هستند که مورد تأیید دانش پزشکی قرار ندارند. آن بخش‌هایی از روش‌های سنتی که قابلیت اثبات علمی دارند، پیشتر به عنوان طب مدرن یا دانش پزشکی شناخته می‌شوند و عنوان درمان مکمل ندارد.[2]

دکتر فاطمه قائم مقامی _استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران_ فوق تخصص سرطان‌های زنان اینگونه می‌گوید: “تقارن بارداری با سرطان یک رخداد غیر معمول و نگران کننده برای مادر و پزشکان معالج است، از این جهت برای مادر نگران کننده است چون او که با یک امید وافر به دریچه‌ای از زندگی با تولد فرزندش باید نگاه کند دچار استرس و اضطراب تهدید زندگی خود با ابتلا به سرطان مواجه می‌شود.

برای پزشکان معالج نیز از این نظر نگران کننده است که باید در حین درمان مادر برای این بیماری مهم، مراقب عدم تأثیر سوء تداخلات درمانی چه بصورت جراحی و چه بصورت دارویی یا روش‌های دیگر درمان سرطان بر روی جنین و نوزاد در آینده باشند. اداره این بیماران به یک تیم متشکل از متخصص سرطان خون، متخصص سرطان زنان، متخصص نوزادان و روانپزشک نیاز دارد.[8] در کل لوکمی به ندرت با بارداری همراه است، که تنها در حدود 1 از 10،000 روی مادر تأثیر می گذارد. چگونگی تأثیر آن در درجه اول بستگی به نوع لوکمی دارد”.[1]

در صورتی که بیمار مبتلا به لوسمی حاد در سه ماهه اول بارداری و اوایل سه ماهه دوم بارداری باشد به دلیل اثرات نامطلوب شیمی درمانی بر روی جنین باید حاملگی ختم شود. در صورتی که بیماری در سنین بالاتر بارداری تشخیص داده شود باید نتایج بهتر زایمان قبل از شروع شیمی درمانی در نظر گرفته شود و درصورت امکان انجام شود. نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به لوسمی در دوران بارداری نرمال هستند و در صورت رعایت موارد ذیل معمولاً نوزاد بعد از زایمان مشکلی ندارد:

تصمیم به ختم بارداری به نظر بیمار ارتباط دارد ولی در موارد حاد پزشک باید بیمار را راهنمایی نماید که لازم است درمان سریع‌تر شروع شود. زایمان صلاح است قبل از شروع دوره بعد شیمی درمانی انجام شود ولی باید بیمار را در جریان گذاشت که ممکن است قبل ازآن زایمان زودرس خود به خودی یا دخالت پزشک برای بروز آن وجود داشته باشد، در این موارد باید بررسی‌های خونی از نوزاد متولد شده انجام شود، چون ممکن است داروهای شیمی درمانی باعث کاهش سلول‌های خونی جنین شود. در صورتی که نوزاد دچار اختلال رشد یا آنومالی جنینی به دلیل تأثیر داروهای شیمی درمانی در داخل رحم شود باید از این بابت نیز تحت نظر قرار گیرد.[8]

تقریباً تمام لوسمی‌هایی که در زنان باردار ظاهر می‌شوند، لوسمی‌های حاد هستند. سن متوسط لوسمی در حاملگی 28 سال است و زایمان زودرس در این بیماران بیشتر دیده می‌‌شود. گرچه لوسمی‌های حاد معمولاً نیازمند درمان سریع و تهاجمی هستند، به رغم خطرات احتمالی حاملگی و نقص‌های زایمان، به خصوص اگر در طول سه ماهه اول (حساس به رشد) باشد، شیمی درمانی تجویز می‌شود.

گزارشات زیادی از درمان بیماران باردار مبتلا به لوسمی حاد منتشر شده است که استفاده از شیمی درمانی بعد از سه ماهه اول بارداری تأثیری در از بین بردن جنین یا ایجاد بیماری‌های مادرزادی جنین نداشته است. در صورتی که بیمار مبتلا به لوسمی حاد و باردار در سه ماهه اول بارداری تمایل به ختم بارداری نداشته باشد و تحت شیمی درمانی واقع شود 25 درصد احتمال مرگ داخل رحمی جنین را دارد در حالی که در سه ماهه دوم و سوم این میزان به 13درصد می‌‌رسد.[8]

لوسمی مزمن میلوئیدی در هر زمانی از بارداری با هورمون‌های اینترفرون-آلفا، می تواند با ایمنی نسبی درمان شود. درمان لوسمی مزمن لنفاوی، که در زنان باردار نادر است، اغلب می‌تواند تا بعد از پایان حاملگی به تعویق بیافتد.[1]

درمان لنفوم هاجکین در شرایط مختلف بارداری متفاوت است، در صورتی‌که در خلال سه ماهه اول بیماری تشخیص داده شود می‌توان درمان را به بعد از سه ماه اول موکول نمود، درصورتی که هاجکین پیشرفته یا با پیشرفت سریع باشد قطعاً باید درمان زودتر با ختم حاملگی شروع شود، در صورتی که مادر ختم حاملگی را قبول ننماید می‌توان از درمان‌های تک دارویی با عوارض کمتر در سه ماهه اول بارداری استفاده نمود و سپس درمان اصلی بعد از سه ماهه اول انجام شود.

بیماران باردار در سه ماهه دوم و سوم بارداری باید تحت نظر باشند تا به محض رسیدگی ریه و قدرت حیات جنین درخارج از محیط رحم، بارداری ختم شود تا درمان اساسی شروع شود. زایمان و سزارین باید قبل از دوره بعدی برای جلوگیری از اثرات مهار مغز استخوان جنین انجام شود و خون بند ناف نیز باید برای آزمایش گلبول‌های سفید نمونه گیری شود. مادری که تحت شیمی درمانی است به دلیل عبور عوامل دارویی از شیر نباید شیر بدهد.[8]

در سال 2010 در سراسر جهان، حدود 281,500 نفر در اثر بیماری لوکمی جان خود را از دست دادند. در سال 2000، حدود 256،000 کودک و بزرگسالان در سراسر جهان مبتلا به یک نوع سرطان خون بودند و از آن تعداد 209,000 نفر جان خود را از دست دادند. این نشان دهنده حدود 3 درصد از مرگ و میرِ هفت میلیون مرگ‌ ناشی از سرطان در سال است.

لوکمی در شانزده موقعیت جداگانه‌ای که بیماران فوت شده تحت بررسی قرار گرفتند، دوازدهمین بیماری شایع بین بیماری‌های نئوپلاستیکی و شایع‌ترین علت مرگ مرتبط با سرطان است. لوکمی بیشتر در جهان توسعه یافته اتفاق می‌افتد.[1]

حدود 245،000 نفر در ایالات متحده تحت تأثیر برخی از انواع لوسمی قرار دارند، از جمله افرادی که به بهبودی یا درمان رسیده اند. نرخ‌های سال‌های 1975 تا 2011 نشان می‌دهد که لوکمی در میان کودکان 0.7 درصد افزایش یافته است. در سال 2008 در ایالات متحده حدود 44،270 مورد جدید مبتلا به لوکمی تشخیص داده شد. این نشان می دهد 2.9٪ افراد مبتلا به سرطان از میان همه سرطان ها (به استثنای سلول های پایه ساده و پوست سلولی پوستی) و 30.4٪ افراد مبتلا به سرطان خون در ایالات متحده هستند.

در میان کودکان مبتلا به سرطان خون، حدود یک سوم، معمولاً مبتلا به لوسمی حاد لنفاوی هستند. سرطان خون نوع لوسمی، دومین سرطان شایع در نوزادان (زیر 12 ماه) و شایع‌ترین نوع سرطان در کودکان بزگ‌تر از یک سال است. پسران احتمالاً بیشتر از دختران مبتلا به لوسمی هستند و کودکان آمریکایی سفید پوست تقریباً دو برابر احتمال ابتلا به بیماری لوسمی را نسبت به کودکان سیاه پوست آمریکایی دارند. فقط حدود 3٪ تشخیص سرطان در بین بزرگسالان متعلق به لوسمی است، اما چون سرطان در بین بزرگسالان بسیار رایج است، بیش از 90٪ از همه لوسمی‌ها در بزرگسالان تشخیص داده می‌شوند. حدود 30 درصد مردان بیشتر از زنان با لوسمی تشخیص داده می‌شوند و از این بیماری می‌میرند. همچنین در ایالات متحده لنفوم ششمین سرطان شایع در بین بالغین و سومین سرطان شایع در کودکان می‌باشد.

Race (به گروهی از انسان ها که بر اساس ویژگی های فیزیکی یا اجتماعی مشترک توسط جامعه به عنوان یک دسته جداگانه شناخته شده اند، گفته می شود) یک عامل خطر در ایالات متحده است. اسپانیایی‌ها، به ویژه کسانی که در سن 20 سالگی هستند، بیشترین خطر ابتلا به سرطان خون را دارند، در حالی که سفیدپوستان، بومیان آمریکایی، آسیایی -آمریکایی و بومیان آلاسکا در معرض خطر بیشتری نسبت به آفریقایی-آمریکایی هستند.

به طور کلی، لوسمی یکی از شایع ترین انواع سرطان در انگلستان است. در سال 2011 حدود 8,600 نفر مبتلا به این بیماری تشخیص داده شده است و این نهمین علت شایع مرگ و میر ناشی از سرطان است. حدود 4,800 نفر در سال 2012 درگذشتند.[1]

سرطان خون یکی از شایع‌ترین انواع سرطان است. این نوع سرطان به دلیل درگیر کردن یکی از بافت‌های اصلی بدن یعنی خون، جزو بیماری‌های خطرناکی به شمار می‌رود که بلافاصله بعد از تشخیص با مراجعه به پزشک برای انجام تست آزمایشگاهی بر روی تعداد گلبول‌های خون و نمونه‌گیری از غدد لنفاوی، باید نسبت به درمان آن اقدام کرد. انسان ممکن است در هر سنی به سرطان خون مبتلا شود اما این احتمال به افزایش سن، افزایش می‌یابد.

خوشبختانه با وجود شیوع این نوع سرطان در جهان امروزی، درصد زیادی از بیماران مبتلا تحت روش‌های درمانی شیمی درمانی و پرتو درمانی بهبود یافته‌اند و همچنان تحقیقات برای کشف راه‌های درمان سودمندتر و در عین حال کم‌هزینه‌تر ادامه دارد. همچنین آگاهی درباره سرطان، دوری از هرگونه عاملی که ممکن است موجب ایجاد سرطان شود و نحوه سلامت بدن می‌تواند عامل بسیار موثری در کاهش تعداد افراد مبتلا به سرطان باشد.

1- Wikipedia En

2- ویکی پدیا فارسی3- دنیای سلامت

4- Medial News Today

5- دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اصفهان/ مرکز تحقیقات علوم اعصاب6- مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران7- مجله سلامتی8- مجله پزشکی دکتر سلام

سلام من مدتیع خیلی استخوان های یدنم درد میکنه وخیلی بی حال و اینکه همیشع خسته ام .دوبار خیلی غیر عادی خون دماغ شدم وبی دلیل وزن کم کردم .تازگیا هم بدنم ب جایی بخوره سریع کبود میشه و خیلی قسمت دور نافم هم خارش زیاد داره ولی قرمز نیس دورش میشه راهنمای م کنید ممنتون میشم

سلام
از اینکه مطلب ما رو مطالعه کردید از شما سپاسگزاریم
ضمن آرزوی سلامتی برای شما دوست عزیز توصیه می کنیم به پزشک مراجعه کنید

سلام من میخواستم بدونم میتونم باکسی که سرطان خون داره ازدواج کنم ،بیماری هست که خوب بشه؟خواهشا جواب بدید

سلام
ضمن آرزوی سلامتی و تندرستی برای شما توصیه می شود با پزشک متخصص مربوطه مشورت بفرمایید

سلام اگر هنوز مشکلتون حل نشده میتونم به شما کمک کنم لطفا به ایدی تلگرام من پیام بدید
Maryamsaeedi @

سلام ببخشید شما چه جوابی گرفتی

سلام چه جوابی گرفتید؟
ازدواج با مردی که تو سن 17 سالگی به سرطان خون دچار شده و سه چهار ساله باهاش درگیره
چقدر درسته
لطفا جوابتونو ب منم بگید

سلام. خسته نباشین.
من 16 سالمه. و ورزشکارم هستم. کم خونی دارم.و گاهی اوقات خسته هستم. و الان 3 روزه که یک روز در میون خون دماغ میشم ولی شدید نیست در حد چند قطره.. جایم هم کبود نیست. و در استخون هایم احساس دردی ندارم. فقط این چند روز که یکم خون دماغ میشم خیلی میترسونم. فکر کنم بخاطر کم خونیم است یا چیز دیگه. ایا من مشکلی دارم؟؟؟ اخرین ازمایش خونی که هم دادم حدود 4 ماه پیش سالم بودم.. مشکل از چیه؟؟؟؟

سلام دوست عزیز
به نظر نمی رسه مشکل خاصی وجود داشته باشه اما برای اینکه نگرانی که دارید برطرف بشه به پزشک مراجعه بفرمایید

سلام کسانی که سرطان خون دارن خوب میشن؟

سلام بله امکانش هست

تاچقدرامکانش هست چنددرصد؟؟
بیماریه خطرناکیه خیلی قویه

بستگی به نوع سرطان و میزان پیشرفتش داره
مشورت با پزشک مربوطه بهترین کار هست

سلام من ۱۶ سالمه یه مدت سردرد های بدی دارم که چند ثانیه بیشتر طول نمیکشن اما این اواخر سردردا بیشتر و درد بیشتری دارن بدنم چندبار پیش اومده که کبودیای کوچیک و بودن دلیل داره و اون قسمتی که تو عکس نوشته بودین تیموس دقیقا همونجا یه مقدار احساس میکنم ورم کرده و همینطور اون قسمت که نوشته بود گروه های لنفاوی زیر بغل من یه مدت پیش دقیقا یه برآمدگی اونجا در اومد و فکر کردم جوشی چیزیه و بعد یه چند روز رفت و اون قسمت که نوشته بود گروه های لنفاوی کشاله ی ران من هر مدت به مدت درد شدیدی رو اونجا حس میکنم و بیشتر مواقع چشمهایم سیاهی میرن و با این که کاره خاصی تو خونه انجام نمیدم ولی خیلی خستم و حداقل نصف روز رو خوابم و کسلیه زیادی دارم به خانواده چیزی نگفتم چون فکر میکردم دارم زیادی حساس میشم نظر شما چیه ؟
لطفا یه چیز واضح بگین

سلام
دوست عزیز درصورت مشاهده تمام این علائمی که گفتید بهترین کار، مراجعه به پزشک هست تا با انجام چند آزمایش بتونید علت را متوجه بشید. پاسخ واضح را فقط از پزشک مربوطه جویا شوید.

سلام ببخشید بیماری cll مرحله چهارم قابل درمان هست؟ دکتر ریتوکسی ماب و فیلگراستین دادند و بعد یه ماه شیمی درمانی ،مقدار wbc از ۸۰ به ۷ رسید و مقدار لنفوسیت از ۸۹ به ۸۱..ببخشید به نظرتون چه قدر احتمال خوب شدن هست

سلام دوست عزیز
بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری سالیان زیادی زندگی می کنند اما نباید درمان را متوقف کرد.
با آرزوی سلامتی برای شما

خیلی ممنونم خانم دکتر از پاسخ شما. تندرست و سلامت باشین

دور از جونت خیلی احمقی مگه میشه آدم یه مشکلی داشته باشه به خونواده نگه ،چه کاریه آخه ،

سلام خانم دکتر.دخترم شش ساله هست.غدد لنفاوی زیر گردن ناحیه ژوگولار و ساب منتال هشت ماهه ورم کرده و ثابت مانده تقریبا.یکبار هم کوچک شده.بزرگترین۷میل در۱۷میل بوده.سونو نوشته ظاهرش مشکلی نداره.یک خال بد شکل داشته که یک سال و‌نیمه برداشته. سونوی شکم لگن سالمه.عفونت و ویروس نداره.ماهی یکبار افت میزنه دهانش.اگه اسید فولیک نخوره نوتروفیلش مقداری پایین میاد.به نظر شما دختر من سرطان داره؟غدد لنفاوی گردن نرم هست و حرمت میکنه با دست زدن.اتفاقی که در این چند ماه افتاده دراوردن سه دندان اسیاب بوده ،یکی هم هنوز در نیامده.یکبار یخ کثیف در مدرسه خورده،تقریبا هشت نه ماه پیش توسط ساس گزیده شده.

سلام دوست عزیز
ضمن آرزوی سلامتی برای شما بهتره با پزشک مربوطه مشورت کنید. پزشک با انجام آزمایشات مختلف پاسخ دقیق به شما خواهد داد.

سلام خانم دکتر
من میتونم ازتون خواهش کنم که راه ارتباطی تون رو لطف کنید قرار بدین در فضای مجازی تا اگر سوالم بپرسم بتونم جوابش رو دنبال کنم 💜🙏

سلام خسته نباشید،یکی از اشناهای بنده بیماری سرطان خون داره و با ازمایشها و نمونه برداری ک انجام دادیم،دکتر اطلاع داده ک این نوع سرژان بنیادی هستش…میخواستم بدونم درمانی برای این درجه ار بیماری هست؟باتوجه ب اینک پیوند سلولهای بنیادی در حال حاضر انجام میشه…ممنون میشم کمکم کنید

سلام یکی از دوستان من دو قلو بوده و از موقع تولد مبتلا ب سرطان خون .یکی خوش خیم و یکی بد خیم متاسفانه یکی از دوقلو ها تو بچگی فوت کرده حالا قل دوم تو دوران جوونی بیماریش زیاد شده احتمال خوب شدنش هست؟

سلام دوست عزیز
پیش بینی احتمال بهبودی به نوع سرطان خون و میزان پیشرفت بیماری در فرد بستگی داره
در این مورد با پزشک مربوطه مشورت کنید

سلام پدرم سرطان خون cll داره و دکترش جدیدًا بهش داروی کلرامبوسیل داده. میخواستم بدونم این قرص همون شیمی درمانیه؟و درمان قطعی داره؟ چون پدرم یه هفتس میخوره خیلی لاغر شده

با عرض سلام ، میخواست درمورد بعد از درمان بپرسم ، اگر یک بیمار سرطان خون با دارو درمانی درمان بشه چه تاثیری روی طول عمرش داره در کل ایا انواع سرطان خون بعد از درمان تاثیری روی طول عمر دارند و اگر تاثیر دارند کدوم نوعش و تا چه حد ، شما چه توصیه هایی میکنید .

با سلام.
پدرم CML دارند. از ایماتینیب استفاده میکردند ولی از اوایل سال 98 (حدود یکسال و نیم قبل) به ایماتینیب مقاوم شده و بیماریشون به فاز تسریع شده رفته است و داروی داساتینیب مصرف میکنند. در این مدت گلبولهای سفید و پلاکت نرمال بودند ولی Hb کم میشد هر هفته باید خون دریافت کنند. از چند روز پیش پلاکت شروع کرده به افت کردند. پلاکت 270000 بود، یک هفته بعد شد 170000 و یک هفته بعد به 90000 رسید.
کاهش پلاکت نشانه چیست؟ درمانی دارد؟
وضعیت بیماریشون چی میشه؟
ممنون از راهنماییتون.

سلام
یکی از عوارض جانبی شایع داروی داساتینیب، کاهش سطح پلاکت است. احتمال دارد که کاهش سطح پلاکت مربوط به مصرف این دارو باشد. درصورتی که سطح پلاکت زیاد پایین بیاید، میتوان با ترنسفیوژن -همانطور که برای کم خونی انجام می گیرد- آن را جبران کرد. البته این اقدام باید تحت نظر پزشک معالج انجام گیرد. طبیعی است که برای هر سوال و اقدامی باید با پزشک معالج مشورت شود.

اینجانب محمدرضا براز متولد 1364ساکن تهران
در سال 1390 دچار بیماری سرطان خون از نوع لوسمی حاد دچا‌‌‌‌ر شدم ….بنده بعد از نزدیک به سه سال درمان با عنایت بخدا و در روحیه خوبی که خودم داشتم این دوره ها رو پشت سر گذاشتم و فقط به این فکر می کردم بااین بیماری بجنگم و یک لحظه کوتاه نیام .. دورهای شیمی درمانی هرچند سخت بود ولی به فکر این بودم من خوب خواهم شد، و به خدای خودم ایمان داشتم ،اما بعضی وقت ها فکر های منو رااز این ذهنیت خوب کم رنگ نگه میداشت..تصوراتی
که هروز به سراغ من میومد، این بود چرا کسانی که قبل از من بیمار شدند وجود ندارند..که
همین تصور من باعث میشد که حتما مرگ پشت این بیماری هست …هرچند اسم سرطان سخت هست اما من به اسم مرگ نگاه نمی کردم..دوست داشتم از بیماری کسانی قبل از من دچار این بیماری شدند جویا بشم بدونم چه اتفاقی برایم قرار پیش بیاد…امامتاسفانه کسی پیدا نمی کردم ..از دور میشنیدم کسانی خوب شدند ولی چرا اعلام نمیکنند که ما بیماران سرطانی بدانیم چی در انتظارما هست … و همین باعث میشد که من خوب خواهم شد واین کار را برای دیگران خواهم کرد…اکنون بنده به این هدف رسیده ام و بیش از ۸۵۰ بیمار مبتلا به سرطان چه حضوری چه مجازی در سراسر کشور گفتار درمانی میکنم و با بیماران از نظر تاثیرات درمان و دوره ها چه از نظر روحیه و عوارض داروها مشاوره میدم ..و میگم منم مثل شما هستم و شما هم مثل من و پس امید به خدا با این بیماری خواهیم جنگید..انگیزشون نسبت به درمان بالا خواهم برد تا در برابر این بیماری با روحیه بالا درمانشون پشت سر بگذرونند ،چون یک بیمار سرطانی بیش از هرکس حرف یک هم نوع خودش بیشتر براش تاثیرگذار هست..سوالی که برای تمام بیماران سرطانی پیش میاد در ابتدای بیماری آیا ما دوباره
می توانیم کارهای روز مره خودمون انجام بدیم آیا ما محدود نمیشیم …من برای اینکه همیشه بیماران به این سوال خاتمه بدهند.. اعلام می کنم ما بیماران سرطانی هیچ وقت محدود نمیشیم و مثل یک فرد سالم چه بسا بیشتر کارهای روزمره خودمونو انجام میدیم…برای اثبات این کار اینجانب تصمیم گرفتم با یک گروه کوهنوردی دست به صعود قله های سخت بزنم که از قبل هیچ زمینه ای از کوهنوردی نداشتم…چرا کوهنوردی را انتخاب کردم..چون این رشته فعالیت مستقیم با گردش خون داره یه بیمار سرطانی خون در هر شرایط میتونه کارهای
بیش عهده خودش انجام بده …و همین انگیزه باعث شد اینجانب در خرداد ماه1396 در کمتر از ده ماه ۳۸صعود به قله داشته باشم که بیشتر قله ها بیش از ۴۰۰۰ هزار بوده که قبلا هیچ زمینه قبلی از کوهنوردی نداشتم ..و امروز بیش از ۱۵۰ قله صعود داشتم هر چند دوستان بیمار سرطانی این عکس ها واین اقدام منو میبینند و در روحیشون تاثیر گذار هست ، و به خاطره همین با تمام توان این راه را ادامه خواهم داد .
و از خدا بزرگ ممنونم چنین روحیه به من داد
و امروز تلاشم میکنم این حرکت رسانه ای بشه تا اونای که فکر میکنند سرطان خط آخر هست بگوییم دراشتباه هستند..

خدا بخواهد سرطان که هیچ دماوند هم جلویت
زانو میزند..
نکته های مهم بیماری

هرچند اسم سرطان سخت هست…ولی خودم را آماده برای جنگیدن با این بیماری کردم.. خواستم هم خودش را و هم اسمش را شکست دهم ..که این امر نیاز به فرمولی برای این کار داشت… فرمولی را یافتم برای شکست این بیماری … ایمان داشتن به کسی که من را به عنوان بنده خاص بودن انتخاب کرده… پس در من دیده که میتوانم از عهده شکست این بیماری برآیم… به هرحال انکار ناپذیراست که حتی نام این بیماری هم بسیاری را ناراحت میکند چه برسد به آن مبتلا شوی…نگاه مثبت به زندگی ..به این معنی نه که انسانی مثبت باشم و سعی کنم از اتفاقات و وقایع غیر قانونی را نادیده بگیرم..مثبت بودم چون فهمیدم افکار چنان قدرتی دارند که میتوانند سازنده یا ویانگر باشند….حالا به این باور رسیدم…باورش سخت هست که تا همین چند سال پیش محمدرضا براز یک جوان معمولی درگیر زندگی روزمره اش بود ولی حالا هم سرطان را شکست دادم و هم به بالاترین مقاطع تحصیلی رسیدم..و بلندترین قله های کشور را فتح کردم و امروز من سفیر امید خیلی ها هستم …که خودم متعقد هستم سرطان نه تنها ضعیفم نکرد بلکه زندگی کردن را به من یاد داد و یه نقطه عطف بزرگ باعث شد اوج بگیرم..و الان به جای رسیدم که قهرمان خیلی هستم..و این هم چیزی نیست جز ایمان واراده قوی ونگاه مثبت به زندگی ما بیماران خاص..
بانوشتن نام محمدرضا براز در گوگل تمامی مستندات بنده اعم از روزنامه ها…مجلات.. برنامه پخش شده شبکه ها ….قابل رویت هست..پیج اینستا بنده rezabaraz3

سلام
من خانمی ۳۹ ساله هستم که پنج سال پیش cml بودنم تشخیص داده شد و تحت درمان قرار گرفتم و الان روزی ۴ عدد کپسول ایمتینیب میخورم و درصد سلولهای سرطانی به شش هزارم درصد رسیده و الان اگر بخوام باردار بشم مشکلی پیش میاد که داروها رو تو دوران بارداری قطع کنم و بعد از بارداری ادامه بدم دکتر معالج ام خیلی موافق نیست اما من به اگر برای بچه و خودم خطرناک نباشه ترجیح میدم باردار بشم
لطفا اگر اطلاعاتی و یا راهنمایی دارید بفرمایید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دیدگاه

نام *

ایمیل *

وب‌ سایت

var answerPool = “158175770”;
for ( var i = 0; i = 1 && i < 4 ) {
document.write( answerPool.charAt( i ) );
}
}Your browser does not support JavaScript!

حساب کاربری ندارید؟

var answerPool = “613190015”;
for ( var i = 0; i = 0 && i < 3 ) {
document.write( answerPool.charAt( i ) );
}
}Your browser does not support JavaScript!

حساب کاربری ندارید؟

تشخیص سرطان | آزمایش خون | درمان سرطان | انواع سرطان |سرطان بیماری است که اکثر مردم از شنیدن اسم آن می ترسند و لرزه بر اندامشان می افتد. دانشمندان توانسته اند به نوعی آزمایش خون برای تشخیص سرطان برسند. این آزمایش برای تشخیص فعال و یا غیرفعال بودن ژن های حامل این بیماری با استفاده از تست خون می باشد. به طور کلی آزمایشات خون نمی توانند به صورت دقیق به شما بگویند که آیا شما سرطان خون دارید یا خیر ولی به تشخیص پزشک کمک می کنند.

نمونه های جمع آوری شده برای تست خون، مایعات، ادرار در آزمایشگاه از نظر سرطان بررسی می شوند آزمایش CBCو سیتولوژی ادرار، آزمایش پروتئین خون، آزمایش نشانگر تومور بسیار کمک کننده می باشد.نتایج آزمایش باید به دقت بررسی شوند چونکه عوامل گوناگونی می توانند روی آنها تاثیر گذار باشند.

تشخیص سرطان خون چگونه است

هرگز از دادن آزمایش و هزینه های آن نهراسید امروزه با توجه به افزایش میزان سرطان در بین مردم خیریه هایی برای کمک به افرادی که توانایی مالی ندارند برپا شده است و هدف از برپایی خیریه های سرطانی کمک به شما عزیزان است شما می توانید اگر کسی را که توانایی مالی دارد برای کمک به خیریه معرفی کنید و در خیریه سرطان از افراد سرطانی حمایت کنید.

به گزارش ایسنا پژوهشگران آمریکایی نوع جدیدی از آزمایش خون را کشف کرده اند که می تواند نوع سرطان در افراد را نشان بدهد. این آزمایش توسط پژوهشگران موسسه دانا فاربر آمریکا کشف شده می باشد. پژوهشگران برای این آزمایش خون از تکنولوژی تعیین DNAاستفاده می‌کنند تا متیلاسیون DNA که بر فعال و غیرفعال شدن ژن ها تأثیر دارند را مورد مطالعه قرار دهند. همچنین از تاثیرات آزمایش های ژنتیکی می توان تشخیص به موقع سرطان را نام برد.

بر اساس این آزمایش، ۳۶۰۰ نمونه ی خون مورد آزمایش قرار میگیرد که نشان داد برخی از افراد مبتلا به سرطان بودند و و افراد دیگر نیز انواع سرطان آنها بر اساس این آزمایش مشخص شده است.

این آزمایش به طور دقیقی مشخص می کند که سرطان از کدام بافت بدن فرد آغاز شده و اینکه چه نشانه هایی دارد. این آزمایش از یک ویژگی خاصی برخوردار است و آن این است که توانایی تشخیص بافت یا اندام آسیب دیده را دارد.جفری اوکسنارد مدیر این پژوهش می‌گوید: طبق بررسی‌های ما آزمایش هایی که بر اساس متیلاسیون است بسیار بهتر و دقیق تر از آزمایش های قدیمی DNA عمل می کند. این آزمایش‌ها در شناسایی نوع سرطان در افراد مبتلا دقیق تر است.

پژوهشگران بعد از اینDNA 3583 نفر را بررسی کردند که ۱۵۳۰ نفر مبتلا به سرطان بودند و ۲۰۵۳ نفر سالم شناسایی شدند. این آزمایش خون بیشتر از ۲۰ نوع سرطان را مورد شناسایی قرار داده که سرطان های پستان، روده بزرگ، مری، کیسه صفرا، معده، سر و گردن، ریه، تخمدان و سرطان پانکراس را شامل می شود.اوکسنارد گفت: اگر ما بتوانیم این آزمایش را بسیار گسترده انجام دهیم، می توانیم سرطان را از آغاز در فرد مبتلا شناسایی کرده و روش های درمانی موثری را برای آن در نظر بگیریم.

برخلاف مایع بیوپسی که جهش ژنتیکی و یا موارد دیگر سرطانی را در دی.ان.ای تشخیص می دهند. این تکنولوژی بر تغییرات دی.ان.ای که به نام گروه میتل شناخته شده است تمرکز دارد.گروه میتل واحدهای شیمیایی هستند که به دی.ان.ای متصل می شوند تا ژن های فعال و غیر فعال را شناسایی کنند. دانشمندان به این نتیجه رسیدند که در بسیاری از موارد پیگیری الگوهای میتل بهتر می توانند به تشخیص سرطان کمک کنند.

در این مطالعه، محققان دی.ان.ای بدون سلول را (دی.ان.ای که ابتدا به سلولها متصل می شود و بعد از مرگ سلول وارد خون می شود)در 3583 نفر بررسی کردند.

تشخیص سرطان در 1530 نفر مثبت بود و 2053 نفر به این بیماری مبتلا نبودند. این آزمایش خون توانست انواع مختلفی از سرطان مانند سرطان روده، پانکراس، سرطان ریه، پستان و بسیاری از سرطان های دیگر را نشان دهد.این آزمایش تنها در 0.6% تشخیص اشتباه داد. حساسیت این آزمایش بسیار بالاست و 99.4% را درست تشخیص داد. تشخیص سرطان در مراحل اولیه می تواند به بیماران کمک کند درمان های موثرتری را دریافت کنند. سلولهای سرطانی تمایل دارند در بدن پخش شوند و همین امر سبب می شود سرطان ارگان های مختلفی از بدن را درگیر کند.

دانشمندان می گویند این آزمایش خون قبل از اینکه علائم سرطان بروز داده شود، سرطان را شناسایی می کند. به گفته ی محققان، این آزمایش به این علت که تومور سرطانی را زودتر کشف می‌کند می‌تواند باعث شود که معالجه ی آن نیز آسان تر انجام شود و شاید حتی درمان قطعی صورت بگیرد. داده ها و نتایج این آزمایش ۹۹ درصد مثبت می باشد.

این آزمایش، تغییرات شیمیایی ژنتیکی در تومورهایی را جستجو می کند و شاید بتوان از طریق آزمایش سرطان های ژنتیکی را هم بررسی کرد که وارد جریان خون می شود. بیشتر از ۵۰ نفر مبتلا به سرطان روده و سرطان تخمدان توسط این آزمایش شناسایی شدند. دکتر دیوید کراسبی از موسسه سرطان بریتانیا می گوید: اگر ما بتوانیم سرطان را در مراحل اولیه و قبل از اینکه پیشرفت کند، شناسایی کنیم می‌توانیم جان مبتلایان را نجات دهیم.

همچنین ما می خواهیم این موضوع را به حقیقت تبدیل کنیم. ثبت این ازمایش خون هنوز کار دارد اما نتایج اولیه این آزمایش امیدوارکننده بود. ما در تلاش هستیم تا این آزمایش را طوری طراحی کنیم که در مراحل اولیه سرطان بتواند تشخیص سریع را انجام دهد.دکتر جیمی لین فیزیولوژیست کره ای توضیحاتی درباره ی آزمایش خون ساده برای شناسایی سرطان داده است. جالب است که اشاره ای به صحبت ‌های این دکتر هم کنیم.

او می گوید سلول‌های سرطانی بسیار سریعتر از سلول‌های سالم در بدن رشد می کنند و می میرند و زمانی که می میرند و از بین می‌روند DNA آنها به جریان خون راه پیدا می‌کند.

می توان با یک آزمایش خون ساده DNA سلول های سرطانی که در جریان خون راه پیدا کرده را شناسایی کنیم. این آزمایش منجر به شناسایی زودهنگام سرطان در افراد مبتلا می شود. به جای آنکه منتظر بمانیم تا سرطان آنقدر گسترش پیدا کند که علائم بیماری آن بروز دهد، یا آنقدر متراکم شود که با سیستم های تصویربرداری دیده شود و یا به قدری برجسته شود که بتوان آن را با درمان های طبی مشاهده کرد.

بهتر است سرطان در مراحل اولیه بیماری توسط آزمایش خون شناسایی شود و DNA های راه یافته در خون را مورد بررسی قرار دهیم. وی افزود، این کار با یک آزمایش خون ساده انجام می شود بدون اینکه هیچ اشعه یا دستگاهی در میان باشد. ما از افراد خون می‌گیریم و DNA را از خون استخراج می کنیم.از آنجایی که بخش اعظمی از بدن از سلول های سالم تشکیل شده‌ است، پس بخش عمده ای از DNA سلولهای سالم است و تنها بخش کوچکی را سلول‌های سرطانی تشکیل می دهد. از طریق مجموعه ای از فناوری‌های بیولوژیکی DNA را مورد بررسی قرار می دهیم و آن را رقم گذاری می‌کنیم و در نهایت با به کارگیری مجموعه ای از آمار و داده های کامپیوتری شناسایی می کنیم که چه نوع سرطانی وجود داشته است.

تشخیص سرطان خون چگونه است

دکتر نیکلاس پاپادوپولوس متخصص پاتولوژی و تومور شناسی می گوید که سرطان معمولاً فعالیت غیرعادی بدن است که اگر در مراحل اولیه شناسایی شود قابل درمان است. او می گوید با آزمایش خونی به نام cancer seek یا پیگیری سرطان می‌توان وجود سرطان در بیمار را شناسایی کرد.دکتر نیکولاس می‌گوید این آزمایش هم DNA و هم پروتئین های عصب را مورد بررسی قرار می دهد و می تواند چندین نوع تومور را تشخیص دهد. او اضافه کرد که این آزمایش خون فقط برای افرادی است که در بدنشان هیچ علائمی از سرطان وجود ندارد. ویژگی خاص این آزمایش خون مشخص کردن دقیق موقعیت سرطان در بدن است.

دکتر نیکولاس به همراه تیم تحقیقاتی خود این آزمایش خون را بر روی بیش از هزار بیمار سرطانی آزمایش کرد که بیشتر از ۷۰% نتایج مثبت بود و فقط هفت مورد نادرست داشت. نیکلاس معتقد است که روش های درمانی و پیشگیری سرطان بسیار پرهزینه است، بنابراین این آزمایش خون می‌تواند در هزینه‌های روش‌های پیشگیری به بیماران کمک کند.سرطان هایی مانند سرطان پستان، شش، معده، کولون، پروستات و عنق رحم رایج ترین و کشنده ترین سرطان ها در کل جهان است که با استفاده از آزمایش خون ساده می‌توان آن را در مراحل اولیه شناسایی کرد و زندگی افراد را نجات داد.

نمونه‌های جمع‌آوری شده برای تست خون، ادرار، مایعات و بافت‌ها در آزمایشگاه از نظر سرطان بررسی می‌شوند. نمونه‌ها ممکن است سلول‌های سرطانی، پروتئین‌ها و دیگر موادی را نشان دهند که در نتیجه سرطان ایجاد می‌شوند. تست‌های خون و ادرار به پزشک کمک می‌کنند که متوجه شود عملکرد اعضای بدن شما چگونه است و آیا تحت تاثیر سرطان قرار گرفته‌اند یا خیر.نمونه‌هایی از آزمایش خون و ادرار که برای تشخیص سرطان استفاده می‌شوند، به شرح زیر است:

این آزمایش خون رایج، تعداد انواع مختلف سلول‌های خون موجود را در نمونه خون شما اندازه‌گیری مینماید. اگر مقدار سلول‌های موجود خیلی زیاد یا خیلی کم یا غیرعادی باشد، ممکن است سرطان خون در این آزمایش نمایان شود که نمونه‌برداری به تشخیص درست کمک می‌کند.

این آزمایش با استفاده از بررسی نمونه ادرار در زیر میکروسکوپ، سلول‌های سرطانی را نشان می‌دهد که ممکن است مربوط به مثانه، کلیه یا رحم باشند.

آزمایشی است که انواع مختلف پروتئین‌های خون (الکتروفورز) را نشان می‌دهد و به تشخیص پروتئین‌های خاص سیستم ایمنی (ایمونوگلوبین‌ها) غیرطبیعی که گاهی اوقات در افراد مبتلا به مالتیپل میلوما افزایش می‌یابد. کمک می‌کند. سایر آزمایشات مثل نمونه‌برداری از مغز استخوان برای اطمینان از تشخیص به کار می‌روند.

نشانگرهای تومور مواد شیمیایی هستند که توسط سلول‌های تومور ساخته شده و در خون ظاهر می‌شوند ولی این نشانگرها می‌توانند توسط سلول‌های عادی بدن نیز تولید شوند و در موارد غیرسرطانی نیز افزایش یابند. هنوز بهترین روش استفاده از نشانگرهای تومور در تشخیص سرطان تعیین نشده و استفاده از این تست بحث‌برانگیز است. نمونه‌هایی از نشانگرهای تومور عبارتند از: آنتی‌ژن مخصوص پروستات (PSA) برای سرطان پروستات، آنتی‌ژن 125 سرطان (CA 125)، کلسی‌تونین برای سرطان تیروئید مدولار، آلفا فیتو پروتئین(AFP) برای سرطان کبد و گنادوتروپین جفتی انسان(HCG) برای تومور سلول‌های جرم (تخم)، سرطان بیضه و سرطان تخمدان.

سرطان سینه یکی از رایج ترین سرطان ها در میان زنان است. مردان هم ممکن است به این سرطان مبتلا شوند اما درصد ابتلای آن ها نسبت به زنان بسیار پایین است. سرطان سینه ممکن است سال‌ها رشد کند و هیچ علائمی از خودش نشان ندهد. اما با آزمایش خون جدید و ساده می‌توان این سرطان را تشخیص داد.

براساس تحقیقاتی که دانشمندان ناتینگهام انجام داده‌اند، دریافتند که سلول های سرطانی پروتئن هایی را در بدن می سازند که به آن آنتی ژن می‌گویند و این پروتئین ها بدن را مجبور می‌کند تا پادتن هایی بسازد که ضد آنها باشد و به آن ها اتو آنتی‌بادی می‌گویند. این آزمایش بر اساس پاسخ سیستم ایمنی بدن به این پروتئین‌ها، نوع سرطان را شناسایی می‌کند.

محققان ناتینگهام دریافتند که این آنتی ژن ها و آنتی بادی ها بهترین گزینه هایی هستند که از طریق آزمایش خون نوع سرطان را شناسایی می کنند. محققان با مقایسه ی نمونه خون ۹۰ بیمار مبتلا به سرطان و ۹۰ فرد سالم، دریافتند که این آزمایش خون بهترین راه برای تشخیص سرطان سینه است، زیرا سلول های سرطانی در این نوع سرطان آنتی ژن هایی را در مقابل انتی بادی ها تولید می کنند که با بررسی آن ها تشخیص سرطان اسان می شود. دانشمندان آلمانی هم بر روی آزمایش خون برای تشخیص سرطان پستان کار کرده اند.

آن ها می‌گویند قرار نیست که روش های سنتی را کنار بگذاریم و فقط از آزمایش خون برای تشخیص سرطان استفاده کنیم. هدف ما از استفاده از این روش این است که سرطان پستان را در مراحل اولیه آن تشخیص دهیم. توانایی این آزمایش خون در تشخیص مانند سونوگرافی، ام ار ای و ماموگرافی است.محققان آلمانی با کمک دیگر کشورها مانند لهستان، دانمارک، ایتالیا، هلند و اسپانیا این آزمایش خون را ابداع کردند و نام آن را لیکویید بیوپسی یا بافت برداری مایع گذاشتند.

به گفته ی محققان آلمانی هشت نوع سرطان را می توان با روش لیکویید بیوپسی تشخیص داد. اما باید گفت که دقت این روش همانند ماموگرافی نیست. محققان آلمانی ۹۰۰ زن را با این آزمایش خون آزمایش کردند و توانستند ۵۰۰ زن را که مبتلا به سرطان سینه بودند را شناسایی کنند.آنها امید دارند که با تلاش بیشتر و با ادامه گسترش این آزمایش خون بیشتر از ۲۰۰۰ فرد مبتلا به سرطان را شناسایی کنند.

آن ها در تلاش هستند تا بتوانند سرطان های دیگر مانند سرطان تخمدان را از طریق لیکویید بیوپسی در مراحل اولیه تشخیص دهند. هدف از آزمایش خون درمان بهتر بیماران سرطانی است.زیرا تشخیص زودتر سرطان باعث می شود که نتایج بهتر و مثبتی از درمان به وجود بیاید.

درست است که این آزمایش خون برای تمام سرطان ها کارسازی ندارد اما می‌تواند بیشتر سرطان هایی که ناشناخته بودند را شناسایی کند. تاکنون تست های بسیار زیادی برای تشخیص سرطان به وجود آمده اما هیچکدام نتوانسته فرد مبتلا را کمک کند. زیرا تشخیص آن به موقع نبوده و یا دیر انجام شده است.بنابراین نتیجه می گیریم که اگر سرطان زود تشخیص داده شود، درمان فرد مبتلا نیز اسان تر می شود.

آزمایش خون می تواند از مرحله یک تا سه برخی سرطان‌ها مانند تخمدان، کبد، معده، لوز المعده، مری، روده بزرگ، ریه و سینه را شناسایی کند.این آزمایش خون می تواند بر روی مراحل آخر سرطان نیز تمرکز کند. بعد از اینکه تغییراتی در بدن به وجود آمد، ما می توانیم مراحل آخر و پایانی این بیماری را هم شناسایی کنیم امید داریم بتوانیم از این طریق مرگ و میر افراد مبتلا به سرطان را کاهش دهیم.

برچسب ها

مطالب مرتبط

سیدسید

4 ماه و 25 روز پیش

ارسال پاسخ

سلام من میخام ازمایش سرطان خون سرطان ریه سرطان روده بدم کجا وچجوری میشه راهنماییم کنین ممنومن میشم

Atfhallpor

21 روز پیش

ارسال پاسخ

سلام من حدوددوماه است که سردردهای شدید دارم واستخوان دارم و روی صورتم چندتاجوشهای قرمزرنگ زده ایاسرطان محسوب میشه

ارسال

در حال ارسال اطلاعات …

خطا در ثبت اطلاعات، لطفا مجدد تلاش نمایید

اطلاعات شما با موفقیت ثبت شد

درباره ما

موسسه خیریه سید محمدحسین رضوی در تاریخ 13/02/1395 به شماره ثبت 38499 توسط خانم سیده نسترن رضوی خواهرزنده یاد سید محمد حسین رضوی که متاسفانه براثر بیماری سرطان از دنیا رفته است، با هدف یاری به جوانان مبتلا به سرطان رده سنی 16-30 سال تاسیس شده است.

تماس با ما

دفتر موسسه :۰۲۱۸۸۹۴۸۷۴۰

روابط عمومی موسسه :۰۹۱۲۶۰۹۷۶۹۸ مددکاری موسسه :۰۹۰۲۶۰۹۷۶۹۸ info[at]smhcharity.ir میدان ولیعصر-خیابان نجات الهی-کوچه چهارم-پلاک۴ -طبقه ۴

مؤسسه خیریه سید محمد حسین رضوی

لوسمی سرطان سلول‌های خونی است. گلبول‌های خونی انواع مختلفی دارند، از جمله گلبول‌های قرمز (RBCs)، گلبول‌های سفید (WBCs) و پلاکت‌ها. به طور کلی، به سرطان‌های WBCs لوسمی گفته می‌شود.

با درمانکده همراه باشید تا بدانید علائم سرطان خون و نشانه های لوکمیا و نشانه لوسمی چیست و چطور می‌توان با تشخیص زودهنگام علائم اولیه سرطان خون این بیماری را درمان کرد.

WBCs بخش مهمی از سیستم ایمنی بدن است. آن‌ها بدن را در برابر تهاجم باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها و همچنین سلول‌های غیرطبیعی و سایر مواد خارجی محافظت می‌کنند. در سرطان خون، WBCs مانند WBCs معمولی عمل نمی‌کند. همچنین سرعت تقسیم آن‌ها بسیار بالا است، تا حدی که جایی برای سلول‌های طبیعی باقی نمی‌ماند.

گلبول‌های سفید بیشتر در مغز استخوان تولید می‌شود، اما انواع خاصی از آن‌ها در غدد لنفاوی، طحال و غده تیموس نیز ساخته می‌شوند. پس از تشکیل، در خون و لنف جریان یافته (مایعی که از طریق سیستم لنفاوی گردش می‌کند) و در غدد لنفاوی و طحال متمرکز می‌شوند.

نام دیگر سرطان خون بیماری لوسمی است. گاهی بیماری لوسمی حاد در افراد مبتلا دیده می‌شود.

تشخیص سرطان خون چگونه است

علت سرطان خون مشخص نیست. با این وجود عوامل مختلفی شناسایی شده‌اند که ممکن است خطر ابتلا به انواع سرطان خون را افزایش دهد. که شامل:

ممکن است شروع لوسمی حاد (شروع ناگهانی) یا مزمن (شروع کند) باشد. در لوسمی حاد، سلول‌های سرطانی به سرعت تکثیر می‌شوند. در لوسمی مزمن، بیماری به آرامی پیشرفت می‌کند و علائم اولیه سرطان خون ممکن است بسیار خفیف باشد.

لوسمی نیز با توجه به نوع سلول طبقه‌بندی می‌شود. لوسمی مربوط به سلول‌های میلوئیدی، لوسمی میلوژن خوانده می‌شود. سلول‌های میلوئیدی سلول‌های خونی نابالغی هستند که به طور معمول به گرانولوسیت‌ها یا مونوسیت‌ها تبدیل می‌شوند. لوسمی مربوط به لنفوسیت‌ها، لوسمی لنفوسیتی نام دارد. چهار نوع اصلی سرطان خون وجود دارد:

لوسمی میلوئیدی حاد (AML) ممکن است در کودکان و بزرگسالان رخ دهد. این شایع‌ترین نوع سرطان خون است. میزان بقای پنج ساله AML 26.9 درصد است.

لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL) بیشتر در کودکان رخ می‌دهد. NCI تخمین می‌زند سالانه حدود ۶۰۰۰ مورد جدید ALL تشخیص داده می‌شود. بقای پنج ساله برای ALL 68.2 درصد است.

لوسمی میلوئیدی مزمن (CML) بیشتر بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. براساس NCI، سالانه حدود ۹۰۰۰ مورد جدید CML تشخیص داده می‌شود. میزان بقای پنج ساله برای CML 66.9 درصد است.

لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) به احتمال زیاد افراد بالای ۵۵ سال را درگیر می‌کند. در کودکان بسیار نادر است. طبق NCI، سالانه حدود ۲۰،۰۰۰ مورد جدید CLL تشخیص داده می‌شود. بقای پنج ساله برای CLL ۸۳.۲ درصد است.

لوسمی سلول‌های مویی یک زیر گروه بسیار نادر CLL است. نام آن از ظاهر لنفوسیت‌های سرطانی در زیر میکروسکوپ گرفته شده است.

برای آنکه بدانید لوسمی چه بیماری است و علائم لوسمی چیست باید آزمایش بدهید و علائم سرطان در آزمایش را بررسی کنید. شما از طریق درمانکده می‌توانید در خانه یا محل مورد نظر خود آزمایش دهید و جواب را در مدت کوتاهی دریافت کنید.

علائم سرطان خون در زنان و مردان شامل موارد زیر است:

لوکمیا همچنین می‌تواند باعث ایجاد علائم در اندام‌هایی شود که تحت تاثیر سلول‌های سرطانی قرار گرفته‌اند. به عنوان مثال، اگر سرطان در سیستم عصبی مرکزی گسترش یابد، می‌تواند باعث سردرد، حالت تهوع و استفراغ، گیجی، از دست دادن کنترل عضلات و تشنج شود.

لوکمیا می‌تواند به قسمت‌های دیگر بدن نیز گسترش یابد، از جمله:

در صورت وجود برخی از عوامل خطر خاص یا علائم، ممکن است به سرطان خون شک شود. پزشک فوق تخصص خون با یک سابقه کامل و معاینه جسمی شروع می‌کند، اما لوسمی را نمی‌توان با معاینه فیزیکی به طور کامل تشخیص داد. در عوض، پزشکان برای تشخیص از آزمایش خون، بیوپسی و تصویربرداری استفاده می‌کنند.

برای بررسی علائم سرطان خون در کودکان و بزرگسالان باید آزمایش‌های مربوطه را انجام دهید. شما از طریق درمانکده می‌توانید درخواست آزمایش در خانه یا محل خود را ثبت کنید.

تعدادی آزمایش وجود دارد که می‌توان از آن‌ها برای تشخیص سرطان خون استفاده کرد. شمارش کامل خون تعداد گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها را در خون مشخص می‌کند. نگاه کردن به خون در زیر میکروسکوپ نیز می‌تواند تعیین کند که آیا سلول‌ها ظاهر طبیعی دارند یا خیر.

نمونه برداری از بافت مغز استخوان یا غدد لنفاوی انجام می‌شود تا به دنبال شواهدی از سرطان خون بگردند. این نمونه های کوچک می‌توانند نوع سرطان خون و میزان رشد آن را مشخص کنند. بیوپسی ارگان‌های دیگر مانند کبد و طحال برای آگاهی از گسترش سرطان قابل استفاده است.

برای بررسی علائم سرطان خون در آزمایش و تشخیص علائم سرطان خون در نوجوانان باید با پزشک خود صحبت کنید. شما از طریق درمانکده می‌توانید مشاوره آنلاین فوری دریافت کنید.

پس از تشخیص لوکمیا، این مرحله انجام می‌شود. استیجینگ به پزشک کمک می‌کند تا وضعیت آینده بیمار را تعیین کند.

AML و ALL براساس ظاهر سلول‌های سرطانی در زیر میکروسکوپ و نوع سلول‌های درگیر استیجینگ می‌شوند. ALL و CLL بر اساس تعداد WBC در زمان تشخیص مرحله‌بندی می‌شوند. از وجود گلبول‌های سفید نابالغ یا میلووبلاست در خون و مغز استخوان نیز برای استیجینگ AML و CML استفاده می‌شود.

تعدادی تست دیگر نیز برای ارزیابی پیشرفت بیماری استفاده می‌شود:

برای بررسی علائم سرطان خون، با پزشک مشورت کنید. از طریق درمانکده، مشاوره آنلاین پزشکی دریافت کنید:

دکتر فوق تخصص آنکولوژی وظیفه درمان بیماران سرطانی را دارد. لوسمی معمولاً توسط هماتولوژیست-انکولوژیست معالجه می‌شود. این‌ها پزشکانی هستند که در زمینه اختلالات خونی و سرطان تخصص دارند. درمان بستگی به نوع و مرحله سرطان دارد. برخی از انواع سرطان خون به آرامی رشد می‌کنند و نیازی به درمان فوری ندارند. با این حال، درمان لوسمی معمولاً شامل یک یا چند مورد از موارد زیر است:

چشم انداز طولانی مدت برای افرادی که مبتلا به سرطان خون هستند بستگی به نوع سرطان و مرحله آن هنگام تشخیص دارد. هرچه لوسمی زودتر تشخیص و درمان شود، احتمال بهبودی نیز بالاتر خواهد رفت . برخی از عوامل مانند سن بالا، سابقه اختلالات خونی و جهش‌های کروموزومی می‌توانند روی چشم انداز تأثیر منفی بگذارند.

طبق گزارش NCI، تعداد مرگ و میر لوکمیا در هر سال، از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۴ به طور متوسط ۱ درصد کاهش یافته است. از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۳ ، میزان بقای پنج ساله (یا درصد زنده ماندن در طی پنج سال پس از تشخیص بیماری) ۶۰.۶ درصد بوده است.

با این حال، توجه به این نکته مهم است که این رقم شامل افراد در هر سنی و با همه انواع لوکمیا است. این به تنهایی نتیجه را برای هیچ یک از افراد پیش بینی نمی‌کند. با تیم پزشکی خود برای درمان سرطان خون همکاری کنید. به یاد داشته باشید که وضعیت هر شخص متفاوت است.

لوسمی هرچه زودتر تشخیص و درمان شود، احتمال بهبودی نیز بالاتر خواهد بود.. بنابراین برای درمان و یا کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید از دکتر فوق تخصص خون و آنکولوژی حاضر در درمانکده به صورت آنلاین نوبت بگیرید و یا مشاوره داشته باشید.

منبع: Healthline

form#sib_signup_form_5 {
padding: 5px;
-moz-box-sizing:border-box;
-webkit-box-sizing: border-box;
box-sizing: border-box;
direction:rtl;
font-size: 16px;
}
form#sib_signup_form_5 input[type=text]{
width: 100%;
border: 1px solid #bbb;
height: auto;
margin: 5px 0 0 0;
display: inline;
}
form#sib_signup_form_5 input[type=email], form#sib_signup_form_5 select {
width: 100%;
border: 1px solid #bbb;
height: auto;
margin: 5px 0 0 0;
}
form#sib_signup_form_5 .sib-default-btn {
margin: 5px auto;
padding: 6px 12px;
color:#fff;
background-color: #1780df;
border-color: #2E2E2E;
font-size: 16px;
font-weight:bold;
line-height: 1.4285;
text-align: center;
cursor: pointer;
vertical-align: middle;
-webkit-user-select:none;
-moz-user-select:none;
-ms-user-select:none;
user-select:none;
white-space: normal;
border:1px solid transparent;
border-radius: 5px;
width: 100%;
}

form#sib_signup_form_5 .sib-default-btn:hover {
background-color: #fb815e;
}
form#sib_signup_form_5 p{
margin: 10px 0 0 0;
}
form#sib_signup_form_5.sib-bold{
font-weight: bold;
margin-bottom: 15px;
}

.dr-form-img {
width: 100%;
margin-bottom: 1rem;
}form#sib_signup_form_5 p.sib-alert-message {
padding: 6px 12px;
margin-bottom: 20px;
border: 1px solid transparent;
border-radius: 4px;
-webkit-box-sizing: border-box;
-moz-box-sizing: border-box;
box-sizing: border-box;
}
form#sib_signup_form_5 p.sib-alert-message-error {
background-color: #f2dede;
border-color: #ebccd1;
color: #a94442;
}
form#sib_signup_form_5 p.sib-alert-message-success {
background-color: #dff0d8;
border-color: #d6e9c6;
color: #3c763d;
}
form#sib_signup_form_5 p.sib-alert-message-warning {
background-color: #fcf8e3;
border-color: #faebcc;
color: #8a6d3b;
}

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دیدگاه

نام *

تشخیص سرطان خون چگونه است

ایمیل *

وب‌ سایت

هیچ کسی لایق درد و رنج هیچ بیماری‌ای نیست. مسیر طولانی و سخت دستیابی به سلامتی، نیازمند یار قابل اعتمادی است.

یاری مثل درمانکده که در جستجو و مشاوره آنلاین و حضوری پزشک و روانشناس، تست آنلاین هوشمند و آزمایش در محل کرونا، تلاشی کوچک برای کم کردن موانع راه سلامت، انجام می‌دهد.

ممكنست علایم و نشانه هايى از “AML” در افرادى ديده شود، اما براى قطعيت تشخيص بايد آزمايشاتى انجام شود.

شرح حال و معاينه:

ابتدا پزشك از شما در مورد طول مدتى كه از پديدارى علایم گذشته سوال مى كند، همچنين در مورد ريسك فاكتورهاى احتمالى پرس و جو مى نمايد. در هنگام معاينه بدنى، پزشك چشمان شما، دهان، پوست، غدد لنفاوى، كبد، طحال و سيستم عصبى شما را مورد بررسى قرار می دهد. همچنین به جستجوى مكان هاى احتمالى خونريزى يا خون مردگى، ويا علایمى از عفونت ها مى پردازد. اگر نشانه های دال بر وجود سلول هاى غير طبيعى خون را بیابد (همانند كم خونى، عفونت ها، كبودى، خونريزى)، شما را براى انجام آزمايش “شمارش كامل سلول هاى خون” فرستاده و احتمالاً نتيجه آزمايش را به نزد پزشك هماتولوژيست و مدیکال آنکولوژیست “فوق تخصص بيمارى هاى خون و سرطان” مى فرستد.

تشخیص سرطان خون چگونه است

اگر نتايج آزمايشات و بررسى علائم و نشانه ها، حاكى از احتمال وجود لوسمى باشد، آزمايش نمونه هاى خون و مغز استخوان، در جهت ايجاد اطمينان از وجود سرطان، و نيز آزمايشات سلولى ديگر جهت تعيين درمان و هدايت آن، انجام خواهد شد، به شرح زير:

نمونه هاى خون معمولاً از يك سياهرگ بازو گرفته مى شوند.

معمولاً به دو روش متفاوت اما هم زمان انجام مى پذيرد:

الف: كشيدن مایع مغز استخوان (آسپیراسیون) ب: نمونه بردارى از مغز استخوان (بیوپسی)

نمونه ها معمولاً از پشت استخوان لگن برداشته مى شوند، اما اگر فقط روش مكش را بخواهند انجام دهند، از استخوان جناغ سينه استفاده مى نمايند. در روش مكش بيمار به پهلو ويا شكم دراز كشيده و پس از انجام بى حسى موضعى، ابتدا با يك سرنگ ويژه از داخل استخوان نمونه اى از مغز آن را بيرون كشيده و بعد با يك سوزن توخالى و بزرگ تر، نمونه كوچكى از خود استخوان و مغز آن را بيرون مى آورند و براى تشخيص لوسمى به آزمايشگاه پاتولوژى ارسال مى نمايند. (اين دو آزمايش ممكنست بعداً هم، براى دريافت چگونگى تاثير درمان ها، چند مرتبه تكرار شوند.)

از مايعى كه اطراف مغز و نخاع را گرفته (سى اس اف)، نمونه بردارى مى شود زيرا گاهى “آ ام ال” به نواحى اطراف مغز و نخاع انتشار مى يابد. (البته اين نمونه گيرى در صورتی انجام مى شود که علایمى دال بر گسترش لوسمى به اين نواحى وجود داشته باشد). ابتدا بيمار به شكم يا پهلو دراز كشيده و با يك سوزن توخالى (بعد از بى حسى) از ناحيه مابين مهره های ستون فقرات، مقدارى از آب (مايع) نخاع را خارج كرده و به آزمايشگاه مى فرستند (گاهى از طريق نصب يك سيستم ويژه، مقدارى از داروى شيمى درمانى را به داخل اين مايع و نواحى اطراف مغز و نخاع مى فرستند تا از انتشار لوسمى پيشگيرى نمايند).

آزمايشات، تشخيص و دسته بندى لوسمى حاد ميلوئيدى:

براى تشخيص AML يا انواع AML آزمايشات زير انجام مى شوند.

در اين آزمايش، تمام سلول هاى مختلف خون را شمارش و دسته بندى مى نمايند. (مثلاً تمامى گلبول های سفيد مختلف خون را نيز بر حسب نوع، شمارش و دسته بندى مى نمايند). نمونه اى از خون را نیز در زير ميكروسكوپ مشاهده مى نمايند، تا تغييرات احتمالى در تعداد و شكل ظاهرى سلول هاى خون را بررسى نمايند، زيرا به تشخيص لوسمى كمك مى نمايد. اغلب بيماران مبتلا به آ ام ال، معمولاً تعداد بسيار زيادى سلول هاى سفيد نابالغ (بلاست) در خون خود دارند اما تعداد گلبول قرمز آنان ناكافى است.

اين سلول هاى نابالغ، هيچگاه مانند سلول هاى عادى عمل نكرده وبا اين كه وجود آن ها نشانه حضور لوسمى است، اما بيمارى بدون مشاهده نمونه مغز استخوان قابل تشخيص نخواهد بود.

اين آزمايش ميزان مواد شيميايى مختلف موجود در خون را اندازه گيرى كرده و توانايى انعقاد آن را مى سنجد. اين آزمايشات براى تشخيص لوسمى نيستند، اما كمك مى نمايند اگر اشكالاتى در كبد و كليه ها وجود دارد، و يا مقادير غير طبيعى از ماده معدنى خاص در خون وجود دارد، و يا مسائلى در فرايند انعقاد خون خلل ايجاد مى كند، كشف شوند.

نمونه هايى از مايع تخاع، مغز استخوان و خون توسط پزشك پاتواوژيست يا آنکولوژيست، براى مشاهده تعداد، اندازه، و يا چند خصلت ديگر سلول هاى خون در زير ميكروسكوپ، مورد بررسى دقيق قرار مى گیرد. نشان گر اصلى اين است که در لوسمى، اغلب سلول ها نابالغ بنام ميلوبلاست (بلاست) در زیر میکروسکوپ دیده مى شوند. داشتن حداقل ٢٠ درصد از سلول هاى بلاست در مغز استخوان و يا خون، به معناى تشخيص لوسمى ميلوئيدى حاد مى باشد (در مغز استخوان سالم، تعداد سلول بلاست زير ٥ درصد است.) در ضمن چنانچه تغييرات كروموزومى خاصى كه در يك نوع ويژه از آ ام ال پديدار مى شود، در سلول هاى بلاست ديده شود، ديگر لازم نيست تعداد حتماً به ٢٠ درصد رسيده باشد و آ ام ال، تقريباً محرز مى شود. (هر چند اين آزمايشات، هنوز كافى نيستند و گاهى تست هاى حساس ترى هم لازم است.)

در اين آزمايش با استفاده از مواد شيميايى ويژه (نوعى رنگ) سعى در تشخيص سلول هاى لوسمى مى نمايند. مثلاً اين رنگ موجب مى شود كه “گرانول” سلول هاى لوسمى آ ام ال، در زير ميكروسكوپ به رنگ و شكل نقطه هاى سياه در بيايند، در حالى كه سلول هاى لوسمى ليمفوئيدى حاد “ALL”، تغيير رنگ نمى دهند.

اين آزمايشات براى تعيين دقيق نوع لوسمى بسيار مهم و كمك كننده است، و با تشخيص ماده آلى موجود در سطح سلول، نوع آنرا تعيين و مشخص مى نمايند. نمونه اى از سلول ها را با آنتى بادى (ساخت دست بشر) آغشته نموده و چنانچه نوعى از مواد خاص در سطح سلول وجود داشته باشد، آنتى بادى به آن ها مى چسبد. سپس اين سلول ها را از مقابل يك شعاع نورى ليزرى عبور مى دهند، و اگر آنتى بادى به آن ها چسبيده باشد، اين سلول ها از خود نور جذب شده را ساطع مى نمايند و اين فرآيند توسط كامپيوتر آناليز شده و سلولها به اين وسيله دسته بندى و شمارش مى شوند. در روش ايمونوسيتوشیمی هم، سلول هاى خون و مغز استخوان را با آنتى بادى ويژه اى تركيب كرده، اما به جاى استفاده از ليزر و كامپيوتر، با مشاهده تغييرات رنگ آن ها در زير ميكروسكوپ، اين سلول ها دسته بندى مى شوند. اين آزمايشات در واقع براى دسته بندى سلول هاى لوسمى بر اساس آنتى ژن موجود در سطح آن ها (ايمونوفيتوتايپينگ) مى باشد. بر اساس اينكه سلول هاى لوسمى از چه نوع سلول خونی منشا گرفته اند، و ميزان بلوغ آن ها چقدر است، حامل آنتى ژن هاى متفاوتى می باشند. با جمع آورى اين اطلاعات مى توان انواع لوسمى ميلوئيدى حاد را تشخيص داد و طبقه بندى نمود.

براى اين آزمايش “يك طول بلند از چرخه دى ان آ حامل ژن ها” به نام كروموزوم سلول را در زير ميكروسكوپ مشاهده مى نمايند. سلول نرمال انسانى ٢٣ جفت كروموزوم دارد كه هركدام رنگ خاص و اندازه معينى دارند. در برخى از موارد آ ام ال، سلول ها داراى تغييرات كروموزومى اى هستند كه در زير ميكروسكوپ قابل مشاهده مى باشند. مثلاً، دو كروموزوم ممكنست مقدارى از “DNA” را با يكديگر ردو بدل نمايند، در نتيجه قسمتى از يك كروموزوم به ديگری متصل مى شود كه به آن “ترنس لوكيشن” مى گويند (تبادل مكان). در ديگر موارد، تغييرات ديگرى هم ديده مى شود كه در اين جا گفته خواهند شد. (معمولاً تشخیص اين موارد به دو تا سه هفته زمان نياز دارد، زيرا سلول هاى لوسمى بايد در آزمايشگاه كشت شوند تا كروموزوم آن ها قابل ديدن باشد).

جابجایی transcloaction t(8; 21): ترنس لوكيشن، كه چنين نوشته مى شود: (٨ ؛ ٢١)t يعنى قسمتى از كروموزوم شماره ٨ روى كروموزوم شماره ٢١ قرار دارد.

وارونگی inversion (inv)16: يعنى قسمتى از كروموزوم شماره ١٦ به حالت بالعكس قرارگرفته، اما هنوز به كروموزوم وصل است.

حذف شدن deletion del (-7): يعنى قسمتى از كروموزوم شماره ٧ از بين رفته و يا گم شده است.

اضافه شدن addition add (+8): يعنى قسمتى از كروموزوم شماره ٨ مضاعف (كپى) شده و تعداد زيادى از نسخه هاى آن در سلول وجود دارند.

تمامى تغييرات كروموزومى در زير ميكروسكوپ قابل مشاهده نيستند و آزمايشات ديگرى نيز لازم است.

در اين آزمايش از رنگ هاى ويژه فلوروسنت (كه فقط به بعضى از ژن ها و يا قسمت هايى از كروموزوم هاى مشخص مى چسبد) استفاده مى گردد. با اين روش تعدادى از تغييرات بسيار كوچك هم قابل شناسايى هستند. روش “فيش” براى مشاهده تغييرات ژن هایی خاص و يا قسمت هايى از كروموزوم ها، قابل استفاده است و چون احتياجى نيست كه نمونه هاى سلولى مغز استخوان و خون را در آزمايشگاه رشد بدهند، نتايج حاصله زود و سريع به دست مى آيد. تنها اشكال آن، عدم كاربرد براى تمامى تغييرات است، و پزشكان بايد از قبل از انجام آزمايش بدانند كه به دنبال بررسی چه چیزی و رسیدن به چه جوابى هستند.

اين يك تست بسيار حساس براى مشاهده تغييرات بسيار كوچك در كروموزوم هايى است كه در زير ميكروسكوپ قابل مشاهده نيستند. برای پيدا كردن تغييرات ژنى كه فقط در چند سلول اتفاق افتاده باشد، كاربرد بسيار خوبى دارد (مثلاً، پيدا كردن فقط چند عدد سلول با ژن تغيير يافته در مغز استخوان و يا خون، بعد از درمان). در اين جا نيز پزشكان بايد قبل از آزمايش بدانند كه به دنبا چه هستند و براى تمامى موارد كاربرى ندارد.

تشخیص سرطان خون چگونه است

از آن جايى كه لوسمى ها معمولاً ايجاد تومور نمى نمايند، تصوير بردارى ها در تشخيص لوسمى كاربرد چندانى ندارند اما، زمانى در افراد مبتلا به آ ام ال به كار گرفته مى شوندكه پزشكان بخواهند ردى از عفونت و يا ساير دشوارى ها به دست بياورند، مانند تعين ميزان گسترش بيمارى (در صورت مشكوك بودن به متاستاز) ، و فراتر رفتن بيمارى از مغزاستخوان و خون.روش هاى مختلف به شرح زير:

اگر ابتلاى ريه به عفونت مشكوك باشد، از عكسبردارى با اشعه ايكس استفاده مى شود.

اين آزمايش براى كمك به تشخيص اين كه آيا غدد لنفاوى و يا عضو ديگرى در بدن بزرگ شده است يا خير، كاربرى خوبى دارد (در تشخيص آ ام ال كمكى نمى نمايد.)، اما زمانى كه پزشك شك دارد كه لوسمى در يكى از اعضاء در حال رشد است، مثلاً طحال، سى تى اسكن، ارزش خودرا نشان مى دهد. سى تى اسكن با استفاده از اشعه ايكس، جزييات دقيقى از بافت نرم اندام هاى داخلى را در تصاوير متقاطع و متعدد خود نشان ميدهد. پيش از انجام سى تى اسكن، ممكن است كه يك ماده حاجب (براى وضوح بهتر) براى خوردن به شما داده شود و يا اينكه از راه سياهرگى وارد بدن شما بنمايند. گاهى اين تزريق احساس گُر گرفتگى و يا داغ شدن را به دنبال دارد (در صورت و يا جاى ديگر)، براى بعضى ها در بدنشان كهير پديدار مى گردد، و در مواردى نادر، عكس العمل آلرژيكى همانند تنگى نفس و يا افت فشارخون مشاهده شده است. اگر شما به هرچيزى آلرژى داريد و يا قبلاً به ماده حاجب عكس العمل نشان داده ايد، پزشك را از قبل در جريان قرار دهيد. در ضمن سى تى اسكن بيشتر از عكسبردارى با اشعه ايكس به زمان احتياج دارد.

در بعضى موارد لازم است كه با كمك تصاوير سى تى اسكن، يك سوزن نمونه بردارى را به يك ناحيه مشكوك به سرطان هدايت نمايند. در حالى كه بيمار دراز كشيده، سوزن ويژه ای از راه پوست بى حس شده و با كمك تصاوير به طرف محل مورد نظر در بدن هدايت مى شود. بعد از نمونه بردارى نمونه به آزمايشگاه ارسال و در زير ميكروسكوپ مورد بررسى دقيق قرار می گیرد.

بعضى دستگاه ها، تركيب هر دو اسكن پت و سى تى را دارند، كه در آنجام آن، يك نوع گلوكز راديو اكتيو (تضعيف شده) به جريان خون تزريق مى شود. از آن جايى كه سلول هاى سرطانى رشد سريعى دارند و به غذاى فراوان نيازمندند، پس قسمت اعظم اين قند راديو اكتيو را جذب مى نمايند. با دوربينى ويژه، از اين نقاط درخشان تصوير بردارى مى شود و پزشكان با مقايسه تصاوير پر جزئيات سى تى اسكن با اين تصاويرحاوى مقادير بالای راديواكتيو (كه از همان قسمت گرفته شده است) به نتيجه گيرى هاى خوبى دست مى يابند.

اين دستگاه تصاويرى دقيق و پر جزئيات از بافت هاى نرم بدن تهيه مى نمايد (با كمك آناليز كامپيوترى)، اما روش آن استفاده از امواج صوتى در يك محيط قوى مغناطيس مى باشد (براى وضوح بهتر، اغلب ماده حاجب نيز تزريق مى گردد). اين ماده حاجب از نوع ماده حاجب استفاده شده در سى تى اسكن نیست، اما، واكنش آلرژيك هم در آن ديده مى شود. تصاوير ام آر آى براى معاينه مغز و ستون فقرات بسيار كارآمد هستند (هر چند در افراد مبتلا به آ ام ال، زياد به كار گرفته نمى شود). مدت زمان لازم براى تصاوير برداری حدود يك ساعت مى باشد.

با استفاده از ارسال امواج صوتى و جمع آورى “بازگشت” آن ها در برخورد با اندام هاى داخلى، به كمك كامپيوتر تصاويرى ساخته مى شود. براى مشاهده غدد لنفاوى بزرگ شده نزديك به پوست بدن و يا “ديدن” اعضاء داخل شكم، مثل غدد لنفاوى متورم، كبد و طحال و يا، كليه ها، كاربرد دارد (براى تصوير سازى از قفسه سينه مفيد نيست، زيرا دنده ها در عملكرد امواج صوتى خلل ايجاد مى نمايند). براى هدايت سوزن نمونه بردارى، گاهى مورد استفاده قرار مى گيرد.

“اگر سوالی دارید، بپرسید.”

هر چند بروز برخى علایم و نشانه ها مى توانند دليلى براى بروز احتمالى ALL باشد، اما انجام آزمايش نيز براى تأييد آن لازم مى باشد.

شرح حال و معاينه:

در صورت وجود علایم مشكوك به سرطان، پزشك ابتدا در مورد مدت زمان پديدارى اين نشانه ها پرس و جو نموده و سوالاتی هم درباره سابقه “در معرض بودن” بعضى ريسك فاكتورها مى پرسد. در هنگام معاينه بدنى، پزشك به جستجوى مکان هاى متورم، مانند غدد لنفاوى، علایمى از عفونت ها، خونريزى و كبود شدگى مى پردازد. پوست بدن به دقت بررسى شده و تست هاى سيستم عصبى نيز انجام مى شود، همچنين براى بررسی كبد يا طحال بزرگ معاينه شكم انجام می شود. شمارش كامل گلبول هاى مختلف خون انجام می شود و اگر نتيجه حاكى از وجود لوسمى باشد، بيمار به فوق تخصص هماتولوژی و مدیکال آنكولوژی ارجاع می شود. ممكنست پزشك متخصص آزمايشات ديگرى را درخواست نمايد.

تشخیص سرطان خون چگونه است

در اين آزمايش ابتدا تعداد كل گلبول هاى سفيد به تفكيك، گلبول هاى قرمز، و نيز پلاكت ها، جداگانه اندازه گيرى مى شود، سپس يك قطره از خون را روى اسلايد ميكروسكوپ پهن كرده و به چگونگى شكل ظاهرى و تعداد سلول هاى خون با دقت مى نگرند، تغييرات مشاهده شده مى تواند به تشخيص صحيح کمک نماید.

اغلب بيماران مبتلا به لوسمى حاد لنفوئيدى تعداد بسيار زيادى گلبول هاى سفيد نابالغ دارند و در مقابل تعداد گلبول هاى قرمز و پلاكت هاى آنان، از ميزان نرمال كمتر است. بسيارى از اين گلبول هاى سفيد لنفوبلاست (بلاست) خواهند بود اینها لنفوسيت هاى نابالغى هستند كه در حالت طبيعى نبايد در خون وجود داشته باشند، و ميدانيم كه بلاست ها برخلاف گلبول هاى سفيد بالغ و سالم به وظایف خود عمل نمى نمايند. با همه اين تفاسیر، مشاهده نمونه مغز استخوان نيز لازم است.

اين آزمايش ها به جستجو و محاسبه مقدار بعضى مواد شيميايى خاص در خون مى پردازد. اين آزمايشات براى تشخيص نيستند و در بيمارانى كه وجود لوسمى در ايشان به اثبات رسيده، براى يافتن اثرات سوء انتشار بيمارى يا اثرات جانبى شيمى درمانى بر كليه ها و كبد انجام مى شوند. بعلاوه، براى درمان و تصحيح سطح سرمی برخی مواد معدنى، نيازمند نتايج اين آزمايشات هستيم. آزمايش انعقاد خون هم براى اطمينان از روند طبيعى انعقاد خون انجام مى پذيرد.

با استفاده از يك سرنگ و سوزن باريك، نمونه اى از بافت مغز استخوانِ لگن (گاهى جناغ قفسه سينه)، گرفته مى شود، سپس با يك سوزن بزرگ تر توخالى، از قسمت كوچكى از استخوان و مغز آن نمونه بردارى می شود و براى تشخيص لوسمى به آزمايشگاه فرستاده مى شود. اين آزمايش براى تعیین پاسخ به درمان لوسمى نيز انجام مى گردد.

نمونه هاى برداشته شده از مغز استخوان در آزمايشگاه پاتولوژى بررسى می شود و پزشكان به منظور دسته بندى لوسمی به اندازه، شكل و ساير خصوصيات گلبول هاى سفيد دقت مى نمايند. مهمترين عامل در دسته بندى سلول ها اين است كه ببينيم آيا سلول ها ظاهر بلوغ يافته دارند، (يعنى شبيه به سلول هاى تشكيل دهنده خون نرمال هستند) یا نابالغ به نظر مى رسند (خصوصيات عادى سلول طبيعى را ندارند) … . نابالغ ترين سلول ها، بلاست ناميده مى شوند. معيار تشخيص تخمين دقيق ميزان سلول هاى بلاست در نمونه مغز استخوان است و چنانچه حداقل ٢٠ تا ٣٠ درصد سلول هاى بافت مغز استخوان راتشكيل دهد، تشخيص ALL قطعى مى باشد. در شرایط عادى سلول هاى بلاست هرگز بيشتر از ٥ درصد كل سلول ها نخواهند بود. گاهى لازم است قطعيت تشخيص با تست هاى ديگر آزمايشگاهی به اثبات برسد.

در اين آزمايش، نمونه سلول ها را بر يك اسلايد قرار داده و آن ها را در معرض رنگ هاى شيميايى ويژه قرار مى دهند كه هركدام با يك ماده خاص كه در درون و يا سطح سلول هاى مختلف قرار دارند، واكنش مى دهند و در نتيجه تغيير رنگ هاى مختلفى ايجاد مى شود كه در زير ميكروسكوپ قابل مشاهده بوده و هر تغيير رنگى نشان دهنده يك نوع سلول مى باشد. مثلاً ماده شيميايى مخصوصى كه رنگ سلول هاى لوسمى حاد ميلوئيدى را سياه مى نمايد، اصلا سلول هاى لوسمى حاد لنفوئيدى را رنگ نمی کند.

اين آزمايشات بر اساس نوع پروتئين درون و يا روى سطح سلول ها، آن ها را دسته بندى مى نمايد و روشى بسيار كمك كننده براى تعيين دقيق نوع لوسمى است. براى تشخيص لوسمى اغلب اين آزمايشات بر روى سلول هاى مغز استخوان انجام مى شوند، هر چند انجام آن ها روی سلول هاى خون، غدد لنفاوى و ساير مايعات بدن هم امكان پذير مى باشد. براى انجام اين آزمايشات، نمونه هايى از سلول ها را با آنتى بادى هايى كه به پروتئين هاى خاصى مى چسبند آغشته مى نمايند. در فلوسيتومترى، يك دستگاه ويژه تعيین مى كند كه چه آنتى بادى هايى به چه پروتئين هايى متصل شده اند، اما در ايمونوهيستوشيمى، اين كار در زير ميكروسكوپ انجام مى شود. اين آزمايشات در تشخيص لوسمى و لنفوم كاربرد دارند و براى لوسمى حاد لنفوئيد و تعيين نوع دقيق زير مجموعه هاى آن، كاربرد زيادى دارد.

سلول هاى طبيعى انسان ٢٣ جفت كروموزوم دارند (تشكيل شده از مولكول DNA)، در برخى از موارد لوسمى اين كروموزوم ها دچار تغيير (جهش) شده اند و گاهى قطعه اى از يك كروموزوم از دست رفته است كه به آن “حذف” مى گويند. در اغلب موارد ALL، دو عدد از كروموزوم ها قسمتى از DNA خود را با يكديگر تعويض مى نمايند “جابجايى” و همانطور كه پيشتر توضيح داديم. شایعترين جابجایی در بزرگسالان بين كروموزوم هاى ٩ و ٢٢ رخ می دهد، كه موجب كوتاهى كروموزوم ٢٢ (كروموزوم فيلادلفيا) می شود. از هر چهار مورد لوسمى يك مورد جابجايى دارد. اين جابجايى، اهميت ويژه اى دارد زيرا با بعضى از داروها قابل “هدف گيرى” است. این اطلاعات در تخمين چشم انداز حيات آتى (پيش آگهى) و پاسخ به درمان، مفيد است. به همين دليل تست هاى كروموزومى يك قسمت استاندارد از فرآيند تشخيص و درمان لوسمى حاد لنفوئيدى هستند.

انجام اين آزمايش نياز به دو تا سه هفته زمان دارد. در روند انجام آن، سلول هاى مغز استخوان يا خون را در آزمايشگاه رشد داده تا سلول ها شروع به تقسيم شدن نمايند و در نتيجه كروموزوم ها در زير ميكروسكوپ قابل مشاهده باشند. يك مزيت اين روش اين است كه تمامى كروموزوم ها قابل مشاهده بوده و پزشك نياز ندارد كه بداند به جستجوى چه چيزى مى خواهد بپردازد. (البته تمامى جهش ها در زير ميكروسكوپ قابل مشاهده نیستند و براى كشف اين جهش ها به تست هاى ديگرى نیاز است).

روش ديگرى براى مشاهده كروموزوم و ژن ها مى باشد. در آن از رنگ هاى ويژه فلورسنت كه به ژن هايى خاص يا قسمت هايى مشخص از كروموزوم هاى متصل مى شود، استفاده مى نمايند. با آزمايش فيش، جهش هاى كروموزومى كه به خاطر كوچكى بيش از حد در آزمايشات سيتوژنتيك قابل ديدن نيستند را در زير ميكروسكوپ مى توان مشاهده نمود. همچنین مانند سیتوژنتیک می توان تغییرات بزرگ مانند جابجایی ها را با آن دید. می توان آزمايش فيش را براى نمونه هاى معمولى و متعارف خون و مغز استخوان به كار گرفت و از آن جا كه نيازى نيست سلول ها تقسيم شوند، از آن مى توان براى مشاهده سلول هاى ديگر بافت ها مانند غدد لنفاوى نیز بهره گرفت. نتايج طى دو سه روز به دست می آید و بسيار دقيق خواهد بود. چون آزمايش فيش فقط براى جهش هاى ژنتيكى مشخص كاربرى دارد (و براى مشاهده كروموزوم نيست)، بهترين کاربرد آن در برای تغييرات مهم لوسمى است.

اين يك آزمايش فوق حساس DNA مى باشد كه حتى جهش هاى ژنتيكى بسيار كوچكى را كه قابل ديده شدن هم نيستند، آشكار مى سازد (حتى اگر سلول هاى لوسمى اندكى در نمونه وجود داشته باشند). البته بايد دانست كه اين آزمايش همانند آزمايش فيش، براى يافتن جهش هاى معينى كاربرد دارد و اصلاً براى مشاهده كروموزوم ها مناسب نمى باشد. در ALL، از اين تست جهت يافتن ژن محصول كروموزوم فيلادلفيا استفاده مى شود. اگر سلول لوسمى جهش ژنتيكى خاصى داشته باشد (و يا كروموزوم)، از اين آزمايش پس از درمان مى توان براى يافتن ردّى از سلول هاى اندك باقى مانده از لوسمى (كه ممكنست در زير ميكروسكوپ قابل ديدن نباشند) مى توان بهره برد.

چون لوسمى حاد لنفوئيدى قابليت انتشار به نواحى اطراف مغز و طناب نخاعى را دارد، براى كشف و رديابى اين گسترش، پزشكان نمونه اى از مايع مغزى نخاعى (CSF) را از قسمت هاى پايين كمر بيمار مى گیرند. از اين عمل براى تزریق داروهاى شيمى درمانى به داخل مايع مغزى نخاعى (برای پيشگيرى از متاستاز يا درمان انتشار لوسمى به مغز و طناب نخاعى) نيز مى توان بهره برد.

غالباً براى كمك به تشخيص لنفوم ها يك غده لنفاوى يا قسمتى از آن، خارج مى شود، و به ندرت براى تشخيص لوسمى حاد لنفوئيدى از آن استفاده مى شود، زيرا تشخيص معمولاً با مشاهده سلول هاى مغز استخوان انجام مى پذيرد. در اين روش جراح با برش پوست، تمامى يا قسمتى از يك گره لنفاوى را خارج مى نمايد. اگر گره لنفاوى نزديك سطح پوست باشد، با بى حسّى موضعى و اگر گره داخل شكم يا قفسه سينه باشد، با بيهوشى عمومى خارج می شود. زمانى كه کل غده لنفاوى خارج می شود به آن نمونه گیری “اِكسيژنال”، و اگر فقط قسمتى از گره خارج سازى شود، به آن نمونه گیری “اينسيژنال” اطلاق مى گردد.

تصويربردارى در افراد مبتلا به ALL براى جستجوى عفونت، يا ساير مشكلات نظير ميزان يا چگونگى گسترش آن به ديگر اندام ها (بغير از خون و مغز استخوان)، انجام مى شود.

اگر پزشك به عفونت ريوى مشكوك باشد، بيمار با اشعه ايكس مورد عكسبردارى از قفسه سينه قرار مى گيرد. بعلاوه، براى جستجوى غدد لنفاوى بزرگ شده قفسه سينه نیز از اشعه ايكس استفاده مى شود.

سى تى اسكن، تصاويرى مقطعی و عرضى از اندام هاى داخلى و بافت هاى نرم تهیه مى کند، و اين عكس داراى جزئياتى واضح است و با آن مى توان از وجود غدد لنفاوى متورم يا رشد لوسمى در بعضى اندام ها مانند طحال مطلع شد. گاهى اين تست را با نوعى اسكن ديگر (پت اسكن) همراه مى سازند و با تزريق نوعى قند راديو اكتيو به جريان خون، از تجمع اين قند در بافت هاى سرطانی، با دوربينى ويژه عکس مى گیرند (هر چند اين روش در تشخيص لوسمى كاربردى ندارد).

براى مشاهده مغز و نخاع، بهترين روش تصوير بردارى، ام آر آى مى باشد که در آن از امواج صوتى در يك محيط مغناطيس قوى، استفاده مى شود.

اين دستگاه با استفاده از امواج صوتى و به كمك كامپيوتر، تصاويرى از غدد لنفاوى نزديك به پوست بدن ايجاد نموده و براى مشاهده اندام هاى داخلى متورم مانند كبد، كليه ها، و طحال مفيد است.

تشخیص سرطان خون چگونه است

گاهى هنگام وجود درد استخوان، براى تشخيص علت درد، (عفونت استخوان يا وجود سرطان در استخوان)، از اين آزمايش استفاده مى شود.

“اگر سوالی دارید، بپرسید.”

ورود / عضویت

تشخیص سرطان خون چگونه است
0