مسعود نیلی (زاده ۲۵ بهمن ۱۳۳۳) اقتصاددان، مدرس دانشگاه و سیاستمدار ایرانی است که دبیر پیشین ستاد هماهنگی اقتصادی دولت دوازدهم بوده و به عنوان استاد دانشگاه صنعتی شریف فعالیت می‌کند.
وی دانش‌آموخته کارشناسی مهندسی سازه از دانشگاه صنعتی شریف، کارشناسی ارشد سیستم‌های اقتصادی از دانشگاه صنعتی اصفهان و دکتری اقتصاد از دانشگاه منچستر می‌باشد. نیلی از سال ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۰ همچنین در فاصله سالهای ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۹ معاونت امور اقتصادی سازمان برنامه و بودجه را برعهده داشت. او از ۱۳۷۹ تا ۱۳۹۰ رئیس دپارتمان اقتصاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف بود. وی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم مشاور رئیس‌جمهور در امور اقتصادی بود. وی همچنین درسگفتارهایی آزاد در موسسه مطالعات سیاسی-اقتصادی “پرسش” برگزار کرده است.[۱]
مسعود نیلی زاده ۲۵ بهمن ماه سال ۱۳۳۳ در شهر همدان می‌باشد. وی در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی به مدت ۳ سال معاون رئیس سازمان برنامه و بودجه بود. وی همچنین به عنوان مشاور رئیس‌جمهور در امور اقتصادی، دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی، استاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف؛ رئیس مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی (ریاست جمهوری) فعالیت داشته‌است. او عضو پیشین تیم اقتصادی حسن روحانی پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری بوده‌است.[۲][۳] حسن روحانی چندی بعد از تشکیل هیئت دولت یازدهم، نیلی را به عنوان مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور منصوب کرد. او چندی بعد جایگزین محمدعلی نجفی، در دبیرخانهٔ ستاد هماهنگی اقتصادی دولت شد. وی پیشتر دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور اقتصادی بود.
مسعود نیلی در سال ۱۳۵۹ در مقطع کارشناسی رشته مهندسی سازه از دانشگاه صنعتی شریف فارغ‌التحصیل شد و در سال ۱۳۶۴ توانست مدرک کارشناسی ارشد طراحی سیستم‌های اقتصادی خود را از دانشگاه صنعتی اصفهان دریافت کند. وی بعدها به انگلستان رفت و در رشته اقتصاد در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری اقتصاد در دانشگاه منچستر تحصیل کرد و در سال ۱۳۷۴ فارغ‌التحصیل شد.[۴]
او ۳ سال در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی معاون سازمان برنامه و بودجهٔ بود. پس از آن در تهیه و تدوین اولین و سومین برنامهٔ ۵ سالهٔ توسعهٔ کشور ایفای نقش کرد.[۵]
مشاور اقتصادی رئیس جمهور ایران
او مدتی نیز از اعضای شورای اقتصاد بود. در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی مجدد به عنوان معاون سازمان برنامه و بودجه و سرپرست کمیتهٔ خصوصی‌سازی برگزیده شد.
او از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۹۰ رئیس دپارتمان اقتصاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف بوده‌است. زمینه علمی مورد علاقه او اقتصاد سیاسی و اقتصاد کلان است.
از مهمترین فعالیت‌های او می‌توان به تدوین سند استراتژی توسعه صنعتی کشور در زمان وزارت اسحاق جهانگیری در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی در سال ۱۳۸۲ نام برد. او از سال ۱۳۹۲ رئیس مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی وابسته به نهاد ریاست جمهوری بود و با استعفا از سمت مشاور ریاست‌جمهوری از ریاست این موسسه نیز استعفا داد.
مسعود نیلی در فروردین ۱۳۹۲ در برنامه‌ای در تلویزیون ایران با نمایش نمودارهایی[۶] اعلام کرد که متوسط خالص اشتغال ایجاد شده (مابه التفاوت اشتغال ایجادشده و بیکاری ایجادشده) در طی سالهای ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ (در دولت محمود احمدی‌نژاد) به طرز عجیبی کم[۷] بوده و حدوداً فقط چهارده هزار عدد در سال بوده‌است. نمودارهای نیلی نشان می‌داد که متوسط خالص اشتغال ایجادشده در دوره‌های مشابه قبلی چند صد هزار نفر در سال بوده‌است.
انتقاد نیلی، واکنش و تکذیب مقامات دولتی را در پی داشت، به گونه‌ای که با سیاه‌نمایی دانستن این اظهارات، مدعی شدند[۸] که طی مدت مورد اشاره نیلی، حدود ۵٫۵ میلیون شغل ایجاد شده‌است.
مسعود نیلی تا کنون کتب و مقالات متعددی در حوزه‌های مختلف اقتصاد کلان و اقتصاد سیاسی منتشر کرده است که شامل موارد زیر هستند:
مسعود نیلی (زاده ۲۵ بهمن ۱۳۳۳) اقتصاددان، مدرس دانشگاه و سیاستمدار ایرانی است که دبیر پیشین ستاد هماهنگی اقتصادی دولت دوازدهم بوده و به عنوان استاد دانشگاه صنعتی شریف فعالیت می‌کند.
وی دانش‌آموخته کارشناسی مهندسی سازه از دانشگاه صنعتی شریف، کارشناسی ارشد سیستم‌های اقتصادی از دانشگاه صنعتی اصفهان و دکتری اقتصاد از دانشگاه منچستر می‌باشد. نیلی از سال ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۰ همچنین در فاصله سالهای ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۹ معاونت امور اقتصادی سازمان برنامه و بودجه را برعهده داشت. او از ۱۳۷۹ تا ۱۳۹۰ رئیس دپارتمان اقتصاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف بود. وی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم مشاور رئیس‌جمهور در امور اقتصادی بود. وی همچنین درسگفتارهایی آزاد در موسسه مطالعات سیاسی-اقتصادی “پرسش” برگزار کرده است.[۱]
مسعود نیلی زاده ۲۵ بهمن ماه سال ۱۳۳۳ در شهر همدان می‌باشد. وی در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی به مدت ۳ سال معاون رئیس سازمان برنامه و بودجه بود. وی همچنین به عنوان مشاور رئیس‌جمهور در امور اقتصادی، دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی، استاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف؛ رئیس مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی (ریاست جمهوری) فعالیت داشته‌است. او عضو پیشین تیم اقتصادی حسن روحانی پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری بوده‌است.[۲][۳] حسن روحانی چندی بعد از تشکیل هیئت دولت یازدهم، نیلی را به عنوان مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور منصوب کرد. او چندی بعد جایگزین محمدعلی نجفی، در دبیرخانهٔ ستاد هماهنگی اقتصادی دولت شد. وی پیشتر دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور اقتصادی بود.
مسعود نیلی در سال ۱۳۵۹ در مقطع کارشناسی رشته مهندسی سازه از دانشگاه صنعتی شریف فارغ‌التحصیل شد و در سال ۱۳۶۴ توانست مدرک کارشناسی ارشد طراحی سیستم‌های اقتصادی خود را از دانشگاه صنعتی اصفهان دریافت کند. وی بعدها به انگلستان رفت و در رشته اقتصاد در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری اقتصاد در دانشگاه منچستر تحصیل کرد و در سال ۱۳۷۴ فارغ‌التحصیل شد.[۴]
او ۳ سال در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی معاون سازمان برنامه و بودجهٔ بود. پس از آن در تهیه و تدوین اولین و سومین برنامهٔ ۵ سالهٔ توسعهٔ کشور ایفای نقش کرد.[۵]
مشاور اقتصادی رئیس جمهور ایران
او مدتی نیز از اعضای شورای اقتصاد بود. در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی مجدد به عنوان معاون سازمان برنامه و بودجه و سرپرست کمیتهٔ خصوصی‌سازی برگزیده شد.
او از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۹۰ رئیس دپارتمان اقتصاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف بوده‌است. زمینه علمی مورد علاقه او اقتصاد سیاسی و اقتصاد کلان است.
از مهمترین فعالیت‌های او می‌توان به تدوین سند استراتژی توسعه صنعتی کشور در زمان وزارت اسحاق جهانگیری در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی در سال ۱۳۸۲ نام برد. او از سال ۱۳۹۲ رئیس مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی وابسته به نهاد ریاست جمهوری بود و با استعفا از سمت مشاور ریاست‌جمهوری از ریاست این موسسه نیز استعفا داد.
مسعود نیلی در فروردین ۱۳۹۲ در برنامه‌ای در تلویزیون ایران با نمایش نمودارهایی[۶] اعلام کرد که متوسط خالص اشتغال ایجاد شده (مابه التفاوت اشتغال ایجادشده و بیکاری ایجادشده) در طی سالهای ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ (در دولت محمود احمدی‌نژاد) به طرز عجیبی کم[۷] بوده و حدوداً فقط چهارده هزار عدد در سال بوده‌است. نمودارهای نیلی نشان می‌داد که متوسط خالص اشتغال ایجادشده در دوره‌های مشابه قبلی چند صد هزار نفر در سال بوده‌است.
انتقاد نیلی، واکنش و تکذیب مقامات دولتی را در پی داشت، به گونه‌ای که با سیاه‌نمایی دانستن این اظهارات، مدعی شدند[۸] که طی مدت مورد اشاره نیلی، حدود ۵٫۵ میلیون شغل ایجاد شده‌است.
مسعود نیلی تا کنون کتب و مقالات متعددی در حوزه‌های مختلف اقتصاد کلان و اقتصاد سیاسی منتشر کرده است که شامل موارد زیر هستند:
مسعود نیلی (زاده ۲۵ بهمن ۱۳۳۳) اقتصاددان، مدرس دانشگاه و سیاستمدار ایرانی است که دبیر پیشین ستاد هماهنگی اقتصادی دولت دوازدهم بوده و به عنوان استاد دانشگاه صنعتی شریف فعالیت می‌کند.
وی دانش‌آموخته کارشناسی مهندسی سازه از دانشگاه صنعتی شریف، کارشناسی ارشد سیستم‌های اقتصادی از دانشگاه صنعتی اصفهان و دکتری اقتصاد از دانشگاه منچستر می‌باشد. نیلی از سال ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۰ همچنین در فاصله سالهای ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۹ معاونت امور اقتصادی سازمان برنامه و بودجه را برعهده داشت. او از ۱۳۷۹ تا ۱۳۹۰ رئیس دپارتمان اقتصاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف بود. وی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم مشاور رئیس‌جمهور در امور اقتصادی بود. وی همچنین درسگفتارهایی آزاد در موسسه مطالعات سیاسی-اقتصادی “پرسش” برگزار کرده است.[۱]
مسعود نیلی زاده ۲۵ بهمن ماه سال ۱۳۳۳ در شهر همدان می‌باشد. وی در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی به مدت ۳ سال معاون رئیس سازمان برنامه و بودجه بود. وی همچنین به عنوان مشاور رئیس‌جمهور در امور اقتصادی، دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی، استاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف؛ رئیس مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی (ریاست جمهوری) فعالیت داشته‌است. او عضو پیشین تیم اقتصادی حسن روحانی پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری بوده‌است.[۲][۳] حسن روحانی چندی بعد از تشکیل هیئت دولت یازدهم، نیلی را به عنوان مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور منصوب کرد. او چندی بعد جایگزین محمدعلی نجفی، در دبیرخانهٔ ستاد هماهنگی اقتصادی دولت شد. وی پیشتر دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور اقتصادی بود.
مسعود نیلی در سال ۱۳۵۹ در مقطع کارشناسی رشته مهندسی سازه از دانشگاه صنعتی شریف فارغ‌التحصیل شد و در سال ۱۳۶۴ توانست مدرک کارشناسی ارشد طراحی سیستم‌های اقتصادی خود را از دانشگاه صنعتی اصفهان دریافت کند. وی بعدها به انگلستان رفت و در رشته اقتصاد در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری اقتصاد در دانشگاه منچستر تحصیل کرد و در سال ۱۳۷۴ فارغ‌التحصیل شد.[۴]
او ۳ سال در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی معاون سازمان برنامه و بودجهٔ بود. پس از آن در تهیه و تدوین اولین و سومین برنامهٔ ۵ سالهٔ توسعهٔ کشور ایفای نقش کرد.[۵]
مشاور اقتصادی رئیس جمهور ایران
او مدتی نیز از اعضای شورای اقتصاد بود. در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی مجدد به عنوان معاون سازمان برنامه و بودجه و سرپرست کمیتهٔ خصوصی‌سازی برگزیده شد.
او از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۹۰ رئیس دپارتمان اقتصاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف بوده‌است. زمینه علمی مورد علاقه او اقتصاد سیاسی و اقتصاد کلان است.
از مهمترین فعالیت‌های او می‌توان به تدوین سند استراتژی توسعه صنعتی کشور در زمان وزارت اسحاق جهانگیری در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی در سال ۱۳۸۲ نام برد. او از سال ۱۳۹۲ رئیس مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی وابسته به نهاد ریاست جمهوری بود و با استعفا از سمت مشاور ریاست‌جمهوری از ریاست این موسسه نیز استعفا داد.
مسعود نیلی در فروردین ۱۳۹۲ در برنامه‌ای در تلویزیون ایران با نمایش نمودارهایی[۶] اعلام کرد که متوسط خالص اشتغال ایجاد شده (مابه التفاوت اشتغال ایجادشده و بیکاری ایجادشده) در طی سالهای ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ (در دولت محمود احمدی‌نژاد) به طرز عجیبی کم[۷] بوده و حدوداً فقط چهارده هزار عدد در سال بوده‌است. نمودارهای نیلی نشان می‌داد که متوسط خالص اشتغال ایجادشده در دوره‌های مشابه قبلی چند صد هزار نفر در سال بوده‌است.
انتقاد نیلی، واکنش و تکذیب مقامات دولتی را در پی داشت، به گونه‌ای که با سیاه‌نمایی دانستن این اظهارات، مدعی شدند[۸] که طی مدت مورد اشاره نیلی، حدود ۵٫۵ میلیون شغل ایجاد شده‌است.
مسعود نیلی تا کنون کتب و مقالات متعددی در حوزه‌های مختلف اقتصاد کلان و اقتصاد سیاسی منتشر کرده است که شامل موارد زیر هستند:
مسعود نیلی (زاده ۲۵ بهمن ۱۳۳۳) اقتصاددان، مدرس دانشگاه و سیاستمدار ایرانی است که دبیر پیشین ستاد هماهنگی اقتصادی دولت دوازدهم بوده و به عنوان استاد دانشگاه صنعتی شریف فعالیت می‌کند.
وی دانش‌آموخته کارشناسی مهندسی سازه از دانشگاه صنعتی شریف، کارشناسی ارشد سیستم‌های اقتصادی از دانشگاه صنعتی اصفهان و دکتری اقتصاد از دانشگاه منچستر می‌باشد. نیلی از سال ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۰ همچنین در فاصله سالهای ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۹ معاونت امور اقتصادی سازمان برنامه و بودجه را برعهده داشت. او از ۱۳۷۹ تا ۱۳۹۰ رئیس دپارتمان اقتصاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف بود. وی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم مشاور رئیس‌جمهور در امور اقتصادی بود. وی همچنین درسگفتارهایی آزاد در موسسه مطالعات سیاسی-اقتصادی “پرسش” برگزار کرده است.[۱]
مسعود نیلی زاده ۲۵ بهمن ماه سال ۱۳۳۳ در شهر همدان می‌باشد. وی در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی به مدت ۳ سال معاون رئیس سازمان برنامه و بودجه بود. وی همچنین به عنوان مشاور رئیس‌جمهور در امور اقتصادی، دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی، استاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف؛ رئیس مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی (ریاست جمهوری) فعالیت داشته‌است. او عضو پیشین تیم اقتصادی حسن روحانی پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری بوده‌است.[۲][۳] حسن روحانی چندی بعد از تشکیل هیئت دولت یازدهم، نیلی را به عنوان مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور منصوب کرد. او چندی بعد جایگزین محمدعلی نجفی، در دبیرخانهٔ ستاد هماهنگی اقتصادی دولت شد. وی پیشتر دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور اقتصادی بود.
مسعود نیلی در سال ۱۳۵۹ در مقطع کارشناسی رشته مهندسی سازه از دانشگاه صنعتی شریف فارغ‌التحصیل شد و در سال ۱۳۶۴ توانست مدرک کارشناسی ارشد طراحی سیستم‌های اقتصادی خود را از دانشگاه صنعتی اصفهان دریافت کند. وی بعدها به انگلستان رفت و در رشته اقتصاد در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری اقتصاد در دانشگاه منچستر تحصیل کرد و در سال ۱۳۷۴ فارغ‌التحصیل شد.[۴]
او ۳ سال در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی معاون سازمان برنامه و بودجهٔ بود. پس از آن در تهیه و تدوین اولین و سومین برنامهٔ ۵ سالهٔ توسعهٔ کشور ایفای نقش کرد.[۵]
مشاور اقتصادی رئیس جمهور ایران
او مدتی نیز از اعضای شورای اقتصاد بود. در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی مجدد به عنوان معاون سازمان برنامه و بودجه و سرپرست کمیتهٔ خصوصی‌سازی برگزیده شد.
او از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۹۰ رئیس دپارتمان اقتصاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف بوده‌است. زمینه علمی مورد علاقه او اقتصاد سیاسی و اقتصاد کلان است.
از مهمترین فعالیت‌های او می‌توان به تدوین سند استراتژی توسعه صنعتی کشور در زمان وزارت اسحاق جهانگیری در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی در سال ۱۳۸۲ نام برد. او از سال ۱۳۹۲ رئیس مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی وابسته به نهاد ریاست جمهوری بود و با استعفا از سمت مشاور ریاست‌جمهوری از ریاست این موسسه نیز استعفا داد.
مسعود نیلی در فروردین ۱۳۹۲ در برنامه‌ای در تلویزیون ایران با نمایش نمودارهایی[۶] اعلام کرد که متوسط خالص اشتغال ایجاد شده (مابه التفاوت اشتغال ایجادشده و بیکاری ایجادشده) در طی سالهای ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ (در دولت محمود احمدی‌نژاد) به طرز عجیبی کم[۷] بوده و حدوداً فقط چهارده هزار عدد در سال بوده‌است. نمودارهای نیلی نشان می‌داد که متوسط خالص اشتغال ایجادشده در دوره‌های مشابه قبلی چند صد هزار نفر در سال بوده‌است.
انتقاد نیلی، واکنش و تکذیب مقامات دولتی را در پی داشت، به گونه‌ای که با سیاه‌نمایی دانستن این اظهارات، مدعی شدند[۸] که طی مدت مورد اشاره نیلی، حدود ۵٫۵ میلیون شغل ایجاد شده‌است.
مسعود نیلی تا کنون کتب و مقالات متعددی در حوزه‌های مختلف اقتصاد کلان و اقتصاد سیاسی منتشر کرده است که شامل موارد زیر هستند:
مشاور رئیس جمهور مقامی است که وظیفه مشاوره دادن به رئیس جمهور را در حوزه مشخصی برعهده دارد.
محمد نهاوندیان (زاده ۱۵ اسفند ۱۳۳۳ تهران) سیاستمدار، مدرس دانشگاه و اقتصاددان ایرانی است، که هم‌اکنون به عنوان معاون اقتصادی رئیس‌جمهور در دولت دوازدهم فعالیت می‌کند. وی در دولت یازدهم رئیس دفتر رئیس‌جمهور و سرپرست نهاد ریاست جمهوری بود و در فاصله سالهای ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۲ ریاست اتاق بازرگانی ایران را برعهده داشت.[۵][۶]
نهاوندیان دانش‌آموخته کارشناسی اقتصاد از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد و دکتری اقتصاد از دانشگاه جرج واشینگتن می‌باشد. وی فعالیت سیاسی خود را از سال ۱۳۵۹ در جایگاه مشاور وزیر بازرگانی آغاز نمود، از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۱ معاون هماهنگی و امور مجلس وزیر بازرگانی بود و در دو بازه زمانی از ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۲، سپس از ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶ معاونت طرح و برنامه وزارت بازرگانی را برعهده داشت و از ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۷ نیز معاون برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی وزیر بازرگانی بود. وی از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶ معاونت دبیر شورای عالی امنیت ملی را برعهده داشت.
محمد نهاوندیان در تاریخ ۱۵ اسفند سال ۱۳۳۳، در تهران متولد شد. نیای بزرگش در قرن گذشته از نهاوند به زنجان کوچ و در آنجا ازدواج کرده بود. پدرش جعفر نهاوندیان در سالهای جنگ جهانی دوم، به تهران رفت و کارمند و مدیر شرکت صنعتی جهان موتور بود. از خدمات اجتماعی او، مشارکت در تأسیس درمانگاه علوی در خیابان ابوسعید و حسینیه زنجانی‌ها در خیابان شیخ هادی، تهران بود.
محمد نهاوندیان تا سال پنجم دبستان را در مدرسه جعفری در گذر وزیر دفتر تهران درس خواند، که در آن ایام، مدرسه شماره یک جامعه تعلیمات اسلامی بود. سپس در کلاس ششم به مدرسه علوی رفت و دوره دبیرستان را با رتبه عالی به پایان رساند. «شرح ابن عقیل» را با شوشتری، علم الحدیث را نزد علامه نوری و برخی دروس فقه را با مطهری گذراند. در دوران دانشجویی، به مطهری نزدیک شد و در جلسات «فلسفه تاریخ» وی شرکت می‌کرد. نهاوندیان در سال ۱۳۵۱ به عنوان شاگرد اول ورودی دانشکده اقتصاد، وارد دانشگاه تهران شد. به اقتصاد اسلامی علاقه‌مند شد. دانشجوی جوان در اواخر سال ۱۳۵۳ با دکتر مشکات، رئیس دانشکده اقتصاد تهران مذاکره کرد، تا جلسات «درس اقتصاد اسلامی» در دانشکده برگزار شود. شورای تحقیقات اقتصاد اسلامی را با حضور مطهری و همکاری معدودی از استادان اقتصاد، پایه‌گذاری کرد و در جلسه نقد و بررسی کاپیتال مارکس با بهشتی در ارتباط قرار گرفت و در دوره دانشجویی، در فعالیت‌های گوناگون سیاسی و جلسات مذهبی آن زمان حضور داشت که تأسیس کتابکده و انتشار نشریه دانشجویی آذرخش در دانشکده اقتصاد (که به سبب مقاله نهضت تنباکوی او توقیف شد) از آن جمله بود.
در این جلسات نهاوندیان با سران آینده نظام جمهوری اسلامی نظیر بهشتی، باهنر، استاد جعفری، دکتر نمازی و صالح خو آشنا شد و حتی آشنایی اش به آیت‌الله مفتح و سید علی خامنه‌ای نیز رسید. محمد نهاوندیان بعد از پایان دوره لیسانس، به تحصیل هم‌زمان فوق‌لیسانس در دو رشته «برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای» دانشگاه ملی و اقتصاد دانشگاه تهران پرداخت. با اوج‌گیری انقلاب، تحصیل را رها کرد و به فعالین انقلاب اسلامی پیوست.
مشاور اقتصادی رئیس جمهور ایران
مطهری بعد از بهمن‌ماه ۵۷، با توجه به نیاز دولت نوپای اسلامی، از نهاوندیان خواست جلسات اقتصاد اسلامی را که به سبب فعالیت‌های دوره انقلاب متوقف شده بود مجدداً راه اندازی کند. نهاوندیان بعد از پیروزی انقلاب و درگذشت مطهری، به صدا و سیما رفت. اما اختلاف عقیده او با صادق قطب‌زاده، نگذاشت این همکاری طولانی باشد. دکتر صدر وزیر بازرگانی دولت موقت او را به وزارتخانه برد تا مدیریت روابط عمومی را بر عهده گیرد. با آغاز جنگ ایران و عراق، به جبهه رفت و با حکم رجایی به عنوان نماینده نخست‌وزیر در بنادر و گمرکات جنوب، کار تخلیه و انتقال کالاهای بیش از یکصد کشتی معطل مانده و انبارهای زیر آتش گمرک بندر امام خمینی به داخل کشور را سامان داد. او در دولت رجایی و باهنر به معاونت هماهنگی وزارت بازرگانی و سپس معاونت طرح و برنامه همان وزارتخانه منصوب شد. سپس برای ادامه تحصیلات حوزوی عازم قم شد و تا سال ۱۳۶۴ در قم به تحصیل و تحقیق پرداخت. [نیازمند منبع]}}!؟
نهاوندیان که دوره فوق‌لیسانس اش را هنگام اوج‌گیری انقلاب، نیمه‌کاره رها کرده بود؛ بعد از یک وقفه هفت ساله، رهسپار آمریکا شد. در دانشگاه جرج واشینگتن فوق‌لیسانس اقتصاد خود را پی گرفت. با درخشش تحصیلی موفق به دریافت بورس تحصیلی از دانشگاه جورج واشینگتن برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری گردید و هم‌زمان به تدریس در دانشگاه پرداخت. [نیازمند منبع]}}!؟
نهاوندیان، با همکاری عده‌ای از استادان مسلمان، مرکز اطلاعات و تحقیقات اسلامی را در واشینگتن تأسیس کرد. این مرکز، علاوه بر فعالیت فرهنگی و ارتباط با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی و آموزشی نیز در ارتباط بود. منبع!؟
دبیرخانه شورایی شد به نام شورای همکاری اسلامی که ارتباط چهل مرکز اسلامی آمریکا را ساماندهی می‌کرد و به‌طور منظم در ایالتهای مختلف تشکیل جلسه می‌داد. در جریان فعالیت‌های اسلامی این مرکز، نهاوندیان با سیستم اجتماعی و فرهنگی آمریکا و پیچیدگی‌های کار رسانه‌ای در آمریکا از نزدیک آشنا شد. از مهمترین فعالیت‌های این مرکز – که از حمایت و اجازه مالی مراجع تقلید برخوردار بود- نقش آفرینی در فشار بر سیاست گزاران آمریکایی برای مقابله با فاجعه کشتار مسلمانان بوسنی بود. نهاوندیان بعد از ۸ سال تحصیل و کار در آمریکا و اخذ درجه فوق لیسانس و دکترا در سال ۱۳۷۲ به ایران بازگشت. [نیازمند منبع]}}!؟
نهاوندیان بلافاصله پس از بازگشت به تصدی معاونت طرح و برنامه وزارت بازرگانی در دولت هاشمی رفسنجانی دعوت شد و با طرح موضوع الحاق ایران به سازمان جهانی تجارت در دولت، به سمت نماینده تام‌الاختیار تجاری رئیس‌جمهور منصوب شد. با انتخاب سید محمد خاتمی به ریاست جمهوری، نهاوندیان معاون برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی وزارت بازرگانی و سرپرست مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی شد و تا سال ۱۳۸۰ در همان سمت ماند. در این دوره، او طراحی و اجرای نوسازی نظام تجاری ایران را پی گرفت. راه اندازی و تصویب قانون تجارت الکترونیکی در ایران، راه اندازی بارکد در ایران و عضویت ایران در سازمان بین‌المللی EAN، آموزش و تربیت مذاکره کنندگان سازمان جهانی تجارت، راه اندازی نقطه تجاری ایران و شبکه آگاهگر بازرگانی در همکاری با آنکتاد، بخشی از اقدامات او برای این نوسازی بود. [نیازمند منبع]}}!؟
نهاوندیان از سال ۱۳۷۹ در سازمان صدا و سیما، شورای اقتصادی سازمان را راه اندازی کرد که هدف ترویج و توسعه فرهنگ اقتصاد عمومی را دنبال می‌کرد و تولید برنامه‌های جدید اقتصادی را در دستور شبکه‌های مختلف قرار داد. خود نیز با حضور و اداره برنامه تلویزیونی «عیار»، شکل نوینی از نقد و ارزیابی موضوعات و سیاستهای اقتصادی را ارائه کرد. نهاوندیان تا سال ۱۳۸۳ ریاست این شورا را به عهده داشت. [نیازمند منبع]}}!؟
در سال ۱۳۸۲ سید محمد خاتمی، با پیشنهاد نهاوندیان برای تأسیس «مرکز ملی مطالعات جهانی شدن» موافقت و او را به سمت مشاور رئیس‌جمهور و رئیس این مرکز منصوب کرد که در سال ۱۳۸۶ با استعفای نهاوندیان از سمت مشاور احمدی‌نژاد پایان یافت.[۷]
در بهمن سال ۱۳۸۴، نهاوندیان به ریاست اتاق بازرگانی تهران انتخاب شد. در خرداد ۱۳۸۶ به ریاست اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران منصوب گردید. نهاوندیان وضعیت مالی اتاق را به حاشیه کشاند. در بخشی طولانی از دوره ریاست او، در دولت احمدی‌نژاد، اتاق حسابرسی شفافی ارائه نکرد. نهاوندیان با انتخاب رؤسای اتاقهای جهان، به عضویت در هیئت اجرائی فدراسیون اتاقهای جهان انتخاب شد. وقتی در سال ۱۳۹۲ او اتاق را به سوی دفتر جدیدش در پاستور ترک می‌کرد، اتاق یک بازیگر و مهره فعال نظام در تعامل با قوای سه‌گانه و موسسات اقتصاد جهانی شده بود.
از گرین کارت محمد نهاوندیان رئیس دفتر رئیس‌جمهور برای اولین بار در سال ۱۳۸۵ صحبت شد. جایی که او در کسوت مشاور ارشد علی لاریجانی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی به آمریکا سفر کرد و روزنامه واشینگتن تایمز و سپس فایننشال تایمز در گزارشی در سال ۲۰۰۶ (۸۵) فاش کرد که او در مقام معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، با بهره‌گیری از مجوز قدیمیِ اقامت خود در ایالات‌متحده که در زمان تحصیل و با درخواست یکی از موسسات فرهنگی اسلامی در آمریکا کسب کرده بود، به این کشور سفر کرده و با تعدادی از مقام‌های سیاسی و دیپلماتیک آمریکا دیدار کرده‌است.
این گزارش اضافه می‌کرد که نهاوندیان از سال ۱۹۹۳ دارای این مجوز بوده‌است. نهاوندیان در آن هنگام آخرین سال تحصیل خود در دانشگاه جرج واشینگتن در رشته اقتصاد را می‌گذراند. پس از افشای این خبر، مقام‌های رسمی در اداره امنیت ملی آمریکا به روزنامه «واشینگتن تایمز» گفتند که آقای نهاوندیان، با کارت سبز معتبر و قانونی وارد این کشور شده بود و مسئولان مهاجرتی نمی‌توانسته‌اند مانع ورود او به ایالات متحده شوند.
سفر نهاوندیان به آمریکا در سال ۹۲ در شرایطی انجام گرفت که اعلام شده بود مذاکرات ایران و آمریکا بر سر عراق انجام می‌شود و برخی معتقد بودند که مقامات ارشد ایران نهاوندیان را برای لابی گری در مورد پرونده هسته‌ای ایران به آمریکا فرستاده‌اند.
در آن زمان علی لاریجانی دربارهٔ سفر مشاور خود به آمریکا توضیح داد که «از آنجایی که آمریکا به دیپلمات‌های ایرانی ویزا نمی‌دهد، ما از سفر محمد نهاوندیان به آمریکا استفاده کردیم تا مطالب مورد نظر خود را به محمدجواد ظریف نماینده ایران در سازمان ملل منتقل کنیم.» هاشمی رفسنجانی سفر نهاوندیان را در رابطه با دعوت برای سخنرانی در کنفرانس برشمرد.
در آن زمان کاندولیزا رایس، وزیر خارجه وقت آمریکا وقتی در مقابل پرسش‌هایی دربارهٔ حضور محمد نهاوندیان در واشینگتن قرار گرفت از نهاوندیان به عنوان یک دیپلمات بلندپایه یاد کرد و گفت که دولت متبوعش تلاش خواهد کرد به پایه‌های حقوقی این مسئله پی ببرد و اقدام مناسب را انجام دهد. وی اعطای گرین کارت به محمد نهاوندیان را نگران‌کننده دانست و گفت: «هنگامی که از این سفر آگاه شدیم، بسیار نگران شدیم. مجوز اقامت نهاوندیان در آمریکا باطل خواهد شد و ما در مورد علت اقامت وی در آمریکا و مبنای قانونی آن بررسی و سپس تدابیر مناسب را اتخاذ خواهیم کرد. هنگامی که مطبوعات حضور این مقام ایرانی را در آمریکا خبر دادند دولت آمریکا غافلگیر شد. این امر زیر پا گذاشتن قوانین است. این مسئله تنها به شهروندان کشوری که با آمریکا رابطه دیپلماتیک ندارد مربوط نیست بلکه فراتر از این مسئله است که وی یک دیپلمات بلندپایه است و اینک در آمریکا حضور دارد .»
نهاوندیان پس از آن دیگر به آمریکا بازنگشت. با توجه به مدت اعتبار ده ساله این کارت، گرین کارت او اگر هم توسط دولت آمریکا باطل نشده باشد حتماً منقضی و غیرقابل استفاده شده‌است. با آغاز کار دولت یازدهم، سفرهای او به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل به همراه حسن روحانی، با دریافت ویزای دیپلماتیک بوده‌است.
حسن روحانی در نخستین انتصاب خود در دولت یازدهم، محمد نهاوندیان رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی ایران را به عنوان رئیس دفتر خود منصوب کرد.[۸][۹] بدکتر حسن روحانی، رئیس‌جمهور دولت یازدهم در نخستین انتصاب خود محمد نهاوندیان رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی ایران را به عنوان رئیس دفتر و سرپرست نهاد ریاست جمهوری منصوب کرد. پس از گذشت چند ماه، با اصرار نهاوندیان، هیئت نمایندگان اتاق ایران با استعفای او موافقت کرد.
نقش نهاوندیان در دولت روحانی، کلیدی بوده‌است. او علاوه بر ارائه مشاوره‌های سیاستگزاری، هماهنگی ارتباطات بین دولت و نهادهای دیگر و استفاده از مشاوره‌های مردمی و تشکل‌های تخصصی و نخبگان را سامان داده‌است. به گمان برخی از آگاهان، گرمی مناسبات دولت با مراجع و دانشگاهیان در این دوره بی‌سابقه بوده‌است.
نهاوندیان علاقه خاصی به معلمی دارد. او تقریباً از روز اخذ دیپلم تا سال ۱۳۸۹ در کنار سایر فعالیت‌هایش، همیشه تدریس را در برنامه داشته. او ابتدا در دبستان امیر در کرج و سپس در دبستان و مدرسه راهنمائی نیکان به تعلیم و تربیت پرداخت و در سال ۱۳۵۶ تدریس در مدرسه عالی ساختمان را شروع کرد. هم‌زمان با تحصیل در آمریکا، به عنوان دستیار استاد، تدریس «اقتصادعمومی»، «اقتصاد خرد»، «سازماندهی صنعتی» و «اقتصاد بین‌الملل» را برای دانشجویان دانشگاه جرج واشینگتن بر عهده داشت.
او در دانشگاه تهران، درس‌های «اقتصاد انرژی» و «برنامه‌ریزی توسعه» را برای دوره کارشناسی ارشد دانشکده اقتصاد، و همچنین درس «اقتصاد آمریکا» را برای کارشناسی ارشد دانشکده مطالعات جهان، تدریس کرده‌است.
در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تدریس دروس «تجارت بین‌الملل» و «سازماندهی صنعتی» و «اقتصاد بین‌الملل و مقررات سازمانی جهانی تجارت» و همچنین دوره آمادگی مذاکرات WTO را برعهده داشته‌است.
نهاوندیان همچنین سابقه تدریس در دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده روابط بین‌الملل، دانشگاه امام صادق و دانشگاه فردوسی مشهد را در کارنامه دارد.
نهاوندیان استاد راهنما و مشاور برای ده‌ها رساله دکتری و کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشگاه امام صادق، دانشگاه علوم اسلامی لندن و دانشگاه آزاد اسلامی بوده‌است.
برخی از رساله‌های دکترای تحت نظر او عناوین ذیل را داراست:
نهاوندیان را از لحاظ سیاسی نمی‌توان عضو وابسته هیچ‌یک از جریانات متداول دانست. علی‌رغم حضور فعال در صحنه‌های سیاسی، هرگز عضو هیچ حزب و سازمان سیاسی نبوده‌است. فردی میانه‌رو است که سابقه همکاری با معتدلین جناح‌های مختلف را در کارنامه دارد. در دولت‌های موسوی، هاشمی و خاتمی معاون وزیر و مشاور رئیس‌جمهور بوده و در دولت روحانی، مسئولیت رئیس دفتر رئیس‌جمهور و سرپرست نهاد ریاست جمهوری را پذیرفت. در دولت احمدی‌نژاد بدون هماهنگی، او را به سمت دبیرکل بورس اوراق بهادار برگزیدند. اما از قبول سمت عذر خواست و سمت ریاست اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی را که سمتی غیردولتی بود، ترجیح داد.
نهاوندیان مشهورترین رئیس اتاق ایران پس از انقلاب است. ریاست اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران و ایران – معاونت اقتصادی شورای عالی امنیت ملی – عضو ستاد ویژه اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی –نماینده تام‌الاختیار رئیس‌جمهور در سازمان تجارت جهانی (در دوره هاشمی و خاتمی)- معاون طرح و برنامه وزارت بازرگانی و مشاور رئیس‌جمهور و ریاست مرکز ملی مطالعات جهانی شدن از دیگر سمت‌های اوست. او فارغ‌التحصیل مدرسه علوی و دارای دکترای اقتصاد از آمریکا و همچنین تحصیلات حوزوی است.
دکتر نهاوندیان در کمک به مذاکرات برجام، تیم اقتصادی متشکل از مدیران دولتی و بانکی، حقوقدانان مجرب در حوزه صنعت و کسب و کار و مسئولان اتاقهای بازرگانی را تشکیل داد. این تیم مهمترین تیم پشتیبان مذاکرات سیاسی بود.
Economic Analysis of Natural Disasters in “U.s” , George Washington University,1989
Pricing of Natural Gas in International Market, An Elasticity Analysis, George Washington University,1992
نهاوندیان در دوره نمایندگی تام‌الاختیار تجاری دولت ایران و بعدها ریاست اتاق ایران، فعالیت بین‌المللی گسترده‌ای برای گشایش فضای تجارت بین‌الملل و کاهش فشارهای تحریمی، به عمل آورد. حضور پر رنگ او در اجلاسهای بین‌المللی و سخنرانی‌هایش، اولین نمایش بین‌المللی بخش خصوصی کشور در سالهای بعد از انقلاب بود. نگاهی به سر فصل‌های برخی از مهمترین این سخنرانی‌ها، جالب توجه است.
در دوران حضور او در دولت یازدهم حضور او و جواد ظریف در میزگردهای تخصصی مجمع جهانی اقتصاد (داووس) و مصاحبه‌هایش با رسانه‌های جهانی، چشمگیر بود.
محمد نهاوندیان (زاده ۱۵ اسفند ۱۳۳۳ تهران) سیاستمدار، مدرس دانشگاه و اقتصاددان ایرانی است، که هم‌اکنون به عنوان معاون اقتصادی رئیس‌جمهور در دولت دوازدهم فعالیت می‌کند. وی در دولت یازدهم رئیس دفتر رئیس‌جمهور و سرپرست نهاد ریاست جمهوری بود و در فاصله سالهای ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۲ ریاست اتاق بازرگانی ایران را برعهده داشت.[۵][۶]
نهاوندیان دانش‌آموخته کارشناسی اقتصاد از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد و دکتری اقتصاد از دانشگاه جرج واشینگتن می‌باشد. وی فعالیت سیاسی خود را از سال ۱۳۵۹ در جایگاه مشاور وزیر بازرگانی آغاز نمود، از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۱ معاون هماهنگی و امور مجلس وزیر بازرگانی بود و در دو بازه زمانی از ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۲، سپس از ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶ معاونت طرح و برنامه وزارت بازرگانی را برعهده داشت و از ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۷ نیز معاون برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی وزیر بازرگانی بود. وی از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶ معاونت دبیر شورای عالی امنیت ملی را برعهده داشت.
محمد نهاوندیان در تاریخ ۱۵ اسفند سال ۱۳۳۳، در تهران متولد شد. نیای بزرگش در قرن گذشته از نهاوند به زنجان کوچ و در آنجا ازدواج کرده بود. پدرش جعفر نهاوندیان در سالهای جنگ جهانی دوم، به تهران رفت و کارمند و مدیر شرکت صنعتی جهان موتور بود. از خدمات اجتماعی او، مشارکت در تأسیس درمانگاه علوی در خیابان ابوسعید و حسینیه زنجانی‌ها در خیابان شیخ هادی، تهران بود.
محمد نهاوندیان تا سال پنجم دبستان را در مدرسه جعفری در گذر وزیر دفتر تهران درس خواند، که در آن ایام، مدرسه شماره یک جامعه تعلیمات اسلامی بود. سپس در کلاس ششم به مدرسه علوی رفت و دوره دبیرستان را با رتبه عالی به پایان رساند. «شرح ابن عقیل» را با شوشتری، علم الحدیث را نزد علامه نوری و برخی دروس فقه را با مطهری گذراند. در دوران دانشجویی، به مطهری نزدیک شد و در جلسات «فلسفه تاریخ» وی شرکت می‌کرد. نهاوندیان در سال ۱۳۵۱ به عنوان شاگرد اول ورودی دانشکده اقتصاد، وارد دانشگاه تهران شد. به اقتصاد اسلامی علاقه‌مند شد. دانشجوی جوان در اواخر سال ۱۳۵۳ با دکتر مشکات، رئیس دانشکده اقتصاد تهران مذاکره کرد، تا جلسات «درس اقتصاد اسلامی» در دانشکده برگزار شود. شورای تحقیقات اقتصاد اسلامی را با حضور مطهری و همکاری معدودی از استادان اقتصاد، پایه‌گذاری کرد و در جلسه نقد و بررسی کاپیتال مارکس با بهشتی در ارتباط قرار گرفت و در دوره دانشجویی، در فعالیت‌های گوناگون سیاسی و جلسات مذهبی آن زمان حضور داشت که تأسیس کتابکده و انتشار نشریه دانشجویی آذرخش در دانشکده اقتصاد (که به سبب مقاله نهضت تنباکوی او توقیف شد) از آن جمله بود.
در این جلسات نهاوندیان با سران آینده نظام جمهوری اسلامی نظیر بهشتی، باهنر، استاد جعفری، دکتر نمازی و صالح خو آشنا شد و حتی آشنایی اش به آیت‌الله مفتح و سید علی خامنه‌ای نیز رسید. محمد نهاوندیان بعد از پایان دوره لیسانس، به تحصیل هم‌زمان فوق‌لیسانس در دو رشته «برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای» دانشگاه ملی و اقتصاد دانشگاه تهران پرداخت. با اوج‌گیری انقلاب، تحصیل را رها کرد و به فعالین انقلاب اسلامی پیوست.
مشاور اقتصادی رئیس جمهور ایران
مطهری بعد از بهمن‌ماه ۵۷، با توجه به نیاز دولت نوپای اسلامی، از نهاوندیان خواست جلسات اقتصاد اسلامی را که به سبب فعالیت‌های دوره انقلاب متوقف شده بود مجدداً راه اندازی کند. نهاوندیان بعد از پیروزی انقلاب و درگذشت مطهری، به صدا و سیما رفت. اما اختلاف عقیده او با صادق قطب‌زاده، نگذاشت این همکاری طولانی باشد. دکتر صدر وزیر بازرگانی دولت موقت او را به وزارتخانه برد تا مدیریت روابط عمومی را بر عهده گیرد. با آغاز جنگ ایران و عراق، به جبهه رفت و با حکم رجایی به عنوان نماینده نخست‌وزیر در بنادر و گمرکات جنوب، کار تخلیه و انتقال کالاهای بیش از یکصد کشتی معطل مانده و انبارهای زیر آتش گمرک بندر امام خمینی به داخل کشور را سامان داد. او در دولت رجایی و باهنر به معاونت هماهنگی وزارت بازرگانی و سپس معاونت طرح و برنامه همان وزارتخانه منصوب شد. سپس برای ادامه تحصیلات حوزوی عازم قم شد و تا سال ۱۳۶۴ در قم به تحصیل و تحقیق پرداخت. [نیازمند منبع]}}!؟
نهاوندیان که دوره فوق‌لیسانس اش را هنگام اوج‌گیری انقلاب، نیمه‌کاره رها کرده بود؛ بعد از یک وقفه هفت ساله، رهسپار آمریکا شد. در دانشگاه جرج واشینگتن فوق‌لیسانس اقتصاد خود را پی گرفت. با درخشش تحصیلی موفق به دریافت بورس تحصیلی از دانشگاه جورج واشینگتن برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری گردید و هم‌زمان به تدریس در دانشگاه پرداخت. [نیازمند منبع]}}!؟
نهاوندیان، با همکاری عده‌ای از استادان مسلمان، مرکز اطلاعات و تحقیقات اسلامی را در واشینگتن تأسیس کرد. این مرکز، علاوه بر فعالیت فرهنگی و ارتباط با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی و آموزشی نیز در ارتباط بود. منبع!؟
دبیرخانه شورایی شد به نام شورای همکاری اسلامی که ارتباط چهل مرکز اسلامی آمریکا را ساماندهی می‌کرد و به‌طور منظم در ایالتهای مختلف تشکیل جلسه می‌داد. در جریان فعالیت‌های اسلامی این مرکز، نهاوندیان با سیستم اجتماعی و فرهنگی آمریکا و پیچیدگی‌های کار رسانه‌ای در آمریکا از نزدیک آشنا شد. از مهمترین فعالیت‌های این مرکز – که از حمایت و اجازه مالی مراجع تقلید برخوردار بود- نقش آفرینی در فشار بر سیاست گزاران آمریکایی برای مقابله با فاجعه کشتار مسلمانان بوسنی بود. نهاوندیان بعد از ۸ سال تحصیل و کار در آمریکا و اخذ درجه فوق لیسانس و دکترا در سال ۱۳۷۲ به ایران بازگشت. [نیازمند منبع]}}!؟
نهاوندیان بلافاصله پس از بازگشت به تصدی معاونت طرح و برنامه وزارت بازرگانی در دولت هاشمی رفسنجانی دعوت شد و با طرح موضوع الحاق ایران به سازمان جهانی تجارت در دولت، به سمت نماینده تام‌الاختیار تجاری رئیس‌جمهور منصوب شد. با انتخاب سید محمد خاتمی به ریاست جمهوری، نهاوندیان معاون برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی وزارت بازرگانی و سرپرست مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی شد و تا سال ۱۳۸۰ در همان سمت ماند. در این دوره، او طراحی و اجرای نوسازی نظام تجاری ایران را پی گرفت. راه اندازی و تصویب قانون تجارت الکترونیکی در ایران، راه اندازی بارکد در ایران و عضویت ایران در سازمان بین‌المللی EAN، آموزش و تربیت مذاکره کنندگان سازمان جهانی تجارت، راه اندازی نقطه تجاری ایران و شبکه آگاهگر بازرگانی در همکاری با آنکتاد، بخشی از اقدامات او برای این نوسازی بود. [نیازمند منبع]}}!؟
نهاوندیان از سال ۱۳۷۹ در سازمان صدا و سیما، شورای اقتصادی سازمان را راه اندازی کرد که هدف ترویج و توسعه فرهنگ اقتصاد عمومی را دنبال می‌کرد و تولید برنامه‌های جدید اقتصادی را در دستور شبکه‌های مختلف قرار داد. خود نیز با حضور و اداره برنامه تلویزیونی «عیار»، شکل نوینی از نقد و ارزیابی موضوعات و سیاستهای اقتصادی را ارائه کرد. نهاوندیان تا سال ۱۳۸۳ ریاست این شورا را به عهده داشت. [نیازمند منبع]}}!؟
در سال ۱۳۸۲ سید محمد خاتمی، با پیشنهاد نهاوندیان برای تأسیس «مرکز ملی مطالعات جهانی شدن» موافقت و او را به سمت مشاور رئیس‌جمهور و رئیس این مرکز منصوب کرد که در سال ۱۳۸۶ با استعفای نهاوندیان از سمت مشاور احمدی‌نژاد پایان یافت.[۷]
در بهمن سال ۱۳۸۴، نهاوندیان به ریاست اتاق بازرگانی تهران انتخاب شد. در خرداد ۱۳۸۶ به ریاست اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران منصوب گردید. نهاوندیان وضعیت مالی اتاق را به حاشیه کشاند. در بخشی طولانی از دوره ریاست او، در دولت احمدی‌نژاد، اتاق حسابرسی شفافی ارائه نکرد. نهاوندیان با انتخاب رؤسای اتاقهای جهان، به عضویت در هیئت اجرائی فدراسیون اتاقهای جهان انتخاب شد. وقتی در سال ۱۳۹۲ او اتاق را به سوی دفتر جدیدش در پاستور ترک می‌کرد، اتاق یک بازیگر و مهره فعال نظام در تعامل با قوای سه‌گانه و موسسات اقتصاد جهانی شده بود.
از گرین کارت محمد نهاوندیان رئیس دفتر رئیس‌جمهور برای اولین بار در سال ۱۳۸۵ صحبت شد. جایی که او در کسوت مشاور ارشد علی لاریجانی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی به آمریکا سفر کرد و روزنامه واشینگتن تایمز و سپس فایننشال تایمز در گزارشی در سال ۲۰۰۶ (۸۵) فاش کرد که او در مقام معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، با بهره‌گیری از مجوز قدیمیِ اقامت خود در ایالات‌متحده که در زمان تحصیل و با درخواست یکی از موسسات فرهنگی اسلامی در آمریکا کسب کرده بود، به این کشور سفر کرده و با تعدادی از مقام‌های سیاسی و دیپلماتیک آمریکا دیدار کرده‌است.
این گزارش اضافه می‌کرد که نهاوندیان از سال ۱۹۹۳ دارای این مجوز بوده‌است. نهاوندیان در آن هنگام آخرین سال تحصیل خود در دانشگاه جرج واشینگتن در رشته اقتصاد را می‌گذراند. پس از افشای این خبر، مقام‌های رسمی در اداره امنیت ملی آمریکا به روزنامه «واشینگتن تایمز» گفتند که آقای نهاوندیان، با کارت سبز معتبر و قانونی وارد این کشور شده بود و مسئولان مهاجرتی نمی‌توانسته‌اند مانع ورود او به ایالات متحده شوند.
سفر نهاوندیان به آمریکا در سال ۹۲ در شرایطی انجام گرفت که اعلام شده بود مذاکرات ایران و آمریکا بر سر عراق انجام می‌شود و برخی معتقد بودند که مقامات ارشد ایران نهاوندیان را برای لابی گری در مورد پرونده هسته‌ای ایران به آمریکا فرستاده‌اند.
در آن زمان علی لاریجانی دربارهٔ سفر مشاور خود به آمریکا توضیح داد که «از آنجایی که آمریکا به دیپلمات‌های ایرانی ویزا نمی‌دهد، ما از سفر محمد نهاوندیان به آمریکا استفاده کردیم تا مطالب مورد نظر خود را به محمدجواد ظریف نماینده ایران در سازمان ملل منتقل کنیم.» هاشمی رفسنجانی سفر نهاوندیان را در رابطه با دعوت برای سخنرانی در کنفرانس برشمرد.
در آن زمان کاندولیزا رایس، وزیر خارجه وقت آمریکا وقتی در مقابل پرسش‌هایی دربارهٔ حضور محمد نهاوندیان در واشینگتن قرار گرفت از نهاوندیان به عنوان یک دیپلمات بلندپایه یاد کرد و گفت که دولت متبوعش تلاش خواهد کرد به پایه‌های حقوقی این مسئله پی ببرد و اقدام مناسب را انجام دهد. وی اعطای گرین کارت به محمد نهاوندیان را نگران‌کننده دانست و گفت: «هنگامی که از این سفر آگاه شدیم، بسیار نگران شدیم. مجوز اقامت نهاوندیان در آمریکا باطل خواهد شد و ما در مورد علت اقامت وی در آمریکا و مبنای قانونی آن بررسی و سپس تدابیر مناسب را اتخاذ خواهیم کرد. هنگامی که مطبوعات حضور این مقام ایرانی را در آمریکا خبر دادند دولت آمریکا غافلگیر شد. این امر زیر پا گذاشتن قوانین است. این مسئله تنها به شهروندان کشوری که با آمریکا رابطه دیپلماتیک ندارد مربوط نیست بلکه فراتر از این مسئله است که وی یک دیپلمات بلندپایه است و اینک در آمریکا حضور دارد .»
نهاوندیان پس از آن دیگر به آمریکا بازنگشت. با توجه به مدت اعتبار ده ساله این کارت، گرین کارت او اگر هم توسط دولت آمریکا باطل نشده باشد حتماً منقضی و غیرقابل استفاده شده‌است. با آغاز کار دولت یازدهم، سفرهای او به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل به همراه حسن روحانی، با دریافت ویزای دیپلماتیک بوده‌است.
حسن روحانی در نخستین انتصاب خود در دولت یازدهم، محمد نهاوندیان رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی ایران را به عنوان رئیس دفتر خود منصوب کرد.[۸][۹] بدکتر حسن روحانی، رئیس‌جمهور دولت یازدهم در نخستین انتصاب خود محمد نهاوندیان رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی ایران را به عنوان رئیس دفتر و سرپرست نهاد ریاست جمهوری منصوب کرد. پس از گذشت چند ماه، با اصرار نهاوندیان، هیئت نمایندگان اتاق ایران با استعفای او موافقت کرد.
نقش نهاوندیان در دولت روحانی، کلیدی بوده‌است. او علاوه بر ارائه مشاوره‌های سیاستگزاری، هماهنگی ارتباطات بین دولت و نهادهای دیگر و استفاده از مشاوره‌های مردمی و تشکل‌های تخصصی و نخبگان را سامان داده‌است. به گمان برخی از آگاهان، گرمی مناسبات دولت با مراجع و دانشگاهیان در این دوره بی‌سابقه بوده‌است.
نهاوندیان علاقه خاصی به معلمی دارد. او تقریباً از روز اخذ دیپلم تا سال ۱۳۸۹ در کنار سایر فعالیت‌هایش، همیشه تدریس را در برنامه داشته. او ابتدا در دبستان امیر در کرج و سپس در دبستان و مدرسه راهنمائی نیکان به تعلیم و تربیت پرداخت و در سال ۱۳۵۶ تدریس در مدرسه عالی ساختمان را شروع کرد. هم‌زمان با تحصیل در آمریکا، به عنوان دستیار استاد، تدریس «اقتصادعمومی»، «اقتصاد خرد»، «سازماندهی صنعتی» و «اقتصاد بین‌الملل» را برای دانشجویان دانشگاه جرج واشینگتن بر عهده داشت.
او در دانشگاه تهران، درس‌های «اقتصاد انرژی» و «برنامه‌ریزی توسعه» را برای دوره کارشناسی ارشد دانشکده اقتصاد، و همچنین درس «اقتصاد آمریکا» را برای کارشناسی ارشد دانشکده مطالعات جهان، تدریس کرده‌است.
در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تدریس دروس «تجارت بین‌الملل» و «سازماندهی صنعتی» و «اقتصاد بین‌الملل و مقررات سازمانی جهانی تجارت» و همچنین دوره آمادگی مذاکرات WTO را برعهده داشته‌است.
نهاوندیان همچنین سابقه تدریس در دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده روابط بین‌الملل، دانشگاه امام صادق و دانشگاه فردوسی مشهد را در کارنامه دارد.
نهاوندیان استاد راهنما و مشاور برای ده‌ها رساله دکتری و کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشگاه امام صادق، دانشگاه علوم اسلامی لندن و دانشگاه آزاد اسلامی بوده‌است.
برخی از رساله‌های دکترای تحت نظر او عناوین ذیل را داراست:
نهاوندیان را از لحاظ سیاسی نمی‌توان عضو وابسته هیچ‌یک از جریانات متداول دانست. علی‌رغم حضور فعال در صحنه‌های سیاسی، هرگز عضو هیچ حزب و سازمان سیاسی نبوده‌است. فردی میانه‌رو است که سابقه همکاری با معتدلین جناح‌های مختلف را در کارنامه دارد. در دولت‌های موسوی، هاشمی و خاتمی معاون وزیر و مشاور رئیس‌جمهور بوده و در دولت روحانی، مسئولیت رئیس دفتر رئیس‌جمهور و سرپرست نهاد ریاست جمهوری را پذیرفت. در دولت احمدی‌نژاد بدون هماهنگی، او را به سمت دبیرکل بورس اوراق بهادار برگزیدند. اما از قبول سمت عذر خواست و سمت ریاست اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی را که سمتی غیردولتی بود، ترجیح داد.
نهاوندیان مشهورترین رئیس اتاق ایران پس از انقلاب است. ریاست اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران و ایران – معاونت اقتصادی شورای عالی امنیت ملی – عضو ستاد ویژه اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی –نماینده تام‌الاختیار رئیس‌جمهور در سازمان تجارت جهانی (در دوره هاشمی و خاتمی)- معاون طرح و برنامه وزارت بازرگانی و مشاور رئیس‌جمهور و ریاست مرکز ملی مطالعات جهانی شدن از دیگر سمت‌های اوست. او فارغ‌التحصیل مدرسه علوی و دارای دکترای اقتصاد از آمریکا و همچنین تحصیلات حوزوی است.
دکتر نهاوندیان در کمک به مذاکرات برجام، تیم اقتصادی متشکل از مدیران دولتی و بانکی، حقوقدانان مجرب در حوزه صنعت و کسب و کار و مسئولان اتاقهای بازرگانی را تشکیل داد. این تیم مهمترین تیم پشتیبان مذاکرات سیاسی بود.
Economic Analysis of Natural Disasters in “U.s” , George Washington University,1989
Pricing of Natural Gas in International Market, An Elasticity Analysis, George Washington University,1992
نهاوندیان در دوره نمایندگی تام‌الاختیار تجاری دولت ایران و بعدها ریاست اتاق ایران، فعالیت بین‌المللی گسترده‌ای برای گشایش فضای تجارت بین‌الملل و کاهش فشارهای تحریمی، به عمل آورد. حضور پر رنگ او در اجلاسهای بین‌المللی و سخنرانی‌هایش، اولین نمایش بین‌المللی بخش خصوصی کشور در سالهای بعد از انقلاب بود. نگاهی به سر فصل‌های برخی از مهمترین این سخنرانی‌ها، جالب توجه است.
در دوران حضور او در دولت یازدهم حضور او و جواد ظریف در میزگردهای تخصصی مجمع جهانی اقتصاد (داووس) و مصاحبه‌هایش با رسانه‌های جهانی، چشمگیر بود.
محمد نهاوندیان (زاده ۱۵ اسفند ۱۳۳۳ تهران) سیاستمدار، مدرس دانشگاه و اقتصاددان ایرانی است، که هم‌اکنون به عنوان معاون اقتصادی رئیس‌جمهور در دولت دوازدهم فعالیت می‌کند. وی در دولت یازدهم رئیس دفتر رئیس‌جمهور و سرپرست نهاد ریاست جمهوری بود و در فاصله سالهای ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۲ ریاست اتاق بازرگانی ایران را برعهده داشت.[۵][۶]
نهاوندیان دانش‌آموخته کارشناسی اقتصاد از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد و دکتری اقتصاد از دانشگاه جرج واشینگتن می‌باشد. وی فعالیت سیاسی خود را از سال ۱۳۵۹ در جایگاه مشاور وزیر بازرگانی آغاز نمود، از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۱ معاون هماهنگی و امور مجلس وزیر بازرگانی بود و در دو بازه زمانی از ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۲، سپس از ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶ معاونت طرح و برنامه وزارت بازرگانی را برعهده داشت و از ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۷ نیز معاون برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی وزیر بازرگانی بود. وی از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶ معاونت دبیر شورای عالی امنیت ملی را برعهده داشت.
محمد نهاوندیان در تاریخ ۱۵ اسفند سال ۱۳۳۳، در تهران متولد شد. نیای بزرگش در قرن گذشته از نهاوند به زنجان کوچ و در آنجا ازدواج کرده بود. پدرش جعفر نهاوندیان در سالهای جنگ جهانی دوم، به تهران رفت و کارمند و مدیر شرکت صنعتی جهان موتور بود. از خدمات اجتماعی او، مشارکت در تأسیس درمانگاه علوی در خیابان ابوسعید و حسینیه زنجانی‌ها در خیابان شیخ هادی، تهران بود.
محمد نهاوندیان تا سال پنجم دبستان را در مدرسه جعفری در گذر وزیر دفتر تهران درس خواند، که در آن ایام، مدرسه شماره یک جامعه تعلیمات اسلامی بود. سپس در کلاس ششم به مدرسه علوی رفت و دوره دبیرستان را با رتبه عالی به پایان رساند. «شرح ابن عقیل» را با شوشتری، علم الحدیث را نزد علامه نوری و برخی دروس فقه را با مطهری گذراند. در دوران دانشجویی، به مطهری نزدیک شد و در جلسات «فلسفه تاریخ» وی شرکت می‌کرد. نهاوندیان در سال ۱۳۵۱ به عنوان شاگرد اول ورودی دانشکده اقتصاد، وارد دانشگاه تهران شد. به اقتصاد اسلامی علاقه‌مند شد. دانشجوی جوان در اواخر سال ۱۳۵۳ با دکتر مشکات، رئیس دانشکده اقتصاد تهران مذاکره کرد، تا جلسات «درس اقتصاد اسلامی» در دانشکده برگزار شود. شورای تحقیقات اقتصاد اسلامی را با حضور مطهری و همکاری معدودی از استادان اقتصاد، پایه‌گذاری کرد و در جلسه نقد و بررسی کاپیتال مارکس با بهشتی در ارتباط قرار گرفت و در دوره دانشجویی، در فعالیت‌های گوناگون سیاسی و جلسات مذهبی آن زمان حضور داشت که تأسیس کتابکده و انتشار نشریه دانشجویی آذرخش در دانشکده اقتصاد (که به سبب مقاله نهضت تنباکوی او توقیف شد) از آن جمله بود.
در این جلسات نهاوندیان با سران آینده نظام جمهوری اسلامی نظیر بهشتی، باهنر، استاد جعفری، دکتر نمازی و صالح خو آشنا شد و حتی آشنایی اش به آیت‌الله مفتح و سید علی خامنه‌ای نیز رسید. محمد نهاوندیان بعد از پایان دوره لیسانس، به تحصیل هم‌زمان فوق‌لیسانس در دو رشته «برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای» دانشگاه ملی و اقتصاد دانشگاه تهران پرداخت. با اوج‌گیری انقلاب، تحصیل را رها کرد و به فعالین انقلاب اسلامی پیوست.
مشاور اقتصادی رئیس جمهور ایران
مطهری بعد از بهمن‌ماه ۵۷، با توجه به نیاز دولت نوپای اسلامی، از نهاوندیان خواست جلسات اقتصاد اسلامی را که به سبب فعالیت‌های دوره انقلاب متوقف شده بود مجدداً راه اندازی کند. نهاوندیان بعد از پیروزی انقلاب و درگذشت مطهری، به صدا و سیما رفت. اما اختلاف عقیده او با صادق قطب‌زاده، نگذاشت این همکاری طولانی باشد. دکتر صدر وزیر بازرگانی دولت موقت او را به وزارتخانه برد تا مدیریت روابط عمومی را بر عهده گیرد. با آغاز جنگ ایران و عراق، به جبهه رفت و با حکم رجایی به عنوان نماینده نخست‌وزیر در بنادر و گمرکات جنوب، کار تخلیه و انتقال کالاهای بیش از یکصد کشتی معطل مانده و انبارهای زیر آتش گمرک بندر امام خمینی به داخل کشور را سامان داد. او در دولت رجایی و باهنر به معاونت هماهنگی وزارت بازرگانی و سپس معاونت طرح و برنامه همان وزارتخانه منصوب شد. سپس برای ادامه تحصیلات حوزوی عازم قم شد و تا سال ۱۳۶۴ در قم به تحصیل و تحقیق پرداخت. [نیازمند منبع]}}!؟
نهاوندیان که دوره فوق‌لیسانس اش را هنگام اوج‌گیری انقلاب، نیمه‌کاره رها کرده بود؛ بعد از یک وقفه هفت ساله، رهسپار آمریکا شد. در دانشگاه جرج واشینگتن فوق‌لیسانس اقتصاد خود را پی گرفت. با درخشش تحصیلی موفق به دریافت بورس تحصیلی از دانشگاه جورج واشینگتن برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری گردید و هم‌زمان به تدریس در دانشگاه پرداخت. [نیازمند منبع]}}!؟
نهاوندیان، با همکاری عده‌ای از استادان مسلمان، مرکز اطلاعات و تحقیقات اسلامی را در واشینگتن تأسیس کرد. این مرکز، علاوه بر فعالیت فرهنگی و ارتباط با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی و آموزشی نیز در ارتباط بود. منبع!؟
دبیرخانه شورایی شد به نام شورای همکاری اسلامی که ارتباط چهل مرکز اسلامی آمریکا را ساماندهی می‌کرد و به‌طور منظم در ایالتهای مختلف تشکیل جلسه می‌داد. در جریان فعالیت‌های اسلامی این مرکز، نهاوندیان با سیستم اجتماعی و فرهنگی آمریکا و پیچیدگی‌های کار رسانه‌ای در آمریکا از نزدیک آشنا شد. از مهمترین فعالیت‌های این مرکز – که از حمایت و اجازه مالی مراجع تقلید برخوردار بود- نقش آفرینی در فشار بر سیاست گزاران آمریکایی برای مقابله با فاجعه کشتار مسلمانان بوسنی بود. نهاوندیان بعد از ۸ سال تحصیل و کار در آمریکا و اخذ درجه فوق لیسانس و دکترا در سال ۱۳۷۲ به ایران بازگشت. [نیازمند منبع]}}!؟
نهاوندیان بلافاصله پس از بازگشت به تصدی معاونت طرح و برنامه وزارت بازرگانی در دولت هاشمی رفسنجانی دعوت شد و با طرح موضوع الحاق ایران به سازمان جهانی تجارت در دولت، به سمت نماینده تام‌الاختیار تجاری رئیس‌جمهور منصوب شد. با انتخاب سید محمد خاتمی به ریاست جمهوری، نهاوندیان معاون برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی وزارت بازرگانی و سرپرست مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی شد و تا سال ۱۳۸۰ در همان سمت ماند. در این دوره، او طراحی و اجرای نوسازی نظام تجاری ایران را پی گرفت. راه اندازی و تصویب قانون تجارت الکترونیکی در ایران، راه اندازی بارکد در ایران و عضویت ایران در سازمان بین‌المللی EAN، آموزش و تربیت مذاکره کنندگان سازمان جهانی تجارت، راه اندازی نقطه تجاری ایران و شبکه آگاهگر بازرگانی در همکاری با آنکتاد، بخشی از اقدامات او برای این نوسازی بود. [نیازمند منبع]}}!؟
نهاوندیان از سال ۱۳۷۹ در سازمان صدا و سیما، شورای اقتصادی سازمان را راه اندازی کرد که هدف ترویج و توسعه فرهنگ اقتصاد عمومی را دنبال می‌کرد و تولید برنامه‌های جدید اقتصادی را در دستور شبکه‌های مختلف قرار داد. خود نیز با حضور و اداره برنامه تلویزیونی «عیار»، شکل نوینی از نقد و ارزیابی موضوعات و سیاستهای اقتصادی را ارائه کرد. نهاوندیان تا سال ۱۳۸۳ ریاست این شورا را به عهده داشت. [نیازمند منبع]}}!؟
در سال ۱۳۸۲ سید محمد خاتمی، با پیشنهاد نهاوندیان برای تأسیس «مرکز ملی مطالعات جهانی شدن» موافقت و او را به سمت مشاور رئیس‌جمهور و رئیس این مرکز منصوب کرد که در سال ۱۳۸۶ با استعفای نهاوندیان از سمت مشاور احمدی‌نژاد پایان یافت.[۷]
در بهمن سال ۱۳۸۴، نهاوندیان به ریاست اتاق بازرگانی تهران انتخاب شد. در خرداد ۱۳۸۶ به ریاست اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران منصوب گردید. نهاوندیان وضعیت مالی اتاق را به حاشیه کشاند. در بخشی طولانی از دوره ریاست او، در دولت احمدی‌نژاد، اتاق حسابرسی شفافی ارائه نکرد. نهاوندیان با انتخاب رؤسای اتاقهای جهان، به عضویت در هیئت اجرائی فدراسیون اتاقهای جهان انتخاب شد. وقتی در سال ۱۳۹۲ او اتاق را به سوی دفتر جدیدش در پاستور ترک می‌کرد، اتاق یک بازیگر و مهره فعال نظام در تعامل با قوای سه‌گانه و موسسات اقتصاد جهانی شده بود.
از گرین کارت محمد نهاوندیان رئیس دفتر رئیس‌جمهور برای اولین بار در سال ۱۳۸۵ صحبت شد. جایی که او در کسوت مشاور ارشد علی لاریجانی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی به آمریکا سفر کرد و روزنامه واشینگتن تایمز و سپس فایننشال تایمز در گزارشی در سال ۲۰۰۶ (۸۵) فاش کرد که او در مقام معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، با بهره‌گیری از مجوز قدیمیِ اقامت خود در ایالات‌متحده که در زمان تحصیل و با درخواست یکی از موسسات فرهنگی اسلامی در آمریکا کسب کرده بود، به این کشور سفر کرده و با تعدادی از مقام‌های سیاسی و دیپلماتیک آمریکا دیدار کرده‌است.
این گزارش اضافه می‌کرد که نهاوندیان از سال ۱۹۹۳ دارای این مجوز بوده‌است. نهاوندیان در آن هنگام آخرین سال تحصیل خود در دانشگاه جرج واشینگتن در رشته اقتصاد را می‌گذراند. پس از افشای این خبر، مقام‌های رسمی در اداره امنیت ملی آمریکا به روزنامه «واشینگتن تایمز» گفتند که آقای نهاوندیان، با کارت سبز معتبر و قانونی وارد این کشور شده بود و مسئولان مهاجرتی نمی‌توانسته‌اند مانع ورود او به ایالات متحده شوند.
سفر نهاوندیان به آمریکا در سال ۹۲ در شرایطی انجام گرفت که اعلام شده بود مذاکرات ایران و آمریکا بر سر عراق انجام می‌شود و برخی معتقد بودند که مقامات ارشد ایران نهاوندیان را برای لابی گری در مورد پرونده هسته‌ای ایران به آمریکا فرستاده‌اند.
در آن زمان علی لاریجانی دربارهٔ سفر مشاور خود به آمریکا توضیح داد که «از آنجایی که آمریکا به دیپلمات‌های ایرانی ویزا نمی‌دهد، ما از سفر محمد نهاوندیان به آمریکا استفاده کردیم تا مطالب مورد نظر خود را به محمدجواد ظریف نماینده ایران در سازمان ملل منتقل کنیم.» هاشمی رفسنجانی سفر نهاوندیان را در رابطه با دعوت برای سخنرانی در کنفرانس برشمرد.
در آن زمان کاندولیزا رایس، وزیر خارجه وقت آمریکا وقتی در مقابل پرسش‌هایی دربارهٔ حضور محمد نهاوندیان در واشینگتن قرار گرفت از نهاوندیان به عنوان یک دیپلمات بلندپایه یاد کرد و گفت که دولت متبوعش تلاش خواهد کرد به پایه‌های حقوقی این مسئله پی ببرد و اقدام مناسب را انجام دهد. وی اعطای گرین کارت به محمد نهاوندیان را نگران‌کننده دانست و گفت: «هنگامی که از این سفر آگاه شدیم، بسیار نگران شدیم. مجوز اقامت نهاوندیان در آمریکا باطل خواهد شد و ما در مورد علت اقامت وی در آمریکا و مبنای قانونی آن بررسی و سپس تدابیر مناسب را اتخاذ خواهیم کرد. هنگامی که مطبوعات حضور این مقام ایرانی را در آمریکا خبر دادند دولت آمریکا غافلگیر شد. این امر زیر پا گذاشتن قوانین است. این مسئله تنها به شهروندان کشوری که با آمریکا رابطه دیپلماتیک ندارد مربوط نیست بلکه فراتر از این مسئله است که وی یک دیپلمات بلندپایه است و اینک در آمریکا حضور دارد .»
نهاوندیان پس از آن دیگر به آمریکا بازنگشت. با توجه به مدت اعتبار ده ساله این کارت، گرین کارت او اگر هم توسط دولت آمریکا باطل نشده باشد حتماً منقضی و غیرقابل استفاده شده‌است. با آغاز کار دولت یازدهم، سفرهای او به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل به همراه حسن روحانی، با دریافت ویزای دیپلماتیک بوده‌است.
حسن روحانی در نخستین انتصاب خود در دولت یازدهم، محمد نهاوندیان رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی ایران را به عنوان رئیس دفتر خود منصوب کرد.[۸][۹] بدکتر حسن روحانی، رئیس‌جمهور دولت یازدهم در نخستین انتصاب خود محمد نهاوندیان رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی ایران را به عنوان رئیس دفتر و سرپرست نهاد ریاست جمهوری منصوب کرد. پس از گذشت چند ماه، با اصرار نهاوندیان، هیئت نمایندگان اتاق ایران با استعفای او موافقت کرد.
نقش نهاوندیان در دولت روحانی، کلیدی بوده‌است. او علاوه بر ارائه مشاوره‌های سیاستگزاری، هماهنگی ارتباطات بین دولت و نهادهای دیگر و استفاده از مشاوره‌های مردمی و تشکل‌های تخصصی و نخبگان را سامان داده‌است. به گمان برخی از آگاهان، گرمی مناسبات دولت با مراجع و دانشگاهیان در این دوره بی‌سابقه بوده‌است.
نهاوندیان علاقه خاصی به معلمی دارد. او تقریباً از روز اخذ دیپلم تا سال ۱۳۸۹ در کنار سایر فعالیت‌هایش، همیشه تدریس را در برنامه داشته. او ابتدا در دبستان امیر در کرج و سپس در دبستان و مدرسه راهنمائی نیکان به تعلیم و تربیت پرداخت و در سال ۱۳۵۶ تدریس در مدرسه عالی ساختمان را شروع کرد. هم‌زمان با تحصیل در آمریکا، به عنوان دستیار استاد، تدریس «اقتصادعمومی»، «اقتصاد خرد»، «سازماندهی صنعتی» و «اقتصاد بین‌الملل» را برای دانشجویان دانشگاه جرج واشینگتن بر عهده داشت.
او در دانشگاه تهران، درس‌های «اقتصاد انرژی» و «برنامه‌ریزی توسعه» را برای دوره کارشناسی ارشد دانشکده اقتصاد، و همچنین درس «اقتصاد آمریکا» را برای کارشناسی ارشد دانشکده مطالعات جهان، تدریس کرده‌است.
در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تدریس دروس «تجارت بین‌الملل» و «سازماندهی صنعتی» و «اقتصاد بین‌الملل و مقررات سازمانی جهانی تجارت» و همچنین دوره آمادگی مذاکرات WTO را برعهده داشته‌است.
نهاوندیان همچنین سابقه تدریس در دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده روابط بین‌الملل، دانشگاه امام صادق و دانشگاه فردوسی مشهد را در کارنامه دارد.
نهاوندیان استاد راهنما و مشاور برای ده‌ها رساله دکتری و کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشگاه امام صادق، دانشگاه علوم اسلامی لندن و دانشگاه آزاد اسلامی بوده‌است.
برخی از رساله‌های دکترای تحت نظر او عناوین ذیل را داراست:
نهاوندیان را از لحاظ سیاسی نمی‌توان عضو وابسته هیچ‌یک از جریانات متداول دانست. علی‌رغم حضور فعال در صحنه‌های سیاسی، هرگز عضو هیچ حزب و سازمان سیاسی نبوده‌است. فردی میانه‌رو است که سابقه همکاری با معتدلین جناح‌های مختلف را در کارنامه دارد. در دولت‌های موسوی، هاشمی و خاتمی معاون وزیر و مشاور رئیس‌جمهور بوده و در دولت روحانی، مسئولیت رئیس دفتر رئیس‌جمهور و سرپرست نهاد ریاست جمهوری را پذیرفت. در دولت احمدی‌نژاد بدون هماهنگی، او را به سمت دبیرکل بورس اوراق بهادار برگزیدند. اما از قبول سمت عذر خواست و سمت ریاست اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی را که سمتی غیردولتی بود، ترجیح داد.
نهاوندیان مشهورترین رئیس اتاق ایران پس از انقلاب است. ریاست اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران و ایران – معاونت اقتصادی شورای عالی امنیت ملی – عضو ستاد ویژه اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی –نماینده تام‌الاختیار رئیس‌جمهور در سازمان تجارت جهانی (در دوره هاشمی و خاتمی)- معاون طرح و برنامه وزارت بازرگانی و مشاور رئیس‌جمهور و ریاست مرکز ملی مطالعات جهانی شدن از دیگر سمت‌های اوست. او فارغ‌التحصیل مدرسه علوی و دارای دکترای اقتصاد از آمریکا و همچنین تحصیلات حوزوی است.
دکتر نهاوندیان در کمک به مذاکرات برجام، تیم اقتصادی متشکل از مدیران دولتی و بانکی، حقوقدانان مجرب در حوزه صنعت و کسب و کار و مسئولان اتاقهای بازرگانی را تشکیل داد. این تیم مهمترین تیم پشتیبان مذاکرات سیاسی بود.
Economic Analysis of Natural Disasters in “U.s” , George Washington University,1989
Pricing of Natural Gas in International Market, An Elasticity Analysis, George Washington University,1992
نهاوندیان در دوره نمایندگی تام‌الاختیار تجاری دولت ایران و بعدها ریاست اتاق ایران، فعالیت بین‌المللی گسترده‌ای برای گشایش فضای تجارت بین‌الملل و کاهش فشارهای تحریمی، به عمل آورد. حضور پر رنگ او در اجلاسهای بین‌المللی و سخنرانی‌هایش، اولین نمایش بین‌المللی بخش خصوصی کشور در سالهای بعد از انقلاب بود. نگاهی به سر فصل‌های برخی از مهمترین این سخنرانی‌ها، جالب توجه است.
در دوران حضور او در دولت یازدهم حضور او و جواد ظریف در میزگردهای تخصصی مجمع جهانی اقتصاد (داووس) و مصاحبه‌هایش با رسانه‌های جهانی، چشمگیر بود.
محمد نهاوندیان (زاده ۱۵ اسفند ۱۳۳۳ تهران) سیاستمدار، مدرس دانشگاه و اقتصاددان ایرانی است، که هم‌اکنون به عنوان معاون اقتصادی رئیس‌جمهور در دولت دوازدهم فعالیت می‌کند. وی در دولت یازدهم رئیس دفتر رئیس‌جمهور و سرپرست نهاد ریاست جمهوری بود و در فاصله سالهای ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۲ ریاست اتاق بازرگانی ایران را برعهده داشت.[۵][۶]
نهاوندیان دانش‌آموخته کارشناسی اقتصاد از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد و دکتری اقتصاد از دانشگاه جرج واشینگتن می‌باشد. وی فعالیت سیاسی خود را از سال ۱۳۵۹ در جایگاه مشاور وزیر بازرگانی آغاز نمود، از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۱ معاون هماهنگی و امور مجلس وزیر بازرگانی بود و در دو بازه زمانی از ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۲، سپس از ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶ معاونت طرح و برنامه وزارت بازرگانی را برعهده داشت و از ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۷ نیز معاون برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی وزیر بازرگانی بود. وی از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶ معاونت دبیر شورای عالی امنیت ملی را برعهده داشت.
محمد نهاوندیان در تاریخ ۱۵ اسفند سال ۱۳۳۳، در تهران متولد شد. نیای بزرگش در قرن گذشته از نهاوند به زنجان کوچ و در آنجا ازدواج کرده بود. پدرش جعفر نهاوندیان در سالهای جنگ جهانی دوم، به تهران رفت و کارمند و مدیر شرکت صنعتی جهان موتور بود. از خدمات اجتماعی او، مشارکت در تأسیس درمانگاه علوی در خیابان ابوسعید و حسینیه زنجانی‌ها در خیابان شیخ هادی، تهران بود.
محمد نهاوندیان تا سال پنجم دبستان را در مدرسه جعفری در گذر وزیر دفتر تهران درس خواند، که در آن ایام، مدرسه شماره یک جامعه تعلیمات اسلامی بود. سپس در کلاس ششم به مدرسه علوی رفت و دوره دبیرستان را با رتبه عالی به پایان رساند. «شرح ابن عقیل» را با شوشتری، علم الحدیث را نزد علامه نوری و برخی دروس فقه را با مطهری گذراند. در دوران دانشجویی، به مطهری نزدیک شد و در جلسات «فلسفه تاریخ» وی شرکت می‌کرد. نهاوندیان در سال ۱۳۵۱ به عنوان شاگرد اول ورودی دانشکده اقتصاد، وارد دانشگاه تهران شد. به اقتصاد اسلامی علاقه‌مند شد. دانشجوی جوان در اواخر سال ۱۳۵۳ با دکتر مشکات، رئیس دانشکده اقتصاد تهران مذاکره کرد، تا جلسات «درس اقتصاد اسلامی» در دانشکده برگزار شود. شورای تحقیقات اقتصاد اسلامی را با حضور مطهری و همکاری معدودی از استادان اقتصاد، پایه‌گذاری کرد و در جلسه نقد و بررسی کاپیتال مارکس با بهشتی در ارتباط قرار گرفت و در دوره دانشجویی، در فعالیت‌های گوناگون سیاسی و جلسات مذهبی آن زمان حضور داشت که تأسیس کتابکده و انتشار نشریه دانشجویی آذرخش در دانشکده اقتصاد (که به سبب مقاله نهضت تنباکوی او توقیف شد) از آن جمله بود.
در این جلسات نهاوندیان با سران آینده نظام جمهوری اسلامی نظیر بهشتی، باهنر، استاد جعفری، دکتر نمازی و صالح خو آشنا شد و حتی آشنایی اش به آیت‌الله مفتح و سید علی خامنه‌ای نیز رسید. محمد نهاوندیان بعد از پایان دوره لیسانس، به تحصیل هم‌زمان فوق‌لیسانس در دو رشته «برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای» دانشگاه ملی و اقتصاد دانشگاه تهران پرداخت. با اوج‌گیری انقلاب، تحصیل را رها کرد و به فعالین انقلاب اسلامی پیوست.
مشاور اقتصادی رئیس جمهور ایران
مطهری بعد از بهمن‌ماه ۵۷، با توجه به نیاز دولت نوپای اسلامی، از نهاوندیان خواست جلسات اقتصاد اسلامی را که به سبب فعالیت‌های دوره انقلاب متوقف شده بود مجدداً راه اندازی کند. نهاوندیان بعد از پیروزی انقلاب و درگذشت مطهری، به صدا و سیما رفت. اما اختلاف عقیده او با صادق قطب‌زاده، نگذاشت این همکاری طولانی باشد. دکتر صدر وزیر بازرگانی دولت موقت او را به وزارتخانه برد تا مدیریت روابط عمومی را بر عهده گیرد. با آغاز جنگ ایران و عراق، به جبهه رفت و با حکم رجایی به عنوان نماینده نخست‌وزیر در بنادر و گمرکات جنوب، کار تخلیه و انتقال کالاهای بیش از یکصد کشتی معطل مانده و انبارهای زیر آتش گمرک بندر امام خمینی به داخل کشور را سامان داد. او در دولت رجایی و باهنر به معاونت هماهنگی وزارت بازرگانی و سپس معاونت طرح و برنامه همان وزارتخانه منصوب شد. سپس برای ادامه تحصیلات حوزوی عازم قم شد و تا سال ۱۳۶۴ در قم به تحصیل و تحقیق پرداخت. [نیازمند منبع]}}!؟
نهاوندیان که دوره فوق‌لیسانس اش را هنگام اوج‌گیری انقلاب، نیمه‌کاره رها کرده بود؛ بعد از یک وقفه هفت ساله، رهسپار آمریکا شد. در دانشگاه جرج واشینگتن فوق‌لیسانس اقتصاد خود را پی گرفت. با درخشش تحصیلی موفق به دریافت بورس تحصیلی از دانشگاه جورج واشینگتن برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری گردید و هم‌زمان به تدریس در دانشگاه پرداخت. [نیازمند منبع]}}!؟
نهاوندیان، با همکاری عده‌ای از استادان مسلمان، مرکز اطلاعات و تحقیقات اسلامی را در واشینگتن تأسیس کرد. این مرکز، علاوه بر فعالیت فرهنگی و ارتباط با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی و آموزشی نیز در ارتباط بود. منبع!؟
دبیرخانه شورایی شد به نام شورای همکاری اسلامی که ارتباط چهل مرکز اسلامی آمریکا را ساماندهی می‌کرد و به‌طور منظم در ایالتهای مختلف تشکیل جلسه می‌داد. در جریان فعالیت‌های اسلامی این مرکز، نهاوندیان با سیستم اجتماعی و فرهنگی آمریکا و پیچیدگی‌های کار رسانه‌ای در آمریکا از نزدیک آشنا شد. از مهمترین فعالیت‌های این مرکز – که از حمایت و اجازه مالی مراجع تقلید برخوردار بود- نقش آفرینی در فشار بر سیاست گزاران آمریکایی برای مقابله با فاجعه کشتار مسلمانان بوسنی بود. نهاوندیان بعد از ۸ سال تحصیل و کار در آمریکا و اخذ درجه فوق لیسانس و دکترا در سال ۱۳۷۲ به ایران بازگشت. [نیازمند منبع]}}!؟
نهاوندیان بلافاصله پس از بازگشت به تصدی معاونت طرح و برنامه وزارت بازرگانی در دولت هاشمی رفسنجانی دعوت شد و با طرح موضوع الحاق ایران به سازمان جهانی تجارت در دولت، به سمت نماینده تام‌الاختیار تجاری رئیس‌جمهور منصوب شد. با انتخاب سید محمد خاتمی به ریاست جمهوری، نهاوندیان معاون برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی وزارت بازرگانی و سرپرست مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی شد و تا سال ۱۳۸۰ در همان سمت ماند. در این دوره، او طراحی و اجرای نوسازی نظام تجاری ایران را پی گرفت. راه اندازی و تصویب قانون تجارت الکترونیکی در ایران، راه اندازی بارکد در ایران و عضویت ایران در سازمان بین‌المللی EAN، آموزش و تربیت مذاکره کنندگان سازمان جهانی تجارت، راه اندازی نقطه تجاری ایران و شبکه آگاهگر بازرگانی در همکاری با آنکتاد، بخشی از اقدامات او برای این نوسازی بود. [نیازمند منبع]}}!؟
نهاوندیان از سال ۱۳۷۹ در سازمان صدا و سیما، شورای اقتصادی سازمان را راه اندازی کرد که هدف ترویج و توسعه فرهنگ اقتصاد عمومی را دنبال می‌کرد و تولید برنامه‌های جدید اقتصادی را در دستور شبکه‌های مختلف قرار داد. خود نیز با حضور و اداره برنامه تلویزیونی «عیار»، شکل نوینی از نقد و ارزیابی موضوعات و سیاستهای اقتصادی را ارائه کرد. نهاوندیان تا سال ۱۳۸۳ ریاست این شورا را به عهده داشت. [نیازمند منبع]}}!؟
در سال ۱۳۸۲ سید محمد خاتمی، با پیشنهاد نهاوندیان برای تأسیس «مرکز ملی مطالعات جهانی شدن» موافقت و او را به سمت مشاور رئیس‌جمهور و رئیس این مرکز منصوب کرد که در سال ۱۳۸۶ با استعفای نهاوندیان از سمت مشاور احمدی‌نژاد پایان یافت.[۷]
در بهمن سال ۱۳۸۴، نهاوندیان به ریاست اتاق بازرگانی تهران انتخاب شد. در خرداد ۱۳۸۶ به ریاست اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران منصوب گردید. نهاوندیان وضعیت مالی اتاق را به حاشیه کشاند. در بخشی طولانی از دوره ریاست او، در دولت احمدی‌نژاد، اتاق حسابرسی شفافی ارائه نکرد. نهاوندیان با انتخاب رؤسای اتاقهای جهان، به عضویت در هیئت اجرائی فدراسیون اتاقهای جهان انتخاب شد. وقتی در سال ۱۳۹۲ او اتاق را به سوی دفتر جدیدش در پاستور ترک می‌کرد، اتاق یک بازیگر و مهره فعال نظام در تعامل با قوای سه‌گانه و موسسات اقتصاد جهانی شده بود.
از گرین کارت محمد نهاوندیان رئیس دفتر رئیس‌جمهور برای اولین بار در سال ۱۳۸۵ صحبت شد. جایی که او در کسوت مشاور ارشد علی لاریجانی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی به آمریکا سفر کرد و روزنامه واشینگتن تایمز و سپس فایننشال تایمز در گزارشی در سال ۲۰۰۶ (۸۵) فاش کرد که او در مقام معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، با بهره‌گیری از مجوز قدیمیِ اقامت خود در ایالات‌متحده که در زمان تحصیل و با درخواست یکی از موسسات فرهنگی اسلامی در آمریکا کسب کرده بود، به این کشور سفر کرده و با تعدادی از مقام‌های سیاسی و دیپلماتیک آمریکا دیدار کرده‌است.
این گزارش اضافه می‌کرد که نهاوندیان از سال ۱۹۹۳ دارای این مجوز بوده‌است. نهاوندیان در آن هنگام آخرین سال تحصیل خود در دانشگاه جرج واشینگتن در رشته اقتصاد را می‌گذراند. پس از افشای این خبر، مقام‌های رسمی در اداره امنیت ملی آمریکا به روزنامه «واشینگتن تایمز» گفتند که آقای نهاوندیان، با کارت سبز معتبر و قانونی وارد این کشور شده بود و مسئولان مهاجرتی نمی‌توانسته‌اند مانع ورود او به ایالات متحده شوند.
سفر نهاوندیان به آمریکا در سال ۹۲ در شرایطی انجام گرفت که اعلام شده بود مذاکرات ایران و آمریکا بر سر عراق انجام می‌شود و برخی معتقد بودند که مقامات ارشد ایران نهاوندیان را برای لابی گری در مورد پرونده هسته‌ای ایران به آمریکا فرستاده‌اند.
در آن زمان علی لاریجانی دربارهٔ سفر مشاور خود به آمریکا توضیح داد که «از آنجایی که آمریکا به دیپلمات‌های ایرانی ویزا نمی‌دهد، ما از سفر محمد نهاوندیان به آمریکا استفاده کردیم تا مطالب مورد نظر خود را به محمدجواد ظریف نماینده ایران در سازمان ملل منتقل کنیم.» هاشمی رفسنجانی سفر نهاوندیان را در رابطه با دعوت برای سخنرانی در کنفرانس برشمرد.
در آن زمان کاندولیزا رایس، وزیر خارجه وقت آمریکا وقتی در مقابل پرسش‌هایی دربارهٔ حضور محمد نهاوندیان در واشینگتن قرار گرفت از نهاوندیان به عنوان یک دیپلمات بلندپایه یاد کرد و گفت که دولت متبوعش تلاش خواهد کرد به پایه‌های حقوقی این مسئله پی ببرد و اقدام مناسب را انجام دهد. وی اعطای گرین کارت به محمد نهاوندیان را نگران‌کننده دانست و گفت: «هنگامی که از این سفر آگاه شدیم، بسیار نگران شدیم. مجوز اقامت نهاوندیان در آمریکا باطل خواهد شد و ما در مورد علت اقامت وی در آمریکا و مبنای قانونی آن بررسی و سپس تدابیر مناسب را اتخاذ خواهیم کرد. هنگامی که مطبوعات حضور این مقام ایرانی را در آمریکا خبر دادند دولت آمریکا غافلگیر شد. این امر زیر پا گذاشتن قوانین است. این مسئله تنها به شهروندان کشوری که با آمریکا رابطه دیپلماتیک ندارد مربوط نیست بلکه فراتر از این مسئله است که وی یک دیپلمات بلندپایه است و اینک در آمریکا حضور دارد .»
نهاوندیان پس از آن دیگر به آمریکا بازنگشت. با توجه به مدت اعتبار ده ساله این کارت، گرین کارت او اگر هم توسط دولت آمریکا باطل نشده باشد حتماً منقضی و غیرقابل استفاده شده‌است. با آغاز کار دولت یازدهم، سفرهای او به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل به همراه حسن روحانی، با دریافت ویزای دیپلماتیک بوده‌است.
حسن روحانی در نخستین انتصاب خود در دولت یازدهم، محمد نهاوندیان رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی ایران را به عنوان رئیس دفتر خود منصوب کرد.[۸][۹] بدکتر حسن روحانی، رئیس‌جمهور دولت یازدهم در نخستین انتصاب خود محمد نهاوندیان رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی ایران را به عنوان رئیس دفتر و سرپرست نهاد ریاست جمهوری منصوب کرد. پس از گذشت چند ماه، با اصرار نهاوندیان، هیئت نمایندگان اتاق ایران با استعفای او موافقت کرد.
نقش نهاوندیان در دولت روحانی، کلیدی بوده‌است. او علاوه بر ارائه مشاوره‌های سیاستگزاری، هماهنگی ارتباطات بین دولت و نهادهای دیگر و استفاده از مشاوره‌های مردمی و تشکل‌های تخصصی و نخبگان را سامان داده‌است. به گمان برخی از آگاهان، گرمی مناسبات دولت با مراجع و دانشگاهیان در این دوره بی‌سابقه بوده‌است.
نهاوندیان علاقه خاصی به معلمی دارد. او تقریباً از روز اخذ دیپلم تا سال ۱۳۸۹ در کنار سایر فعالیت‌هایش، همیشه تدریس را در برنامه داشته. او ابتدا در دبستان امیر در کرج و سپس در دبستان و مدرسه راهنمائی نیکان به تعلیم و تربیت پرداخت و در سال ۱۳۵۶ تدریس در مدرسه عالی ساختمان را شروع کرد. هم‌زمان با تحصیل در آمریکا، به عنوان دستیار استاد، تدریس «اقتصادعمومی»، «اقتصاد خرد»، «سازماندهی صنعتی» و «اقتصاد بین‌الملل» را برای دانشجویان دانشگاه جرج واشینگتن بر عهده داشت.
او در دانشگاه تهران، درس‌های «اقتصاد انرژی» و «برنامه‌ریزی توسعه» را برای دوره کارشناسی ارشد دانشکده اقتصاد، و همچنین درس «اقتصاد آمریکا» را برای کارشناسی ارشد دانشکده مطالعات جهان، تدریس کرده‌است.
در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تدریس دروس «تجارت بین‌الملل» و «سازماندهی صنعتی» و «اقتصاد بین‌الملل و مقررات سازمانی جهانی تجارت» و همچنین دوره آمادگی مذاکرات WTO را برعهده داشته‌است.
نهاوندیان همچنین سابقه تدریس در دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده روابط بین‌الملل، دانشگاه امام صادق و دانشگاه فردوسی مشهد را در کارنامه دارد.
نهاوندیان استاد راهنما و مشاور برای ده‌ها رساله دکتری و کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشگاه امام صادق، دانشگاه علوم اسلامی لندن و دانشگاه آزاد اسلامی بوده‌است.
برخی از رساله‌های دکترای تحت نظر او عناوین ذیل را داراست:
نهاوندیان را از لحاظ سیاسی نمی‌توان عضو وابسته هیچ‌یک از جریانات متداول دانست. علی‌رغم حضور فعال در صحنه‌های سیاسی، هرگز عضو هیچ حزب و سازمان سیاسی نبوده‌است. فردی میانه‌رو است که سابقه همکاری با معتدلین جناح‌های مختلف را در کارنامه دارد. در دولت‌های موسوی، هاشمی و خاتمی معاون وزیر و مشاور رئیس‌جمهور بوده و در دولت روحانی، مسئولیت رئیس دفتر رئیس‌جمهور و سرپرست نهاد ریاست جمهوری را پذیرفت. در دولت احمدی‌نژاد بدون هماهنگی، او را به سمت دبیرکل بورس اوراق بهادار برگزیدند. اما از قبول سمت عذر خواست و سمت ریاست اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی را که سمتی غیردولتی بود، ترجیح داد.
نهاوندیان مشهورترین رئیس اتاق ایران پس از انقلاب است. ریاست اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران و ایران – معاونت اقتصادی شورای عالی امنیت ملی – عضو ستاد ویژه اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی –نماینده تام‌الاختیار رئیس‌جمهور در سازمان تجارت جهانی (در دوره هاشمی و خاتمی)- معاون طرح و برنامه وزارت بازرگانی و مشاور رئیس‌جمهور و ریاست مرکز ملی مطالعات جهانی شدن از دیگر سمت‌های اوست. او فارغ‌التحصیل مدرسه علوی و دارای دکترای اقتصاد از آمریکا و همچنین تحصیلات حوزوی است.
دکتر نهاوندیان در کمک به مذاکرات برجام، تیم اقتصادی متشکل از مدیران دولتی و بانکی، حقوقدانان مجرب در حوزه صنعت و کسب و کار و مسئولان اتاقهای بازرگانی را تشکیل داد. این تیم مهمترین تیم پشتیبان مذاکرات سیاسی بود.
Economic Analysis of Natural Disasters in “U.s” , George Washington University,1989
Pricing of Natural Gas in International Market, An Elasticity Analysis, George Washington University,1992
نهاوندیان در دوره نمایندگی تام‌الاختیار تجاری دولت ایران و بعدها ریاست اتاق ایران، فعالیت بین‌المللی گسترده‌ای برای گشایش فضای تجارت بین‌الملل و کاهش فشارهای تحریمی، به عمل آورد. حضور پر رنگ او در اجلاسهای بین‌المللی و سخنرانی‌هایش، اولین نمایش بین‌المللی بخش خصوصی کشور در سالهای بعد از انقلاب بود. نگاهی به سر فصل‌های برخی از مهمترین این سخنرانی‌ها، جالب توجه است.
در دوران حضور او در دولت یازدهم حضور او و جواد ظریف در میزگردهای تخصصی مجمع جهانی اقتصاد (داووس) و مصاحبه‌هایش با رسانه‌های جهانی، چشمگیر بود.
محمد نهاوندیان (زاده ۱۵ اسفند ۱۳۳۳ تهران) سیاستمدار، مدرس دانشگاه و اقتصاددان ایرانی است، که هم‌اکنون به عنوان معاون اقتصادی رئیس‌جمهور در دولت دوازدهم فعالیت می‌کند. وی در دولت یازدهم رئیس دفتر رئیس‌جمهور و سرپرست نهاد ریاست جمهوری بود و در فاصله سالهای ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۲ ریاست اتاق بازرگانی ایران را برعهده داشت.[۵][۶]
نهاوندیان دانش‌آموخته کارشناسی اقتصاد از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد و دکتری اقتصاد از دانشگاه جرج واشینگتن می‌باشد. وی فعالیت سیاسی خود را از سال ۱۳۵۹ در جایگاه مشاور وزیر بازرگانی آغاز نمود، از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۱ معاون هماهنگی و امور مجلس وزیر بازرگانی بود و در دو بازه زمانی از ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۲، سپس از ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶ معاونت طرح و برنامه وزارت بازرگانی را برعهده داشت و از ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۷ نیز معاون برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی وزیر بازرگانی بود. وی از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶ معاونت دبیر شورای عالی امنیت ملی را برعهده داشت.
محمد نهاوندیان در تاریخ ۱۵ اسفند سال ۱۳۳۳، در تهران متولد شد. نیای بزرگش در قرن گذشته از نهاوند به زنجان کوچ و در آنجا ازدواج کرده بود. پدرش جعفر نهاوندیان در سالهای جنگ جهانی دوم، به تهران رفت و کارمند و مدیر شرکت صنعتی جهان موتور بود. از خدمات اجتماعی او، مشارکت در تأسیس درمانگاه علوی در خیابان ابوسعید و حسینیه زنجانی‌ها در خیابان شیخ هادی، تهران بود.
محمد نهاوندیان تا سال پنجم دبستان را در مدرسه جعفری در گذر وزیر دفتر تهران درس خواند، که در آن ایام، مدرسه شماره یک جامعه تعلیمات اسلامی بود. سپس در کلاس ششم به مدرسه علوی رفت و دوره دبیرستان را با رتبه عالی به پایان رساند. «شرح ابن عقیل» را با شوشتری، علم الحدیث را نزد علامه نوری و برخی دروس فقه را با مطهری گذراند. در دوران دانشجویی، به مطهری نزدیک شد و در جلسات «فلسفه تاریخ» وی شرکت می‌کرد. نهاوندیان در سال ۱۳۵۱ به عنوان شاگرد اول ورودی دانشکده اقتصاد، وارد دانشگاه تهران شد. به اقتصاد اسلامی علاقه‌مند شد. دانشجوی جوان در اواخر سال ۱۳۵۳ با دکتر مشکات، رئیس دانشکده اقتصاد تهران مذاکره کرد، تا جلسات «درس اقتصاد اسلامی» در دانشکده برگزار شود. شورای تحقیقات اقتصاد اسلامی را با حضور مطهری و همکاری معدودی از استادان اقتصاد، پایه‌گذاری کرد و در جلسه نقد و بررسی کاپیتال مارکس با بهشتی در ارتباط قرار گرفت و در دوره دانشجویی، در فعالیت‌های گوناگون سیاسی و جلسات مذهبی آن زمان حضور داشت که تأسیس کتابکده و انتشار نشریه دانشجویی آذرخش در دانشکده اقتصاد (که به سبب مقاله نهضت تنباکوی او توقیف شد) از آن جمله بود.
در این جلسات نهاوندیان با سران آینده نظام جمهوری اسلامی نظیر بهشتی، باهنر، استاد جعفری، دکتر نمازی و صالح خو آشنا شد و حتی آشنایی اش به آیت‌الله مفتح و سید علی خامنه‌ای نیز رسید. محمد نهاوندیان بعد از پایان دوره لیسانس، به تحصیل هم‌زمان فوق‌لیسانس در دو رشته «برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای» دانشگاه ملی و اقتصاد دانشگاه تهران پرداخت. با اوج‌گیری انقلاب، تحصیل را رها کرد و به فعالین انقلاب اسلامی پیوست.
مشاور اقتصادی رئیس جمهور ایران
مطهری بعد از بهمن‌ماه ۵۷، با توجه به نیاز دولت نوپای اسلامی، از نهاوندیان خواست جلسات اقتصاد اسلامی را که به سبب فعالیت‌های دوره انقلاب متوقف شده بود مجدداً راه اندازی کند. نهاوندیان بعد از پیروزی انقلاب و درگذشت مطهری، به صدا و سیما رفت. اما اختلاف عقیده او با صادق قطب‌زاده، نگذاشت این همکاری طولانی باشد. دکتر صدر وزیر بازرگانی دولت موقت او را به وزارتخانه برد تا مدیریت روابط عمومی را بر عهده گیرد. با آغاز جنگ ایران و عراق، به جبهه رفت و با حکم رجایی به عنوان نماینده نخست‌وزیر در بنادر و گمرکات جنوب، کار تخلیه و انتقال کالاهای بیش از یکصد کشتی معطل مانده و انبارهای زیر آتش گمرک بندر امام خمینی به داخل کشور را سامان داد. او در دولت رجایی و باهنر به معاونت هماهنگی وزارت بازرگانی و سپس معاونت طرح و برنامه همان وزارتخانه منصوب شد. سپس برای ادامه تحصیلات حوزوی عازم قم شد و تا سال ۱۳۶۴ در قم به تحصیل و تحقیق پرداخت. [نیازمند منبع]}}!؟
نهاوندیان که دوره فوق‌لیسانس اش را هنگام اوج‌گیری انقلاب، نیمه‌کاره رها کرده بود؛ بعد از یک وقفه هفت ساله، رهسپار آمریکا شد. در دانشگاه جرج واشینگتن فوق‌لیسانس اقتصاد خود را پی گرفت. با درخشش تحصیلی موفق به دریافت بورس تحصیلی از دانشگاه جورج واشینگتن برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری گردید و هم‌زمان به تدریس در دانشگاه پرداخت. [نیازمند منبع]}}!؟
نهاوندیان، با همکاری عده‌ای از استادان مسلمان، مرکز اطلاعات و تحقیقات اسلامی را در واشینگتن تأسیس کرد. این مرکز، علاوه بر فعالیت فرهنگی و ارتباط با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی و آموزشی نیز در ارتباط بود. منبع!؟
دبیرخانه شورایی شد به نام شورای همکاری اسلامی که ارتباط چهل مرکز اسلامی آمریکا را ساماندهی می‌کرد و به‌طور منظم در ایالتهای مختلف تشکیل جلسه می‌داد. در جریان فعالیت‌های اسلامی این مرکز، نهاوندیان با سیستم اجتماعی و فرهنگی آمریکا و پیچیدگی‌های کار رسانه‌ای در آمریکا از نزدیک آشنا شد. از مهمترین فعالیت‌های این مرکز – که از حمایت و اجازه مالی مراجع تقلید برخوردار بود- نقش آفرینی در فشار بر سیاست گزاران آمریکایی برای مقابله با فاجعه کشتار مسلمانان بوسنی بود. نهاوندیان بعد از ۸ سال تحصیل و کار در آمریکا و اخذ درجه فوق لیسانس و دکترا در سال ۱۳۷۲ به ایران بازگشت. [نیازمند منبع]}}!؟
نهاوندیان بلافاصله پس از بازگشت به تصدی معاونت طرح و برنامه وزارت بازرگانی در دولت هاشمی رفسنجانی دعوت شد و با طرح موضوع الحاق ایران به سازمان جهانی تجارت در دولت، به سمت نماینده تام‌الاختیار تجاری رئیس‌جمهور منصوب شد. با انتخاب سید محمد خاتمی به ریاست جمهوری، نهاوندیان معاون برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی وزارت بازرگانی و سرپرست مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی شد و تا سال ۱۳۸۰ در همان سمت ماند. در این دوره، او طراحی و اجرای نوسازی نظام تجاری ایران را پی گرفت. راه اندازی و تصویب قانون تجارت الکترونیکی در ایران، راه اندازی بارکد در ایران و عضویت ایران در سازمان بین‌المللی EAN، آموزش و تربیت مذاکره کنندگان سازمان جهانی تجارت، راه اندازی نقطه تجاری ایران و شبکه آگاهگر بازرگانی در همکاری با آنکتاد، بخشی از اقدامات او برای این نوسازی بود. [نیازمند منبع]}}!؟
نهاوندیان از سال ۱۳۷۹ در سازمان صدا و سیما، شورای اقتصادی سازمان را راه اندازی کرد که هدف ترویج و توسعه فرهنگ اقتصاد عمومی را دنبال می‌کرد و تولید برنامه‌های جدید اقتصادی را در دستور شبکه‌های مختلف قرار داد. خود نیز با حضور و اداره برنامه تلویزیونی «عیار»، شکل نوینی از نقد و ارزیابی موضوعات و سیاستهای اقتصادی را ارائه کرد. نهاوندیان تا سال ۱۳۸۳ ریاست این شورا را به عهده داشت. [نیازمند منبع]}}!؟
در سال ۱۳۸۲ سید محمد خاتمی، با پیشنهاد نهاوندیان برای تأسیس «مرکز ملی مطالعات جهانی شدن» موافقت و او را به سمت مشاور رئیس‌جمهور و رئیس این مرکز منصوب کرد که در سال ۱۳۸۶ با استعفای نهاوندیان از سمت مشاور احمدی‌نژاد پایان یافت.[۷]
در بهمن سال ۱۳۸۴، نهاوندیان به ریاست اتاق بازرگانی تهران انتخاب شد. در خرداد ۱۳۸۶ به ریاست اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران منصوب گردید. نهاوندیان وضعیت مالی اتاق را به حاشیه کشاند. در بخشی طولانی از دوره ریاست او، در دولت احمدی‌نژاد، اتاق حسابرسی شفافی ارائه نکرد. نهاوندیان با انتخاب رؤسای اتاقهای جهان، به عضویت در هیئت اجرائی فدراسیون اتاقهای جهان انتخاب شد. وقتی در سال ۱۳۹۲ او اتاق را به سوی دفتر جدیدش در پاستور ترک می‌کرد، اتاق یک بازیگر و مهره فعال نظام در تعامل با قوای سه‌گانه و موسسات اقتصاد جهانی شده بود.
از گرین کارت محمد نهاوندیان رئیس دفتر رئیس‌جمهور برای اولین بار در سال ۱۳۸۵ صحبت شد. جایی که او در کسوت مشاور ارشد علی لاریجانی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی به آمریکا سفر کرد و روزنامه واشینگتن تایمز و سپس فایننشال تایمز در گزارشی در سال ۲۰۰۶ (۸۵) فاش کرد که او در مقام معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، با بهره‌گیری از مجوز قدیمیِ اقامت خود در ایالات‌متحده که در زمان تحصیل و با درخواست یکی از موسسات فرهنگی اسلامی در آمریکا کسب کرده بود، به این کشور سفر کرده و با تعدادی از مقام‌های سیاسی و دیپلماتیک آمریکا دیدار کرده‌است.
این گزارش اضافه می‌کرد که نهاوندیان از سال ۱۹۹۳ دارای این مجوز بوده‌است. نهاوندیان در آن هنگام آخرین سال تحصیل خود در دانشگاه جرج واشینگتن در رشته اقتصاد را می‌گذراند. پس از افشای این خبر، مقام‌های رسمی در اداره امنیت ملی آمریکا به روزنامه «واشینگتن تایمز» گفتند که آقای نهاوندیان، با کارت سبز معتبر و قانونی وارد این کشور شده بود و مسئولان مهاجرتی نمی‌توانسته‌اند مانع ورود او به ایالات متحده شوند.
سفر نهاوندیان به آمریکا در سال ۹۲ در شرایطی انجام گرفت که اعلام شده بود مذاکرات ایران و آمریکا بر سر عراق انجام می‌شود و برخی معتقد بودند که مقامات ارشد ایران نهاوندیان را برای لابی گری در مورد پرونده هسته‌ای ایران به آمریکا فرستاده‌اند.
در آن زمان علی لاریجانی دربارهٔ سفر مشاور خود به آمریکا توضیح داد که «از آنجایی که آمریکا به دیپلمات‌های ایرانی ویزا نمی‌دهد، ما از سفر محمد نهاوندیان به آمریکا استفاده کردیم تا مطالب مورد نظر خود را به محمدجواد ظریف نماینده ایران در سازمان ملل منتقل کنیم.» هاشمی رفسنجانی سفر نهاوندیان را در رابطه با دعوت برای سخنرانی در کنفرانس برشمرد.
در آن زمان کاندولیزا رایس، وزیر خارجه وقت آمریکا وقتی در مقابل پرسش‌هایی دربارهٔ حضور محمد نهاوندیان در واشینگتن قرار گرفت از نهاوندیان به عنوان یک دیپلمات بلندپایه یاد کرد و گفت که دولت متبوعش تلاش خواهد کرد به پایه‌های حقوقی این مسئله پی ببرد و اقدام مناسب را انجام دهد. وی اعطای گرین کارت به محمد نهاوندیان را نگران‌کننده دانست و گفت: «هنگامی که از این سفر آگاه شدیم، بسیار نگران شدیم. مجوز اقامت نهاوندیان در آمریکا باطل خواهد شد و ما در مورد علت اقامت وی در آمریکا و مبنای قانونی آن بررسی و سپس تدابیر مناسب را اتخاذ خواهیم کرد. هنگامی که مطبوعات حضور این مقام ایرانی را در آمریکا خبر دادند دولت آمریکا غافلگیر شد. این امر زیر پا گذاشتن قوانین است. این مسئله تنها به شهروندان کشوری که با آمریکا رابطه دیپلماتیک ندارد مربوط نیست بلکه فراتر از این مسئله است که وی یک دیپلمات بلندپایه است و اینک در آمریکا حضور دارد .»
نهاوندیان پس از آن دیگر به آمریکا بازنگشت. با توجه به مدت اعتبار ده ساله این کارت، گرین کارت او اگر هم توسط دولت آمریکا باطل نشده باشد حتماً منقضی و غیرقابل استفاده شده‌است. با آغاز کار دولت یازدهم، سفرهای او به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل به همراه حسن روحانی، با دریافت ویزای دیپلماتیک بوده‌است.
حسن روحانی در نخستین انتصاب خود در دولت یازدهم، محمد نهاوندیان رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی ایران را به عنوان رئیس دفتر خود منصوب کرد.[۸][۹] بدکتر حسن روحانی، رئیس‌جمهور دولت یازدهم در نخستین انتصاب خود محمد نهاوندیان رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی ایران را به عنوان رئیس دفتر و سرپرست نهاد ریاست جمهوری منصوب کرد. پس از گذشت چند ماه، با اصرار نهاوندیان، هیئت نمایندگان اتاق ایران با استعفای او موافقت کرد.
نقش نهاوندیان در دولت روحانی، کلیدی بوده‌است. او علاوه بر ارائه مشاوره‌های سیاستگزاری، هماهنگی ارتباطات بین دولت و نهادهای دیگر و استفاده از مشاوره‌های مردمی و تشکل‌های تخصصی و نخبگان را سامان داده‌است. به گمان برخی از آگاهان، گرمی مناسبات دولت با مراجع و دانشگاهیان در این دوره بی‌سابقه بوده‌است.
نهاوندیان علاقه خاصی به معلمی دارد. او تقریباً از روز اخذ دیپلم تا سال ۱۳۸۹ در کنار سایر فعالیت‌هایش، همیشه تدریس را در برنامه داشته. او ابتدا در دبستان امیر در کرج و سپس در دبستان و مدرسه راهنمائی نیکان به تعلیم و تربیت پرداخت و در سال ۱۳۵۶ تدریس در مدرسه عالی ساختمان را شروع کرد. هم‌زمان با تحصیل در آمریکا، به عنوان دستیار استاد، تدریس «اقتصادعمومی»، «اقتصاد خرد»، «سازماندهی صنعتی» و «اقتصاد بین‌الملل» را برای دانشجویان دانشگاه جرج واشینگتن بر عهده داشت.
او در دانشگاه تهران، درس‌های «اقتصاد انرژی» و «برنامه‌ریزی توسعه» را برای دوره کارشناسی ارشد دانشکده اقتصاد، و همچنین درس «اقتصاد آمریکا» را برای کارشناسی ارشد دانشکده مطالعات جهان، تدریس کرده‌است.
در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تدریس دروس «تجارت بین‌الملل» و «سازماندهی صنعتی» و «اقتصاد بین‌الملل و مقررات سازمانی جهانی تجارت» و همچنین دوره آمادگی مذاکرات WTO را برعهده داشته‌است.
نهاوندیان همچنین سابقه تدریس در دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده روابط بین‌الملل، دانشگاه امام صادق و دانشگاه فردوسی مشهد را در کارنامه دارد.
نهاوندیان استاد راهنما و مشاور برای ده‌ها رساله دکتری و کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشگاه امام صادق، دانشگاه علوم اسلامی لندن و دانشگاه آزاد اسلامی بوده‌است.
برخی از رساله‌های دکترای تحت نظر او عناوین ذیل را داراست:
نهاوندیان را از لحاظ سیاسی نمی‌توان عضو وابسته هیچ‌یک از جریانات متداول دانست. علی‌رغم حضور فعال در صحنه‌های سیاسی، هرگز عضو هیچ حزب و سازمان سیاسی نبوده‌است. فردی میانه‌رو است که سابقه همکاری با معتدلین جناح‌های مختلف را در کارنامه دارد. در دولت‌های موسوی، هاشمی و خاتمی معاون وزیر و مشاور رئیس‌جمهور بوده و در دولت روحانی، مسئولیت رئیس دفتر رئیس‌جمهور و سرپرست نهاد ریاست جمهوری را پذیرفت. در دولت احمدی‌نژاد بدون هماهنگی، او را به سمت دبیرکل بورس اوراق بهادار برگزیدند. اما از قبول سمت عذر خواست و سمت ریاست اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی را که سمتی غیردولتی بود، ترجیح داد.
نهاوندیان مشهورترین رئیس اتاق ایران پس از انقلاب است. ریاست اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران و ایران – معاونت اقتصادی شورای عالی امنیت ملی – عضو ستاد ویژه اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی –نماینده تام‌الاختیار رئیس‌جمهور در سازمان تجارت جهانی (در دوره هاشمی و خاتمی)- معاون طرح و برنامه وزارت بازرگانی و مشاور رئیس‌جمهور و ریاست مرکز ملی مطالعات جهانی شدن از دیگر سمت‌های اوست. او فارغ‌التحصیل مدرسه علوی و دارای دکترای اقتصاد از آمریکا و همچنین تحصیلات حوزوی است.
دکتر نهاوندیان در کمک به مذاکرات برجام، تیم اقتصادی متشکل از مدیران دولتی و بانکی، حقوقدانان مجرب در حوزه صنعت و کسب و کار و مسئولان اتاقهای بازرگانی را تشکیل داد. این تیم مهمترین تیم پشتیبان مذاکرات سیاسی بود.
Economic Analysis of Natural Disasters in “U.s” , George Washington University,1989
Pricing of Natural Gas in International Market, An Elasticity Analysis, George Washington University,1992
نهاوندیان در دوره نمایندگی تام‌الاختیار تجاری دولت ایران و بعدها ریاست اتاق ایران، فعالیت بین‌المللی گسترده‌ای برای گشایش فضای تجارت بین‌الملل و کاهش فشارهای تحریمی، به عمل آورد. حضور پر رنگ او در اجلاسهای بین‌المللی و سخنرانی‌هایش، اولین نمایش بین‌المللی بخش خصوصی کشور در سالهای بعد از انقلاب بود. نگاهی به سر فصل‌های برخی از مهمترین این سخنرانی‌ها، جالب توجه است.
در دوران حضور او در دولت یازدهم حضور او و جواد ظریف در میزگردهای تخصصی مجمع جهانی اقتصاد (داووس) و مصاحبه‌هایش با رسانه‌های جهانی، چشمگیر بود.
حسن روحانی با استعفای مسعود نیلی دستیار ویژه رئیس جهمور در امور اقتصادی و دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی موافقت کرد.
با پیشنهاد رئیس کل بانک مرکزی، علی طیب‌نیا، وزیر پیشین امور اقتصادی و دارایی، عضو شورای پول و اعتبار شد.
مشاور اقتصادی رئیس جمهور با بیان اینکه شرایطی که می توانست اصلاح نظام بانکی را صورت دهد اکنون به دلیل نبود منابع مالی، کارایی ندارد، گفت: باید به جای اصلاح، بر روی مهار نظام بانکی فکر کنیم.
برنامه پایش کمپین«هزینه اضافی کجاست» را آغاز کردو از مردم خواست هرجا هزینه اضافی دیدند با ارسال عکس،آن هزینه اضافه مربوط به سازمان ها، شرکت ها و نهادهای دولتی و غیردولتی عمومی را منتشر کنند.
مرحله پایانی جشنواره پژوهشگران جوان اقتصاد ایران شنبه ۲۳ تیرماه برگزا می شود.
مشاور اقتصادی رئیس جمهور ایران
در حالی خبر استعفای مسعود نیلی، دستیار ویژه اقتصادی رئیس‌جمهور منتشر شده که برخی از این اقدام وی در ماههای گذشته خبر می‌دهند؛ اما گویا رئیس‌جمهور با پذیرش این استعفا موافقت نکرده است.
دکتر نیلی پس از گذشت ۵ سال از پذیرش مسؤولیت اجرایی در دولت یازدهم و دوازدهم، اخیراً به پرهزینه بودن سیاستگذاری در فضای محدود سیاسی اذعان (اعتراف) کرده‌اند.
مشاور اقتصادی رئیس جمهور کسری بودجه دولت را سیستماتیک و پایدار دانست و گفت: باید سالانه ۶۰ هزار میلیارد تومان تعدیل در بودجه صورت گیرد.
دستیار ویژه اقتصادی رئیس جمهور گفت: بیکاری در کشور مسئله فوق العاده جدی است.
دستیار ویژه اقتصادی رئیس جمهور گفت: بیکاری در کشور مسئله فوق العاده جدی است.
یک کارشناس ارشد اقتصادی گفت: بزنگاه تاریخی که مشاور اقتصادی رئیس جمهور امروز به آن اشاره کرده اند، مشخص نیست چرا توسط دولت مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
مشاور اقتصادی رئیس جمهور با برشمردن نه زیرساخت لازم برای تحقق رشد اقتصادی پایدار، گفت:تورم ۲۰درصدی، بیکاری ۱۲درصدی، رشد ۳.۸ درصدی و ضریب جینی ۴۲ درصدی شاخصه بلندمدت اقتصاد ایران هستند.
یک کارشناس اقتصادی گفت:بخش مهمی از رشد تولید ناخالص ملی از دریچه ارزش افزوده بخش خدمات مالی رخ می دهد که اگر چه به لحاظ حسابداری صحیح است اما در عمل وجود ندارد.
رییس جمهور به پیشنهاد رییس کل بانک مرکزی و در حکمی، محمد نهاوندیان و مسعود نیلی را به عنوان «عضو شورای پول و اعتبار» منصوب کرد.
دستیار ویژه رئیس جمهور با تشریح ۶ ابرچالش اقتصاد ایران، تاکید کرد که دولت باید رفاه مبتنی بر اضمحلال منابع را کنار بگذارد.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران با اشاره به از بین رفتن اعتماد بین بخش خصوصی و دولت گفت: تصمیمات دولت‌ها عامل ایجاد این بی‌اعتمادی شده و دولت سعی در جبران این بی‌اعتمادی نکرده است.
دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی دولت گفت: بین سالهای ٢٠٠٦تا ٢٠١٣ میلادی، تعداد مطلق اشتغال زنان کاهش و همین میزان در مردان افزایش را تجربه کرده است.
فرمانده اقتصاد ایران اکنون مشخص نیست.آیا وزیر اقتصاد ریل‌گذاری می‌کند یا سازمان برنامه؟ شایدهم بانک مرکزی یاستاد هماهنگی اقتصادی. همچنین باید دید وظایف نهاوندیان چیست.
رییس جمهور در حکمی “مسعود نیلی” را به عنوان «دستیار ویژه رییس جمهور در امور اقتصادی و دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی» منصوب کرد.
مشاور اقتصادی رئیس جمهور گفت: با وجود تدوین سند توسعه صنعتی در سال ۱۳۸۰، همچنان سند راهبردی دقیقی برای توسعه صنعت نداریم.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس گفت: رئیس مجلس در جلسه غیرعلنی از مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور خواست لایحه و راه‌حلی برای حل مشکلات اقتصادی کشور ارائه دهد.
۱۷ سال از الزام وزارت صنعت به تدوین سند راهبردی توسعه صنعتی می گذرد اما این سند همچنان در وزارت صنعت در حال تدوین و بازنویسی و رونمایی است؛ بی آنکه اراده‌ای برای اجرای آن وجود داشته باشد.
All Content by Mehr News Agency is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
آشنا: هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان تبعات ادعای نماینده مجلس را بررسی کند
اگر سران سایه‌باز می‌دانستند، تسلیم این صحنه‌آرایی خطرناک نمی‌شدند
یار شاطر در ایام تحریم و همراه منصف در روزگار کرونا باشیم
«برجام» قربانی زیاده‌خواهی دوسویه شد
ائتلافی برای زندگی پیوندی برای پیروزی
مشاور اقتصادی رئیس جمهور ایران
آشنا: جای ارتباطات بین‌فرهنگی در ایران خالی است
وزارت صمت پس از سال‌ها هنوز هم نتوانسته به یکپارچگی برسد
نهاد علم؛ اعتماد و امید در بحران
بررسی رابطه دولت و ملت در دوره روحانی در گفت‌و‌گو با حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهور
کسانی که معتقد به تعطیلی کشور هستند نفسشان از جای گرم بلند می‌شود
افزایش درآمد پست نباید از جیب مردم تامین شود
۴ میلیون و ۵۰۰ هزار واحد مسکن در طول هفت سال ساخته شده است
ارتقای تولید فولاد خام کشور به 30 میلیون تن در سال 99
برگزاری آزمون سراسری امسال؛ بهتر از برنامه‌ریزی‌ها
اهدای پلاسمای سخنگوی دولت به شکرانه رهایی از کرونا
جمعیت یکی از مهمترین و اصلی‌ترین مولفه‌های اقتدار ملی است
مرکز شتابدهی تخصصی صادرات افتتاح شد
یک واحد تولیدی در شهر صنعتی البرز به بهره برداری رسید
اغاز عملیات اجرایی کارخانه ریسندگی و بافندگی شرکت ماهوت شمال در شهرک صنعتی علی آباد
آمادگی کامل نظام بانکی برای اجرای طرح اعطای تسهیلات ودیعه مسکن
تمامی حقوق این وبسایت متعلق به دبیرخانه شورای اطلاع رسانی دولت بوده و استفاده از منابع آن با ذکر
منبع بلامانع است.
Copyright © 2016 Dolat.ir All rights reserved.
مسعود نیلی دستیار ویژه رئیس جمهور در امور اقتصادی در مطلبی با انتقاد از اقتصاددانان نهادگرا آنها را کمتر از انگشتان یک دست خوانده است.
به نظر میرسد که آقای مشاور رئیس جمهور مطلع به واقعیات اقتصادی و شرایط زندگی مردم در ایران در دهه 1350 نیست. برای مثال ایشان نمی‌داند که در فاصله سالهای ١٣٣٩ تا ١٣٥٢ اجاره‌خانه در تهران ١٥ برابر و یا اجاره خانه بین سال های 1352 الی 1354 سه برابر شده است.
به گزارش «نود اقتصادی»، او که نقش اساسی در شکل گیری سیاستهای اقتصادی دولت یازدهم در 1500 روز گذشته را بر عهده داشته، در روزگاری که دستان دولتمردان تدبیر و امید در حل مشکلات اقتصادی مردم خالی‌تر از گذشته به نظر میرسد، سعی کرده خودش را پنهان کند تا کمتر در تیتررس انتقادها قرار گیرد! در واقع این روزها مشاور اقتصادی رئیس جمهور که حکم دستیاری ویژه حسن روحانی را هم دریافت کرده وانمود می‌کند که نقشی در سیاستهای اقتصادی دولت یازدهم نداشته و تنها یک مشاور معمولی است!
جناب آقای دکتر مسعود نیلی اخیرا نکاتی در خصوص توسعه صنعتی کشور مطرح کرده‌اند که نگرانی‌هایی را برای آینده اقتصاد ایران ایجاد می‌کند.
روزنامه‌های زنجیره‌ای جریان اصلاحات امروز هیچ سهمی در صفحه اول خود برای این صحبتها اختصاص نداده‌اند و ترجیح داده‌اند که وقتی به نفعشان نیست سخنان دکتر نیلی را پوشش ندهند!
مشاور اقتصادی رئیس جمهور ایران
“نود اقتصادی” قرار است رسانه‌ای تخصصی در حوزه اقتصاد باشد که با کنار گذاشتن تعارفات و ملاحظات معمول در رسانه‌های اقتصادی، مشکلات و مطالبات مردم را در این حوزه مهم پیگیری کند.
رصد، تحلیل و نقدهای منصفانه نسبت به سازمان‌ها، جریان‌ها و دستگاههای دولتی و غیردولتی در حوزه اقتصاد از جمله امور محوله به این رسانه مردمی است.
امید است که به یاری شما در دههای که برطرف کردن معضلات اقتصادی مردم ایران دغدغه همه گروه‌ها، تفکرات و اندیشه‌های موجود در کشور است، بتوانیم گامی کوچک در این بخش برداریم و گره کوچکی را از مشکلات اقتصادی شما باز کنیم. ان‌شاءالله.
صاحب امتیاز: موسسه مطبوعاتی نوین رسانه سپهر تصویر | مدیر مسئول: محمدسعید جباری | تحریریه خبر: 86071673,86071684-021 | نمابر: 88839741-021
